เจ้าจักรคำขจรศักดิ์, เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑๐
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
มหาอำมาตย์โท พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ทรงเป็น เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑๐ แห่ง "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)"
สารบัญ |
[แก้] พระราชประวัติ
มหาอำมาตย์โท พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ หรือ เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ มีพระนามเดิมว่า เจ้าน้อยจักรคำ ณ ลำพูน ทรงราชสมภพเมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๗ ทรงเป็นราชโอรสใน เจ้าหลวงอินทยงยศโชติ, เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๙ กับ แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้วราชเทวี (อิศรเสนา) และทรงเป็นราชปนัดดา (หลานปู่) ใน เจ้าหลวงดาราดิเรกรัตน์ไพโรจน์, เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๗ กับ แม่เจ้าปิมปาราชเทวี
เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ทรงมีราชภคินีและราชขนิษฐา ร่วมราชมารดา ๒ พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
- เจ้าหญิงมุกดา ณ ลำพูน - ชายา "เจ้าราชภาคินัย น้อยเมืองไทย ณ ลำพูน, เจ้าราชภาคินัยนครลำพูน" (ราชภคินี)
- เจ้าหญิงหล้า ณ ลำพูน - ชายา "เจ้าน้อยจิตตะ ณ ลำพูน" ภายหลังเป็น ชายา "เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ น้อยพุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์นครลำพูน" (ราชขนิษฐา)
เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ได้เสด็จขึ้นครองนครลำพูน ในปี พ.ศ. ๒๔๕๔ และเสด็จพิราลัยใน พ.ศ. ๒๔๘๖ รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร ๓๒ ปี สิริพระชนมายุได้ ๖๙ ชันษา
[แก้] ราชโอรส ราชธิดา
เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ ทรงมีราชโอรสและราชธิดา รวม ๘ พระองค์ อยู่ในราชตระกูล ณ ลำพูน มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
[แก้] แม่เจ้าขานแก้วจักรคำขจรศักดิ์ราชเทวี
ใน แม่เจ้าขานแก้วจักรคำขจรศักดิ์ราชเทวี (มีราชโอรส ๒ ราชธิดา ๒)
- เจ้าหญิงลำเจียก (ณ ลำพูน) เกษมสันต์ - สมรสกับ "หม่อมเจ้าเกียรติประวัติ เกษมสันต์" พระโอรส "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์" พระราชโอรสใน "พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" กับ "เจ้าจอมมารดาแพ"
- เจ้าหญิงวรรณรา (ณ ลำพูน) ณ ลำปาง - สมรสกับ "พันเอกพิเศษ พระเพ็ชรคีรีศรีสงคราม (เจ้าแก้วเมืองไทย ณ ลำปาง), เจ้าเมืองสงขลา"
- เจ้าพงษ์ธาดา ณ ลำพูน - สมรสกับ "หม่อมเจ้าหญิงจิตรจง (จักรพันธ์) ณ ลำพูน" พระธิดา ใน "พระเจ้าวรวงษ์เธอ พระองค์เจ้าเสรษฐวงศ์วราวัตร กรมหมื่นอนุพงศ์จักรพรรดิ์", พระโอรสใน "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์" กับ "หม่อมราชวงศ์หญิงสว่าง ศิริวงศ์"
- เจ้ารัทธาธร ณ ลำพูน - เจ้าบิดาใน "เจ้าสุภัทรา (ณ ลำพูน) อังกสิทธิ์" ภริยา "ศาสตราจารย์ ดร.พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์" อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
[แก้] แม่เจ้าแขกแก้วจักรคำขจรศักดิ์
ใน แม่เจ้าแขกแก้วจักรคำขจรศักดิ์ - พระขนิษฐาใน "แม่เจ้าขานแก้วจักรคำขจรศักดิ์ราชเทวี" (มีราชโอรส ๑)
- ฯพณฯ เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน - อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย สมรสกับ "หม่อมลัดดาวรรณ ณ ลำพูน"
[แก้] แม่เจ้าส่วนบุญจักรคำขจรศักดิ์
ใน แม่เจ้าส่วนบุญจักรคำขจรศักดิ์ - เจ้านายราชตระกูล "ณ เชียงใหม่" (มีราชโอรส ๑)
- เจ้าพัฒนา ณ ลำพูน - สมรสกับ "คุณหญิง เจ้าพงษ์แก้ว (ณ เชียงใหม่) ณ ลำพูน" ธิดาใน "พลตรี เจ้าราชบุตร วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่, เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่", ราชโอรสใน "พลตรี เจ้าแก้วนวรัฐ, เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๙" , เป็น เจ้าบิดาใน "คุณ เจ้าดารารัตน์ ณ ลำพูน"
[แก้] หม่อมแว่นแก้ว
ใน หม่อมแว่นแก้ว (มีราชโอรส ๑)
- เจ้าสุริยา ณ ลำพูน
[แก้] หม่อมคำแยง
ใน หม่อมคำแยง (มีราชธิดา ๑)
- เจ้าหญิงประกายคำ (ณ ลำพูน) ทองใหญ่ - สมรสกับ "หม่อมเจ้าทองแกมแก้ว ทองใหญ่" พระโอรสใน "พลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม"
[แก้] อ้างอิง
- ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ ๒) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, ๒๕๓๘.
- สมหมาย เปรมจิตต์, สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตำนานสิบห้าราชวงศ์ (ฉบับสอบชำระ). เชียงใหม่: มิ่งเมือง, ๒๕๔๐.
- ศักดิ์ รัตนชัย. พงศาวดารสุวรรณหอคำนครลำปาง (ตำนานเจ้าเจ็ดพระองค์กับหอคำมงคล ฉบับสอบทานกับเอกสารสืบค้น สรสว.ลำปาง).
- เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่.
- คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ ๑๐๐ ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช ๒๓๘๗ - ๒๔๕๖. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., ๒๕๔๖
- นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, ๒๕๓๙.
- คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html.