ศิลปินแห่งชาติ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย

สารบัญ

ศิลปินแห่งชาติ ของประเทศไทย หมายถึงศิลปินผู้มีความสามารถ มีผลงานสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นที่ยอมรับของวงการ และมีผลงานเป็นประโยชน์ต่อสังคม

เข็มเครื่องหมายศิลปินแห่งชาติ
เข็มเครื่องหมายศิลปินแห่งชาติ

[แก้] คุณสมบัติ และ หลักเกณฑ์การคัดเลือก

คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ 7 ประการ คือ

  1. เป็นผู้มีสัญชาติไทย และยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสิน
  2. เป็นผู้มีความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะแขนงนั้น
  3. เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นจนถึงปัจจุบัน
  4. เป็นผู้ผดุงและถ่ายทอดศิลปะแขนงนั้น
  5. เป็นผู้ปฏิบัติงานศิลปะแขนงนั้นอยู่ในปัจจุบัน
  6. เป็นผู้มีคุณธรรมและมีความรักในวิชาชีพของตน
  7. เป็นผู้มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ

หลักเกณฑ์การคัดเลือกจำแนกศิลปินแห่งชาติออกเป็น 4 สาขาคือ

  1. สาขาทัศนศิลป์
  2. สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
  3. สาขาศิลปะการแสดง
  4. สาขาวรรณศิลป์

[แก้] รายชื่อศิลปินแห่งชาติ

[แก้] พ.ศ. 2528 - 2529

  • พ.ศ. 2529
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายคำหมา แสงงาม (ปั้นแกะสลัก)
      • นายประสงค์ ปัทมานุช (จิตรกรรม)
      • นายไพฑูรย์ เมืองสมบูรณ์ (ประติมากรรม)
      • นางแสงคา บันสิทธิ์ (การทอผ้า)
      • นายเห้ง โสภาพงศ์ (เครื่องถม)
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
      • ศาสตราจารย์ พลเรือตรีสมภพ ภิรมย์ (สถาปัตยกรรม)
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายทองมาก จันทะลือ (หมอลำ)
      • นายกั้น ทองหล่อ (หนังตะลุง)
      • คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ (ดนตรีไทย)
      • นายเฉลิม บัวทั่ง (ดนตรีไทย)
      • นายเปลื้อง ฉายรัศมี (ดนตรีพื้นบ้าน-โปงลาง )
      • นางชูศรี สกุลแก้ว (หุ่นกระบอก)
      • นางท้วม ประสิทธิกุล (คีตศิลป์)
      • นางทองหล่อ ทำเลทอง (เพลงพื้นบ้าน)
      • ท่านผู้หญิงพวงร้อย อภัยวงศ์ (เพลงไทยสากล)
      • นายรงภักดี (เจียร จารุจรณ) (นาฏศิลป์)
    • สาขาวรรณศิลป์

[แก้] พ.ศ. 2530 - 2539

  • พ.ศ. 2530
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายชิต เหรียญประชา (ประติมากรรม)
      • นายโหมด ว่องสวัสดิ์ (จิตรกรรม)
      • นางพยอม สีนะวัฒน์ (ศิลปะงานผ้า)
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายยก ชูบัว (มโนราห์)
      • คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง (ดนตรีไทย)
      • นายวิจิตร คุณาวุฒิ (ภาพยนตร์)
      • นางเจริญใจ สุนทรวาทิน (คีตศิลป์)
      • นางเฉลย ศุขะวณิช (นาฏศิลป์)
      • นายไชยลังกา เครือเสน (ดนตรีพื้นบ้าน)
    • สาขาวรรณศิลป์
  • พ.ศ. 2533
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายทวี นันทขว้าง (จิตรกรรม)
    • สาขาศิลปะการแสดง
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นายศักดิ์ชัย บำรุงพงศ์ (เสนีย์ เสาวพงศ์) (วรรณศิลป์)
  • พ.ศ. 2536
  • พ.ศ. 2539
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นายชำเรือง วิเชียรเขตต์ (ประติมากรรม)
    • สาขาศิลปะการแสดง
    • สาขาวรรณศิลป์
      • หม่อมหลวงศรีฟ้า มหาวรรณ (ศรีฟ้า ลดาวรรณ) (วรรณศิลป์)

[แก้] พ.ศ. 2540 - 2549

  • พ.ศ. 2540
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายกมล ทัศนาญชลี (จิตรกรรมและสื่อผสม)
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายอิ่ม จิตภักดี (หนังอิ่มเท่ง) (หนังตะลุง)
      • นายพินิจ ฉายสุวรรณ (ดนตรีไทย)
      • คุณหญิงมาลัยวัลย์ บุณยะรัตเวช (ดนตรีสากล)
      • นายไวพจน์ สกุลนี (ไวพจน์ เพชรสุพรรณ) (เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง ประพันธ์)
      • นายสมพงษ์ พงษ์มิตร (ภาพยนตร์และละคร)
      • นายสุรพล โทณะวณิก (เพลงไทยสากล ประพันธ์)
      • นางบุญเพ็ง ไฝผิวชัย (หมอลำ)
    • สาขาวรรณศิลป์
  • พ.ศ. 2541
    • สาขาทัศนศิลป์
      • ศาสตราจารย์ประหยัด พงษ์ดำ (ภาพพิมพ์)
      • นายชลูด นิ่มเสมอ (ประติมากรรม)
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นางศิริวัฒน์ ดิษยนันทน์ (นาฏศิลป์)
      • นายชัยชนะ บุญนะโชติ (เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง)
      • นายชรินทร์ นันทนาคร (เพลงไทยสากล-ขับร้อง)
      • นางเบ็ญจรงค์ ธนโกเศศ (ดนตรีไทย)
      • นาวาตรี ปิยะพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (ดนตรีสากล)
      • นางจุรี โอศิริ (ภาพยนตร์และละคร นักพากย์)
      • นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง (นักแต่งเพลง)
      • เจ้าเครือแก้ว ณ เชียงใหม่ (คีตศิลป์พื้นเมืองล้านนา)
    • สาขาวรรณศิลป์
      • พลตำรวจเอก วสิษฐ เดชกุญชร (วรรณศิลป์)
  • พ.ศ. 2542
    • สาขาทัศนศิลป์
      • ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดำรง วงศ์อุปราช (จิตรกรรม)
      • นายอินสนธิ์ วงศ์สาม (ประติมากรรม)
      • ผู้ช่วยศาสตราจารย์มานิตย์ ภู่อารีย์ (ภาพพิมพ์)
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายชิน ฝ้ายเทศ (ชินกร ไกรลาศ) (เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง)
      • นายสมนึก ทองมา (ชลธี ธารทอง) (เพลงลูกทุ่ง-ประพันธ์)
      • นางมารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา (ภาพยนตร์และละคร นักแสดง-นักพากย์)
      • นายแท้ ประกาศวุฒิสาร (ภาพยนตร์)
      • นางสัมพันธ์ พันธุ์มณี (นาฏศิลป์)
      • นายเชื้อ ดนตรีรส (ดนตรีไทย)
      • นางสมพันธ์ โชตนา (นาฏศิลป์พื้นเมืองล้านนา)
      • นางสัมพันธ์ พันธุ์มณี (นาฏศิลป์)
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นางสุภา สิริสิงห์ (โบตั๋น) (วรรณศิลป์)
  • พ.ศ. 2543
  • พ.ศ. 2545
    • สาขาทัศนศิลป์
      • ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ประกิต บัวบุศย์ (จิตรกรรม)
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายจิรัส อาจณรงค์ (ดนตรีไทย)
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นายสุจิตต์ วงษ์เทศ (กวีนิพนธ์)
  • พ.ศ. 2546
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายพิชัย นิรันต์ (จิตรกรรม)
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
      • นางสาววนิดา พึ่งสุนทร (สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี)
    • สาขาศิลปะการแสดง
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นายกรุณา กุศลาสัย (วรรณศิลป์)
  • พ.ศ. 2547
    • สาขาทัศนศิลป์
    • สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
      • นายจุลทัศน์ กิติบุตร (สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย)
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายไพรัช สังวริบุตร (ภาพยนตร์และละคร)
      • นางจินตนา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา (จินตนา สุขสถิตย์) (ดนตรีสากล-ขับร้อง)
      • นายราฆพ โพธิเวส (นาฏศิลป์-โขน)
    • สาขาวรรณศิลป์
  • พ.ศ. 2548
    • สาขาทัศนศิลป์
      • นายทวี รัชนีกร
      • นายประเทือง เอมเจริญ (จิตรกรรม)
    • สาขาศิลปะการแสดง
      • นายวิเชียร คำเจริญ (ลพ บุรีรัตน์) (นักแต่งเพลงลูกทุ่ง)
      • นายฉลาด ส่งเสริม (ป.ฉลาดน้อย) (หมอลำ)
      • นายมานพ ยาระณะ (การแสดงพื้นบ้าน-ช่างฟ้อน)
      • นายสำราญ เกิดผล (ดนตรีไทย)
      • นายศุภชัย จันทร์สุวรรณ์ (นาฏศิลป์)
    • สาขาวรรณศิลป์
      • นายสถาพร ศรีสัจจัง (วรรณศิลป์)
      • นายประยอม ซองทอง (วรรณศิลป์)

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

ภาษาอื่น