สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา พระมหากษัตริย์ไทยสมัยอยุธยาลำดับที่ ๒๖ และเป็นพระมหากษัตริย์ราชวงศ์ปราสาททองลำดับที่ ๓ (ครองราชย์ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๑๙๙ - ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๑๙๙)เป็นพระอนุชาของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง

สารบัญ

[แก้] การช่วงชิงราชสมบัติ

สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา ชิงราชสมบัติจากสมเด็จเจ้าฟ้าไชยโดยการสนับสนุนของสมเด็จพระนารายณ์ซึ่งเป็นพระอนุชาของสมเด็จเจ้าฟ้าไชยเอง เมื่อชิงราชสมบัติเป็นผลสำเร็จก็ได้ทรงแต่งตั้งพระนารายณ์เป็นพระมหาอุปราช แต่ในเวลาเพียงสองเดือนเศษ พระนารายณ์ก็ชิงราชสมบัติจากพระศรีสุธรรมราชา

การช่วงชิงราชสมบัติจากสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาโดยสมเด็จพระนารายณ์มีการกล่าวไว้ในหลายแง่มุม พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยากล่าวว่า สมเด็จพระศรีสุธรรมราชามีจิตเสน่หาพระราชกัลยาณีซึ่งเป็นหลานหรือพระขนิษฐาของพระนารายณ์ จึงทรงรับสั่งให้ไปเฝ้าบนพระที่ แต่พระราชกัลยาณีไม่ยอม ความทราบถึงพระนารายณ์ ก็ทรงกริ้วและตรัสว่า

"'อนิจจา พระเจ้าอา .. ควรหรือมาเป็นดังนี้ พระองค์ปราศจากหิริโอตัปปะแล้ว ไหนจะครองราชสมบัติเป็นยุติธรรมเล่า น่าที่จะร้อนอกสมณชีพราหมณ์ อาณาประชาราษฎร ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินเป็นแน่แท้ จะละไว้มิได้ ด้วยพระองค์ก่อแล้วจำจะสานตาม'"


เป็นที่เชื่อกันว่า เหตุการณ์เล็กน้อยข้างต้นอาจเป็นเพียงข้ออ้างหนึ่งของพระนารายณ์ที่นำมาใช้ในการชิงราชสมบัติจากสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา มีหลักฐานของฮอลันดากล่าวถึงการปรึกษาของพระนารายณ์กับพ่อค้าชาวฮอลันดาในการขอความช่วยเหลือเพื่อชิงราชสมบัติมาตั้งแต่แรกที่สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาขึ้นครองราชย์เมื่อเดือนสิงหาคม

[แก้] การยึดอำนาจ

พระนารายณ์ได้รับการสนับสนุนจากพระยาเสนาภิมุข พระยาไชยาสุระและทหารญี่ปุ่น ๔๐ นาย รวมทั้งชาวมุสลิมจากเปอร์เซีย การต่อสู้ยึดอำนาจเกิดขึ้นค่อนข้างรุนแรงในตอนเย็นวันที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๑๙๙ จนถึงเช้าของวันรุ่งขึ้น ไหร่พลของทั้งสองฝ่ายล้มตายลงเป็นจำนวนมาก ทั้งสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาและพระนารายณ์ต่างได้รับบาดเจ็บจากกระสุนปืน สมเด็จพระศรีสุธรรมราชาสู้ไม่ได้จึงถอยหนีไปวังหลังแต่ถูกพระนารายณ์จับตัวได้และนำไปสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยา

ในวันที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๑๙๙ พระนารายณ์ได้ปราบดาภิเศกขึ้นครองราชย์ต่อจากสมเด็จพระศรีสุธรรมราชาซึ่งอยู่ในราชสมบัติได้เพียง ๒ เดือน ๑๗ วัน

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] อ้างอิง

  • วุฒิชัย มูลศิลป์ สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่มที่ ๒๖ หน้า ๑๖๘๒๘
  • พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. พระบาทสมเด็จพระ พระราชพงศวดารฉบับพระราชหัตถเลขา พระนคร : ศิวพร, ๒๕๑๑
  • ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๘๒ เรื่อง พระราชพงศาวดารกรุงสยาม จากต้นฉบับบริติชมิวเซียม กรุงลอนดอน กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, ๒๕๓๗
  • Cushman, Richard D, (Trans). The Royal Chronicles of Ayutthaya. Bangkok : The Siam Societey, ๒๐๐๐


รัชสมัยก่อนหน้า:
สมเด็จเจ้าฟ้าไชย
ราชวงศ์ปราสาททอง
พระมหากษัตริย์ไทย
ราชวงศ์ปราสาททอง ๒๑๙๙๒๑๙๙
รัชสมัยถัดไป:
สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ราชวงศ์ปราสาททอง