ยกกระบัตร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ยกกระบัตร ยังไม่ได้รับการจัดหมวดหมู่
คุณช่วยเราได้ด้วยการใส่หมวดหมู่ที่เหมาะสมสำหรับบทความนี้ ดูเพิ่มที่ การจัดหมวดหมู่ โครงการจัดหมวดหมู่

การปกครองหัวเมือง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงจัดการปกครองหัวเมืองรูปแบบใหม่ดังนี้

1. หัวเมืองชั้นใน ทรงลดบานะเมืองลูกหลวงและเมืองหลานหลวงลงมาเป็นเมืองจัตวาส่งขุนนางไปปกครอง

2. หัวเมืองชั้นนอก ทรงผนวกหัวเมืองประเทศราชในสมัยอยุธยาตอนต้น เช่น สุโขทัย นครศรีธรรมราช เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักร แบ่งเป็นหัวเมืองชั้นเอก ชั้นโท และชั้นตรี ตามขนาดและความสำคัญของเมือง ด้านการปกครองจะส่งเจ้านายหรือขุนนางไปปกครอง หัวเมืองจะมีอำนาจอิสระในการปกครองภายในเมืองของตนพอสมควร แต่ต้องอยุ่ในความควบคุมของราชธานี รวมทั้งต้องใช้ระเบียบแบบแผนและกฎหมายของส่วนกลางด้วย ทางราชธานีจะส่งขุนนางส่วนกลางตำแหน่ง ยุกระบัตร หรือ ยกกระบัตร ไปสอดส่องดูแลการปฏิบัติราชการของเจ้าเมือง มีสิทธิพิจารณาคำอุทธรณ์ของราษฎรด้วย

3. หัวเมืองประเทศราช อยุธยาไม่ได้เข้าไปปกครองแต่ให้เจ้านายเชื้อสายเจ้าเมืองเดิมปกครองอย่างอิสระ และจะต้องส่งเครื่องราชบรรณาการให้อยุธยาตามเวลาที่กำหนดไว้