ชีวเภสัชกรรม

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ชีวเภสัชกรรม (อังกฤษ:Biopharmacy) เป็นกลุ่มวิชาที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคและการใช้ยารักษาโรคซึ่งมีสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องดังนี้

  1. หลักการเกิดโรค
  2. เภสัชกรรมชีวภาพและเภสัชจลนพลศาสตร์
  3. เภสัชบำบัด
  4. พิษวิทยาเบื้องต้น
  5. เภสัชกรรมคลินิกเบื้องต้น
  6. ยาปัจจุบันและยาใหม่
  7. ปัญหาพิเศษทางเภสัชกรรมคลินิก
  8. การตรวจติดตามปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา

สารบัญ

[แก้] หลักการเกิดโรค

  1. ลักษณะกระบวนวิชามีดังนี้
    1. เป็นการศึกษาความผิดปรกติของเซลล์ เนื้อเยื่อ อวัยวะ หรือ กลุ่มอวัยวะในร่างกาย โดยเน้นการศึกษาสาเหตุการเปลี่ยนแปลงพื้นฐานและกลไกการเกิดโรค เพื่อสามารถนำไปใช้อธิบายการเกิดโรค
    2. หลักการพื้นฐานในการรักษา บรรเทาและป้องกันความผิดปกติในเซลล์เนื้อเยื่อ อวัยวะ หรือกลุ่มอวัยวะในร่างกาย
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้
    1. เพื่อให้ทราบถึงสาเหตุ การเปลี่ยนแปลงพื้นฐาน และกลไกการเกิดโรค และ สามารถนำไปใช้อธิบายการเกิดโรคได้
    2. เพื่อให้ทราบถึงหลักการพื้นฐานในการรักษา บรรเทา และป้องกันการเกิดโรค

[แก้] เภสัชกรรมชีวภาพและเภสัชจลนพลศาสตร์

  1. ลักษณะกระบวนวิชา เพื่อให้มีความรู้และความเข้าใจในหลักการ สามารถอธิบายถึงกระบวนการกระจายของยาตลอดจนปัจจัยต่างๆที่มีผลต่อการกระจายยาในร่างกายได้ และเพื่อให้มีความรู้และความเข้าใจในเรื่องการจับของยากับโปรตีน และผลของการจับของยากับโปรตีนที่มีต่อกระบวนการทางเภสัชพลศาสตร์และเภสัชจลนศาสตร์
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ คือสามารถ
    1. อธิบายถึงความหมายของการกระจายยาและปริมาตรของการกระจาย (Vd) ได้
    2. บอกสิ่งกีดขวางทางสรีรวิทยา (Physiological barrier) ในการกระจายตัวของยาได้
    3. อธิบายถึงขั้นตอนในการกระจายตัวของยาไปยังเซลล์หรือตำแหน่งที่ยาออกฤทธิ์ได้
    4. บอกปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกระจายยาได้
    5. อธิบายถึงการจับของยากับโปรตีนได้
    6. บอกผลของการจับของยากับโปรตีนต่อกระบวนการทางเภสัชพลศาสตร์และเภสัชจลนศาสตร์ได้
    7. บอกถึงปัจจัยที่มีผลต่อการจับของยากับโปรตีนได้
    8. บอกถึงการกระจายผ่านโครงสร้างพิเศษ เช่น รก , Blood Brain Barrier ได้
    9. บอกถึงการสะสมของยาในเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ได้
    10. อธิบายความหมายของ Redistribution ได้

[แก้] เภสัชบำบัด

  1. ลักษณะกระบวนวิชา เกี่ยวข้องกับ
    1. อาการและพยาธิของโรคต่างๆ เป้าหมายการรักษา การวางแผนการรักษา การใช้ยาเพื่อบำบัดรักษาโรคตามอาการและพยาธิสภาพของโรคที่พบบ่อย เช่น โรคติดเชื้อ โรคทางเดินอาหาร โรคทางเดินหายใจ โรคความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ โรคระบบหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้นปัญหาที่เกิดจากการใช้ยารวมทั้งแนวทางป้องกันและแก้ไข
    2. การรักษาด้วยยา โดยให้มีการใช้ยาอย่างสมเหตุสมผลสำหรับโรคและความผิดปกติของระบบต่างๆในร่างกาย รวมทั้งสาเหตุและกลไกในการเกิดโรค ความผิดปกติของระบบนั้นๆ และกลไกในการออกฤทธิ์ของยาในการรักษาโรค
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้
    1. ให้มีความรู้เกี่ยวกับโรคต่างๆ ที่พบได้บ่อยในโรงพยาบาล การแปลผลค่าทางห้องปฏิบัติการ การเลือกใช้ยา การวางแผนการรักษา และการให้คำแนะนำในการใช้ยา ให้เหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย
    2. ให้สามารถประเมินปัญหาที่เกิดจากการใช้ยาในผู้ป่วยแต่ละราย และสามารถค้นคว้าด้วยตนเองเพื่อหาคำตอบ และสามารถนำความรู้ที่ได้มาวางแผนป้องกันหรือหาวิธีในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิดขี้นในผู้ป่วยแต่ละรายได้
    3. เพื่อให้มีความรู้และเข้าใจถึงสาเหตุในการเกิดโรค ความผิดปกติของระบบต่างๆ และกลไกในการออกฤทธิ์ของยา เพื่อให้สามารถนำยาไปใช้รักษาโรคและความผิดปกติของระบบต่างๆได้อย่างสมเหตุสมผล

[แก้] พิษวิทยาเบื้องต้น

  1. ลักษณะกระบวนวิชา เป็นวิชาเกี่ยวกับความเป็นพิษจากยาและสารเคมีอื่นที่พบในชีวิตประจำวัน รวมถึงสารที่พบในสิ่งแวดล้อม กลไกที่เกี่ยวข้องกับการเกิดพิษ อาการแสดงทางคลินิกของการเกิดพิษและวิธีแก้ไขอาการพิษ
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้เข้าใจถึงพิษวิทยาของยา สารเคมี และสารพิษอื่นๆ รวมทั้งทราบถึงกลไกที่เกี่ยวข้องกับการเกิดพิษ อาการแสดงทางคลินิกของการเกิดพิษและวิธีแก้ไขอาการพิษ

[แก้] เภสัชกรรมคลินิกเบื้องต้น

  1. ลักษณะกระบวนวิชา บทบาทและหน้าที่ของเภสัชกรในการให้การบริการทางเภสัชกรรมคลินิกด้านต่างๆ เช่น การบันทึกประวัติการใช้ยา การติดตามและประเมินผลการใช้ยา การติดตามอาการอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา การแปลผลระดับยาในร่างกาย การให้สารอาหารทางหลอดเลือด เป็นต้น
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้ทราบถึงบทบาทและหน้าที่ของเภสัชกรในการให้การบริการทางเภสัชกรรมคลินิกด้านต่างๆ

[แก้] ยาปัจจุบันและยาใหม่

  1. ลักษณะกระบวนวิชา การประเมินยาใหม่ โดยการค้นคว้าหาความรู้ใหม่ๆ จากวารสารหรือเอกสารทางวิชาการต่างๆ แล้วนำมาถกแถลงในเชิงเปรียบเทียบกับยาที่ใช้ในปัจจุบัน ในคุณสมบัติทางเภสัชวิทยา พิษวิทยา ข้อดี ข้อเสีย และการใช้ทางคลินิก
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้สามารถที่จะ
    1. ประเมินยาใหม่ประเภทต่างๆ ตามหัวข้อที่กำหนดให้
    2. ใช้ยาได้อย่างถูกต้องและมีเหตุผลในผู้ป่วยแต่ละกรณี
    3. พัฒนาความสามารถและทัศนคติในการเปรียบเทียบข้อมูลที่ได้จากทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ และจากทางบริษัทผู้ผลิตจำหน่าย
    4. พัฒนาความสามารถรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวกับการรักษาทางยาแล้วนำมาเรียบเรียงให้เข้าใจง่ายและชัดแจ้งทั้งในการเขียนและการพูดด้วยความั่นใจ

[แก้] ปัญหาพิเศษทางเภสัชกรรมคลินิก

  1. ลักษณะกระบวนวิชา
    1. ฝึกปฏิบัติการดำเนินการวางแผนการวิจัย ขั้นตอนการทำวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูล รวมทั้งการนำเสนอผลงาน
    2. ปัญหาพิเศษ โดยการค้นคว้าวิจัยด้วยตนเอง ภายใต้การแนะนำดูแลของคณาจารย์ เขียนรายงานส่งพร้อมทั้งเสนอรายงานต่อคณาจารย์
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ เมื่อเรียนจบ ผู้เรียนจะสามารถ
    1. เพื่อให้สามารถวางแผนการวิจัย ขั้นตอนการทำวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูล รวมทั้งการนำเสนอผลงานด้านบริบาลเภสัชกรรม
    2. ค้นคว้าและทำวิจัย แก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง
    3. สามารถนำความรู้พื้นฐานทางด้านต่างๆ มาประยุกต์ในการค้นคว้าวิจัย

[แก้] การตรวจติดตามปฏิกิริยาไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา

  1. ลักษณะกระบวนวิชา ปัญหาที่เกิดจากการใช้ยา ปฏิกิริยาอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา วิธีการติดตามผลอันไม่พึงประสงค์ การบันทึกรวบรวมข้อมูล วิธีการประเมินปฏิกิริยาที่สงสัยว่าจะเกิดจากการใช้ยาวิเคราะห์และประเมินผลลักษณะและชนิดของปฏิกิริยาอันไม่พึงประสงค์
  2. วัตถุประสงค์การเรียนรู้ เมื่อเรียนจบ ผู้เรียนทราบถึงบทบาทและหน้าที่ของเภสัชกรในการดำเนินงานเกี่ยวกับปัญหาที่เกิดจากการใช้ยา ปฏิกิริยาอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา วิธีการติดตามผลอันไม่พึงประสงค์ การบันทึกรวบรวมข้อมูลและการรายงานตามระบบรายงาน วิธีการประเมินปฏิกิริยาที่สงสัยว่าจะเกิดจากการใช้ยา วิเคราะห์และประเมินผลลักษณะและชนิดของปฏิกิริยาอันไม่พึงประสงค์ได้


คณะเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย แก้
ขอนแก่น | จุฬาลงกรณ์ | เชียงใหม่ | นเรศวร | นเรศวร วิทยาเขตพะเยา | มหาสารคาม | มหิดล | รังสิต | ศรีนครินทรวิโรฒ | ศิลปากร | สงขลานครินทร์ | สยาม | หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ | อุบลราชธานี | พายัพ
นราธิวาสราชนครินทร์ (โครงการจัดตั้ง)
รายชื่อวิชาที่สอนในคณะเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย
เภสัชภัณฑ์ | เคมีเภสัชภัณฑ์ | เภสัชวิทยา | จุลชีววิทยา | เคมี | ชีวเคมี | เภสัชพฤกษศาสตร์ | เภสัชวินิจฉัย | เภสัชอุตสาหกรรม | สรีรวิทยา | กายวิภาคศาสตร์ | อาหารเคมี |เภสัชกรรม | นิติเภสัชกรรม | บริหารเภสัชกิจ | เภสัชกรรมคลินิก | เภสัชศาสตร์สังคม | เภสัชกรรมโรงพยาบาล | ปฏิบัติการเภสัชกรรม| เทคโนโลยีเภสัชกรรม | ชีวเภสัชศาสตร์ | เภสัชกรรมชุมชน | พิษวิทยา |
สัญลักษณ์ทางเภสัชกรรม
โกร่งบดยา  -  เรซิพี (Rx)  -  ถ้วยยาไฮเกีย  -  ถ้วยตวงยา  -  เฉลว  -  กากบาทเขียว
ดูเพิ่ม : เภสัชกรรม - คณะเภสัชศาสตร์ - เภสัชกร


 ชีวเภสัชกรรม เป็นบทความเกี่ยวกับ เภสัชกรรมและยา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ ชีวเภสัชกรรม ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ