วังบูรพาภิรมย์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
วังบูรพาภิรมย์ เป็นวังที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นพระราชทาน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พระเจ้าน้องยาเธอพระองค์สุดท้องในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๘
พื้นที่บริเวณนี้เป็นวังเก่ามาแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เจ้านายที่เคยประทับที่นี่ล้วนเป็นพระบรมวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ที่ได้รับมอบหมายให้มารักษาพระนครด้านทิศตะวันออก ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นนเรนทรพิทักษ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นนเรนทรบริรักษ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูบาลบริรักษ์ และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นนรินทรเทพ เมื่อมีการสร้างวังใหม่ในรัชกาลที่ ๕ จึงได้รับพระราชทานนามซึ่งหมายถึง "วังที่อยู่ทางทิศตะวันออก" คือ วังบูรพาภิรมย์ หรือ วังบูรพา
วังบูรพาภิรมย์ ออกแบบโดย นาย โจอาคิโน กราสซี่ (Gioachino Grassi) สถาปนิกชาวอิตาเลี่ยน-ออสเตรียน เป็นสถาปัตยกรรมผสมผสานแนวโคโลเนียล สร้างเป็นพระตำหนักใหญ่สูง ๒ ชั้น ประกอบด้วยอาคาร ๓ หลัง เนื้อที่กว้างขวางตั้งแต่ริมถนนตรงป้อมมหาชัย จนถึงสะพานเหล็ก ใช้เวลาสร้าง ๖ ปี ตั้งแต่เริ่มวางศิลาฤกษ์ใน พ.ศ ๒๔๑๘
เมื่อสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จมาประทับ ณ วังนี้แล้ว ทรงโปรดให้จัดงานเลี้ยงสังสรรค์อยู่เสมอ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็เสด็จพระราชดำเนินมางานเต้นรำที่นี่อยู่เสมอ นอกจากนี้ วังนี้ยังเคยใช้เป็นที่รับรอง ท่านรพินทรนาถ ฐากูร ปราชญ์ชาวอินเดีย เมื่อครั้งมาบรรยายในประเทศไทย
หลังจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จทิวงคต ในปี พ.ศ. ๒๔๗๑ วังนี้ก็ซบเซาลง ทายาทของท่านให้เช่าเป็นที่ตั้งโรงเรียนสตรีภานุทัต ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ และหลังสงครามสงบลง ก็ใช้เป็นอาคารเรียนของโรงเรียนพณิชยการพระนคร
เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๕ ทายาทราชสกุลภาณุพันธุ์ได้ขายวังบูรพาให้เอกชน คือนายโอสถ โกศิน ในราคา ๑๒ ล้าน ๒ หมื่นบาท มีการรื้อวังออก เพื่อสร้างเป็นศูนย์การค้าและโรงภาพยนตร์สามแห่ง คือโรงภาพยนตร์คิงส์ โรงภาพยนตร์ควีนส์ และโรงภาพยนตร์แกรนด์ ทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๗ เมื่อรวมกับตลาดมิ่งเมือง (ปัจจุบัน คือ ศูนย์การค้าดิโอลด์สยามพลาซ่า) และโรงภาพยนตร์อีกแห่งหนึ่งคือ ศาลาเฉลิมกรุง ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบ ๑๕๐ ปี ในปี พ.ศ.๒๔๗๕ จึงนับว่าย่านนี้เป็นย่านการค้าที่ใหญ่ที่สุดในสมัยนั้น
ในช่วง พ.ศ. ๒๔๙๙ - ๒๕๐๐ ย่านนี้ได้กลายเป็นแหล่งชุมนุมของวัยรุ่นหนุ่มสาวทันสมัย เรียกว่าเป็น โก๋หลังวัง ซึ่งหมายถึง วังบูรพา นั่นเอง ทุกวันนี้ศูนย์การค้าและโรงภาพยนตร์เหล่านั้นล้วนเลิกกิจการไปหมดแล้ว แต่ย่านดังกล่าวก็ยังคงเป็นที่รู้จักกันในชื่อ วังบูรพา
[แก้] สิงโตวังบูรพา
ด้านหน้าวังบูรพาภิรมย์ มีรูปปั้นสิงโตสีน้ำตาลแดงขนาดใหญ่อยู่คู่หนึ่ง เมื่อมีการรื้อวัง ได้มีการย้ายสิงโตคู่นี้ไปอยู่ที่วังพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านรเศรษฐสุริยลักษณ์ เมื่อพระองค์เจ้านรเศรษฐ์สิ้นพระชนม์ ก็ได้ย้ายสิงโตไปตั้งอยู่หน้าพระที่นั่งศิวโมกขพิมาน ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปัจจุบันย้ายไปอยู่หน้าตึกกองบัญชาการกองทัพบก สนามเสือป่า
[แก้] อ้างอิง
- จากพาหุรัดถึงตลาดมิ่งเมือง วารสารเมืองโบราณ
- วังบูรพา ตอนที่ 1
- วังบูรพา ตอนที่ 2
- คุณหญิงมณี สิริวรสาร, ชีวิตเหมือนฝัน, 2531, 2533
- โอสถ โกศิน, เมื่อหัวใจผมเต้นครบ ๒,๒๗๐,๕๙๒,๐๐๐ ครั้ง, 2516
พระราชวัง | พระบรมมหาราชวัง · พระราชวังจันทรเกษม · พระราชวังดุสิต · พระราชวังบวรสถานมงคล( วังหน้า) · พระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง) · พระราชวังบางปะอิน · พระราชวังโบราณ(อยุธยา) · พระราชวังพญาไท · พระราชวังสนามจันทร์ · พระราชวังบ้านปืน |
วัง | วังไกลกังวล · วังจักรพงษ์ · วังจันทรเกษม · วังเจ้าพระยา · วังเดิม · วังตรอกสาเก · วังตลาดน้อย · วังท่าพระ · วังเทวะเวสม์ · วังนางเลิ้ง · วังบูรพาภิรมย์ · วังบางขุนพรหม · วังบ้านหม้อ · วังประมวญ · วังปากคลองตลาด · วังปารุสกวัน · วังพระอาทิตย์ · วังเพ็ชรบูรณ์ · วังมหานาค · วังมะลิวัลย์ · วังรื่นฤดี · วังลดาวิลย์ · วังลักษมีวิลาศ · วังเลอดิศ · วังวรดิศ · วังวรวรรณ · วังวิทยุ · วังศุโขทัย · วังสรรพสาตรศุภกิจ · วังสระปทุม · วังสราญรมย์ · วังสวนบางแก้ว · วังสวนผักกาด · วังสวนสุนันทา · วังสะพานขาว · วังสะพานช้างโรงสี · วังวินด์เซอร์ |
พระตำหนัก | พระตำหนักเกาะสีชัง · พระตำหนักเขาค้อ · พระตำหนักจักรีบงกช · พระตำหนักดอยตุง · พระตำหนักดาราภิรมย์ · พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์ · พระตำหนักม่อนจ๊อกป๊อก · พระตำหนักสิริยาลัย |
อื่นๆ | พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน · พระรามราชนิเวศน์ (พระราชวังบ้านปืน) · เขาวัง · คุ้มหลวง · อุทยาน ร. 2 |