เลขจีน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ระบบเลขตามพัฒนาการ
เลขฮินดู-อารบิก
อารบิกตะวันตก
อารบิกตะวันออก
เขมร
มอญ
อินเดีย
พราหฺมี
ไทย
 
เลขเอเชียตะวันออก
จีน
ญี่ปุ่น
เกาหลี
 
เลขตัวอักษร
แอ็บยัด
อาร์เมเนีย
ซีริลลิก
จิอิส
ฮีบรู
ไอโอเนียน/กรีก
สันสกฤต
 
ระบบอื่นๆ
แอตติก
อีทรัสคัน
โรมัน
บาบิโลเนีย
อียิปต์
มายา
รายชื่อระบบเลข
ระบบเลขตามฐาน
เลขฐานสิบ (10)
2, 4, 8, 16, 32, 64
3, 9, 12, 24, 30, 36, 60, อื่นๆ
    

เลขจีน เป็นระบบตัวเลขที่เขียนจากอักษรจีนโดยมีลำดับเหมือนกับเลขอารบิก แต่เลขจีนจะแทนด้วยคำอ่านซึ่งแสดงด้วยหนึ่งตัวอักษร ตัวอย่างของเลขจีนอันดับหนึ่งถึงสิบได้แก่

 一 二 三 四 五 六 七 八 九 十 

โดยจะเห็นได้ว่า เมื่อแทนตัวเลข 14 จะแทนด้วยคำว่า "สิบ" (十) และ "สี่" (四) ตามคำอ่านซึ่งจะเขียนเป็น 十四 แตกต่างจากเลขอารบิกที่จะแทนด้วยค่าของตำแหน่งนั้นคือ 1 และ 4

[แก้] การเขียนเลขจีน

อักษรจีนในคำอธิบายต่อไปนี้ จะใช้อักษรจีนตัวย่อทั้งหมด ส่วนคำอ่านจะแสดงด้วยพินอิน

  • จำนวน 0 ถึง 9 สามารถเขียนแทนได้ตามตาราง
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
零, 〇 (líng) 一 (yī) 二 (èr) 三 (sān) 四 (sì) 五 (wǔ) 六 (liù) 七 (qī) 八 (bā) 九 (jiǔ)
  • ระบบเลขจีนมี ค่าประจำหลัก ได้แก่ 一 (yī) 十 (shí) 百 (bǎi) 千 (qīan) แทนหลักหน่วย หลักสิบ หลักร้อย หลักพัน ตามลำดับ ซึ่งหลักหน่วยไม่ต้องเขียนค่าประจำหลักกำกับ และให้เติมจำนวน 1 ถึง 9 ไว้ก่อนค่าประจำหลักเป็นตัวคูณ เช่น
    • (一)十五 มีค่าเท่ากับ 15
      • ตั้งแต่ 10 ถึง 19 สามารถละ 一 ตัวแรกไว้ได้
    • 二十 มีค่าเท่ากับ 20
      • 20 สามารถเขียนได้อีกรูปหนึ่งคือ 廿 (niàn) หรือ 卄 (niàn)
    • 三十二 มีค่าเท่ากับ 32
      • 30 สามารถเขียนได้อีกรูปหนึ่งคือ 卅 (sà)
    • 四十九 มีค่าเท่ากับ 49
      • 40 สามารถเขียนได้อีกรูปหนึ่งคือ 卌 (xì)
    • 三百六十五 มีค่าเท่ากับ 365
    • 一千九百九十九 มีค่าเท่ากับ 1,999
  • จำนวนตั้งแต่หลักพันขึ้นไป หากมีเลข 2 อยู่ในหลักที่สูงที่สุด ให้เขียน 两 (liǎng) แทน 二 เสมอ แต่ในหลักต่อๆ ไปให้ใช้ 二 เหมือนเดิม เพื่อให้เกิดความแตกต่างในการออกเสียง (คล้ายกับการออกเสียงเลข 2 ให้เป็น "โท" ในการสนทนาทางโทรศัพท์)
    • 两千二百二十二 มีค่าเท่ากับ 2,222
  • จำนวนตั้งแต่หลักร้อยขึ้นไป หากมีเลข 0 อยู่ระหว่างกลาง ซึ่งถัดจากเลข 0 นั้นยังมีเลขอื่นที่ไม่ใช่ 0 อยู่อีก ให้เติม 零 หรือ 〇 ลงไปคั่นไว้เพียงตัวเดียว แล้วจึงเขียนค่าของตัวถัดไป เช่น
    • 一百〇八 มีค่าเท่ากับ 108
    • 两千〇七 มีค่าเท่ากับ 2,007
    • 七千〇七十 มีค่าเท่ากับ 7,070
  • จำนวนตั้งแต่หลักหมื่นเป็นต้นไป จะมีการแบ่ง ช่วงค่าประจำหลัก ทุกๆ 4 หลัก (104) โดยเขียนแต่ละจำนวนแยกกัน แล้วคั่นด้วยช่วงค่าประจำหลักนั้นๆ ตามตาราง
    • จำนวน 1,023,500 จะถูกแบ่งออกเป็น 102 × 104 + 3,500 และเขียนได้เป็น 一百〇二万三千五百
104 (หมื่น) 108 (ร้อยล้าน) 1012 (ล้านล้าน) 1016 (หมื่นล้านล้าน) 1020 1024 1028 1032 1036 1040 1044 1048
万 (wàn) 亿 (yì) 兆 (zhào) 京 (jīng) 垓 (gāi) 秭 (zǐ) 穰 (ráng) 沟 (gōu) 涧 (jiàn) 正 (zhèng) 载 (zài) 极 (jí)
  • สำหรับจำนวนติดลบให้เติม 负 (fù) ไว้ข้างหน้าจำนวนปกติ เช่น
    • 负二百七十三 มีค่าเท่ากับ -273


เลขจีน เป็นบทความเกี่ยวกับ คณิตศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ เลขจีน ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ