พระราชวังโบราณ อยุธยา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระราชวังโบราณ อยุธยา คือ พระราชวังหลวง ใน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สารบัญ |
[แก้] ประวัติ
เมื่อ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (พระเจ้าอู่ทอง)ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๘๙๓ พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้ สร้างพระที่นั่ง ๔ องค์ ได้แก่ พระที่นั่งไพฑูรย์มหาปราสาท พระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาท และ พระที่นั่งไอศวรรย์มหาปราสาท ในเขตวัดพระศรีสรรเพชญ์ในปัจจุบัน และ ยังโปรดเกล้าฯให้สร้าง พระที่นั่งมังคลาภิเษกมหาปราสาท และ พระที่นั่งตรีมุขด้วย พระราชวังระยะแรกนี้ เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ๗ พระองค์ เป็นเวลา ๙๘ ปี
ครั้นเมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติเมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๑ ทรงยกบริเวณพระราชวังเดิม ได้แก่ พระที่นั่ง ๓ องค์นั้น ให้เป็นพุทธาวาส หรือ ให้เป็นวัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วจึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายพระราชวังมาสร้างใหม่ทางด้านเหนือของพระราชวังเดิม ใกล้แม่น้ำลพบุรี คูเมืองด้านเหนือ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งเบญจรัตนมหาปราสาท และ พระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท เป็นพระที่นั่ง ๒ องค์แรก
มีพระที่นั่งอีกองค์หนึ่งซึ่งสร้างในเขตนี้ แต่ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าสร้างในรัชสมัยใด ก็คือ พระที่นั่งมังคลาภิเษก หรือ พระที่นั่งวิหารสมเด็จ พระมหาปราสาท ๓ องค์นี้ เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ๑๖ พระองค์ เป็นเวลา ๑๘๒ ปี
ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ทรงขยายให้วังหลวงกล้างขวางมากขึ้นกว่าเดิม โดยให้เขตพระราชวังไปเชื่อมติดกับ วัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วก็ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระมหาปราสาทเพิ่มอีก ๒ องค์ คือพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ และ พระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์
ต่อมาในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงสร้างพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ ขึ้นเป็นที่ประทับอีกองค์หนึ่ง ดังนั้นวังหลวงสมัยอยุธยาตอนปลายมี พระมหาปราสาทรวมทั้งสิ้น ๖ องค์ เป็นที่ประทับของ พระมหากษัตริย์ ๑๐ พระองค์ เป็นเวลา ๑๓๗ ปี จนเสียกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๐
พระบรมมหาราชวังในกรุงเทพมหานครนั้น ได้สร้างเลียนแบบพระบรมมหาราชวังในกรุงศรีอยุธยา
[แก้] พื้นที่
พระบรมมหาราชวังระยะหลังนั้น มีป้อมรอบพระราชวัง ๘ ป้อม ประตูน้ำ ๒ ประตู ประตูบก ๒๐ ประตู พระราชวังหลวงแบ่งออกเป็นเขตต่างๆ ดังนี้
[แก้] เขตพระราชฐานชั้นนอก
เป็นที่ตั้งของ
- พระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์
ส่วนราชการต่างๆ เช่น ศาลาลูกขุน ศาลหลวง ศาลาสารบัญชี เป็นต้น
[แก้] เขตพระราชฐานชั้นกลาง
เป็นที่ตั้งของพระมหาปราสาท ๓ หลัง ได้แก่
- พระที่นั่งวิหารสมเด็จ
- พระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท
- พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์
ยังเป็นที่ตั้ง ของคลังมหาสมบัติ โรงช้าง โรงม้า เป็นต้น
[แก้] เขตพระราชฐานชั้นใน
เป็นที่ตั้งของ
- พระที่นั่งบรรยงค์รัตนาสน์
- พระที่นั่งเบญจรัตน์ตำหนักตึก
โรงเครื่องต้น และที่อยู่ของฝ่ายใน เป็นต้น
[แก้] สวนไพชยนต์เบญจรัตน์
เป็นที่ตั้งของพระคลังมหาสมบัติ ได้แก่ คลังศุภรัตน์ คลังพิมาณอากาศ คลังวิเศษ โรงราชรถ คลังแสง เป็นต้น หอพระเทพบิดร และหอพระมณเฑียรธรรม ก็ตั้งอยู่บริเวณนี้ เช่นเดียวกัน
[แก้] สวนองุ่น
เป็นสวนหลวงประจำพระราชวัง มีตำหนักสระแก้ว และตำหนักศาลาลวดตั้งอยู่ บริเวณนี้
[แก้] วัดพระศรีสรรเพชญ์
วัดพระศรีสรรเพชญ์ เป็นวัดหลวงประจำพระราชวัง
[แก้] อ้างอิง
- วิไลรัตน์. 2546. กรุงศรีอยุธยา. อมรินทร์พริ้นติ้ง
ในเกาะเมือง | วัดพระศรีสรรเพชญ์ · พระราชวังโบราณ อยุธยา (พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท) · วัดมหาธาตุ พระนครศรีอยุธยา · วัดราชบูรณะ พระนครศรีอยุธยา · วิหารพระมงคลบพิตร · วัดพระราม ·พระราชวังจันทร์เกษม · วัดสุวรรณดาราราม · วัดโลกยสุธาราม · วัดธรรมิกราช · วัดเสนาสนาราม · เจดีย์พระศรีสุริโยทัย · กำแพงและป้อมปราการกรุงเก่า |
นอกเกาะเมือง | วัดไชยวัฒนาราม · วัดพุทไธศวรรย์ · วัดหน้าพระเมรุ · วัดใหญ่ชัยมงคล · วัดกษัตราธิราชวรวิหาร · วัดพนัญเชิง · วัดกุฎีดาว · วัดภูเขาทอง · วัดพระยาแมน · หมู่บ้านโปรตุเกส · หมู่บ้านญี่ปุ่น · เพนียดคล้องช้าง |
ส่วนอื่นๆ | ปราสาทนครหลวง · พระราชวังบางปะอิน |
พระราชวัง | พระบรมมหาราชวัง · พระราชวังจันทรเกษม · พระราชวังดุสิต · พระราชวังบวรสถานมงคล( วังหน้า) · พระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง) · พระราชวังบางปะอิน · พระราชวังโบราณ(อยุธยา) · พระราชวังพญาไท · พระราชวังสนามจันทร์ · พระราชวังบ้านปืน |
วัง | วังไกลกังวล · วังจักรพงษ์ · วังจันทรเกษม · วังเจ้าพระยา · วังเดิม · วังตรอกสาเก · วังตลาดน้อย · วังท่าพระ · วังเทวะเวสม์ · วังนางเลิ้ง · วังบูรพาภิรมย์ · วังบางขุนพรหม · วังบ้านหม้อ · วังประมวญ · วังปากคลองตลาด · วังปารุสกวัน · วังพระอาทิตย์ · วังเพ็ชรบูรณ์ · วังมหานาค · วังมะลิวัลย์ · วังรื่นฤดี · วังลดาวิลย์ · วังลักษมีวิลาศ · วังเลอดิศ · วังวรดิศ · วังวรวรรณ · วังวิทยุ · วังศุโขทัย · วังสรรพสาตรศุภกิจ · วังสระปทุม · วังสราญรมย์ · วังสวนบางแก้ว · วังสวนผักกาด · วังสวนสุนันทา · วังสะพานขาว · วังสะพานช้างโรงสี · วังวินด์เซอร์ |
พระตำหนัก | พระตำหนักเกาะสีชัง · พระตำหนักเขาค้อ · พระตำหนักจักรีบงกช · พระตำหนักดอยตุง · พระตำหนักดาราภิรมย์ · พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์ · พระตำหนักม่อนจ๊อกป๊อก · พระตำหนักสิริยาลัย |
อื่นๆ | พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน · พระรามราชนิเวศน์ (พระราชวังบ้านปืน) · เขาวัง · คุ้มหลวง · อุทยาน ร. 2 |