มาเรียนาเทรนช์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ตำแหน่งของมาเรียนาเทรนช์
ตำแหน่งของมาเรียนาเทรนช์

มาเรียนาเทรนช์ (Mariana Trench)หรือ มาเรียนาสเทรนช์ (Marianas Trench)เป็นชื่อธรณีวิทยาทางทะเลของร่องลึกก้นมหาสมุทรที่ลึกที่สุดในโลก และเป็นจุดที่ต่ำที่สุดของเปลือกของโลกเท่าที่ทราบกันในปัจจุบัน ร่องลึกมาเรียนามีตำแหน่งอยู่ที่ก้นมหาสมุทรแปซิฟิกด้านตะวันตกเฉียงเหนือ และอยู่ในแนวตะวันออกและแนวใต้ของเกาะมาเรียนา ณ พิกัด 11 21'เหนือ และ 142 12'ตะวันออก ใกล้เกาะกวม


สารบัญ

[แก้] ลักษณะ

ร่องลึกมาเรียนาเป็นแนวเขตที่แผ่นธรณีแปรสัณฐาน หรือที่เรียกชื่อในภาษาอังกฤษว่า "tectonic Plates" สองแผ่นมาชนกัน ณ บริเวณที่มีลักษณะมุดลงข้างใต้ (subduction zone) โดยแผ่นธรณีแปซิฟิก (Pacific Plate) เป็นฝ่ายลอดลงไปใต้แผ่นธรณีฟิลิปปินส์ (Philippine Plate) ก้นของร่องลึก ณ จุดนี้ที่มีชื่อเรียกว่า "แชเลนเจอร์ดีพ (Challenger Deep) อยู่ลึกกว่าความสูงของยอดเขาเอเวอเรสท์ที่อยู่บนแผ่นดินเสียอีก ความลึกมากสุดของร่องที่วัดได้ ณ จุดนี้ ลึกมากถึง 10,911 เมตรจากระดับน้ำทะเล และหากวัดละติจูดและส่วนอ้วนจากแรงเหวี่ยงแถบเส้นศูนย์สูตร (equatorial bulge) จะได้ระยะของจุดลึกสุดของร่องได้ 6,366,400 เมตรจากจุดใจกลางของโลก ในขณะที่มหาสมุทรอาร์กติกซึ่งมีความลึกมากที่สุดประมาณ 4,500 เมตร แต่เมื่อวัดพื้นผิวก้นมหาสมุทรถึงจุดใจกลางโลกกลับได้ระยะ 6,353,000 เมตร ใกล้จุดใจกลางโลกมากกว่ามาเรียนาเทรนช์ถึง 13 กิโลเมตร


[แก้] การสำรวจ

ร่องลึกมาเรียนานี้ได้รับการสำรวจพบในปี พ.ศ. 2494 โดยเรือราชนาวีอเมริกันชื่อแชเลนเจอร์ ซึ่งได้ใช้ชื่อเรื่อนี้เรียกจุดลึกสุดดังกล่าว เรือแชเลนเจอร์ II ใช้เครื่องวัดเสียงสะท้อน (echo sounding) วัดความลึกได้ 5,960 ฟาธอม (11,022 เมตร) ณ พิกัด 11 19'เหนือ 142 15'ตะวันออก การวัดเสียงสะท้อนนี้ได้กระทำซ้ำโดยใช้หูฟังเสียงสะท้อนกลับในขณะที่เข็มเสียงลากผ่านระยะความลึกที่ความเร็วของเสียงค่อยๆ ต่างกันตามความหนาแน่นของน้ำตามความลึก ในขณะเดียวกันที่ตัวเครื่องวัดเสียงสะท้อนก็ได้ใช้นาฬิกาจับเวลาชนิดมือถือจับด้วย ด้วยวิธีที่ฉลาดนี้ทำให้ต้องหักความลึกจากการคำนวณความต่างออกไป 20 ฟาธอม ตัวเลขเป็นทางการจึงได้รับการรับรองที่ 5,9401 ฟาธอม หรือ 10,863 เมตร

ในปี พ.ศ. 2500 เรือของสหภาพโซเวียตชื่อ Vityaz ได้รายงานความลึกที่ 10,034 เมตร โดยตั้งชื่อว่า "หลุมกลวงมาเรียนา" (Mariana Hollow) ในปี พ.ศ. 2503 สเปนเซอร์ เอฟ เบียร์ด บันทึกความลึกมากสุดได้ 10,915 เมตร ใน พ.ศ. 2527 รัฐบาลญี่ปุ่นส่งเรือสำรวจที่ออกแบบพิเศษชื่อ "ตาคูโย" (Takuyō - 拓洋), ลงไปสำรวจร่องลึกมาเรียนาและเก็บข้อมูลโดยใช้ลำแสงแคบหลายลำแสง ร่วม ได้ความลึกที่ 10,924 เมตร ความลึกที่แม่นยำที่สุดได้จากการสำรวจของเรือดำนำลึกอีกลำหนึ่งชื่อ "ไคโกะ" (Kaikō - かいこう), เมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2538 ได้ความลึกที่ 10, 911 เมตร

350pxJanuary 23, 1960: ทรีเอสต์ กำลังจะทำการดำลงสู่ก้นมหาสมุทรที่ลึกที่สุด
350pxJanuary 23, 1960: ทรีเอสต์ กำลังจะทำการดำลงสู่ก้นมหาสมุทรที่ลึกที่สุด

สำหรับการดำน้ำลึกที่ไม่เคยมีมาก่อนทำโดยยานสำรวจน้ำลึก (bathyscaphe) ของกองทัพเรืออเมริกันชื่อ "ทรีเอสต์" (Trieste) โดยสามารถดำลงถึงก้นร่องลึกได้สำเร็จเมื่อเวลา 13.06 น. ของวันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2503 โดยนายทหารเรือขื่อเรือตรี "ดอน วอลช์" (Don Walsh) และ "จาคส์ พิการ์ด" (Jacques Piccard) เป็นลูกเรือ มีการใช้ลูกเหล็กลกมเป็นตัวอับเฉาและใช้น้ำมันเบนซินเป็นตัวทำให้ลอย อุปกรณ์บนยานแสดงความลึกที่ 11,521 เมตร แต่ได้ปรับแก้ภายหลังเป็น 10,916 เมตร ณ จุดท้องร่องลึก ทั้งสองประหลาดใจที่มองเห็นปลาตัวแบนขนาดยาวประมาณ 30 เซนติเมตร รวมทั้งกุ้ง พิคการ์ดให้ความเห็นว่าพื้นร่องลึกแลดูเบาและใสที่เกิดจากซากไดอะตอมดึกดำบรรพ์ที่ปูดขึ้นมา

ความกดดันของน้ำที่ร่องลึกมาเรียนามีแรงกดดันประมาณ 1,086 บาร์ หรือบรรยากาศ (15,751 psi) หรือประมาณมากกว่า 1,000 เท่าของบรรยากาศทั่วไปบนผิวโลกที่ระดับน้ำทะเล

[แก้] ความนิยมด้านวัฒนธรรม

  • ได้มีการนำเรื่องราวและข้อเท็จต่างๆ เกี่ยวกับมาเรียนาเทรนช์ไปเขียนเป็นนวนิยายวิทยาศาสตร์ บทภาพยนต์ บทเพลงป็อป คอมพิวเตอร์เกมส์ ตลอดจนการให้สมญาแก่นักการเมืองในสหรัฐฯ


[แก้] อ้างอิง

  • วิกิพีเดียภาคภาษาอังกฤษ[[1]]
  • Rear-Admiral Steve Ritchie CB, DSC, FRICS.THE DEEPEST DEPTHS [[2]]
  • Japan Advance Science and Technology Center [[3]]
  • The mariana Trench- Exploration [[4]]


[แก้] ดูเพิ่ม

  • รายชื่อร่องลึกก้นมหาสมุทร [[5]]
  • ภาพถ่ายดาวเทียมมาเรียนาเทรนช์โดยกูเกิล [[6]]


หมวดหมู่:มหาสมุทรแปซิฟิก|ร่องลึกก้นมหาสมุทร