ภาษาบาสก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
บาสก์ (Euskara - เออุสการา) | ||
---|---|---|
พูดใน: | สเปนและฝรั่งเศส | |
ดินแดน: | แคว้นบาสก์ | |
จำนวนคนพูดทั้งหมด: | 1,033,900 คน (ผู้พูดเป็นภาษาแรก: 700,000 คน) | |
ตระกูลของภาษา: | ภาษาโดดเดี่ยว | |
สถานะทางการ | ||
ภาษาราชการของ: | แคว้นบาสก์และแคว้นนาวาร์ (สเปน) | |
องค์กรควบคุม: | ราชบัณฑิตยสถานภาษาบาสก์ | |
รหัสภาษา | ||
ISO 639-1: | eu | |
ISO 639-2: | baq (B) | eus (T) |
ISO/DIS 639-3: | eus | |
หมายเหตุ: หน้านี้อาจจะมีตัวอักษรหรือสัญลักษณ์ IPA ในลักษณะยูนิโคด |
ภาษาบาสก์ (Basque) เป็นภาษาที่พูดโดยชาวบาสก์ซึ่งอาศัยอยู่แถบเทือกเขาพีเรนีสในตอนกลางของภาคเหนือของประเทศสเปน รวมทั้งในบริเวณภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศสที่มีอาณาเขตติดต่อกัน หรือลึกลงไปกว่านั้นคือ ชาวบาสก์ได้ครอบครองแคว้นปกครองตนเองที่มีชื่อว่าแคว้นปกครองตนเองบาสก์ (Basque Country autonomous community) ซึ่งมีวัฒนธรรมและอิสระในการปกครองตนเองทางการเมือง นอกจากนี้ก็ยังมีชาวบาสก์ที่อยู่ในเขตนอร์เทิร์นบาสก์ในฝรั่งเศสและแคว้นปกครองตนเองนาวาร์ในสเปนอีกด้วย ชื่อเรียกภาษาบาสก์อย่างเป็นทางการ (ในภาษาตนเอง) คือ เออุสการา (euskara) ส่วนในรูปภาษาถิ่นอื่น ๆ ได้แก่ เออุสเกรา (euskera) เอสกูอารา (eskuara) และ อุสการา (üskara) แม้ว่าในทางภูมิศาสตร์จะถูกล้อมรอบด้วยภาษาในตระกูลอินโด-ยูโรเปียน แต่ภาษาบาสก์กลับจัดเป็นภาษาโดดเดี่ยว (language isolate) ไม่ใช่ภาษาในตระกูลดังกล่าว
[แก้] ระบบการเขียน
ภาษาบาสก์ใช้อักษรละตินในการเขียน
ตัวอักษรในปัจจุบัน | |||||
---|---|---|---|---|---|
A | a อา | J | jota โคตา | R | ere เอเร |
B | be เบ | K | ka กา | S | ese เอเซ |
D | de เด | L | ele เอเล | T | te เต |
E | e เอ | M | eme เอเม | U | u อู |
F | efe เอเฟ | N | ene เอเน | X | ekis เอกีส |
G | ge เก | Ñ | eñe เอเญ | Z | zeta เซตา |
H | atxe อัตเช | O | o โอ | ||
I | i อี | P | pe เป |
ตัวอักษรพิเศษที่ใช้กันทั่วไป คือ ñ บางครั้งยังมีการใช้ ç และ ü ด้วย แต่จะไม่ใช้ตัว c (เซ), q (กู), v (อูเบ), w (อูเบบีโกอิตซา) และ y (อีเกรโกอา) ยกเว้นในคำยืม โดยไม่จัดว่าตัวอักษรเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งในพยัญชนะบาสก์ ส่วนทวิอักษร (digraphs) dd, ll, rr, ts, tt, tx และ tz ซึ่งมีความสำคัญในการออกเสียง ถูกจัดให้เป็นอักษรคู่ (double letters)
ตัวอักษรและทวิอักษรแต่ละตัวจะแทนหน่วยเสียงเพียงหนึ่งเดียว ข้อยกเว้นหลักคือ เมื่อ l หรือ n มี i นำหน้า ในหลายภาษาถิ่นจะออกเสียง l และ n โดยยกลิ้นส่วนหน้าขึ้นสู่เพดานแข็ง (palatalization) ไปเป็นเสียง ll และ ñ แม้ว่าจะไม่ได้เขียนไว้ก็ตาม ดังนั้นคำว่า อีกูร์รีญา (ikurriña) อาจเขียนได้ว่า ikurrina โดยไม่มีการเปลี่ยนเสียง ในขณะที่คำว่า ไอย์โนอา (Ainhoa) จำเป็นต้องใช้ h (ซึ่งไม่ออกเสียง) เพื่อหยุดการแปรทางเสียงของ n
h โดยทั่วไปไม่ออกเสียง แต่ในบริเวณตะวันออกเฉียงเหนือ หลายแห่งจะออกเสียงโดยมีเหตุผลหลักคือเพื่อการคงอยู่ของตัวอักษรนี้ในภาษาบาสก์
ในระบบการเขียนของซาบีโน อารานา (Sabino Arana - 1865-1903) ได้ใช้ตัว ĺ และ ŕ แทนที่ ll (เอเย) และ rr (เอเร) ตามลำดับ
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
![]() |
ภาษาบาสก์ เป็นบทความเกี่ยวกับ ภาษา หรือ ตัวอักษร ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ ภาษาบาสก์ ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |