เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี ( The Princess Royal ) เป็นพระอิสริยยศซึ่งพระมหากษัตริย์จะพระราชทานสถาปนาให้กับพระราชธิดาพระองค์ใหญ่สุดของพระองค์ พระอิสริยยศนี้จะดำรงอยู่นานเท่าพระชนม์ชีพของเจ้าฟ้าหญิงพระองค์นั้น ดังนั้นจึงไม่สามารถที่จะสถาปนาเจ้าฟ้าหญิงพระองค์อื่นใดให้เป็น พระวรกุมารี ซ้อนกันได้อีก (ดังเช่นสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2ไม่เคยทรงเป็นเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีเลย) จนถึงปัจจุบันนี้มีเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีแล้วทั้งสิ้น 7 พระองค์ พระองค์ล่าสุดคือเจ้าฟ้าหญิงแอนน์ พระวรกุมารี
พระอิสริยยศนี้เกิดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อสมเด็จพระราชินีเอนรีเอตตา มาเรีย(Queen Henrietta Maria)พระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอองรีที่ 4 (กษัตริย์ของฝรั่งเศส) พระมเหสีในสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 ทรงพระราชประสงค์ที่จะพระราชทานอิสริยยศให้กับพระราชธิดาองค์โตของพระองค์ โดยการทรงเลียนแบบจากภาษาฝรั่งเศส "Madame Royale." (มาดาม โรยัล)
พระอิสริยยศนี้จะต้องได้รับการสถาปนาจากพระมหากษัตริย์ และไม่ใช่พระอิสริยยศที่พระราชธิดาพระองค์ใหญ่สุดจะได้รับ (ต่างจากที่พระราชโอรสพระองค์ใหญ่จะเป็นดยุคแห่งคอร์นวอลล์และโรเตสเซย์อัตโนมัติ) ขึ้นอยู่กับพระราชหฤหัยของกษัตริย์ด้วย เจ้าฟ้าหญิงแมรี่ พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเจ้าเจมส์ที่ 2 และเจ้าฟ้าหญิงโซเฟีย โดโรธี พระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1 พระมเหสีในสมเด็จพระราชาธิบดีเฟดเดอริค วิลเลียมที่ 1 แห่งปรัสเซีย ทั้ง 2 พระองค์นี้อยู่ในข่ายที่จะได้รับพระราชทานสถาปนาพระอิสริยยศนี้ หากแต่ไม่ทรงได้รับ
[แก้] รายพระนามเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี
ต่อไปนี้คือรายพระนามเจ้าฟ้าหญิงผู้เคยทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น "เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี" ทั้ง 7 พระองค์
- เจ้าฟ้าหญิงแมรี (พ.ศ. 2174-พ.ศ. 2203?) พระราชธิดาพระองค์โตในสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 1 ต่อมาทรงเสกสมรสกับ เจ้าฟ้าชายวิลเลียมที่ 2 เจ้าชายแห่งออเรนจ์ ในฐานะพระชายาในเจ้าชายผู้ปกครองออเรนจ์ พระองค์ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น เจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ และบารอนเนสแห่งบราดา [1]
- เจ้าฟ้าหญิงแอนน์ (พ.ศ. 2252- พ.ศ. 2302?) พระราชธิดาพระองค์โตใน สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2 ต่อมาทรงเสกสมรสกับ เจ้าฟ้าชายวิลเลียมที่ 4 เจ้าชายแห่งออเรนจ์ [2]
- เจ้าฟ้าหญิงชาร์ล็อต์พ.ศ. 2309-พ.ศ. 2371พระราชธิดาพระองค์โตใน สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 ต่อมาทรงเสกสมรสกับ สมเด็จพระราชาธิบดีเฟดเดอริคที่ 1 แห่งวูเต็มเบิร์ก [3]
- เจ้าฟ้าหญิงวิกตอเรีย พ.ศ. 2383-พ.ศ. 2444 พระราชธิดาพระองค์โตใน สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ต่อมามาทรงเสกสมรสกับ สมเด็จพระจักรพรรดิเฟดเดริกที่ 3 แห่งเยอรมัน พระราชาแห่งปรัสเซีย [4]
- เจ้าฟ้าหญิงหลุยส์ พ.ศ. 2410-พ.ศ. 2474พระราชธิดาพระองค์โตใน สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 ต่อมาทรงเสกสมรสกับ อเลกซานเดอร์ ดัฟฟ์ ดยุคคนที่ 1 แห่งไฟฟ์[5]
- เจ้าฟ้าหญิงแมรี (พ.ศ. 2440- พ.ศ. 2508) พระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ต่อมาทรงเสกสมรสกับเฮนรี ลาสเซลส์ เอิร์ลคนที่ 6 แห่งแฮร์วูด[6]
- เจ้าฟ้าหญิงแอนน์ พระวรกุมารี (ประสูติ พ.ศ. 2493) พระราชธิดาพระองค์เดียวในสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2[7]
[แก้] Princess Royal กับประเทศไทย
สำหรับในประเทศไทย นั้น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ได้ทรงพระนิพนธ์แปลพระอิสริยยศ Princess Royal ไว้ในหนังสือเกิดวังปารุสก์ และพระนิพนธ์อีกหลายเล่มว่า เจ้าฟ้าพระวรกุมารี หรือในบางทีก็ทรงทับศัพท์ตรงๆ ตัวว่า เจ้าฟ้าหญิงรอยัล
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี นั้นทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น "สยามบรมราชกุมารี" นั่นคือไม่ใช่ทรงเป็น "มกุฎราชกุมารี" การแปลพระนามาภิไธยเป็นภาษาอังกฤษนั้น หากแปลอย่างถูกต้องแล้วจะต้องไม่ใช้ว่า the Crown Princess of Thailand เพราะพระอิสริยยศ มกุฎราชกุมารี แห่งประเทศไทย นั้นยังไม่เคยมีเจ้าหญิงพระองค์ใดได้รับการสถาปนา แต่เนื่องจากสมเด็จพระเทพฯ นั้นทรงมีพระอิสริยยศสูงกว่าเจ้าฟ้าหญิงพระองค์อื่นๆ ดังนั้นในเมื่อแปลเป็น Crown Princess ไม่ได้ นักวิชาการหรือนักประวัติศาสตร์บางท่านจึงได้ขนานพระนามาภิไธยว่า HRH the Princess Royal of Thailand อย่างไรก็ตาม พระองค์ไม่ได้ทรงใช้พระนามาภิไธยนี้
[แก้] เชิงอรรถ
- ↑ แม้พระราชสวามีของพระองค์จะมีฐานะเป็นพระประมุขแห่งรัฐ แต่ก็มีพระอิสริยยศเป็นเพียงเจ้าชายผู้ปกครอง ดังนั้นพระองค์จึงทรงต่อท้ายพระนามว่า เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี ก่อนพระอิสริยยศอื่นๆ เสมอ เพราะพระอิสริยยศเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีนั้น เป็นของพระองค์เองโดยถูกต้อง ในขณะที่พระยศอื่นทรงเป็นตามพระสวามี
- ↑ เช่นเดียวกันกับเจ้าหญิงแมรี เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีพระองค์ก่อน แอนน์ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าหญิงแห่งออเรนจ์ และบารอนเนสแห่งบราดา นอกจากนี้พระองค์ยังคงทรงเป็นเจ้าหญิงผู้สำเร็จราชการ แทนพระราชโอรสของพระองค์อีกด้วย
- ↑ ต่างจากเจ้าหญิงพระวรกุมารีสองพระองค์ก่อน เมื่อพระองค์ทรงเสกสมรสกับพระประมุขแห่งรัฐที่ดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระราชาธิบดี ชาร์ล็อตจึงทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระราชินี ดังนั้นแม้พระอิสริยยศเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีจะเป็นของพระองค์เองโดยถูกต้อง (in her own right) แต่ก็มีพระยศต่ำกว่ายศ พระราชินี ดังนั้นแม้ว่าพระองค์จะไม่สูญเสียพระอิสริยยศนี้ไป แต่ก็ไม่มีความจำเป็นต้องลงพระอิสริยยศนี้อีก (คือพระองค์ยังคงทรงเป็นเจ้าหญิงแห่งอังกฤษ และเป็นเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารีอยู่ แต่ไม่มีความจำเป็นต้องลงพระอิสริยยศเหล่านี้เพราะทรงดำรงพระอิสริยยศที่สูงที่สุดคือพระราชินีแล้ว)
- ↑ เช่นเดียวกันกับชาร์ล็อต เจ้าหญิงวิกตอเรียในฐานะที่ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีแล้ว ไม่จำเป็นต้องทรงลงพระอิสริยยศอื่นๆ ซ้ำอีก แม้พระองค์จะทรงเป็นพระราชินีแห่งปรัสเซียด้วยก็ตาม พระยศพระราชินีนั้นก็ทรงลงเพียงแค่บางครั้ง ต่างจากการอ้างถึงพระองค์ทุกครั้งต้องขนานพระนามว่า สมเด็จพระจักรพรรดินีวิกตอเรีย
- ↑ เจ้าฟ้าหญิงหลุยส์ทรงเสกสมรสกับอเล็กซานเดอร์ก่อน 2 วันหลังจากพระราชพิธีอภิเษกสมรสนั้นสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย พระราชอัยยิกาของหลุยส์ทรงสถาปนาอเล็กซานเดอร์ ซึ่งขณะนั้นดำรงยศเป็น เอิร์ลแห่งไฟฟ์ให้เป็น ดยุคแห่งไฟฟ์ พระองค์จึงทรงดำรงพระยศเป็น เจ้าฟ้าหญิงหลุยส์ ดัชเชสแห่งไฟฟ์ (หมายความว่าเจ้าหญิงหลุยส์เคยทรงดำรงยศเป็น เคานท์เตสแห่งไฟฟ์ อยู่เป็นเวลา 2 วัน) อีก 16 ปีต่อมาสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 ทรงสถาปนาหลุยส์เป็นเจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี และเนื่องจากพระอิสริยยศ พระวรกุมารี นั้นเป็นของหลุยส์เองโดยถูกต้อง (เพราะดัชเชสแห่งไฟฟ์เป็นยศของพระองค์จากการเสกสมรส) ทั้งยศของเจ้าหญิงก็สูงกว่าดัชเชส ดังนั้นเจ้าฟ้าหญิงหลุยส์จึงมักทรงถูกอ้างถึงเพียง เจ้าฟ้าหญิงหลุยส์ เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี เท่านั้น โดยที่พระองค์ก็ยังคงทรงเป็นดัชเชสแห่งไฟฟ์อยู่ แต่ไม่มีความจำเป็นต้องกล่าวถึงเพราะยศเจ้าหญิงนั้นสูงกว่าดัชเชสและยศรองอื่นๆ (คือมาชันเนสแม็คดัฟฟ์ เคานท์เตสแห่งแม็คดัฟฟ์ เคานท์เตสแห่งเซาท์เทค เลดี้คาร์เนจี้ แห่งคินนาร์ด และบารอนเนสบาลินฮาร์ด) ทั้งหมด
- ↑ ขณะที่ทรงเสกสมรสนั้น เฮนรียังคงเป็นทายาทที่จะสืบยศเอิร์ลแห่งแฮร์วูดจึงมียศเป็นวิสเคานท์ลาสเซลส์ เจ้าฟ้าหญิงแมรีจึงทรงดำรงพระยศเป็น เจ้าฟ้าหญิงแมรี วิสเคานท์เตสลาสเซลส์ หลังจากที่พระสวามีได้รับสืบทอดยศเป็น เอิร์ลแห่งแฮร์วูดแล้ว แมรีก็ทรงดำรงยศเป็นเคานท์เตสแห่งแฮร์วูดด้วย หลังจากนั้น 7 ปีพระราชบิดาของพระองค์ก็สถาปนาเจ้าหญิงแมรีเป็นพระวรกุมารี เช่นเดียวกันกับเจ้าฟ้าหญิงหลุยส์ พระองค์ไม่จำต้องทรงลงพระนามอื่นใดมากไปกว่า เจ้าฟ้าหญิงแมรี เจ้าฟ้าพระวรกุมารี เพราะยศอื่นๆ นั้นเป็นยศรอง อย่างไรก็ตามพระองค์ยังคงทรงเป็นเคานท์เตสแห่งแฮร์วูด วิสเคานท์เตสแห่งลาสเซลส์ และบารอนเนสแฮร์วูดอยู่ตราบจนเสด็จสิ้นพระชนม์
- ↑ การทรงเสกสมรสทั้งสองครั้งของเจ้าฟ้าหญิงแอนน์นั้น ไม่มีพระสวามีคนใดได้รับการสถาปนาให้มียศ เจ้าฟ้าหญิงแอนน์ก็จึงไม่ทรงมียศอื่นใดนอกไปจากพระวรกุมารี ซึ่งเป็นของพระองค์โดยถูกต้อง
เจ้าฟ้าหญิงพระวรกุมารี ระยะเวลาที่แต่ละพระองค์ทรงดำรงพระอิสริยยศ |
แมรี สจ็วต (พ.ศ. 2185-พ.ศ. 2203) | แอนน์ แห่งออเรนจ์ (พ.ศ. 2270-พ.ศ. 2302) | ชาร์ล็อต ออกัสตา มาทิลดา (พ.ศ. 2309-พ.ศ. 2371) |