กฤษณาสอนน้องคำฉันท์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ เป็นคำฉันท์ ส่วนใหญ่เป็นกาพย์ฉบังและกาพย์สุรางคนางค์ สันนิษฐานว่าพระยาราชสุภาวดีและพระภิกษุอินท์แต่งกฤษณาสอนน้องคำฉันท์ระหว่างที่พระยาราชสุภาวดีไปรับราชการที่เมืองนครศรีธรรมราช พราะยาราชสุภาวดีแต่งก่อนในตอนต้นแล้วอาราธนาพระภิกษุอินท์แต่งต่อตอนท้าย

กฤษณาสอนน้องคำฉันท์มีจุดมุ่งหมายเพื่อนสอนกุลสตรีในสมัยนั้น มีเค้าโคลงเรื่องมาจากมหาภารตะของอินเดีย เป็นเรื่องที่แต่งมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาแล้ว แต่ต้นฉบับคงจะสูญหายไป พระยาราชสุภาวดี และพระภิกษุอินท์จึงแต่งขึ้นใหม่ ดังกล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า

นางกฤษณานารถ ก็มีเรื่องบริบูรณ์
สมุดเดิมก็เศร้าสูญ สลายลบบเป็นผล

สารบัญ

[แก้] เนื้อเรื่อง

ท้าวพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสีมีพระธิดา ๒ องค์คือ นางกฤษณาและนางจิรประภา เมื่อพระบิดาจัดพิธีสยุมพร นางกฤษณามีพระภัสดา ๕ พระองค์ และนางสามารถรับใช้ปรนนิบัติพระภัสดาได้ดี พระภัสดาต่างก็รักนาง ส่วนนางจิรประภามีภัสดาองค์เดียวแต่ทำหน้าที่บกพร่อง นางจิรประภาเข้าใจว่านางกฤษณามีเวทมนตร์สามารถผูกใจชายจึงมาขอเรียนบ้าง นางกฤษณาชี้แจงว่าการที่สามีรักใคร่มิใช่มีเวทมนตร์ผูกใจชาย แต่อยู่ที่การเป็นแม่บ้านแม่เรือนที่ดี รู้จักหน้าที่ของภรรยา อยู่ในโอวาทของสามี นางจิรประภาจึงนำคำสอนของนางกฤษณาไปปฏิบัติ

[แก้] ตัวอย่าง

  • ความสัตย์และการมีกิริยาอัชฌาสัย
ความสัตย์เป็นศักดิ์เสนา อัชฌากิริยา
เป็นสุขสวัสดิวรกาย
  • พระคุณของบิดามารดาต่อบุตร
หนึ่งโสดคุณปิตุมารดา เกิดเกล้าเรามา
ประเสริฐยิ่งภพไตรย
คุ้มครองป้องกันโพยภัย แต่เยาวเท่าใหญ่
พระคุณก็สุดแสนทวี
  • สัตว์ตายเหลือเขาหนังคนตายเหลือความดีความชั่ว
คชสารแม้ม้วยมีงา โคกระบือมรณา
เขาหนังก็เป็นสำคัญ
บุคคลถึงกาลอาสัญ สูญสิ้นสารพัน
คงแต่ความชั่วกับดี

[แก้] สำนวนโวหาร

ถ้อยคำเป็นคำพื้นๆ จึงอ่านเข้าใจได้ง่าย

[แก้] คุณค่าของหนังสือ

  • ด้านวรรณคดี หนังสือเรื่องนี้ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ทรงนิพนธ์ขึ้นอีกสำนวนหนึ่งภายหลัง มีใจความคล้ายกัน
  • ด้านสังคม หนังสือกฤษณาสอนน้องคำฉันท์เป็นวรรณคดีประเภทสอนใจเช่นเดียวกับสุภาษิต และเป็นเรื่องแสดงให้เห็นวัฒนธรรมของไทยที่สอนความประพฤติของสตรีและหน้าที่ของภรรยาที่ดี หนังสือเล่มนี้นับว่ามีอิทธิพลต่างความคิดของคนไทยมาก


 กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ เป็นบทความเกี่ยวกับ วรรณคดี วรรณกรรม หรือหนังสือ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ