อำเภอทองแสนขัน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
อำเภอทองแสนขัน
Amphoe Thong Saen Khan
สถิติ
จังหวัด: จังหวัดอุตรดิตถ์
พื้นที่: 745.4 ตร.กม.
ประชากร: 33,042 (พ.ศ. 2549)
ความหนาแน่น: 44.3 คน/ตร.กม.
รหัสไปรษณีย์: 53230
รหัสทางภูมิศาสตร์: 5309
แผนที่
แผนที่จังหวัดจังหวัดอุตรดิตถ์ เน้นทองแสนขัน

อำเภอทองแสนขัน เป็นอำเภอหนึ่งในจำนวน 9 อำเภอของจังหวัดอุตรดิตถ์ อยู่ห่างจากจังหวัดอุตรดิตถ์ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ราว 38 กิโลเมตร เดิมอำเภอนี้เคยอยู่ในเขตปกครองของอำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ และได้ขอแยกท้องที่เพื่อจัดตั้งกิ่งอำเภอ เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2546 และได้ยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2533

สารบัญ

[แก้] ประวัติ

จากตำนานพื้นบ้าน เล่าว่า เคยมีชาวมอญมาตั้งรกรากอยู่ใกล้ ๆ บ้านแสนขัน ได้หนีมาจากขอมที่บุกรุก จากนั้นมาขอมก็ตามมารบกับมอญอีก ชาวมอญจึงมาหลบอยู่ที่บ้านแสนขัน เพราะว่าก่อนหน้านี้เขตบ้านแสนขันจะเป็นป่าทั้งหมดแต่ทั้งขอมและมอญก็อยู่ไม่ได้ จึงได้หนีไป ปล่อยให้ที่บริเวณนี้เป็นที่ร้างอีก จากนั้นมาก็มีชาวไทยเดิมจากเวียงจันทร์ (ประเทศลาว) ได้ผ่านมา และเห็นว่า ที่ดินบริเวณแห่งนี้มีดินที่อุดมสมบูรณ์ และแม่น้ำลำธารก็อุดมสมบูรณ์ ทำเลดี เหมาะที่จะตั้งรกรากทำมาหากิน จึงกลับไปชวน เพื่อนบ้านมา ประมาณ ๖ - ๗ ครอบครัว มาตั้งรกรากอยู่ที่นี่ ตอนนั้นยังไม่มีการเรียกชื่อหมู่บ้าน หลังจากนั้นชาวหล่มสัก (จ.เพชรบูรณ์) เลย นครไทย (จ.พิษณุโลก) ทราบข่าวกันว่าที่ จ.อุตรดิตถ์ จะมีการสร้างพระแท่นศิลาอาสน์ จึงได้เก็บเงินเรี่ยไร จากชาวบ้าน ได้เงินเป็นจำนวน แสนขัน แล้วจึงได้บรรทุกเงินแสนขันนั้นแบกใส่หลังช้าง ม้า วัว ควายมาตาม ๆ กัน และใน ขบวนนี้ ก็จะมีหัวหน้าอยู่หนึ่งคน เดินทางล่วงหน้าไปก่อนถึงบ้านบ่อทอง และทราบว่าวัดพระแท่นศิลาอาสน์นั้น ได้สร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงได้กลับไปบอกพรรคพวกที่บรรทุกทองมา ให้นำไปฝังไว้ที่บ้านบ่อทอง ปัจจุบันได้ตั้งชื่อว่า "ทองแสนขัน" แต่ชาวบ้านได้เรียกสั้น ๆ ว่า "บ้านแสนขัน" มาจนถึงปัจจุบันนี้

เดิมท้องที่อำเภอทองแสนขัน ยังรวมอยู่กับอำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์์ ประกอบด้วยตำบลผักขวง ตำบลน้ำพี้ และตำบลป่าคาย ครั้งเมื่อประมาณ พ.ศ. 2517 ทางอำเภอตรอนต้องการที่จะแยกท้องที่ดังกล่าว เพื่อตั้งเป็นกิ่งอำเภอขึ้นอีกแห่งหนึ่ง จึงขอแยกท้องที่ตำบลป่าคาย ซึ่งเป็นตำบลใหญ่ออกเป็น 2 ตำบล โดยเรียกชื่อตำบลที่แยกออกมาว่า "ตำบลบ่อทอง" เมื่อกระทรวงมหาดไทยได้อนุมัติให้แยกตำบลได้ แล้วทำให้อำเภอตรอน ซึ่งเดิมประกอบด้วยเขตการปกครองตำบล 7 ตำบล มี ตำบลบ้านแก่ง ตำบลหาดสองแคว ตำบลน้ำอ่าง ตำบลวังแดง ตำบลน้ำพี้ ตำบลผักขวง และตำบลป่าคาย เพิ่มขึ้นเป็น 8 ตำบล เข้าหลักเกณฑ์ที่จะขอตั้งเป็นกิ่งอำเภอได้

ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2523 จึงได้รายงานขอแยกท้องที่ตำบลผักขวง ตำบลน้ำพี้ ตำบลป่าคาย และตำบลบ่อทอง ออกจากอำเภอตรอนขอตั้งเป็นกิ่งอำเภอ และกระทรวงมหาดไทยได้มีประกาศ ลงวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2526 ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ เรียกว่า "กิ่งอำเภอทองแสนขัน" และเมื่อ พ.ศ. 2533 กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาว่า กิ่งอำเภอทองแสนขัน มีท้องที่กว้างขวางมีชุมชนการค้าหนาแน่น มีสภาพเจริญขึ้นกว่าเดิมมากสมควรยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอ ดังนั้น เพื่อประโยชน์แก่การปกครองการให้บริการของรัฐบาล และความสะดวกของประชาชนและส่งเสริมท้องที่ให้เจริญยิ่งขึ้น จึงตราพระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอทองแสนขัน พ.ศ. 2533 โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ เล่ม 107 ตอนที่ 83 ลงวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2533

[แก้] อาณาเขต

ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอตรอน และอำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์

[แก้] การปกครอง

อำเภออำเภอทองแสนขันแบ่งออกเป็น 4 ตำบล 40 หมู่บ้าน


[แก้] สถานที่ท่องเที่ยว

บ่อเหล็กน้ำพี้
บ่อเหล็กน้ำพี้

บ่อเหล็กน้ำพี้

วนอุทยานถ้ำจันทร์ (อุทยานแห่งชาติคลองตรอน)



อำเภอ ใน จังหวัดอุตรดิตถ์ ตราประจำจังหวัดอุตรดิตถ์
อำเภอ:

เมืองอุตรดิตถ์ - ตรอน - ท่าปลา - น้ำปาด - ฟากท่า - บ้านโคก - พิชัย - ลับแล - ทองแสนขัน

แก้
ภาษาอื่น