พระพุทธเจ้า
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ส่วนหนึ่งของ ประวัติพุทธศาสนา |
|
ศาสดา | |
พระพุทธเจ้า |
|
จุดมุ่งหมายของพุทธศาสนา | |
เพื่อความดับทุกข์ · นิพพาน |
|
ใจความสำคัญของพุทธศาสนา | |
ละชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส |
|
ไตรสรณะ | |
ความเชื่อและการปฏิบัติ | |
ศีล · ธรรม ศีลห้า · ศีลแปด บทสวดมนต์และพระคาถา |
|
คัมภีร์และหนังสือ | |
พระไตรปิฎก พระวินัยปิฎก · พระสุตตันตปิฎก · พระอภิธรรมปิฎก |
|
นิกาย | |
เถรวาท · อาจริยวาท (มหายาน) · วัชรยาน · เซน | |
สังคมพุทธศาสนา | |
เมือง · ปฏิทิน · บุคคล · วันสำคัญ · ศาสนสถาน · วัตถุมงคล | |
ดูเพิ่มเติม | |
ศัพท์เกี่ยวกับพุทธศาสนา หมวดหมู่พุทธศาสนา |
พระโคตมพุทธเจ้า (Gautama Buddha) หรือมักนิยมเรียกเพียง พระพุทธเจ้า เป็นศาสดาของพระพุทธศาสนา ตามคัมภีร์ฝ่ายพุทธ ถือกันว่าพระองค์ดำรงพระชนม์ชีพอยู่ระหว่าง 80 ปีก่อนพุทธศักราช จนถึงเริ่มพุทธศักราชซึ่งเป็นวันปรินิพพาน ตรงกับ 543 ปีก่อนคริสต์กาลตามตำราไทยอ้างอิงปฏิทินสุริยคติไทยและปฏิทินจันทรคติไทย และ 483 ปีก่อนคริสตกาลตามปฏิทินสากล
ในดินแดนที่ปัจจุบันเป็นประเทศอินเดียและเนปาล ถือกันว่าพระองค์มีเชื้อชาติอริยกะ หรือชาติผู้เจริญ และเป็นชาวชมพูทวีป (สมัยนั้นยังไม่มีประเทศอินเดีย และเนปาล)พระองค์ประสูติในฐานะเจ้าชายแห่งแคว้นศากยะ (สักกะ) ทรงพระนามว่า สิทธัตถะ โคตมะ แต่ได้ออกผนวชและทรงตรัสรู้เมื่อพระชนมายุได้ 35 พรรษา
ในพระไตรปิฏกกล่าวว่า พระพุทธเจ้าของเราได้ทำความดี(บารมี)มาในชาติก่อน ๆ นับชาติไม่ถ้วน (ก่อนที่จะเป็นพระพุทธเจ้า ท่านถูกเรียกว่า พระโพธิสัตว์) พระชาติอื่น ๆ ที่ชาวพุทธรู้จักกันดี ได้แก่ พระเวสสันดร พระเตมีย์ พระมหาชนก เป็นต้น พระพุทธเจ้า หมายถึง พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ของ พุทธศาสนิกชนทั้งหลาย
มีคำกล่าวเรียก พระพุทธเจ้าหลายอย่าง ดังจะกล่าวต่อไปนี้
- พระบรมโพธิสัตว์, พระโพธิสัตว์ หมายถึง ท่านผู้ที่กำลังบำเพ็ญ บารมี ๑๐ คือ ทาน ศีล เนกขัมมะ ปัญญา วิริยะ ขันติ สัจจะ อธิฐาน เมตา อุเบกขา และ จะได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
- อังคีรส หมายถึง ท่านผู้มีรัศมีแผ่ออกมาจากพระกาย
- สิทธัตถะหมายถึง ท่านผู้ที่มีความเพียรพยายาม เมื่อต้องการสำเร็จ เป้าหมายที่ประสงค์จะทำ
- พระมหาบุรุษ เป็นคำที่ใช้เรียก พระพุทธเจ้าก่อนตรัสรู้ อีกความหมายหนึ่งคือ บุรุษผู้ยิ่งใหญ่
- ตถาคต เป็นคำที่พระพุทธเจ้าตรัสถึงพระองค์เองมี ความหมาย ๘ อย่างคือ
- พระผู้เสด็จมาแล้วอย่างนั้น
- พระผู้เสด็จไปแล้วอย่างนั้น
- พระผู้เสด็จมาถึงตถลักษณะ
- พระผู้ตรัสรู้ตถธรรมตามที่มันเป็น
- พระผู้ทรงเห็นอย่างนั้น
- พระผู้ตรัสอย่างนั้น
- พระผู้ทำอย่างนั้น
- พระผู้เป็นเจ้า
- ตถาคตโพธิสัทธา หมายถึง การเชื่อถือปัญญาตรัสรู้ของพระตถาคต
- ธรรมกาย หมายถึงท่าน ผู้มีธรรมในกาย
- ธรรมราชา หมายถึง ท่านผู้เป็นราชาแห่งธรรม
- ธรรมสวามิศร, ธรรมสามิสร หมายถึง ท่านผู้เป็นใหญ่โดยเป็นเจ้าของธรรม
- ธรรมสามี หมายถึง ท่านผู้เป็นเจ้าของธรรม
- ธรรมิศราธิบดี หมายถึง ท่านผู้เป็นอธิปดีในธรรม เป็นคำกวีหมายถึงพระพุทธเจ้า
- บรมศาสดา, พระบรมศาสดา หมายถึง ท่านผู้เป็น ศาสดาอันยอดยิ่ง พระผู้เป็นครูสูงสุด พระบรมครู
- พระผู้มีพระภาคเจ้า
- พระพุทธเจ้าหมายถึง ท่านผู้รู้ดี รู้ชอบ ด้วยตนเองก่อนแล้ว สอนประชุมชนให้ประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ
- พระศาสดา หมายถึง ท่านผู้ทรงสอนชนทั้งปวง
- พระสัมพุทธเจ้า, พระสัมมาสัมพุทธเจ้า,พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า,สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หมายถึง พระผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ
- ภควา หมายถึง ท่านผู้เป็นผู้มีโชค หรือ ท่านผู้จำแนกแจกธรรม
- มหาสมณะ
- โลกนาถ, พระโลกนาถ หมายถึง พระผู้เป็นที่พึ่งแห่งโลก
- สยัมภู,พระสัมภู หมายถึง ท่านผู้ตรัสรู้ได้โดยตนเอง ไม่มีใครมาสั่งสอน
- สัพพัญญู, พระสัพพัญญูสัมพุทธเจ้า หมายถึง ท่านผู้รู้ทุกสิ่งทุกอย่าง
- พระสุคต,พระสุคโต หมายถึง ท่านผู้เสด็จไปดีแล้ว
สารบัญ |
[แก้] ประเภทของพระพุทธเจ้า
ในพระไตรปิฎกจะแบ่งประเภทของพระพุทธเจ้าไว้ดังนี้
การแบ่งประเภทของพระพุทธเจ้าตามวิธีการสร้างบารมี[1],
- ปัญญาพุทธเจ้า คือพระพุทธเจ้าที่สร้างบารมีโดยใช้ปัญญาเป็นตัวนำ
- ศรัทธาพุทธเจ้า คือพระพุทธเจ้าที่สร้างบารมีโดยใช้ศรัทธาเป็นตัวนำ
- วิริยะพุทธเจ้า คือพระพุทธเจ้าที่สร้างบารมีโดยใช้วิริยะเป็นตัวนำ
[แก้] พระนามของพระพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าทั้ง ๒๕ พระองค์ คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่พระโคดมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน) ได้ทรงพบ และ พระโคดมพุทธเจ้าทรงได้รับคำพยากรณ์ ว่าจะได้สำเร็จเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เรานิยมนับรวมพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน โดยเรียกว่า "พระพุทธเจ้า ๒๕ พระองค์"
- พระทีปังกร
- พระโกณฑัญญะ
- พระสุมัคละ
- พระสุมนะ
- พระเรวตะ
- พระโสภิตะ
- พระอโนมทัสสี
- พระปทุมะ
- พระนารทะ
- พระปทุมุตตระ
- พระสุเมธะ
- พระสุชาตะ
- พระปิยทัสสี
- พระอัตถทัสสี
- พระธรรมทัสสี
- พระสิทธัตถะ
- พระติสสะ
- พระปุสสะ
- พระวิปัสสี
- พระสิขี
- พระเวสสภู
- พระกกุสันธะ
- พระโกนาคมนะ
- พระกัสสปะ
- พระโคดมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน)
[แก้] แบ่งตามกัป
การนับอสงไขยในที่นี้ จะนับอสงไขยแรกโดยเริ่มนับจากช่วงเวลาที่ อดีตชาติของพระโคตมสัมมาสัมพุทธเจ้า เริ่มสร้างบารมี โดยการอธิษฐานในใจต่อหน้าพระพักตร์ของพระสัมมาพุทธเจ้าเป็นครั้งแรก.
- กัปแรกในต้นอสงไขยที่ 17 เป็นสารมณฑกัป คือ กัปที่มีพระพุทธเจ้า 4 พระองค์[2]
- พระตัณหังกรพุทธเจ้า
- พระเมธังกรพุทธเจ้า
- พระสรนังกรพุทธเจ้า
- พระทีปังกรพุทธเจ้า
- กัปหนึ่งในอสงไขยที่ 18 เป็นสารกัป คือ กัปที่มีพระพุทธเจ้า 1 พระองค์
- พระโกณฑัญญะพุทธเจ้า
- กัปหนึ่งในอสงไขยที่ 19 เป็นสารมณฑกัป คือ กัปที่มีพระพุทธเจ้า 4 พระองค์
- พระสุมังคละสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระสุมนะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระเรวตะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระโสภิตะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- กัปหนึ่งในอสงไขยที่ 20 เป็นสารวรกัป คือ กัปที่มีพระพุทธเจ้า 3 พระองค์
- สมเด็จพระอโนมทัสสีสัมพุทธเจ้า
- สมเด้จพระปทุมะสัมพุทธเจ้า
- สมเด็จพระนารทะสัมพุทธเจ้า
- ช่วงเศษแสนมหากัป ของ อสงไขยปัจจุบัน[3]
- กัปหนึ่งมีพระพุทธเจ้า 1 พระองค์. บางตำราว่าเป็นมัณฑกัป บางตำราก็ว่าเป็นสารกัป.
- พระปทุมมุตระพุทธเจ้า
- สูญกัป (กัปที่ไม่มีพระพุทธเจ้าบังเกิดขึ้น) 30,000 กัป
- มัณฑกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 2 พระองค์
- พระสุเมธสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระสุชาตะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สูญกัป 60,000 กัป
- วรกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 3 พระองค์
- พระปียทัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระอัตถทัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระธรรมทัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สูญกัป 24 กัป
- สารกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 1 พระองค์
- พระสิทธัตถะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สูญกัป 1 กัป
- มัณฑกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 2 พระองค์
- พระติสสะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระมหาปุสสะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สารกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 1 พระองค์
- พระวิปัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สูญกัป 60 กัป
- มัณฑกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 2 พระองค์
- พระสิขีสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระเวสสภูสัมมาสัมพุทธเจ้า
- สูญกัป 30 กัป
- กัปปัจจุบัน เป็น ภัทรกัป คือ มีพระพุทธเจ้า 5 พระองค์
- พระกกุสันธะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระโกนาคมสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระกัสสปะสัมมาสัมพุทธเจ้า
- พระศรีศากยมุนีโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน)
- พระศรีอริยเมตไตรยสัมมาสัมพุทธเจ้า
- กัปหนึ่งมีพระพุทธเจ้า 1 พระองค์. บางตำราว่าเป็นมัณฑกัป บางตำราก็ว่าเป็นสารกัป.
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] อ้างอิง
- พระพุทธเจ้า ในสายตานักปราชญ์โลก
- ลานธรรม : พุทธประวัติ
- ธรรมะไทย : พระพุทธเจ้า ๒๕ พระองค์ ที่พระโคดมพุทธเจ้าทรงพบ
- พระสุตตันตปิฎก เล่ม ๒๕ ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ พุทธวงศ์
[แก้] หมายเหตุ
![]() |
พระพุทธเจ้า เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ พระพุทธเจ้า ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |