ช่องสังวาส

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้มีเนื้อหาบางส่วนไม่เหมาะสมสำหรับเด็ก
เยาวชนควรใช้วิจารณญาณในการอ่าน และผู้ปกครองควรให้คำแนะนำ


ช่องสังวาส (Vulva)

อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของเพศหญิงรู้จักกันในชื่อที่เป็นทางการว่า "ช่องสังวาส" (vulva)

ช่องสังวาสของมนุษย์นั้น ประกอบด้วย แคม ทั้ง แคมใหญ่ (labia majora) และ แคมเล็ก(labia minora) (แคมใหญ่ขนาดใหญ่กว่า และอยู่ภายนอกแคมเล็ก), "คลิตอริส" (clitoris), ปากของ"ท่อปัสสาวะ" (urethra), และ ปากของ "ช่องคลอด" (vagina) ส่วนคำว่า ช่องคลอด (vagina) มักใช้ผิดความหมายทั่วไปเป็น ช่องสังวาส (vulva) หรือ อวัยวะเพศหญิง (female genitals), แม้ว่าแท้จริงแล้ว ช่องคลอด เป็นโครงสร้างภายในเฉพาะ และ ช่องสังวาส เป็นอวัยวะเพศภายนอก ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า ช่องสังวาสกับช่องคลอดเป็นส่วนต่อกันเหมือนปากกับคอ


[แก้] กายวิภาค

เนินอ่อนนุ่มด้านหน้าของช่องสังวาส (เกิดจากเนื้อเยื่อไขมันปกคลุมกระดูกหัวหน่าว) คือ เนินหัวหน่าว (mons pubis), โดยเฉพาะในมนุษย์เพศหญิงเรียก มอนส์ เวเนริส (mons veneris) หรือ "โคกแห่งวีนัส" (mound of Venus) ภายหลังวัยแรกรุ่น จะปกคลุมด้วยขนหัวหน่าว ซึ่งจะมีมากหรือน้อยขึ้นกับพันธุกรรม

  • แคมใหญ่ ขึงแต่ละข้างของช่องสังวาส และปกคลุมด้วยขนหัวหน่าว ห่อหุ้มส่วนอื่นๆ ของช่องสังวาสอย่างมิดชิด
  • แคมเล็ก เป็นกลีบผิวหนังอ่อนนุ่มสองกลีบ ภายในแคมใหญ่ ในแต่ละข้างของปากช่องคลอด ตรงกลางคือโพรงปากช่องคลอด
  • คลิตอริส อยู่ที่ด้านหน้าของช่องสังวาส ตรงจุดที่แคมเล็กสบกัน ยอดที่เห็นได้ของคลิตอริส หรือ ปุ่มกระสัน (คลิตอรัล แกลน) ถูกคลุมด้วยเนื้อเยื่อ (เรียกว่า "กลีบคลุมปุ่มกระสัน")

ใต้คลิตอริส ด้านหน้าของช่องคลอด คือปากของท่อปัสสาวะ (urethral opening) ที่ซึ่งปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะออกสู่ภายนอกร่างกาย

  • ปากช่องคลอด อยู่ใกล้ส่วนท้ายด้านหลัง (หรือใต้) ของช่องสังวาส

ในผู้หญิงที่ยังไม่เคยมีการร่วมเพศ ปากช่องคลอดบางครั้งจะปกคลุมด้วยเยื่อที่เรียกว่า "เยื่อพรหมจรรย์" (hymen)

ถัดลงด้านล่างเล็กน้อย ด้านซ้ายและขวาของช่องเปิดช่องคลอดคือ "ต่อมบาโธลิน" (ต่อมสร้างน้ำหล่อลื่น: Bartholin glands) ; เมื่อผู้หญิงถูกปลุกอารมณ์เพศจะหลั่งสารหล่อลื่น ทำให้สอดใส่ได้ง่ายขึ้น (ช่องคลอดก็มีสารหล่อลื่นไหลซึมเช่นกัน) ถ้าขาดสารหล่อลื่น อาจใช้สารหล่อลื่นสังเคราะห์ช่วยให้การร่วมเพศสะดวกขึ้น

พื้นที่ระหว่างช่องสังวาสกับทวารหนักคือ เพริเนียม (perineum) เพริเนียมอาจฉีกขาดระหว่างคลอดบุตรได้ เพื่อป้องกันกรณีนี้ แพทย์อาจกรีด ซึ่งเชื่อว่าลดการติดเชื้อมากกว่า อย่างไรก็ตาม มีบางคนเชื่อว่า การฉีกขาดตามธรรมชาติมีโอกาสติดเชื้อได้น้อยกว่า และหายเร็วกว่า

ลักษณะช่องสังวาสและขนาดของส่วนต่างๆ แตกต่างกันไป ในผู้หญิงต่างคนกัน และเป็นเรื่องปกติที่ ซีกซ้ายและขวาจะไม่เหมือนกัน ในผู้หญิงคนเดียวกัน

[แก้] โฮโมโลกัส ของอวัยวะเพศ

ภาพลายเส้นกายวิภาคภายในแสดง ช่องสังวาสของมนุษย์ พร้อมกับกลีบคลุมปุ่มกระสัน (clitoral hood) และ แคมเล็ก (labia minora)
ภาพลายเส้นกายวิภาคภายในแสดง ช่องสังวาสของมนุษย์ พร้อมกับกลีบคลุมปุ่มกระสัน (clitoral hood) และ แคมเล็ก (labia minora)

คือส่วนของอวัยวะเพศ ที่วิวัฒนาการมาจากเนื้อเยื่อเดียวกัน ในมนุษย์ กายวิภาคของช่องสังวาส สอดคล้องกับ กายวิภาคขององคชาตในเพศชาย ในวิชาชีววิทยาพัฒนาการทั่วไป อวัยวะที่มีต้นกำเนิดพัฒนาการจากโครงสร้างเดียวกัน เรียกว่า โฮโมโลกัส (โครงสร้างซึ่งมีที่มาเดียวกัน)

คลิตอริส เป็นโฮโมโลกัสเทียบได้กับองคชาตของผู้ชาย, และ ลำคลิตอริส (clitoral body) กับ ขาคลิตอริส (clitoral crura) ก็เป็นโฮโมโลกัสกับ คอร์พอรา เคฟเวอโนซา (corpora cavernosa) ขององคชาต

สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม ดูหัวข้อหลักเกี่ยวกับ คลิตอริส

แคมใหญ่ (labia majora), แคมเล็ก (labia minora) และ กลีบคลุมปุ่มกระสัน (clitoral hood) เป็นโฮโมโลกัสกับ ถุงอัณฑะ (scrotum), ผิวหนังรอบองคชาต (shaft skin of the penis) และ หนังหุ้มปลายองคชาต (foreskin) ตามลำดับ


เวสทิบูลาร์ บัลบ์ (กระเปาะโพรง: vestibular bulbs) ใต้ผิวของแคมเล็ก เป็นโฮโมโลกัสกับ คอร์ปัส สปองจิโอซัม (corpus spongiosum) หรือเนื้อเยื่อรอบหลอดปัสสาวะในองคชาต (คอร์ปัส สปองจิโอซัม เป็นเนื้อเยื่อที่ทำให้เกิดการแข็งตัวขององคชาต ส่วน เวสทิบูลาร์ บัลบ์ เป็นบริเวณที่มีโลหิตมาหล่อเลี้ยง เมื่อถูกกระตุ้นให้มีอารมณ์หรือเมื่อภายหลังคลอด อวัยวะเพศจะขยายขึ้นเพราะแคมเล็กขยายแล้วแยกจากกัน)

ต่อมบาโธลิน (bartholin glands) เป็นโฮโมโลกัสกับ ต่อมคาวเปอร์ (Cowper's glands) ในเพศชาย

[แก้] บทความที่เกี่ยวข้อง

กายวิภาคศาสตร์


 ช่องสังวาส เป็นบทความเกี่ยวกับ การแพทย์  ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ ช่องสังวาส ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ
ภาษาอื่น