กัณฑ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ส่วนหนึ่งของ
พุทธศาสนา


ประวัติพุทธศาสนา
ศาสดา

พระพุทธเจ้า

จุดมุ่งหมายของพุทธศาสนา

เพื่อความดับทุกข์ · นิพพาน

ใจความสำคัญของพุทธศาสนา

ละชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส

ไตรสรณะ

พระพุทธ · พระธรรม · พระสงฆ์

ความเชื่อและการปฏิบัติ
ศีล · ธรรม
ศีลห้า · ศีลแปด
บทสวดมนต์และพระคาถา
คัมภีร์และหนังสือ
พระไตรปิฎก
พระวินัยปิฎก · พระสุตตันตปิฎก · พระอภิธรรมปิฎก
นิกาย
เถรวาท · อาจริยวาท (มหายาน) · วัชรยาน · เซน
สังคมพุทธศาสนา
เมือง · ปฏิทิน · บุคคล · วันสำคัญ · ศาสนสถาน · วัตถุมงคล
ดูเพิ่มเติม
ศัพท์เกี่ยวกับพุทธศาสนา
หมวดหมู่พุทธศาสนา

กัณฑ์ แปลว่า ส่วน, วรรค, ตอน, หมวด หมายถึง ข้อความส่วนหนึ่ง, วรรคหนึ่ง, ตอนหนึ่ง, หมวดหนึ่ง


กัณฑ์ ปกติใช้กับการเทศน์ คือข้อความธรรมะที่เทศน์อธิบายจบเรื่องโดยสมบูรณ์ในตอนเดียว เรียกว่ากัณฑ์ เรื่องที่มีเนื้อความยาวซึ่งถูกแบ่งออกเป็นตอนๆ แต่ละตอนก็เรียกว่ากัณฑ์ เช่น

เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก ถูกแบ่งเป็น ๑๓ ตอน เรียกว่ามี ๑๓ กัณฑ์ คือ

  1. กัณฑ์ทศพร
  2. กัณฑ์หิมพานต์
  3. กัณฑ์ทานกัณฑ์
  4. กัณฑ์วนประเวศน์
  5. กัณฑ์ชูชก
  6. กัณฑ์จุลพน
  7. กัณฑ์มหาพน
  8. กัณฑ์กุมาร
  9. กัณฑ์มัทรี
  10. กัณฑ์สักกบรรพ
  11. กัณฑ์มหาราช
  12. กัณฑ์ฉกษัตริย์
  13. กัณฑ์นครกัณฑ์

หากในงานเดียวกันมีเทศน์หลายช่วง เช่น ช่วงเช้า ช่วงบ่ายและช่วงกลางคืน เรียกว่ามีเทศน์ ๒ กัณฑ์ มีเทศน์ ๓ กัณฑ์

[แก้] อ้างอิง