ถึกควายทุย
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ถึกควายทุย เป็นเพลงชุดมีทั้งหมด 10 เพลง ตามลำดับอัลบั้มของวงคาราบาว โดยเพลงแรกในชุดนี้ มีชื่อว่า " ถึกควายทุย " เป็นการบอกเล่าเรื่องราวชีวิตของชนชั้นล่าง โดยเฉพาะเกษตรกร ชาวไร่ชาวนา โดยสมมติตัวละครขึ้นมาชื่อ " มะโหนก " มะโหนกเป็นหนุ่มชาวนาที่มีผืนนาเป็นของตัวเอง สมบัติส่วนตัวของเขามีเพียงผืนนาผืนนี้ที่เป็นมรดกของบรรพบุรุษกับควายเฒ่าที่เป็นเสมือนเพื่อนรักที่ชื่อ " ถึก "
มะโหนกถูกนายทุนที่ชื่อ " หนืด " ขอซื้อที่ แต่เขาไม่ขาย หนืดเลยกลั่นแกล้งมะโหนกด้วยการวางยาเบื่อฆ่าเจ้าถึก มะโหนกโศกเศร้าเสียใจมาก ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าใครเป็นคนลงมือ แต่ก็มิอาจกระทำอะไรได้ และในที่สุดมะโหนกก็ต้องหันหน้าเข้าเผชิญโชคในเมืองกรุง
เพลงชุด ถีกควายทุย ทั้ง 10 ภาคนี้ เป็นการสะท้อนถึงความลำบากยากเเค้นและการโดนเอารัดเอาเปรียบของชนชั้นล่าง ทั้งภาคเกษตรและภาคอุตสาหกรรม โดยที่คนเหล่านี้มิอาจทำอะไรตอบโต้ชนชั้นที่มีอำนาจกว่าในสังคมที่กลั่นแกล้งพวกเขาได้เลย ซึ่งเป็นเนื้อหาของบทเพลงในยุคแรก ๆ ของคาราบาว ที่ทำหน้าที่เสมือนปากเสียงให้แก่ชาวนา ชาวไร่
ในบรรดาถึกควายทุยทั้ง 10 ภาคนี้ ภาคที่ดูเหมือนจะมีผู้รู้จักมากที่สุด คือ ภาค 5 ที่ชื่อ บัวลอย ซึ่งอยู่ในอัลบั้มชุดที่ 5 ของคาราบาว คือ เมด อิน ไทยแลนด์ ในปลายปี พ.ศ. 2527 โดยบัวลอยเป็นเพื่อนของมะโหนก บัวลอยเป็นคนหน้าตาขี้ริ้วขี้เหร่ แต่มีจิตใจงามผิดกับหน้าตา มีน้ำใจต่อเพื่อนฝูงเสมอ ๆ โดยที่ไม่คำนึงถึงความสุขตน บัวลอยโดนเกณฑ์เป็นทหารไปรบ ในที่สุด บัวลอยก็เสียชีวิตในสนามรบ และในภาคต่อมา ในอัลบั้ม อเมริโกย ในปลายปี พ.ศ. 2528 ถึกควายทุยภาคที่ 6 ก็ออกมา ในชื่อ มะโหนก เนื้อหาเป็นการเล่าเรื่องต่อจากบัวลอย โดยที่มะโหนกไปเป็นทหารแทนบัวลอยที่ตายไป มะโหนกปฏิบัติหน้าที่อย่างเข้มแข็ง ซึ่งท้ายเพลงนี้มีเสียงของปืนใหญ่รถถังที่ยิงใส่เวทีการแสดงของวง ที่ท้องสนามหลวงด้วย ในเหตุการณ์กบฎยังเติร์ก เช้าวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2528 อันเป็นที่มาของปกเทปชุดนี้ ที่เป็นรูปลายพราง และเมื่อกลับหันแล้วจะอ่านตัวหนังสือได้ว่า " 9 กย. "
ในปลายปี พ.ศ. 2548 ในอัลบั้มชุดพิเศษ หนุ่มบาว สาวปาน ที่คาราบาวออกร่วมกับปาน ธนพร แวกประยูร ได้มีเพลงถึกควายทุย ภาคพิเศษ เกิดขึ้นมา โดยใช้ชื่อว่า บัวผัน ร้องโดย ปาน ธนพร โดยเนื้อหาเป็นการพร่ำรำพันของบัวผัน ภรรยาของบัวลอย ที่เล่าถึงความยากลำบากในการเลี้ยงลูกตามสมัยนิยม ซึ่งเด็ก ๆ มักทำตัวตามกระแสโลกาภิวัฒน์ โดยไม่สนใจความถูกผิดชั่วดี
ถึกควายทุย ทั้ง 10 ภาคนี้ เป็นการแต่งเนื้อ และทำนอง โดย ยืนยง โอภากุล และถึกควายทุยภาคแรกนั้น เป็นการแต่งเพลงแรกในชีวิตของยืนยงด้วย