พาราเซตามอล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้ต้องการ จัดรูปแบบ จัดหน้า แบ่งหัวข้อ จัดลิงก์ภายใน
คุณสามารถช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้! โดยการกดที่ปุ่ม แก้ไข ด้านบน จากนั้นจัดหน้าให้เหมาะสม แบ่งหัวข้อ ทำลิงก์ภายในสำหรับคำสำคัญ
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ การแก้ไขหน้า การแก้ไขหน้าพื้นฐาน บทความคัดสรร และ นโยบายวิกิพีเดีย

สูตรครงสร้างทางเคมีของพาราเซตามอล
พาราเซตามอล

ชื่อ IUPAC
4-(Acetylamino)phenol
เลขทะเบียน CAS
103-90-2
รหัส ATC

N02BE01

PubChem
1983
DrugBank
APRD00252
สูตรเคมี C8H9NO2
น้ำหนักโมเลกุล 151.17 g/mol
ชีวปริมาณออกฤทธิ์ (Bioavailability) เกือบ 100%
กระบวนการสร้างและสลาย (Metabolism) ทางตับ
ครึ่งชีวิตของการกำจัด 1-4 ชั่วโมง
การขับถ่าย ทางไต
ลำดับขั้นของยาต่อการตั้งครรภ์ B (USA)
A (Aus)
สถานะตามกฎหมาย -
ช่องทางการรับยา ปาก
การละลายในน้ำ 14 mg/mL
ความหนาแน่น  ?
จุดหลอมเหลว 169-170.5°C
จุดเดือด  ?

พาราเซตามอล (อังกฤษ: Paracetamol) หรือ ชื่อทั่วไปที่ใช้ในสหรัฐอเมริกาคือ อะซีตามิโนเฟน หรือ แอสเซตามิโนเฟน (อังกฤษ: acetaminophen) เป็นยาบรรเทาอาการปวด (analgesics) ที่ไม่มีฤทธิ์ระงับอาการอักเสบเหมือนอย่างแอสไพรินและไอบูโปรเฟน (ibuprofen) และ็ไม่ใช่ยาแก้อักเสบประเภทสเตอรอยด์ (steroid) และมันก็ไม่ได้เป็นสมาชิกในกลุ่ม เอ็นเซด (non-steroidal anti-inflammatory drugs - NSAIDs)

ในปริมาณการใช้ปกติ พาราเซตามอลจะไม่มีผลทำให้เกิดการระคายเคืองผนังกระเพาะ หรือมีผลต่อการแข็งตัวของเลือด หรือเป็นอันตรายต่อไต

[แก้] ประวัติ

ในสมัยโบราณจะใช้เปลือกต้นหลิว (willow) เป็นยาแก้ไข้ (antipyretic) ในขณะนั้นรู้กันว่าสารเคมีในเปลือกหลิวคือ ซาลิซิน (salicins) ซึ่งสามารถจะเปลี่ยนเป็นแอสไพรินได้ และทราบด้วยว่าสารเคมีที่อยู่ในเปลือก ซิงโคน่า (cinchona) ใช้เป็นยารักษามาลาเลีย ได้ คือ ควินนิน (quinine) และมีฤทธิ์เป็นยาแก้ไข้ได้ด้วย

ในปี 1880sเกิดการขาดแคลนต้น ซิงโคน่า จึงได้มีการหาทางเลือกสำหรับยาลดไข้และได้ค้นพบยาลดไข้ตัวใหม่ดังนี้

  • พบ อะซิตานิไลด์ (Acetanilide) ในปี 1886
  • พบ ฟีนาซิติน (Phenacetin) ในปี 1887

ในขณะที่ ฮาร์มอน นอร์ทรอป มอร์ส (Harmon Northrop Morse) สามารถสังเคราะห์ พาราเซตามอลได้ในปี 1873 โดยปฏิกิริยารีดักชั่น พารา-ไนโตรฟีนอล (p-nitrophenol) กับ ดีบุกในอะซิติก แอซิด (acetic acid) พาราเซตามอลไม่ได้ถูกใช้เป็นยาเกือบยี่สิบปี จนกระทั้งในปี1893ได้มีการตรวจพบพาราเซตามอล ในปัสสาวะของผู้ที่ใช้ยาฟีนาซิตินและในปี1899 พบว่าพาราเซตามอลเป็นเมตาโบไลต์ ของ อะซิตานิไลด์

ในปี ค.ศ. 1948 เบอร์นาร์ด บรอดี้ และ จูเลียส อะเซลรอด ได้ทดลองใช้ อะซิตานิไลด์ ในโรค เมตทีโมโกบินีเมีย (methemoglobinemia) เขาพบว่าฤทธิ์บรรเทาอาการปวดของอะซิตานิไลด์ เกิดจากพาราเซตามอลซึ่งเป็นเมตาโบไลต์ ของ อะซิตานิไลด์ และพาราเซตามอลมีผลข้างเคียงน้อยกว่าอะซิตานิไลด์ มาก ตั้งแต่นั้นมาพาราเซตามอลก็ถูกใช้เป็นยาแก้ไขแก้ปวดกันอย่างแพร่หลาย

[แก้] การสังเคราะห์

การสังเคราะห์พาราเซตามอล


ยาบรรเทาปวด แก้

พาราเซตามอล (อะเซตามิโนเฟน) · เอ็นเซด · โอปิแอต · เตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล · คีตามีน

ตัวยาในกลุ่มเอ็นเซด
แก้
คีโตโปรเฟน · คีโตโรแลค · ซีลีคอกซิบ · ไดโคลฟีแนค · นาโปรเซน · มีลอกซิแคม · ไพรอกซิแคม · เมตทิล ซาลิไซเลต · โรฟีคอกซิบ · อินโดเมตทาซิน · แอสไพริน · ไอบูโปรเฟน· อีโทโดแลค· ไดฟลูนิซอล· โลโซโปรเฟน· ทีนอกซิแคม·ไนมีซูไลด์·มีฟีนามิก แอซิด
ตัวยาในกลุ่มโอปิออยด์
แก้
คาร์เฟนทานิล · โคดีอีน · โคดีอิโนน · ซูเฟนทานิล · เดกซ์โตรโพรพอไซฟีน · ไดไฮโดรโคดีอีน · ทรามาดอล · บิวพรีนอร์ฟีน · เฟนทานิล · เมทาโดน · มอร์ฟีน · มอร์ฟิโนน · เพทิดีน · รีมิเฟนทานิล · ออกซิโคโดน · ออกซิมอร์ฟีน · อัลเฟนทานิล · เฮโรอีน · ไฮโดรโคโดน · ไฮโดรมอร์โฟน


 พาราเซตามอล เป็นบทความเกี่ยวกับ เภสัชกรรมและยา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ พาราเซตามอล ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ