ที่ทำการไปรษณีย์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

อาคารที่ทำการไปรษณีย์กลางของเมืองมุมไบ ประเทศอินเดีย
อาคารที่ทำการไปรษณีย์กลางของเมืองมุมไบ ประเทศอินเดีย
ที่ทำการไปรษณีย์รถไฟของสหราชอาณาจักร ซึ่งปัจจุบันไม่ใช้แล้ว
ที่ทำการไปรษณีย์รถไฟของสหราชอาณาจักร ซึ่งปัจจุบันไม่ใช้แล้ว

ที่ทำการไปรษณีย์ (อังกฤษ: post office) เป็นสถานที่ซึ่งไปรษณีย์จัดตั้งขึ้นเพื่อจัดการกับจดหมายหรือสิ่งของอื่นที่ส่งทางไปรษณีย์ ซึ่งอาจเป็นการรวมรวม จนกระทั่งนำจดหมายส่งถึงผู้รับ ที่ทำการไปรษณีย์ส่วนใหญ่เปิดให้ประชาชนทั่วไปสามารถซื้อ แสตมป์ ส่งจดหมาย พัสดุ หรือ บริการด้านอื่น ๆ ทางไปรษณีย์ บริการให้เช่าตู้ ปณ. บริการธนาณัติ บริการชำระเงิน ฯลฯ ซึ่งด้านหน้าของที่ทำการไปรษณีย์เป็นเคาน์เตอร์สำหรับให้บริการกับประชาชน ส่วนด้านหลังใช้เป็นที่คัดแยกจดหมายเพื่อส่งต่อไปไปรษณีย์อื่นหรือผู้รับ แต่ก็มีที่ทำการไปรษณีย์จำนวนหนึ่งซึ่งมีหน้าที่คัดแยกจดหมายโดยเฉพาะ ไม่เปิดให้บุคคลทั่วไปเข้าไปใช้บริการ

ที่ทำการไปรษณีย์ไม่จำเป็นต้องเป็นลักษณะอาคารเท่านั้น อาจเป็นเพียงเคาน์เตอร์ให้บริการขนาดเล็กในหน่วยงานอื่น ในศูนย์การค้า หรือแม้แต่ในงานจัดแสดงต่าง ๆ หรือการแข่งขันกีฬานานาชาติ ซึ่งเปิดเป็นที่ทำการไปรษณีย์ชั่วคราว นอกจากนี้ยังมีที่ทำการไปรษณีย์แบบเคลื่อนที่ เช่น บนรถไฟ รถยนต์ หรือ เรือ ซึ่งสามารถให้บริการตามจุดต่าง ๆ ที่มีการหยุดแวะ เป็นต้น

[แก้] ที่ทำการไปรษณีย์ของไทย

ที่ทำการไปรษณีย์ในสมัยต่าง ๆ บนชีทที่ระลึก
ที่ทำการไปรษณีย์ในสมัยต่าง ๆ บนชีทที่ระลึก

งานด้านไปรษณีย์ของไทยขึ้นกับ บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด (ปณท.) แต่ในอดีตเคยขึ้นกับเป็น กรมไปรษณีย์โทรเลข และ การสื่อสารแห่งประเทศไทย มีการให้บริการด้านโทรเลขด้วย ดังนั้นในอดีตจึงใช้คำว่า ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข แทน แต่หลังจากที่งานด้านโทรเลขแยกไปอยู่กับ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) จึงเปลี่ยนมาใช้ชื่อว่า ที่ทำการไปรษณีย์

ที่ทำการไปรษณีย์มีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับหน้าที่และบริการของแต่ละแห่ง ตัวอย่างเช่น

  • ศูนย์ไปรษณีย์ (ศป.) มีหน้าที่หลักคือ รวบรวมจดหมาย และพัสดุจากที่ทำการไปรษณีย์ต่าง ๆ มาคัดแยก และส่งต่อ หมายถึงส่งไปที่ทำการปลายทาง หรือส่งต่อไปภูมิภาคอื่น ๆ ทางรถยนต์ รถไฟ หรือ เครื่องบิน ตัวอย่างเช่น ศูนย์ไปรษณีย์กรุงเทพ ตั้งอยู่ใกล้สถานีรถไฟหัวลำโพง เป็นต้น
  • ศูนย์รับฝากไปรษณีย์จำนวนมาก (ศฝ.) คือไปรษณีย์ที่เน้นรับจดหมายจากหน่วยงานต่าง ๆ ที่มีไปรษณีย์ภัณฑ์จำนวนมากแล้วส่งต่อไปยังศูนย์ไปรษณีย์
  • ที่ทำการไปรษณีย์ศูนย์กลางจ่าย (ปณศ.) หรือ ที่ทำการไปรษณีย์รับจ่าย (ปณจ.) มีหน้าที่ รับฝาก คือ รวบรวมจดหมายจากตู้ไปรษณีย์และจากประชาชนที่มาฝากส่งที่ไปรษณีย์แล้ว ส่งต่อ ไปยังศูนย์ไปรษณีย์ และ นำจ่าย คือรับจดหมายที่มีปลายทางในเขตที่รับผิดชอบจากศูนย์ไปรษณีย์ให้บุรุษไปรษณีย์ไปส่งตามที่อยู่ ที่ทำการลักษณะนี้มักมีรหัสไปรษณีย์ที่ลงท้ายด้วยเลขศูนย์
  • ที่ทำการไปรษณีย์รับฝาก (ปณฝ.) มีหน้าที่ รับฝาก คือ รับจดหมายจากประชาชนที่มาใช้บริการที่ไปรษณีย์หรือจากตู้ไปรษณีย์เท่านั้น มักมีรหัสไปรษณีย์ที่ลงท้ายด้วยเลขอื่นที่ไม่ใช้ศูนย์
  • ที่ทำการไปรษณีย์สาขา (ปณส.) หน้าที่คล้าย ปณฝ. แต่ขึ้นกับ ปณจ. แทนที่จะทำงานเป็นเอกเทศ จดหมายที่รวบรวมได้ทั้งหมดจะส่งต่อไปยัง ปณจ. ต้นสังกัดอีกทีหนึ่ง ไม่มีรหัสไปรษณีย์ของตัวเอง (ใช้รหัสของ ปณจ. ต้นสังกัด) และไม่เปิดให้บริการบางประเภท เช่น บริการรับชำระเงิน เป็นต้น
  • ที่ทำการไปรษณีย์อนุญาต (ปณอ.) มีทั้งประเภท รับจ่าย (หน้าที่เหมือน ปณจ.) และ รับฝาก (เหมือน ปณฝ.) แต่บริหารโดยหน่วยงานอื่นของรัฐ หรือ เอกชน ตัวอย่าง เช่น ไปรษณีย์ของชุมชนที่อยู่บนเกาะต่าง ๆ ไปรษณีย์ในสถานศึกษา หน่วยงานราชการ หน่วยงานทหาร บางแห่ง เป็นต้น ไปรษณีย์ดังกล่าวจะใช้ชื่อ ปณจ. ในท้องที่ ตามด้วยตัวเลขสามหลัก เริ่มนับจาก 101 ตัวอย่างเช่น ไปรษณีย์รองเมือง 102 ตั้งอยู่ภายในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เขตปทุมวัน ซึ่งมี ปณจ. รองเมือง รับผิดชอบนำจ่ายไปรษณีย์ภัณฑ์ในท้องที่ สำหรับ ปณอ. รับจ่าย จะมีรหัสไปรษณีย์ของตัวเอง ส่วน ปณอ. รับฝาก จะใช้รหัสไปรษณีย์ของ ปณจ. ที่รับผิดชอบ
  • ที่ทำการไปรษณีย์ชั่วคราว (ปณค.) เป็นที่ทำการที่เปิดขึ้นชั่วคราวตามงานต่าง ๆ เช่น งานกาชาด ให้บริการรับฝากไปรษณีย์ภัณฑ์ นิยมใช้รหัสไปรษณีย์ชอง ปณจ. ท้องที่
  • ที่ทำการไปรษณีย์รถยนต์ (ปณย.) เป็นที่ทำการที่อยู่บนรถบัสขนาดเล็ก ออกวิ่งไปจอดให้บริการตามจุดต่าง ๆ ซึ่งในแต่ละวันสามารถออกให้บริการได้หลายจุด ให้บริการรับฝากไปรษณีย์ภัณฑ์

ในอดีตประเทศไทยยังเคยมีที่ทำการไปรษณีย์รถไฟด้วย แต่ปัจจุบันยกเลิกแล้ว สำหรับบริษัทเอกชนที่ให้บริการรับฝากไปรษณีย์แต่ไม่เป็นสถานะที่ทำการไปรษณีย์อนุญาต จะเรียกว่า ผู้รวบรวมไปรษณีย์ ซึ่งต้องมีการจดทะเบียนอย่างถูกต้องกับ ปณท.

ในอดีตสมัยที่เป็น กรมไปรษณีย์โทรเลข และ การสื่อสารแห่งประเทศไทย ชื่อประเภทของที่ทำการไปรษณีย์ข้างบนใช้ชื่อว่า ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข แทน ที่ทำการไปรษณีย์ เช่น ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขรับจ่าย (ปทจ.) ยกเว้นที่ทำการไปรษณีย์รถยนต์ ในอดีตเรียก ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขเคลื่อนที่ (ปทค.) ส่วนที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขชั่วคราวใช้ชื่อย่อเป็น ปทช.

[แก้] อ้างอิง

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

Commons
คอมมอนส์ มีรูปภาพและสื่อในรูปแบบอื่นๆ เกี่ยวกับ: