Qadimgi Xorazm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

O`rta Osiyoning ikki daryo oralig`idagi yerlari qadimdan Xorazm nazorati ostida bo`lgan. Xorazmning nomi Avestoda Xvariazm, Bihistun yozmalarida Xvarazmish, Arrian va Strabonning tarixiy kitoblarida Xorasmiya sifatida keltiriladi. 8 asrda arab istilochilari tomonidan vayron etilgan Xorazm madaniyati tarixi eramizdan avvalgi 1292 yillarga borib taqaladi. Xorazm butun mintaqa uchun Avestoning muqaddas yeri, qadimiy madaniyat markazi sanalgan. Eramizdan avvalgi 7-6 asrlardayoq Xorazm hududida davlatchilik tuzilmalari mavjud edi. Arxeologik ma'lumotlar shundan dalolat beradiki, eramizdan avvalgi birinchi ming yillikning ikkinchi choragidayoq Amudaryo daryosiga tutashgan kuchli irrigasiya tizimi mavjud bo`lgan. Xorazmda yirik kanallarni tashkil etish uchun markazlashgan kuchli boshqaruv kerak bo`lgani tabiiy. Eramizdan avvalgi 6- asrning o`rtalarida Xorazm Fors podsholigi tomonidan bosib olingan. Forsiylar Xorazmdan turli qimmatbaho toshlarni, zargarlik va kulolchilik mahsulotlarini tashib ketgan. Eng yaxshi ustalar ham Fors podsholari saroyiga olib ketilgan. Eramizdan avvalgi 5-4 asrlarda Xorazm Fors podsholigidan ozod bo`lib, o`z mustaqilligini qayta tiklaydi. Eramizdan avvalgi 4-3 asrlarda Xorazm yozuvi paydo bo`lgan. Xon qarorgohi - Tuproq qal'a, qadimiy maqbara va rasadxona Qo`y-Qirilgan qal'a ham o`sha davrlardayoq mavjud bo`lgan. Grek manbalarining shohidlik berishicha, eramizdan avvalgi 329-328 yillarda Xorazm xoni Farisman yunonistonlik Iskandar Zulqarnayn (Aleksandr Makedonskiy) bilan tinchlik bitimi tuzgan.

Bu maqola vikifikaziya qilinishi kerak.

nothumb

Iltimos, bu maqolani vikipediya qoida va yo'llanmalariga muvofiq bezang.

O`zbek viki / Ўзбек вики
o`zgarishlar / ўзгаришлар