Imom Muslim

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Manba: http://www.islam.uz

Imom Abu Husayn Muslim ibn Hajjoj al-Qushayriy an-Nisoburiy Nisoburda dunyoga keldilar. Nisbatlari Qushayriy bo'lib, u Nisoburga qarashli qishloqdir.

U zot hadis ilmida kitobi «Sahih» deb tan olingan 6ta Imomlarning biridirlar. Kitoblari «Sahih Muslim» esa, Qur'oni Karimdan keyingi o'rinda turadigan kitoblardan biridir. Imomning hadis ilmidagi tutgan o'rinlari va oliy martabalarga etishlariga sabab, sahih kitoblarida birorta ziyodalik ham, noqislik ham bo'lmaganligi, bundan oldin ham, bundan keyin ham buning singari tartibdagi kitobni topilmasligi, haqiqatda, Imom hadis jamlashda mohir ekanliklariga dalolat qiladi. Imom Muslim hadis jamlash davrida uning nozik joylariga juda ham e'tibor bilan qaradilar. Hatto bir harf bo'lsa ham o'zgartirishdan saqlandilar. Bu zot hadislarni avvalidan oxirigacha uzilish va illatdan salomat, isnodlari ishonchli bo'lsagina sahih kitoblariga kiritdilar. Imom Muslimning «Sahih»lari Imom Buxoriyning kitoblariga qaraganda ba'zi tomonlari afzalligini ulamolar qayd qilganlar.

Imom Navaviy aytadilar: «Erning ustida, osmonning ostida Muslimning kitoblaridan ko'ra sahihroq kitob topilmaydi».

Mag'riblik shayxlarning ba'zilari Muslimning kitoblari Buxoriyning kitoblaridan ko'ra yaxshi ekanligiga ittifoq qilishgan.

Imom Muslim aytadilar: «Agar hadis ahillari 200 yil hadis yozsalar ham kuchlari mana shu «sahih»ni yozishlikka etadi, xalos». Va yana marhamat qiladilar: «Har bir yozgan kitobimni Abu Zar'ata ar-Roziyga ko'rsatdim, agar u zot, mana bu hadis illatli, desalar tark qildim, agar, sahih, desalar kitobimga kiritdim». Imom Muslim ko'plab kitoblarning muallifidirlar. Shulardan eng mashhurlari «Sahih Muslim» bo'lib, mana shu kitob sababli ulug' martabaga va chiroyli maqtovlarga sazovor bo'ldilar. Bundan tashqari, u zotning «Jomi' al-Kabir alal abvob», «Kitobu musnadi al-Kabir ala asmoi rijol», «Kitobu Asmoi va kuna», «Kitobu ilal», «Kitobu tamyiz», «Kitobu hadis Amr ibn Shu'ayb», «Kitobu mashoyixi Molik», «Kitobu avhomul muhaddisiyn», «Kitobu man laysa lahu illa rovin vohid», «Kitobu tabaqati at-Tobe'iyn», «Kitobu muhozramiyn», «Kitobu mashoyixi as-Savriy» kitoblari ma'lum va mashhur.

Bundan tashqari «Sahihi Muslim»ga bir necha sharh va muxtasarlar yozilgan. Imom Muslimning «Asmo ur rijol» nomli kitoblariga Abu Bakr Ahmad ibn Ali Isfahoniy sharh yozdilar. U zot 279 hijriy sanada vafot etdilar.

Imom Muslimdan ana shu davrning katta imomlari, jamoatlar hadis rivoyat qilishdi. Ulardan: Abu Hotim ar-Roziy, Muso ibn Horun, Ahmad ibn Saloma, Abu Iso at-Termiziy, Abu Bakr Xuzaymiy, Yahyo ibn Sa'iyd, Abu Avona va boshqalar.

Imom Muslim (Alloh u kishini o'z rahmatiga olgan bo'lsin) 261 hijriy sana Yakshanba kuni 55 yoshlarida bu olamdan ko'z yumdilar. Dushanba kuni, Nisoburda dafn etildilar.

O`zbek viki / Ўзбек вики
o`zgarishlar / ўзгаришлар