Phở
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
![]() |
Bài này nằm trong loạt bài về Ẩm thực |
Kỹ thuật chuẩn bị và nấu |
Dụng cụ nấu |
Thành phần và chủng loại thức ăn |
Gia vị & Rau thơm |
Ẩm thực |
Việt Nam – Trung Quốc |
Xem thêm: |
Bếp – Món ăn |
Phở là một món ăn truyền thống của Việt Nam, cũng có thể xem là món ăn đặc trưng nhất cho ẩm thực Việt Nam. Thành phần chính của phở là bánh phở và nước dùng (hay nước lèo theo cách gọi ở miền Nam) cùng với các loại thịt cắt lát mỏng. Món ăn được bày biện với những thành phần phụ như hành, giá, và những lá cây rau mùi, trong đó ngò gai là loại lá đặc trưng của phở. Ngoài ra còn kèm theo các gia vị như: tương, tiêu, chanh, nước mắm, ớt... Những gia vị này được thêm vào tùy theo khẩu vị của từng người dùng. Phở có thể dùng làm món ăn điểm tâm, món ăn trưa hoặc ăn tối.
Nước dùng nói chung được làm bằng việc luộc xương thịt (phổ biến là thịt bò, heo, gà) và gia vị bao gồm quế, hồi, gừng, đinh hương và không thể thiếu các chất phụ gia. Bánh phở là tên gọi chung loại sợi mì của món phở. Theo truyền thống, bánh phở làm từ bột gạo, tráng thành tấm mỏng rồi cắt thành sợi.
Mục lục |
[sửa] Nguồn gốc và sự khác biệt
Phở bắt nguồn từ miền Bắc Việt Nam, xâm nhập vào miền Trung và miền Nam giữa những năm 1950, sau sự thất bại của Pháp ở Đông Dương và tình trạng Việt Nam bị phân chia hai miền. Người Việt Nam ở phía bắc di cư vào miền Nam năm 1954 mang theo món phở và phở đã bắt đầu có những sự khác biệt. Từ lúc này, những ý kiến trái ngược nhau về nguồn gốc của phở đã xuất hiện. Một vài trong số đó đưa ra luận điểm rằng phở bắt nguồn từ phương pháp chế biến món thịt hầm của Pháp. Sự có mặt của Pháp ở Việt Nam có lẽ củng cố luận điểm này, nhưng việc phở có nhiều gia vị và rau mùi nguồn gốc từ châu Á, đặc biệt là Việt Nam đã bác bỏ chúng. Số khác lại cho rằng phở ảnh hưởng từ Trung Hoa vì dựa vào mặt địa lý, hơn nữa phương pháp sử dụng bột gạo làm bánh phở và nhiều đồ gia vị trong phở khá giống món hoành thánh của Trung Hoa nhưng không chứng minh được. Vì thế, nguồn gốc của phở từ Việt Nam có lẽ là ý kiến được nhiều người chấp nhận.
Sự xuất ngoại để tị nạn chính trị của những người Việt Nam chống cộng sản trong thời kỳ hậu Chiến tranh Việt Nam đã làm cho phở được biết đến ở nhiều nơi trên thế giới. Đặc biệt là các nước phương Tây. Đã có nhiều Nhà hàng phở ở Mỹ, Pháp, Australia và Canada. Những người Việt Nam không thuộc diện tị nạn chính trị cũng mang phở đến những nước thuộc khối Xô Viết, bao gồm Nga, Ba Lan và Cộng hòa Séc.
Ngày nay, phở đã có những phương pháp chế biến và hương vị khác nhau. Tại Việt nam, có những tên gọi để phân biệt chúng là: Phở Hà Nội hay Phở bắc (ở miền Bắc), phở Huế (ở miền Trung) và phở Sài Gòn (ở miền Nam). Thông thường thì phở miền Bắc đặc trưng bởi vị mặn còn miền Nam thì ngọt. Bánh phở ở miền Nam thì lại nhỏ hơn ở miền Bắc.
[sửa] Văn hóa ăn phở
Những Quán phở Việt Nam vẫn giữ những thói quen từ bấy lâu là ít khi mang thực đơn cho khách hàng mà khách sẽ phải tự chọn loại phở gì (ví dụ: phở bò, phở gà...) Phở được đựng trong tô hoặc bát lớn. Thông thường thì những bàn ăn được đánh số để phục vụ, trên đó có sẵn đũa, muỗng (thìa) và những gia vị kèm theo phở như: tương, chanh, nước mắm, ớt... Trước khi ăn, người ta dùng khăn ăn lau chùi đũa, muỗng sắp sửa được sử dụng. Ăn phở thì thường uống nước trà đá và ít khi uống nước ngọt hay các chất có cồn khác.
[sửa] Linh tinh
Một điều thú vị khác xung quang phở là việc đặt tên các quán phở đều có liên quan đến một con số. Chẳng hạn Phở 24, Phở 54 (Số 54 có lẽ nói bóng gió đến năm mà có ý nghĩa sự phát triển rộng rãi của phở ở miền Nam Việt Nam). Các cách khác là:
- Quán ăn được mở vào năm được chỉ báo trong tên (ví dụ: Phở 2000}
- Chủ nhân của quán là một đầu bếp ở Việt Nam trước khi nhập cư, và tên quán ăn của họ được xác định vị trên số hoặc tên đường phố đó (ví dụ: Phở Ngô Quyền) nhưng kiểu đặt tên này đang bị sự chỉ trích vì nó ảnh hưởng tên của các danh nhân.
- Chọn một con số đơn giản để ngăn ngừa sự giả mạo tên gọi (ví dụ Phở 2A).
- Chơi chữ trong tên gọi để gây sự chú ý (ví dụ: "What the Phở", "tại sao không?").
[sửa] Phá cách
Ngoài những kiểu chế biến truyền thống, ngày nay người ta còn tạo ra nhiều loại phở trong công nghiệp đóng gói như phở ăn liền, phở chay...
[sửa] Xem thêm
- Phở Hà Nội
- Phở Nam Định.
- Phở Huế
- Phở Sài Gòn
- Phở chua ở Cao Bằng, Lạng Sơn.
- Phở vịt quay ở Lạng Sơn.