Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSTC) được thành lập tháng 7 năm 2000, là một đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam. Chỉ số giá cổ phiếu trong một thời gian nhất định (phiên giao dịch, ngày giao dịch) của các công ty niêm yết tại trung tâm này được gọi là VN-Index (chỉ số giá của ngày giao dịch đầu tiên của trung tâm là 100 điểm). Chỉ số tương tự của Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội là HASTC-Index. Theo quyết định của Ủy ban chứng khoán Nhà nước, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh sẽ được nâng cấp thành Sở Giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh. Đến năm 2008 thì Sở giao dịch chứng khoán sẽ là Công ty TNHH do các công ty chứng khoán sở hữu và có quyền chấp nhận hoặc từ chối các công ty niêm yết.
Mục lục |
[sửa] Lịch sử
Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSTC), đặt tại 45-47 Bến Chương Dương, Quận 1 Thành phố Hồ Chí Minh được chính thức khánh thành ngày 20 tháng 7 năm 2000, và các giao dịch bắt đầu từ ngày 28 tháng 7 năm 2000. Giám đốc hiện nay của Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh là ông Trần Đắc Sinh.
Ngày đầu, có hai đơn vị được niêm yết: Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (REE) và Công ty cổ phần Cáp và Vật liệu viễn thông (Sacom). Đến cuối năm 2006 có 106 cổ phiếu công ty và 2 chứng chỉ quỹ đầu tư được niêm yết.
Ban đầu, tổng sở hữu của người nước ngoài bị giới hạn 20% cổ phiếu (kể cả chứng chỉ quỹ đầu tư) và 40% trái phiếu. Tháng 7 năm 2003, nhằm nâng cao sức hấp dẫn của thị trường và thu hút nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài cũng như tăng tính thanh khoản, chính phủ đã nâng tỷ lệ sở hữu chứng khoán của nước ngoài lên 30% đối với cổ phiếu và hủy bỏ hoàn toàn tỷ lệ sở hữu hạn chế đối với trái phiếu. Cuối năm 2005, giới hạn sở hữu cổ phiếu của người nước ngoài được tăng lên 49%, trừ đối với ngân hàng vẫn giữ là 30%. Để kiểm soát giới hạn này, các nhà đầu tư nước ngoài tham gia giao dịch tại hai trung tâm giao dịch chứng khoán của Việt Nam phải đăng ký để được cấp một mã số giao dịch.
Cuối năm 2006, có 35 công ty chứng khoán được cấp giấy phép. Trong số này, có 9 công ty được phép thực hiện tất cả năm nghiệp vụ chứng khoán: môi giới, lưu ký, tư vấn đầu tư và bảo lãnh phát hành, quản lý quỹ và tự doanh. Vốn điều lệ tối thiểu bắt buộc để công ty được phép thực hiện cả năm nghiệp vụ như vậy là 43 tỷ đồng. Theo Luật Chứng khoán có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2007, mức vốn điều lệ tối thiểu đó là 200 tỷ đồng; các công ty đã được cấp phép hoạt động trước đó được gia hạn một thời gian để tăng vốn cho đủ mức quy định.
Cuối năm 2006, tổng giá trị vốn hóa thị trường của cả Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội là 14 tỷ USD, tương đương 22.7% GDP của Việt Nam. Đến thời điểm giữa tháng 3/2007, tổng giá trị vốn hóa này là 36% GDP, nếu cộng cả giá trị trái phiếu thì giá trị này là 50% GDP.
[sửa] Chức năng
Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh cũng là một thể chế chính thức mà thông qua đó các trái phiếu chính phủ mới được phát hành và nó có chức năng như một thị trường thứ cấp cho một số phát hành trái phiếu hiện hữu. Tất cả các chứng khoán niêm yết trên Trung tâm giao dịch chứng khoán Việt Nam là bằng đồng Việt Nam. Mệnh giá mỗi cổ phiếu (và chứng chỉ quỹ đầu tư) được quy định thống nhất là 10.000 đồng, đơn giá trái phiếu là 100.000 đồng. Việc giao dịch được thực hiện vào buổi sáng, từ thứ hai đến thứ sáu trong tuần. Giao dịch cổ phiếu và chứng chỉ quỹ có ba đợt khớp lệnh từ 8 h 20 đến 10 h 30, một đợt giao dịch thỏa thuận từ 10 h 30 đến 11 h; giao dịch trái phiếu là giao dịch thỏa thuận, từ 8 h 20 đến 11 h.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước] (SSC), chính thức thành lập năm 1996, chịu trách nhiệm đối với việc phát triển thị trường vốn, cấp giấy phép niêm yết chứng khoán cho các công ty và giấy phép hoạt động cho các công ty chứng khoán, ban hành các quy định. Để được niêm yết, một công ty phải có lãi hai năm liên tục, có vốn điều lệ tối thiểu 5 tỷ đồng và có ít nhất 50 cổ đông ngoài công ty, nắm giữ ít nhất là 20% cổ phiếu. Các công ty liên doanh với nước ngoài về mặt kỹ thuật thì đủ tư cách niêm yết, nhưng để được niêm yết trên sàn, các công ty này phải được tổ chức lại thành công ty cổ phần. Các công ty muốn được niêm yết thì phải được một công ty kiểm toán độc lập, được chấp thuận thực hiện kiểm toán.
Cơ chế giao dịch trên Trung tâm chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh là một hệ thống đặt-khớp lệnh tự động. Năng lực của hệ thống là 300.000 lệnh mỗi ngày. Giá chứng khoán giao dịch bị giới hạn biên độ thay đổi hàng ngày là cộng-trừ 5% so với giá đóng cửa ngày hôm trước. Riêng trong ngày niêm yết đầu tiên của một cổ phiếu, chỉ thực hiện một đợt khớp lệnh, giá giao dịch được thả nổi.
Việc thanh toán được thực hiện tập trung qua Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), một ngân hàng thương mại quốc doanh. Nhiều ngân hàng nội địa và công ty chứng khoán được phép nhận lưu ký chứng khoán, còn Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh của Ngân hàng Hồng Kông-Thượng Hải (HSBC) và Ngân hàng Deutsche Bank được nhận lưu ký của khách hàng nước ngoài. Việc lưu ký cũng thực hiện tập trung tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, một cơ quan trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.