Alabama

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Alabama (định hướng).
State of Alabama
Camellia State (Tiểu bang Hoa trà), The Heart of Dixie[1] (Tâm Dixie), Yellowhammer State (Tiểu bang Chim cổ vàng), và The Cotton State (Tiểu bang Bông)
Cờ Alabama Huy hiệu Alabama
Lá cờ Alabama Huy hiệu Alabama
Bản đồ Hoa Kỳ với tiểu bang Alabama được tô đậm

Tiểu bang Hoa Kỳ

Ngôn ngữ chính thức Tiếng Anh
Thủ phủ Montgomery
Thành phố lớn nhất Birmingham
Diện tích
 • Phần đất
 • Phần nước
 • Bề ngang
 • Bề dài
 • Vĩ độ
 • Kinh độ
135.775 km² (hạng 30)
131.442 km²
4.333 km² (3,19%)
306 km
531 km
30°13′N – 35°N
84°51′W – 88°28′W
Dân số (2000)
 • Mật độ
4.447.100 người (hạng 23)
33,84 người/km² (hạng 26)
Cao độ
 • Cao nhất
 • Trung bình
 • Thấp nhất

Núi Cheaha, 734 m
152 m
0 m
Ngày gia nhập 14 tháng 12, 1819 (thứ 22)
Thống đốc Bob Riley (Cộng hòa)
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Richard Shelby (CH)

Jeff Sessions (CH)

Múi giờ
 • Quy ước giờ mùa hè
CST (UTC−6)
CDT (UTC−5)
Viết tắt AL Ala. US-AL
Địa chỉ Web www.alabama.gov

Alabamatiểu bang nằm thuộc miền Nam Hoa Kỳ, bên cạnh Tennessee về phía bắc, Georgia về phía đông, Florida về phía nam, và Mississippi về phía tây. Alabama có bờ biển kề cận với vịnh Mexico ở cực nam của tiểu bang.

Mục lục

[sửa] Địa lý

Xem chi tiết: Địa lý Alabama
Bản đồ Alabama – PDF
Bản đồ Alabama – PDF

Alabama là tiểu bang lớn thứ 30 của Hoa Kỳ với tổng diện tích là 135.775 kilômét vuông (52.423 dặm vuông). Diện tích mặt nước chiếm 3,19% tổng diện tích, cho nên Alabama là tiểu bang thứ 23 theo diện tích mặt nước. Tiểu bang này cũng có hệ thống đường nước lớn thứ hai của Hoa Kỳ. Vào khoảng ba phần năm của diện tích đất là đồng bằng thoai thoải xuống sông Mississippi và vịnh Mexico. Phần nhiều của miền Bắc Alabama là vùng lắm núi, với sông Tennessee nằm trong thung lũng lớn, tạo ra nhiều con sông, dòng suối, sông, núi, và hồ. Nơi thấp nhất về phía đông của sông Mississippi thuộc Quận Dekalb gần một con sông giữa luống cao, nơi đó thuộc Công viên tiểu bang Buck's Pocket. Một kỳ quan tự nhiên khác là "Cầu Đất", cầu tự nhiên dài nhất về phía đông của sông Mississippi. Alabama thường có cao độ giữa mặt biển tại vịnh Mobile đến một tí hơn 550 mét (1.800 foot) ở dãy núi Appalachian về vùng đông bắc. Nơi cao nhất là Núi Cheaha.

Các vườn quốc gia của Dịch vụ Vườn Quốc gia bao gồm Vườn Quân đội Quốc gia Horseshoe Bend ở Daviston, Khu vực cấm săn Quốc gia Hẻm núi Little River ở Fort Payne, Đài kỷ niệm Quốc gia Russell Cave ở Bridgeport, Công viên Lịch sử Quốc gia Phi công Tuskegee ở Tuskegee, và Công viên Lịch sử Quốc gia Học viện Tuskegee gần Tuskegee.

Alabama cũng có Đại lộ Natchez Trace, Đường lịch sử Quốc gia Selma To, và Đường lịch sử Quốc gia Con đường Nước mắt.

[sửa] Các thành phố quan trọng

  • Auburn
  • Birmingham
  • Decatur
  • Dothan
  • Florence
  • Gadsden
  • Huntsville
  • Mobile
  • Montgomery
  • Talladega
  • Tuscaloosa

[sửa] Lịch sử

Xem chi tiết: Lịch sử Alabama

Ảnh hưởng của các thổ dân Hoa Kỳ được nhớ rất nhiều ở Alabama. Vài trong những thổ dân ở Alabama ngày xưa là người Alabama (Alibamu), Cherokee, Chickasaw, Choctaw, Creek, Koasati, và Mobile. Những thổ dân bắt đầu buôn bán với vùng Đông Bắc dùng sông Ohio trong Chu kỳ Nấm mồ (1000 TCN – 700 SCN), và họ tiếp tục buốn bán như vậy đến khi người Âu Châu đến. Ảnh hưởng Trung Mỹ rõ ràng trong văn hóa ruộng đất của người Mississippi tiếp theo.

Pháp xây dựng thuộc địa Âu Châu đầu tiên trong tiểu bang ngày nay là Mobile vào năm 1702. Miền Nam Alabama thuộc Pháp từ năm 1702 đến 1763, thuộc Tây Florida của Anh từ 1763 đến 1780, và thuộc Tây Florida của Tây Ban Nha từ 1780 đến 1814. Miền Bắc và Trung Alabama thuộc về Georgia của Anh từ 1763 đến 1783 và thuộc lãnh thổ Mississippi của Hoa Kỳ từ đấy. Quyền tiểu bang của nó bị hoãn lại vì không có bờ biên. (Andrew Jackson giải quyết vấn đề đó khi chiếm Mobile của Tây Ban Nha vào năm 1814.) Alabama được trở thành tiểu bang thứ 22 vào năm 1819.

Tiểu bang Alabama rút ra khỏi Liên bang ngày 11 tháng 1 năm 1861 và trở thành một tiểu bang của các Tiểu bang Liên minh Hoa Kỳ, được gọi Cộng hòa Alabama từ ngày 18 tháng 2 năm 1861. Tuy không nhiều trận đánh diễn ra ở tiểu bang này, nhưng Alabama đóng góp vào khoảng 120.000 lính trong Nội chiến Hoa Kỳ. Sau chiến tranh, chính phủ lâm thời được thành lập vào năm 1865, và Alabama được chính thức gia nhập lại vào Liên bang ngày 14 tháng 7 năm 1868.

Alabama là trung tâm của các Tiểu bang Liên minh trong Nội chiến và là nơi quan trọng nhất khi Phong trào Dân quyền của thời 1950 và 1960.

[sửa] Chú thích

  1. Luật tiểu bang này bắt phải bao gồm thành ngữ The Heart of Dixie (tiếng Anh của "Tâm Dixie") trên các bảng xe chuẩn của tiểu bang, nhưng tiểu bang mới làm nó rất nhỏ và làm thành ngữ Stars Fell on Alabama ("Các ngôi sao đã rớt xuống Alabama") lớn hơn.

[sửa] Liên kết ngoài

Các đơn vị hành chính Hoa Kỳ
Các tiểu bang: Alabama | Alaska | Arizona | Arkansas | California | Colorado | Connecticut | Delaware | Florida | Georgia | Hawaii | Idaho | Illinois | Indiana | Iowa | Kansas | Kentucky | Louisiana | Maine | Maryland | Massachusetts | Michigan | Minnesota | Mississippi | Missouri | Montana | Nebraska | Nevada | New Hampshire | New Jersey | New Mexico | New York | North Carolina | North Dakota | Ohio | Oklahoma | Oregon | Pennsylvania | Rhode Island | South Carolina | South Dakota | Tennessee | Texas | Utah | Vermont | Virginia | Washington | West Virginia | Wisconsin | Wyoming
Đặc khu liên bang: Đặc khu Columbia
Các lãnh thổ phụ thuộc Mỹ: Samoa thuộc Mỹ | Guam | Quần đảo Bắc Mariana | Puerto Rico | Quần đảo Virgin
Các nước ký COFA: Cộng hòa Quần đảo Marshall | Cộng hòa Palau | Liên bang Micronesia
Các quần đảo nhỏ ở xa: Đảo Baker | Đảo Howland | Đảo Jarvis | Đảo Johnston | Đảo san hô Kingman | Đảo san hô Midway | Đảo Navassa | Đảo san hô Palmyra | Đảo Wake