Đình Đỉnh Lự

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia


  • Đình Đỉnh Lự ở xã Tân Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh: Di tích lịch sử cách mạng thế kỷ 15, được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia.
  • Đây là nơi để nhân dân quanh vùng tưởng nhớ công ơn của võ tướng Nguyễn Xí, được xây vào thời Hậu Lê.
  • Thời kỳ chống Pháp, các chí sĩ yêu nước đã tổ chức nhóm họp và lấy đình Đỉnh Lự làm trụ sở, và đây cũng là nơi Thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Can Lộc.

Đình Đỉnh Lự đã được Đảng và Nhà nước công nhận là Di tích - Lịch sử . Đình này nhân dân quanh vùng dựng nên nhằm tưởng nhớ công ơn của vị dũng tướng, anh hùng chống giặc ngoại xâm là Nguyễn Xí, và còn là nơi dân làng Đỉnh Lự tín ngưỡng. Trước ngôi đình có hồ Bán Nguyệt rất đẹp trồng sen, trẻ con thường tới đây tắm vào mỗi buổi trưa hè. Vào thời kỳ những năm đầu thế kỷ xx, khi thực dân Pháp đàn áp dân tộc ta lên đến độ khắc nghiệt thì Đình Đỉnh Lữ là nơi tập trung các danh sỹ yêu nước, các nhà nho nổi tiếng trong vùng để bàn cách chống Pháp như Mai Đình Hòe (tức cụ Quyền Vinh), Hoàng Khoái Lạc, Phan Gần, Mai Cát, Mai Đỉnh,Nguyễn Cứ Nguyễn Cường... Đình Đĩnh Lữ cũng là địa điểm thành lập chi bộ Đảng Đĩnh Lữ - một trong những Chi bộ Đảng được thành lập sớm nhất của tỉnh Hà Tĩnh (thành lập ngay trong tháng 2-1930). Những năm sau khi thành lập Đảng, Đình Đĩnh Lữ trở thành nơi hội họp để bàn cách đánh Pháp, vạch ra các cách thức nổi dậy biểu tình để thành lập chính quyền Xô Viết công nông. Đây là nơi tung ra truyền đơn, hịch kêu gọi, thành lập ra các đội Tự vệ, Cứu tế Đỏ... Tại Ngôi đình này đã từng là nơi trú ẩn của các chiến sỹ cách mạng, một số đồng chí bị giặc bắt và tra tấn dã man dẫn đến chết như: Phan Gần, Mai Trác... Có gia đình có gần chục người cùng tham gia các phong trào yêu nước như gia đình cụ Quyền Vinh có: Quyền Vinh - Mai Đình Hòe và các con: Mai Cát - Bí thư huyện ủy đầu tiên của Can Lộc, Mai Thị Từ - Bí thư Phụ nữ xã, Mai Đỉnh - Bị giặc bắt đốt nhà và tra tấn dã man như cắt mất gân gót, Mai Trác- Liệt sỹ, bị giặc giết chết trong nhà lao, Mai Thát- có công với nước, Mai Thị Chín, các con dâu như: Bùi Thị Tín, Nguyễn Thị Duyến cũng đều tham gia cách mạng và là Đảng viên những năm 30-31, là lão thành cách mạng. Đình Đĩnh Lữ đã được tôn tạo lại khang trang và sạch đẹp, trở thành nhà truyền thống và được coi là Địa Chỉ Đỏ trên quê hương Anh Hùng Cách Mạng. Năm 2006 xã Tân Lộc được Vinh dự đón nhận Danh hiệu Anh hùng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ xâm lược.