Aztec
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thủ đô | 1248-1325 Chapultepec 1325-1521 Tenochtitlan |
Ngôn ngữ chính | Náhuatl |
Chính phủ
Đứng đầu quốc gia
High councillor
Electing council
Approving Council
|
Tributary Empire Hueyi Tlatoani (non-hereditary autocrat) Cihuacóatl Oligarchs (military, religious, nobility) 80+ calpulli leaders (elder) |
Thiết lập Xụp đổ Dân số năm 1520 |
1248 1521 19.000.000 |
Tiêu bản:Aztec Aztecs là một nền văn minh, một đế chế trong khu vực của Mexico. Nền văn minh này bắt đầu từ những năm 1248 và kéo dài đến năm 1521 khi bị người Tây Ban Nha đánh bại.
Mục lục |
[sửa] Đế chế Aztec
[sửa] Aztec là gì
Hàng trăm năm về trước, một ngôi đền đứng sừng sững giữa nơi, mà nay chính là thành phố Mexico. Ngôi đền lớn này chính là biểu tượng của một nền văn minh, một đế chế đã thống trị phần lớn lãnh thổ của Mexico.
Đế chế Aztec là giai đoạn cuối cùng trong chuỗi các nền văn minh bản địa đã từng hiện hữa ở Mexico. Trước khi trở nên hùng mạnh, người Aztec đi lang thang khắp nơi để tìm chỗ cư trú và thức ăn, bằng cách săn bắt thú vật hoặc lượm nhặt rau, củ, quả. Họ đi khắp nơi của một phần miền bắc Mexico, mà ngày nay gọi là Aztlán. Tên gọi Aztec cũng bắt nguồn từ Aztlán.
Năm 1200, người Aztec di chuyển đến trung Mexico. Nhưng họ nhận ra rằng vùng đất tốt nhất, màu mỡ nhất đã bị cướp đoạt bởi những người khác. Chỉ còng khoảng đất trống là hai hòn đảo nhỏ trong một vực nước nông, hồ Texcoco. Vì thế nên người Aztec đã quyết định gieo hạt và trồng trọt.
[sửa] Thành lập kinh đô
Năm 1325, người Aztec xây dựng thành phố kinh đô của mình, gọi là Tenochtitlan, trên những hòn đảo của họ. Để có thêm đất cho việc trồng trọt, họ đã tạo nên một hòn đảo nhân tạo cho việc trồng trọt, bằng cách đổ đầy đất vào.
Rốt cuộc, Tenochtitlan trở nên một thành phố ấn tượng với các kênh đào, dinh thự, kim tự tháp và nhà cửa. Thậm chí có cả sở thú. Năm 1500, có thể đã có hơn 200.000 người sống ở Tenochtitlan, và nơi đây đã trở thành thành phố lớn nhất thể giới thời bấy giờ.
[sửa] Xây dựng một đế chế
Năm 1500, người Aztec rất hùng mạnh. Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng xảy ra. Trước đó, vào những năm 1200 và 1300, người Aztec có ít sức mạnh và có ít sự kính trong. Họ đã tấn công những vương quốc lân cận để chiếm của cải và làm tăng thêm sức mạnh. Những người Aztec đã có cả đồng minh, thuyền, với những người dân của những thành thị trong khu vực. Quân đồng minh đã nhanh chóng tấn công kẻ địch ở Trung Mỹ. Những năm 1400, quân đồng minh đã thống trị gần hết Mexico. Tenochtitlan đã trở nên là thành phố quan trọng nhất trong việc phát triển đế chế. Người Aztec giờ đã làm chủ Mexico
[sửa] Sụp đổ
Năm 1519, người Aztec và người lãnh đạo của học, Montezuma II, nắm quyền trên một khu vực rộng lớn. Họ có thể đã nghĩ rằng, đế chế của mình sẽ tồn tại mãi mãi. Nhưng họ đã nhầm.
Vào năm đó, một nhà thám hiểm người Tây Ban Nha là Hernan Cortes đã đổ bộ lên bờ biển phía tây của Mexico với khoảng 600 người. Cortes đang tìm kiếm vàng và danh vọng. Người dân trên hòn đảo nói với ông ta về đế chế Aztec và kinh đô của họ. Đó chính là vì sao, Cortes đã nghe được. Ông ta đã tiến đánh đế chế Aztec. Ông tuyển mộ thêm hàng trăm người là kẻ địch của đế chế Aztec để giúp ông.
Vào tháng tám năm 1521, Cortes đã đánh bại đế chế Aztec. Những người thương gia Tây Ban Nha đã lấy vàng bạc và quốc gia của học. Ông cho xây một thành phố mới, Mexico city trên đống đổ nát.