Lao động (kinh tế học)

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Lao động, trong kinh tế học, được hiểu là một yếu tố sản xuất do con người tạo ra và là một dịch vụ hay hàng hóa. Người có nhu cầu về hàng hóa này là người sản xuất. Còn người cung cấp hàng hóa này là người lao động. Cũng như mọi hàng hóa và dịch vụ khác, lao động được trao đổi trên thị trường, gọi là thị trường lao động. Giá cả của lao động là tiền công thực tế mà người sản xuất trả cho người lao động. Mức tiền công chính là mức giá của lao động.

Mục lục

[sửa] Nhu cầu về lao động

Đường cầu lao động dốc xuống.
Đường cầu lao động dốc xuống.

Lao động là một yếu tố sản xuất. Người sản xuất là người có nhu cầu về lao động và mang mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận sẽ tuyển nhiều lao động hơn nếu mức tiền công thực tế giảm (giả định là quá trình sản xuất cần hai yếu tố là tư bản và lao động đồng thời hai yếu tố này có thể thay thế cho nhau). Nói cách khác, lượng cầu về lao động sẽ giảm nếu mức giá lao động tăng. Vì thế đường cầu về lao động là một đường dốc xuống. (Xem thêm Mệnh đề số 1 của kinh tế học cổ điển)

[sửa] Cung cấp lao động

[sửa] Tầm vĩ mô

Đường cung lao động trong quan điểm của kinh tế học cổ điển.
Đường cung lao động trong quan điểm của kinh tế học cổ điển.

Kinh tế học cổ điển cho rằng mức tiền công thực tế càng cao thì lượng cung về lao động càng tăng. Đường cung về lao động vì thế là một đường dốc lên. (Xem thêm Mệnh đề số 2 của kinh tế học cổ điển)

Đường cung lao động theo quan điểm của kinh tế học Keynes
Đường cung lao động theo quan điểm của kinh tế học Keynes

Còn kinh tế học Keynes cho rằng trong ngắn hạn, người lao động ít điều kiện tìm được việc làm và do đó ít điều kiện mặc cả tiền công. Do đó, trong ngắn hạn, lượng lao động cân bằng là lượng do nhà sản xuất quy định. Người lao động phải chấp nhận lượng đó bất kể mức tiền công ra sao. Nói cách khác, trong ngắn hạn, lượng cung lao động không phản ứng với mức tiền công thực tế, nên đường cung nằm ngang hoàn toàn. Trong dài hạn, đường cung sẽ dốc lên.

[sửa] Tầm vi mô

Đường cung lao động theo quan điểm của kinh tế học tân cổ điển
Đường cung lao động theo quan điểm của kinh tế học tân cổ điển

Kinh tế học tân cổ điển cho rằng đường cung lao động vi mô là một đường uốn ngược. Người ta cần cả lao động để có thu nhập sinh tồn lẫn cả nghỉ ngơi vì nhiều lý do. Vì số giờ trong ngày là không đổi, nếu số giờ lao động nhiều thì số giờ nghỉ ngơi sẽ ít. Nói theo kinh tế học, là có sự đánh đổi giữa lao động (và do đó là thu nhập) và nghỉ ngơi. Khi mức thu nhập thấp, người ta phải lao động và hy sinh sự nghỉ ngơi. Vì thế khi tiền công thực tế ở một khoảng thấp nhất định, đường cung dốc lên. Tuy nhiên, khi thu nhập cao hơn, người ta lại thấy cần nghỉ ngơi nhiều hơn. Tiền nhiều chẳng để làm gì nếu không có lúc nào tiêu dùng chúng. Vì thế, tiền công thực tế càng cao, thì lượng cầu về lao động (đo bằng số giờ) lại giảm đi. Kết quả là có một đường cung lao động uốn ngược. (Xem thêm Đường cung lao động uốn ngược).

[sửa] Thị trường lao động

Thị trường lao động là nơi cung và cầu về lao động gặp nhau.

[sửa] Giá cả lao động

Giá cả lao động chính là tiền công thực tế. Mặc dù mức giá lao động có phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có điều kiện lao động[1] và giới tính[2], v.v..., song trong cách nhìn của kinh tế học, lao động là một loại hàng hóa được trao đổi trên thị trường lao động, nên giá cả của nó còn phụ thuộc vào cả lượng cầu lẫn lượng cung. Điều này giải thích tại sao lao động trong nghề này lại được trả tiền công cao hơn lao động trong nghề nghiệp khác.[3]

[sửa] Ghi chú

  1. Điều kiện lao động khắc nghiệt hơn sẽ dẫn tới xu hướng được trả tiền công cao hơn.
  2. Các điều tra cho thấy cùng một công việc, nếu là lao động nữ sẽ chỉ nhận được mức tiền công thấp hơn so với lao động nam.
  3. Nhà kinh tế của Đại học Chicago Steven D. Levitt đã giải thích trong cuốn sách Freakonomics của mình rằng: sở dĩ gái điếm có tiền công cao hơn kiến trúc sư là vì lượng cầu về gái điếm thì lớn mà lượng cung về gái điếm thì lại nhỏ (không phụ nữ nào sinh ra đã muốn trở thành gái điếm), trong khi đó lượng cung về kiến trúc sư thì lớn mà lượng cầu về kiến trúc sư thì nhỏ. Kiến trúc sư thường tìm đến gái điếm, chứ gái điếm ít khi tìm đến kiến trúc sư.

[sửa] Xem thêm

  • Kinh tế học lao động
  • Mệnh đề số 1 của kinh tế học cổ điển
  • Mệnh đề số 2 của kinh tế học cổ điển
  • Đường cung lao động uốn ngược
  • Hàm cung lao động
Ngôn ngữ khác