Hùng Lân

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Hùng Lân

Tên thật Hoàng Văn Cường
Ngày sinh 23 tháng 6 năm 1922
tại Hà Nội
Ngày mất 17 tháng 9 năm 1986
tại
Nghề nghiệp Giáo viên
Thể loại Nhạc tiền chiến
Tác phẩm
nổi tiếng
Hè về, Khỏe vì nước, Việt Nam minh châu trời đông


Hùng Lân (1922-1986) là một nhạc sĩ Việt Nam danh tiếng, tác giả những ca khúc Hè về, Khỏe vì nước, Việt Nam minh châu trời đông. Ông cũng là một giáo sư giảng dạy âm nhạc uy tín và là người khởi xướng dùng tiếng Việt để hát thánh ca, tác giả viết lời Việt cho bài Silent Night nổi tiếng với tên Đêm thánh vô cùng.

Mục lục

[sửa] Tiểu sử

Hùng Lân tên thật là Hoàng Văn Cường, nhưng do nhầm lẫn, giấy khai sinh ghi là Hoàng Văn Hường, sau lại đổi là Hoàng Văn Hương. Ông sinh ngày 23 tháng 6 năm 1922 tại Hà Nội, trong một gia đình Công giáo có 8 anh chị em. Quê gốc của Hùng Lân ở làng Hương Điền, tỉnh Sa Đéc, nhưng ông nội của ông là Nguyễn Minh Châu từ Sa Đéc ra Hà Nội làm việc. Thuở nhỏ, Hùng Lân có theo học các trường Gendreau, Lasan Puginier và Saint Sulpice ở Hà Nội.

Từ năm 8 tuổi Hùng Lân bắt đầu học nhạc và được tuyển vào ban hợp xướng Nhà thờ lớn Hà Nội. Ông tiếp tục học cho đến năm 22 tuổi, với các linh mục người Pháp P. Depautis và J. Bouis. Từ 1934 đến 1945, Hùng Lân học nhạc tại chủng viện Hoàng Nguyên, rồi sau đó là đại chủng viện Saint Sulpice. Liên tiếp trong hai năm 1945 - 1946, thân mẫu rồi đến thân phụ của Hùng Lân qua đời. Ông phải rời bỏ học để có điều kiện lo lắng cho gia đình vì các em còn nhỏ. Bút hiệu Hùng Lân được ghép từ hai tên của người em thứ năm và thứ tám của ông.

Trong hai năm 1945, 1946 Hùng Lân dạy học ở trường Kẻ Giảng, trong nhà thờ vùng đó, có một cây quản cầm (harmonium) rất tốt và đó là nơi ông bắt đầu viết nhiều bài hát nổi tiếng. Năm 1948, Hùng Lân dạy âm nhạc ở trường Chu Văn An, Hà Nội.

Sau Hiệp định Genève 1954, Hùng Lân di cư vào Nam làm giáo sư âm nhạc của trường Ca vũ nhạc Phổ thông Sài Gòn và cũng là trưởng ban Phát thanh Nha Tổng Giám đốc Thanh niên và Thể thao Sài Gòn. Từ năm 1957, ông là giáo sư nổi tiếng của Trường Quốc gia Âm nhạc Kịch nghệ Sài Gòn. Cùng thời gian đó, ông ghi tên học và tốt nghiệp bằng Cử nhân Văn chương Pháp tại Đại học Văn khoa Sài Gòn năm 1963.

Năm 1965, ông được bổ nhiệm chức Chủ sự Phòng Phát thanh Học đường, Trung tâm Học liệu, Bộ Quốc gia Giáo dục, Sài Gòn. Sau khi tu nghiệp tại Hoa Kỳ về ngành giáo dụctruyền thông, từ năm 1971 đến năm 1975 ông Hùng Lân trở lại việc dạy nhạc tại Âm nhạc viện Đà Lạt.

Sau 1975 giáo sư Hùng Lân tiếp tục việc dạy nhạc và nghiên cứu âm nhạc tại tư gia. Ông qua đời ngày 17 tháng 9 năm 1986.

[sửa] Âm nhạc

Những sáng tác của Hùng Lân thường là các bản nhạc vui trẻ, như Hè về, Xóm nghèo... Ông rất ít viết các bản tình cảm ủy mị, nhưng cũng để lại một vài bài như Hận Trương Chi, Sầu lữ thứ...

Theo nhạc sĩ Phạm Duy, nhạc phẩm của Hùng Lân có thể tạm chia ra ba loại:

  • Loại tình cảm cá nhân như Sầu lữ thứ, Hận Trương Chi... Bài thứ hai không đặc sắc lắm vì đáng lẽ phải tả tình (anh Trương Chi hay cô Mỵ Nương) thì Hùng Lân chỉ tả cảnh.
  • Loại tình cảm thiên nhiên như Vườn xuân, Trăng lên, Một mùa xuân huyền ảo... Tác giả là nhà mô phạm nên ca khúc không đủ lãng mạn tính của thời đại nên không quyến rũ người nghe.
  • Loại kêu gọi thanh niên như Rạng đông, Tiếng gọi lên đường, Hè về, Khoẻ vì nước, Mùa hợp tấu, Việt Nam minh châu trời đông... Về sau, những bài này được in ra trong hai nhạc tập mang tên Đời traiHọc sinh, dành riêng cho thanh, thiếu niên và nhi đồng, khi ông làm việc cho Trung tâm Học liệu của Bộ Quốc gia Giáo dục. Đây là loại ca khúc thành công nhất của Hùng Lân.

Theo tài liệu của gia đình và các bạn bè, Hùng Lân có khoảng 900 tác phẩm và rất nhiều bản đã bị thất truyền. Có thể kể ra một số bài nổi tiếng như Rạng đông được viết năm 1943, được giải thưởng Sáng tác của Hội Khuyến nhạc Hà Nội. Việt Nam minh châu trời đông, được giải nhất kỳ thi Âm nhạc Toàn quốc năm 1944, được đề cử làm quốc ca của Việt Nam Cộng Hòa. Cùng các ca khúc như Khoẻ vì nước, Cô gái Việt...

Về thánh ca, ngoài tác phẩm Ca vang lời Chúa 1, 23, nhạc sĩ Hùng Lân còn 80 bài Thánh vịnh ứng tác. Ông cũng là người khởi xướng và phát huy phong trào dùng tiếng Việt trong thánh ca. Ông chính là người viết lời Việt cho bài Silent Night nổi tiếng với tên Đêm thánh vô cùng. Năm 1945, Hùng Lân người sáng lập Ca đoàn Lê Bảo Tịnh tại Hà Nam.

Ông cũng viết khá nhiều nhạc cho nhi đồng, nổi tiếng là những bài Em yêu ai, Thằng Tí sún, Con cò, Ông trăng thu... Tập nhạc Vui ca lên là nhạc Hùng Lân biên soạn cho thiếu nhi. Nhạc sĩ Hùng Lân cũng đã phụ trách chương trình Phát thanh Học đường cho trẻ em, thiếu niên ở đài phát thanh Sài Gòn.

Nhạc sĩ Hùng Lân cũng là người nghiên cứu, viết nhiều cuốn sách về âm nhạc. Có thể nói ông là người đầu tiên soạn sách giáo khoa dạy âm nhạc trong nhà trường phổ thông. Theo một bài báo trên của tờ Thanh Niên: "Một trong những người tham khảo tài liệu nhiều nhất để soạn nhạc lý là nhạc sĩ Hùng Lân để nghiên cứu đề xuất một phương pháp mới dạy nhạc cho thanh niên vào năm 1979".

[sửa] Tác phẩm

[sửa] Sách

  • 1970: Tìm hiểu dân nhạc Việt Nam
  • 1971: Nhạc ngữ Việt Nam
  • 1972: Tìm hiểu dân ca Việt Nam (giải nhất Biên khảo Nghệ thuật)
  • 1973: Vui Ca Lên 1 và 2
  • 1975-1986: Nhạc lý tân biên (Di cảo)

Sách giáo khoa âm nhạc của giáo sư Hùng Lân đã xuất bản:

  • 1952: Giáo khoa âm nhạc (giải thưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Việt Nam Cộng Hòa)
  • 1960: Nhạc lý toàn thư
  • 1964: Hỏi và đáp nhạc lý, nhạc hòa âm và nhạc đơn điệu
  • 1974: Thuật sáng tác ca khúc, Sư phạm âm nhạc thực hành

Ngoài ra ông còn soạn 100 bài viết cho phong cầm độc tấu hay đệm nhạc.

[sửa] Ca khúc

  • Cô gái Việt
  • Có một đàn chim
  • Em yêu ai
  • Hận Trương Chi
  • Hè về
  • Khỏe vì nước
  • Lên núi Sion
  • Một mùa xuân huyền ảo
  • Mùa hợp tấu
  • Rạng đông
  • Thằng "Tí Sún"
  • Tiếng gọi lên đường
  • Trăng lên
  • Việt Nam minh châu trời đông
  • Vườn xuân
  • Xóm nghèo

[sửa] Liên kết ngoài