Năm mức định

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

  Ngoài bốn mức thiềnbốn thánh quả, ta còn nghe Phật nói về năm mức Định. Nhiều người hiểu lầm rằng năm mức định cao hơn Tứ thiền. Thật ra Năm mức định tương đương với bốn mức thiền, khác nhau về cách hướng tâm mà thôi. Để thành tựu tính chất của Thiền, hành giả phải dùng tâm bám sát vào thân, theo dõi thân. Kết quả đạt được trong Thiền cũng liên quan đến các trạng thái của thân như cứng ngắt, mềm mại, như không khí, hay như ánh sáng.

  Còn để thành tựu những tính chất của Định, hành giả phải buông tâm không trú vào đâu cả, và như thế, tâm dễ mở rộng thênh thang. Tu theo Thiền dễ nhiếp tâm hơn thu theo Định.

Mục lục

[sửa] Không vô biên xứ định

là tương đương với Sơ thiền, hành giả thấy tâm như là hư không trống rỗng thênh thang.

[sửa] Thức vô biên xứ định

là tương đương với Nhị thiền, hành giả thấy trong cái thênh thang trống rỗng đó đều có cái biết. Cả cây đá cũng có cái biết.

[sửa] Vô sỡ hữu xứ định

là tương đương với phần đầu của Tam thiền, hành giả thấy cả đất trời vũ trụ này không có gì hiện hữu cả.

[sửa] Phi tưởng phi phi tưởng định

là tương đương với phần sau của Tam thiền. Tâm của hành giả như là vì còn biết, nhưng cũng như là không vì quá thanh tịnh. Lúc này biết dường như không biết.

[sửa] Diệt tận định hay Diệt thọ tưởng định

là tương đương với Tứ thiền. Một vị thánh nhập vào định này tức là đang an trú vào cảnh giới của Niết bàn dù chưa bỏ thân. Đây cũng là bản thể của vũ trụ pháp giới. Chỉ ai chứng A-la-hán mới nhập được định này.