Yuri Alekseievich Gagarin

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Yuri Alekseievich Gagarin
Tiểu sử
Nghề nghiệp Nhà du hành vũ trụ
Ngày sinh 9 tháng 3 năm 1934
thị trấn Gzhatsk
Ngày mất 27 tháng 3 năm 1968
Giới tính, quốc tịch Nam, Liên Xô
Thành tích
Thành tích Người đầu tiên bay vào vũ trụ

Yuri Alekseievich Gagarin (tiếng Nga: Юрий Алексеевич Гагарин; 9 tháng 3, 1934 – 27 tháng 3, 1968) là người đầu tiên trên thế giới thực hiện chuyến bay vào vũ trụ ngày 12 tháng 4 năm 1961 trên tàu vũ trụ Phương Đông.

Mục lục

[sửa] Chuyến bay

Tàu vũ trụ Phương Đông với nhà du hành vũ trụ trên boong tàu xuất phát ngày 12 tháng 4 năm 1961 vào lúc 6 giờ 7 phút theo giờ quốc tế Greenwich (9 giờ 7 phút theo giờ Moskva). Yuri Gagarin đã hoàn thành một vòng bay trên tàu Phương Đông xung quanh Trái Đất.

Tín hiệu trong chuyến bay là "Кедр" ("Cây tuyết tùng"). Sau khi hoàn thành chuyến bay, từ độ cao vài kilômét thì Gagarin đã được phóng ra và hạ cánh an toàn bằng dù không xa với thiết bị hạ cánh, trên cánh đồng của một nông trang ở tỉnh Saratov. Toàn bộ chuyến bay này kéo dài 1 giờ 48 phút.

[sửa] Tóm tắt tiểu sử

Yuri Alekseievich Gagarin sinh ngày 9 tháng 3 năm 1934, tại làng Klushino, huyện Gzhatsk, tỉnh Smolensk, Liên Xô, không xa thị trấn Gzhatsk, hiện nay đã được đổi tên thành Gagarin.

  • Năm 1951 – học tại trường dạy nghề số 10 ở thị trấn Ljubertsư (tỉnh Moskva) theo chuyên ngành thợ đúc khuôn (với điểm tốt nghiệp loại xuất sắc).
  • Năm 1951 – trường thanh niên công nhân tại Ljubertsư.
  • Năm 1955 – trường trung cấp công nghiệp Saratov (xuất sắc).
  • Năm 1955 – Câu lạc bộ hàng không Saratov.
  • Năm 1955 – gia nhập quân đội Xô viết.
  • Năm 1957 – Trường trung cấp hàng không quân sự Chkalov số 1 mang tên K.E. Voroshilov ở thành phố Orenburg (cấp một). Từ năm 1957 cho đến khi được đưa vào đội ngũ các nhà du hành vũ trụ, ông là phi công lái máy bay tiêm kích trong trung đoàn hàng không tiêm kích của không quân Bắc Liên Xô.
  • Ngày 11 tháng 3 năm 1960 – được đưa vào đội ngũ các nhà du hành vũ trụ.
  • Ngày 12 tháng 4 năm 1961 – hoàn thành chuyến bay có người đầu tiên trên thế giới vào vũ trụ.
  • Ngày 23 tháng 5 năm 1961 – chỉ huy đội ngũ các nhà du hành vũ trụ.
  • Ngày 20 tháng 12 năm 1963 – phó chỉ huy trưởng trung tâm đào tạo các nhà du hành vũ trụ.
  • Năm 1968 – Học tại Học viện kỹ thuật quân sự mang tên N.E. Zhukov ở Moskva (xuất sắc).

Gagarin đã có cơ hội bay vào vũ trụ thêm một lần nữa — khi đó ông là dự bị cho V.M. Komarov khi chuẩn bị cho chuyến bay của tàu "Liên Hiệp" (ngày 23 tháng 4 năm 1967).

[sửa] Nổi tiếng trên thế giới

Trên đường tới bệ phóng
Trên đường tới bệ phóng
Yuri Gagarin và Nikita Khrushov chào mừng người dân Moskva trên Quảng trường Đỏ ngày 14 tháng 4 năm 1961
Yuri Gagarin và Nikita Khrushov chào mừng người dân Moskva trên Quảng trường Đỏ ngày 14 tháng 4 năm 1961

Sau chuyến bay trên tàu Phương Đông, Y.A. Gagarin trở thành người nổi tiếng trên thế giới. Gần như tất cả các tờ báo khi đó đã viết về ông. Ông được thưởng nhiều huân chương, huy chương, bằng khen cũng như được trao tặng danh hiệu công dân danh dự của các thành phố tại các quốc gia ở châu Âu, châu Á, châu Phi, Bắc MỹNam Mỹ.

Ông cũng đã tới thăm nhiều quốc gia trên thế giới với tư cách của sứ giả hòa bình và hữu nghị.

[sửa] Phần thưởng

[sửa] Danh hiệu

  • Danh hiệu của Liên Xô : Phi công – nhà du hành vũ trụ, anh hùng Liên Xô. Chính phủ Liên Xô cũng thăng cấp cho Gagarin từ thượng úy lên ngay thiếu tá.
  • Anh hùng lao động xã hội chủ nghĩa của Tiệp KhắcBulgaria.
  • Anh hùng lao động Việt Nam.
  • Chủ tịch hội hữu nghị Liên Xô – Cuba,
  • Thành viên danh dự của hội hữu nghị Phần Lan – Liên Xô và nhiều hội hữu nghị khác.
  • Từ năm 1966 ông là thành viên danh dự của Học viện Du hành Vũ trụ Quốc tế.

[sửa] Huân chương

  • Huân chương Lenin (Liên Xô)
  • Huân chương Georgii Dimitrov (Bulgaria)
  • Huân chương Karl Mark (Cộng hòa Dân chủ Đức)
  • Huân chương Sao bậc hai (Indonesia)
  • Huân chương Thập tự Grjunvaljd (Ba Lan)
  • Huân chương Cờ bậc nhất với Kim cương (Hungary)
  • Huân chương Chuỗi ngọc sông Nil (Ai Cập)
  • Huân chương Sao châu Phi băng lớn (Liberia)
  • Huân chương Vì công lao trong lĩnh vực Hàng không (Brasil)
  • Huân chương Plija-Hiron (Cuba)

[sửa] Huy chương và bằng khen

  • Huy chương Sao Vàng (Liên Xô)
  • Huy chương vàng Konstantin Tsiolkovsky (Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô)
  • Huy chương de Lavo (FAI)
  • Huy chương vàng của chính phủ Áo
  • Huy chương vàng và bằng khen danh dự Con người trong vũ trụ của Liên đoàn du hành vũ trụ Ý
  • Huy chương vàng Vì công lao xuất sắc và bằng khen danh dự của Câu lạc bộ Hàng không Hoàng gia Thụy Điển
  • Huy chương vàng lớn và bằng khen của FAI
  • Huy chương vàng của Hội Liên lạc liên Hành tinh của Anh
  • Huy chương Colombus (Ý)
  • Huy chương vàng của thành phố Saint-Denis (Pháp)

Và nhiều huy chương khác.

[sửa] Công dân danh dự

Yuri Gagarin được trao tặng danh hiệu công dân danh dự của các thành phố sau:

  • Các thành phố của Liên Xô: Kaluga, Novocherkassk, Sumgait, Smolensk, Vinitsa, Sevastopol, Saratov;
  • Các thành phố của Bulgaria: Sofia, Pernik, Plovdiv;
  • Các thành phố của Hy Lạp: Athena;
  • Các thành phố của Kypros: Famagusta, Limasol;
  • Các thành phố của Pháp: Saint-Denis;
  • Các thành phố của Tiệp Khắc: Trenchianske-Teplice;

Ông cũng được trao tặng các chìa khóa vàng để mở cổng vào các thành phố CairoAlexandria của Ai Cập.

[sửa] Các ấn phẩm bằng tiếng Nga

"Chủ nghĩa cộng sản mở đường tới các vì sao". Một tranh cổ động in năm 1961 của Tiệp Khắc về Gagarin.
"Chủ nghĩa cộng sản mở đường tới các vì sao". Một tranh cổ động in năm 1961 của Tiệp Khắc về Gagarin.

Sách:

  • Đường vào vũ trụ (Дорога в космос) – Мát-xcơ-va: Nhà xuất bản quân sự, năm 1978 — 336 trang.

Các bài báo trên các báo và tạp chí:

  • "Thời đại ngôi sao" (báo "Sao Đỏ" ngày 1 tháng 5 năm 1961)
  • "Bầu trời chờ đợi anh" (báo "Sự thật thanh niên" ngày 9 tháng 7 năm 1961)
  • "Phẩm chất và ý chí thể hiện trong khó khăn" (báo "Sao Đỏ" ngày 14 tháng 10 năm 1961)
  • "Tiến lên phía trước, mãi mãi tiến lên" (báo "Sự thật" ngày 12 tháng 4 năm 1962)
  • "Lời phát biểu với các nhà văn" (báo "Nước Nga văn học" ngày 12 tháng 4 năm 1963)
  • "Thi ca của các độ cao thiên cầu" (báo "Sự thật thanh niên" ngày 10 tháng 5 năm 1963)
  • "Lướt theo làn sóng" (báo "Sự thật thanh niên" ngày 2 tháng 10 năm 1963)
  • "Tiến công bầu trời" (báo "Tin tức" ngày 4 tháng 10 năm 1963)
  • "Hai lần hồi tưởng" (tạp chí "Người cộng sản trẻ tuổi" năm 1964, số 3)
  • "Ngọn lửa" (báo "Sự thật thanh niên" ngày 18 tháng 8 năm 1964)
  • "Đội ngũ chúng ta đang trưởng thành" (báo "Sao Đỏ" ngày 11 tháng 4 năm 1965)
  • "Thời đại cộng sản, thời đại vũ trụ" (Tạp chí "Hàng không và du hành vũ trụ", năm 1967, số 4)
  • "Những bậc thang vào vũ trụ" (trong tuyển tập APN "Trong năm 2017", năm 1968)

[sửa] Hy sinh bi thảm

Bảng tưởng niệm Yuri Gagarin - được trao cho  Liên Xô ngày 21 tháng 1 năm 1971. Tướng Xô viết Kuznetsov, chỉ huy của căn cứ vũ trụ thành phố Ngôi Sao đã tiếp nhận bảng này trong lễ tiếp nhận tại Moskva.
Bảng tưởng niệm Yuri Gagarin - được trao cho Liên Xô ngày 21 tháng 1 năm 1971. Tướng Xô viết Kuznetsov, chỉ huy của căn cứ vũ trụ thành phố Ngôi Sao đã tiếp nhận bảng này trong lễ tiếp nhận tại Moskva.
Đài tưởng niệm trên quảng trường Gagarin ở Moskva
Đài tưởng niệm trên quảng trường Gagarin ở Moskva


Các tình huống dẫn đến cái chết của Gagarin cho đến nay vẫn chưa được làm rõ. Tồn tại một loạt các phiên bản mâu thuẫn nhau về cái chết của ông. Phiên bản chính thức là:

Máy bay UTI MiG-15 với Gagarin và Serjogin bị nổ tung vào ngày 27 tháng 3 năm 1968 vào lúc 10 giờ 31 phút sáng trong khu vực làng Novosjolovo cách thị trấn Kirzhach, tỉnh Vladimir 18 km. Điều này xảy ra trong điều kiện tầm nhìn rất hạn chế — các lớp mây thấp chỉ cách mặt đất 300 mét. Máy bay bị rơi vào vùng xoáy, để có thể thoát ra được thì thời gian chỉ vài giây là không đủ đối với các phi công.

Nhưng theo như người chứng kiến sự cố này là người thợ nguội Valentin Surkov khẳng định thì ngày 27 tháng 3 năm đó là một ngày trời quang, và máy bay đã rơi dường như là nó không thể lấy được cân bằng. Ông này cũng khẳng định rằng trên thực thế khi đó thì máy bay đã được tìm thấy cạnh làng Rjazantsa và xóm Krutets. Cái chết của Gagarin, theo ý kiến của một vài người sống cùng thời với ông, là do bàn tay của chính phủ Xô viết, do ông đã trở nên quá nổi tiếng.

Ngoài ra còn tồn tại các phiên bản khác:

  • Một máy bay khác đã bay ở khoảng cách gây nguy hiểm cho chiếc MiG-15 của Gagarin, kết quả là chiếc máy bay MiG-15 đã bị nhiễu loạn và mất điều khiển.
  • Máy bay của Gagarin bị bắn hạ bằng tên lửa.

Trong những năm cuối thập niên 1990 xuất hiện ý kiến cho rằng chuyến bay vũ trụ của Gagarin không thể công nhận là đã được tiến hành trọn vẹn, do ông đã rời bỏ chuyến bay trước khi (nó) tiếp đất. Nhưng phương pháp tiếp đất như thế đã được lập kế hoạch từ ban đầu với sự tính toán đến việc đảm bảo an toàn. Nói chung, nguyên nhân cơ bản của các giả thuyết loại này đều mang động cơ chính trị.

[sửa] Đặt tên

Tên của Yuri Gagarin đã được đặt cho thị trấn Gagarin (tên cũ Gzhatsk) và huyện này, miệng núi lửa trên mặt tối của Mặt Trăng, tiểu hành tinh số 1772, huy chương vàng của FAI (được trao tặng kể từ năm 1968), một quảng trường ở Moskva, ở đó người ta xây dựng đài tưởng niệm hùng vĩ để tưởng nhớ ông.

[sửa] Xem thêm