Chính phủ Nhật Bản
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
- Bài này viết về nhánh Hành pháp của chính quyền trung ương ở Nhật Bản. Về nhánh Lập pháp, xem bài Quốc hội Nhật Bản. Về nhánh Tư pháp, xem bài Tòa án Nhật Bản.
Chính phủ Nhật Bản (tiếng Nhật: 内閣, Naikaku | Nội các) là nhánh hành pháp của chính quyền ở Nhật Bản. Đứng đầu chính phủ là Thủ tướng (総理大臣, Sori Daijin). Giúp việc cho Thủ tướng là các Bộ trưởng (大臣, Daijin). Thủ tướng do Quốc hội bổ nhiệm. Còn bổ nhiệm và miễn nhiệm các bộ trưởng sẽ thuộc quyền của Thủ tướng. Tập thể chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và phải từ chức nếu bị Hạ viện mất tín nhiệm.
Chính phủ Nhật Bản hiện đại được thành lập theo Hiến pháp năm 1946 của Nhật Bản. Trước đây, thời kỳ Đại đế quốc Nhật Bản, chính phủ được thành lập theo Hiến pháp Đại đế quốc Nhật Bản và là một cơ quan dưới quyền của Nhật hoàng.
Mục lục |
[sửa] Bổ nhiệm
Theo Hiến pháp, các Bộ trưởng được Thủ tướng lựa chọn và bổ nhiệm. Phần lớn thành viên của Chính phủ, bao gồm cả Thủ tướng phải là đại biểu của một trong hai viện thuộc Quốc hội và tất cả thành viên đều phải là dân sự. Theo Luật Chính phủ năm 2001, số lượng Bộ trưởng không được quá 14 người, tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, vẫn có thể lên đến 17 người. Trong trường hợp Chính phủ từ chức tập thể, Chính phủ vẫn phải điều hành công việc cho đến khi có một Thủ tướng mới được bổ nhiệm. Trong khi tại nhiệm, các hoạt động pháp lý vẫn có thể chống lại các Bộ trưởng mà không cần có sự đồng ý của Thủ tướng.
Chính phủ phải từ chức tập thể trong những trường hợp sau:
- Khi bị Hạ viện bỏ phiếu quyết định bất tín nhiệm, trừ phi Hạ viện giải tán trong vòng 10 ngày;
- Tùy theo quyết định trong lần nhóm họp đầu tiên của Quốc hội khi Hạ viện mới được bầu ra qua tổng tuyển cử (ngay cả khi toàn bộ bộ trưởng sau đó được tái bổ nhiệm);
- Khi vị trí Thủ tướng bị bỏ trống, hoặc khi Thủ tướng tuyên bố ý định từ chức.
[sửa] Quyền lực của Chính phủ
Chính phủ Nhật Bản có thể hành xử hai loại quyền lực. Một loại thực hiên thông qua Nhật hoàng theo thỉnh cầu và tư vấn của Chính phủ. Một loại nữa do Chính phủ trực tiếp thực hiện. Trái với nhiều nước theo chế độ quân chủ lập hiến khác, hoàng đế Nhật Bản không phải là nguyên thủ quốc gia về ngành hành pháp. Hiến pháp Nhật Bản đã trao toàn bộ công việc hành pháp cho Chính phủ.
[sửa] Các quyền lực thực hiên qua Nhật hoàng
- Triệu tập Quốc hội
- Giải tán Hạ viện
- Tuyên bố tổng tuyển cử Quốc hội
- Tiến hành các nghi lễ.
[sửa] Các quyền lực tuyệt đối
- Thực thi pháp luật
- Chính sách đối ngoại
- Ký kết các hiệp ước (với sự phê chuẩn của Quốc hội)
- Quản lý các dịch vụ công cộng
- Lập dự toán ngân sách trung ương (phải được Quốc hội phê chuẩn)
- Phê chuẩn các nghị định của Chính phủ
- Quyết định đại xá, đặc xá, phạt, giảm tội, khôi phục quyền
- Tất cả các luật và nghị định chính phủ đều do Bộ trưởng liên quan ký