Este

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trong hóa học, estehợp chất hữu cơ có nhóm hữu cơ (có ký hiệu R' trong bài này) thay vì một nguyên tử hiđrô trở lên trong axít ôxy. Phân tử axít ôxy có một nhóm chức –OH, từ đó hiđrô (H) có thể phân tích ra thành ion H+.

Trước đây người ta định nghĩa este là sản phẩm của phản ứng loại nước giữa rượuaxit. Định nghĩa đó bị hạn chế vì có nhiều este được tạo thành từ các loại phản ứng khác. Theo định nghĩa chính xác hơn thì este là sản phẩm thay thế các nguyên tử hiđrô trong phân tử axít bằng các gốc hydrocarbon.

Mục lục

[sửa] Gọi tên

Tên gốc axit (at) + tên gốc rượu (yl)

Nếu rượu có tên riêng thì không cần biến đổi đuôi.

[sửa] Phân loại

Có ba loại este:

  1. Este của axít đơn chức và rượu đơn chức.
  2. Este của axít đa chức và rượu đơn chức. Loại này lại có thể chia thành các nhóm: este trung hòa và este axit.
  3. Este của axít đơn chức và rượu đa chức.

[sửa] Tính chất vật lí

Este của các rượu đơn chức và axít đơn chức (với số nguyên tử cacbon không lớn lắm) thường là các chất lỏng, dễ bay hơi, có mùi thơm dễ chịu của các loại hoa quả khác nhau.

Nhịêt độ sôi của este so với axít có cùng công thức phân tử thấp hơn rất nhiều vì không có sự tạo thành liên kết hiđrô. Các este thấp (có khối lượng phân tử < 100) tan tốt trong nước, mạch cacbon càng dài, càng ít tan.

[sửa] Tính chất hoá học

1,tính chất chung : a. Thủy phân trong môi trường axit (phản ứng thuận nghịch) :

   RCOOR’   +    H2O   H+↔t   RCOOH  +  R’OH

b. Thuỷ phân trong môi trường kiềm : (phản ứng xà phòng hoá )

   RCOOR’  +  NaOH  t→   RCOONa  +  R’OH

2,Tính chất riêng : a, Este của axit fomic : (RCOOR) có tính chất của anđehit b, Este của phenol : thuỷ phân trong mt kiềm không tạo ancol vd : CH3COOC6H5 + 2 NaOH → CH3COONa + C6H5Ona + H2O c, Este của ancol không bền thuỷ phân tạo anđêhit hoặc xeton

   vd :CH3COOCH=CH2  +  H2O  →  CH3COOH  +  CH3CHO

d, Este không no có phản ứng cộng và trùng hợp như hiđrocacbon không no: vd : điều chế thuỷ tinh hữu cơ : CH2=C(CH3)–COOCH3 → Plexiglas (đây là phản ứng trùng hợp đk: nhiệt độ , xt thích hợp , áp suát cao

 --VVViet 04:08, ngày 16 tháng 4 năm 2007 (UTC)VVViet--VVViet 04:08, ngày 16 tháng 4 năm 2007 (UTC)

[sửa] Phương pháp điều chế

Có thể điều chế bằng phản ứng của rượu đơn chức hoặc đa chức với axit đơn hoặc đa chức. ngoài ra còn có thể dùng [axit]] tác dụng với ankin hoặc cũng có thể cho phenol cộng với anhiđit axit