Chiến tranh

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Chiến tranh là một hiện tượng chính trị-xã hội có tính chất lịch sử, sự tiếp tục của chính trị bằng bạo lực giữa các tập đoàn xã hội trong một nước hoặc giữa các nước hay liên minh các nước. Đặc trưng của chiến tranh là đấu tranh vũ trang có tổ chức, theo những quy tắc nhất định và thường kết hợp với các hình thức đấu tranh khác (chính trị, kinh tế, ngoại giao...).


Mục lục

[sửa] Việc tiến hành chiến tranh

Kết quả của chiến tranh

[sửa] Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh

Nguyên nhân của chiến tranh thường do mâu thuẫn giữa các giai cấp, dân tộc, tôn giáo phát triển đến mức gay gắt nhất hoặc do mâu thuẫn trong nội bộ một dân tộc, tôn giáo.

[sửa] Theo các học thuyết lịch sử

Những người theo thuyết lịch sử chú ý đến khía cạnh bất khả kháng của chiến tranh, họ cho rằng nó ngẫu nhiên nó như là một tai nạn giao thông. Có thể có các điều kiện, tình huống giống như là xắp sảy ra chiến tranh nhưng người ta không thể tiên đoán được thời gian và địa điểm sảy ra chiến tranh. Các nhà xã hội học phê phán cách tiếp cận này, họ cho rằng sự bắt đầu của các cuộc chiến tranh là do một số nhà lãnh đạo đưa ra, đó không phải là tai nạn thuần túy. Vẫn còn có những bất đồng nhưng thực sự rất khó khăn trong việc xây dựng một thống tiên đoán về chiến tranh.

[sửa] Theo các học thuyết tâm lý chiến tranh

Đây là học thuyết đáng bị nên án vì theo thuyết này, chiến tranh xuất phát từ tâm lý của con người, cho rằng đó là "bản năng xâm lược" của con người, là "hành vi" của con người. Các đại diện của thuyết này như E.F.M. Durban và John Bowlby cho rằng loài người đặc biệt là đàn ông sinh ra đã có thói quan xung đột. Thông thường những loại xung đột này bị kìm nén bởi xã hội, nó cần một cơ hội để giải thoát các xung đột bằng chiến tranh.

[sửa] Theo các học thuyết nhân loại

[sửa] Theo các học thuyết xã hội

[sửa] Theo các học thuyết về nhân khẩu

Học thuyết nhân khẩu có 2 nhóm: những người theo thuyết Man-Tuýt và những người theo thuyết bùng nổ dân số trẻ. Theo thuyết Man-tuýt sự mất cân bằng giữa việc tăng dân số và tăng thức ăn là nguồn gốc của xung đột. Nghĩa là trong khi dân số tăng theo cấp số nhân thì nguồn tài nguyên, của cải lại tăng theo cấp số cộng tạo ra sự mất cân đối dẫn đến chiến tranh. Lý thuyết bùng nổ dân số trẻ lại quan niệm do sự mất cân đối giữa những lực lượng trẻ được đào tạo, đến tuổi trưởng thành, cần có việc làm và số lượng những vị trí có thể cho họ trong xã hội là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự nổi loạn trong xã hội (bao gồm cả chiến tranh). Theo các học thuyết này "con người cần thức ăn, cần vị trí nên họ bắn nhau".

Man-tuýt (1766-1834) cho rằng dân số luôn tăng tận khi chúng bị hạn chế bởi chiến tranh, bệnh tật và đói kém. Đây là lý thuyết được tính toán với xã hội trước dây khi mà nền sản xuất chưa phát triển và tỷ lệ tăng dân số không điều khiển được.

[sửa] Theo các học thuyết về sự tiến hóa của tâm lý

[sửa] Theo các học thuyết kinh tế

[sửa] Theo học thuyết của Chủ nghĩa Marx

[sửa] Theo các học thuyết khoa học chính trị

[sửa] Các loại chiến tranh

Về chính trị-xã hội:

  • Chiến tranh cách mạng
  • Chiến tranh phản cách mạng
  • Chiến tranh xâm lược là cuộc chiến tranh do một nhà nước, hoặc liên minh các nhà nước tiến hành nhằm xâm lược nước khác.
  • Chiến tranh giải phóng dân tộc
  • Chiến tranh bảo vệ tổ quốc

Theo cách thức tiến hành:

  • Chiến tranh chính quy
  • Chiến tranh du kích
  • Chiến tranh nhân dân

Theo quy mô chiến tranh:

  • Chiến tranh cục bộ
  • Chiến tranh hạn chế
  • Chiến tranh thế giới

Theo phương tiện vũ khí, kỹ thuật:

  • Chiến tranh thông thường
  • Chiến tranh hiện đại
  • Chiến tranh hạt nhân
  • Chiến tranh sinh học
  • chiến tranh thông tin

Theo môi trường:

  • Chiến tranh trên cạn
  • Chiến tranh trên biển
  • Chiến tranh sa mạc
  • Chiến tranh biên giới
  • Chiến tranh vũ trụ

[sửa] Lịch sử chiến tranh

[sửa] Xem thêm