Hệ thống đơn đảng

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Các nước đơn đảng liên kết về hiến pháp với quyền lực được tô màu nâu
Các nước đơn đảng liên kết về hiến pháp với quyền lực được tô màu nâu

Tiêu bản:Các hình thức chính quyền

Quốc gia đơn đảng hay hệ thống độc đảng hay hệ thống đơn đảng là hình thức chính quyền có hệ thống đảng do một đảng chính trị thành lập chính quyền và không cho các đảng khác được phép đưa ứng cử viên của mình ra tranh cử. Thỉnh thoảng cụm từ "Nhà nước đơn đảng không được chính thức thiết lập" (de facto single-party state) được dùng cho hệ thống đảng thống trị để chỉ nơi luật hay việc làm bất bình đẳng để ngăn chặn các đảng đối lập nắm chính quyền. Một số nước đơn đảng chỉ đặt các đảng đối lập, các đảng liên minh dưới quyền ngoài vòng pháp luật và tồn tại như một phần của mặt trận tổ quốc.

Đừng lẫn lộn hệ thống đơn đảng khác với nền dân chủ không đảng phái, nơi cấm tất cả các đảng hoạt động. Ngoài ra, một số quốc gia đơn đảng có thể cho phép các thành viên không đảng phái điều hành các ghế lập pháp như trường hợp phong trào Tangwai của Đài Loan vào những thập niên 1970 và 1980.

Trong hầu hết các trường hợp, các quốc gia đơn đảng đã phát triển từ tư tưởng chủ nghĩa phát xít, chủ nghĩa xã hội, hoặc chủ nghĩa quốc gia, đặc biệt trong quá trình giành độc lập từ sự cai trị của thực dân. Hệ thống độc đảng thường xuất phát từ quá trình phi thực dân hóa bởi vì một đảng đã có vai trò thống trị áp đảo trong các cuộc đấu tranh giải phóng hay giành độc lập.

Những nơi đảng cầm quyền tán thành Chủ nghĩa Marx-Lenin, hệ thống nhà nước độc đảng thường được gọi là Cộng hòa Xã hội. Những nước như vậy cũng được mô tả như những nước cộng sản, mặc dù họ không dùng thuật ngữ "cộng sản" để nói về họ. Những nền cộng hòa xã hội như Cuba chẳng hạn, vai trò của Đảng Cộng sản được tôn vinh trong hiến pháp, và không đảng nào được vận động hay điều hành các ứng cử viên trong bầu cử, bao gồm cả đảng cộng sản. Các ứng cử viên được bầu trên cơ sở trưng cầu dân ý cá nhân mà không có sự can dự của đảng một cách chính thức dù cho các hội đồng lập pháp được bầu ra chủ yếu bao gồm các thành viên của đảng thống trị cùng với các ứng cử viên không liên kết. [1]



Mục lục

[sửa] Điển hình

[sửa] Các quốc gia đơn đảng hiện nay

Danh sách sau đây gồm có các nước đơn đảng được thành lập hợp pháp (cho đến năm 2007) và tên của đảng đơn đang nắm quyền:

[sửa] Các quốc gia đơn đảng trước đây

Các quốc gia điển hình bao gồm:

  • nhiều chính phủ các nước Châu Phi ở vùng phụ cận sa mạc Sahara sau độc lập, ngoại trừ Eritrea đã chuyển sang hệ thống đa đảng
    • Angola (Popular Movement for the Liberation of Angola-Labour Party) 1975-1991
    • Benin (People's Revolutionary Party of Benin) 1975-1990
    • Burundi (Union for National Progress) 1966-1976, 1979-1992
    • Cameroon (Cameroon National Union 1966-1985/Cameroon People's Democratic Movement 1985-1990)
    • Cabo Verde (African Party for the Independence of Guinea and Cape Verde 1975-1981/African Party for the Independence of Cape Verde 1981-1990)
    • Cộng hòa Trung Phi (Movement for the Social Evolution of Black Africa) 1962-1979, (Central African Democratic Union) 1980-1981, (Central African Democratic Rally) 1987-1991
    • Tchad (Chadian Progressive Party 1962-1973/National Movement for the Cultural and Social Revolution 1973-1975), (National Union for Independence and Revolution) 1989-1990
    • Comoros (Comorian Union for Progress) 1982-1990
    • Cộng hòa Congo (National Revolutionary Movement) 1964-1968, (Congolese Labour Party) 1969-1990
    • Côte d'Ivoire (Democratic Party of Côte d'Ivoire-African Democratic Rally) 1960-1990
    • Djibouti (People's Rally for Progress) 1981-1992
    • Guinea Xích Đạo (Worker's National United Party) 1970-1979, (Democratic Party of Equatorial Guinea) 1987-1991
    • Ethiopia (Worker's Party of Ethiopia) 1987-1991
    • Gabon (Gabonese Democratic Party) 1968-1990
    • Ghana (Convention People's Party) 1964-1966
    • Guinée (Democratic Party of Guinea) 1958-1984
    • Guiné-Bissau (African Party for the Independence of Guinea and Cape Verde) 1974-1991
    • Kenya (Kenya African National Union) 1982-1990
    • Liberia (True Whig Party) 1878-1980
    • Madagascar (National Front for the Defence of the Revolution) 1976-1989
    • Malawi (Malawi Congress Party) 1966-1993
    • Mali (Sudanese Union-African Democratic Rally) 1960-1968, (Democratic Union of the Malian People) 1979-1991
    • Mauritania (Mauritanian People's Party) 1961-1978
    • Mozambique (Mozambique Liberation Front) 1975-1990
    • Niger (Nigerien Progressive Party-African Democratic Rally) 1960-1974, (National Movement for a Developing Society) 1989-1991
    • Rwanda (Democratic Republican Party-Party of the Hutu Emancipation Movement) 1965-1973, (National Revolutionary Movement for Development) 1978-1991
    • São Tomé và Príncipe (Movement for the Liberation of São Tomé and Príncipe) 1975-1990
    • Sénégal (Socialist Party) 1966-1974
    • Seychelles (Seychelles People's Progressive Front) 1979-1991
    • Sierra Leone (All People's Congress) 1978-1991
    • Somalia (Somali Revolutionary Socialist Party) 1976-1991
    • Sudan (Sudanese Socialist Union) 1971-1985
    • Tanzania (Tanganyika African National Union) 1965-1975; Zanzibar (Afro-Shirazi Party 1965-1992; TANU and ASP merged to form (Chama Cha Mapinduzi) 1975-1992
    • Togo (Rally of the Togolese People) 1969-1991
    • Uganda (National Resistance Movement/Party) 1987-2005
    • Upper Volta (Voltaic Democratic Union-African Democratic Rally) 1960-1966
    • Zambia (United National Independence Party) 1972-1990
    • Zaire (Popular Movement of the Revolution) 1967-1990
  • many Middle Eastern and North African governments such as:
    • Algérie (National Liberation Front) 1962-1988
    • Iran (Rastakhiz Party) 1975-1979
    • Iraq (Ba'ath Party) 1968-2003
    • Nam Yemen (Yemeni Socialist Party) 1978-1990
    • Tunisia (Constitutional Democratic Rally) 1957-
  • the former Soviet Union, the Warsaw Pact, and some of its neighbors were ruled by Communist parties.
    • Afghanistan (People's Democratic Party of Afghanistan) 1978-1992
    • Albania (Albanian Party of Labour) 1945-1991
    • Bulgaria (Bulgarian Communist Party) 1946-1990
    • Tiệp Khắc (Communist Party of Czechoslovakia) 1948-1989
    • Đông Đức (Socialist Unity Party of Germany) 1949-1989
    • Hungary (Hungarian Socialist Workers' Party) 1948-1989
    • Mông Cổ (Mongolian People's Revolutionary Party) 1921-1990
    • Ba Lan (Polish United Workers' Party with two minor allied parties SD and ZSL) 1948-1989
    • Romania (Romanian Communist Party) 1947-1989
    • Liên Xô (Communist Party of the Soviet Union) 1917-1991
    • Nam Tư (League of Communists of Yugoslavia) 1945-1991
  • Cambodia (Khmer Rouge) 1975-79
  • Republic of China (Chinese Nationalist Party), on Mainland China 1928-1949, on Taiwan 1945-1987
  • Đức (National Socialist German Workers Party) 1933-1945
  • Grenada (New Jewel Movement) 1979-1983
  • Ý (National Fascist Party) 1928-1943
  • Paraguay (Colorado Party) 1947-1962
  • Bồ Đào Nha (National Union) 1930-1974
  • Tây Ban Nha (Spanish Patriotic Union), 1923-1930, and the (National Movement), 1939-1976.

[sửa] Ghi chú

  1. Cuba: Elections and Events 1991-2001 Latin American Election Statistics Home

[sửa] Xem thêm

  • List of democracy and elections-related topics
  • Multi-Party System
  • Two-Party System
  • Dominant Party System

[sửa] Liên kết ngoài

Tiêu bản:Autocratic