Tôn Ngộ Không
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tôn Ngộ Không (Phồn thể: 孫悟空; Giản thể: 孙悟空; bính âm: Sūn Wùkōng; Wade-Giles: Sun Wu-k'ung), còn gọi là Tề Thiên Đại Thánh (齊天大聖), là nhân vật chính trong tiểu thuyết Tây Du Ký, nhân vật giả tưởng có thể được xem là nổi tiếng nhất trong văn học Trung Hoa. Tôn Ngộ Không là một pháp sư, nhà sư, nhà vua, thánh nhân và chiến sĩ, có hình thể là một con khỉ, nhân vật được phỏng theo truyện dân gian từ thời nhà Đường. Tây Du Ký thuật lại cuộc phiêu lưu của Tôn Ngộ Không từ lúc mới sinh ra, đặc biệt là chuyện Tôn Ngộ Không theo làm đệ tử của Tam Tạng để thỉnh kinh tại Tây Thiên (Ấn Độ). Một số học giả cho rằng nhân vật Tôn Ngộ Không bắt nguồn từ truyền thuyết của Hanuman, một anh hùng khỉ Ấn Độ từ thiên sử thi Ramayana.
Mục lục |
[sửa] Tên gọi và tước hiệu
(theo thứ tự được nhận)
- Thạch Hầu: con khỉ nứt từ trong đá ra.
- Mỹ Hầu Vương (美猴王): nghĩa là "vua khỉ đẹp".
- Tôn Ngộ Không: Tên do sư phụ đầu tiên đặt, Tôn (孫) theo một từ Hán cổ có nghĩa là "khỉ" và "Ngộ Không" (悟空) có nghĩa là "Giác ngộ được Tính không".
- Bật Mã Ôn (弼馬溫): Chức vụ giữ ngựa thiên đình. Tôn Ngộ Không được Ngọc Hoàng phong chức này sau khi đại náo thiên cung lần thứ nhất. Sau khi khám phá rằng đây là một trong những chức thấp nhất trên thiên đình, Ngộ Không rất tức giận và bỏ việc.
- Tề Thiên Đại Thánh (齊天大聖): nghĩa là "Thánh lớn bằng trời". Tôn Ngộ Không đòi Ngọc Hoàng phong tước hiệu này và được toại ý.
- Tôn Hành Giả (孫行者): nghĩa là "người tu hành", được sư phụ Tam Tạng đặt cho.
- Đấu Chiến Thắng Phật (鬥战胜佛): Danh hiệu sau khi thỉnh kinh xong, thành chánh quả, tên được người thờ phụng.
[sửa] Phép thuật
Theo truyền thuyết, Ngộ Không sinh ra từ một hòn đá và đã học được nhiều thần thông biến hóa. Tôn Ngộ Không biết được 72 phép biến (Thất thập nhị huyền công - Địa Sát), gấp hai lần số phép của Trư Bát Giới, con lợn (heo) yêu quái cũng là đệ tử của Tam Tạng.
Ngộ Không được trường sinh bất lão, có phép đổi hình, có thể bay lộn trên mây và có một cây gậy "Như ý" có thể thay đổi kích thước, được đặt sau tai Ngộ Không, hay được dùng để đập yêu quái. Cây gậy này được Ngộ Không "cướp" từ Đông Hải Long Vương. Ngộ Không cũng lấy được một số món quà khác từ Đông Hải Long Vương.
Tôn Ngộ Không học được phép thuật từ Bồ Đề Tổ Sư; Tổ Sư đã đặt cho con khỉ này tên "Ngộ Không". Khi họ chia tay, Bồ Đề Tổ Sư tin rằng con khỉ sẽ gặp chuyện không hay, căn dặn Ngộ Không không được cho ai biết sư phụ là ai.
[sửa] Đại náo thiên cung
Tôn Ngộ Không được Ngọc Hoàng mời lên thiên đình với mục đích giao cho một chức vụ nhỏ để dễ điều khiển Tôn Ngộ Không hơn. Tuy nhiên, Ngộ Không tính nào tật nấy, sau khi không được mời dự tiệc, đã ăn quả đào Trường Thọ và uống những viên thuốc trường sinh bất tử của Thái Thượng Lão Quân. Thiên đình đành phải tìm cách khống chế Ngộ Không.
Ngộ Không liên tục kháng cự lại 10 vạn thiên binh, 4 thiên vương, Nhị Lang Thần và Na Tra. Cuối cùng, Ngộ Không bị bắt. Tuy nhiên, tất cả cố gắng hành hình bằng mọi cách của thiên đình đều thất bại, cho nên thiên đình phải nhốt Ngộ Không vào lò bát quái của Thái Thượng Lão Quân (dùng để luyện đan) nhằm nấu chảy. Sau khi bị nung đốt suốt 49 ngày, Ngộ Không làm nổ tung lò và thoát ra, càng mạnh hơn trước (vì Ngộ Không từ hòn đá mà ra). Chẳng những Ngộ Không không bị tổn thương gì, mà còn thu được phép nhìn thấu yêu tinh dưới bất cứ hình thức ngụy trang nào nhờ "Hoả nhãn kim tinh".
Đến đường cùng, thiên đình đành phải xin Phật giúp đỡ. Phật đánh cuộc với Ngộ Không rằng Ngộ Không sẽ không bay ra khỏi lòng bàn tay của Phật được. Ngộ Không tự tin vì có thể nhảy một cái trên 108.000 dặm, đã đồng ý. Ngộ Không nhảy xa và đi đến một nơi xa lạ ở trên trời. Xung quanh chỉ có năm cây cột, Ngộ Không tưởng rằng mình đã đi đến tận chân trời và viết tám chữ Tề Thiên Đại Thánh đáo thử nhất du[1] trên cột ở giữa rồi tiểu tiện xuống gốc cột thứ nhất. Hớn hở, Ngộ Không bay trở lại lòng bàn tay của Phật, Phật bảo Ngộ Không quay lại. Thì ra Ngộ Không đã viết trên ngón tay của Phật, cho nên chưa ra khỏi lòng bàn tay. Ngộ Không thua cuộc, tìm cách trốn chạy, nhưng Phật úp lòng bàn tay và nhốt Ngộ Không lại dưới một dãy núi Ngũ Hành Sơn. Ngộ Không bị đè dưới núi 500 năm.
[sửa] Đi thỉnh kinh
Tôn Ngộ Không bị đè dưới núi 500 năm cho đến khi gặp Đường Tam Tạng đi sang Tây Thiên thỉnh kinh. Quan Âm đánh lừa Ngộ Không và đặt trên đầu Ngộ Không một "vòng kim cô" để Tam Tạng có thể khống chế. Chỉ cần đọc một câu thần chú thì vòng kim cô có thể siết chặt đầu Ngộ Không, gây đau đớn khủng khiếp.
Trên chặng đường còn lại, Ngộ Không bảo vệ sư phụ trên đường thỉnh kinh. Họ gặp được Trư Bát Giới và Sa Tăng, hai vị thần đã bị đày xuống trần gian và theo thầy trò Tam Tạng. Con ngựa chở Tam Tạng cũng là một vị thần, nhưng các nhân vật khác không biết điều này[2].
Họ đã đối đầu với nhiều yêu tinh và học nhiều học thuyết Phật giáo trước khi trở về nước Đường sau khi lấy được kinh. Sau khi lấy được kinh, bốn thầy trò Tam Tạng được phong làm Phật.
[sửa] Chính trị
Trong suốt thời gian cầm quyền của mình, Mao Trạch Đông đã luôn ngợi ca Tôn Ngộ Không là một tấm gương sáng đáng để mọi người noi theo. Theo ông ta, những cái tốt của Vua Khỉ gồm có: “Tính bạo dạn trong suy nghĩ, làm việc và một tâm trí luôn hướng đến mục đích cuối cùng và khát khao về việc giải thoát Trung Hoa khỏi nạn nghèo đói”.
[sửa] Chuyện khác
Các truyền thuyết về Tôn Ngộ Không đã thay đổi theo quá trình văn hoá Trung Hoa. Câu chuyện về Phật và 5 cây cột chưa xuất hiện trong truyền thuyết cho đến đời nhà Hán, sau khi Phật giáo đã lan tràn đến Trung Hoa. Các chuyện khác về Tôn Ngộ Không đã có trước khi lịch sử Trung Hoa được viết xuống, được thay đổi theo tôn giáo phổ biến nhất của mỗi thời đại.
Một số học giả tin rằng nhân vật Tôn Ngộ Không được phỏng theo Hanuman, "thần khỉ" trong Ấn Độ giáo được thuật lại trong một quyển sách của Huyền Trang.
[sửa] Chú thích
- ▲ Tức là Tề Thiên Đại Thánh đã đến đây chơi một lần. Theo Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, dịch Thụy Đình - Nhà xuất bản văn học, 1997, Hồi thứ sáu, trang 138.
- ▲ Đường tăng đến khe Ưng Sầu, núi Xà Bàn, con ngựa do vua Đường tặng ông bị rồng tinh ăn thịt. Rồng này nguyên là thái tử thứ ba, con Tây hải Long vương Ngao Nhuận. Bồ tát Quan âm bắt rồng phải hóa thành con ngựa bạch.[1]
[sửa] Liên kết ngoài
Tiếng Việt
- Tây Du Ký
- Bàn về Tây du ký-bài của Tỳ kheo Thích Chơn Thiện
- Kết thúc của Tây du ký
- Sự thật về Trần Huyền Trang
- Con đường thỉnh kinh của Tam Tạng
- Quá trình xây dựng nhân vật Tôn Ngộ Không, tiểu thuyết Tây Du Ký dưới cái nhìn dân thoại học, NAKANO MIYOKO - Nguyễn Nam Trân biên dịch và chú thích Tây du ký
Tiếng Anh
- Sun Wukong's entry at Godchecker is a tongue-in-cheek take on the Great Sage.
- Introduction to a discussion of the possible foreign origin of Sun Wukong There is also a TV series called Chai Tin Dai Sing Suen Ng Hung
Tiếng Hán