Trần Hữu Lượng

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Trần Hữu Lượng (tiếng Trung: 陳友諒) (1320-23/8/1363), nguyên là người họ Tạ, nhưng vì tổ tiên ở rể nhà họ Trần, nên sau này lấy theo họ đó. Ông là người Miện Dương, Hồ Bắc.

[sửa] Sự nghiệp

Nguyên là người làm nghề chài lưới, đến thời kỳ Nguyên Thuận Đế (1320-1370), Từ Thọ Huy-thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa Hồng Cân (紅巾) đã khởi binh, Hữu Lượng theo về với tướng Nghê Văn Tuấn. Tháng 9 năm Chí Chính thứ 17 (1357) ông giết Nghê Văn Tuấn vì lý do có âm mưu làm phản Từ Thọ Huy, sau đó tự xưng là tuyên úy sứ kiêm bình chương chính sự, khởi binh tấn công các lộ thuộc Giang Tây, tổng chỉ huy quân đội các vùng Giang Tây, An Huy, Phúc Kiến. Năm Chí Chính thứ 19 (1359), sát hại tướng Triệu Phổ Thắng và sau đó cùng Từ Thọ Huy dời kinh đô về Giang Châu (ngày nay là Cửu Giang, Giang Tây), tự lập làm Hán vương. Năm sau, giết Từ Thọ Huy, tự lập làm hoàng đế, quốc hiệu Đại Hán, niên hiệu Đại Nghĩa, lấy Trâu Phổ Thắng làm thái sư, Trương Tất Tiên làm thừa tướng. Chính quyền Đại Hán một mặt chống nhà Nguyên, một mặt kháng cự với quân đội của Chu Nguyên Chương (sau này là Minh Thái Tổ). Đến năm Chí Chính thứ 20 (1360), giữa quân đội hai bên Chu-Trần từ tây bắc thành Nam Kinh đến Long Loan đã diễn ra ác chiến, do nước sông xuóng thấp vì thủy triều xuống nên hàng trăm chiến thuyền của Trần Hữu Lượng bị mắc cạn. Bị đánh bại, Trần Hữu Lượng chạy về Giang Châu (Cửu Giang), sau đó dời đô về Vũ Xương. Ngày 23 tháng 8 năm Chí Chính thứ 23 (1363) cùng Chu Nguyên Chương đại chiến tại hồ Bà Dương, sách sử gọi là “Bà Dương hồ chi chiến”. Chu Nguyên Chương sử dụng mưu kế của Quách Hưng, sử dụng hỏa công đốt cháy chiến thuyền của thủy quân Trần Hữu Lượng. Trần Hữu Lượng vận khí đã hết, bị trúng tên và chết. Trần Hữu Lượng là người vô cùng xa xỉ, chẳng được lòng dân, nội bộ lắm kẻ muốn làm phản, nên thất bại là tự do mình. Sau khi Trần Hữu Lượng chết, Trương Định Biên cùng những người đang ở Vũ Xương lập con trai thứ của Trần Hữu Lượng là Trần Lí làm hoàng đế, cải niên hiệu thành Đức Thọ. Năm sau, Chu Nguyên Chương đem quân tấn công và hạ thành Vũ Xương, Trần Lí đầu hàng.

[sửa] Quan hệ với Trần Ích Tắc

Trong Đại Việt Sử ký Toàn thư có viết Giáp Ngọ, [Thiệu Phong] năm thứ 14 [1354], (Nguyên Chí Chính năm thứ 14). Mùa xuân, tháng 2, quan trấn giữ biên giới phía bắc cho chạy trạm tâu việc Trần Hữu Lượng nước Nguyên dấy binh, sai sứ sang xin hòa thân (Hữu Lượng là con Trần Ích Tắc ). Ở đây, rất có thể là do Trần Hữu Lượng muốn mượn quân đội của nhà Trần nhằm phục vụ cho quyền lợi của mình nên nói phao lên như vậy, do chưa và rất khó kiểm chứng theo các nguồn sử liệu khác là giữa Trần Hữu Lượng và Trần Ích Tắc thực sự có quan hệ họ hàng gì hay không.

[sửa] Truyện Kim Dung

Ông được nhà văn Kim Dung xây dựng thành nhân vật cùng tên trong Ỷ thiên Đồ long ký.

Tiền nhiệm:
-
Hoàng đế Đại Hán
1359-23/8/1363
Kế nhiệm:
Trần Lí