Muus

From Wikipedia

Een muus of muuze es een klêen knoagdier die overol in de weireld vôornkomt.

Inoud

[bewerk'n] Verspreidieng en leefgebeid

Muuzn komn in 5 oendersôortn verdêeld over de hêeln weireld vôorn. Up vele plekkn zyn ze, juuste lyk rattn mei ekomn me de mens up bôotn en in loadiengn.

Ze leevn mêestol in d'omgevienge va menschn (in uuzn, angaars,...), mo 't zyn der oek die echt in 't wilde leevn.

[bewerk'n] Uutzicht

Wilde muuzn zyn mêestol grysde of bruun. Ekwikt kunn ze van olles sôortn kleurn en, mo mêestol zyn ze wit of grysde.

't Zyn klêne bêestjes die mo zeln grodder komn of 10 cantmeiters (zoender steirt, 'n dien is oengeveer eevn lank lyk nunder lyf). Nunder gewicht ligt tusschn de 10 en de 25 gram.

[bewerk'n] Leevnswyze

Wilde muuzn (die in en ol leevn) eetn e bitje van olles (groan, fernient,...) en dedie die in uuzn weunn, zyn nog miender zindelik. Atter nietnt nemir is, eetn ze zest papier en zêpe. 't Is oek ol gebeurd dan bepoald illetriekebucht nemi gieng deur dan muuzn deur de koabels ebeetn an.

Muuzn plantn nunder mêerdere kirs 't joare vôort en ze kwêekn lyk de keuns. De joengn zyn oek ol stief zêre were grêed voen te zevve ze kwêekn. 't Kut e echte ploage komn. De mêeste menschn probeern ze te kokkeduunn me vergif of te vangn me troapn. Up ofsteejn oedn ze mêestol vele kattn voe muuzn en oek rattn te pakkn.

't Zyn stief vele bêestn die muuzn eetn. Uuls, stekveugels (lyk vookn), vossn en wezels. Anze byn uuzn leevn, zyn ze setoe epakt deur kattn (peis mor an Jerry en Speedy Gonzales).

[bewerk'n] Aar muuzn

Buutn geweune muuzn, bestoan der nog muuzn in West-Vloandern. Ier volgn der êentige sôortn

  • Toopn (veldmuus) <-> let wel: een tolpe, ook toupe uutgesproken, en in 't Nederlands 'spitsmuis' genaamd, is gin dichte familie van de muzen. Tolpen eten meer insecten en zukke tuug.
  • Busmuus
  • Dwergmuus
  • Eikelmuus (ollêne in 't zuudn van de provinsje en an de kust)

Vleermuuzn en spitsmuuzn (verwant me mols) zyn gin muuzn.

[bewerk'n] Temme muuzn

Temme muuzn zyn voen verschillnde diengn ekwikt. Sommigte menschn oedn ze voe compagnie, je kusse stief tem moakn.

Menschn die slangn oedn, geevn oltemets muuzn deran. 't Gebeurn oek vele testn up in laboratoriums.

[bewerk'n] Andere betekenissen

Sommigte mensen duudn met 'muus' ook een vrouwelik lichaamsdeel an.

Andre toaln