Voetbol
From Wikipedia
Voetbol es een teamsport. Het is de populairste sport in Europa en mischiens zelfs wel van de weireld.
In voetbol speel je mè twêe teams van 11 spelers ip een voetbolveld. De wedstryd wordt in goede boanen geleid deur nen scheidsrechter (oek wel arbiter genoemd), twêe linrechters en nen zogenoamden vierde scheidsrechter.
Inoud |
[bewerk'n] Sôorten voetbolspelers
Een voetbolteam bestoat ut verschillende sôortn spelers
- Nen keeper: stoat achteroan, en zyn rol es om te belettn dat de teegnstander een golle makt. Tès den êenigsten die de bol met de anden mag anroakn. Mêestal bluft ie stoan in zyn golle, moar ip specioale momentn durft ie wel ne kêe noo vôorn trekkn (vb. in de latste menute oo zyn team achterstoat, of om nen penanty te terten,...)
- Nen verdediger: stoat de keeper bie in het beletten dat de teegnstander scoort. Mêestol zyn der een aantal (3-5) verdedigers per team.
- Middenvelder: is de schoakel tussn de verdediginge en de aanval. Zorgt ervôorn da de aanvallers in een goeie positie nen bol kriggn voo te scoren. Bie balverlies vormn ze de êeste verdedigingslinie. Een typisch middenveld bestoat ut 3 tot 5 man.
- Aanvoller (oek wel spitse): is in êeste instantie verantwoordelik voor het moaken van de golln. Zyn mêestol de gekendste en mêest populaire voetbollers. De mêeste ploegn stelln 2 aanvollers ip (1 tot 3).
[bewerk'n] Voetbolveld
Voetbol weirdt gespeeld ip een voetbolveld. An beide kantn vind je de golln. Bedoeling es om de (voet)bol in de golle van de teegnstrever te schietn. De golle es 7,32 meiter brêed en 2,44 meiter ôge. Het klinste gebied rond de golle es de klinne carré, daarin es de keeper boas. Der es ôok nog een grôter gebied, o je doar een foute makt es't penanty (ôok strafschop genoemd). In 't midden lôopt de middenlinne, en de aftrap weirdt gegeevn in de middencirkel.
[bewerk'n] Spelregels
- Nen voetbolmatch deurt normoal 90 minuutn, verdêeld over 2 kêers 45 minuutn (nen zogenoamden elft of teim) met een rustpauze van 15 minuutn tussn. De scheidsrechter kan beslissn om nog wa extra minuutn te speeln achter iedern elft, afankelik van 't feit of dat er veel spelonderbrekingen zyn gewist.
- De match start met den aftrap in de middencirkel. Twêe spelers van nen ploeg speeln den bol noar elkoar, pas doarnoa mag de teegnstrever em probeern of te pakkn. In de 2de teim es't an n'nanderen ploeg om te startn.
- De bal mag niet met de hand of arm gerakt weirden deur de veldspelers. Ze meugen dus wel schippn en koppn. De keeper mag de bol pakkn met zyn anden binnen de grôte carré.
- Als de bal over de zielijne komt, es't an de anderen ploeg om em weer in't veld te bringen deur em in te smyten.
- Als de bal over de achterlijne goat (zonder dat ie in de golle goat), keun der twêe dingn gebeurn: oo de teegnstrever de bol over de lijn geschipt of gekopt eit, es't doeltrap voo de keeper. as't ie deur nen speler van het eigen team derover geschipt es, es't hoekschop. De teegnstander mag vanip de hoek de bol voorn de golle bringen. Natuurlik is't dan de bedoeling om een golle te moakn deur bievôorbeeld te koppen vanut de grôte carre.
- Oo je de teegnspeler foutief ofstopt (en t'es gezien deur de scheidsrechter of êen van de linrechters), ton kan't ie fluutn. Der zyn vier maniern van straffen:
- nen simpeln vryschop: de foutief ofgestopte partie mag vanaf de plekke van de foutte rechtstreeks of onrechtstreeks schieten noar de golle. Rechtstreeks wil zeggn da je vanaf de plekke van de foute meug trachtn een golle te moaken. Onrechtreeks wil zeggen da je via nen medespeler moe goan.
- nen strafschop: als de foute binnen het strafschopgebied gebeurt meug 'd je nen penanty tertn. Nen penanty weird getortn vanof de penantystip, die in't strafschopgebied ip 11 meiters van de golle ligt.
- een gele koarte: es een woarschuwienge voor 'n deen die de foute makt.
- een rôo koarte: bie een zwoare overtredienge krigt de overtreder een rôo koarte en moet ie 't veld verloaten. De ploeg moet ton verder speeln met êen speeler minder. Twêe gele koarten geevn ôok een rôo koarte.
[bewerk'n] Specioale regels
Der zyn ôok een aantal specioale regels:
- Butenspel (of afseits): as nen speler tussen de latste man (nie nôodzoakelik de keeper) en de reste van de verdedigienge stoat ip't moment da zyne medespeler nen vôorzet geeft, ton stoat die speler butenspel. Der is ôok zoiets als positiebutenspel, wa da betêekent da nen speler die technisch gezien butenspel stoat moa niet deelneemt an't spel nie echt butenstpel stoat.
- Terugspeelbal: nen veldspeler mag de bol niet terugschietn noo zynen eigen keeper (wel koppn). Die regel es ingevoerd voor 't tydwinnen te beperkn.
[bewerk'n] Sôorten competities
Professionionele voetbolmatchn weirden in verschillende competities gespeeld.
[bewerk'n] Nationoale competities
Ieder land woar da ze voetbol speeln eit zyn eigen competities. Belgje eit natuurlik ôok competities.
- In de reguliere competitie speeln olle voetbolploegn in een bepoalde klasse teegn elkoar. De winnoare es ip't einde kampioen (en stigt een klasse in de loagere klassn), de latste 2 (of 3) zakkn êen klasse. In Belgje zyn der 4 nationoale klassen, en 4 provincioale (per provincie). Vôorig joar es Anderlecht kampioen gewordn, de Belgische Voetbolcompetitie in Êeste Klasse 2006-2007 es juste begonnen.
- In de bekercompetitie speeln ploegen ut olle klassen volgens een zogenoamd 'knock-out' systeim. De winnoare van êen of twêe onderlinge matchen goat een ronde verder. Iedere ronde weirdt zodus het aantal meespelende ploegen gehalveerd, tot da je moa twêe ploegn meir overod die de fynalle speeln. Vôorih joar eit SV Zulte Woaregem de beker gewonn.
[bewerk'n] Europese competities
In Europees verband worden der verschillende competities georganiseerd:
- De Champions League: de competitie voo de landskampioenen van het vôorbieje joar, angevuld met 1 of mêerdere ploegen van 'tzelfde land (het aantal wordt bepoald deur de ranking van het land in kwestie, Belgje bievôorbeeld eit 1 ploeg in de Champions League, en nen 2den ploeg in de latste vôorronde van de Champions League.
- De Uefa-Cup: voo de ploegen die nie goe genoeg woarn voo de Champions League, moa die wel Europees meugn speeln.
[bewerk'n] Internationoale (landen)competities
Deze worden gespeeld deur nationoale ploegen met een selectie van de beste spelers van die landen. Vanut Europees standpunt zyn der Twêe belangryke competities:
- De Europeesn beker: om de 4 joar strydn 16 Europese landn om den bestn van Europa te zyn. Die 16 landen zyn uut voorronden gekoomn. De latsten Europesen kampioen es Grieknland, winnoare van het Europees kampioenschap in Portugal in 2004.
- De Weireldbeker: om de 4 joar strydn 32 landn van over de hêle weireld om de titel van weireldkampioen. Die 32 landn ein udder geplatst in continentale vôorrondn. De mêest recente weireldbeker wos in Duutsland, Itoalje eit ton gewonn.
[bewerk'n] Ploegn
In West-Vloandern zyn der verschillende ploegen die in de nationoale competities speeln (sizoen 2006-2007):
- 1ste klasse: Club Brugge, Cercle Brugge, KSV Roeseloare, SV Zulte Woaregem
- 2de klasse: KV Oostende, KV Kortrik, RC Woaregem
- 3de klasse A: KM Toeroet, SW Oarelbeke
- 4de klasse A: SV Diksmuude, WS Lauwe, SV Rumbeke, Wienkel Sport, SK Wevelgem City, SC Wielsbeke, FC Izegem