Maguindanao

Tikang ha Wikipedia

An Maguindanao amo in probinsya o lalawigan han Pilipinas nga nahamutangan ha Autonomo nga Rehiyon ha Muslim Mindanao (ARMM). An kapital hini amo an Shariff Aguak ngan ginsasapitan ini han Lanao del Sur ha amihanan, Cotabato ha sidlangan, ngan Sultan Kudarat ha salatan. Ha katundan nahamutang an Golfo Moro.

REPUBLIKA HAN PILIPINAS
Probinsya han Maguindanao
Image:Ph_seal_maguindanao.png
Kapital: Shariff Aguak
Igintukod:
Populasyon:
2000 nga census—801,102 (ika-28 nga gidako-i)
Densidad—163 ha tagsa km² (ika-30 nga gihataasi)
Kahalu-ag: 4,900.1 km² (ika-21 nga gidako-i)
Mga Pagbahinbahin:
Mga Dagko nga Syudad—0
Mga Komponent nga Syudad—0
Mga Bungto—28
Mga Baranggay—472
Mga Distrito ha Kongreso—2
Mga Yinaknan: Magindanawnon
Gobernador: Datu Andal S. Ampatuan (2004-2007)
Image:Ph_locator_map_maguindanao.png

Sulod

[igliwat] Katawhan ngan Kultura

[igliwat] Ekonomiya

[igliwat] Heyograpiya

[igliwat] Politikal

An Maguindanao ginbahin ngadto hin napulo kag siyam (19) nga mga bungto ngan usa (1) nga syudad. Bisan kon an Syudad han Cotabato ada ha sulod han mga pag-ultan han Maguindanao, naglulugaring ini tikang han probinsya. Bisan kon amo ini an sentro han rehiyon han Autonomo nga Rehiyon ha Muslim Mindanao, kabahin an syudad han SOCCSKSARGEN nga rehiyon.

[igliwat] Syudad

[igliwat] Mga Bungto

[igliwat] Pisikal

[igliwat] Mga Kiritaon hin Turista

[igliwat] Kaagi ngan Kasaysayan

Hi Shariff Mohammed Kabungsuwan han Johor nagdara han relihiyon Islam ngada han lugar dida han mga katapusan nga bahin han ika-15 nga siglo. Nag-asawa hiya hin lokal nga prinsesa ngan nag-establisar hiya han Sultanate han Maguindanao. An Siong han Cotabato amo an sentro han sultanate pero an impluwensya hini nagharayo tikang han Peninsula han Zamboanga ngadto ha Baybayon han Sarangani ngan Davao.

Han panahon kolonyal an mga Katsila naglansar hin mga expedisyon ngada hini nga lugar agod mahisakop ini pero waray nira makontrola an rehiyon hangtod han mga butnga han ika-19 bga siglo.

Dida han panahon han Americano, an Cotabato nahimo nga distrito han Probinsya Moro nga ginhimo han 1903 ngan usa nga probinsya han Departamento han Mindanao ngan Sulu dida han 1914.

An hadi-nga-probinsya han Cotabato ginbahin anay ngadto han Cotabato ngan South Cotabato han 1966. Han Nobyembre 22, 1973, an Cotabato ginbahin ngadto hin tulo (3) pa nga mga probinsya nga amo a Maguindanao, North Cotabato ngan Sultan Kudarat.

An Maguindanao amo la an Muslim nga lalawigan han upat nga ginhimo tikang han kasanhi nga Probinsya han Cotabato. Han 1989, an probinsya nagpili nga umapi han Autonomo nga Rehiyon ha Muslim Mindanao pero an Syudad han Cotabato waray umapi. Pero an Syudad han Cotabato amo an kapital han Autonomo nga Rehiyon ha Muslim Mindanao.

Han Oktubre 31, 2006, an mga botante han Maguindanao nag-aproba han kahimo hin bag-o nga probinsya nga mahihimo tikang hin napulo (10) nga mga bungto. Tikang han labaw hin 500,000 nga mga rehistrado nga botante han Maguindanao, 285,372 nag-uyon han paghimo han probinsya han Shariff Kabunsuan. Mga 8,802 la an binmotos patok hini.

An Shariff Kabunsuan amo an nagin ika-80 nga lalawigan han nasod ngan amo an ika-6 ha Autonomo nga Rehiyon ha Muslim Mindanao.

[igliwat] Mga Sumpay ha Gawas

Mga Syudad ngan Bungto han Maguindanao
Mga Syudad: Cotabato
Mga Bungto: Ampatuan | Buluan | Datu Abdullah Sangki | Datu Paglas | Datu Piang | Datu Saudi-Ampatuan | Datu Unsay | Gen. S. K. Pendatun | Guindulungan | Mamasapano | Pagagawan | Pagalungan | Paglat | Rajah Buayan | Shariff Aguak | South Upi | Sultan sa Barongis | Talayan | Talitay
Mga Rehiyon ngan Lalawigan han Mindanao
Peninsula han Zamboanga: Zamboanga del Norte | Zamboanga del Sur | Zamboanga Sibugay
Amihanan nga Mindanao: Bukidnon | Camiguin | Lanao del Norte | Misamis Occidental | Misamis Oriental
Davao nga Rehiyon: Compostela Valley | Davao del Norte | Davao del Sur | Davao Oriental
SOCCSKSARGEN: Cotabato | Sarangani | South Cotabato | Sultan Kudarat
Caraga: Agusan del Norte | Agusan del Sur | Dinagat Islands | Surigao del Norte | Surigao del Sur
ARMM: Basilan | Lanao del Sur | Maguindanao | Shariff Kabunsuan | Sulu | Tawi-Tawi