Mecklenburg-Voorpommeren

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Mecklenburg-Voorpommeren
Vlag Wapen
Landesdienstflagge
Das große Landeswappen Mecklenburg-Vorpommerns
(Details) (Details)
Leuse: MV tut gut.
Basiese gegewens
Hoofstad: Schwerin
Oppervlakte: 23 180,14 km² (6de)
Bevolking: 1 694 600 (14de) (30 November 2006)
Bevolkingsdigtheid: 73 inwoners/km² (16de)
Skuldlas: 6 314 € per inwoner (einde 2006)
Totale skuldlas: 10,7 miljard € (einde 2006)
ISO 3166-2: DE-MV
Amptelike webwerf: www.m-v.de
Politiek
Eerste Minister: Dr. Harald Ringstorff (SPD)
(sedert 3 November 1998)
Regerende partye: SPD en CDU
Setels in die parlement van Mecklenburg-Voorpommeren
(71 setels):
SPD 23
CDU 22
Linksparty 13
FDP 7
NPD 6
Laaste verkiesing: 17 September 2006
Volgende verkiesing: 2011
Verteenwoordiging op federale vlak
Stemme in die Federale Raad (Bundesrat): 3
Kaart
Die deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren in Duitsland

Mecklenburg-Voorpommeren (meːklənbuɐç) is 'n deelstaat in die noorde van Duitsland. Die hoofstad is Schwerin. Die deelstaat is gevorm deur die samesmelting van die historiese land Mecklenburg met Voorpommeren, die Duitse deel van die historiese land Pommeren wat in 1945 gedeeltelik aan Pole afgestaan is.

Mecklenburg-Voorpommeren word in die noorde deur die Oossee begrens, in die weste deur die deelstate Sleeswyk-Holstein en Nedersakse, in die suide deur die deelstaat Brandenburg en in die ooste deur Pole.

Inhoud

[wysig] Naam

[wysig] Uitspraak

Dikwels word die afkorting MV, soms ook MPV, gebruik om na die deelstaat te verwys. In die Duitse omgangstaal - en hier veral in ander deelstate - word soms die akroniem Meck-Pomm [ˌmɛkˈpɔm] vir Mecklenburg-Voorpommeren gebruik.

Die woord Mecklenburg word soos [meːklənbuɐç] uitgespreek. Die „e“ word vanweë die sogenaamde Noord-Duitse verlengingsteken "c" lang uitgespreek, die "g" word sag uitgespreek. Die moderne Hoogduitse taal gebruik dikwels 'n variant waarin die "e" kort en die "g" soos die Afrikaanse "gh" uitgespreek word.

Die Nederduitse taal gebruik eerder "Mekelnborg" of "Mäkelnborg".

[wysig] Etimologie

Die oudste historiese dokument, waarin die naam Mecklenburg (destyds Mikelenburg) gebruik is, dateer uit die jaar 995. In die Oud-Saksiese taal het mikil "groot" beteken, en in die 10de en 11de eeu is na die vesting van Mecklenburg as die Mikilinborg of "groot burg" verwys. Gedurende die Middeleeue het die naam verander na die Nederduitse Mekelenborch en later uiteindelik na Meklenburg en Mecklenburg.

Müritz: Sononder naby Waren
Müritz: Sononder naby Waren

Die naam Voorpommeren is eers in die 16de en 17de eeu ingeburger en het na die gebiede van die Hertogdom Pommeren verwys wat wes van die Oder-rivier geleë was. Die naam Pommeren het sy oorsprong in die Slawiese po morje ("by die see"). Hierdie polities-geografiese term is net so oud soos die nam Mecklenburg en is aanvanklik onder meer deur die Pole gebruik. Gedurende die Middeleeue het die term na die gebiede verwys wat deur die Poolse Griffioene-dinastie oorheers is.

Die naam Mecklenburg-Voorpommeren het met die vereniging van die Vrystaat Mecklenburg met die gebiede van die Pruisiese provinsie Pommere wes van die Oder-Neiße-grenslyn gebruiklik geword. Hierdie vereniging is in Julie 1945 op bevel van die Sowjetse Militêre Administrasie in Duitsland deurgevoer. Aanvanklik het mense na die nuwe administratiewe gebied ook verwys as "Mecklenburg-Pommeren" en soms net "Mecklenburg". Die laasgenoemde naam is deur die Sowjet-administrasie vanaf 1947 verpligtend gemaak.

As gevolg van die Duitse hereniging en die herskepping van deelstate op die gebied van die voormalige Duitse Demokratiese Republiek (DDR) is die Oos-Duitse noordelike distrikte Rostock, Schwerin en Neubrandenburg in die herfs van 1990 onder die naam "Mecklenburg-Voorpommeren" verenig.

[wysig] Geografie

In geografiese opsig maak Mecklenburg-Voorpommeren deel uit van Noord-Duitsland. Die deelstaat is in Julie 1945 gevorm en het die voormalige Vrystaat Mecklenburg en die westelike deel van Pommeren beslaan. Ná die Duitse hereniging in 1990 is die deelstaat opnuut gevorm uit drie voormalige administratiewe distrikte van die Duitse Demokratiese Republiek - Rostock, Schwerin en Neubrandenburg.

Mecklenburg beslaan sowat twee derdes van die huidige deelstaat. Ander gebiede, wat by die deelstaat ingesluit is, is die weste van die vroeëre Pruisiese provinsie Pommeren (Voorpommeren), wat ná die Tweede Wêreldoorlog Duits gebly het, en klein dele van die geweste Prignitz en Uckermark, wat voorheen by Brandenburg behoort het. Die buitenste kuslyn loop oor 'n lengte van sowat 350 kilometer.

Die grootste eilande is Rügen, Usedom, Poel en Hiddensee. Die belangrikste skiereiland is Fischland-Darß-Zingst.

[wysig] Landskap

Krytrotse op die eiland Rügen
Krytrotse op die eiland Rügen

Mecklenburg-Voorpommeren se kuslyn is met 'n totale lengte van sowat 1 700 kilometer die langste van alle Duitse deelstate. Die grootste gedeelte hiervan beslaan die kuslyn van Voorpommeren met sy talle strandmere (Duits: Bodden en Haff).

Die landskap van Mecklenburg-Voorpommeren maak deel uit van die Noord-Duitse Vlakte en is veral gedurende die Weichseliaanse Ystydperk (Pleistoseen) gevorm. Die belangrikste landskapsvorme vanuit die noord-ooste in suid-westelike rigting is die Noordoostelike Vlakte (wat meer of min gelykstaan aan die vasteland van Voorpommeren), die gebied wat aan die Mecklenburgse Mereplato aangrens (met dele van Voorpommeren en die noord-weste van Mecklenburg), die Baltiese Landrug (Duits: Baltischer Landrücken) met die Mereplato (wat van die noord-weste van Mecklenburg tot by die suid-ooste strek), die Suidwestelike Voorland van die Mereplato ('n gebied suid-wes van die hoofstad Schwerin) en 'n klein gedeelte van die Elbe-vallei.

Die huis "Alter Schwede" in Wismar pronk met Laat-Gotiese baksteenargitektuur
Die huis "Alter Schwede" in Wismar pronk met Laat-Gotiese baksteenargitektuur

Die Mecklenburgse Mereplato (Duits: Mecklenburgische Seenplatte) behels die grootste mere van die deelstaat soos die Müritz, die Schwerinse Meer (Duits: Schweriner See) en die Plause Meer (Duits: Plauer See). Daar is altesaam 2 028 mere met 'n totale oppervlakte van 738 vierkante kilometer.

Mecklenburg-Voorpommeren word deur vlaktes en heuwelland oorheers. Die hoogste bergspitse is die Helpter Berge (179 meter), die Ruhner Berge (176,6 meter), die Piekberg op Rügen (161 meter) en die Brohmer Berge (153 meter).

[wysig] Bevolking

Die bevolking van Mecklenburg-Voorpommeren bestaan uit inheemse Mecklenburgers en Pommerane, asook 'n kleiner aantal Brandenburgers. Ná die Tweede Wêreldoorlog het baie mense, wat uit die oostelike gebiede van Duitsland verdryf is, hulle in die deelstaat gevestig. Daar is net 'n klein minderheid buitelanders, veral Viëtnamese en immigrante uit die Russiese Federasie, Kasachstan en Oekraïene.

Mecklenburg-Voorpommeren is die mees yl bevolkte deelstaat van Duitsland. Daar is net een stad met meer as 100 000 inwoners, die Hansestad Rostock met 'n bevolking van 199 288. Die belangrikste ander stede is die Hansestede Stralsund (58 708 inwoners) en Greifswald (53 281 inwoners), die hoofstad Schwerin (96 656 inwoners) en Neubrandenburg (68 188 inwoners). Alle ander stede, waaronder die Hansestad Wismar en Güstrow, het minder as 50 000 inwoners.

18,4 persent van die bevolking is Lutherane en 3,4 persent Rooms-Katolieke. Die oorgrote meerderheid van die bevolking (sowat 78,2 persent) is ongebonde. Twee Evangelies-Lutherse landskerke het hulle setels in Mecklenburg-Voorpommeren - die Pommersche Evangelische Kirche (met sy biskopsetel in Greifswald) en die Evangelisch-Lutherische Landeskirche van Mecklenburg (met sy biskopsetel in Schwerin). In die Rooms-Katolieke Kerk maak Voorpommeren deel uit van die bisdom Berlyn, terwyl Mecklenburg by die aartsbisdom Hamburg behoort.

[wysig] Geskiedenis

Die deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren is in 1945 ná die Tweede Wêreldoorlog in die Sowjetse Besettingsgebied van Duitsland uit die voormalige land Mecklenburg en Voorpommeren, die westelike dele van die voormalige Pruisiese administratiewe distrik Stettin van die provinsie Pommeren en die Amt Neuhaus, wat vroeër deel uitgemaak het van Hannover, gevorm. Vanaf 1947 is die deelstaat met 'n oppervlakte van 22 893 vierkante kilometer net Mecklenburg genoem.

Met die administratiewe hervorming in die Duitse Demokratiese Republiek is die deelstaat in 1952 ontbind en in drie administratiewe distrikte verdeel: Neubrandenburg in die suid-ooste, Rostock langs die kus en Schwerin in die suid-weste. Die suid-westelike hoek van Voorpommeren is by die distrik Frankfurt (Oder) ingesluit, die twee ekslawes Rossow en Schönberg by die distrik Potsdam.

Die deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren is in 1990 ter geleentheid van die Duitse hereniging herstig en beslaan die voormalige DDR-distrikte Neubrandenburg, Rostock en Schwerin.

[wysig] Ekonomie

Krytrotse in die Nasionale Jasmund-park
Krytrotse in die Nasionale Jasmund-park

Tans is die toerisme die belangrikste bron van inkomste. Ander belangrike sektore is nywerhede (veral die maritieme nywerhede en voedselverwerking), mediese dienste en landbou.

[wysig] Maritieme nywerhede

Die belangrikste maritieme nywerhede en ondernemings is die rederye Deutsche Seereederei in Rostock, Scandlines en Weiße Flotte in Stralsund. Daar is ook 'n aantal skeepswerwe langs die kus soos byvoorbeeld die Volkswerft in Stralsund, Aker MTW in Wismar, Aker-Werft in Rostock, Peene-Werft in Wolgast en die Hanse Yachts AG in Greifswald. In 2004 het die maritieme sektor 28 000 werksgeleenthede gebied.

[wysig] Toerisme

Die toerisme in Mecklenburg-Voorpommeren het danksy die strande van die Oossee en die natuurskoon van die Mecklenburgse Mereplato tot die belangrikste sektor van die plaaslike ekonomie ontwikkel. Die gewildste bestemmings is die skiereilande en eilande soos Rügen, Usedom, Fischland-Darß-Zingst en Hiddensee, en strandoorde soos Heiligendamm, Graal-Müritz en Kühlungsborn, die Mereplato met sy 2 000 mere, Mecklenburg-Voorpomeren se vier nasionale parke en honderde van natuurbewaringsgebiede. Daarnaas lok ook die tradisionele Hansestede soos Rostock, Stralsund, Wismar en Greifswald talle besoekers.

Die toerisme in die deelstaat lewer 8,5 persent van die plaaslike bruto geografiese produk op - die hoogste persentasie in Duitsland (die gemiddelde van alle Duitse deelstate is 3,8 persent). Die toerismesektor behels sowat 130 000 werksgeleenthede. Mecklenburg-Voorpommeren beskik onder meer oor 250 kastele en herehuise, 118 vier-ster- en vyf-ster-hotelle, talle kampeerplekke en 'n aantal gewilde kulturele en musiekfeeste. In 2006 het 5,95 miljoen toeriste 'n besoek aan die deelstaat afgelê.

[wysig] Ander sektore

Die stede Rostock en Greifswald met hulle geskiedkundige universiteite, wat reeds in die 15de eeu gestig is, het tot die sentrum van die plaaslike biotegnolgie- en mediese tegnologie-sektor ontwikkel.

Tans word die deelstaat nog deur die tweede hoogste werkloosheidsyfer in Duitsland gepla, en die land se koopkragindeks was in net 73,5 teenoor Duitsland se 108,4 en 'n gemiddelde van 100 in die 25 destydse lidstate van die Europese Unie.[1]

[wysig] Verwysings

  1. Eurostat News Release 63/2006: Regional GDP per inhabitant in the EU 25 (PDF; 0,6 MB)