Radioaktiewe verval

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Radioaktiewe verval behels die afgee van ioniserende straling deur radioaktiewe atome. Toe die heelal met uraan en torium as twee van sy bestanddele gevorm is, het die proses van radioaktiewe verval begin. ‘n Stof is radioaktief as die kern onstabiel is. ‘n Kern is onstabiel wanneer dit vanself verander en in die proses ioniserende straling afgee. Die radioaktiewe materiaal wat verander en straling afgee, staan bekend as ‘n radionuklied. Tydens die verval van ‘n radionuklied verloor dit neutrone en raak dit minder in massa, en die radioaktiwiteit daarvan verminder dienooreenkomstig. Die tyd wat dit die aktiwiteit van ‘n radionuklied neem om met die helfte te verval, word die halfleeftyd genoem. Tydens die vervalproses word die oorspronklike radionuklied omvorm tot ‘n ander nuklied, wat sélf radioaktief kan wees. In só ‘n geval sal dit sélf ook straling afgee en in ‘n ander nuklied, wat radioaktief kan wees, verander. Hierdie uitstralings sal voortgaan tot ‘n stabiele (nie-radioaktiewe) nuklied uiteindelik gevorm word. Die ketting van nukliede wat gevorm word, staan bekend as ‘n vervalketting.

In die uraanreeks is daar byvoorbeeld veertien radioaktiewe elemente, insluitend radongas. Die toriumreeks bevat weer elf radioaktiewe elemente. Uraan en torium verval baie stadig. Dit sal vir 1 000 uraanatome vier en ‘n half duisend miljoen jaar (4 500 000 000 jaar) neem vir 500 van dié uraanatome om te verval, wat dan die halfleeftyd van uraan is. Die halfleeftye vir ‘n paar ander radionukliede is: jodium-131 (131I), 8 dae; sesium-137 (137Cs), 30 jaar; koolstof-14 (14C), 5 730 jaar.

Radioaktiwiteit kan nie vernietig word nie. Geen chemiese of fisiese prosesse, soos verkoeling, verwarming, of versmelting, kan die proses van radioaktiewe verval vertraag of verhaas nie. Radioaktiwiteit kan net met die verloop van tyd verminder.