Herstigte Nasionale Party

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Die Herstigte Nasionale Party is 'n verregse Suid-Afrikaanse politieke party wat per geleentheid een Parlementslid gehad het.

Inhoud

[wysig] Afstigting

Gedurende dr. Hendrik Frensch Verwoerd se bewindstyd het daar toenemend verwydering gebeur tussen die sogenaamde verkramptes en verligtes binne die Nasionale Party. Die groeiende stryd is in Septemder 1969 op die spits gedryf tydens die Transvaalse N.P.-kongres toe daar oor sekere beleidspunte besluit moes word, onder meer oor die party se sportbeleid en die uitruil van swart diplomate.

Die meningsverskil lei daartoe dat vier Volksraadslede en hul ondersteuners die party verlaat om die Herstigte Nasionale Party tot stand te bring op 24 tot 25 Oktober 1969. Die eerste hoofleier is dr. Albert Hertzog, 'n seun van die voormalige Suid-Afrikaanse premier, genl. J.B.M. Hertzog.

[wysig] Verkiesingsdeelname

Die party het 70 kandidate in die verkiesing van 22 April 1970 gestel. Almal buiten drie het hulle deposito verloor en in totaal kon die party net 53 212 stemme op hom verenig en nie daarin slaag om 'n enkele kiesafdeling te wen nie. Die totale aandeel van die uitgebragte stemme was 3,6%. Op 24 April 1974 stel die party 42 kandidate, kry 43 098 stemme en verhoog sy stemaandeel marginaal tot 3,8%. Weer is geen kandidaat verkies nie. In die verkiesing van 30 November 1977, die eerste sedert 18 Mei 1938 waaraan die Verenigde Party nie deelgeneem nie nadat die party in Junie daardie jaar ontbind het, vaar die H.N.P. selfs swakker as voorheen met net 3,21% van die stemme op hom uitgebring.

[wysig] 'n Opflikkering

Op 29 April 1981, toe baie tradisionele N.P.-kiesers reeds ontnugter was met die party se toenemend verligte beleid en op die vooraand van die dramatiese skeuring in die N.P. wat sou lei tot die stigting in 1982 van die Konserwatiewe Party, gaan die volk weer stembus toe. Die H.N.P. stel 87 kandidate en verenig 'n rekordgetal van 192 304 stemme op hom, oftewel 13,84% van die totaal. Weer is dit nie genoeg om 'n kiesafdeling te wen nie, hoofsaaklik weens die verenigde aanslag teen die party van die N.P.-propagandamasjien.

[wysig] Enigste verkose Parlementslid

Die H.N.P. se grootste uur breek op 30 Oktober 1985 aan toe Louis Stofberg in 'n tussenverkiesing op Sasolburg in die Vrystaat die N.P.-kandidaat verslaan, danksy die K.P. wat nie 'n kandidaat gestel het nie.

[wysig] Beleid

Apartheid tot in sy fynste en kleinlikste detail was die party se beleid asook die handhawing van Afrikaans as enigste ampstaal.

[wysig] Bronne

  • Van Wyk, Bertie (hoofred.), Official Yearbook of the Republic of South Africa 1979, Chris van Rensburg Publications (Pty) Limited, Johannesburg, 1979.
  • Mostert, J.P.C., Politieke Partye in Suid-Afrika, Instituut vir Eietydse Geskiedenis, U.O.V.S., Bloemfontein, 1986.

[wysig] Eksterne skakel

Ander tale