15 жніўня

From Вікіпедыя

15 жніўня - дзвесце дваццаць сёмы (дзвесце дваццаць восьмы ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

[правіць] Падзеі

  • 778: На ар'егард франкскай арміі Карла Вялікага нечакана напалі баскскія сяляне ў даліне Рансваль (па-баску: Аррэага) і цалкам знішчылі частку арміі. Сярод тых, хто загінуў у бітве быў таксама брэтонскі маркграф Хруодланд (Роланд), якому пазней была прысвечана песня пра Роланда.
  • 927: Армія сарацынаў на чале з славянінам Сабірам аль Фата канчаткова знішчыла грэка-рымскі горад Таранта.
  • 1057: Кароль Шатландыі Макбет панёс паразу ў Бітве пры Люфанане супраць сына Дункана Малькольма III, якога падтрымаў сваёй арміяй англа-саксонскі кароль Эдвард Спавядальнік.
Фрыдрых Вялікі
Фрыдрых Вялікі
  • 1235: На паседжанні скліканага імператарам Фрыдрыхам II Рэйхстага вырашана ўтварыць Майнскі зямельны мір.
  • 1248: Пачынаецца будаўніцтва Кёльнскага сабору.
  • 1373: Па Фюрстэнвальдскаму пагадненню імператар Карл IV атрымаў ад маркграфа Отта V маркграфства Брандэнбург. Віттэльсбахі ў сваю чаргу атрымалі ўзамен 500 000 гульдэнаў і некаторыя гарады і замкі з каралеўскай уласнасці ў Пфальцы.
  • 1537: Хуан дэ Салазар і Гансала дэ Мендоса заснавалі ў месцы зліцця рэкаў Пількамая і Парагвай горад Асунсьён, які потым стаў сталіцай Парагвая.
  • 1599: У бітве на Курлевым перавале Дзевяцігадовай вайны ірландскія паўстанцы атрымалі перамогу над англійскім войскам.
  • 1483: Адбылося святочнае адкрыццё Сіксцінскай капэлы
  • 1620: Паруснікі «Mayflower» і «Speedwell» пакідаюць порт Саутгэмптан, узяўшы курс на Амерыку, але пасля некалькіх дзён заходзяць у Дартмут, бо «Speedwell» даў цеч.
  • 1649: Олівер Кромвэл высадзіўся з арміяй у Ірландыі для падаўлення паўстання каталіцкіх раялістаў.
  • 1785: Ва Францыі ліўр быў фармальна заменены на франк.
  • 1799: руска-аўстрыйская армія пад камандаваннем Суворова разбіла французскія войскі ў бітве пад Нові.
  • 1836: Балівійская армія на чале з генералам Андрэсам дэ Санта Круз увайшла ў перуанскую сталіцу Ліма. Наступнае ўтварэнне канфедэрацыі стала падставай для пачатку Перуана-Балівійскай канфедэрацыйнай вайны.
  • 1843: Адбылося адкрыццё парка Ціволі ў Капенгагене.
  • 1945: Пасля атамных удараў па Хірасіме і Нагасакі і абвяшчэння Савецкім Саюзам вайны Японіі, імператар Хірахіта выступіў па радыё са зваротам аб безумоўнай капітуляцыі японскіх узброеных сіл
  • 1945: Карэя атрымала незалежнасць ад Японіі.
  • 1947: Індыя атрымала незалежнасць ад Вялікабрытаніі.
Падзел Карэі, 1948 год
Падзел Карэі, 1948 год
  • 1948: У паўночнай частцы паўвострава Карэя заснавана Рэспубліка Карэя.
  • 1960: Рэспубліка Конга атрымала поўную незалежнасць ад Францыі.
  • 1968: Землетрасенне на Сулавесі, загінула 68.200 чалавек.
  • 1969: пачаўся Фестываль музыкі і мастацтва Вудсток у мястэчку Бэтэль (Bethel, штат Нью-Ёрк).
  • 1971: Бахрэйн атрымаў незалежнасць.

[правіць] Нарадзіліся

  • 774: Хэйдзэй, 51-ы імператар Японіі
  • 1171: Альфонс IX, кароль Леона
  • 1195: Антоній Падуанскі, партугальскі францысканэр, тэолаг, святы Рымска-каталіцкай царквы
  • 1255: Матэа I Вісконці, палітычны правадыр Мілана
  • 1455: Георг фон Вітэльсбах, герцаг Баварыі-Ландсхут
  • 1568: Здэнэх Войтэш фон Лабковіч, багемскі дваранін
  • 1679: Адам Фрыдрых Цюрнэр, нямецкі картограф
  • 1728: Георг Даніэль Ауберлен, нямецкі настаўнік, музыкант і кампазітар
  • 1740: Матыяс Кляўдыюс, нямецкі пісьменьнік і журналіст
  • 1768: Крыстоф фон Шмід, нямецкі паэт і аўтар кніг для дзяцей
Напалеон I
Напалеон I
  • 1769: Напалеон Банапарт, французскі імператар
  • 1771: Вальтэр Скот, шатландскі пісьменнік
  • 1776: Готліб Шык, нямецкі мастак
  • 1776: Ігнац Ксавер фон Сэйфрыд, аўстрыйскі кампазітар
  • 1780: Еўдакія Галіцына, княгіня
  • 1785: Томас дэ Квінсі, англійскі пісьменнік
  • 1787: Аляксандр Аляксандравіч Аляб'еў, рускі кампазітар
  • 1794: Эліас Магнус Фрыз, шведскі батанік
  • 1799: Вільгельм Ахтэрман, нямецкі скульптар
  • 1808: Альфрэд фон Раймонт, нямецкі дзяржаўны дзеяч і гісторык
  • 1810: Лаурынас Івінскіс, літоўскі пісьменнік, паэт, публіцыст, перакладчык
  • 1813: Жуль Грэві, французскі дзяржаўны дзеяч і палітык
  • 1822: Вільгельм Руст, нямецкі кампазітар і музыказнаўца
  • 1831: Вінцэсь Каратынскі, беларускі паэт і журналіст
  • 1845: Вальтэр Крэйн, англійскі мастак і ілюстратар
Ш.Перэс
Ш.Перэс
  • 1923: Шымон Перэс, ізраільскі палітык і лаўрэат Нобелеўскай прэміі міра
  • 1925: Оскар Пітэрсан, канадскі джазавы піяніст
  • 1927: Аляксандр Крывіцкі, беларускі мовазнаўца, аўтараў «Дыялекталагічнага атласа беларускай мовы»
  • 1942: Валерыя Заклунная, украінская актрыса
  • 1960: Ігар Варашкевіч, беларускі музыка, лідэр гурта Крама
  • 1972: Бэн Афлек, амерыканскі акцёр
  • 1978: Лілія Падкапаева, украінская гімнастка, абсалютная чэмпіёнка Алімпійскіх гульняў 1996 года ў Атланце

[правіць] Памерлі

  • 423: Ганорый, першы заходнярымскі імператар
  • 778: Хруодланд, брэтонскі маркграф і герой песні пра Роланда
  •   874: Альтфрыд, біскуп Хільдэсхайма
  •   952: Суцакі, 61 імператар Японіі
  • 1038: Іштван I, першы кароль Венгрыі
  • 1057: Макбет, кароль Шатландыі
  • 1118: Аляксей I Комнін, візантыйскі імператар
  • 1196: Конрад II, швабскі герцаг
  • 1274: Роберт дэ Сарбон, французскі тэолаг
  • 1315: Маргарыта Бургундская, каралева Францыі
Кейстут
Кейстут
  • 1382: Кейстут, вялікі князь літоўскі
  • 1388: Войтэш Ранькув з Езова, чэшскі тэолаг і філосаф
  • 1506: Аляксандр Агрыкала, кампазітар, спявак, інструменталіст
  • 1528: Адэт дэ Фуа, французскі ваеначальнік, маршал Францыі
  • 1528: Герман V фон Від, кёльнскі архіепіскап
  • 1568: Станіслаў Костка, польскі езуіт
  • 1576: Валянцін Бакфарк, вянгерскі кампазітар
  • 1666: Адам Шаль фон Бел, нямецкі навуковец і місіянер
  • 1954: Язэп Драздовіч, беларускі мастак, скульптар, этнограф (нар. 1.10.1888)
  • 1990: Віктар Цой, лідэр рок-гурта «Кіно»
  • 1985: Часлаў Будзька, беларускі грамадскі дзеяч, гісторык, настаўнік (нар. 29.6.1913)
  • 1988: Мікола Дварэцкі, беларускі хадэцкі дзеяч, паэт (пам. 6.9.1903)
  • 2005: Герта Вер, амерыканская актрыса

[правіць] Святы і памятныя дні

  • Міжнародны Дзень Археолага
  • Польшча: Дзень Войска Польскага
  • Індыя: Дзень незалежнасці