Беларускі правапіс 1930 (праект)
From Вікіпедыя
ПРАЕКТ РЭФОРМЫ БЕЛАРУСКАГА ПРАВАПІСУ (1930) быў створаны Правапіснай камісіяй пад кіраўніцтвам С. Некрашэвіча, у мэтах выканання пастановаў Беларускай акадэмічнай канферэнцыі (1926). Праект быў агучаны ў 1930, і быў вынікам працы камісіі[1] на працягу 7.12.1927–7.4.1929. Праект улучаў як цалкам новыя правілы, так і старыя правілы, як у змененай, так і ў нязмененай форме. Змененыя правілы былі вынікамі працы Камісіі або пастановамі Канферэнцыі, пацверджанымі Камісіяй.
[правіць] Адметнасці
У канчатковай карэктуры праекту было скасавана пісанне "Ь" ("мяккі знак") між "падвойных зычных" і пасля "З-С","ДЗ-Ц" перад мяккімі зычнымі.
Быў скасаваны пераход "Е" ў "Я" пры пісанні асобных "НЕ" і "БЕЗ"[Крыніца?].
[правіць] Ацэнкі
Камісія адзначала, што дасягнуць канчатковага развязання пытання ненаціскнога "Е"/"Э" не ўдалося. Шэраг пастановаў Камісіі праходзіў нязначнай большасцю галасоў, і нязгодныя мелі намер апеляваць да вышэйшых органаў улады.
Але праект наогул не быў ажыццёўлены з-за рэпрэсій 1929—1930 гг. супраць "нацдэмаў", да якіх былі залічаны многія члены камісіі. Аднак, частка прадугледжаных у ім змяненняў была пазней уведзена ў першы і другі праекты рэформы 1933 г., і ў беларускі правапіс 1934 г.
- ↑ Пры стварэнні Камісіі (1.10.1927) ставіліся наступныя задачы: лічыць пастановы Беларускай акадэмічнай канферэнцыі (1926) неабавязковым, але аўтарытэтным матэрыялам; спрасціць граматыку Тарашкевіча ў складаных або няясных месцах, дапоўніць яе ў месцах недастатковай распрацаванасці, напр., правапісу замежных словаў, улучна са стварэннем новых правілаў (правапіс імёнаў і геаграфічных назваў).
[правіць] Крыніцы
- Даклад правапіснай камісіі // Некрашэвіч. Выбраныя творы. 2004.