Горад Паб'яніцы
From Вікіпедыя
ПАБ'ЯНІ́ЦЫ (рус. Пабьяни́це, ням. Pabianitz), горад і гміна у Паб'яніцкім павеце Лодзінскага ваяводства[1]. Паб’яніцы уваходзяць у Саюз польскіх гарадоў. Патрон горада — св. Максіміліян Марыя Кольбэ.
Насельніцтва: 71 313 (на 30.06.2004).
[правіць] Геаграфія
Горад належыць да гарадской агламерацыі Лодзь. Плошча горада 32,9 км2. Горад выцягнуты з захаду на ўсход і ляжыць на раўніне. Самы нізкі пункт гораду (+174 м) знаходзіцца над ракою Дабрынкай, каля паўночнай мяжы гораду. Самы высокі пункт горада (+203 м) знаходзіцца на поўдзень ад гарадскога лесу. Горад мяжуе з Лоддзю і гмінамі Добрань, Ксавераў, Паб’яніцы і Жгоў.
[правіць] Прамысловасць
Хоць шмат якія прадпрыемствы і заняпалі ў час пераходу да рынкавай эканомікі ў 1990-х, традыцыйна найважнейшая ў горадзе — лёгкая прамысловасць. Важныя месцы ў агульнай структуры займаюць таксама хімічная, харчовая і электрамеханічная галіны прамысловасці. У 1989 у горадзе працавалі каля 180 дзяржаўных і кааперацыйных прадпрыемстваў, у якіх былі занятыя каля 30 тыс. чал. У 2003 дзейнічалі каля 2200 прадпрыемстваў, у якіх былі занятыя каля 12 тыс. чал.
Структурны выклад прамысловасці Паб’яніцаў у 2003:
- лёгкая 27%
- хімічная 19%
- харчовая 16%
- электрамеханічная 13%
- дрэваапрацоўчая 7%
- іншыя 18%
[правіць] Гісторыя
Паб’яніцы з’явіліся, верагодна, на стыку 10 – 11 ст., і былі тады невялікім паселішчам у лясах над рэчкаю Дабрынкай, прытокам Неру. З гэтых часоў паходзіць і назва мясцовасці, ад імя верагоднага заснавальніка Фабіян[2]. З цягам часу, сапраўднае значанне назвы было забытае, і, напрыклад, у канцы 19 ст. мясцовы этнограф Максіміліян Барух вывеў з мясцовых легенд, што, дзей, пачатковая назва была ці Пабаўніцы (Pobawianice), ці Пабіяніцы (Pobijanice), ад месцаў забавы мясцовых князёў ці ад іх жа звычаю ладзіць у мясцовых лясах паляванні (бі́цці дзічыны). Яшчэ адна легенда выводзіла назву ад імя быцам бытнай тут князёўны Фабіянкі (Fabianka), якая, была, дзей, такая брыдкая, што яе трэба было хаваць ад людзей.
Калі вёска сталася горадам, дакладна невядома, бо адпаведныя дакументы згарэлі ў 16 ст. Хоць згоду на закладанне гораду даў у рукі кракаўскага біскупа Яна Муска́ты яшчэ Уладзіслаў Ло́кцік у 1297 г., але ажыццявіць мэту ўдалося ажно ў сяр. 14 ст. Даследнікі найчасцей згаджаюцца з перыядам 1342 – 1354 гг., г.зн., адначасна з узнікненнем тутэйшай парафіі. Першыя ўзгада́нні Паб’яніцаў у гістарычных крыніцах паходзяць з канца 14 ст. Але вядома, што Казімір Вялікі надаў два кірмашовыя дні, аўторак і пятніцу, ужо гораду Паб’яніцы.
- Гэта частковы пераклад артыкулу з польскай Вікіпедыі з ліпеня 2006.