Савецка-японская вайна 1945
From Вікіпедыя
Савецка-японская вайна 1945, ваенныя дзеянні з 9 жніўня па 2 верасня 1945 года савецкіх войск па разгроме японскіх войск на Далёкім Усходзе. Вайна — працяг Вялікай Айчыннай вайны, частка Другой сусветнай вайны.
Да пачатку вайны паміж бакамі дзейнічаў дагавор аб нейтралітэце ад 13 красавіка 1941 года. Японія пасля нападу Германіі на СССР неаднаразова прадпрымала дзеянні, якія парушалі гэты дагавор (парушэнні граніцы, перашкоды суднаходству). Японскі генеральны штаб забяспечваў гітлераўскае камандаванне сакрэтнай інфармацыяй аб колькасці і дыслакацыі часцей і рэзерваў Чырвонай Арміі, аб яе ўзбраенні, аб эканамічным стане Савецкага Саюза, яго ваеннай вытворчасці і г.д. Але галоўнае — Японія сканцэнтравала на граніцы з СССР вялікую групіроўку войск, што вымушала савецкае кіраўніцтва трымаць на Далёкім Усходзе істотныя вайсковыя сілы (да 59 дывізій), жыццёва неабходныя на еўрапейскіх франтах.
У адпаведнасці са сваімі саюзніцкімі абавязацельствамі, пацверджанымі на Крымскай канферэнцыі 1945 і Патсдамскай канферэнцыі 1945, СССР 5 красавіка 1945 года дэнансаваў дагавор аб нейтралітэце (які страціў сэнс, паколькі Японія дапамагала Германіі ў вайне супраць Савецкага Саюза і сама ваявала супраць саюзнікаў СССР — ЗША і Вялікабрытаніі) і 8 жніўня 1945 года абвясціў вайну Японіі.
Войскі СССР разам з войскамі Мангольскай Народнай Рэспублікі атакавалі ворага па ўсёй граніцы з Маньчжурыяй і ўзбярэжжы Паўночнай Карэі, расчлянілі Квантунскую армію і прымусілі яе да капітуляцыі.
2 верасня 1945 года Японія падпісала акт аб безумоўнай капітуляцыі. Другая сусветная вайна скончылася.
У Савецкім Саюзе дзень 3 верасня стаў Днём Перамогі над Японіяй. 4 верасня Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР выдаў указ аб скасаванні Дзяржаўнага Камітэта Абароны і перадачы ўсіх яго спраў Савету Народных Камісараў СССР.
За баявыя подзвігі ў савецка-японскай вайне вышэйшае званне Героя Савецкага Саюза прысвоена беларусам М.У.Барташову, Г.С.Здановічу, В.А.Кату, М.А.Ласкунову, Ц.А.Пачтарову.
Беларусь у Другой сусветнай вайне | |
Польская абарончая вайна 1939 • Уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР • Савецка-фінляндская вайна 1939-1940 • Вялікая Айчынная вайна 1941-1945 • Савецка-японская вайна 1945 |