Карачаева-Чаркесія

From Вікіпедыя

Карачаево-Черкесская Республика
Къарачай-Черкес Республика
Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ
Рэспубліка Карачаева-Чаркесія
герб
сцяг
image:RussiaKarachay-Cherkessia2007-07.png
Афіцыйная мова руская, абазінская, карачаеўская, нагайская, чаркеская
Тып суб'екту федэрацыі Рэспубліка
Федеральная акруга Паўднёвая
Эканамічная акруга Паўночна-Каўказская
Сталіца Чаркеск
Прэзідэнт Мустафа Батдыеў
Плошча
 - Усяго
 - % Вада
83 месца
14 100 км2
Насельніцтва
 - Усяго (2002)
 - Шчыльнасьць
75 месца
439 710
31,2/км²
Аўтамабільны код 09
Часавы пояс UTC+3

КАРАЧАЕВА-ЧАРКЕСІЯ, суб'ект Расійскай Федэрацыя, размешчаны на Паўночным Каўказе.

Размешчаны ў перадгор'ях паўночнай часткі Вялікага Каўказа. Рэспубліка мяжуе на захадзе з Краснадарскім краем, на поўначы са Стаўрапальскім краем, на ўсходзе — з Кабардына-Балкарскай рэспублікай, на поўдні ўздоўж Галоўнага Каўказскага хрыбта — з Абхазіяй і Грузіяй. Уключае Карачай, Чаркесію, Абазінію і тэрыторыі, населеныя казакамі і нагайцамі. Адміністрацыйны цэнтр — горад Чаркеск.

Змест

[правіць] Геаграфія і прырода

Буйнейшая частка (каля 80 %) Карачаево-Черкесской Рэспублікі размешчана ў горнай мясцовасці. У межах рэспублікі вылучаюцца 3 зоны: предгорная раўніна, перадгор'і і горы Каўказа. На поўначы цягнуцца Перадавыя хрыбты Вялікага Каўказа, на поўдні — Вадараздзельны і Бакавы, іх вышыня дасягае 4000 м. Да ўзбярэжжа Чорнага мора вядуць Марухский і Клухорскі перавалы. На мяжы з Кабардино-Балкарыяй размешчаная гара Эльбрус, самая высокая вяршыня Каўказа.

У рэспубліцы маецца шмат водных рэсурсаў: каля 130 высакагорных азёр, мноства горных вадаспадаў. Працякаюць 172 рэкі, з якіх самыя буйныя — Кубань, Вялікі і Малы Зеленчук, Уруп, Лаба; маецца Кубанскае вадасховішча. Дзеючая ў рэспубліцы сістэма Вялікага Стаўрапальскага канала з'яўляецца крыніцай водазабеспячэння для Стаўрапальскага края.

Нетры багаты прыроднымі выкапнямі: каменны вугаль, граніт, мармур, розныя руды і гліны. У вялікіх запасах — лячэбныя мінеральныя воды, прысутнічаюць мноства тэрмальных крыніц. Карачаева-Чаркесія размешчана ў зоне горных стэпаў і шырокалісцевых лясоў. У лясах і высакагор'і захавалася багатая флора і фаўна. На тэрыторыі рэспублікі знаходзяцца Тэбердзінскі запаведнік і частка Каўказскага запаведніка.

[правіць] Насельніцтва

Карачаево-Чаркесія з'яўляецца шматнацыянальнай рэспублікай: на яе тэрыторыі пражываюць прадстаўнікі больш 80 нацыянальнасцяў. Агульная колькасць насельніцтва складае 434,5 тыс. чал.(2005). Шчыльнасць насельніцтва — 30,8 чал./км2, удзельная вага гарадскога насельніцтва — 44,1 %.

Нацыянальны склад: карачаеўцы (38,5 %), рускія (33,6 %), чаркесы (11,3 %), абазіны (7,4 %), нагайцы (3,4 %).


[правіць] Адміністратыўны падзел

Рэспубліка падзеленая на 10 раёнаў; налічваецца 144 населеных пункта, з іх — 4 буйных горада (Чаркеск, Карачаеўск, Усць-Джегута і Цеберда). Раёны:

  • Усць-Джегуцінскі
  • Зеленчукскі
  • Малакарачаеўскі
  • Прыкубанскі
  • Хабезскі
  • Адыге-Хабльскі
  • Карачаеўскі
  • Урупскі

[правіць] Спасылкі

герб Адміністрацыйны падзел Расіі сцяг

Рэспублікі: Адыгея | Алтай | Башкартастан | Буратыя | Дагестан | Інгушэція | Кабардзіна-Балкарыя | Калмыкія | Карачаева-Чаркесія | Карэлія | Комі | Марый Эл | Мардовія | Паўночная Асеція | Татарстан | Тува | Удмуртыя | Хакасія | Чачня | Чувашыя | Якуція

Края: Алтайскі | Камчацкі | Краснадарскі | Краснаярскі | Пермскі | Прыморскі | Стаўрапольскі | Хабараўскі

Вобласці: Амурская | Арлоўская | Архангельская | Арэнбургская | Астраханская | Белгародская | Бранская | Валгаградская | Валагодская | Варонежская | Іванаўская | Іркуцкая | Калінінградская | Калужская | Кемераўская | Кіраўская | Кастрамская | Курганская | Курская | Ленінградская | Ліпецкая | Магаданская | Маскоўская | Мурманская | Ніжагародская | Наўгародская | Навасібірская | Омская | Пензенская | Пскоўская | Растоўская | Разанская | Самарская | Саратаўская | Сахалінская | Свярдлоўская | Смаленская | Тамбоўская | Томская | Тульская | Уладзімірская | Ульянаўская | Цвярская | Цюменская | Чалябінская | Чыцінская | Яраслаўская

Гарады федеральнага значэння: Масква | Санкт-Пецярбург

Аўтаномная вобласць: Яўрэйская

Аўтаномныя акругі: Агінская Буратская | Ненецкая | Усть-Ардынская Буратская | Ханты-Мансійская — Югра | Чукоцкая | Ямала-Ненецкая