Давыд Усяславіч

From Вікіпедыя

Давыд Усяславіч (сяр. 1050-ых – пасля 1130), князь ізяслаўльскі (1101 – да 1103; кан. 1110-ых – пач. 1128; сяр. 11281129), князь полацкі (пач. 1128 – сяр. 1128).

[правіць] Жыццяпіс

Недзе да 1103 года апынуўся ў выгнанні ў Чарнігаўскім княстве. У 1103 годзе разам з князямі Паўднёвай Русі ўдзельнічаў ў вельмі паспяховым паходзе на полаўцаў, а ў 1104 у паходзе супраць свайго брата Глеба Усяславіча князя мінскага, які верагодна і выгнаў яго некалі з Ізяслаўля. Але кампанія супраць Глеба не мела поспеху, Давыд вярнуўся ў Ізяслаўль толькі недзе пасля 1116, калі Уладзімір Манамах перамог Глеба.

Пасля смерці Рагвалода-Барыса (пач. 1128) па тагачасным праве полацкі сталец перайшоў да Давыда. Ён пакінуў Ізяслаўльскае княства свайму сыну Брачыславу і з астатнімі сынамі пераехаў у Полацак. Палачане па нейкіх падставах склалі супраць яго змову, Давыд ведаў аб гэтым таму паклікаў у Полацак і Брачыслава з ізяслаўльскай дружынай. Але і гэта не дапамагло, палачане чымсьці незадаволенныя выгналі Давыда з Полацка ўзяўшы сабе князям маладога Рагвалода-Васілія. Гэта натуральна выклікала барацьбу паміж Давыдам і Рагвалодам-Васіліям у якаю умяшаўся вялікі князь кіеўскі Мсціслаў, учыніўшы вялікае вайсковае ўварванне ў Полацкую зямлю. Палачане разам з Рагвалодам-Васіліем наведаліся да Мсціслава і ўпэўнілі яго зацвердзіць Рагвалода-Васілія полацкім князям у супярэчнасці з правам старшынства. Давыд быў вымушаны вярнуцца ў Ізяслаўль. Рагвалод-Васілій верагодна прызнаў вярхоўную ўладу Кіева над Полацкам, чаго не было з часоў Брачыслава Ізяславіча.

Але відавочна Давыд не змірыўся са стратай Полацка. У 1129 Мсціслаў збіраўся ў паход супраць полаўцаў і заклікаў да ўдзелу ў ім і полацкіх князёў. Але Давыд, як і іншыя полацкія князі, ў кплівых словах адмовіўся ад удзелу ў гэтым паходзе. Больш за тое, у час калі Мсціслаў ваяваў з полаўцамі, Давыд веў міжусобную вайну з Рагвалодам-Васіліем. Вярнуўшыся з паходу Мсціслаў адправіў сваіх ваяводаў ў Полацкую зямлю, яны захапілі амаль ўсіх полацкіх князёў, ў тым ліку Давыда з сынамі, і прывезлі іх у Кіеў. У 1130 годзе над полацкімі князямі адбыўся так званы "суд рускіх князёў" па выраку якого іх разам з сем'ямі саслалі ў Візантыю.

Давыд не вярнуўся на радзіму, верагодна памёр у Візантыі. Вярнуліся толькі яго сыны - Брачыслаў, Валодша і Мікула, якія з дапамогай Рагвалода-Васілія вярнулі сабе ад Глебавічаў Ізяслаўльскае княства.

[правіць] Нашчадкі

  • Брачыслаў Давыдавіч
  • Валодша
  • Мікула


[правіць] Літаратура

  • Алексеев Л.В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества Х-XIII вв. -М., 1975.
  • Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ–ХІІІ ст.: Вучэб. дапам. Мн., 1998, -260с.