Жыгімонт Кейстутавіч
From Вікіпедыя
Жыгімонт Кейстутавіч (~1365 – 20 сакавіка 1440, Трокі), вялікі князь літоўскі (1432–1440). Малодшы сын Кейстута і Біруты, брат Вітаўта.
Падчас барацбы за ўладу паміж Вітаўтам і Ягайлам быў зняволены апошнім (1382—1384). У 1384 годзе ў Прусіі разам з Вітаўтам заключыў дагавор з Тэўтонскім ордэнам супраць Ягайлы, але ў 1386 прысягнуў яму. У 1389 пасланы Вітаўтам у Прусію для перамоў аб сумесным з Ордэнам выступленні супраць Ягайлы. Да 1398 быў закладнікам у вялікага магістра ў Марыенбурзе. Пасля вяртання атрымаў ад Вітаўта Старадубскае княства.
Прымаў удзел у перамовах і заключэнні пагадненняў з Тэўтонскім ордэнам у 1398, 1411, 1422, 1431 гг., уній з Польшчай. Удзельнічаў у бітве на Ворскле (1399), Грунвальдзкай бітве (1410).
Пры ўладаранні Вітаўта не меў палітычнага ўплыву, падтрымліваў брата. Пасля смерці Вітаўта і абрання вялікім князем Свідрыгайлы ў 1432 удзельнічаў у змове супраць яго прапольска настроенай часткі князёў і баяраў ВКЛ і польскіх паноў, якія намагаліся ўзмацніць унію з Польшчай і пашырыць польскі ўплыў на палітыку ВКЛ. Пасля ўцёкаў Свідрыгайлы ў Полацк Жыгімонт абвешчаны вялікім князем, яго ўладу прызналі Вільня, Трокі, Коўня, Жамойць, Горадня, Менск, ўзброенай сілай было падпарадкавана Берасце. Пасля гэтага, верагодна бачачы свае цяжкае становішча, на бок Жыгімонта перайшла Новагародчына. Астатнія землі засталіся адданымі Свідрыгайле, які замацаваўся ў Віцебску.
Паміж Свідрыгайлам і Жыгімонтам пачалася барацьба – феадальная вайна (1432–1439). Каб залучыць на свой бок феадалаў з незалежніцкай партыі, Жыгімонт выдаў Троцкі прывілей (1434), якім пашырыў ўсе правы, дадзеныя Прывілеем Ягайлы (1387) і Гарадзельскім прывілеем (1413) феадалам прыняўшым каталіцтва, на ўсіх фэадалаў ВКЛ незалежна ад іх веравызнання. Але значная частка быяраў ВКЛ усё адно не падтрымлівала Жыгімонта, бо ён вёў палітыку на падпарадкаванне ВКЛ Польшчы. У выніку цяжкай паразы ў бітве пад Вількамірам (1435) падтрымка Свідрыгайлы стала маламагчымай, хутка Жыгімонт стаў адзінаўладным вялікім князем.
Жыгімонт быў занадта падазроным, верагодна ведаючы, што незалежніцкая партыя ўсё адно мае шмат прыхільнікаў, таму ўвесь час шукаў змоўшчыкаў, нават уяўных, жорстка караў іх, канфіскоўваў маёнткі, выносіў смяротныя прысуды. Ад гэта нават пайшлі чуткі, што ён жадае вынішчыць усіх князёў і баяраў. Супраць яго была арганізаваная змова князёў Івана і Аляксандра Чартарыйскіх і віленскага ваяводы Даўгерда і троцкага ваяводы Лялюша, якія належалі да незалежніцкай партыі і былі звязаны з Свідрыгайлам. У выніку змовы Жыгімонт быў забіты ў Троцкім замку.