Плутон (малая планета)

From Вікіпедыя

Плутон, экстрапаляцыя здымкаў з тэлескапічных назіранняў (2001; верагодна, колеры адпавядаюць натуральным).
Плутон, экстрапаляцыя здымкаў з тэлескапічных назіранняў (2001; верагодна, колеры адпавядаюць натуральным).

ПЛУТОН, малая планета[1] ў Сонечнай сістэме.

Назва паходзіць ад імя бога падземнага свету ў старажытна-рымскай міфалогіі.

Дыяметр: 2301[2] км (0,18 зямных) ; Маса: 0,002 зямных ; Перыяд абарачэння: 6 дзён 9 гадз.[3] ; Арбітальны перыяд: 248 г. ; Адлегласць ад Сонца: 39 а.а.[4]

Астранамічны знак Плутона

Відавочна, большую частку масы складае лёд з азоту, метану і манаксіду вугляроду. Сярэдняя тэмпература паверхні 43 K (-230°C).[5] Плутон мае вельмі разрэджаную атмасферу з азоту. Існуюць вельмі нязначныя змены надвор'я і сезонаў.

Пошукі Плутона пачаліся, калі П. Ловел выказаў меркаванне пра магчымасць існавання ў вонкавай Сонечнай сістэме "планеты ікс" (1905). Плутон быў знойдзены, калі астраном-аматар К. Томба, шукаючы прычын адхіленняў у арбіце Нептуна, параўнаў два фотаздымкі зорнага неба з Ловелаўскай абсерваторыі (18.2.1930).

Доўгі час пасля адкрыцця Плутон лічыўся 9-й планетай Сонечнай сістэмы. На падставе адметнасцяў арбіты, а таксама вельмі значных адрозненняў памераў і геалогіі Плутона ад іншых планет вонкавай Сонечнай сістэмы, Міжнародны астранамічны саюз перагледзеў статус Плутона, і класіфікаваў яго як "малую планету" (2006). Цікава, што актыўныя намаганні дзеля перагляду статуса Плутона пачаліся толькі пасля смерці яго адкрывальніка К. Томба (1997).

[правіць] Сістэма Плутона

Ёсць тэарэтычная магчымасць існавання слабых колцаў Плутона.

Налічваецца 3 вядомыя спадарожнікі[6].

[правіць] Адметнасці

Плутон вельмі блізкі ў памерах да свайго спадарожніка Харон. Гэта ставіць пытанне спосабу ўтварэння такой сістэмы. Паводле адной з гіпотэз, Харон і рэшта спадарожнікаў былі адарваны ад Плутона ў выніку ударнага сутыкнення з іншым нябесным целам блізкай да Плутона масы.

Арбіта Плутона моцна выцягнута, і Сонца далёкае ад яе геаметрычнага цэнтру (гл. таксама: эксцэнтрысітэт). Разам з моцным (~17,1°) нахілам плоскасці арбіты да экліптыкі, гэта прыводзіць да таго, што Плутон на пэўных частках сваёй арбіты бывае бліжэйшым да Сонца за Нептун, напр. у 1979 – 11.2.1999. Гэта дае падставы меркаваць, што Плутон не класічная планета, а цела з поясу Койпера, або страчаны спадарожнік Нептуна.

Тэмпература паверхні Плутона ніжэйшая, чым прагназавалася з улікам толькі геалогіі і сонечнага асвятлення, з-за анты-парніковага эфекту.[7]



  1. Паводле перакласіфікацыі (2006). Раней класіфікавалася як 9-я планета Сонечнай сістэмы.
  2. Дадзеныя 2005 г.
  3. Дадзеныя 2005 г.
  4. Сярэдняе значэнне, наогул можа быць у межах каля 30-50 а.а.
  5. Ніжэйшая за прагноз. Гл. #адметнасці.
  6. Кастрычнік 2005.
  7. Паводле дадзеных назіранняў з SMA (Submillimeter Array) на Гавайскіх а-вах, 2006.