Беларускае геаграфічнае таварыства

From Вікіпедыя

Беларускае геаграфічнае таварыства - грамадская арганізацыя ў Рэспубліцы Беларусь. Геаграфічная таварыства на Беларусі вядзе сваю гісторыю ад Рускага Геаграфічнага Таварыства, створанага 18 жніўня 1845 г. па ініцыятыве адмірала Ф.І. Літке, акадэміка К.М.Бэра, адмірала Ф.П. Врангеля.

Назва Таварыства некалькі разоў мянялася: 1845-1850 гг. – Рускае геаграфічнае таварыства, 1850-1917 гг. – Імператарскае рускае геаграфічнае таварыства, 1917-1926 гг. – Рускае геаграфічнае таварыства, 1926 -1938 гг. – Дзяржаўнае геаграфічнае таварыства, 1938-1991 гг. – Усесаюзнае геаграфічнае таварыства (УГТ), альбо ГТ СССР.

У 1867 г. быў створаны Паўночна-Заходні аддзел ІРГТ з цэнтрам у г. Вільня. Тэрытарыяльна аддзел уключаў Беларусь. Гэта быў адзін з першых аддзелаў ІРГТ (пасля Сібірскага ў г. Іркуцку і Каўказскага ў г. Тыфлісе). Паўночна-Заходні аддзел праіснаваў да 1876 г. У 1910 г. аддзел аднавіў сваю работу. Аднак яна была перапынена сусветнай вайной. Існаваў друкаваны орган «Записки Северо-Западного отдела Имперского Русского географического общества» пад рэдакцыяй беларускага гісторыка Дз. І. Даўгялы. У 1910-1914 гг. выйшлі чатыры кніжкі запісак. Нашчадкамі аддзела з'явіліся Геаграфічныя таварыствы: БССР (арганізавана ў 1954 г.) і Літоўскай ССР (арганізавана ў 1957 г.).

У 1954 г. на паседжанні Навуковай рады ГТ СССР была прынятая пастанова аб адкрыцці Геаграфічнага таварыства Беларускай ССР - філіяла Геаграфічнага таварыства СССР. Адначасова вырашаліся і пытанні, падкрэсліваючыя самастойнасць утворанага Геаграфічнага таварыства Беларускай ССР. Такім чынам, фактычна днём нараджэння Беларускага геаграфічнага таварыства з'яўляецца 19 сакавіка 1954 г. Навуковая рада ГТ СССР пачала перадаваць часткова свае паўнамоцтвы Арганізацыйнаму камітэту Геаграфічнага таварыства БССР.

Сярод першых правадзейных сябраў ГТ СССР ад Беларусі былі географы, якія потым сталі знакамітымі навукоўцамі і зрабілі вялікі ўнёсак у развіццё беларускай геаграфічнай навукі Ф. С. Марцінкевіч, В. А. Дзяменцьеў, М. Е. Рагозін, М. Т. Раманоўскі, Л. М. Вазнячук, А. Х. Шкляр, А. П. Якушка і інш.

У пачатку 1959 г. Радай ГТ быў зацверджаны Магілёўскі аддзел - першы абласны аддзел у гісторыі ГТ. Зараз аддзелы БГТ існуюць ва ўсіх абласцях краіны. Найбуйнейшы па колькасці на 2004 год - Гомельскі абласны аддзел.

Асноўнымі накірункамі працы БГТ з'яўляюцца:

  • каардынацыя работ беларускіх географаў;
  • арганізацыю сумесных даследаванняў з прадстаўнікамі смежных навуковых накірункаў (гісторыкамі, батанікамі, геолагамі, эканамістамі і г.д.)
  • прапаганда геаграфічных ведаў;
  • усталяванне і падтрымка кантактаў з геаграфічнымі арганізацыямі блізкага і далёкага замежжа;
  • развіцце школьнай геаграфіі.

[правіць] З'езды Беларускага геаграфічнага таварыства

[правіць] Кіраўнікі БГТ

  • І. С. Лупіновіч (1954-1957): старшыня Навуковай рады
  • К. І. Лукашоў (1957-1960): старшыня Навуковай рады
  • Ц. С. Гарбуноў (1960-1963): старшыня Навуковай рады
  • В. А. Дзяменцьеў (1963-1974) - старшыня Навуковай рады
  • В. А. Жучкевіч (1974-1983) - в.а. старшыні Навуковай рады (1974-1975), прэзідэнт (1975-1983)
  • В. С. Аношка (1983-2004 гг.) - прэзідэнт
  • П. С. Лопух (з 2004 г.) - старшыня

[правіць] Знешнія спасылкі