Сэмюэл Бэкет

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Сэмюэл Бэкет
Сэмюэл Бэкет

Сэ́мюэл Бэ́рклі Бэ́кет (па-ангельску: Samuel Barclay Beckett) (13 красавіка 190622 сьнежня 1989) — ірляндзкі драматург, празаік і паэт, прадстаўнік тэатру абсурду.

Зьмест

[рэдагаваць] Жыцьцяпіс

[рэдагаваць] Дзіцячыя гады і адукацыя

Бэкетава сям'я (раней Becquet) быццам бы выводзілася з роду Гугенотаў і перабралася ў Ірляндыю з Францыі пасьля адхіленьня Нантскага Эдыкту у 1685, хаця гэтая тэорыя здаецца непраўдападобнай.[1] Бэкеты былі вернікамі Ірляндзкага Касьцёла. Сямейны дом, Кулдрынэг у Дубліне у раёне Фоксрок, быў вялікай сядзібай з садам і тэністым кортам, пабудаванай у 1903 годзе Бэкетавым бацькам Ўільямам. Сядзіба і сад, разам з прылеглымі краявідамі, дзе Сэмюэль Бэкет часта шпацыраваў са сваім бацькам, недалёкі Леапардстаўн Рэйскоўрс, чыгуначны вакзал у Фоксрок і вуліца Харкоўрт, апошняя станцыя гарадзкой лініі, — усе гэтыя месцы выступаюць у яго раньняй прозе і дзеятворах.

Будучы пяцігадовым хлопчыкам, Бэкет хадзіў у мясцовую музычную школку, дзе ўпершыню пачаў вывучаць музыку, а пасьля перайшоў у Эрльсфард Хаўс Скул, якая месьцілася ў цэнтры гораду, непадалёк вуліцы Харткоўрт. У 1919 г. Бэкет пайшоў у Партора Роял Скул у Эніскілэне, Каўнты Фэрмэнэг — школа, у якой вучыўся таксама Оскар Ўайлд. Будучы прыроджаным атлетам, Бэкет выдатна гуляў у крыкет у ролі леваручнага бітнага і леваручнага сярэдняхуткага кідалы. Пазьней ён гуляў за Дублінскі Унівэрсытэт і згуляў дзьве першалігавыя гульні супраць Нортхэмптоншайр. У выніку Бэкет стаўся адзіным ляўрэатам Нобелеўскай Прэміі, які меў свой запіс у Ўіздэн Крыкетэрс Альманак - бібліі крыкету.

[рэдагаваць] Творчасьць

[рэдагаваць] Пачатак творчасьці

З 1923 да 1927 году Бэкет вывучаў францускую, італьянскую і ангельскую мовы ў Трыніты Коледж у Дубліне . Адным зь ягоных настаўнікаў у Трыніты Коледж быў вядомы Бэркелаўскі навуковец, д-р А.А.Люс. Бэкет атрымаў тытул Бакаляра Мастацтва, і пасьля кароткай настаўніцкай практыкі ў Кэмпбэл Коледж у Бэлфасьце заняў пасаду lecteur d'anglais у Ecole Normale Supérieure у Парыжы. Працуючы там, Бэкет пазнаёміўся са славутым ірляндзкім пісьменьнікам Джэймсам Джойсам, а таксама з паэтам Томасам Макгрыві, які таксама працаваў у Парыжы і які стаўся блізкім сябрам Бэкета. Гэтае знаёмства ў хуткім часе значна паўплывала на маладога чалавека і Бэкет пачаў розным чынам дапамагаць Джойсу, асабліва ў дасьледваньнях, якія пазьней выліліся ў кніжку Фыныганс Ўэйк.

У 1929 г. Бэкет апублікаваў сваю першую працу, крытычнае эсэ пад назвай Дантэ...Бруна. Віка..Джойс. Эсэ бараніла працы і мэтады Джойса, пераважна перад закідамі аб беспадстаўнай незразумеласьці і цьмянасьці. Блізкае сяброўства з Джойсам і ягонай сям'ёй, аднак, ахаладзілася пасьля таго, як Бэкет адкінуў залёты джойсавай дачкі Люцыі. Якраз у гэты час у Джолас Пэрыёдыкал Транзышн было апублікаванае ягонае першае апавяданьне "Дапушчэньне". Праз год Бэкет атрымаў невялічкую літаратурную ўзнагароду за верш "Курваскоп", пасьпешліва напісаны пад уплывам жыцьцяпісу Рэнэ Дэкарта.

У 1930 Бэкет вяртнуўся ў Трыніты Коледж у якасьці настаўніка, аднак неўзабаве гэтая праца яго вельмі расчаравала.


Бэкетавы п'есы голыя, вельмі мінімалістычныя, і глыбока пэсымістычныя што тычыцца людзкай натуры і чалавечай формы, хоць пэсымізм злагоджаны ў Бэкета чорным гумарам. Ягоныя позьнія творы паглыбляюць тыя тэмы ў яшчэ больш прыхаваным і лёгкім стылі. У 1969 Бэкет стаўся ляўрэатам Нобэлеўскай прэміі у галіне літаратуры.

[рэдагаваць] Творы

Вокладка беларускага выданьня 'У чаканьні Гадо'.
Вокладка беларускага выданьня 'У чаканьні Гадо'.

[рэдагаваць] Бэкетавы творы ў Беларусі

На беларускую мову перакладзеныя некаторыя вершы, а таксама у 2005 годзе, у выдавецтве Логвінаў, у Менску, накладам 200 асобнікаў быў выдадзены галоўны дзеятвор Бэкета - "У чаканьні Гадо". Пераклад з ангельскае мовы зроблены Віталём Воранавым, рэдактарам выступіў паэт Андрэй Хадановіч.

[рэдагаваць] Вонкавыя злучвы