Вугорская мова

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Вугорская (Magyar)
Ужываецца ў: Вугоршчына, Румынія, Славакія, Украіна, Сербія, Харватыя, Аўстрыя, Славенія
Рэгіён: Цэнтральная Еўропа
Колькасьць карыстальнікаў: 13 млн
Клясыфікацыя: Уральскія мовы

 Фіна-вугорскія мовы   Вугорскія мовы

Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў: Вугоршчына, Еўрапейскі Саюз
Рэгулюецца: Інстытут лінгвістыкі Вугорскай Акадэміі Навук
Код мовы
ISO 639-1 hu
ISO 639-2(B) hun
ISO 639-2(T) hun
SIL ?

Вуго́рская мо́ва належыць да фіна-вугорскай групы моў, у якой яна разам з мансійскай і хантыйскай мовамі складае вугорскую групу. У Еўропе роднаснымі мовамі з'яўляюцца фінская і эстонская, аднак носьбіты гэтых моў разумець вугорцаў не ў стане (да канца XIX у. сам факт прыналежнасці вугорскай мовы да фіна-вугорскіх лічыўся сумнеўным). Разыходжанне паміж прыбалтыйска-фінскімі мовамі, да якіх адносяцца фінская і эстонская, і продкам вугорскай мовы адбылося не меней 3000 гадоў назад[Няма крыніцы інфармацыі]. З іншага боку, большая колькасць агульных каранёў выяўляецца ў мовах народаў комі і мары, якія пражываюць на тэрыторыі Расіі .

Вугорская мова мае мінімальную колькасць запазычаных і інтэрнацыянальных слоў, валодае ўнікальнай сістэмай галосных. Акрамя Вугоршчыны, шырока распаўсюджаная ў Закарпацкай вобласці Украіны, а таксама ў месцах кампактнага пражывання вугорскай нацыянальнай меншасці ў Сербіі, Румыніі, Славакіі.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

[рэдагаваць] Лінгвістычная характарыстыка

[рэдагаваць] Сінтаксіс

У вугорскай мове асобны назоўнік можа выступаць у ролі выказніка, напр.: Apám tanító = (Бацька — настаўнік). У цяперашнім часе ў адзіночным і множным ліку 3-й асобы (напрыклад Pista tanuló = Сцяпан - вучань), адпадае звязка van = «ёсць» — гэтаксама, як і ў беларускай мове. Што датычыць парадку слоў, вугорская мова належыць да моў «SOV» (дзейнік-прадмет-выказнік).

Вугорская мова на падставе навуковых даследаванняў, праведзеных на працягу апошніх 25 гадоў, уяўляецца мовай, значна адрознай ад усіх астатніх вядомых еўрапейскіх моў (як правіла, індаеўрапейскіх).

[рэдагаваць] Пісьменнасць

Пісьменнасць на аснове лацінскага алфавіту. Моўны код — hu або hun (па ISO 639).

Вугорскі алфавіт
літара API (ASCII) API (Unicode)
A Q  ?
A' a: a?
B b b
C ts  ?
CS tS  ?
D d d?
DZ dz  ?
DZS dZ  ?
E E  ?
E' e: e?
F f f
G g g
GY J\  ?
H h h
I i i
I' i: i?
J j, j\ j, ?
K k k
L l_d l?
LY j, j\ j, ?
M m m
N n_d n?
NY J  ?
O o o
O' o: o?
O" 2  ?
O" 2:  ??
P p p
(Q) kv kv
R 4_d, r_d  ??, r?
S S  ?
SZ s s
T t_d t?
TY c c
U u u
U' u: u?
U" y y
U" y: y?
V v v
(W) v v
(X) ks [ks]
(Y) i i
Z z z
ZS Z  ?

[рэдагаваць] Фаналагічныя звесткі

У мове 14 галосных гукаў. Квантытатыўная яны падзяляюцца на кароткія: a, o, u, i, e, ö, ü; і доўгія: á, ó, ú, í, é, ő, ű. Паводле месца ўтварэньня падзяляюцца на галосныя пярэдняга раду: i, e, ö, ü, í, é, ő, ű; і задняга раду: a, o, u, á, ó, ú.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

 Вугорская мовасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Вікіпэдыя

Вікіпэдыя мае вэрсію
на вугорскай мове

Фіна-вугорскія мовы
Пермскія мовы комі | комі-пярмяцкая | удмурцкая
Вугорскія мовы вугорская | мансійская | хантыйская
Фіна-волскія вэпская | водзкая | іжорская | карэльская | ліўская | марыйская | мэранская † | мяшчэрская † | макшанская | мурамская † | саамскія мовы | фінская | эрзянская | эстонская
мёртвыя
Сьцяг ЭЗ Афіцыйныя мовы Эўразьвязу Сьцяг ЭЗ
ангельская | баўгарская | вугорская | грэцкая | дацкая | ірляндзкая | гішпанская | італьянская | латыская | літоўская | мальтыйская | нямецкая | нідэрляндзкая | польская | партугальская | румынская | славацкая | славенская | фінская | француская | чэская | швэдзкая | эстонская