Кіеўская Русь
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэты артыкул патрабуе ўдакладненьня артаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, адрэдагаваўшы яго. (дапамога) |
![]() |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго. |
Кіeўская Русь — паняцьце, уведзенае ва ўжытак пазьнейшымі гісторыкамі, якое абазначае перыяд існаваньня старажытнарускай (усходнеславянскай) дзяржавы Русь ва Ўсходняй Эўропе ад канца IX ст. у выніку пераносу сталіцы з Ладагі ў Кіеў (у 882 годзе князем Алегам) і аб'яднаньня пад уладаю князёў дынастыі Рурыкавічаў большасьці ўсходніх славян, у тым ліку зямель, якія ляжалі на шляху з вараг у грэкі. Гэтая дзяржава праіснавала да падзеньня Кіева пад націскам войск манголаў. У Сярэднявеччы гэтая дзяржава мела найбольшую плошчу сярод усіх дзяржаў у Эўропе.
[рэдагаваць] Гісторыя
Да сярэдзiны IX ст. на ўсей тэрыторыi, заселенай усходнiмi славянамi, пачалi фармавацца раньнефэадальныя княствы. У канцы IX ст. тут узьнiкла палiтычнае ўтварэньне – Кiеўская Русь з цэнтрам у Кiеве. Землi крывiчоў, дрыгавiчоў, радзiмiчаў увайшлi ў склад Кiеўскай Русі. Кiеўская Русь зьяўлялася раньнефэадальнаю дзяржаваю, на чале якой стаяў вялiкi кiеўскi князь. У склад дзяржавы ўваходзiлi асобныя землi на чале са сваiмi князямi. Мясцовыя князi знаходзiлiся ў васальнай залежнасьцi ад вялiкага кiеўскага князя. Яны павiньны былi зьяўляцца з дружынай па патрабаваньнi вялiкага князя з мэтай ажыццяўленьня ваенных паходаў. Падуладнае мясцовым князям насельнiцтва плацiла данiну вялiкаму князю кiеўскаму. У той жа час мясцовыя князi карысталiся амаль неабмежаванай уладай у сваiх княствах.
На тэрыторыі Беларусi склалася два раньнефэадальныя княствы – Полацкае i Тураўскае, якiя ўваходзiлi ў склад Кiеўскую Русь. Геаграфiчнае становiшча Полацкага княства стварала спрыяльныя ўмовы для развiцьця эканомiкi, перш за ўсе гандлю, а таксама абумовiла значэньне княства як аднаго з ваенных фарпостаў Русi. У Полацку iснавала мясцовая княжацкая дынастыя. Полацкiя князi iмкнулiся праводзiць незалежную ад Кiева палiтыку. У пачатку XII ст. Полацкае княства ўступiла ў перыяд фэадальная раздробленасьцi i распалася на шэраг удзельных княстваў: Полацкае, Менскае, Вiцебскае, Друцкае, Iзяслаўскае, Лагойскае i iнш. Другое раньнефэадальнае княства на Беларусi – Тураўскае – утварылася ў канцы IX ст. Тураўскае княства належала то Полацку, то Кiеву ў якасьцi часткi вялiкакняскiх уладаньняў. У другой палове XII ст. тут усталявалася самастойная княская дынастыя, аднак ужо ў канцы XII – пачатку XIII ст. на тэрыторыi Тураўскага княства ўтварыўся шэраг дробных фэадальных княстваў: Тураўскае, Пiнскае, Слуцкае, Клецкае, Дубровiцкае.
У пачатку XIII ст. пачынаецца экспансiя нямецкiх рыцараў-крыжаносцаў у Прыбалтыку. Рыцары захапiлi вусце ракi Дзьвiны i такiм чынам паставiлi пад свой кантроль важны для Полацка гандлёвы шлях. Полацкае княства ўступiла ў барацьбу з крыжакамi, абапiраючыся на дапамогу лiтоўскiх плямён i Ноўгарада. У пачатку XIII ст. з усхода на рускiя землi накiравалiся татара-манголы. Беларускiя землi засталiся ў баку ад асноўнага напрамку руху татара-манголаў. Летапiсы ўпамiнаюць аб разбурэньнi захопнiкамi Бярэсьця i асобных бiтвах з татара-манголамi на Беларусi.
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі
Кіеўская Русь — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў