Вірджынія

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


Вірджынія
Сьцяг Вірджыніі ГербВірджыніі
Сьцяг Вірджыніі Герб Вірджыніі
Мянушка штата: «Стары дамініён»
Штат Вірджынія на мапе ЗША
Іншыя штаты ЗША
Сталіца Рычманд (Вірджынія)
Найбуйнейшы горад Вірджынія-Бізун
Губэрнатар Цімаці М. Кейн
Плошча
 - Агулам
35-я па ЗША
110,862 км²
Насельніцтва
 - Усяго (2000)
 - Шчыльнасьць
12-е па ЗША
7,197 млн.
69,03/км²
Вышыня над узроўнем мора
 - Сярэдняя вышыня

290 м
Стаў штатам
Дата заснаваньня
10-м
25 чэрвеня 1788
Часавы пас Усходні час: UTC-5/-4
Шырыня
Даўгата
36°31' з. ш. па 39°37' з. ш.
75°13' з. д. па 83°37' з. д.
Афіцыйная бачына

Вірджы́нія (Віргі́нія, па-ангельску: Virginia) — штат на ўсходзе ЗША, адзін з так званых паўднёва-атлянтычных штатаў. 10-ы штат у складзе дзяржавы. Насельніцтва — 7,2 млн. чалавек (12-е месца ў ЗША; зьвесткі 2000 году). Сталіца — Рычманд, найбуйнейшы горад — Вірджынія-Бізун, іншыя буйныя гарады — Александрыя, Лінчбэрг, Норфалк, Ньюпарт-Ньюс, Портсмут, Хэмптан, Чэсапік.

Поўная афіцыйная назва штата — Садружнасьць Вірджынія (Commonwealth of Virginia). Афіцыйная мянушка — «Стары дамініён» (Old Dominion), а таксама «Маці прэзыдэнтаў» (Mother of Presidents). Афіцыйны дэвіз Sic semper tyrannis («Так заўсёды з тыранамі»).

Зьмест

[рэдагаваць] Геаграфія

Плошча Вірджыніі складае 110,86 тыс. км² (35-е месца ў ЗША). На ўсходзе штат амываецца водамі Атлянтычнага акіяна; на поўдні мяжуе са штатамі Паўночная Караліна і Тэнэсі; на паўночным усходзе — са штатам Мэрылэнд, на паўночным захадзе — са штатам Заходняя Вірджынія, на захадзе — з Кентакі. Паўвостраў Дзелмарва на ўсходзе Вірджыніі аддзелены ад асноўнай тэрыторыі штата Чэсапікскім залівам.

Усходняя частка штата моцна забалочаная. Заходняя частка находзіцца ў перадпачатку Апалачскіх гор, сыстэма якіх уключае плато Камбэрлэнд і Блакітны хрыбет. Найболей значныя рэкі штата — Патамак, Рапахэнак, Шэнандоа і Роанак. Больш 60 % тэрыторыі штата пакрыта лясамі. Клімат умераны, вільготны, з сьпекай улетку і мяккай зімой.

[рэдагаваць] Гісторыя

Традыцыйна тэрыторыі цяперашняй Вірджыніі насялялі індзейскія плямёны чэрокі, манаханы, памункі і іншыя. Яны належаць да трох вялікіх этнічных групаў, найбуйнейшай зь якіх была алганкінская, дзьве іншыя — іракезская і сіў.

У канцы XVI стагодзьдзя (1587 год), калі Англія пачатку каланізаваць Паўночную Амэрыку, правінцыя атрымала назвы Віргінія («Нявінная») у гонар каралевы Лізаветы I, якая ніколі не выходзіла замуж. У пачатку XVII стагодзьдзя тут была створаная Лёнданская Віргінская кампанія, якая фінансавала Джэймстаўн (першапачатковая сталіца правінцыі) і іншыя ангельскія паселішчы.

У 1780 годзе, падчас Рэвалюцыйнай вайны сталіца была перанесеная ў Рычманд. 25 чэрвеня 1788 году Вірджынія стала дзясятым па ліку і найбуйнейшым зь першых трынаццаці штатаў ЗША. Пасьля вайны Вірджынія доўгі час была галоўным палітычным цэнтрам краіны: менавіта адтуль выйшлі аўтары канстытуцыі, а таксама восем прэзыдэнтаў і іншых вядомых палітыкаў.

Распачатае ў 1840-х разьвіцьцё прамысловасьці было замарожанае Грамадзянскай вайной, але зноўку набрала моцы ў XX стагодзьдзі. У красавіку 1861 году Вірджынія афіцыйна ўступіла ў склад Канфэдэрацыі. У 1863 годзе ад яе аддзялілася заходняя частка (цяпер штат Заходняя Вірджынія). Падчас войнаў Вірджынія стала галоўнай арэнай бітваў — тут адбыліся бітвы пры Бул-Ране, Піцерсбэргу, Фрэдэрыксбэргу і іншыя. Тутака ж 9 красавіка 1865 году ў пасёлку Апаматакс генэрал Роберт Э. Ці падпісаў акт аб капітуляцыі.

Падчас пасьляваеннай Рэканструкцыі Вірджынія была ізноў афіцыйна прынятая ў склад ЗША ў 1870 годзе.

У 1967 годзе ўпершыню з 1891 году ў заканадаўчы збор штата быў абраны чарнаскуры грамадзянін, а ў 1969 годзе ўпершыню з часу сканчэньня грамадзянскай вайны штат узначаліў губэрнатар-рэспубліканец. У 1989 годзе ўпершыню ў гісторыі ЗША на пост губэрнатара штата быў абраны афра-амэрыканец Лорэнс Уайлдэр.

[рэдагаваць] Эканоміка

Найважнейшыя віды карысных выкапняў — вугаль, камень, пясок, здабыча якіх вядзецца ў асноўным у раёне Апалачаў; маюцца невялікія запасы нафты і газу. Дзяржаўны сэктар зьяўляецца кіроўнай крыніцай прыбыткаў для вірджынцаў: шматлікія жыхары штата працуюць у фэдэральных установах у Вашынгтоне або зьвязаныя з узброенымі сіламі. У штаце разьмешчаныя буйныя вайсковыя і ваенна-марскія базы.

Асноўную ролю ў эканоміцы штата граюць тытунёвая, хімічная, гумовая, харчовая і машынабудаўнічая галіны. Разьвітыя дрэваапрацоўка і вытворчасьць мэблі, а таксама турызм і сфэра паслугаў.

Асноўныя сельскагаспадарчыя культуры штата — тытунь, кукуруза, соя, яблыкі. Больш паловы вартасьці таварнай прадукцыі сельскай гаспадаркі прыходзіцца на жывёлагадоўлю, галоўным чынам гадоўля буйнага рагатага быдла і авечак. Разьвітая птушкагадоўля (акруга Рокінгем — адзін з галоўных цэнтраў ЗША па вытворчасьці індычыны), рыбалоўства і здабыча прадуктаў мора (селядзец, крабы, вустрыцы).

Ёсьць магутная транспартная інфраструктура, якая ўключае сетка шасэ і чыгунак. Хэмптан-Роўдс — адзін з галоўных партоў краіны. У штаце знаходзяцца аэрапорты, якія абслугоўваюць горад Вашынгтон (аэрапорт Далеса і Нацыянальны аэрапорт).

[рэдагаваць] Адукацыя

У штаце налічваецца больш паўсотні ўнівэрсытэтаў і каледжаў.

[рэдагаваць] Спасылкі


Адміністрацыйныя адзінкі ЗША Сьцяг ЗША
Штаты

Агаё | Айдага | Аклагома | Алабама | Аляска | Арызона | Арканзас | Арэгон | Аява | Ваёмінг | Вашынгтон | Вэрмонт | Вірджынія | Вісконсін | Гаваі | Дэлавэр | Джорджыя | Заходняя Вірджынія | Ілінойс | Індыяна | Каларада | Каліфорнія | Канзас | Кентакі | Канэктыкут | Люізіяна | Мантана | Масачусэтс | Мінэсота | Місысыпі | Мізуры | Мічыган | Мэн | Мэрылэнд | Нэбраска | Нэвада | Нью-Гэмпшыр | Нью-Джэрзі | Нью-Ёрк | Нью-Мэксыка | Паўднёвая Караліна | Паўднёвая Дакота | Паўночная Караліна | Паўночная Дакота | Пэнсыльванія | Род-Айлэнд | Тэнэсі | Тэхас | Флорыда | Юта

Фэдэральная акруга Акруга Калюмбія
Астраўныя тэрыторыі Амэрыканскае Самоа | Абток Бэйкер | Гуам | Абток Хоўлэнд | Абток Джэрвіс | Атол Джонстан | Рыф Кінгмэн | Атол Мідўэй | Абток Наваса | Паўночныя Марыянскія абтокі | Атол Пальміра | Пуэрта-Рыка | Віргінскія абтокі | Абток Ўэйк