Ібрагім Канапацкі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Ібрагім Канапацкі (Ibrahim Kanapacki, 28 лютага 1949, Сьмілавічы - 9 верасьня 2005) – беларускі грамадзка-палітычны, культурны й рэлігійны дзеяч, гісторык, адзін зь лідэраў татарскага адраджэньня на Беларусі.

Зьмест

[рэдагаваць] Сям’я

Паходзіць зь беларускага шляхецкага роду татарскага паходжаньня. Сын Барыса Ібрагімавіча Канапацкага й Соф’і Мустафаўны зь Ільясевічаў, унук Ібрагіма Хасеневіча Канапацкага, імама Сьмілавіцкага мячэту. Апроч яго ў сям’і было яшчэ трое дзецяў: дочкі Разалія й Танзіля й сын Мустафа.

У 1975 ажаніўся з Ганнай Кохнай, у 1976 у іх нарадзіўся сын Захар, а ў 1978 – дачка Зарына.

[рэдагаваць] Навуковая дзейнасьць

У 1966 паступіў на гістарычны факультэт Менскага дзяржаўнага пэдагагічнага інстыту імя М.Горкага. Напачатку працаваў у Каменаборскай СШ у Бярэзінскім раёне Менскае вобласьці. У 1972 уступіў у камуністычную партыю. У 1978 абараніў кандыдацкую дысэртацыю на тэму “Дзейнасьць кампартыі Беларусі па аказаньні братэрскае дапамогі працоўным казахстану ў засваеньні цалінных і залежных земляў (1954-1960 гг.)” і пачаў працаваць асыстэнтам катэдры гісторыі КПСС МДПІ.

[рэдагаваць] Культурна-рэлігійная дзейнасьць на ніве татарскага адраджэньня

У 1990-х стаяў ля вытокаў стварэньня Беларускага згуртаваньня татараў-музульманаў “Аль-Кітаб”(“Кніга”; ад 2000 – Беларускае грамадзкае згуртаваньне татараў “Зікр уль-Кітаб” (“Памяць і кніга”). 26-27 сакавіка 1993 на ягоную ініцыятыву была праведзеная першая міжнародная навуковая канфэрэнцыя, прысьвечаня 600-годзьдзю пражыцьця татараў на Беларусі. У студзені 1994 быў сябрам арганізацыйнага камітэту па правядзеньні Першага Ўсебеларускага зьезду музульманаў, у адпаведнасьці з рашэньнямі якога 2 лютага было створанае Музульманскае рэлігійнае аб’яднаньне ў Рэспубліцы Беларусь. Ібрагім Канапацкі ўвайшоў у склад кіраўніцкага органу аб’яднаньня – муфтэят, стаўшы намесьнікам муфтэя й старшынёй музульманскае суполкі Менску. Сам праводзіў набажэнствы ў Сьмілавіцкім мячэце.

Быў галоўным рэдактарам часопісаў “Байрам” (ад 1999; часопіс выходзіць на беларускай мове), “Аль-Ислам”, газэтаў “Жизнь” і “Жыццё татарскае”. Ад 1996 пад ягонай рэдакцыяй выдаецца Каляндар татара-музульманаў Беларусі. У 1993 паспрыяў перавыданьню кнігі А.Мухлінскага “Исследование о происхождении и состоянии литовских татар” (выйшла ў 1857 у Санкт-Пецярбургу), у 1997 быў адным з аўтараў каталёгу “Рукапісныя і друкаваныя кнігі беларускіх татараў”.

Прыкладаў вялікія намаганьні для адбудовы мячэтаў у Слоніме (1997), Сьмілавічах (1997), Наваградку (1997), Відзах (1999), Клецку (2000), Маладэчне (2000), Лоўчыцах (2002) і Менску. У 1995 дапамог у стварэньні татарскага культурнага цэнтру ў Іўі.

[рэдагаваць] Міжнародная дзейнасьць

У 1999 у складзе дэлегацыі беларускіх татараў сустракаўся з прэзыдэнтам Турэцкае Рэспублікі Паўночнага Кіпру, у красавіку 2000 – з прадстаўнікамі камісіі па распрацоўцы праграмаў дзейнасьці нацыянальных мяншыняў Кангрэсу ЗША. Як Міжнародны пасол міру ў 1999 наведаў Лібію, у 2000Чад, у 2001Ірак, у 2004Ерусалім. У 1993 быў дэлегатам Першага зьезду Згуртаваньня беларусаў сьвету "Бацькаўшчына", на ўсе наступныя запрашаўся як госьць.

[рэдагаваць] Бібліяграфія

  • “По законам братства” (1980).
  • “Участие трудящихся Белоруссии в освоении целинных земель (1984).
  • “Молодежная планета целина” (у сааўтарсьцьве з В.Галубовічам).
  • “Беларускія татары: мінулае і сучаснасць” (1993; у сааўтарсьцьве з С.Думіным).
  • “Гісторыя і культура беларускіх татар” (2000; у сааўтарсьцьве з А.Смолікам).