Канцэпты
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
“Канцэ́пты” (ад лацінскага сoncept, старабеларускае “задума”) — іранічная зборная назва кулінарных трукаў (выбрыкаў?), папулярных у асяродку магнатэрыі Рэчы Паспалітай у XVIII стагоддзі, у эпоху позняга барока.
“Канцэпты” былі разлічаныя не так на задавальненне гастранамічных ды дыетычных прыхільнасцяў, як на вонкавы эфект, які мусіў сведчыць пра заможнасць, дасціпнасць і таварыскасць гаспадароў-замоўцаў “канцэпту”, а таксама дэманстраваць тэхнічнае майстэрства кухара. Каплуноў, напрыклад, спрабавалі запячы жывымі, напаіўшы гарэлкай і ахалоджваючы мозг вільготнымі кампрэсамі, каб яны маглі квахтаць, калі ад іх адразалі запечаныя кавалкі. Дасціпным штукарствам лічылася прыгатаванне фаршыраванага каплуна ўнутры шклянай фляшы. У паштэты (пірагі) пад скарынку імкнуліся змясціць жывых птушак, а часам і слуг-карузлікаў. Вельмі папулярнай пацехай была апісаная Адамам Міцкевічам “рыбіна, старанна з канца падсмажана, а далей запякана, а пры хвасце, як заліўная, згатавана”. У апошнія гады Рэчы Паспалітай, пры Станіславе-Аўгусце Панятоўскім, грамадская думка зрабілася менш прыхільнай да многіх марнатраўных а часам жорсткіх забаў, але ў некаторых заможных дамах яны пратрывалі яшчэ першую трэць XIX стагоддзя.
- Артыкул створаны з дапамогай матар'ялаў з: Алесь Белы, праект «Наша Ежа»