Пружаны
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Пружаны | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
Плошча | км² | ||||||
Насельніцтва | 19 800 | ||||||
Тэлефонны код | +375 1632 | ||||||
Паштовы індэкс | 225133 |
Пружа́ны — горад у Брэсцкай вобласці Беларусі, цэнтр Пружанскага раёна.
Горад вядомы з 1487 года пад назвай Дабучын як княжацкі двор, які знаходзіўся ў складзе Кобрынскага княства ВКЛ. З 1532 года належаў каралеве Боне Сфорца; да сярэдзіны 16 стагоддзя пераўтварыўся ў цэнтар ганчарнага рамяства і гандлю; з 1588 года жыхары атрымалі дазвол на 2 кірмашы ў год. У 1589 года горад атрымаў магдэбургскае права і герб: у сярэбраным полі звілістая блакітная зьмяя з залатой каронай на галаве вывяргае дзіця; за горадам замацавана назва Пружаны. На думку некаторых гісторыкаў паходжаньне назвы Пружаны зьвязана з пасяленьнем каля Дабучына прусаў, якія ратаваліся тут ад крыжакоў. У інвэнтары Пружан 1597 года адзначаны палац, 2 флігелі, гаспадарчыя пабудовы, млын. З пачатку 17 стагоддзя Пружаны славіліся вытворчасьцю задымленага чорнага глінянага посуду і кафлі. У час войнаў другой паловы 17 – першай паловы 18 стагоддзя горад быў моцна разбураны, потым паступова адбудаваны. З 1795 года – у складзе Расейскай імпэрыі; цэнтар павета; Кацярына ІІ падаравала Пружанскія землі графу, генэралу-фельдмаршалу Румянцаву-Задунайскаму, які хутка распрадаў іх Трэнбіцкаму, Булгарыну, Влодкам і Швыкоўскаму. У Айчынную вайну 1812 года Пружаны заняты і разрабаваны напалеонаўскімі войскамі.
У 1845 годзе горад атрымаў новы герб: у сьветла-карычневым полі елка, на галінах якой вісіць паляўнічая труба. У 1838 годзе тут існавала тры забрукаваныя вуліцы; дзейнічала дваранскае вучылішча (130 вучняў), бальніца, аптэка. Каля горада працавала цагельня. У 1897 годзе у горадзе 7 634 жыхары, 14 дробных прадпрыемстваў павятовае прыхадзкое вучылішча, 2 царквы, касьцёл, сынагога, некалькі жыдоўскіх малітоўных дамоў. У 1921 годзе Пружаны былі ўключаны ў склад Польшчы.
З 15 студзеня 1940 года горад – райцэнтар Брэсцкай вобласьці БССР. Пад час Другой Сусьветнай вайны акупаваны гітлераўцамі, якія стварылі тут гета, дзе ўтрымлівалі да 10 000 чалавек і забілі больш за 4 000. У сучасных Пружанах – 19 800 жыхароў (2004 г.), дзейнічаюць прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў, прамысловасьці, ільнозавод, лясгас. Помнікі архітэктуры: гарадская сядзіба (19 стагоддзя), гандлёвыя рады (1896 г.), капліца (1852 г.), Сьвята-Аляксандра-Неўскі сабор, Спаса-Праабражэнская царква (1875-1878 г.г.), касьцёл Ўшэсьця Св. Дзевы Марыі (1883 г.).
На тэрыторыі Пружанскага раёна, каля былога хутара Віскулі, у беларускай урадавай рэзыдэнцыі ў Белавежскай пушчы 8 лютага 1991 года кіраўнікі Беларусі, Украіны і Расеі падпісалі Белавежскія пагадненьні аб стварэньні Саюза Незалежных Дзяржаў.
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі