Лютаранства

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Лютaранская царква ў Полацку
Лютaранская царква ў Полацку

Лютаранства – пратэстанцкая плынь у хрысьціянстве. Паўстала ў выніку рэфармацыйнага руху ў Нямеччыне ў XVI стагодзьдзі.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

Марцін Лютар
Марцін Лютар

Назва “Лютаранства” паходзіць ад прозьвішча Марціна Лютара. Марцін Лютар (1483-1546 гг.), манах Рымска-каталіцкай царквы, доктар багаслоўя Вітэнбэргскага унівэрсытэта ў Нямеччыне. Пры вывучэньні Бібліі заўважыў у Слове Божым некаторыя ключавыя ісьціны, якія былі добра вядомыя першым хрысьціянам, але з часам у сілу розных акалічнасьцяў разьвіцьця царквы былі пакінутыя без увагі й амаль забытыя. Лютар, а таксама іншыя багасловы пачалі адраджэньне аўтарытэту гэтых ісьцін. Гэтая падзея вядома ў гісторыі як Рэфармацыя царквы ў XVI стагодзьдзі. З Нямеччыны лютаранская царква распаўсюдзілася ў краіны Эўропы - Аўстрыю, Вугоршчыну, Францыю, Нідэрлянды, краіны Скандынавіі, Прыбалтыку, а затым і ў Паўночную Амэрыку. На поўначы Нямеччыны, у Скандынавіі, Фінляндыі і Прыбалтыцы (Латвія і Эстонія) лютаранства стала пануючай рэлігіяй.

[рэдагаваць] Сутнасьць канфэсіі

Лютаране вераць у Трыадзінага Бога: Айца й Сына й Сьвятога Духа. Лютаране прызнаюць усе кананічныя кнігі Бібліі (Стары і Новы Запавет). Гэтае Сьвятое Пісаньне зьяўляецца для лютаран вышэйшым аўтарытэтам, адзінай крыніцай веравучэньня і лепшым падручнікам хрысьціянскага жыцьця. Лютэране вераць паводле Бібліі, што Бог Айцец зьяўляецца Творцам усяго сьвету і ўсяго, што ў сьвеце, у тым ліку і чалавека, вышэйшага з усіх тварэньняў. Чалавек знаходзіўся ў прысутнасьці Божым, быў сьвяты, справядлівы і бязгрэшны і валодаў вечным жыцьцём, але ў выніку грэхападзеньня выява Божая ў чалавеку сказілася, чалавек аддаліўся ад Бога, стаў грэшны. Лютэране вераць паводле Бібліі, што Бог добры і міласьцівы, і па Сваёй вялікай літасьці, Ён даў чалавеку магчымасьць выратавацца ад граху і ад пакараньня за яго праз Сына Свайго, Госпада Ісуса Хрыста. Праз сваю веру ў Хрыста. У часы Рэфармацыі прынцыпы гэтага "эвангелічнага" веравучэньня былі каротка выкладзеныя ў пяці лацінскіх выразах з "sola" - што значыць "адна", "толькі", "адзіна":

Лютaранская царква ў Гародні
Лютaранская царква ў Гародні

[рэдагаваць] Sola Gratia (Толькі Ласка)

Людзі могуць быць прынятыя ў жыцьцё вечнае з Богам выключна па Божай літасьці. Людзі зусім не могуць заслужыць гэты бясконцы падарунак Божай літасьці ніякімі сваімі справамі або учынкамі. Бог паслаў Свайго Сына, які Сваёй ахвярай заплаціў за кожнага грэшніка.

[рэдагаваць] Sola Fides (Толькі Вера)

Праз веру ў Евангельле Хрыстова чалавек адказвае на Божую ініцыятыву. Вера зьяўляецца не заслугай чалавека, а дзеяньнем Сьвятога Духа і дарам Божым - пры чым чалавек мае свабоду волі і здольнасьць адмовіцца ад гэтага падарунка.

[рэдагаваць] Sola Scriptura (Толькі Сьвятое Пісаньне)

Паводле лютаранскага веравучэньня, Біблія, дадзеная і захаваная Царквой, зьяўляецца адзінай судзьдзёй, нормай і правілам, паводле якога належыць выпрабоўваць і ацэньваць усе догмы. У Бібліі Бог адкрывае свой плян, які Ён мае для кожнага чалавека і для сьвету.

[рэдагаваць] Solo Christo (Толькі Хрыстос)

Ісус Хрыстос, які сапраўды аб'яднаў божую і чалавечую прыроды ў адной Сваёй Выяве, зьяўляецца адзінай надзеяй на Божую літасьць, а таксама прадметам нашай веры, якая неабходная для выратаваньня. Толькі Хрыстос перамог сьмерць, і толькі Ён адзін дае жыцьцё з Богам тым, хто з вераю да яго зьвяртаецца.

[рэдагаваць] Soli Deo Gloria! (Толькі Богу Слава!)

Хоць памяць Багародзіцы і іншых сьвятых людзей Божых важная ўсім хрысьціянам, a шанаваньне сьвятых карысна для выхаваньня і умацаваньня нашай веры, аднак, паводле Сьвятога Пісаньня, толькі Бога аднаго належыць праслаўляць. Яму аднаму належыць малітва і толькі Яго варта малітоўна заклікаць, праз Ісуса Хрыста. Лютаране вераць у Адзіную Сьвятую Кафалічную ( "Сусьветную", "Саборную") і Апостальскую Царкву і прызнаюць сябе часткай гэтай Царквы. Марцін Лютар вучыў, што "таму, хто жадае знайсьці Хрыста, неабходна перш знайсьці Царкву"; "той, хто жадае пазнаць штосьці аб Хрысьце, павінен не давярацца ў гэтым сабе самому і не будаваць мастоў на неба сваім розумам, але ён павінен прыйсьці да Царквы, наведваць і пытаць аб гэтым. Бо па-за Хрысьціянскай Царквой няма праўды, няма Хрыста, няма выратаваньня" (М. Лютар, Пропаведзь на сьвяткаваньне Нараджэньня Ісуса Хрыста, 1521-1522 г).

[рэдагаваць] Лютaранства на Беларусі

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

 Лютаранствасховішча мультымэдыйных матэрыялаў