Кітай
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго. |
|
|||||
Нацыянальны дэвіз: няма | |||||
![]() |
|||||
Афіцыйная мова | кітайская (на большасьці тэрыторыі — путунхуа, у Ганконгу і Макаў выкарыстоўваецца кантонскі дыялект) | ||||
Сталіца | Пэкін | ||||
Найбуйнейшы горад | Шанхай | ||||
Урад
Прэзідэнт
|
Ху Цзінь Тао |
||||
Плошча - Агульная - % вады |
4-е месца ў сьвеце 9.596.960 км2 2,8 |
||||
Насельніцтва - Агульнае (2005) - Шчыльнасьць |
1-е месца ў сьвеце 1.315.844.000 140/км² |
||||
СУП - Агульны (2005) - на душу насельніцтва |
2 месца ў сьвеце $8.158 більёна $6.200 |
||||
Валюта | Рэнмінбі (RMB¥ ) |
||||
Часавы пас - улетку |
+8 (UTC) +8 (UTC) |
||||
Незалежнасьць |
{{{НезалежнасьцьДаты}}} | ||||
Дзяржаўны гімн | [[]] | ||||
Аўтамабільны знак | |||||
Дамэн верхняга ўзроўню | ..cn | ||||
Тэлефонны код | ++86 |
||||
Кіта́й (па-кітайску: 中国 ці 中华人民共和国 праслухаць?) — краіна ў Паўночна-ўсходняй Азіі, якая мяжуе з 14 краінамі — Аўганістанам, Бутанам, В'етнамам, Індыяй, Казахстанам, КНДР, Кыргызстанам, Лаосам, Манголіяй, М'янмай, Нэпалам, Пакістанам, Расеяй, Таджыкістанам. Кітай мае найбуйнейшае у сьвеце насельніцтва.
- Нацыянальная валюта — юань, у спэцыяльным адміністрацыйным раёне Сянган (Ганконг) — ганконскі даляр.
Да Кітая належаць спэцыяльныя адміністрацыйныя раёны Сянган (Ганконг) і Макаў, а таксама востраў Тайвань. Тайвань зьяўляецца фактычна незалежнай дзяржавай (абвешчана г. зв. Кітайская Рэспубліка — 中華民國), але ягоная незалежнасьць не прызнаная на міжнародным узроўні. Рэспубліка Беларусь афіцыйна падтрымлівае палітыку адзінага Кітая і мае дыпляматычныя дачыненьні толькі з КНР.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
Асноўны артыкул: Гісторыя Кітая
[рэдагаваць] Геаграфія
Кітай — чацьвёртая краіна ў сьвеце паводле плошчы (пасьля Расеі, Канады і ЗША), якая мае вялікую разнастайнасьць кліматаў і ляндшафтаў. На ўсходзе, уздоўж берагоў Жоўтага мора і Ўсходне-Кітайскага мора знаходзяцца прасторныя алювіяльныя раўніны, вельмі шчыльна населеныя; берагі Паўднёва-Кітайскага мора больш гарыстыя, і на поўдні Кітая пераважаюць узгоркі і невысокія горныя ланцугі. У цэнтры знаходзяцца дэльты двух галоўных рэк Кітая — Хуанхэ і Яндзы (Чандзян). Іншыя буйныя рэкі — Сідзян, Мэконг, Брахмапутра і Амур.
На захадзе знаходзяцца Гімалаі з найвышэйшым пунктам у Кітаі (і сьвеце) — Джамалунгмай (Эвэрэстам), высокімі плято і арыднымі ляндшафтамі, такімі як пустыні Такламакан і Гобі. З-за працяглых засух, а таксама, магчыма, з-за няправільных мэтадаў земляробства, увесну ў Кітаі часта здараюцца пыльныя буры. Паводле кітайскага Агенцтва аховы навакольнага асяродзьдзя, пустыня Гобі стала галоўнай крыніцай пыльных бураў, якія закранаюць Кітай і іншыя краіны — Карэю і Японію.
[рэдагаваць] Эканоміка
КНР характарызуе сваю гаспадарку як сацыялістычную рынкавую эканоміку. Пачынаючы ад 1978 г., пачалося рэфармаваньне кітайскай эканомікі ў бок рынкавай арыентацыі, але пад шчыльным дзяржаўным кантролем.
Валавы ўнутраны прадукт КНР у 2003 г. склаў 1,58 трыльёна долараў ЗША паводле наміналу (6 месца ў сьвеце) і 6,45 трыльёны паводле парытэту пакупнічай здольнасьці (2 месца).
Дзякуючы стабільна высокім тэмпам росту эканомікі (7 – 8% штогод, 9,1% у 2003 г.) і нізкаму кошту працоўнай сілы (0,86 долл. США ў сярэднім), КНР зьяўляецца сёньня бадай што найпрывабнейшай краінай для інвэстыцыяў і адным з найбуйнейшых вытворцаў прамысловай прадукцыі. Паводле некаторых ацэнак, адмова ад таннага імпарту з КНР выкліча падвышэньне гадавых тэмпаў інфляцыі ў ЗША на 0,5-1 працэнтных пункта.
[рэдагаваць] Адміністрацыйны падзел
22 правінцыі (省), 5 аўтаномных раёнаў (自治区), 4 горада цэнтральнага падчынення (直辖市), 2 адмысловых адміністрацыйных раёна (特别行政区).
Краіны Азіі |
---|
Азэрбайджан | Аман | Армэнія | Аўганістан | Бангладэш | Бахрэйн | Брунэй | Бутан | Віетнам | Грузія | Емэн | Злучаныя Арабскія Эміраты | Ізраіль | Інданэзія | Індыя | Ірак | Іран | Казахстан | Камбоджа | Катар | Кіпр | Кітай | Кувэйт | Кыргызстан | Лаос | Ліван | Малайзія | Мальдыўскія выспы | Манголія | М'янма | Нэпал | Пакістан | Паўднёвая Карэя | Паўночная Карэя | Расея | Рэспубліка Кітай (Тайвань) | Саудаўская Арабія | Сынгапур | Сырыя | Таджыкістан | Тайлянд | Туркмэністан | Турцыя | Тымор-Лешці | Узбэкістан | Філіпіны | Шры Лянка | Эгіпет | Японія | Ярданія |
Спэцыяльныя тэрыторыі: Абхазія | Ганконг | Курдыстан | Макао | Нагорны Карабах | Палестына |