Валдэмарпілс
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Валдэмарпілс (па-латыску: Valdemārpils, да 1926 г. - Сасмака) – горад у паўночна-заходняй частцы Латвіі, у Талсінскім раёне. Адлегласьць ад Рыгі складае 130 км., ад Талсі – 15 км. Горад знаходзіцца на заходнім беразе возера Сасмака, у падножжа Паўночна-курскага ўзвышша.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
Першая ўзгадка пра горад (Sasmagen), а, дакладней, пра сядзібу, што стаяла на ягоным месцы, адносіцца да 1582 г. Хаця багата стагодзьдзяў да гэтага часу тут знаходзілася селішча куршаў, пра якіх засталася згадка ў выглядзе кургана Dupurkalns. На пачатку 17 ст. на месцы будучага горада ўтварылася цэлае паселішча вольных гандляроў і рамесьнікаў (на 1628 г. у ім жыло блізу 25-30 сем’яў). А ў сярэдзіне 19 ст. паселішча зрабілі сталіцаў жыдоўскай грамады (так, у 1863 г. жыды скаладалі ажно 83,1 % жыхароў мястэчка). У 1834 г. песелішчу былі нададзеныя некаторыя мескія правы (у прыватнасьці, права зьбіраць падаткі), аднак статус сапраўднага горада Сасмака набыла толькі ў 1917 г. Нарэшце, у 1926 г. горад набыў сваю сучасную назву, навярнуўшыся ў Валдэмарпілс у гонар слыннага культурнага й грамадкага дзеяча Крыш’яніса Валдэмарса, які паходзіў з ваколіцаў горада.
[рэдагаваць] Насельніцтва
На 1 студзеня 2006 г. у горадзе жыў 1391 чалавек (разам з прылеглай сельскай тэрыторыяй – 2663 чалавекі), і, у параўнаньні з 1991 г., насельніцтва горада скарацілася прыблізна на 12,5 %. Большасьць жыхароў гораду – латышы (94,8 % ў 1999 г.).
[рэдагаваць] Гістарычныя помнікі
Цэнтар горада прызнаны архітэктурным помнікам 17-19 ст. Самым старым будынкам зьяўляецца лютэранская царква (1646 г.). Праваслаўная царква стаіць з 1889 г.