Камбоджа

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Preăh Réachéanachâkr Kâmpŭchea
Сьцяг Камбоджы Герб Камбоджы
(Сьцяг) (Герб)
Нацыянальны дэвіз: Нацыя, Рэлігія, Кароль
Месцазнаходжаньне Камбоджы
Афіцыйная мова кхмерская
Сталіца Пномпэнь
Найбуйнейшы горад Пномпэнь
Урад канстытуцыйная манархія
Нарадом Сіхамоні
 Хун Сен
Плошча
 - Агульная
 - % вады
89-е месца ў сьвеце
181 035 км2
2,5%
Насельніцтва
 - Агульнае (2006)
 - Шчыльнасьць
63-е месца ў сьвеце
13 971 000
78/км²
СУП
 - Агульны (2006)
 - на душу насельніцтва
89 месца ў сьвеце
36,82 млрд.$
2 600 $
Валюта Рыель (KHR)
Часавы пас
 - улетку
UTS (UTC+7)
+7 (UTC)
Незалежнасьць
ад Францыі
1949
Дзяржаўны гімн Nokoreach
Аўтамабільны знак К
Дамэн верхняга ўзроўню .kh
Тэлефонны код +855

Камбоджа, Каралеўства Камбоджа (па-кхмерску: Kâmpǔchéa, Preăhréachéanachâkr Kâmpǔchéa) - краіна разьмешчаная ў паўднёва-усходняў Азіі, на паўвысьпе Індакітай на ўзьбярэжжы Тайлянцкай затокі. Мяжуе з Тайляндам, Лаосам і Віетнамам.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

З 1867 да 1953 году Камбоджа была калёніяй Францыі.

Падчас Другой сусьветнай вайны (ад 1941 да 1945 году) Камбоджа была акупаваная Японіяй і знаходзілася ў складзе Японскай імпэрыі.

9 лістапада 1953 году Камбоджа атрымала незалежнасьць ад Францыі і стала канстытуцыйнай манархіяй на чале з караём Нарадом Сіханук (па-ангельску: Norodon Sihanouk).

Пачас вайны ў Віетнаме камбаджыйскія ўлады прытрымліваліся палітыкі нэўтралітэту. Падчас замежнай паездкі караля ў 1970 годзе ў краіне адбыўся ваенны пераварот. Да ўлады прыйшоў пра-амэрыканскі генэрал Лон Нол (па-ангельску: Lon Nol).

З 1967 да 1975 году Комбоджа ахопленая грамадзянскай вайною.

У 1975 да ўлады ў краіне прыйшлі камуністычна арыентаваныя Чырвоныя Хмеры на чале з Пол Потам. Ацэнкі трагедыі панаваньня гэтага рэжыму для краіны розныя. Лічыцца, што падчас тэрору гэтых уладаў у краіне загінула як найменш 1 700 000 людзей[1], існуюць думкі і пра 3 000 000 ахвяраў.[2].

[рэдагаваць] Палітыка

Палітычнае жыцьцё Камбоджы рэгулюецца ў адпаведнасьці з канстытуцыяй прынятай у 1993 годзе, існуе парлямэнт, улада караля абмежаваная. Прэм’ер-міністар Камбоджы – кіраўнік ураду, а кароль зьяўляецца кіраўніком краіны. Прэм’ер-міністар прызначаецца каралём пры ўхваленьні Нацыянальнай Асамблеі, прэм’ер-міністар і яго міністры прадстаўляюць выканаўчую ўладу. Заканадаўчая ўлада прадстаўлена двухпалатным парлямэнтам: Нацыянальнай Асамблеяй Камбоджы і Сэнатам.

У кастрычніку 2004 года, Нарадом Сіхамоні быў абраны каралём спэцыяльным тронным кансыліюмам. Абраньне было зацьверджана прым’ер-міністрам Хун Сэнам, сьпікерам Нацыянальнай Асамблеі прынцам Нарадомам Ранарыдхам і двума ўдзельнікамі троннага кансыліюма.Ён каранаваўся ў Пномпэне 29 кастрычніка. Кароль увасабляе сымбаль краіны і не мае значнай улады.

[рэдагаваць] Адміністрацыйны падзел

Камбоджа падзелена на 20 правінцый, 10 выспаў і 4 муніцыпалітэта.

Муніцыпалітэты (Krong):

Правінцыі (Khett):

  • Банцей Міанчэй
  • Батамбанг
  • Кампонг Чам
  • Кампонг Чхнанг
  • Кампонг Спіў
  • Кампонг Тхом
  • Кампот
  • Кандал
  • Кох Конг
  • Краці
  • Мандулкіры
  • Одар Меанчыў
  • Пурсат
  • Прых Віхір
  • Прэй Венг
  • Ратанакіры
  • Сыем Рыап
  • Стунг Трэнг
  • Свай Рыенг
  • Такеа

Выспы (Koh):

  • Кох Конг
  • Кох Полавай
  • Кох Ронг
  • Кох Ронг Салмон
  • Кох Сес
  • Кох Танг
  • Кох Тхас
  • Кох Тхонсай
  • Кох Траолах
  • Кох Трыас

Пномпэнь – самы вялікі населены пункт краіны, яго насельніцтва складае 1 млн. чалавек з 13 млн. агульнага насельніцтва Камбоджы. Мандулкіры, правінцыя на мяжы з Віетнама, самая вялікая па плошчы, але мае самую малую колькасьць насельніцтва.

[рэдагаваць] Геаграфія

Камбоджа займае плошчу 181.035 квадратных кілямэтраў, мае межы з Тайляндам працягласьцю 800 кілямэтраў на поўначы і захадзе, з Лаосам працягласьцю 541 кілямэтр на паўночным усходзе і з Віетнамам на ўсходзе і паўночным усходзе. Марскі бераг Камбоджы (Тайляднзкая затока) складае 443 кілямэтры.

Найбольш значнай геаграфічнай асаблівасцю Камбоджы з'яўляецца так званая азерная раўніна, сфармаваная ў выніку затапленняў Вялікага Возера, якое ў Камбоджы завецца Тонл Cап. Гэтае возера займае плошчу каля 2.590 квадратных кілямэтраў падчас сухога сезону і плошчу каля 24.605 квардатных кілямэтраў падчас сезону дажджоў. Гэтая раўніна шчыльна заселеная і шырока выкарыстоўваецца для вырошчваньня рысу. Такім чынам яна з'яўляецца сэрцам краіны. Большая частка краіны (каля 75%) ляжыць на ўзвышшах большых за 100 мэтраў над узроўнем мора, у астатнім тэрыторыя занятая Кардамомскімі (па-ангельску: Cardamom) горамі (найвышэйшы пункт якіх знаходзіцца на вышыні 1.813 мэтраў) і іхнім працягам - т. зв. Слановымі горамі (вышыня ад 500 да 1.000 мэтраў), а таксама Дангрэксім (па-ангельску: Dângrêk) паднцяццем (сярэдняя вышыня 500 мэтраў), якое знаходзіцца на мяжы з Тайлянздкім рэгіёнам Ісан (па-ангельску: Isan). Самы высокі пункт Камбоджы - Фном Аорал (па-ангельску: Phnom Aoral) - знаходзіцца каля гораду Пурсат (сталіцы аднайменнай правінцыі) у цэнтры краіны.

[рэдагаваць] Эканоміка

[рэдагаваць] Дэмаграфія

[рэдагаваць] Рэлігія

[рэдагаваць] Культура

[рэдагаваць] Спорт

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

  1. David Chandler, Voices From S21: Terror and History in Pol Pot's Secret Prison. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1999
  2. Крэйг Этчэсан.Дакумэнтацыйны цэнтр Камбоджы, Пномпэнь, Камбоджа http://www.mekong.net/cambodia/toll.htm


Краіны Азіі
Азэрбайджан | Аман | Армэнія | Аўганістан | Бангладэш | Бахрэйн | Брунэй | Бутан | Віетнам | Грузія | Емэн | Злучаныя Арабскія Эміраты | Ізраіль | Інданэзія | Індыя | Ірак | Іран | Казахстан | Камбоджа | Катар | Кіпр | Кітай | Кувэйт | Кыргызстан | Лаос | Ліван | Малайзія | Мальдыўскія выспы | Манголія | М'янма | Нэпал | Пакістан | Паўднёвая Карэя | Паўночная Карэя | Расея | Рэспубліка Кітай (Тайвань) | Саудаўская Арабія | Сынгапур | Сырыя | Таджыкістан | Тайлянд | Туркмэністан | Турцыя | Тымор-Лешці | Узбэкістан | Філіпіны | Шры Лянка | Эгіпет | Японія | Ярданія
Спэцыяльныя тэрыторыі: Абхазія | Ганконг | Курдыстан | Макао | Нагорны Карабах | Палестына