Ніна Тарас

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Ніна Тарас
Ніна Тарас

Та́рас, Ні́на (15 мая 191612 снежня 2006) — беларуская пісьменніца.

[рэдагаваць] Біяграфія

Нарадзілася ў вёсцы Заполле Навагрудскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям'і. Сапраўднае прозвішча — Жданук. У час Вялікай Айчыннай вайны дакументы былі згублены, і бацька Ніны (Міхаіл Адамавіч) у час перапісу жыхароў вёскі, узяў сабе фамілію Тарас, якую потым перадаў і сваім дзецям. Акрамя Ніны у сям'і Жданук былі тры малодшыя сястры і брат.

Першую адукацыю Ніна Тарас атрымала ад бацькі. Калі пачала працаваць сельская школа, яна была залічана ў другі клас, які складаўся з трох вучняў. Навучанне было толькі на польскай мове.

Свой першы верш — «Пастушка» — яна напісала прыкладна у трэцім класе. Нейкім чынам верш трапіў да дырэктара школы і ён, разам з бацькам Ніны Міхайлаўны, вырашыў паслаць яе вучыцца ў гімназію. Праз некаторы час пачала пісаць вершы на беларускай мове (у большасці пра прыроду). Бацька як мог падтрымліваў Ніну, яе літаратурныя пачынанні. І ў 1930 годзе Ніна, пасля здачы экзаменаў, паступае ў трэці клас навагрудскай гімназіі. У тым жа годзе ўступае ў падпольную камсамольскую ячэйку[1].

Праз тры гады навучання - гімназію закрылі, і Ніна вяртаецца да бацькоў. У ты час матэрыяльнае становішча ў сям'і было вельмі дрэннае, але, не гледзячы на гэта, Ніна ўгаворвае бацькоў накіраваць яе на два гады у Вільню - закончыць гімназію. Так Ніна Тарас апынулася у Віленскай гімназіі, куды таксама пасля закрыцця навагрудскай гімназіі прыехалі яе сябры-навагрудчане з розных класаў. Там жа пазнаёмілася з Максімам Танкам, які ў той час працаваў у рэдакцыі газеты "Наша воля". Аднойчы Максім Танк папрасіў у яе верш для газеты «Наша воля». Так упершыню быў надрукаваны яе верш «Яшчэ, веру, ты, вёска, устанеш...»[1]

Пасля паспяховай здачы выпускнога экзамену і выпускнога вечару, Ніна вяртаецца дамоў, дзе ў дрэнным стане знаходзіцца яе сястра Марыся (туберкулёз легкіх). У той час матэрыяльныя сродкі ідуць на лячэнне сястры, таму пра паступленне ва ўніверсітет не магло быць і размовы.

Восенню яна прымае рашэнне пакінуць назаўседы родны дом, і другога верасня ?выяжжае? ў Вільню ў пошуках працы. Пасля доўгіх, безвыніковых пошукаў, звяртаецца у Віленскае бюро працы. Першым месцам працы аказваюцца звычайныя парнікі ў раёне Звярынца, якія трэба было прывадзіць у парадак. У той час Ніна ўпершыню ўбачыла, у якім безвыходным становішчы яна апынулася. Надзей на атрыманне нармальнай працы не было. У той жа час кватэра, у якой Ніна пражывала з падружкай, становіцца явачнай. Часта для сустрэч з падпольшчыкамі на явачную кватэру прыходзіў і Максім Танк. У той жа час (прыкладна 1935 год) Ніна рыхтуецца да паступлення на філалагічны факультэт (партыйная арганізацыя хацела паслаць яе вучыцца). Адначасова з падрыхтоўкай да паступлення, піша і друкуе новыя вершы, пакуль існуюць газеты «Наша воля» і «Попросту».

Увесну 1937 года, пасля атрымання трывожнага паведамлення ад бацькоў, Ніна вяртаецца дамоў каб наведаць сястру, якая адчувае сябе вельмі дрэнна. Ніна разумела, что больш ніколі не пабачыть яе, таму прыняла рашэнне застацца дома. Прайшло лета, а восенню сястры (Марыські) нястала.

У Вільні пачаліся арэсты падпольшчыкаў, таму не ўдалося вярнуцца туды. Таксама, Ніне не удалося і паступіць ва ўніверсітэт.

Летам 1938 года выходзіць замуж за Федаровіча Янка і пераязджае жыць да мужа ў Ліду, дзе ён меў свой домік.

«Чырвоную армію сустракала ў Лідзе. А праз нейкі час пайшла працавать у лідскую газету «Уперад». Гэта была першая праца ў маім жыцці.» ... «Пачалося новае, вольнае, поўнае захаплення жыццё. Новыя вершы, літаратурныя старонкі ў газеце. Праца грамадская - мяне выбіраюць дэпутатам лідскага гарадскога Савета; прымаюць у члены ВЛКСМ - ужо фармальна, па ўсіх правілах. Выступленні перад выбаршчыкамі, перад чытачамі.» пісала у сваёй аутабіяграфіі Ніна Тарас[1].

У 1940 годзе выходзіць першы зборнік - «На ўсход ідучы». Ніну Тарас прымаюць у Саюз пісьменнікаў БССР.

Вялікую айчынную вайну сустрэла у Лідзе. У час вайны хата Ніны Міхайлаўны выкарыстоўвалася для явак партызан. Праз некаторы час хата згарэла, згарэлі і ўсе рукапісы , памятныя кнігі і іншыя цэнныя ёй матэрыялы.

Пасля вайны пераехала ў Мінск. Працавала ў Дзяржаўным выдавецтве Беларусі, у рэдакцыі газеты «Піянер Беларусі». У пасляваенныя годы друкавала зборнікі вершаў, пісала аповесці. Вучылася завочна ў Беларускім Дзяржаўным універсітэце, які так і не скончыла. Скончыла таксама Вышэйшыя двухгадовыя курсы ў Маскве.

[рэдагаваць] Творчасць

  • «На ўсход ідучы...» (1940)
  • «Суніцы» (1946)
  • «Вершы» (1952)
  • «Казкі пра абавязкі» (1955)
  • «Кветка шчасця» (1958)
  • «Пад белым яварам» (1966)
  • «Наш бор» (1968)
  • «У тапаліную замець» (1976)
  • «Праметэю прыйду пакланіцца» (1981)
  • «Праз вятры-завеі» (1986)


[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

  1. 1,0 1,1 1,2 «Пра час і пра сябе». Аутабіяграфіі беларускіх пісьменнікаў. Мінск, выдавецтва «Беларусь», 1966 [c. 233-345]


Тэкст складзены па ўспамінах:

  • роднай сястры Ніны — Фені Тарас;
  • пляменніцы — Галіны Семярнік.
На іншых мовах