Камянецкая вежа

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Камянецкая вежа, часамі завецца Белая вежа, знаходзіцца каля мястэчка Камянец Берасьцейскай вобласьці. Збудаваная ў 1271-1289 архітэктарам Алексам як абарончае умацаваньне паўночных межаў Валынскага княства. Сёньня гэта мэмарыял і тут месьціцца філія Берасьцейскага абласнога музэю пачынаючы з 1960 г.

Першыя летапісныя згадкі пра узвядзеньне вежы датуюцца 1276 годам. Падобныя вежы былі збудаваны ў Берасьці, Гародні, Тураве і Наваградку, але яны былі зьнішчаны падчас войнаў, але толькі гэтая вежа захавалася да нашых дзён.

Малюнак Напалеона Орды, 1876
Малюнак Напалеона Орды, 1876

Зьмест

[рэдагаваць] Заснаваньне

Выгадная пазызыя на крутым камяністым беразе ракі Лясная была выбрана Уладзімірам Васількавічам, князем Валыні, і ён загадаў Алексе пабудаваць тут замак.

[рэдагаваць] Плян

Замак утвараў сабой закрытую абшчыну. Як і многія эўрапейскія замкі, ён меў вялікую круглую вежу на насыпаным узгорку, абаронены узгоркам і ракою з паўночнага боку, і прылягаючым дваром замка, які быў поўнасьцю разбураны ў 1903. Такі тып motte-and-bailey замка зьяўляецца ў 10 і 11 стагодзьдзях паміж рэкамі Рэйнам і Луараю і паступова пашыраецца на большасьць заходняй Эўропы і нават на тэрыторыю Беларусі. Вежа з чырвонай цэглы з службовымі і жылымі пакоямі на 5 паверхах унутры была галоўнаю вежаю, што было распаўсюджана ў Францыі і Англіі да 16 ст. Вежа мае вышыню 30 м, сьцены таўшчынёю 2,5 м, і страху з нахілам.

[рэдагаваць] Цагляны мур

Вежа цалкам збудаваная з цэглы, што робіць яе ўнікальнай. Цагляныя канструкцыі былі рэдкасьцю ў гэтай частцы Эўропы да канца сярэднявечча, бы вытворчасьць цэглы была дарагою у тыя дні. Да 16 ст. пераважна каменны мур выкарыстоўваўся дзеля умацаваньняў, цэркваў і манастыроз, толькі некаторыя часткі эктэр'еру рабіліся з цэглы. У вежы прасочваецца ўплыў заходняй Эўропы, дзе цагляны мур шырока ўжываўся ў канцы 13 – пачатку 14 ст.

Непадобна да вузкіх байніц на ніжніх паверхах, вялікія спічастыя вокны і нішы на верхнім паверсе зьяўляюцца выдатным прыкладам раньняй готыкі на Беларусі.

Праёмы вокнаў і нішаў былі атынкованы і пабелены. Вокны былі спраектаваны такім чынам, каб не дапусьціь трапляння сьвятла у пакоі, дзе жыла шляхта падчас асады. Шкляныя вокны былі яшчэ адным атрыбутам гатычнай архітэктуры. Відавочна, што рэзыдэнты хацелі стварыць хатнія умовы ў галоўнай вежы. Верхняя частка вежы была мела зубцы і узор паверхні накшталт цаглянай кладкі.

Частку цэглы экстэр'ру пашкодзілі ці разабралі мясцовыя жыхары, але яе аднавілі ў 1903 годзе, калі археалагічныя даследваньні мелі месца вакол вежы. Спатрэбілася 10000 цаглін.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

На іншых мовах