Уругвай

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

República Oriental del Uruguay
Сьцяг Уругвая Герб Уругвая
(Сьцяг) (Герб)
Нацыянальны дэвіз: Libertad o Muerte
Месцазнаходжаньне Уругвая
Афіцыйная мова гішпанская
Сталіца Монтэвідэа
Найбуйнейшы горад Монтэвідэа
Урад
Прэзыдэнт
Дэмакратычная Рэспубліка
Табарэ Васкес
Плошча
 - Агульная
 - % вады
90 месца ў сьвеце
176.220 км2
1,5
Насельніцтва
 - Агульнае (2005)
 - Шчыльнасьць
130 месца ў сьвеце
3.463.000
19/км²
СУП
 - Агульны (2005)
 - на душу насельніцтва
90 месца ў сьвеце
$ 32.960 мільёнаў
$ 9.600
Валюта Уругвайскі пэса (UYU)
Часавы пас
 - улетку
(UTC-3)
(UTC-2)
Незалежнасьць
25 жніўня 1825 году
Дзяржаўны гімн Paraguayos, República o Muerte
Аўтамабільны знак
Дамэн верхняга ўзроўню .uy
Тэлефонны код +598
Мапа Уругвая

Уругвай (па-гішпанску: Uruguay), афіцыйная назва Рэспубліка Ўсходні Ўругвай (República Oriental del Uruguay), але дакладней была б Рэспубліка ўсходняга берагу ракі Ўругвай - дзяржава ў паўднёва-ўсходняй частцы Паўднёвай Амэрыкі, на ўзьбярэжжы Атлянтычнага акіяну. На поўначы мяжуе з Бразыліяй, на захадзе з Аргентынай, на ўсходзе і поўдні амываецца Атлянтычным акіянам.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

У сакавіку 1985 году пасьля 12-гадовага пэрыяду вайсковай дыктатуры да ўлады ва Ўругваі прыйшоў цывільны ўрад. У апошнія гады становішча ў краіне характарызуецца адноснай стабільнасьцю.

[рэдагаваць] Палітыка

[рэдагаваць] Унутраная палітыка

У адпаведнасьці з Канстытуцыяй 1967 году вышэйшы заканадаўчы орган краіны – Генэральная Асамблея (парлямэнт), якая складаецца з двух палат: Сэната (31 чалавек) і Палаты прадстаўнікоў (99 чалавек). Сэнатары і дэпутаты абіраюцца тэрмінам на 5 гадоў. Генэральная Асамблея ў новым складзе пачала працаваць 15 лютага 2005 году. Асноўныя палітычныя сілы краіны - блёк левых і левацэнтрысцкіх партый і рухаў "Шырокі фронт", а таксама традыцыйныя цэнтрысцкія партыі "Калярада" і "Блянка".

У кастрычніку 2004 году ва Ўругваі адначасова адбыліся прэзыдэнцкія і парлямэнцкія выбары. Перамогу на іх атрымала кааліцыя левых сіл “Прагрэсіўная сустрэча – Шырокі Фронт”, старшыня якой Табарэ Васкес афіцыйна ўступіў у пасаду прэзыдэнта краіны 1 сакавіка 2005 году, таксама зьяўляецца главой ўраду і вярхоўным галоўнакамандуючым ўзброенымі сіламі. Да 2005 году краінай кіравалі традыцыйныя цэнтрысцкія партыі "Калярада" і "Блянка". Адміністрацыя Т. Васкеса ўпэўнена кантралюе сытуацыю ў краіне. Папулярнасьць прэзыдэнта захоўваецца на ўзроўні 70 адсоткаў. “Шырокі Фронт” у цэлым прытрымліваецца лініі папярэдняга ўрада, накіраванай на захаваньне эканамічнай стабільнасьці.

[рэдагаваць] Вонкавая палітыка

Імкнучыся выступаць з самастойных, ініцыятыўных і прагматычных пазыцый, Уругвай выказваецца за няўхільнае прытрымліваньне міжнароднага права, прытрымліваньне Статуту ААН, поўнасьцю падтрымлівае прынцып шматбаковасьці пры рашэньні галоўных міжнародных пытаньняў. Монтавідэа выступае за нераспаўсюджаньне ядзернай і забарону хімічнай зброі, абмежаваньне і скарачэньне звычайных узбраеньняў, узброеных сіл і вайскоўцаў выдаткаў, актывізацыю прыродаахоўнай дзейнасьці, барацьбы з міжнародным тэрарызмам і наркабізнэсам. Уругвайская дыпляматыя імкнецца разьвіваць раўнапраўныя ўзаемавыгадныя адносіны са ўсімі краінамі сьвету, але з ухілам на Паўднёвую Амэрыку. Важнае месца адводзіцца праблемам рэарганізацыі міжнародных эканамічных адносін на дэмакратычнай і справядлівай аснове. Уругвай выступае за палітычнае ўрэгуляваньне рэгіянальных канфліктаў.

[рэдагаваць] Геаграфія

Дзяржава адміністрацыйна падзяляецца на 19 дэпартамэнтаў.

Сухапутныя межы маюць працягласьць 1.564 км, берагавая лінія — 660 км. Узгорыстыя тэрыторыі да поўдня паступова зьмяняюцца нізінамі, якія зьяўляюцца працягам аргентынскай пампы. Акіянічныя берагі нізінныя, роўныя, лягуннага тыпу.

Клімат субтрапічны, акіянічны. Сярэднія тэмпэратуры студзеня 22-24°C, ліпеня 10-12°C. Падчас уварваньня паўднёвых ветравеяў, «пампэра», адбываецца паніжэньне тэмпэратуры да -5°C, ідуць сьнегапады.

Ападкі ў цягу ўсяго года з восеньскім максымумам ад 1000 мм на поўдні і ва ўнутраных раёнах і да 1200 мм на поўначы і на ўзвышшах.

[рэдагаваць] Эканоміка

Уругвай – індустрыяльна-аграрная краіна. Карысных выкапняў практычна няма.

У 2005 годзе эканоміка Ўругвая разьвівалася паскоранымі тэмпамі. Новы уругвайскі ўрад ставіць у аснову эканамічнай палітыкі падтрымку фінансавай стабільнасьці за кошт прытрымліваньня рэкамэндацыям МВФ. У выніку Ўругваю ў цэлым атрымалася зладзіцца з плацяжамі па вонкавай запазычанасьці, памер якой прыраўноўваецца да аб'ёму СУП краіны. У 2005 годзе СУП Уругвая вырас на 6,5%. Валютныя рэзэрвы – 2,8 мільярдаў даляраў ЗША. Інфляцыя скарацілася з 7% да 6%. Узровень беспрацоўя працаздольнага насельніцтва краіны – 12,5%.

Спрыяльная ў цэлым эканамічная сытуацыя адбіваецца на росьце асноўных паказчыкаў уругвайскага вонкавага гандлю. У 2005 годзе вонкавагандлёвае абарачэньне павялічылася больш чым на 10% у параўнаньні з 2004 г. і склаў 6,7 млрд. даляраў ЗША., у т.л. экспарт – 3,2 млрд. даляраў ЗША (мяса, скура, малочныя прадукты, поўсьць, збожжа і іншае); імпарт – 3,5 млрд. даляраў ЗША (машыны і абсталяваньне, нафта і іншае). Галоўнымі гандлёвымі партнэрамі Ўругвая застаюцца краіны-суседзі Бразылія, Аргентына і Парагвай (40%), а таксама ЗША (19%), Нямеччына (5%), Італія (3%), Гішпанія (2,5%), Кітай (4,2%).

[рэдагаваць] Сельская гаспадарка

Высокарэнтабэельная сельская гаспадарка - падмурак эканомікі краіны. У сельскай гаспадарцы дамінуе пашавая жывёлагадоўля мяса-воўнавага напрамку - гадоўля мясных парод буйнага рагатага быдла і воўнавых авечак.

Галоўныя сельскагаспадарчыя культуры - пшаніца, рыс, цукровы трысьнёг, кукуруза, алейны лён, сланечнік, кармавая трава для быдла. Вырошчваюць таксама вінаград і цытрусавыя.

[рэдагаваць] Прамысловасьць

Прамысловасьць, арыентаваная на перапрацоўку сельгассыр’я. Галоўныя галіны прамысловасьці: харчовая (мясахладабойная, мясакансэрвавая, малочная) і тэкстыльная. Прыкметную ролю ў эканоміцы мае таксама нафтаперапрацоўчая і хімічная галіны.

[рэдагаваць] Фінансы

У краіне разьвітая банкаўская справа, дзейнічаюць філіі буйнейшых замежных банкаў, функцыянуе рынак каштоўных папер. Монтавідэа зьяўляецца адным з найбуйнейшых у Лацінскай Амэрыцы цэнтраў міжнародных разьлікаў.

Грашовая адзінка – уругвайскі пэса (1 даляр ЗША = прыкладна 24 пэса).

[рэдагаваць] Транспарт

Працягласць чыгунак каля 3.000 км, шашэйных дарог каля 10.000 км.

[рэдагаваць] Узброеныя сілы

Узброеныя сілы фармуюцца на прафесійнай аснове. Іх агульная колькасць складае 40.000 чалавек.

[рэдагаваць] Дэмаграфія

Да прыходу эўрапейцаў на тэрыторыі Ўругвая пражывала толькі некалькі індзейскіх плямёнаў, таму 88% насельніцтва сучаснага Ўругвая прадстаўлена прадстаўнікамі эўрапеоіднай расы, пераважна нашчадкамі гішпанцаў і італьянцаў. 8% насельніцтва складаюць мэтысы.

Узровень урбанізацыі — 88,7%. У сталічным горадзе, Монтавідэа, пражывае каля каля 1,6 млн. жыхароў, 40% усяго насельніцтва Ўругвая.

[рэдагаваць] Рэлігія

Асноўная рэлігія – каталіцтва (66%).

[рэдагаваць] Культура

Нацыянальнае сьвята: Дзень незалежнасьці – 25 жніўня.

[рэдагаваць] Спорт

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі


Шаблён:Краіны Паўднёвай Амэрыкі