Паэтызм

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Паэтызм — першапачаткова літаратурны напрамак, які ўзьнік на тэрыторыі Чэхаславаччыны і ніколі не перасягнуў межы чэхаславацкай культурнай прасторы. Паэтызм меў амбіцыі быць ня толькі літаратурнай зьявай, а таксама спосабам сьветабачаньня. Мэтай паэтызму было поўнае вызваленьне ад палітыкі і аптымістычны погляд на сьвет. Ён быў засяроджаны выключна на сучаснасьць, дакладней на яе радасныя моманты. Галоўнымі пачуцьцямі сталася шчасьце і радасьць, у паэтызьме быў вельмі важным эмацыйны бок.

Асновай філязофіі паэтыстаў было адчужэньне і самаадчужэньне чалавека, праблема чалавечых адносінаў. Яны лічылі, што ў чалавечых адносінах і адносінах чалавека да навакольнага сьвету адбылася дэфармацыя. У гэтым адчужэньні яны вінавацілі грамадзтва, якое праз сваю сістэму арганізацыі перастала цікавіцца пачуцьцямі асобы, засяродзіўшыся выключна само на сябе. Мэтай паэтызму было дапамагчы выпраўленьню і пераадоленьню гэтага адчужэньня.


Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

Карані паэтызму ў пралетарскай паэзіі. Напрамак узьнік у асяродзьдзі авангарднай суполкі "Дэветсіл". Годам узьнікненьня лічыцца 1923 год, хаця тэрмін "паэтызм" зьявіўся толькі ў 1924 годзе. У 1924 годзе Карэл Тайге апублікаваў у часопісе "Host" ("Госьць") першы накід паэтызму, а ў 1928 годзе ў "Revui Devětsilu" быў надрукаваны Маніфэст паэтызму, які выйшаў пад назвай "Паэтызм".

У чэхаславацкай літаратуры паэтызм існаваў да Другой сусьветнай вайны.


[рэдагаваць] Паэтызм у літаратуры

Літаратары-паэтысты падкрэсьлівалі камбінаваньне паэтычных вобразаў без залежнасьці на лёгіцы. Прыярытэтам іхніх вершаў была прыгожая рыфма.

  • Яраслаў Сайфэрт
  • Віцезслаў Нэзвал (ягоная кніга "Пантаміма" сталася адной з падставовых твораў паэтызму)
  • Карэл Тайге
  • Франьцішак Галас
  • Вілэм Завада
  • Уладзімір Голан
  • Уладзіслаў Ванчура


[рэдагаваць] Паэтызм у выяўленчым мастацтве

  • Індржых Штырскі
  • Тоен

[рэдагаваць] Гл. таксама

  • Чэская літаратура
  • Дэветсіл

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

На іншых мовах