Беларуская Сялянска-Работніцкая Грамада

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Беларуская Сялянска-Работніцкая Грамада — палітычная партыя ў акупаванай Польшчай Заходняй Беларусі, якая пасьлядоўна выступала за дзяржаўны сувэрэнітэт Беларусі. Самая масавая палітычная партыя ў гісторыі Беларусі.

БСРГ была ўтвораная ў 1925 годзе на аснове групы прадстаўнікоў беларускай меншасьці ў польскім Сэйме, у якую ўваходзілі Браніслаў Тарашкевіч, Сымон Рак-Міхайлоўскі, Пётра Мятла, Павел Валошын.

Асноўныя патрабаваньні ў праграме БСРГ былі наступныя:

  • увядзеньне дэмакратычнага самакіраваньня;
  • увядзеньне васьмігадзіннага працоўнага дня;
  • наданьне шырокіх грамадзянскіх правоў беларускай мове;
  • касаваньне асадніцтва (землеўласніцтва польскіх каляністаў у Заходняй Беларусі);
  • канфіскацыя абшарніцкай зямлі і бясплатная перадача яе безьзямельнаму і малазямельнаму сялянству.

Таксама ставілася задача аб'яднаць усе этнічныя беларускія тэрыторыі ў межах адной дзяржавы.

Партыя разгарнула актыўную дзейнасьць і наладзіла выданьне пэрыёдыкі. Да лістапада 1926 года БСРГ згуртавала ў сваіх шэрагах 120 тысяч чалавек. Побач з нацыянальна-вызваленчай рыторыкай актыўна ўжывалася сацыяльная тэма. У значнай ступені БСРГ сымпатызавала саветам і таму лічылася ў Польшчы просавецкай партыяй. У сваю чаргу, СССР спрабаваў узяць Грамаду пад свой кантроль, каб надаць беларускаму нацыянальна-вызвольнаму руху ў Польшчы класавы характар.

Аргумэнтуючы гэта барацьбой з камуністычным уплывам, польскія ўлады ліквідавалі партыю перш, чым яна здолела пераўтварыцца ў рэальнага палітычнага гульца. У студзені 1927 года адбыліся масавыя арышты кіраўніцтва і актыву Грамады. Паслоў ад парлямэнцкай фракцыі БСРГ пазбавілі дэпутацкага імунітэту і зьняволілі, а праз год засудзілі на катаргу. Празь некалькі гадоў шэраг актывістаў БСРГ былі абмененыя Польшчай на бальшавіцкіх вязняў і перададзеныя СССР, дзе тыя былі расстраляныя — у якасьці «польскіх шпіёнаў».

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

На іншых мовах