Курапаты

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Урочышча Курапаты
Урочышча Курапаты

Курапа́ты — лясны масіў непадалёк ад Менску, дзе ў 1937-1941 годзе бальшавікі расстралялі ад 30 000 да 100 000 (па ацэнках некаторых дасьледчыкаў, да 250 000) чалавек.

[рэдагаваць] Гісторыя назвы

Першым адкрыў праўду пра гэты лес Зянон Пазьняк. Вось што ён піша пра гісторыю месца і назву:

«Курапаты — гэта слова-сымбаль. Сымбаль страшнага злачынства расейскіх бальшавікоў супраць беларускай нацыі. Да 1988 году такога слова практычна не было ў беларускай мове. Ім карысталіся некалькі дзясяткаў чалавек вёсачкі Дроздава з дванаццаці хатаў, што ў Бараўлянскім сельсавеце пад Менскам. Калі я назваў свой артыкул пра сталінскі тэрор "Курапаты — дарога сьмерці", я ня думаў, што ўводжу новае слова ў беларускую мову і новы тэрмін у беларускую гісторыю, бо, па справядлівасьці, павінна было б прагучаць іншае слова — Брод. Так паўсюдна называлася тое ўрочышча, дзе забівалі людзей. Але ў Дроздаве я напаткаў яшчэ адзін назоў — Курапаты, магчыма пазьнейшы й паваенны».

«Слова, пачутае з вуснаў маладых хлопцаў, уразіла мяне мэтафарычнасьцю свайго сэнсу й гучаньня. мне тлумачылі, што Курапаты (ці Курапаткі) — гэта белыя веснавыя кветкі, якія там на магілах, растуць у траўні. Гэтыя кветкі ў Беларусі называюцца белыя пралескі, а на Віленшчыне яшчэ — курасьлепкі (бо вечарам і ў цёмнае халоднае надвор'е яны заплюшчваюцца, і як сарвеш — таксама). У іншым сэнсе курапаткі — гэта птушкі, на якіх палююць. Адсюль і выслоўе: "Пастралялі, як курапатак"».

«Мэтафарычныя асацыяцыі слова паўзьдзейнічалі на выбар назвы артыкула й месца расстрэлаў. Слова стала вядомае ва ўсім сьвеце».

[рэдагаваць] Храналёгія падзеяў

У 1988 годзе ў Курапатах адбылася масавая антысавецкая дэманстрацыя, якая была жорстка разагнаная міліцыянтамі, з ужываньнем сьлезаточнага газу.

Людзей пачалі разганяць, біць, арыштоўваць, труціць газам з партатыўных балёнчыкаў. Атруцілі і Пазьняка, які ішоў на чале калёны. Але Пазьняк не саступіў. Ён скіраваў натоўп на ўскраіну і павёў да Курапатаў. Аднак і там шлях калёне перагарадзілі войскі. Тады Пазьняк завярнуў усіх у поле. І ў чыстым полі пад сьняжком, які сыпаў з хмарнага неба,

адбылося набажэнства. Угары разьвяваўся бел-чырвона-белы сьцяг, выступалі прамоўцы і сярод іх пісьменьнік Уладзімер Арлоў”.

Васіль Быкаў «Доўгая дарога дадому»

У 1994 годзе Курапацкі лес наведаў Біл Клінтан і падараваў манумэнт — гранітную лаўку, якая стала, напэўна, першым помнікам-падарункам ЗША на тэрыторыі пост-савецкай Беларусі. Амэрыканскі помнік тройчы быў разламаны невядомымі вандаламі, але кожнага разу аднаўляўся зноў.

Узімку 2002 году моладзь і сябры Беларускага народнага фронту абаранялі Курапаты цягам некалькіх месяцаў ад будаўнікоў, якія пашыралі Менскую кальцавую дарогу.

29 кастрычніка 2004 году ў Курапатах адбылося ўрачыстае адкрыцьцё памятнага знака ад беларускіх габрэяў ахвярам сталінізму. Мэмарыяльны знак выраблены з каменя, які калісьці быў часткай помніка Сталіну ў Менску.

Штогод на Дзяды сотні людзей прыходзяць у Курапаты, каб памянуць тых, хто загінуў ад рукі бальшавікоў.

Прадстаўнікі ўладаў ігнаруюць праблемы Курапатаў.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі