Mozilla Firefox

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


Mozilla Firefox («Вогненная лісіца») — папулярны браўзэр, які распаўсюджваецца пад вольнай ліцэнзыяй.

Firefox зьяўляецца нашчадкам праекту Mozilla.

Вызначаецца гнуткай канфігурабельнасьцю, вялікай колькасьцю дапаўненьняў для вырашэньня розных задачаў карыстальніка.

Мае дапаўненьні для фільтрацыі непажаданага зьместу, онляйнавага перакладу, узаемадзеяньня з блог-рухавікамі ды іншыя.

Mozilla Firefox
Firefox-logo.svg
Firefox 2.0
Распрацоўка Mozilla Foundation
Апошняя вэрсія 2.0.0.4 / 16 траўня 2007 года
АС Кросплатформенны
Тып Браўзэр
Ліцэнзія MPL/GPL/LGPL
Афіцыйная старонка www.mozilla.com/firefox

Mozilla Firefox («Мазіла Файрфокс», «Вогнеліс»), раней вядомы як Phoenix і Firebird — другі па папулярнасці ў свеце браўзэр і першы з адчыненым зыходным кодам, які дамогся такой папулярнасьці.

Пасьля рэлізу вэрсіі 1.0 9 лістапада 2004 года браўзэр атрымаў ухвалу ад шматлікіх медыявыданняў, у тым ліку «Форбс» [1] І «The Wall Street Journal» [2]. У першыя 99 дзён пасля выпуску Firefox яго спампавалі больш як 25 мільёнаў чалавек, пасьля чаго Firefox стаў адным з самых папулярных вольных прыкладаньняў з адчыненым кодам, асабліва сярод хатніх карыстачоў. 19 кастрычніка 2005 года Firefox быў загружаны ў стомільённы раз, усяго толькі праз 344 дні пасьля выпуску вэрсіі 1.0. Па стане на лістапад 2005 Firefox займаў ужо 9,4 % на сусветным рынку інтэрнэт-браўзэраў, а да сярэдзіны 2006 года доля Mozilla Firefox складала, па розных дадзеных, ад 11 да 15 %, моцна пацясніўшы пазіцыі браўзэра Internet Explorer, які выкарыстоўвае большасць карыстачоў.

Існуюць версіі для Windows, Mac OS X, Linux, OS/2, FreeBSD, NetBSD, OpenBSD, Solaris і іншых аперацыйных сістэмаў.

30 лістапада 2005 года выйшаў Firefox 1.5. Прыхільнікі Firefox сцвярджаюць, што ў адрозненне ад самага распаўсюджанага на пачатак 2005 браўзэра Internet Explorer шостай версіі, убудаванага ў Windows, Firefox забяспечвае больш высокі ўзровень бяспекі карыстача, здольны абараняць яго ад дакучлівае рэкламы, валодае шэрагам новых магчымасьцяў.

Хоць Firefox — невялікі паводле памеру браўзэр, ён з'яўляецца адным з найбольш гнуткіх браўзэраў, мае шырокія магчымасьці наладаў: карыстач можа ўсталёўваць дадатковыя тэмы, якія зьмяняюць зьнешні выгляд праграмы, і дадаткі, якія дадаюць новую функцыянальнасць.

Сярод адметных асаблівасцяў можна вылучыць:

  • блякаванне усплывальных вокнаў (pop-up);
  • падтрымку укладкаў (tabbed browsing) (некалькі старонак у адным вакне);
  • павышаны клопат аб бяспецы;
  • убудаваную панэль пошуку ў пошукавых машынах і слоўніках;
  • так званыя «Жывыя закладкі» («Live bookmarks») — мэханізм інтэграцыі RSS-струменяў;
  • шырокія магчымасьці па наладзе паводзінаў і зьнешняга выгляду;
  • невялікі памер дыстрыбутыў (каля 6 MB);
  • падтрымку мноства дадаткаў;
  • выдатныя прылады для вэб-распрацоўніка;
  • аўтаматычнае абнаўленне як самога браўзэра, так і яго пашырэнняў (пачынаючы зь версіі 1.5).

Варта адзначыць, што пералічаныя асаблівасьці з'яўляюцца адметнымі, ў першую чаргу, паводле слловаў саміх аўтараў Firefox. Правільнасць наймення некаторых асаблівасьцяў «адметнымі» (эксклюзіўнымі для гэтага браўзэра, або ўпершыню ўжытыя менавіта ў ім) з'яўляецца чыннікам спрэчак ды інтэрнэт-дыскусіяў. З ўбудаваным ў браўзэр блакаваннем усплывальных вокнаў карыстачы маглі пазнаёміцца ў Internet Explorer 6 (напрыклад, усталяваўшы абнаўленне Service Pack 2 для Windows XP) і пры выкарыстанні Internet Explorer 7. Выкарыстаць укладкі (tabbed browsing) (некалькі старонкаў у адным акне) можна было яшчэ ў браўзэры Opera, а з дапамогаю дадатковых модуляў і ў Internet Explorer 6, сёмая версія якога таксама забяспечвае гэтую магчымасьць без неабходнасьці ўсталёўваць дадатковыя модулі. З ростам папулярнасьці Firefox і павышэннем цікавасці хакераў, заяўленая стваральнікамі павышаная бяспека стала нярэдка аспрэчвацца (зрэшты, некаторыя гучныя заявы на небясьпечнасьць апынуліся фікцыяй). Убудаваная панэль пошуку маецца ў Internet Explorer пачынальна зь версіі 4.0.

За выключэннем адладчыка DOM, здольнага паведаміць карыстачу пра памылку ў сінтаксісе загружанае старонкі і паказаць нумар радка, якая зьмяшчае памылку, прыладаў для вэб-распрацоўніка ў базавай канфігурацыі Firefox няма. Аднак, існуе мноства пашырэньняў, якія рэалізуюць неабходную функцыянальнасьць для вэб-распрацоўнікаў. У прыватнасьці:

  • JSView — дадатак для прагляду знешніх файлаў старонкі
  • HTMLValidator — дадатак для праверкі кода на адпаведнасць стандартам W3C
  • View Source Chart — дадатак для зручнае візуалізацыі разметкі старонкі
  • FireBug — шматфункцыянальнае дадатак , які ўключае ў сябе адладчык, DOM-навігатар і JavaScript-кансоль
  • Web Developer - дадатак, які прапануе мноства функцыяў для адладкі старонкі

Карыстачу інтэрнэту, у якога з'явілася цікавасць да загрузкі і ўсталёўкі Firefox на сваім кампутары, варта назваць ня толькі плюсы, але і мінусы гэтай праграмы, якія ёсць у яго гэтаксама, як і ў любой іншай праграмы, нават калі рэкляма сцьвярджае зваротнае. У параўнаньні з галоўным яго канкурэнтам — Internet Explorer - у Firefox ёсць як моцныя, так і слабыя бакі. Адлюстраванне кантэнту адразу дазваляе камфортна працягваць серфінг нават пры няпоўнай загрузцы старонкі, што асабліва прыкметна пры марудным злучэнні і вялікай колькасьці ўкаранёных аб'ектаў. Пры распрацоўцы Firefox адмысловая ўвага надавалася падтрымцы стандартаў W3C.

Адчынены зыходны код прадукта дае яму дадатковыя плюсы для карыстача — напрыклад магчымасць упэўніцца (пры наяўнасці пэўнага досведу) у адсутнасці «закладкаў», перарабіць браўзэр «пад сябе», і нават самастойна выправіць памылкі.

Зьмест

[рэдагаваць] Рухавічок Gecko

Першапачаткова рухавічок Gecko прызначаўся для браўзэра Netscape 6 у якасці замены старога рухавічка Netscape Communicator 4, які выкарыстоўваўся з 1997 года. Для адладкі рухавічка была створаная адчыненая праграма Mozilla Suite, на якой і адладжвалі Gecko. У 2004 году Mozilla Suite была разабраная на браўзэр Mozilla Firefox, кліент электроннае пошты Mozilla Thunderbird, WYSIWYG HTML рэдактар NVU, каляндар Sunbird і IRC-кліент Chatzilla, які быў выпушчаны ў выглядзе дадаткі для браўзэра Mozilla Firefox. На сёньняшні дзень стабільнай з'яўляецца версія рухавічка Gecko 1.8.1, прызначаная для Mozilla Firefox 2.0, Mozilla Thunderbird 2.0 і SeaMonkey 1.1, і вядзецца распрацоўка рухавічка новага пакалення Gecko 1.9 для Mozilla Firefox 3.0, Mozilla Thunderbird 3.0 і SeaMonkey 1.5.

[рэдагаваць] Firefox 2

25 кастрычніка 2006 г. выйшаў Firefox 2.0. Ён пабудаваны на базе ўдасканаленага рухавічка Firefox 1.5 — Gecko 1.8.1. У ім палепшаная падтрымка JavaScript, SVG, XML (c Alpha 1), трохі зменены дызайн браўзэра (з Beta 2), уведзеная сістэма абароны ад фішынга, распрацаваная кампаніяй Google (Beta 1). Першапачаткова плянавалася дадаць сучасную сістэму закладак пад назовам Places, але з-за цяжкасцяў у яе адладцы яна будзе ўключаная толькі ў Firefox 3.0 (вясна 2007).

Дададзена праверка артаграфіі тэксту ў вэб-формах.

[рэдагаваць] Перспектывы

[рэдагаваць] Firefox 3

Аб гэтай версіі яшчэ мала вядома, бо яна яшчэ на стадыі напісання рухавічка. Вядома толькі, што ў ёй будуць Places і яна пройдзе (дакладней, яе тэставыя зборкі прайшлі) тэст Acid2. Для новае вэрсіі значна перапрацоўваюць рухавічок, на змену Gecko 1.8.1 прыйдзе версія 1.9. Магчыма, менавіта яна істотна зьменіць суадносіны на сусветным рынку браўзэраў. (Нагадаем, Internet Explorer 7, асноўны канкурэнт новых версіяў Firefox, выйшаў 18 кастрычніка 2006 года)
Пасля выхаду ў свет першае альфа-версіі, названае Gran Paradiso Alpha 1, стала вядома, што ў новай версіі:

  • зьменены мэтад высновы фрэймаў;
  • рэалізаванае выкананьне блокаў object без атрыбуту type;
  • спыненая падтрымка аперацыйных сістэмаў Windows 9x, а таксама аперацыйнае сістэмы Mac OS X 10.2.

Распрацоўнікі гэтага прадукта просяць цяперашніх карыстачоў Firefox 2 не выкарыстаць альфа-версію Firefox 3.

[рэдагаваць] Крыніцы

  1. http://www.forbes.com/2004/09/29/cx_ah_0929tentech.html?partner=tentech_newsletter
  2. http://ptech.wsj.com/archive/ptech-20040916.html

[рэдагаваць] Глядзіце таксама

  • Вольнае праграмнае забеспячэнне
  • Flock
  • Madfox
  • Мабільны Firefox для U3- флэш

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

 Mozilla Firefoxсховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[рэдагаваць] Спасылкі(аўтар беларускага артыкула просіць стварыць беларускія аналагі гэтых старонак)

[рэдагаваць] Запампаваць расейскамоўную версію Mozilla Firefox 2.0.0.4