Прывілей Вітаўта яўрэям 1388 году

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Прывіле́й Ві́таўта яўрэ́ям 1388 го́ду — першы юрыдычны акт, якім устанаўліваўся прававы статус яўрэяў ВКЛ, якія пачалі актыўна засяляць гарады заходняй часткі дзяржавы ў другой палове XIV стагоддзя.

Выдадзены Вітаўтам 24 чэрвеня 1388 году яўрэйскай грамадзе (кагалу) Бярэсця як найбольш шматлікай, эканамічна развітай і арганізаванай яўрэйскай грамадзе ВКЛ, якая на працягу некалькіх стагоддзяў каардынавала агульнаяўрэйскае эканамічнае, грамадскае і рэлігійнае жыццё ў дзяржаве; фактычна прывілей распаўсюджваўся на ўсё яўрэйскае насельніцтва ВКЛ. Пазней неаднойчы пацвярджаўся і ўдакладняўся, на яго ўзор выдаваліся прывілеі яўрэям іншым гарадоў (Трок, Гародні, Луцка і г.д.); у 1507 годзе пацверджаны вялікім князем Жыгімонтам I Старым у якасці агульнадзяржаўнага акта ВКЛ. Устанаўліваў асабістую недатыкальнасць яўрэяў, юрыдычную аўтаномію яўрэйскіх грамад, прынцыпы іх тэрытарыяльнай арганізацыі і ўзаемадзеяння з інстытутамі дзяржаўнай улады. У асноўным паўтараў нормы яўрэйскага права краін Цэнтральнай Еўропы XII – XIV стагоддзяў.

Арыгінал (на лаціне) не захаваўся, вядомыя 8 спісаў XVXVII стагоддзяў на старабеларускай, лацінскай і польскай мовах, у тым ліку гэтак званы Берасцейскі спіс XVII стагоддзя, які захоўваецца ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі у Мінску.


Крыніца: Алесь Белы, «Энцыклапедыя гісторыі Беларусі»

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць] Літаратура

  • Лазутка С., Гудавичюс Э. Привилегия евреям Витаутаса Великого 1388 года. Москва—Иерусалим, 1993.