Фларыян Ждановіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Ждано́віч Фларыя́н Па́ўлавіч (28 кастрычніка 188422 лістапада 1937 ці 1938) — адзін з заснавальнікаў прафэсійнага тэатру, актор, рэжысэр і грамадзкі дзеяч. Псэўданімы: Алесь Крэсік, Иван Карась. Брат Антона Ждановіча.

Нарадзіўся ў Менску. У 1902 скончыў Варшаўскую драматычную школу. Працаваў акторам у польскіх тэатрах Беларусі. Далучыўся да беларускага культурніцкага руху. 15 жніўня 1913 у Радашкавічах адбылася прэм'ера знакамітай п'есы «Паўлінка». Ставіў спэктакль Менскі драматычны гурток, якім кіраваў Фларыян Ждановіч, а сярод гледачоў быў і сам аўтар — Янка Купала. Падрыхтаваў мастацкую праграму «Беларускі кірмаш». Арганізаваў драматычны гурток, які пасьля паказу ў вёсцы Старое Сяло пад Менскам спэктакля «Па рэвізіі» М. Крапіўніцкага быў забаронены ўладамі. Каб пазьбегнуць арышту, выехаў у Крым, дзе выступаў на рускай сцэне.

Да Лютаўскай рэвалюцыі 1917 працаваў у Менскай гарадзкой думе. У 1917 мастацкі кіраўнік Першага таварыства драмы і камэдыі ў Менску. У складаных умовах нямецкай і польскай акупацыі ствараў беларускі нацыянальны тэатар. У 1920 быў мастацкім кіраўніком Першага беларускага таварыства драмы й камэдыі. 14 верасьня 1920 пад яго кіраўніцтвам у Менску адкрыўся Беларускі дзяржаўны тэатр (цяпер Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Я. Купалы). Адначасова ў Наркамаце асьветы БССР курыраваў беларускія тэатры. З 1922 у акторскім складзе тэатра.

Ждановіч зрабіў шмат першых пастановак клясыкі беларускае драматургіі – Купалы, Коласа, Аляхновіча, Галубка, Каганца. Ён сам перакладаў на беларускую творы польскай, расейскай і ўкраінскай клясыкі.

19 ліпеня 1930 годзе яго арыштавалі па справе «Саюза вызваленьня Беларусі» й прысудзілі да 5 гадоў ссылкі, якую ён адбываў на Беламорканале. Але й пасьля яму не далі вярнуцца ў Беларусь.

У 1937 годзе Ждановіча арыштавалі ізноў. Расстраляны.

Рэабілітаваны ў 1956.

Гэты тэкст напісаны пры дапамозе матэрыялаў перадач Радыё Свабода (беларуская рэдакцыя).

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі