Італьянская мова
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
![]() |
Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, напісаўшы яго. |
Італьянская (Italiano) | |
---|---|
Ужываецца ў: | Італіі і 29 іншых краінах |
Рэгіён: | Заходняя Эўропа |
Колькасьць карыстальнікаў: | 70 млн. |
Клясыфікацыя: | Індаэўрапейская Раманскія |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў: | Італіі, Швайцарыі, Сан-Марына, Ватыкане, Эўрапейскім Зьвязе, рэгіёнах Славеніі і Харватыі |
Рэгулюецца: | Accademia della Crusca |
Код мовы | |
ISO 639-1 | it |
ISO 639-2(B) | ita |
ISO 639-2(T) | ita |
SIL | ITN |
Італьянская мова — адна з раманскіх моваў індаэўрапейскай моўнай сям'і. Афіцыйная мова Італіі, Сан-Марына, Ватыкану (побач з лацінскай), Швайцарыі (побач з нямецкай, францускай і рэтараманскай), а таксама некаторых прылеглых рэгіёнаў Славеніі і Харватыі, дзе ёсьць італьянскія мяншыні. Карыстаецца лацінскім пісьмом.
На італьянскай мове гаворыць каля 70 млн. чалавек, большасьць якіх жыве ў Італіі. Літаратурная мова заснаваная галоўным чынам на тасканскіх дыялектах і ўяўляе сабой нешта паміж паўднёвымі дыялектамі і паўночнымі галісыйска-раманскімі.
Зьмест |
Дыялекты
Да прызнаных дыялектаў італьянскай мовы належаць тасканскі, п'емонцкі, сардынскі, абруцкі, апульскі, ляцыйскі, умбрыйскі, маркіджанскі, чыкалянска-рыятонска-акуальскі, маліскі і іншыя. Акрамя гэтага, можна казаць пра дыялект у дачыненьні да гаворкі кожнага гораду.
Гісторыя
Італьянская мова ўзьнікла ў працэсе паступовага разьвіцьця гутарковай (вульгарнай) лаціны. Першыя тэксты, якія былі названыя італьянскамоўнымі, адносяцца да 9 стагодзьдзя. Упершыню італьянская мова была фармалізаваная ў 14 стагодзьдзі ў працах Дантэ Аліг'еры, які зьмяшаў паўднёваітальянскія дыялекты з сваёй роднай тасканскай гаворкай.
Італьянскі альфабэт
A | a | /a/ |
B | bi | /б/ |
C | ci (/чы/) | /к/ ці /ч/ |
D | di | /д/ |
E | è,é | /э/ |
F | effe | /ф/ |
G | gi (/джы/) | /ґ/ ці /дж/ |
H | acca | не вымаўляецца |
I | i | /i/ ці /й/ |
J | i lunga | выкарыстоўваецца толькі ў запазычаньнях |
K | kappa | выкарыстоўваецца толькі ў запазычаньнях |
L | elle | /л/ |
M | emme | /м/ |
N | enne | /н/ |
O | ò,ó | /o/ |
P | pi | /п/ |
Q | qu | /к/ |
R | erre | /р/ |
S | esse | /с/ ці /з/ |
T | ti | /т/ |
U | u | /у/ |
V | vu (vi) | /в/ |
W | doppia vu | выкарыстоўваецца толькі ў запазычаньнях |
X | ics | /кс/ |
Y | ipsilon | выкарыстоўваецца толькі ў запазычаньнях |
Z | zeta | /ц/ ці /дз/ |
Глядзі таксама
Раманскія мовы | |
---|---|
арагонская • арумынская • франкаправансальская • астурлеонская (астурыйская) • бургундзкая • каталянская • шампанская • карсыканская • далматынская • француская • фрыульская • галісійская • гасконская • істрыёцкая (істрараманская) • істрарумынска • італьянская • лядынская • сэфардзкая (лядына) • лігурыйская • лямбардзкая • мегленарумынская • нэапалітанскі дыялект • нарманская • аксітанская • партугальская • румынская (малдаўская) • рэтараманская • сардынская • сыцылійская • гішпанская • валёнская |
![]() |
Афіцыйныя мовы Эўразьвязу | ![]() |
---|---|---|
ангельская | баўгарская | вугорская | грэцкая | дацкая | ірляндзкая | гішпанская | італьянская | латыская | літоўская | мальтыйская | нямецкая | нідэрляндзкая | польская | партугальская | румынская | славацкая | славенская | фінская | француская | чэская | швэдзкая | эстонская |