Манґа
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Шаблён:Правапіс Ма́нґа (па-японску: 漫画). У 1814 годзе вядомы японскі мастак Хакусаі стварыў кнігу чорна-белых эскізаў, якім даў назву 漫画 (Manga, Мань Ґа) (неабавязковыя малюнкі). У сучасным выглядзе зьявіліся падчас Другое Сусьветнае Вайны, як японскаі адказ на Амiкон (Амерыканскія коміксы) коміксы, друкавалася ў колеры на добрае паперы й фінансавалася Дзяржаваю. Манґа гэтага тыпу неафіцыйна звалася "Такійскай" ды служыла дзеля прапаґанды.
Пассьля сканчэньня Вайны, калі краіна ляжала ў руінах, на зьмену ёй прыйшла т.з. Осакская манґа Яна друкавалася на дрэннае паперы, была чорна-белай й прадавалася амаль за дарма. У 1947 годзе, Асаму Тэдзука (手塚 治虫) выпускае сваю манґу «Shin Takarajima» (Сін Такарадзіма, Новая Выспа Скарбаў), якая стварыла сапраўднае рэвалюцыю бо Тэдзука стварыў шматлікія стылістычныя складаючыя манґі якія выкарыстоўваюцца й дагэтуль. У ёй уперыню зьявіліся гукавыя эфэкты, буйныя пляны, графічнае падкрэсьліваньне руху ў кадры — усе тыя прыёмы, без якіх сучасная манґа ня можа нават існаваць. «Новая Выспа Скарбаў» разыйшлася фантастычным для тагачаснае Японіі тыражом 400 000 экземпляраў. За своё жыццё Тэдзука стварыў яшчэ шмат працаў, набыў вучняў і пасьлядоўнікаў, якія разьвілі яго ідэі й зрабілі манґу паўнавартаснае зьявай масавае мастацтва.
Зьмест |
[рэдагаваць] Асаблівасьці манґі
Манґа па графічнаму й літаратурному стылю істотна адрозьніваецца ад Амікона (Амерыканскіх коміксаў), ня гледзячы на тое, што разьвівалася пад іх уплывам. Сценар й месцазнаходжаньне кадраў ладзіцца інакш, манґака(мастак манґі) акцетнуе сваю ўвагу на лініях малюнку, а не на яго форме, як гэта робяць заходнія мастакі. Малюнак можа хістацца ад фотаґрафічнае дакладнасьці да ґратеску, але найбольш папулярным зьяўляецца стыль, характэрнаю рысаю якога памылкова лічацца вялікія вочы. На самрэч , важкі не сам памер вачэй, а тая ўвага, якую манґака аддае вачам, у адносінах да астатніх частак твару, іх дэталёвая прамаляванасьць. Первшым у гэткае стылістыцы пачаў маляваць ужо прыпамінаўшыйся Асаму Тэдзука.
У сувязі з некаторымі асабістасьцямі японскае пісьмовасьці, чытаецца манґа з права на лева. Манґа — амаль уся чорна белая, колерам малююцца толькі вопрадка й некаторыя адметныя кадры Выпускаецца па асобку ці цэлымі тамамі, якія маюць назву Kakioroshi (Какіяросі)
[рэдагаваць] Фарматы манґі
У адрозьніньні ад заходніх коміксаў, карыстальнікамі якіх зьяўляюцца выключна дзеці й падлеткі, у Японіі існуе манґа на любы густ: ад дашкольнікаў да пенсіянэраў (існуюць нават кулінарныя манґі)
[рэдагаваць] Некаторыя стылі
Josei-manga 女性 漫画 (Дзосей-манґа) — японскі аналяг жаночых раманаў, чытачамі (а дакладней чытачкамі) зьяўляюца жанчыны старэйшыя за 20 год, сакратаркі й хатнія гаспадыні.
Kodomo-manga 子供 漫画 (Камода-манґа) — Дзіцячая манґа. У сувязі з тым, што карыстальнікамі яе зьяўляюцца дзеці ад 6 да 11 гадоў даволі простая й не прэтэнзіёзная. У камода папулярны гісторыі пра робатаў ці казкі ў стылі фэнтэзі, у якіх па заходніх мерках, занадта шмат гвалту . Папулярныя манґі ў гэтым стылю амаль заўжды выходзяць у якасьці Аніме й калекцый лялек, сувэніраў й іншае рэклямнае прадукцыі. Асабістасьці й шаблёны камода заўжды выкарыстоўваюцца дзеля камічнага эфэкту ў іншых жанрах манґі.
Seinen-manga 青年 漫画 (Сэйнэн-манґа) — Гэта коміксы для маладых мужчынаў 18-25 гадоў. У параўнаньні зь shounen-manga, карыстальнікамі якой зьяўляюцца падлеткі, сэйнэн больш сэксуальна, аґрэсіўна й пры гэтым менш камічна. Калі сюжэты хлапчуковае манґі школа й спорт, тут герой трапляе у сусьвет клеркаў, студэнтаў ды беспрацоўных. Папулярныай хваляй сэйнэн зьяўляюца коміксы на палітычныя альбо карпаратыўныя тэмы, але ёсьць манґі з акультным ці фантастычным сюжэтам. Асобна ад усіх коміксаў гэтае серыі стаіць эратычная манґа — Hentai 変態
Shoujo-manga 少女 漫画 (Сёдзё-манґа) Гэта манґа для дзяўчынак ад 6 да 18 гадоў. У адрозьніньні ад коміксаў іншых напрамкаў, ня мае нейкіх уласных асаблівасьцяў. Але калі выдавец лічыць, што гэтая манґа спадабаецца дзяўчынкам ён аўтаматычна залічвае яе ў разрад сёдзё. Гэтаыя коміксы больш рамантычны й ў іх адаецца шмат увагі фрэзурам, прыгожае вопрадцы й г.д. Bishoujo 美少女(Бісёдзё) — прыгожая дзяўчынка. Прыклад: Bishoujo Senshi Seramun 美少女戦士セーラームーン,(Бісёдзё Сэнсі Сэpa Мун) — Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц. Сэйляр Месяц манґакі Наокі Такэуці тыповы прыклад манґі для дзяўчынак. Большасьць мастакоў сёдзё — жанчыны
Shounen-manga 少年 漫画 (Сёнэн-манґа). Асноўнымі карыстальнікамі сёнэн (хлапчуковае манґі) зьяўляюцца хлопчыкі й падлеткі, але зразумела ж, маюца яе прыхільнікі сярод дзяўчынак й маладых хлопцаў. У гэтым жанры ўпершыню зьявіліся так званыя Tankoubon 単行本(Танкубон) — вялікія тамы манґі, якія ў народзе адразу ж празвалі тэлефоннымі кнігамі. У дадзены час сёнэн зьяуляецца самым папулярным жанрам манґі. Bishounen 美少年(Бісёнэн) — прыгожы хлопчык, сустракаецца ўва усіх стылях манґі й анімэ, пры гэтым можа выглядаць даволі мужна, але часьцей бісёнэнам называюць жанчынападобнага пэрсанажа Yaoi-Hentai やおい 変態 (Яой-Гэнтай) — манґі для ґэяў.
[рэдагаваць] Вядомыя асобы
Кіяхіка Адзума (あずまきよひこ) — аўтар «Azumanga Daioh» (あずまんが大王, ), «Yotsuba &» (よつばと).
Кэн Акамацу (赤松 健) — даволі малады, але ўжо даволі папулярны манґака. Атрымаў вядомасьць дзякуючы сваёй другое манґе, «Love Hina» (ラブひな Rabu Hina) , якая была экранізавана.
Масакадзу Кацура (桂正和) — уладар фан-сервісу - напрамку дарослае манґі, адметнай рысаю якой зьяўляецца наўмыснае дэманстраваньне жаночае ніжняе бялізны (часьцей ў камэдзійнае сцэнах) Мае шалёную папулярнасьць як у роднае Японіі так і на Захадзе. Манґака ў коміксах "Відэа Дзяўчына Аі" (電影少女 Denei Shojo анг. Video Girl Ai), "Shadow Lady" , "Айдзу" ((アイズ) Aizu анг. I"s ) й інш.
Румико Такахаси (高橋留美子) — адна з найбольш вядомых у сьвеце й даволі багатая па японскіх мерках манґака. Аўтарка такіх папулярных манґ як: «Maison Ikkoku» (めぞん一刻, ), «Ranma 1/2» (らんま½, Ranma nibun no ichi), «Urusei Yatsura» (うる星やつら) ды «InuYasha» (犬夜叉)[. Большасьцью яе прац зьяўляюцца танкубонам.
Наока Такэуці (武内直子) - такійскае манґака, якая атрымала сусьветную вядомасьць сваёй чацьвёртае працай, манґай "Прыгожая Ваярка Сэйляр Месяц" (美少女戦士セーラームーン Bishojo Senshi Sеramun). Яе геройка Усаґі Цукіна 月野うさぎ,спачатку ў фармаце комікса, а потым і ў фармаце анімацыйнага серыяла з посьпехам вандравала па старонках ды экранах Японіі, ЗША, Нямеччыны, Украіны, Расеі й іншых краінаў сьвету.
Гаяо Міядзакі (宮崎 駿) — знакаміцейшы й паважанейшы японскі манґака, мастак-аніматар, прадуцар й рэжысёр. Аўтар й прадуцар шматлікіх анімэ "Ваўчынае князёўна" (もののけ姫 Mononoke Hime), "Мой сусед Тотара" (となりのトトロ Tonari no Totoro), "Сэн, альбо Ціхіро выкрадзеная прывідамі" (千と千尋の神隠し Sen to Chihiro no Kamikakushi у нашым пракаце "Унесеныя прывідамі"), "Блукаючы маёнтак Хоўла" (ハウルの動く城 Hauru no Ugoku Shiro, англ. Howl’s Moving Castle) й іншых.
У якасьці манґакі намаляваў коміксы "Наўсіка з даліны вятроў" (風の谷のナウシカ Kaze no tani no Naushika), "Люпэн ІІІ" (ルパン三世カリオストロの城 Rupan sansei: Kariosutoro no shiro) й шмат іншых
[рэдагаваць] Гэнтай
Гэнтай 変態 (яп.Вычварэнскi) Манґа й Анімэ надта эратычнага, а часьцей ўвогуле парнаґрафічнфічнага зьместу. Мае даволi вялiкую папулярнасьць ва усім сьвеце ды займае 25% агульнага тыражу ўсяе манґi выпушчаемае ў Японii. З-за свайго фрывольнага зьместу гэнтай прадаецца ў сьпецыяльна выдзеленых месцах i толькi запаяным у непразрысты плястык, каб маючыеся там малюнкi часам не пабачылi дзецi.
Акрамя ўласна гэнтая маецца два яго падпункты для вузкага кола аматараў.
[рэдагаваць] Яой
Яой やおい Манґа галоўнымі героямi якой зьяўляюцца ґэi. У асноўным гэта вольны пераказ папулярных манґаў, фiльмаў ды лiтаратурных твораў, героi якіх па волі манґакі ператвараюцца ў аматараў "мужчынскага каханьня". Пры чым асноўнымi карыстальнiкамi яой зьяўляюцца жанчыны, а не ўласна героi дадзеных твораў.
Сёнэн ай 少年愛 тый жа яой толькi практычна без сэксуальных сценаў больш прыстойны апавядаючы пра каханьне сярод хлопчыкаў. Элемэнты сёнэн ай могуць зьмяшчацца ў манґах агульнае карыстаньня нават дзiцячых, але ў дадзеным выпадке яны амаль страчваюць свой эратычны зьмест: Прыклад некаторыя эпiзоды ў камода-серыяле "Сакура" (カードキャプターさくら)
[рэдагаваць] Юры
Юры 百合 Тое што яой, але ў жаночым выкананьні. Таксама на права называцца асноўнымі карыстальнікамі юры змагаюцца лесьбіянкі й мужчыны нармалёвае арыентацыі. Але геройкі юры прайграюць сваім мужчынскім калегам па-папулярнасьці. Па аналёгіі зь яой таксама мае дзіцяча падлеткавую версію пад назвай "Сёдзё Ай" 処女愛. Элементы сёдзё ай можна знайсьці ў манґе "Рэвалюцыйная дзяўчынка Утэна" (少女革命ウテナ; Shоjo Kakumei Utena), але найбольш клясычнаю й папулярнаю сёдзё ай парай зьяўляюцца геройкі анімэ й манґі аб Сэйляр Месяц: Міціру (みちる, Сэйляр Нэптун) й Гарука (はるか, Сэйляр Уран). Апошняя нават ходзіць у мужчынскае вопрадцы (у расейскім перакладзе яе нават ператварылі ў хлопца).
Акрамя ўласна гэнтаю ў манґе й аніме маюцца больш прыстойныя формы эротыкі:
[рэдагаваць] Эцьці
Назва Эцьці エッチ пайшла ад скажоннай ангельскае літары "h" якой японцы адмячаюць усю прадукцыю сэксуальнага зьместу. Адрозьненьне ад гэнтаю замена сэксуальных сцэнаў намёкамі на сэкс альбо проста дэманстрацыя ніжняе бялізны ці аголенае цела.
[рэдагаваць] Фансэрвіс
Яшчэ больш прыстойным можна назваць фансэрвіс. Тут адсутнічае нават намёк на сэкс, але героі (часцьей дзяўчыны) ад часу трапляюць у сэтуацыі, калі іх бялізну бачаць тыя каму ў прынцыпу яе бачыць не абавязкова (пад час боек, падзеньняў, дзьмахаў ветру ці тупа "зазіраючай" пад спадніцу камэрай.
[рэдагаваць] Анімэ
Анімэ (アニメ) – скарочаная японцамі версія слова “аnimation”. У японскае мове так называюць любое анімацыю не залежна ад краіны паходжаньня. У адрозьненьні ад анімацыі іншых краін у большасьці разьлічана на падлеткавую й дарослую аўдыторыю, таму карыстаецца попытам ў тых краінах сьвету дзе мульты разьлічаны выключна на дзіцячае аўдыторыю. Але попытам таксама ёсьць і на камода (дзіцячае) анімэ. Анімэ зьявілася яшчэ на пасчатку двадцатае стагоддзя разам з кіно але ў сучасным выглядзе яна была упершыню зроблена спадаром Асамай Тэдзукай ўласнае пэрсонай. Ён разпрацаваў шматлікія асаблівасьці законаў перакладу манґі ( а часьцей яна зьяўляецца асновай для анімэ) у, амаль што сапраўдны фільм. Таксама ўласна Тэдзука пазычыў у Дыснэя вялікія вочы для найлепшага пераказу эмоцыяў. Акрамя вялікіх вачэй іншае асаблівасьцю анімэ зьяуляюца таксама разнакаляровыя й часам экзатычнае формы фрэзуры. З пачатку мастакі выкарыстоўвалі гэты мэтад, каб лепш запомніць пэрсанажа, а зь цягам часу для показу яго характару, ці ўвогуле як даніну традыцыі. Акрамя такіх, крыху ґратэскных герояў, шмат хто зь японскіх мастакоў прамалёувае кожную рысу твару й цела персанажу набліжаючы анімэ да мастацкага кіно. Таксама анімэ атрымала ў спадчыну ад манґі яе мэтавую аўдыторыю й усе яе жанры. Сюжэт жа залежыць ад фантазіі сцэнарыту. Па фарматах анімэ падзяляецца на тэлевізійныя серыялы (TV), відэафільмы (OAV) й паўнамэтражныя кінаанімацыі.
[рэдагаваць] TV
Звычайна (за рэдкім выключэньнем) ствараюца на аснове папулярных у гэты момант манґ. Складаюцца з кароткіх (да 25 хвілінаў) серый. Доўжыцца серыял адзін (часам два) сезонаў ды зьмяшчае 12 (24) серый. Але ў некаторых выключэньнях (прыклад: серыял аб Сэйляр Месяц) доўжыцца некалькі сезонаў.
[рэдагаваць] OAV
Таксама як і серыял часьцей зьнят па якое-небудзь манґе, але больш нагадвае паўнамэтражны (толькі падзелены на паў- ці аднагадзінныя эпізоды). З-за таго, што ад пачатку прызначаны для продажу на касэтах ці DVD-кружэлках не зьмяшчае асоба шмат эпізодаў абмяжоўваючыся двумя-чатырмя (у залежнасьці ад іх даўжыні).
[рэдагаваць] Фільмы
Ад часу таксама маюць манґавае аснову (асабліва калі здымаюцца па матывах серыялу), але часьцей здымаюца па літаратурных творах ці ўласных задумках аўтараў. Прызначаны для дэманстраваньня ў кінатэатрах ды ўяўляюць сабой сапраўднае анімацыйнае кіно. Вытворчасьць паўнамэтражных фільмаў патрабуе шмат часу й грошаў, некаторыя японскія студыі нават адмовіліся ад іх вытворчасьці (напрыклад, смая знакамітая японскае студыя “Тоэй Анімэйшн” (東映アニメーション )). Адзінай зь нешматлікіх студыяў якая займаецца вытворчасьцю (за рэдкім выключэньнем) толькі поўнага мэтра можна лічыць студыю Ісаі Такахаты (高畑 勲) й Гаяо Міядзакі “Ghibli” (スタジオジブリ Джыблі).
[рэдагаваць] Манґа ў сьвеце
Пасьля ўласна Японіі, першае месца па распаўсюду манґі й аніме займаюць інданэзійцы, за імі сьпяшаюцца Злучныя Штаты. Ад іх таксама не адстае Эўразьвяз. Свае уласныя выдавецтвы маюца ў Германіі там нават друкуюць свае уласныя танкубоны , Францыі дзе знайшлі сваіх карыстальнікаў найбольш арыгінальныя ўзоры манґі (авангард, філязофскія й эксперымэнтальныя творы), Польшчы й інш. У суседняй Расейшчыне манґа-рух распачаўся даволі позна (напрыканцы 1980х гадоў), таму дагэтуль знаходзіца на пачатковым ўзроўні, але й там маюцца некалькі фірмаў займаючыхся распаўсюдам прадукцыі Made in Japan (У асноўным Анімэ)
[рэдагаваць] Манґа ў Беларусі
Dominick 18:08, 24.05.2006 (UTC)