Род-Айлэнд

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Род-Айленд
Сьцяг Род-Айленда Выява:Герб Род-Айленда.png
Сьцяг Род-Айленда Герб Род-Айленда
Мянушка штата: «Акіянскі Штат»
Штат Род-Айленд на мапе ЗША
Іншыя штаты ЗША
Сталіца Правідэнс
Найбуйнейшы горад Правідэнс
Губэрнатар Дональд Карч'еры
Плошча
 - Агулам
 - Сушы
 - Вады
50-я па ЗША
4 005 км²
2 709 км²
1 296 км²
Насельніцтва
 - Усяго (2000)
 - Шчыльнасьць
43-е па ЗША
1 048 319
387,35/км²
Стаў штатам
Дата заснаваньня
13-м
29 траўня 1790
Часавы пас Усходні час: UTC-5/-4

Род-А́йлэнд (па-ангельску: The State of Rhode Island and Providence Plantations) — самы маленькі па плошчы штат ЗША, разьмешчаны на беразе Атлантычнага акіяна. Род-Айленд быў адной з 13 амэрыканскіх калоній, паўсталых супраць Англіі. Першапачаткова штат складаўся зь дзьвюх частак: Правідэнскія плантацыі (мацерыковая частка штата, найбуйнейшы горад — Правідэнс) і Абток Род (астраўная частка, найбуйнейшы горад — Ньюпорт)

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя штата

Калонія Род-Айленд была заснаваная ў 1636 годзе Роджэрам Вільямсам, пасля таго, як ён быў выгнаны з Калоніі Масачусэтскага заліва з-за яго рэлігійных поглядаў. Ён пасяліўся на мысе, які агароджвае заліў Нарагасэт поруч рэкі Машасак, назваўшы гэтае месца Правідэнс і абвясьціўшы там свабоду веравызнаньня для баптысцкіх пасяленцаў.

18 траўня 1652 Род-Айленд прыняў першы ў Паўночнай Амерыцы закон, які забараніў рабства.

Кароль Англіі Карл II дараваў Джону Кларку Каралеўскую Грамату для Роду-Айленда. Адзіны з 13 калоній, Род-Айленд атрымаў поўную свабоду веравызнаньня. Права голасу было прадстаўлена толькі землеўласьнікам, што было даволі дэмакратычна для таго часу, паколькі большасбць пасяленцаў былі фэрмэрамі. З пачаткам індустрыяльнай рэвалюцыі у калоніі ўтварыўся вялікі кляс працоўных, якія ня мелі права голасу. Да 1829 году 60% вольных белых мужчын прыналежылі да гэтай катэгорыі. У 1841 году Род-Айленд быў адзіным штатам ЗША, у якім ня ўсе вольныя мужчыны мелі права голасу. Асамблея штата адмовілася прыняць неабходныя папраўкі, што выклікала ўзброеныя беспарадкі ў штаце. Беспарадкі былі падушаныя, але асамблея была змушаная прыняць новую канстытуцыю штата, якая давала права голасу ўсім мужчынам, якія маглі заплаціць выбарчы падатак у 1 даляр.

Род-Айленд быў апошняй з пачатковых 13 калоній, якая прыняла Канстытуцыю ЗША (29 траўня 1790).

[рэдагаваць] Законы і адміністрацыя

Сталіца Род-Айленда — горад Правідэнс, яго губэрнатар — Дональд Карч'еры (Рэспубліканец). Два сэнатара ад Роду-Айленда: Джон (Джэк) Рыд і Шэлдан Уайтхаўз (абодва дэмакраты). Два прадстаўніка ў кангрэсе: Патрык Дж. Кэнэдзі (акруга 1) і Джым Ланджэвен (акруга 2), абодва дэмакраты. Штат як правіла падтрымлівае дэмакратычных кандыдатаў на прэзыдэнцкіх выбарах.

[рэдагаваць] Дэмаграфічная інфармацыя

6,1% насельніцтва штата ва ўзросце да 5 гадоў, 23,6% да 18, 14,5% старэй 65. Жанчыны складаюць 52% насельніцтва.

Рэлігійная прыналежнасць насельніцтва:

  • Каталікі — 62 %
  • Пратэстанты — 25 %
  • Іншыя хрысьціяне — 1 %
  • Іншыя рэлігіі — 2 %
  • Атэісты — 7 %

Асноўныя пратэстанцкія дэнамінацыі штата: баптысты (6% ад насельніцтва штата), Епіскапальная царква (5%), мэтадысты (2%).

[рэдагаваць] Адукацыя

У Род-Айлендзе находзяцца некалькі ўнівэрсытэтаў, у тым ліку сусьветна вядомы Браўнаўскі ўнівэрсытэт і набіраючы папулярнасць Johnson & Wales University, а таксама Школа Дызайну Род-Айленда і Правідэнскі Каледж. Акрамя таго, у штаце маецца дзяржаўны ўнівэрсытэт, Унівэрсытэт Род-Айленда.


Адміністрацыйныя адзінкі ЗША Сьцяг ЗША
Штаты

Агаё | Айдага | Аклагома | Алабама | Аляска | Арызона | Арканзас | Арэгон | Аява | Ваёмінг | Вашынгтон | Вэрмонт | Вірджынія | Вісконсін | Гаваі | Дэлавэр | Джорджыя | Заходняя Вірджынія | Ілінойс | Індыяна | Каларада | Каліфорнія | Канзас | Кентакі | Канэктыкут | Люізіяна | Мантана | Масачусэтс | Мінэсота | Місысыпі | Мізуры | Мічыган | Мэн | Мэрылэнд | Нэбраска | Нэвада | Нью-Гэмпшыр | Нью-Джэрзі | Нью-Ёрк | Нью-Мэксыка | Паўднёвая Караліна | Паўднёвая Дакота | Паўночная Караліна | Паўночная Дакота | Пэнсыльванія | Род-Айлэнд | Тэнэсі | Тэхас | Флорыда | Юта

Фэдэральная акруга Акруга Калюмбія
Астраўныя тэрыторыі Амэрыканскае Самоа | Абток Бэйкер | Гуам | Абток Хоўлэнд | Абток Джэрвіс | Атол Джонстан | Рыф Кінгмэн | Атол Мідўэй | Абток Наваса | Паўночныя Марыянскія абтокі | Атол Пальміра | Пуэрта-Рыка | Віргінскія абтокі | Абток Ўэйк