Kurd

Wikipediya ra, ensiklopediya xosere

Mıleto Kurd (Kırdas) Mezopotamya de cıwiyeno. Dormarê Kurdan de şari zey Tırkan, Ereban, Farsan ronışteyê. Her çıqa ke dewletê da inana resmiye çıniya, qıse Kurdıstan xeylê xaan de qebul biyo u taê ca de zey İran u Iraqi namey mıntıqano resmiyo ki.

Kurdi, rıstım ra şarê do İraniyo, zıwanê Kurdan aidê komelê İraniyanê rocawanê zımey (ğerbê şımali), bın komelê (bıngruba) Karmanio. Zıwanê Kurdan hirê zıwanan ra ibareto:

1. Kurmanci (Kurdkiyê Zımey) 2. Sorani (Kurdkiyê Merkezi) 3. Kurdkiyê Veroci (Kelhuri, Kırmanşahi)

Gorey texminan 26-28 milyoni Kurdi estê. Tırkiya de 14 milyoni, İran de 6,5 milyoni, Iraq de 5 milyoni, Suriya de 2 milyoni, Qefkasya de dewletanê Ermenıstan u Gurcıstani de ki se hezar Kurdi estê. Rusya, Qazaxıstan de ki taê Kurdi estê. Memleketanê Ewropa de zaf Kurdi (1 milyon) cıwiyenê. Sebebê herbê PKK u Dewlete ra nıka Estanbol, İzmir, Antalya, Mersin, Bursa u bacaranê binan de zaf Kurdi, Zazay u Suryaniy estê.

Kurdıstan de roy (çhemi) zey Fırat, Dicle roanê gırdan raê, gola Wani gole tewr gırda. Caê Kurdan de xeylê namey Ermenki u Aramkiyê ki. Wextê Terteley Ermeniyan de xeylê Ermeni u Suryani u Rumi kışiyay ya ki welatê xo terk kerd. Heta terteley Armeninyan Armeni u Suryani zaf biy (1,5 million).

Şarê Kurdan de eşiretine hewna esta, tainan de hewn dewa goni esta.

İtiqat ra Kurdi zafêr mısılmanê, zafê ninan zi Şefi u taê Sunni zi estê (%80). İran u Iraq de Kurdê veroci zafêr [Şii]yê. Kışta ninan de Kurdê Elewiy u [Yezıdi]y ki estê.

[bıvurne] Bewne / Qayt Ke

zıwananê binan de