Felghêra
From Wikipedia
Artécol in dialèt arzân
Felghêra (Fellegara in italiân) l’é ‘na stòrica e antîga frasiòun de Scandiân, adèsa la gh’à circa 500 abitânt.
[edit] Storia
Es gh’à nutèsi ‘d un castèl bèle int al 978, a’s pèinsa ch’ al fós ind al pôst in dōve adès a gh’é la véla di cûnt Rangoni
Es pêrla ed Felghêra Vècia ind al 1185, quând l’é stê avêrt dal cumûn ed Rèz un canêl per purtêr l'âcva dal Sècia in sitê. Ind i ‘stès ân probabilmèint l’é stê tirê só al mulèin ed Felghêra Vècia incòra in funsiòun.
Circa int al 1315, al turèint Tresnêr (che al traversêva Felghêra e l’andêva finîr in ‘na padòl tra Sabiòun, Runcadèla, e la Masòun) l’é stê deşviê, per fêrel andêr a finîr int al Sècia.
Intōren a la secònda metê dal XV sècol, al dóca Borso d'Este, per scansêr la cunténva rotûra dal canèl pr’âria ch’ al permetîva al pasâg dal âcvi dal Sècia sōvra a còli dal Tresnêr, l’à fât fêr un genèr ed bòta quacêda, ciamêda "bòta dal canêl ed Sècia". Sté bòta l’é un lavōr fât a mân, cun di quadrê, ed fōrma ‘d un mèz sèirc schisê, cun un râg ed dû mêter e ‘d la lunghèsa ed 250 mêter, al pâsa sóta al lèt dal turèint pôch luntân dal paèiş. Giovanni Andrea Banzoli (1668 – 1734) al la ciâma:"Botte maravigliosa".