Emégglia
From Wikipedia
Artéccol in dialètt bulgnais
L'Emégglia l'è 'na regiån stòrica d'l Èlta Itâglia, ch'la métt insamm la regiån Emégglia-Rumâgna cun la Rumâgna. La tôl al nomm da la via Emégglia, la strè ch'l à fât fèr al consol romàn Marco Emilio Lepido par lighèr insamm äl zitè ed Rèmin e 'd Piesänza.
[edit] Cunfén
I cunfén geogrâfic d'l Emégglia én: i fiòmm Siller e Raggn a maténna, al cunfén cun la Rumâgna, al Po ed såtta, al cunfén cun la Lunbardî, ed såura i mónt d'l Apenén, al cunfén cun la Tuschèna e la Ligûria.
La cunpränd al pruvénzi ed Piesänza, Pèrma, Rèz, Mòdna, Frèra e Bulåggna (fora ch'al distratt ed Iommla).
[edit] Stòria
Fén dal 568 d.C. (quand i arrivénn i Lungubèrd int'la Basa padèna) al 1859, l'Emégglia l'era pèrt d'la Lunbardî. Qual ch'l è vair l'è tignimôd che ste nomm l'è stè dè dai Lungubèrd dåpp ch'i avéven occupè la regiån guernè da Råmma ch'l era cunposta dal zitè ed Forum Livii (Furlè), Forum Cornelii (Iommla), Faventia (Faänza), Bononia (Bulåggna), Mutina (Mòdna), Regium (Rèz), la regiån ôt d'Augusto, ch'l era ciamè Emilia in latén.
Al mumänt d'l invasiån dî franzîs e dî piemuntîs quand ai era Napoleone, dezidénn ed creèr al nomm Emilia parché i avéven pòra che la Lunbardî la psess advintèr trôp forta. L'è par quasst che Rèz prémma d'l Unitè l'era ciamè Rèz ed Lunbardî (Reggio di Lombardia).
[edit] Antîga divisiån puléttica
I stèd piò impurtant d'la regiån eran al Duchè ed Mòdna e Rèz, al Duchè ed Pèrma e Piesänza e al Duchè ed Frèra. Bulåggna l'è stè par dî ân al cunfén stra i Lungubèrd e la Rumâgna, mo a la fén l'è stè al Stèd d'la Cîsa ch'l à guernè par pió tänp, fén al Risorgimänt.