París

De Biquipedia

Bandera Escudo
Datos
Rechión: Isla de Franzia
Trestallo: París
Superfizie:
 - monezipio
 - aria metropolitana

105,40 km²
14.518 km²
Poblazión (zenso 1999):
 - monezipio
 - aria metropolitana

2.125.246
11.174.743
Densidá (zenso 1999):
 - monezipio
 - aria metropolitana

20.164/km²
770/km²
Dibisions admenistratibas: 20 Arrondissements

París, capital de Franzia, sulcada por o Sena. O monezipio de París tien 2.125.246 abitans y ye zentro d'un aria metropolitana de 11.174.743 ab., una d'as mayors d'Europa y que corresponde a la Rechión parisina u Île-de-France.

En a suya calidá de ziudá prenzipal d'o país, París ye a sede d'o gubierno zentral franzés y aculle as prenzipals representazions diplomaticas foranas .

Autualmén más d'a metá d'a poblazión menor de 15 añadas tien aszendencia forana, en particular d'orichen magrebí y d'as antiguas colonias franzesas d'África subsahariana.

O punto royo zeña la posizión d'a ziudá en o mapa de Europa.
Enlarge
O punto royo zeña la posizión d'a ziudá en o mapa de Europa.

Contenius

[Editar] Istoria

Articlo prenzipal: Istoria de París

En o sieglo III a.c un lugar zelta clamato parisii, fortificó a isla d'a Cité, que estable o corazón d'a ziudá .

En a epoca d'o Imperio Román a ziudá eba lo nome de Lutecia. Os románs enamplaron as mugas d'a ziudá, espezialmen sobre o canto cucho d'o río Sena.

En a fortidura d'a Bastilla que se trobaba en l'orién d'a ziudá, se enzetó ofizialmen o mobimiento que se conoxe como Reboluzión Franzesa.

[Editar] A ziudá mientres o Segundo Imperio

Baxo Napoleón III a ziudá tien a suya transformazión urbana más senificatiba. O emperador encarga a lo Barón Haussmann l'execuzión d'os cambeos amenistables ta combertir París en a ziudá más muderna d'o mundo en a suya epoca .

S'espalda gran parti d'a ziudá antigua y meyebal y se da trango a os grans bulebars y edifizios mudenos, o más destacau: l'Opera Garnier. Se contruyen escanadas d'auguas y atros impotáns enantos en obras publicas .

Este periodo arriba a o suyo fin dimpués d'a caíta d'o emperador a debiu a la redota permenada por o suyo exerzito en a guerra franco-prusiana.

A Torre Eiffel
Enlarge
A Torre Eiffel

Esposizions unibersals

París agüespó mientres a segunda metá d'o sieglo barias esposizions que arrocloron a espositors de tot o mundo. A más destacada tubo puesto en 1889 con enchaquia d'a remeranza d'o primer zentenario d'a reboluzión. Ta este ebento estió construyida a Torre Eiffel, que anque debirba estar desmontada una begada rematada a esposizión, contina autualmén en o suyo plazamiento orixinal.

[Editar] Sieglo XX

O sieglo se enzeta con a construzión d'o metro de París. Os feitos más impotáns que se acayezen en a ziudá mientres ixe sieglo serán en muitas ocasions binculatos con o metro .

En 1940 a ziudá se beyó conquistada por o exerzito alemán de Hitler en a bastida d'a Segunda Guerra Mundial. París estio alministrada por l'alinios d'ocupanzia, que l'albandonaron dimpués de cuatro añadas, sin causar-le esferras de miramiento, en contimparanza con os daños permenaus por atras ziudaz europeyas en ista guerra.

Desembolique urbán

Baxo l'alministrazión d'o presidén François Mitterrand, en a decada d'os 80 y prenzipios d'os 90 a ziudá reculle una nueba empenta en o suyo urbanismo e infraestrutura. S'esbiellan seutors deprimitos d'a ziudá, en particular barrios d'o canto cucho y a Villette, se'n debantoron nuebos edifizios emblematicos, como a biblioteca, l'arco d'a Esfensa, o Museu d'Orsay y se esbielló o Museu d'o Louvre.

[Editar] Economía

A rechión de París conzentra alto u baxo a cuatrena parti d'a produzión industrial de Franzia. A suya economía s'empara alazetalmen en a fabricazión de maquinarias de toda mena. Ye de destacar tamién a produzión d'articlos de luxo, como l'altera custura, as xoyas y os perfumes. En o suyo puerto sobre l'Atlantico en a ziudá de Le Havre, mobiliza o cuatreno mayor bolumen de tonelache en Europa. O seutor finanziero d'o país se conzentra en ista ziudá y l'agricola se mobe mayoritariamen en ista ziudá, que poseye a mayor bodega de mercanzías agricolas d'o mundo.

Franzia ye o prenzipal destín turistico en o mundo y o suyo capital conzentra o ficazio de güena parti d'os toristas que besitan o país.

[Editar] Sistema de porte

O sistema de porte de París ye d'una eficazia destacada, ta una megalópolis d'ista grandaria. As suyas bías se mantienen en sobrebuén estau y l'unico problema t'os beíclos ye o eszeso d'os mesmos. Un eficaz sistema enchega os trenes de redoladas con o sistema de metro, que a suya begada ye atrabato a un denso prexinato de rotas de autobuses, lo que fa que siga mui fázil escampar-se por a ziudá que antimás apresta de dos aeropuertos internazionals, a troxar d'os cualos se puede arribar á fote al zentro d' a ziudá .

París se enchega con a resta d'Europa grazias a una muderna rete d' autopistas y al plen sistema ferrobiario que cuenta con o TGV ta coneutar con os diferéns puntos d'o país con Londres y a troxar de 2007 con Fráncfort d'o Main.

[Editar] Contaminazión

Autualmén a Ziudá tien un d'os endizes de contaminazión ambiental más puyau d'Europa. Anque tien una considerable cantidá d'espazios publicos y berdes, o caos d'o tracaz y o zensurable comportamiento de parti d'a poblazión, fan que a ziudá siga menos agradable de recorrer de lo que poderba estar en birtú d'os suyos atrautibos urbanisticos e istoricos.

Acorer por a ziudá en bezicleta ye difízil si se confronta con atras capitals europeyas, debiu a lo poco numero de quilometros en bías ta istos beíclos, o particular foriconismo de bels automotors y a contaminazión.

Por atra parti a promisquidá d'os propietarios de mascotas, han feito zelebre a París en as zaguers decadas. Un cada begada más puyau numero de presonas bibe con animals, lo que ha ocasionau un serioso problema ta chestionar o control d'os repuis organicos d'istos animals.

[Editar] Arte y cultura

París tien un puesto pribilexiau en a redolada artistica y cultural a ran mundial en os zaguers sieglos. Astí han naxiu mobimientos artisticos como l'espresionismo, o surrealismo y o faubismo e impotáns feguras d'o arte y o pensamiento como René Descartes, Voltaire, Victor Hugo, Émile Zola, Alexandre Dumas (fillo), Edgar Degas, Claude Monet, Jean-Paul Sartre, Jean Renoir.

Tamién ha acullito a muitos artistas foranos como Leonardo da Vinci, Vincent van Gogh, Pablo Picasso y a escritors como Ernest Hemingway, Grabiel García Márquez y atras zelebridaz como Alexander von Humboldt.

Antimás a ziudá cuenta con a mayor botinada d'obras d'arte, troxadas en os suyos moltiples museus y coleuzións pribadas. Dentro d'istos tresoros o más destacado ye a famosa Mona Lisa, una pintura de balgua incalculable. Por atra parti o patrimonio arquiteutonico de París no tien concarada en o mundo, denguna atra ziudá ha debantato tantos y tan baliosos edifizios d'os más destacaus arquiteutos unibersals.

[Editar] Puestos destacaus

A Seo de Notre-Dame de París
Enlarge
A Seo de Notre-Dame de París
  • Museu d'o Louvre
  • Torre Eiffel
  • Les Invalides
  • Arco d'o Trunfo
  • Plaza d'a Concordia
  • Campos Elíseos
  • Basilica d'o Sacré Coeur
  • Barrio Latín de París
  • O Pantión
  • Biblioteca François Mitterrand
  • Seo Notre Dame de París
  • Zentro Georges Pompidou
  • Colunna Vendôme
  • Opera de París
  • Plaza d'as Bitorias
  • Puen Alexandro III
  • Passerelle Bercy-Tolbiac

[Editar] Beyer tamién

  • Botinadas urbanas en a UE
  • Unibersidá de París

[Editar] Enrastres esternos


Trestallos de Franzia Franzia

01 Ain | 02 Aisne | 03 Alier | 04 Alpes d'Alta Probenza | 05 Altos Alpes | 06 Alpes Maritimos | 07 Ardecha | 08 Ardenas | 09 Arièja | 10 Aube | 11 Aude | 12 Avairon | 13 Bocas d'o Roine | 14 Calvados | 15 Cantal | 16 Charente | 17 Charente Maritimo | 18 Char | 19 Corresa | 2A Corzega d'o Sur | 2B Alta Corzega | 21 Costa d'Oro | 22 Costas d'Armor | 23 Cruesa | 24 Dordoña | 25 Doubs | 26 Droma | 27 Eure | 28 Eure y Loir | 29 Finisterre | 30 Gard | 31 Alta Garona | 32 Gèrs | 33 Gironda | 34 Erau | 35 Ille y Vilaine | 36 Indre | 37 Indre y Loira | 38 Isèra | 39 Jura | 40 Landas | 41 Loir y Cher | 42 Loira | 43 Alta Loira | 44 Loira Atlantica | 45 Loiret | 46 Olt | 47 Olt y Garona | 48 Losera | 49 Maine y Loira | 50 Mancha | 51 Marne | 52 Alto Marne | 53 Mayenne | 54 Meurthe y Mosela | 55 Mosa | 56 Morbihan | 57 Mosela | 58 Nièvre | 59 Norte | 60 Oise | 61 Orne | 62 Pas-de-Calais | 63 Puèi Domat | 64 Perinés Atlanticos | 65 Altos Perinés | 66 Perinés Orientals | 67 Baxo Rin | 68 Alto Rin | 69 Roine | 70 Alta Saona | 71 Saona y Loira | 72 Sarthe | 73 Saboya | 74 Alta Saboya | 75 París | 76 Sena Maritimo | 77 Sena y Marne | 78 Yvelines | 79 Deux-Sèvres | 80 Somme | 81 Tarn | 82 Tarn y Garona | 83 Var | 84 Vauclusa | 85 Vendée | 86 Viena | 87 Alta Viena | 88 Bosgos | 89 Yonne | 90 Territorio de Belfort | 91 Essonne | 92 Altos d'o Sena | 93 Sena-San Denís | 94 Bal d'o Marne | 95 Bal de l'Oise
Trestallos d'Ultramar : 971 Guadalupe | 972 Martinica | 973 Guayana Franzesa | 974 A Reunión
Territorios d'Ultramar : 975 San Pietro y Miquelón | 984 Tierras Australs y Antarticas Franzesas | 985 Mayotte | 986 Wallis y Futuna | 987 Polinesia Franzesa | 988 Nueba Caledonia

Organizazión territorial franzesa :  Rechions - Trestallos - Destritos - Cantons - Comunas