Вада

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Вада
Павялічыць
Вада

Вада́, ці дзвуаксід вадароду — хімічны зьвязак з формулай Н2О, у звычайных умовах існуе ў выглядзе вадкасьці. У выглядзе газа (тэмпэратура 100°C і вышэй) мае назву пар, у цьвёрдым выглядзе (0°C і ніжэй) — лёд ці сьнег.

Вада зьяўляецца актыўным растваральнікам. Большая частка натуральнай вады “салёная” (каля 97,38%), яна мае ў сваім складзе многа распушчаных соляў, у асноўным хлярыд натрыю. Так сама шмат распушчаных газаў, але найболей дзьвуаксід вугляроду.

Вада вельмі распаўсюджана на Зямлі. Напрыклад акіяны займаюць каля 70,8% яе паверхні, трэба так сама дадаць балоты, рэкі, азёры і лядоўні. Частка вады знаходзіцца пад паверхняй зямлі ці ў атмасфэры (аблокі, вадзяны пар).

Некаторыя хімічныя элемэнты маюць у сваім складзе ваду (гідраты – утрымліваюць крышталічную ваду). У натуральным асяродзьдзі вада прадстаўлена растворам солі і газаў. Найбольшую колькасьць мінэральных соляў утрымлівае марская вада і мінэральная вада; найменшую вада з атмасфэрных ападкаў. Ваду з найменшай колькасьцю мінэральных дадаткаў называюць мяккай, а ўтрымліваючую вялікую колькасьць соляў кальцыю і магнію — жорсткай.

Вада мае шмат шляхоў ужываньня. Найважнейшая гэта — пітная вада, у хатніх гаспадарках вада ўжываецца ў санітарна-бытавых мэтах, у сельскай гаспадарцы для арашэньня, значнай колькасьць вады патрабуецца для прамысловасьці.

Атмасфэрная вада (аблокі)
Павялічыць
Атмасфэрная вада (аблокі)

Прамысловая вада можа ўжывацца для пераносу цяпла ці ахалоджваньня, як рэагент, растваральнік і г.д.

Мільярд чалавек на сьвеце не мае бесьперашкоднага доступу да пітной вады. Кожны дзень хваробы вызваныя недахопам чыстай вады вызываюць сьмерць тысяч людзей, у асноўным дзяцей.

У многіх выпадках натуральная вада перад ужываньнем павінна быць ачышчана. Працэс ачысткі тычыцца як пітной так і прамысловай вады.

[рэдагаваць] Фізычныя ўласьцівасьці вады

  • тэмпэратура плаўленьня пад ціскам 1 атм.: 0,01°C = 273,16 К
  • тэмпэратура кіпеньня пад ціскам 1 атм.: 99,97°C = 373,12 К
  • гаматнасьць пры тэмпэратуры 3,98°C: 1кг/л.
  • крытычная тэмпэратура: 374°C = 647,15К
  • крытычны ціск: 220,6 атм. = 22,35 МПА
  • удзельная цеплаёмістасьць: 4187 Дж/(кг*К) = 1 ккал

Цікавай асаблівасьцю вады зьяўляецца тое, што пры награваньні ад 0°C да 4°C (дакладней 3,98°C) вада сьціскаецца. Дзякуючы гэтаму калі тэмпэратура падае ніжэй 4°C, больш халодная вада, як меней гаматная, застаецца на паверхні і замярзае, пад ільдом захоўваецца станоўчая тэмпэратура.

[рэдагаваць] Біялягічнае значэньне

Вада зьяўляецца асноўнай часткай спажываньня ўсіх вядомых арганізмаў. Удзельнік большай часткі мэтабалічных рэакцый, вада так сама зьяўляецца “транспартным сродкам арганізма”: на прыклад прадуктаў аднаўленьня клетак, гармонаў, энзымаў і г.д. Рэгулюе тэмпэратуру і ўдзельнічае ў гідролізе. Вада складае каля 60% масы дарослага чалавека, немаўляткі каля 75%.

[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі

 Вадасховішча мультымэдыйных матэрыялаў