Рэформа беларускага правапісу 1933 году
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
У 1930 годзе на загад партыі і ўраду БССР Інстытут мовазнаўства Акадэміі навук прыступіў да падрыхтоўкі праекту правапісу, які быў прыняты ў 1933 годзе і меў 84 правілы. Асноўныя адрозьненьні парэформавага правапісу (наркамаўкі) ад дарэформавага (тарашкевіцы):
- Адмяняецца перадача на пісьме асымілятыўнае мяккасьці.
- Мяккі знак перастае пісацца паміж падоўжаных зычных.
- Часьцінка не і прыназоўнік без пачынаюць пісацца нязьменна.
- Рэглямэнтаваны правапіс пазычаньняў (аканьне перадаецца ва ўсіх выпадках за выключэньнем дзесяці словаў: напрыклад, рэволюцыя, совет і г.д.; сярэднеэўрапейскі l пачынае перадавацца ня мякка, а цьвёрда, як у расейскай мове; ліквідуюцца варыянты напісаньня гука [ф] – раней перадаваўся празь літары: ф, п, хв, х, т; замест спалучэньня -тар, -дар на канцы словаў пачынае пісацца -тр, -др, напрыклад: літр; на канцы словаў пішуцца -ый, -ій, напрыклад: алюміній замест алюміні).
- Рэглямантаваны правапіс уласных імёнаў, адбываецца адступленьне ад народнага іменаслова, калі замест народных формаў пачынаюць ужывацца кананічныя праваслаўныя імёны, прынятыя ў расейскай мове (напрыклад: Юрый замест Юрка, Юры, Юра, Юрась).
- У марфалёгіі рэглямантаваны правапіс канчаткаў -а/-у ў родным склоне, перавага надаецца канчатку -а, як у расейскай мове, а не народнаму -у. Уніфікаванае напісаньне нацыянальных і ненацыянальных канчаткаў назоўнікаў у давальным і месным склонах.
Такім чынам рэформа правапісу была скіраваная на зьліцьцё народаў і культураў у адну культуру з адзінай мовай і адлюстравала ня столькі нацыянальную спэцыфіку беларускай мовы, як асаблівасьці расейскай мовы, у адпаведнасьці зь якой праводзіліся зьмены артаграфічных і граматычных прынцыпаў беларускай мовы.