Вікіпэдыя:Сьпіс артыкулаў, якія павінныя быць у кожнай Вікіпэдыі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Сьпіс артыкулаў, якія павінныя быць у кожнай Вікіпэдыі. Арыгінал на Meta.
Адной з асноўных задач беларускай Вікіпэдыі зьяўляецца стварэньне й напаўненьне (уласным тэкстам ці перакладам зь іншай моўнай вэрсіі) пералічаных тут артыкулаў.
[рэдагаваць] Біяграфіі
Як мінімум тры сказы па ключавых гістарычных асобах.
[рэдагаваць] Музыкі
- Ёган Бах
- Людвіг ван Бэтховэн
- Рыхард Вагнэр
- Джузэппэ Вэрдзі
- Вольфганг Моцарт
- Ёган Штраус
[рэдагаваць] Падарожнікі й першапраходцы
- Роальд Амундсэн
- Васка да Гама
- Фрэнсіс Дрэйк
- Хрыстафор Калюмб
- Эрнан Картэс
- Джэймс Кук
- Фэрнан Магелан
- Марка Пола
- Эдмун Хілары
- Лейф Эрыксан
[рэдагаваць] Вынаходнікі й вучоныя
- Архімэд
- Нільс Бор
- Тыха Брагэ
- Аляксандар Бэл
- Карл Бэнц
- Галілео Галілей
- Ёган Гутэнбэрг
- Леанарда да Вінчы
- Чарльз Дарвін
- Мікалай Капэрнік
- Джон Кэйнс
- Ёган Кэплер
- Марыя Складоўская-Кюры
- Карл Лінэй
- Дзьмітры Мендзялееў
- Айзэк Ньютан
- браты Райт
- Оле Рэамюр
- Эрнст Рутэрфорд
- Нікаля Тэсля
- Генры Форд
- Зыгмунд Фройд
- Рычард Фэйнман
- Энрыка Фэрмі
- Томас Эдысан
- Альбэрт Эйнштэйн
[рэдагаваць] Матэматыкі
- Карл Гаус
- Курт Гёдэль
- Дэвід Гільбэрт
- П’ер-Сымон Ляпляс
- Готфрыд Ляйбніц
- Леанард Ойлер
- Георг Рыман
- Фалес
- Жан Фур’е
[рэдагаваць] Пісьменьнікі i філосафы
- Фама Аквінскі
- Арыстотэль
- Аўгустын
- Мацуо Басё
- Віргіл
- Гамэр
- Герадот
- Ёган Гётэ
- Гіпакрат
- Дантэ Аліг’еры
- Фёдор Дастаеўскі
- Ду Фу
- Рэнэ Дэкарт
- Імануіл Кант
- Канфуцый
- Лі Бо
- Мартын Лютэр
- Мартын Лютэр Кінг
- Ляо Дзы
- Карл Маркс
- Фрыдрых Ніцшэ
- Пітагор
- Плятон
- Бэртран Расэл
- Жан-Жак Русо
- Сакрат
- Мурасакі Сікібу
- Сунь Цзы
- Адам Сьміт
- Ўільям Шэкспір
[рэдагаваць] Мастакі
- Вінцэнт ван Гог
- Клёд Манэ
- Мікэлянджэло
- Пабло Пікаса
- Рэмбрандт
- Поль Сэзан
[рэдагаваць] Былыя палітыкі і лідэры
- Акбар Вялікі
- Аляксандар Македонскі
- Ясір Арафат
- Ататурк
- Аўгуст Актавіян
- Сымон Балівар
- Ота фон Бісмарк
- Каралева Вікторыя
- Вільгельм II
- Гамурапі
- Махатма Гандзі
- Ганібал
- Гірагіта
- Адольф Гітлер
- Шарль дэ Голь
- Томас Джэфэрсан
- Карл Вялікі
- Канстантын Вялікі
- Клеапатра
- Уладзімір Ленін
- Абрам Лінкальн
- Напалеон Банапарт
- Нэльсан Мандэла
- Мао Дзэ Дун
- Бэніта Мусаліні
- Пётр Вялікі
- Пол Пот
- Франклін Рузвэльт
- Салядын
- Сідзячы Бык
- Іосіф Сталін
- Тамэрлян
- Леў Троцкі
- Гары Труман
- Джордж Вашынгтон
- Франц Фэрдынанд
- Юлій Цэзар
- Чэ Гевара
- Ўінстан Чэрчыль
- Чынгісхан
- Шака Зулу
- Цынь Шыхуан
- Папа Ян Павал II
[рэдагаваць] Сучасныя палітыкі і лідэры
- Кофі Анан
- Сыльвіё Бэрлюсконі
- Тоні Блэр
- Джордж Буш
- Фідэль Кастра
- Жак Шырак
- Нэльсан Мандэла
- Уладзімер Пуцін
- Герхард Шродэр
- Каралева Элізабэт II
[рэдагаваць] Жанчыны ў гісторыі
- Каралева Вікторыя
- Індыра Гандзі
- Жанна д'Арк
- Імпэратрыца Екацярына
- Рэйчэл Карсан
- Клеапатра
- Роза Люксэмбург
- Голда Мэір
- Нэфэрціці
- Марыя Складоўская-Кюры
- Сэміраміда
- Эва Пэрон
- Амэлія Эрхарт
- Каралева Элізавета І
- Гру Харлем Брундланд
- Хільдэгард фон Бінген
- Каралева Ліліукалані
- Каахуману
- Мэры Харыс
- Флорэнс Найтынгейл
- Роза Паркс
- Імпэратрыца Цы Сі
- Сапфо
- Мэры Уолстанкрафт
[рэдагаваць] Кампутары і інтэрнэт
- Бэрнэрс-Лі
- Біл Гейц
- Стыў Джобс
- Дональд Кнут
- Рычард Столман
- Алан Т'юрынг
- Лінус Торвальдс
[рэдагаваць] Тэрарысты
- Гаўрыла Прынцып
- Усама Бін Лядэн
[рэдагаваць] Краіны, закон і палітыка
- Адзін сказ і табліца па кожнай краіне з гэтага сьпісу (203 articles):
Сьпіс краінаў і тэрыторыяў паводле альфабэту
- Вялікая хартыя вольнасьцяў
- Дэклярацыя правоў чалавека
- Закон
- Камуністычны маніфэст
- Канстытуцыя
- Левіафан
[рэдагаваць] Гаспадарка
Некалькі сказаў па тым асноўным, што зьвязана з гаспадаркай.
- Сельская гаспадарка
- Авёс
- Бавоўна
- Бульба
- Гародніна
- Кіяхі
- Мёд
- Пшаніца
- Рыс
- Садавіна
- Апэльсын
- Банан
- Вінаград
- Лімон
- Яблык
- Соя
- Сыр
- Тытунь
- Хлеб
- Цукар
- Шакаляд
- Ячмень
[рэдагаваць] Напоі/Трункі
[рэдагаваць] Геаграфія
[рэдагаваць] Кантынэнты
Як мінімум тры сказы пра кожны кантынэнт і частку сьвету
[рэдагаваць] Іншыя рэгіёны
[рэдагаваць] Асноўныя гарады
- Атэны
- Банкок
- Бэйцзын (Пэкін)
- Бэрлін
- Брусэль
- Варшава
- Вашынгтон
- Вена
- Ганконг
- Джакарта
- Ерусалім
- Істамбул
- Каір
- Куала Лумпур
- Лёндан
- Лёс Анджэлес
- Масква
- Мадрыд
- Маніла
- Мэка
- Мэхіка
- Мумбай
- Нью-Ёрк
- Парыж
- Рыа дэ Жанэйра
- Рым
- Санкт-Пэтэрбург
- Сыднэй
- Сынгапур
- Таронта
- Токіё
- Шанхай
[рэдагаваць] Валюты
[рэдагаваць] Розныя геаграфічныя паняткі
[рэдагаваць] Тапонімы
[рэдагаваць] Акіяны і моры
- Арктычны акіян
- Атлянтычны акіян
- Балтыйскае мора
- Чорнае мора
- Вялікі бар'ерны рыф
- Індыйскі акіян
- Міжземнае мора
- Паўночнае мора
- Ціхі акіян
- Панамскі канал
- Суэцкі канал
- Паўднёвы акіян
[рэдагаваць] Палюсы
- Паўночны полюс
- Паўднёвы полюс
[рэдагаваць] Горы, даліны, пустэльні, азёры, рэкі
- Альпы
- Амазонка (рака)
- Анды
- Аральскае мора
- Вікторыя (возера)
- Вялікі Каньён
- Вялікія азёры
- Гімалаі
- Джамалунгма
- Каспійскае мора
- Кіліманджара
- Мёртвае мора
- Місысыпі
- Ніагарскі вадаспад
- Ніл (рака)
- Сахара
- Скалістыя горы
- Танганьіка
- Тытыкака
[рэдагаваць] Гісторыя
Як мінімум пяць сказаў пра наступнае:
- Дыназаўр
- Каменны век
- Бронзавы век
- Шумэры
- Старажытны Эгіпет
- Жалезны век
- Антычная Грэцыя
- Рымская імпэрыя
- Бізантыйская імпэрыя
- Цёмнае Сярэднявечча
- Сярэднявечча
- Вікінгі
- Крыжовыя паходы
- Вялікі раскол
- Паляндра Black Death (Эпідэмыя паляндры ў сярэднявечча)
- Адраджэньне
- Рэфармацыя
- Адкрыцьцё Амэрыкі
- Калянізацыя Паўночнай Амэрыкі
- Калянізацыя Паўднёвай Амэрыкі
- Інквізыцыя
- Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя
- Грамадзянская вайна ў Англіі
- Брытанская Імпэрыя
- Нявольніцтва
- Асьветніцтва
- Француская рэвалюцыя
- Індустрыяльная рэвалюцыя
- Войны Напалеона
- Грамадзянская вайна ў ЗША
- Франка-Пруская вайна і аб'яднаньне Нямеччыны
- Калянізацыя Афрыкі
- Рэвалюцыя Мэйдзі
- Першая сусьветная вайна
- Рэвалюцыя ў Расеі
- Грамадзянская вайна ў Расеі
- Савецкі Саюз
- Грамадзянская вайна ў Гішпаніі
- Другая сусьветная вайна
- Галякост
- Халодная вайна
- Карэйская вайна
- Аўганская вайна
- Дасьледаваньні космасу (Спутнік, Праграма Апола)
- Віетнамская вайна
- Апартэід
- Дынастыя Мін
- Дынастыя Цын
- Архэалёгія
- Вайна
[рэдагаваць] Палітыка
- Анархія
- Глябалізацыя
- Дэмакратыя
- Дыктатура
- Імпэрыялізм
- Камунізм
- Капіталізм
- Лібэралізм
- Манархія
- Нацыяналізм
- Падзяленьне ўлады:
- Судовая ўлада
- Заканадаўчая ўлада
- Выканаўчая ўлада
- Палітычная партыя
- Расізм
- Рэспубліка
- Сацыялізм
- Фашызм
- Фэмінізм
- Фундамэнталізм
[рэдагаваць] Сацыяльныя пытаньні
- Аборт
- Гомасэксуальнасьць
- Кантроль нараджальнасьці
- Правы чалавека
- Сьмяротнае пакараньне
- Сэксізм
[рэдагаваць] Міжнароднае
- Алімпійскія гульні (і Паралімпійскія гульні)
- ААН
- АСЕАН
- Антыглябалізацыя
- Арабская ліга
- Глябалізацыя
- Дыпляматыя
- МВФ
- НАТО
- Нобэлеўская прэмія
- ОПЭК
- Свабода
- Сусьветны банк
- Чырвоны крыж
- Эўрапейскі Зьвяз
[рэдагаваць] Рэлігія
Як мінімум пяць сказаў аб наступным:
- Багаі
- Баб
- Багаула
- Бог
- Будызм
- Сыдхартха Гаутама
- Вуду
- Даоізм
- Джайнізм
- Духі
- Індуізм
- Брахма
- Вішну
- Шыва
- Ісьлям
- Алі
- Амар
- Мухамэд
- Мэка
- Мячэт
- Зораастрызм
- Заратустра
- Канфуцыянства
- Міталёгія
- Грэцкая міталёгія
- Рымская міталёгія
- Сыкхізм
- Сынтаізм
- Нанак
- Хрысьціянства
- Езус Хрыстос
- Каталіцызм
- Папа Рымскі
- Пратэстантызм
- Царква
- Юдаізм
І нерэлігійнасьць:
- Агнастыцызм
- Атэізм
- Гуманізм
[рэдагаваць] Культура
Як мінімум тры сказы пра наступнае:
- Азартныя гульні
- Астралёгія
- Гульня
- Шахматы
- Го
- Манкала
- Шашкі
- Нарды
- Карты
- Косьці
- Кіно
- Акторы
- Хамфры Богарт
- Клінт Іствуд
- Мэрылін Манро
- Браты Маркс
- Чарлі Чаплін
- Кінарэжысэры
- Вуды Ален
- Інгмар Бергман
- Уолт Дыснэй
- Стэнлі Кубрык
- Акіра Курасава
- Альфрэд Хічкок
- Акторы
- Кніга
- Культура
- Літаратура
- Важныя кнігі
- Адысэя
- Біблія
- Дон Кіхот
- Гамлет
- Гігальмеш
- Іліяда
- Куран
- Махабхарата
- Прынц (Макіявэлі)
- Рэспубліка (Плятон)]]
- Тысяча і адна ноч
- Паэзія
- Фантастыка
- Важныя кнігі
- Мастацтва
- Архітэктура
- Жывапіс
- Скульптура
- Музыка
- Джаз
- Кампакт-дыск
- Клясычная музыка
- Опэра
- Поп-музыка
- ABBA
- Элвіс Прэсьлі
- Бады Холі
- Рок-музыка
- Джымі Хэндрыкс
- The Beatles
- The Rolling Stones
- Фольк-музыка
- Музычныя інструмэнты
- Барабан
- Гітара
- Піяніна
- Скрыпка
- Струнны інструмэнт
- Сьвістулька
- Труба
- Флейта
- Радыё
- Танец
- Тэлевізія
- Тэатр
- Тэатр Но
- Турызм
[рэдагаваць] Навука
Як мінімум 5 сказаў уводзінаў у найважнейшыя паняткі:
[рэдагаваць] Астраномія
- Астэроід
- Вэнэра
- Вялікі выбух
- Галяктыка
- Зорка
- Зямля
- Камэта
- Марс
- Месяц
- Мэркурый
- Нэптун
- Плютон
- Плянэта
- Сатурн
- Сонечная сыстэма
- Сонца
- Сьветлавы год
- Уран
- Чорная дыра
- Юпітэр
- Птушыная дарога (Млечны шлях)
[рэдагаваць] Біялёгія
[рэдагаваць] Біялягічныя матэр’ялы
- ДНК
- Пратэін
- Энзым
[рэдагаваць] Анатомія сысуноў
- Акрыцьцёвая сыстэма
- Скура
- Сьлізьніца
- Дыхальная сыстэма
- Лёгкія
- Нэрвовая сыстэма
- Мозг
- Сыстэма пачуцьцяў
- Зрокавая сыстэма
- Вока
- Нюх
- Саматасэнсорная сыстэма
- Рэфлекс
- Слыхавая сыстэма
- Вуха
- Смак
- Зрокавая сыстэма
- Рэпрадуктыўная сыстэма
- Вагіна
- Грудзі
- Пэніс
- Сыстэма крыві
- Кроў
- Сэрца
- Сыстэма страваваньня
- Печань
- Тонкі кішачнік
- Тоўсты кішачнік
- Шкілет
- Эндакрынная сыстэма
[рэдагаваць] Біялягічныя працэсы
- Вывядзеньне
- Дыханьне
- Памнажэньне
- Страваваньне
- Фотасынтэз
- Цяжарнасьць
- Эвалюцыя
[рэдагаваць] Арганізмы
- Архэа (Archea)
- Бактэрыі
- Вуза
- Грыбы (Fungus)
- Жывёлы
- Хордавыя
- Amphibian
- Жаба
- Птушка
- Арол
- Голуб
- Рыбы
- Акула
- Сысуны
- Авечка
- Быдла
- Вярблюд
- Дэльфін
- Кажан
- Кіт
- Конь
- Кот
- Леў
- Малпа
- Мамант
- Мядзьведзь
- Сабака
- Слон
- Сьвіньня
- Рэптыліі
- Зьмяя
- Amphibian
- Казюркі
- Матыль
- Мурашка
- Пчала
- Павукападобныя
- Павук
- Хордавыя
- Найпрасьцейшыя (Protist)
- Расьліны
- Дрэва
- Кветка
- Пальма
[рэдагаваць] Хімія
- Элемэнт
- Сьпіс элемэнтаў
- Біяхімія
- Арганічная хімія
- Пэрыядычная табліца элемэнтаў
[рэдагаваць] Экалёгія
- Віды
- Віды, якім пагражае вынішчэньне
[рэдагаваць] Геалёгія
- Базальт
- Крэмень
- Вапняк
- Зямля (геалёгія)
[рэдагаваць] Мэдыцына
- Алькагалізм
- Вірус
- Воспа
- Гіпертанія
- Глухата
- Грып
- Затлусьценьне
- Інфаркт
- Карбунка
- Карбунка лёгкіх
- Крываўка
- Малярыя
- Пранцы
- Спахаловасьць (Mental Illness)
- СНІД
- Сухоты
- Сьлепата
- Халера
- Хвароба
- Хвароба сэрца
- Цыроз печані
- Цукровы дыябэт
- Malnutrtion
- Sexually transmitted disease
[рэдагаваць] Мэтэаралёгія
[рэдагаваць] Фізыка
- Атам
- Нэўтрон
- Пратон
- Электрон
- Вага
- Ізатоп
- Квантавая мэханіка
- Малекула
- Маса
- Паскарэньне
- Сіла
- Гравітацыя
- Электрамагнетызм
- Слабае ядравае ўзаемадзеяньне
- Моцнае ядравае ўзаемадзеяньне
- Тэорыя адноснасьці
- Хуткасьць
- Час
- Энэргія
- Электрамагнітнае выпраменьваньне
- Гама выпраменьваньне
- Інфрачырвонае выпраменьваньне
- Сьвятло
- Белы колер
- Блакітны колер
- Жоўты колер
- Зялёны колер
- Спэктар
- Чорны колер
- Чырвоны колер
- Радыё
- Ультрафіялетавае выпраменьваньне
- Электрамагнітнае выпраменьваньне
[рэдагаваць] Навукі аб чалавеку
- Адукацыя
- Унівэрсытэт
- Антрапалёгія
- Псыхалёгія
- Сацыялёгія
- Чалавек
[рэдагаваць] Рэсурсы
[рэдагаваць] Адзінкі Сі і іншыя
- Ват
- Вольт
- Кіляграм
- Літар
- Мэтар
- Ньютан
[рэдагаваць] Календары і ўлік часу
- Дзень
- Каляндар
- Грэгарыянскі каляндар
- Альгарытм вылічэньня дня тыдня
- Вылічэньне даты Вялікадня
- Дадатковы год
- Грэгарыянскі каляндар
- Месяц
- (артыкул пра кожны зь месяцаў году)
- Часавы пас
- Год
[рэдагаваць] Мова
- Вымаўленьне
- Граматыка
- Дыялект
- Лінгвістыка
- Сынтакс
- Слова
- Ангельская мова
- Арабская мова
- Бэнгальская мова
- Гішпанская мова
- Грэцкая мова
- Кітайская мова
- Лацінская мова
- Нямецкая мова
- Расейская мова
- Санскрыт
- Тамільская мова
- Турэцкая мова
- Француская мова
- Эспэранта
- Японская мова
- Іўрыт
- Гінды
[рэдагаваць] Архітэктура і будаўніцтва
- Арка
- Вежа
- Дамба
- Замак
- Канал
- Купал
- Мост
- Цьвік
Вядомыя збудаваньні:
- Асуанская дамба
- Вялікая кітайская сьцяна
- Піраміды
- Сем цудаў сьвету
- Тадж Махал
[рэдагаваць] Матэматыка
- Аксіёма
- Алгебра
- Бясконцасьць
- Геамэтрыя
- Квадрат
- Круг
- Пі
- Трохкутнік
- Зьлічэньне
- Дыфэрэнцаваньне
- Інтэграваньне
- Лік
- Камплексны лік
- Натуральны лік
- Просты лік
- Рацыянальны лік
- Цэлы лік
- Матэматычны доказ
- Доказ ад адваротнага
- Дэдукцыя
- Індукцыя
- Матэматычная лёгіка
- Статыстыка
- Трыганамэтрыя
- Тэорыя групаў
- Тэорыя мностваў
[рэдагаваць] Вайсковае
- Армія
- Артылерыя
- Кавалерыя
- Пяхота (Інфантэрыя)
- Паветраныя войскі
- Флёт
[рэдагаваць] Спорт
- Алімпійскія гульні
- Атлетыка
- Аўтагонкі
- Баскетбол
- Бэйсбол
- Ватэрпола
- Дзюдо
- Крыкет
- Тэніс
- Футбол
- Хакей
[рэдагаваць] Тэхналёгія
[рэдагаваць] Кампутары
- Камплектуючыя
- Апэратыўная памяць
- Загрузачны модуль АС
- Працэсар
- Motherboard
- Цвёрды дыск
- Інтэрфэйс карыстальніка
- Клявіятура
- Манітор
- Мыш (маніпулятар)
- Інфарматыка
- Праграма
- Апэрацыйная сыстэма
- Microsoft Windows
- Mac OS
- Linux
- Unix
- Апэрацыйная сыстэма
- Штучны інтэлект
[рэдагаваць] Агульная тэхналёгія
- Агонь
- Блёк (мэханіка)
- Вагар
- Грошы
- Друкарства
- Клін
- Кола
- Машынабудаваньне
- Мэталургія
- Нахільная плоскасьць
- Паравы рухавік
- Рухавік унутранага згараньня
- Шруб
[рэдагаваць] Камунікацыя
- Альфабэт
- Грэцкі альфабэт
- Кірыліца
- Кітайскі альфабэт
- Гіерогліф
- Лацінскі альфабэт
- Літара
- Пісьменнасьць
- Інтэрнэт
- Вікі
- Пратакол інтэрнэту
- HTTP
- TCP
- Электронная пошта
- World Wide Web
- Браўзэр
- HTML
- Інфармацыя
- Журналістыка
- Пісаньне
- Тэлевізія
- Тэлеграф
- Тэлефон
- Мабільны тэлефон
- Чыгунка
[рэдагаваць] Электрычнасьць
- Узнаўляльная рэсурсы
- Гідраэнэргія
- Дровы
- Сонечная энэргія
- Энэргія ветру
- Энэргія хваляў
- Неўзнаўляльныя рэсурсы і выкапневае паліва