Хрышчэньне Гасподняе

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


Хрышчэ́ньне Гаспо́дняе (Вадо́хрышча) - зімовае сьвята, якое адзначаецца у 6 студзеня у Праваслаўнай царкве - па старым стылі(па новым стылі - 19 студзеня). Адпаведная сьвята Каталіцкім касьцёле - Трох Каралёў.

Зьмест

[рэдагаваць] Праваслаўная традыцыя

Хрышчэньне Гасподняе, XIII-XIV ст., Пскоў.
Хрышчэньне Гасподняе, XIII-XIV ст., Пскоў.

Калі Ісусу Хрысту споўнілася трыццаць гадоў, настаў Ягоны час адкрытага служэньня выратаваньню людзей. Ён прыйшоў да Іаана Прадцечы, які хрысьціў народ у рацэ Іярдан, і таксама папрасіў хрышчэньня. Адчуваючы сваю недасканаласьць, Іаан сказаў Яму: "Мне патрэбна ад Цябе хрысьціцца, а Ты прыходзіш да мяне?" Але Ісус адказаў: "Пакінь цяпер гаварыць пра гэта, бо так належыць нам выконваць усякую праўду". Іаан паслухаўся і дапусьціў Яго да хрышчэньня. Пасьля таго, як Ісус Хрыстос, хрысьціўшыся, выходзіў з вады і маліўся, Іаану дадзена было ўбачыць, што нябёсы расхінуліся і Дух Божы ў выглядзе галуба сышоў на Ісуса. Пры гэтым зь нябёс пачуўся голас: "Ты Сын Мой любы, у Табе Маё благаваленьне". Сьвята Хрышчэньня называецца таксама Богаяўленьнем, бо ў гэты дзень Бог паказаў Сябе сьвету ў Прасьвятой Тройцы (Айцец, Сын, і Сьвяты Дух). Бог Айцец абвясьціў зь нябёс аб Сыне, Сын хрысьціўся ад сьвятога Прадцечы Гасподняга Іаана, Дух Сьвяты сышоў на Сына ў выглядзе голуба.

Будучы бязгрэшным, Ісус Хрыстос ня меў патрэбы ў хрышчэньні, як у ачышчэньні ад асабістых грахоў, аднак Сваім Хрышчэньнем, як гаворыцца ў царкоўных песнапеньнях, "патапіў у водах Іярдана грахі ўсяго сьвету" і асьвяціў воду.

Асаблівасьцю сьвята Хрышчэньня Госпада зьяўляецца два вялікія водаасьвячэньні, першае зь іх адбываецца напярэдадні сьвята 18 студзеня - Вадзяная Куцьця - у храме, а другое 19 студзеня - у дзень самога сьвята пад адкрытым небам на рэках, сажалках і ў студнях. Вадохрышчанская сьвятая вада называецца агіасмай (грэч. - "асьвячоная"), гэта - вялікая царкоўная сьвятыня. З даўніх часоў гэтая вада прызначаецца, у прыватнасьці, для тых, хто па розных прычынах пазбаўлены таінства Прычасьця.

Ніжэй пададзеныя сьвяточныя сьпевы ў рэдакцыі Біблейскае Камісіі БПЦ.

[рэдагаваць] Трапар сьвята Хрышчэньня Гасподняга, глас 1

Калі Ты, Госпадзі, хрысьціўся ў Іардане,/ выявілася пакланеньне Троіцы,/ бо голас Айца сьведчыў аб Табе,/ Узьлюбленым Цябе Сынам называючы,/ а Дух, у выглядзе голуба,/ сьцьвердзіў праўдзівасьць гэтага слова./ Явіўся Ты Хрысьце Божа,// і прасьвятліў сьветы, слава Табе.

[рэдагаваць] Кандак сьвята Хрышчэньня Гасподняга, глас 4

Явіўся Ты сёньня сусьвету,/ і сьвятло Тваё, Госпадзі, захавалася на нас,/ якія сьвядома апяваем Цябе:/ прыйшоў і явіўся Ты -// Сьвятло Непрыступнае.

[рэдагаваць] Задастойнік сьвята Хрышчэньня Гасподняга

Велічай, душа мая, Пачэсьнейшую за нябесныя войскі Дзеву, Прачыстую Багародзіцу. Ня можа ніякі народ цябе дастойна пахваліць, зьдзіўляецца ж розум і вышэй за сьвет апяваць Цябе, Багародзіца, але, паколькі Добрая Ты, веру прымі, бо любоў ведаеш божую нашу, бо Ты Заступніца хрысьціян, Цябе велічаем.

[рэдагаваць] Народная традыцыя

У народнай традыцыі гэтым зімовым сьвятам завяршаюцца Каляды. На Вадохрышча варажылі пра будучую гаспадарку.