Брачыслаў Ізяслававіч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.



Брачыслаў Ізяслававіч (990-я - 1044) - полацкі князь з 1003 па 1044 год.

Заняў княскі пасад малалетнім. Да 1020 года аб яго дзейнасьці нічога невядома, відаць яна не выходзіла за межы Полацкага княства. У 1020 годзе Яраслаў Уладзімеравіч канчаткова уладкаваўшыся на пасадзе вялікага князя кіеўскага патрабаваў ад Брачыслава нейкіх памежных валасьцей. Па радзе Эймунда, правадыра нарманскай дружыны якая знаходзілася на службе ў Полацку, Брачыслаў не чакаючы нападу Яраслава пайшоў на Ноўгарад, разрабаваў яго і вывеў шмат палонных у Полацак.

Аб тым, што адбылося далей крыніцы разыходзяцца. Нестар спачатку піша, што Брачыслаў разрабаваў Ноўгарад і з палоннымі вярнуўся ў Полацак. Пасьля супярэчачы сам сабе Нестар дадае, што Яраслаў сустрэў Брачыслава на шляху з Ноўгарада на нейкай раце Судаміры (атаясамліваецца з сёньняшняй Судомай), пры гэтым дабраўся датуль з Кіева за сем дзён, разьбіў у бітве і адабраў лупы, але праз нейкі час аддаў Брачыславу два гарады Віцебск і Ўсьвят. Згода "Сазе аб Эймундзе" ніякай бітвы ўвогуле не было. Полацкія і кіеўскія войскі сышліся ў нейкай ракі, пры гэтым відаць ужо праз значны час пасьля нападу Брачыслава на Ноўгарад, і прастаялі супраць адзін аднаго сем дзён. Брачыслаў імкнуўся пачаць бітву, але Эймунд радзіў яму не сьпяшацца, бо задумаў хітрасьць. Эймунд з некалькімі таварышамі ноччу стварыў засаду ў лесе на сьцежцы па якой, па меркаваньні нармана, жонка Яраслава Ігігерд звычайна езьдзіла аднекуль (верагодна з нейкага бліжэйшага горада) да кіеўскага войска. Эймунду пашанцавала, ён захапіў Інгігерд ў палон.

Пры пасярэдніцтве Інгігерд паміж Яраславам і Брачыславам быў заключаны мір па якому першы атрымліваў Ноўгародзкую зямлю, а другі атрымліваў да Полацкага княства дадаткова столькі зямель (Віцебк, Усьвят і як лічаць некаторыя дасьледчыкі Менск) каб у яго ўладаньняў стала ўдвая больш чым да вайны. Астатняй часткай Русі яны дамовіліся уладаць разам, а сваім намесьнікам ў астатняй частцы Русі з цэнтрам у Кіеве яны прызначалі Эймунда. Сумеснае ўладаньне Русьсю пацьвярджаецца тым, што Яраслаў з 1020 года жыў ў Ноўгарадзе, а не ў Кіеве. У гэты час у Кіеве існавалі "Брачыславаў двор" і "двор мужоў Яраслававых". Таксама цікава ў гэтым сэнсе знаходка біркі (ці інакш пайцы) ў Даўгмале з выявамі дзьвюх "Трызубаў" адзін з якіх як мяркуюць належаў Яраславу, а другі Брачыславу - гэтая знаходка верагодна пацьвярджае іх сумеснае уладараньне на Русі.

Аднак гэты двуумвірат цягнуўся ня шмат часу, недзе да 1024/1025 калі Мсьціслаў Уладзімеравіч атрымаў землі на левым беразе Дняпра. З таго часу Яраслаў пачаў жыць ў Кіеве, але верагодней за ўсё Брачыслаў атрымаў ад яго нейкую кампэнсацыю, бо яны захоўвалі хаўрус адзін з адным да канца жыцьця Брачыслава.

У час Брачыслава Полацкае княства значна пашырыла сваю тэрыторыю і ня толькі за кошт наданьняў Яраслава, але і за кошт балцкіх земляў латгалаў і літоўцаў. Пабудавана шмат новых гарадоў. Значна пашырыўся і сам Полацак, недзе ў 1030-я гады быў пабудаваны вялікі вакольны горад сьцяна якога знойдзена падчас археалягічных раскопак - Полацак дасягнуў па плошчы да 40 гектараў.

На іншых мовах