Arzhur Iañ a Vreizh
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Istor Breizh |
---|
Bretoned kentañ |
-5000 kent JK |
Arvorig |
Marevezh galian |
Vvet kantved kt JK - -56 |
Marevezh roman |
-56 - IVe kantved |
Marevezh poblañ Arvorig ha savidigezh Breizh |
IVe - IXvet kantved |
Rouaned |
845 - 913 |
845 - 851 Nevenoe |
851 - 857 Erispoe |
857 - 874 Salaun |
874 - 876 Gurwant / Paskwezhen |
876 - 888 Yezekael |
888 - 907 Alan Iañ |
908? - 913? Gourmaelon |
Reuziad norman |
913? - 931 |
Rögnvaldr |
Felecanus |
Inconus |
931 - 937 Gwilherm Iañ |
Marevezh an Duged |
937 - 1532 |
937 - 952 Alan II |
Tiegezh Roazhon |
980 - 992 Konan I |
992 - 1008 Jafrez I |
1008 - 1040 Alan III |
1040 - 1066 Konan II |
Tiegezh Kernev |
1066 - 1084 Hoel III |
1084 - 1112 Alan IV Fergant |
1112 - 1148 Konan III |
Tiegezh Pentevr |
1148 - 1166 Konan IV |
Eozen Porc'hoed |
1166 - 1171 pe 1201 Konstanza |
Plantajened |
1181 - 1186 Jafrez II |
1187 - 1203 Arzhur Iañ |
Tiegezh Thouars |
1203 - 1221 Alis Breizh |
Tiegezh Dreux |
1213 - 1237 Pêr Iañ |
1267 - 1286 Yann Iañ |
1286 - 1305 Yann II |
1305 - 1312 Arzhur II |
1312 - 1341 Yann III |
Tiegezh Bleaz-Pentevr |
1341 - 1364 Charlez Bleaz |
Tiegezh Monforzh |
1364 - 1399 Yann IV |
1399 - 1442 Yann V |
1442 - 1450 Frañsez Iañ |
1450 - 1457 Pêr II |
1457 - 1458 Arzhur III |
1458 - 1488 Frañsez II |
1488 - 1514 Anna Vreizh |
1514 - 1524 Klaoda Vreizh |
1524 - 1532 Frañsez III |
Marevezh ar Breujoù |
1532 - 1789 |
Gouarn war-eeun Pariz |
1789 - 1974 |
Rannvroeladur |
René Pleven 1974-1976 |
André Colin 1976-1978 |
Raymond Marcellin 1978-1986 |
Yvon Bourges 1986-1998 |
Josilin a Roc’han 1998-2004 |
Jean-Yves an Drian 2004- |
Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.
Dug Breizh eo bet Arzhur Iañ a Vreizh (1187 e Naoned - 1203 e Rouen), hag eñ mab dalif da Jefrez Plantagenet, breur Richarz Kalon Leon ha Yann Dizouar, rouaned Bro-Saoz. Ganet eo bet e 1187 diwar Konstañs a Vreizh, dugez Breizh, intañvez Jefrez Plantagenet, hemañ mab da Herri II Plantagenet en doa aloubet Breizh e 1166.
[kemmañ] Buhez
Filip Aogust, roue Bro-C'hall a glaske lakaat da digreskiñ beli ar familh Plantagenet en e rouantelezh hag e klaske broudañ gwizien ar Saozon da stourm outo. Arzhur, hag enn hêr yaouank dug Breizh, a oa spi ar Vrezhoned evit ma vo dieub an dugelezh, met Richarz Kalon Leon a yeas da aloubiñ Breizh hag a vac'has an dugez, met trec'h a vo warnañ gant ul lu brezhon e Karaez (1197). Kaset e oe ar bugel e-kichen Filip Aogust evit ma vo diwallet-mat. Goude marv Richarz e 1199 e yeas war an tron saoz Yann Dizouar, e vreur. Mignon e oa bet da Filip evit klask freuzañ galloud Richarz, met enebourien e oant en taol-mañ. Broudet gant Filip Aogust e embannas diouzhtu Arzhur bezañ hêr gwirion Bro-Saoz koulz hag hini Breizh, Normandi hag Akwitania hag an darn-vuiañ eus an noblañs gall a heulias anezhañ.
War an abeg-mañ e aloubas Bro-C'hall Yann Dizouar e 1202. Pa oa Arzhur o sezizañ Mirebeau e-lec'h e oa e vamm-gozh Eleonora Akwitania o chom, e oe trubarded gant Guillaume des Roches ha, diwar urzhioù Yann Dizouar, kaset en toull-bac'h e Falaise hag e Rouen. N'eo ket sklaer penaos e varvas Arzhur e miz Ebrel 1203. Brud a zo bet m'eo bet lazhet gant e eontr Yann e-unan, met ne c'heller ket eñ asuriñ.
[kemmañ] Efedoù marv kriz Arzhur
Pa oe kaset keloù an torfed e c'houlennas ar Vrezhoned ma vo tamallet Yann Dizouar evel trubard ha karlazher hag evitañ da vezañ koñdaonet da vezañ dizouaret e kollas Akwitania, Anjev, Normandi ha Breizh (orin e lesanv eo). Er c'hontrol e c'hounezas Filip Aogust bezañ mestr war dugelezh Breizh pa oa hanter-c'hoar Arzhur, Aziliz, ur vinorez ha ne oa ket e dad, Guy de Thouars, baillif an dugelezh, evit mont a-enep ar roue. E 1212 e terras Filip Aogust an emglev-dimezinn en doa aotreet evit Aziliz hag Herri a Bentevr hag e kavas gwelloc'h kemer evel pried da Alis unan eus ar priñsou kapeteed, Pêr a Dreux, hemañ a yelo da vezañ Pêr Iañ a Vreizh.
[kemmañ] Arzhur Iañ e sonerezh
Savet eo bet gant ar strollad-sonerezh folk brezhon Tri Yann ur ganaouenn diwar-benn buhez Arzhur Iañ.
Diagentour : Koñstans a Vreizh |
Arzhur Iañ Dug Breizh |
Warlec'hiad : Guy de Thouars |