Arzhur III a Vreizh
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.
Istor Breizh |
---|
Bretoned kentañ |
-5000 kent JK |
Arvorig |
Marevezh galian |
Vvet kantved kt JK - -56 |
Marevezh roman |
-56 - IVe kantved |
Marevezh poblañ Arvorig ha savidigezh Breizh |
IVe - IXvet kantved |
Rouaned |
845 - 913 |
845 - 851 Nevenoe |
851 - 857 Erispoe |
857 - 874 Salaun |
874 - 876 Gurwant / Paskwezhen |
876 - 888 Yezekael |
888 - 907 Alan Iañ |
908? - 913? Gourmaelon |
Reuziad norman |
913? - 931 |
Rögnvaldr |
Felecanus |
Inconus |
931 - 937 Gwilherm Iañ |
Marevezh an Duged |
937 - 1532 |
937 - 952 Alan II |
Tiegezh Roazhon |
980 - 992 Konan I |
992 - 1008 Jafrez I |
1008 - 1040 Alan III |
1040 - 1066 Konan II |
Tiegezh Kernev |
1066 - 1084 Hoel III |
1084 - 1112 Alan IV Fergant |
1112 - 1148 Konan III |
Tiegezh Pentevr |
1148 - 1166 Konan IV |
Eozen Porc'hoed |
1166 - 1171 pe 1201 Konstanza |
Plantajened |
1181 - 1186 Jafrez II |
1187 - 1203 Arzhur Iañ |
Tiegezh Thouars |
1203 - 1221 Alis Breizh |
Tiegezh Dreux |
1213 - 1237 Pêr Iañ |
1267 - 1286 Yann Iañ |
1286 - 1305 Yann II |
1305 - 1312 Arzhur II |
1312 - 1341 Yann III |
Tiegezh Bleaz-Pentevr |
1341 - 1364 Charlez Bleaz |
Tiegezh Monforzh |
1364 - 1399 Yann IV |
1399 - 1442 Yann V |
1442 - 1450 Frañsez Iañ |
1450 - 1457 Pêr II |
1457 - 1458 Arzhur III |
1458 - 1488 Frañsez II |
1488 - 1514 Anna Vreizh |
1514 - 1524 Klaoda Vreizh |
1524 - 1532 Frañsez III |
Marevezh ar Breujoù |
1532 - 1789 |
Gouarn war-eeun Pariz |
1789 - 1974 |
Rannvroeladur |
René Pleven 1974-1976 |
André Colin 1976-1978 |
Raymond Marcellin 1978-1986 |
Yvon Bourges 1986-1998 |
Josilin a Roc’han 1998-2004 |
Jean-Yves an Drian 2004- |
Un pennaotrou hag en deus bet ur roll pennañ en istor Bro-C'hall koulz hag en istor Breizh eo bet Arzhur III a Vreizh, kont Richmond, konestabl ar roue gall Charlez VII. Lesanvet eo bet ar Justisour. Ganet e oa bet e 1393 e Sarzhav ha marvet e 1458 e Naoned. Mab e oa da Yann IV, dug Breizh ha Janed a Navarra. Goude bezañ bet e servij ar roueed saoz ha gall, hag ur milour eus ar re varrekañ, e teuas da vezañ dug Breizh e 1457, met ne fellas ket dezañ plegañ e-keñver al lid a wazoniezh a ginnigas e doare an homaj simpl. Un den a Stad hag a Justiz barrek-tre e servij Bro-C'hall eo bet.
[kemmañ] Buhez
Pa oas bugel ez eas da chom e-kichen e eontr, dug Bourgogn hag gant priñsed gall all. Prizoniet en Azincourt (1415), dieubet e voe goude asantet da labourat evit ar roue saoz Herri V a oa mestr war ar rouantelezh gall (dimezet e oa da verc'h ar roue Charlez VI. E 1425, an Daofin, Charlez, hag eñ o ren pastellioù-bro bihan e Bro-C'hall, a ginnigas da Arzhur mont e penn e lu. Klask a ree Charlez resev ur skoazell milourel digant dug Breizh Yann V, hemañ breur Arzhur. Breur-gaer da dug Bourgogn a oa mignon d'ar Saozon, e oa Arzhur ivez. Koulskoude e savas enebourien d'ar c'honestabl ha ne c'helle ket ober e gefridi ken e veze trec'het lu Charlez VII ingal gant ar Saozon. E 1428 e yeas e guzh Arzhur da harpañ Janed Ark hag e vo trec'h d'o nerzhioù e Patay e 1429. E 1434 e asantas Charlez VII reiñ e garg da Arzhur endro. Adaozañ a reas al lu en ur urzhiañ ma vo krouget ar breizherien. E 1436 e adkemeras Pariz.
Ur roll pennañ e yeas gantañ e politikerezh Bro-C'hall pa renas e diplomatiezh ha e tistagas Bourgogn eus e emglev gant ar rouantelezh saoz. E 1450 e vo trec'h Arzhur war ar Saozon en Formigny ken e oent skarzhet eus Normandi kuit.
Galvet e voe da gemer an dugelezh e karg e 1457, goude marv e niz Pêr II, met fellout a reas dezhañ chom konestabl war un dro. Mervel a reas re abred e 1458 pa vage soñjoù bras, evel mont da argadiñ Bro-Saoz pe mont da vrezeliñ evit ar Groaz.
[kemmañ] E lignez
Teir gwech e voe dimezet Arzhur, nemet ne c'hanas bugel ebet er briedelezh. Ur verc'h bastardez en doa, Jacqueline, a vo anavezet gantañ e 1443. War e lerc'h e voe anvet e niz Frañsez II, kont Étampes, da zug Breizh.
Sede anvioù e deir gwreg:
- 1. D'an 10 a viz Here 1423 e timezas e Dijon da Varc'harid a Vourgogn (marvet e 1441), merc'h da Jean, dug Bourgogn, hag intañvez an daofin Louis, dug Guyenne.
- 2. D'an 29 a viz 1442 e timezas e Nérac da Jeanne d'Albret (marvet e 1444), merc'h da Charlez II, kont Dreux.
- 3. D'an 2 a viz Gouhere 1445 e timezas da g-Catherine de Saint Pol (marvet e 1492), merc'h da Bêr I, kont St-Pol.