Akeaned
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.
Skrivet eo ar pennad-mañ e Peurunvan
Ur bobl indezeuropat eo an Akeaned deuet eus ribloù ar Mor du evit ober o annez e Bro-C'hres war-dro an eil milved kent Jezuz-Krist. Kas a rejont e c'hornadoù bihan pobl ar Belaged a-raok bezañ kaset pelloc'h gant an Dorianed ha rediet kavout repu er Peloponnisos, dreist-holl en Akaia anvet diwarno. En o amzer e tiwanas gêrioù, Argos, Mikene, Tirins, Pulos o anvioù. Ur bobl a voraerion e oa hag e raent kenwerzh gant Kiprenez, Egipt hag Enez Krete. Degaset o deus an arem hag e anavezent ar skritur hag ar c'hezeg. Skrivañ a raent ur yezh henc'hresian war tablezennoù pri a reer ar skritur linennek B anezhañ.
E meurganoù Homer (Ilias hag Odisseia) e vez kaoz eus an Akeaned, ha pa vije anvet an holl Henc'hresianed evel-se. Anv ez eus er barzhonegoù eus Agamemnon, roue an Akeaned staliet e Mikene a yeas da adlakaat e wreg, Elen, e kêr Droia (e gwalarn Turkia hiziv) digant an Droianed o doa skrapet anezhi. Koulskoude, n'eus ket bet kavet roud ebet er-maez eus ar vojenn a seblant bezañ bet kontet gant ar barzhonegour dall. Ma'z eus bet ur seurt brezel war-dro - 1230 hervez kavadennoù ar arkeologourien (sellet ouzh Heinrich Schliemann)
sevel a reas an Akeaned kêrioù gant mogerioù tev graet gant mein ramzel (tevder = 5 m) ken e krede an Henc'hresianed e oant bet degaset gant ar Gikloped (ur ouenn tud ramzel er vitologiezh c'hresian eo) hag e reer mogerioù kikloped eus ar seurt mogerioù-se. Chom a ra div zor e kêr Vikene, an hini anavezetañ eo dor al leonezed.
E dibenn an XIIvet kantved kent Jezuz-Krist e voe aloubet un darn eus tiriad an Akeaned gant an Dorianed. Distrujet e voe kêrioù Mikene, Argos ha Tirins.