Haudenosaunee

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor


Haudenosaunee a zo anv ur c'hevre meuriadoù Indianed anavezet ivez gant an anv gallek Iroquois (stumm a vez graet gantañ ivez e saozneg) pe Irokezed e brezhoneg, an anv diwezhañ-mañ a zeu eus an algonkineg (bez' e oa an Algonkined enebourien d’an Haudenosaunee hag a-du gant ar Frañsizien).
Ar ger Haudenosaunee a dalvez Pobl a sav un ti hir.
Hiziv an deiz e vezont kavet a bep tu d'an harzoù a zisparti Kanada diouzh ar Stadoù-Unanet, e proviñsoù Ontario, Kebek, hag e Stad New York.

Irokezed er bloaz 1914 e-kichen Buffalo
Brasaat
Irokezed er bloaz 1914 e-kichen Buffalo

Taolenn

[kemmañ] Pobladoù ar C'hevre

Anv saoznek Anv er yezh orin Talvoudegezh Bro er XVIIvet hag en XVIIIvet kantved
Seneca ¹ Onondowahgah Poblad an Dorgenn Veur Lenn Seneca ha Stêr Genesee
Cayuga ¹ Guyohkohnyoh Poblad ar C'heun Veur Lenn Cayuga
Onondaga ¹ Onundagaono Poblad an Torgennoù Lenn Onondaga
Oneida ¹ Onayotekaono Poblad ar Maen-sav Lenn Oneida
Mohawk ¹ Kanien'kéhaka Poblad ar Maen-tan Stêr Mohawk
Tuscarora ² Ska-Ruh-Reh Poblad a wisk krezioù Eus North Carolina, diazezet etre Oneidas hag Onondagas
Notenn 1: Ezel eus ar Pemp poblad orin (eus ar c'hornaoueg d'ar reter)
Notenn 2: C'hwec'h poblad (e 1720)

[kemmañ] Poblañs

War-dro 75,000 a dud a zo er pobladoù-se, 45,000 e Kanada ha 30,000 er Stadoù-Unanet.

[kemmañ] Yezh

N'eus nemet 5% eus an Haudenosaunee a-gement a oufe o yezh, eus rummad an irokezeg.

Poblad Poblañs anv ar yezh yezher=dregantad

  • Cayuga 10.000 Goyogo̱hó:nǫ’ 62=0.62%
  • Mohawk 35.000 Kanien'keha 3.433=9.81%
  • Oneida 14.000 Onʌyota’a:ka 160=1.14%
  • Onondaga 1.200 Onǫda’géga’ 17=1.42%
  • Onodowohgah 15.000 Onödowága 25=0.17%
  • Tuscarora 1.000 Skarù∙rę’ 12=1.2%
    • hollad an Haudenosaunee 76,200 Rotinonhsón:ni 3,709=4,86%

Ur seizhvet yezh irokezek a zo:

  • Cherokee 308,132 Tsalagi 22,500=7.30%

[kemmañ] Banniel

Banniel modern an Haudenosaunee a zispak arouez kozh unaniezh ar pemp meuriad kentañ: Gouriz Hiawatha hag a sav da gen kozh ha 400 vloaz (savet e oa bet ar c'hevre e 1570).

Banniel Haudenosaunee
Brasaat
Banniel Haudenosaunee