Mamal

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mamaliaid
delwedd:Llewod.jpg
Llew (Panthera leo)
Dosbarthiad biolegol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Is-ffylwm: Vertebrata
Dosbarth: Mammalia
Urddau
  • Is-ddosbarth: Ornithodelphia
    • Monotremata
  • Is-ddosbarth: Marsupialia
    • Didelphimorphia
    • Paucituberculata
    • Microbiotheria
    • Dasyuromorphia
    • Peramelemorphia
    • Notoryctemorphia
    • Diprotodontia
  • Is-ddosbarth: Placentalia
    • Xenarthra
    • Dermoptera
    • Desmostylia
    • Scandentia
    • Primates
    • Rodentia
    • Lagomorpha
    • Insectivora
    • Chiroptera
    • Pholidota
    • Carnivora
    • Perissodactyla
    • Artiodactyla
    • Cetacea
    • Afrosoricida
    • Macroscelidea
    • Tubulidentata
    • Hyracoidea
    • Proboscidea
    • Sirenia

Dosbarth o anifeiliaid asgwrn-cefn yw'r mamaliaid (hefyd: mamolion) ac maent yn anifeiliaid gwaed cynnes. Mae chwarennau tethol gan yr anifeiliaid hyn, er mwyn rhoi llaeth i'w rhai bach. Mae angen llawer o fwyd arnynt er mwyn cadw'n gynnes, mwy nag anifeiliaid gwaed oer. Mae gan y rhan fwyaf ohonynt flew neu ffwr ar eu cyrff i gadw'n gynnes, ond does dim ffwr gan famaliaid y môr, braster sydd yn eu cadw nhw'n gynnes. Mae'r hwyatbig a'r echidna yn dodwy wyau, mae mamaliaid eraill yn cael eu geni'n fyw.

Mae tua 4000 o wahanol fathau o famaliaid. Gelwir y rhai sydd yn bwyta anifeiliaid eraill yn gigysyddion, a'r rhai sydd yn bwyta glaswellt yn llysysyddion

[golygu] Rhestr mamaliaid

  • Afanc neu llostlydan (Beaver: Castor fiber)
  • Alpafr (Ibex: Capra ibex)
  • Arth (Bear: Ursus)
  • Asyn (Donkey, ass: Equus asinus)
  • Baedd gwyllt (Wild boar: Sus scrofa (ferus))
  • Bele (Marten: Martes)
  • Blaidd (Wolf: Canis lupus)
  • Bochdew (Hamster: Mesocricetus neu Cricetus)
  • Broch neu mochyn daear (Badger: Meles meles)
  • Bronwen neu gwenci (Weasel: Mustela nivalis)
  • Bual (American bison: Bos bison)
  • Buwch (Cow: Bos taurus)
  • Byfflo (Buffalo: Bos bubalus)
    • Byfflo dŵr (Water buffalo: Bubalus arnee)
  • Cadno neu llwynog (Fox: Vulpes vulpes)
  • Camel (Camel)
    • Camel rhedeg (Dromedary: Camelus dromedarius)
  • Carlwm (Stoat, ermine: Mustela erminea)
  • Carw (Deer: Cervus)
    • Carw coch (Red deer: Cervus elaphus)
  • Cath (Cat: Felis silvestris (domesticus))
    • Cath wyllt (Wildcat: Felis silvestris)
  • Ceffyl (Horse: Equus caballus)
  • Ci (Dog: Canis lupus (familiaris))
  • Cwningen (Rabbit: Oryctolagus cuniculus)
  • Dafad (Sheep: Ovis aries aries)
  • Danas (Fallow deer: Cervus dama)
  • Dolffin, -iaid (Dolphin: Delphinidae)
    • Dolffin trwyn potel (Bottlenose dolphin: Tursiops truncatus)
  • Draenog (Hedgehog: Erinaceus europaeus)
  • Dwrgi neu dyfrgi (Otter: Lutra lutra)
  • Dyfrfarch (Hippopotamus)
  • Eliffant (Elephant: Elephas maximus neu Loxodonta africana)
  • Ffured (Ferret: Mustela putorius furo)
  • Ffwlbart (Polecat: Mustela putorius)
  • Gafr (Goat: Capra hircus)
    • Gafrewig (Chamois: Rupicapra rupicapra)
  • Gwahadden neu twrch daear (Mole: Talpa europaea)
  • Gwenci neu Bronwen (Weasel: Mustela nivalis)
  • Gwiwer (Squirrel: Sciuridae)
    • Gwiwer goch (Red squirrel: Sciurus vulgaris)
  • Iwrch (Roe deer: Capreolus capreolus)
  • Llew (Lion: Panthera leo)
  • Llwynog neu Cadno (Fox: Vulpes vulpes)
  • Lyncs (Lynx: Lynx lynx)
  • Llostlydan neu afanc (Beaver: Castor fiber)
  • Llamhidydd (llamidyddion) (Porpoise: Phocaena)
    • Llamhidydd harbwr (Harbour porpoise: Phocaena phocaena)
  • Llyg (Shrew: Sorex)
  • Llygoden (Mouse: Mus)
    • Llygoden fawr (Rat: Rattus)
    • Llygoden bengron (Vole: Arvicolinae)
  • Llygoden fwsg neu Mwsglygoden (Muskrat: Ondatra zibethicus)
  • Marmot neu Twrlla (Marmot: Marmota marmota)
  • Mochyn (Pig: Sus scrofa (domesticus))
    • Mochyn cwta (Guinea pig: Cavia porcellus)
    • Mochyn daear neu broch (Badger: Meles meles)
  • Morfil, -od (Whales: Cetacea)
    • Morfil balîn (Baleen whale: Mysticeti)
    • Morfil cefngrwm (Humpback whale: Megaptera novaeangliae)
    • Morfil danheddog (Toothed whale: Odontoceti)
    • Morfil glas (Blue whale: Balaenoptera musculus)
  • Morfuwch (Manatee: Trichechidae)
  • Morlo (Seal: Pinnipedia)
    • Morlo llwyd (Grey Seal: Halichoerus grypus)
  • Mwfflon (Mouflon: Ovis aries musimon)
  • Mwsglygoden neu llygoden fwsg (Muskrat: Ondatra zibethicus)
  • Ocapi (Okapi: Okapia johnstoni)
  • Pathew (Dormouse: Glis glis, Muscardinus avellanarius, Dryomys)
  • Tsimpansî (Chimpanzee: Pan)
  • Twrch daear neu Gwahadden (Mole: Talpa europaea)
  • Twrlla neu marmot (Marmot: Marmota marmota)
  • Udfil (Hyena)
  • Ych gwyllt (European bison, wisent: Bos bonasus)
  • Ysgyfarnog (Hare: Lepus europaeus)
  • Ystlum (Bat: Chiroptera)
    • Ystlum du neu Ystlum Barbastelle (Barbastelle bat: Barbastella barbastellus)
    • Ystlum Bechstein (Bechstein's bat: Myotis bechsteinii)
    • Ystlum pedol lleiaf (Lesser horseshoe bat: Rhinolophus hipposideros)
    • Ystlum pedol mwyaf (Greater horseshoe bat: Rhinolophus ferrumequinum)


Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu iddi dyfu.