Caergystennin

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Caergystennin
Ehangwch
Caergystennin
Eglwys Hagia Sophia
Ehangwch
Eglwys Hagia Sophia

Enw hen dinas Istanbul yn Nhwrci yw Caergystennin (neu Constantinople; Constantinopolis yn Lladin; Konstantinoupolis neu Κωνσταντινούπολη yn Groeg). Ei henw gwreiddiol roedd Byzantium (Byzantion neu Bυζαντιον yn Groeg). Cafodd hi'r enw Caergystennin oherwydd fod yr Ymerawdwr Rhufeinig Cystennin I wedi ei gwneud yn brifddinas Ymerodraeth Rufeinig ar 11 Mai, 330. Rhoddodd yr enw Nova Roma (Rhufain Newydd) iddi, ond doedd neb yn defnyddio'r enw hon.

Roedd Caergystennin yn brif ddinas yr Ymerodraeth Bysantaid (Ymerodraeth Dwyrain Rhufeinig). Cipiwyd a dileuwyd yn ystod y pedwerydd Crwsâd ym 1204 ac ail-gipwyd gan luoedd Nicaean o dan Michael VIII Palaeologus ym 1261.

O'r cipwyd y dinas gan yr Ymerodraeth Ottoman ar 29 Mai, 1453. Yn ystod rheolaeth yr Ottoman roedd enw'r dinas yn Caergystennin neu Istanbul, ond roedd yr Ewropeaidd yn dweud "Constantinople". Istanbul yw enw swyddogol y ddinas ers 1930. Ers i Weriniaeth Twrci gael ei sefydlu mae Ancara wedi cymryd lle Istanbul fel y brifddinas.