Cristnogaeth
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Mae Cristnogaeth neu Cristionogaeth yn grefydd undduwiaeth a sefydlwyd gan Iesu Grist. Mae egwyddor Cristnogaeth yn y Testament Newydd a ysgrifennwyd yn iaith Groeg yn wreiddiol. Mae'r enw Crist yn dod o'r Groeg Χριστός (Christos) sy'n golygu "yr eneiniog".
Gorchymyn cyntaf Iesu Grist oedd caru Duw, a'r ail orchymyn oedd caru dy gymydog (Marc XII:30,31 a Luc X:27). Mae haelon (anhunanoldeb) a thrugaredd yn ganolog i Gristnogaeth.
Mae'n ymddangos nawr fod Iesu wedi ei eni tua 4 C.C. ym Methlehem. Does dim llawer o wybodaeth am ei fywyd cynnar nes iddo gyrraedd 30 oed pan benododd ddeuddeg o ddisgyblion. Cafodd Iesu ei groeshoeli tua 29 O.C. neu yn ôl amseryddiaeth yr eglwys babyddol 7 Ebrill 30 O.C..
[golygu] Enwadau Cristnogol
Mae hi'n debyg fod gan Gristnogaeth rhyw 1,719 miliwn o ganlynwyr.
- Uniongred (orthodox); rhyw 158 miliwn.
- Arminaidd (Weslead), Jacobaidd, Coptaidd
- Uniongred ddwyreiniol
- Catholig (Catholigwyr / Pabyddion); rhyw 901 miliwn.
- Protestant (Protestannaidd); rhyw 397 miliwn.
- Calfinaidd (Presbyteraidd)
- Anglicanaidd (Eglwys Loegr)
- Anghydffurfiwyr (Bedyddiwyr, Annibynnwyr, Methodist, Efengylaidd)
- Eglwys y Gwir Iesu (Bentecostaidd)
- Enwadau eraill; rhyw 164 miliwn.