David Davies (Llandinam)
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Diwydiannwr llwyddiannus Cymru roedd David Davies (Llandinam) (18 Rhagfyr 1818 - 20 Gorffennaf 1890). Ganwyd yn Llandinam, Sir Drefaldwyn a chafwyd ei alw'n Top Sawyer neu Davies the Ocean, ar ôl The Ocean Coal Company hefyd. Roedd yn Aelod Seneddol dros Ceredigion o 1874 hyd 1886 a chefnogoedd sefydliad Coleg Prifysgol yn Aberystwyth.
Roedd David Davies yn dod o deulu eithaf tlawd ac yn dechrau waith fel llifiwr ond yn gwneud llawer o arian ar gyfer adeiladu rheilffordd rhwng Llanidloes a'r Drenewydd. Wedyn cafodd tir o'r teulu'r Crawshay yng Nghwm Rhondda a dechrau pwll glo. Beth bynnag, roedd e ddim yn llwyddiannu dod o hyd gwthien glo o'r a daeth ei arian i ben gan chwilio. Cytynwyd y weithwyr i weithio wythnos arall heb gyflogi ac fe ddarganfyddwyd glo yn ystod yr wythnos honno. Sylfaenfyd pyll glo Parc, Nhreorci a Maendy gan Davies. Serch hynny, dechreuodd datblygiad Cwm Rhondda i maes glo pwysig iawn.
Achos fod y Marcwis Bute yn dal i godi taliadau a cafoedd yn nociau Caerdydd, adeiladoedd Davies dociau glo newydd yn Y Barri, porthladd mwyaf Cymru erbyn 1914.
Mae casgliad celf ei wresau Gwendoline Davies a Margaret Davies ar agor yr cyhoedd ym Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd.
Heddiw, mae cerflun David Davies ar yr A470 yn Llandinam.