Asia (talaith Rufeinig)
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Roedd Talaith Rufeinig Asia yn uned wleidyddol a greuwyd ar ddiwedd y Weriniaeth Rufeinig. Roedd yn dalaith Seneddwrol a lywodraethid gan proconsul, trefn a arosodd yn sgîl ad-drefnu yr Ymerodraeth Rufeinig yn 211.
Bu rhaid i Antiochus III o'r Aifft ildio Asia ar ôl i'r Rhufeiniaid drechu ei fyddin ym mrwydr Magnesia, yn 190 C.C.. Ar ôl Cytundeb Apamea (188 C.C.), rhoddwyd yr ardal gyfan i Rufain dan frenin nawdd yn Pergamum.
Yn 133 BC, rhoddodd Attalus III o Bergamom, oedd heb etifedd, ei deyrnas i Rufain. Ffurfiwyd y dalaith Asia Proconsularis, yn cynnwys hen ardaloedd Groegaidd Mysia, Lydia, Caria, a Phrygia.
Roedd rhai o ddinasoedd Asia, fel Ephesus a Pergamon, ymhlith y dinasoedd pwysicaf a chyfoethocaf yn yr ymerodraeth.
Ar ôl 326, pan symudodd yr ymerodr Cystennin I y brifddinas i Byzantiwm, arosai'r dalaith yn ganolfan i ddiwylliant Rhufeinig a Helenistig yn y dwyrain am ganrifoedd. Arosodd yn rhan o'r Ymerodraeth Byzantiaidd hyd y 15fed ganrif.
[golygu] Cysylltiad allanol
Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC | ![]() |
---|---|
Achaea | Aegyptus | Africa | Alpes Cottiae | Alpes Maritimae | Alpes Poenninae | Arabia Petraea | Armenia Inferior | Asia | Assyria | Bithynia | Britannia | Cappadocia | Cilicia | Commagene | Corsica et Sardinia | Creta et Cyrenaica | Cyprus | Dacia | Dalmatia | Epirus | Galatia | Gallia Aquitania | Gallia Belgica | Gallia Lugdunensis | Gallia Narbonensis | Germania Inferior | Germania Superior | Hispania Baetica | Hispania Lusitania | Hispania Tarraconensis | Italia | Iudaea | Lycaonia | Lycia | Macedonia | Mauretania Caesariensis | Mauretania Tingitana | Moesia | Noricum | Numidia | Osroene | Pannonia | Pamphylia | Pisidia | Pontus | Raetia | Sicilia | Sophene | Syria | Thracia |