Yr Eisteddfod Genedlaethol

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Gŵyl ddiwylliannol bwysicaf Cymru yw'r Eisteddfod Genedlaethol, gyda chystadlu mewn llenyddiaeth, cerddoriaeth a drama yn elfen bwysig. Ymhlith y cystadleuthau pwysicaf mae cystadleuaeth am y gadair am awdl, y goron am bryddest a'r fedal ryddiaeth am ryddiaeth. Hefyd y Rhuban Glas i'r canwr unigol gorau.

Er fod traddodiad yr eisteddfod yn ganrifoedd oed ni chynhaliwyd yr Eisteddfod Genedlaethol gyntaf tan 1861 yn Aberdâr. Daeth y gyfres flynyddol i ben o ddiffyg cyllid yn 1868. Yn 1880 sefydlwyd Cymdeithas yr Eisteddfod Genedlaethol a dan nawdd y gymdeithas hon cynhaliwyd Eisteddfod Merthyr Tudful yn 1881 a chynhaliwyd eisteddfod yn ddifwlch wedyn arwahan i 1914 a 1940

Roedd Iolo Morgannwg wedi sefydlu Gorsedd Beirdd Ynys Prydain yn 1792. Fel y tyfodd yr Eisteddfod Genedlaethol daeth yr orsedd i'w chysylltu fwy fwy gyda hi nes datblygu yn rhan o seremoniau'r eisteddfod fel ag y mae heddiw.

Caiff yr Eisteddfod Genedlaethol ei chynnal bob blwyddyn yn ystod wythnos lawn gyntaf Awst, yn y de a'r gogledd bob yn ail.

Roedd Saesneg yn rhan o'r gweithgareddau a chlywid hi hyd yn oed ar lwyfan yr Eisteddfod. Gwnaeth y cyfansoddiad newydd yn 1952 nodi mai iaith swyddogol yr eisteddfod oedd Cymraeg

Eisteddfodau pwysig arall yw Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ac Eisteddfod Rhyngwladol Llangollen.

Taflen Cynnwys

[golygu] Eisteddfodau Genedlaethol

[golygu] 19eg ganrif

[golygu] 20fed ganrif

[golygu] 21ain ganrif

[golygu] Cysylltiadau allanol

Ieithoedd eraill