Madog ap Maredudd
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Madog ap Maredydd (bu farw 1160) oedd y brenin olaf i deyrnasu dros y cyfan o Deyrnas Powys.
Yr oedd Madog ynb fab i Maredydd ap Bleddyn ac wyr i Bleddyn ap Cynfyn. Dilynodd ei dad ar orsedd Powys yn 1132. Yr adeg yma yr oedd brenin Gwynedd, Owain Gwynedd yn pwyso ar ororau Powys, er bod Madog yn briod a Susanna, merch Owain. Gwnaeth Madog gynghrair a Ranulf, Iarll Caer, ond llwyddodd Owain i'w gorchfygu a chymeryd tiroedd Iâl oddi wrth Madog.
Yn 1157 pan ymosododd y brenin Harri II o Loegr ar Wynedd cefnogwyd ef gan Madog,a llwyddodd i ad-ennill rhai o'i diroedd.
Bu Madog farw yn 1160, a chladdwyd ef ym Meifod, yn eglwys Sant Tysilio. Rhannwyd ei diroedd rhwng nifer o'i feibion a neiaint. Nid lwyddodd neb i uno'r deyrnas eto.
[golygu] Cyfeiriadau
Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940 (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion)