New York
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
New York (bıwane: Niw York) suka Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyana. New York mıntıqa ra şarqê Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyan dera. Rocakewtene (rocvetışe, şerqe) New York da Okyanuso Atlas estê. Inka New York en gırd suke ê Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyan u dınyao.
Contents |
[bıvurne / bınusne] Tarix
Tarixe New York zaf khun niya. Ewelunra Postesuri (Kızıldereli) runıştıbıb. Serra 1609 ra Kaptan Hollandaki Henry Hudson diy Manhattan u şare Hollanda umey Manhattan u da cı nımey "New Amsterdam." Feqat serra 1664 ra, Britanya Gırde "New Amsterdam" işğal kerd u da cı nımey "New York." Feqat waxte Amerika Ceng ê Dewrim, merdume Amerika fetılnay Britanya Gırde (1973). Serrun ra 1978 - 1980 New York biy paytext ê Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyan. Seserra 19 u 20, New York biya zaf gırd. Semed Endustriy u iqtisad, zaf merdume Amerika u Ewropa şiy New York. Yewın asmen-dırna (skyscraper) New York da vırazıya; serra 1930 ra asmen-dırna Empire State vırazıya. Serra 2001, New York xırap biy; asmen-dırna "World Trade Center" yıkılmis bıya.
[bıvurne / bınusne] Nıfus u İklim
Ewro nıfus ê New York 8.1 milyona; feqat nıfus ê metro 22 milyona. Zaf şarê muhaciru êsta. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê: şare Ewropa, Asya, Afrika, şarqu tede zafa. Feqat her merdum İngilizki qısey kenê. New York da zaf Musewitine/Yahudine êsta (1 milyon). Problem ê trafik u cinayet gıruna. İklimê u heway New York zaf vuriyeno. Waxte zemustun hewa zaf serdina zaf warun varen u erd ê New York bena sıpêy. Waxte ammun, heway New York honika u erd ê xu kheweo (kıhoyo).
[bıvurne / bınusne] İqtısad
Inke New York da bına u banê xeylê berzi estê, bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısad, kultur, huner ê Dewletanê Amerikaê Yewbiyaiyan u Dinyaê. banê Mılliyetanê Yewbiyaiyan u borse ê Wall Street New York da runıştı. Borseo New York dınyao yewıniye.
[bıvurne / bınusne] Çımey
![]() |
Sukê Dınya | |
---|---|---|
Amsterdam • Atêna • Berlin • Chicago • Dubai • Estamol • Hong Kong • Houston • Kuala Lumpur • Londra • Los Angeles • Frankfurtê Maini • Madrid • Munix • New York • Paris • Roma • San Francisco • Shanghai • Sidney • Stockholm • Tehran • Tokyo |