އައްޑުއަތޮޅު
ވިކިޕީޑިއާ އިން
ޚުލާޞާ މަޢުލޫމާތު | |
އިދާރީ ނަން: | ސ. އަތޮޅު |
އަތޮޅުގެ ނަން: | އައްޑުއަތޮޅު |
އޮތްތަން: | 0° 36' ދ and 0° 44' ދ |
އިނގިރޭސި ކޯޑު: | S |
އަކުރު: | S (ސ) |
ވެރިރަށް: | ހިތަދޫ |
އާބާދީ: | 28707 |
ރަށްތަކުގެ ޢަދަދު: | 23 |
މިޙުން އުޅޭ ރަށްތައް: | 6 |
އަތޮޅުވެރިޔާ: | - |
މީހުން އުޅޭ ރަށްތައް | |
ފޭދޫ ހިތަދޫ ހުޅުދޫ މަރަދޫ މަރަދޫފޭދޫ މީދޫ | |
ފަޅު ރަށްތައް | |
އަބޫހެރަ ބޮނޑަ ހަޖަރާ ބޮނޑަހެރަގަނޑަ ދިގިހެރަ ފަހިކެޑެހެރަގަނޑަ ގަން ގައުކެނޑި ގެސްކަޅަހެރަ ހަންކެޑެ ހަންކެޑެހަޖަރާ ހެރަތެރެ ހިކަހެރަ ކަފަތަޅާހެރަ ކަނޑިހެރަ ކެޑެވާހެރަ ކޯހެރަ ކޮޑަކަނޑިހެރަގަނޑަ މާހެރަ މާމެންދޫ މަޑިހެރަ މުލިކެޑެ ސަވާހެލި ވަށަހެރަ ވިލިގިލި ފަތުރުވެރި ރަށްރަށާއި، ވައިގެ ބަނދަރުތަކާއި، ސިނާއީ ރަށްތައް ބެލެވެނީ ފަޅު ރަށްރަށުގެ ގޮތުގައެވެ. |
އައްޑުއަތޮޅަކީ ދިވެހިރާއްޖެ އެންމެ ދެކުނަށް އޮތް އަތޮޅެވެ. މިއަތޮޅުގައި އޮތް 23 ރަށުގެ ތެރެއިން މީހުން ދިރިއުޅެނީ ހަ ރަށުގައެވެ. އެއީ މީދޫ، ހިތަދޫ، މަރަދޫ، މަރަދޫފޭދޫ، ފޭދޫ އަދި ހުޅުދޫ މި ހަރަށެވެ. އައްޑުއަތޮޅަކީ މާލެ ފިޔަވައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އޮތް އެންމެ އާބަދީ ބޮޑު އަތޮޅެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ޖޫރާފީ
އައްޑުއަތޮޅަކީ ހުވަދުއަތޮޅުގެ ދެކުނުން އޮތް 48 މޭލުގެ އައްޑޫ ކަނޑުގެ ދެކުނުގައި އޮތް އަތޮޅެވެ. މި އަތޮޅު އޮތީ ހިންދު ކަނޑުގެ ލީޑިންގ ޕޮއިންޓެއްގައެވެ. އަތޮޅު އުފެދިފައި އޮތްގޮތުން މި އަތޮޅު ވެފައިވަނީ ވަރަށް މޮޅު ގުދުރަތީ ބަނދަރަކަށެވެ.
އައްޑުއަތޮޅު އޮތީ ދެކުނު އަރުލުން 1.35.30 ދ. އާއި 1.47.30 ދ. އާއި އިރުމަތީ ތޫލުން 73.04.07 އ. އާއި 73.14.30 އ. އާ ދެމެދުގައެވެ. އަތޮޅުގެ 71% ގައި އޮތީ ހިކިފަސްތަނެވެ. އެތެރެވަރީގައި ހުރީ 22 އަކަމޭލެވެ. އަތޮޅުގެ އެންމެ ދިގުގޮތަކީ ކަނޑިހެރަ އިން ގަމުގެ ފުއްޓަރު ބޭރަށެވެ. މިދެމެދުގެ ދިގުމިނަކީ ½ 6 މޭލެވެ. އަތޮޅުގެ އެންމެ ފުޅާ ގޮތަކީ ހިތަދޫ އުތުރު ހޭބޭރުން މީދޫ އިރުމަތީ ހޭބޭރަށެވެ. މި ދެމެދުގައި ހުރީ ¾ 9 މޭލެވެ. އަތޮޅުގައި އޮތީ 4 ކަނޑު އޮޅިއެވެ. އެއީ ދެކުނު ފެހުނުގައި 2 ކަނޑު އޮޅިއަކާއި އުތުރު ފަރާތުގައި 2 ކަނޑުއޮޅިއެވެ. އަތޮޅުގެ އުތުރު ދުނި ފިޔަވައި އަނެއް 3 ފަރާތުގައި ރަށްރަށް އުފެދިފައިވެއެވެ. އުތުރު ދުނި އޮތީ ވަރަށް ބޮޑަށް ހުޅުވިފައެވެ. މިދުނީގެ މެދުތެރޭގައި އޮތް ކަނޑު ހުރާ ވެސް ގިރަމުން ގޮސް މިއަދު އޮތީ ބުރިބުރި ވެފައެވެ. 1941 މ. ގައި މިއީ ރުއްގަސް ހުރި ރަށެކެވެ. އަދި އިނގިރޭސީން އައްޑު އަތޮޅުގައި ތިބި އިރު ސަބްމެރިން ކޭބަލްތަކާއި މައިން ފީލްޑްސް ތަކުގެ މައިގަނޑު ހުރީވެސް މިރަށުގައެވެ. މިދުނީގެ އިރުމަތީ ކޮޅުގައި އޮތް މީދޫ ހެރަތެރޭގެ ރަށްރަށް ވެސް ގިރަމުން ބުރިވަމުން އަދި ދެރަށް ގުޅެމުން ގޮސްފައިވެއެވެ.
އިރުމަތީ ދުނި މީދޫން ފެށިގެން ވިލިގިލި ކަނޑާ ދެމެދު އެއީ އެއްފަޅެވެ. ފަޅުގެ ދިގު މިނަކީ ½ 5 މޭލެވެ. މިފަޅުގައި އޮތް މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށަކީ ހުޅުމީދޫއެވެ. މިރަށް ވަނީ އިދާރީ ގޮތުން ދެބައި ކުރެވިފައެވެ. އެހެން ކަމުން މި އަދު މި ފަޅުގެ އިރުއުތުރުގައި އޮތީ މީދުއެވެ. ދެން އެއާ ޖެހިގެން ދެކުނަށް ހުޅުދުއެވެ. ހުޅުދޫގެ ދެކުނަށް ވިލިގިލި ކަނޑާ ދެމެދުގައި އޮތީ ހުޅުދޫ ހެރަތެރެ އެވެ. މިރަށްރަށް ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް ގިރަމުން ދެއެވެ.
ދެކަނޑު އޮޅި މެދުގައި އޮތް ވިލިގިއްޔަށާއި މަޑިހެރަ އަށް ވެސް ގިރުމާއި ވޮޑުމުން ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އައިސް އެ ދެރަށުގައި ކުޅި އުފެދިފައިވެއެވެ. އަދި އެ ދެރަށް މިހާރު އޮތީ ގުޅިފައެވެ.
އަތޮޅުގެ ހުޅަނގު ދެކުނު ދުނި ގަމުން ފެށިގެން ގޮސް ނިމެނީ ހިތަދޫގެ އުތުރު ކޮޅަށެވެ. މި ދުނީގައި އޮތް މައި ރަށްރަށަކީ ގަމާއި ފޭދުއާއި މަރަދުއާއި ހިތަދުއެވެ. ހިތަދުއަކީ ކުރީން ވަކިން އޮތް 7 ރަށް ގުޅިގެން އުފެދިފައި އޮތް ރަށެކެވެ. އަދި މިހާރު އެރަށު ފެހުނުން އޮތް އަބޫހެރަ އާއި ރުއްޖެހިހެރަ ވެސް ވަނީ ހިތަދުއާއި ގުޅިފައެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ތާރީޚު
ތާރީހީ ގޮތުން ބަލާއިރު އައްޑުއަތޮޅަކީ ވަރަށް ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ އަތޮޅެކެވެ. ވިރާސީ ރަސްކަމުގެ ދުވަސްވަރުގައި ރާއްޖޭގައި އައްޑުއަތޮޅަށް ނިސްބަތްވާ ރަސްރަސްކަލުން ރަސްކަން ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ވަޒީރުކަން ކުރެއްވި ބޭފުޅުންވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. 1959 ވަނަ އަހަރު އައްޑުއަތޮޅާއި އަދި އޭގެ އިތުރުން ދެކުނުގެ ދެ އަތޮޅުކަމުގައިވާ ފުވައްމުލަކާއި ހުވަދުއަތޮޅު އެކުވެގެން އެކުވެރި ސުވައިދީބު ޖުމްހޫރިއްޔާ ގެ ނަމުގައި ދައުލަތެއް އިއުލާނު ކުރިއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ޖުމުހޫރިއްޔަތަކަށް ބަދަލުވިފަހުން އައްޑުއަތޮޅުގެ ބޭފުޅަކަށް، އެންމެ ފުރަތަމަ ވަޒީރުކަން ލިބިވަޑައިގަތީ 11 ނޮވެންބަރު 1993 އިން 10 ނޮވެންބަރު 2003 އަށް ދައުލަތުގެ ބަންޑާރަ ނާއިބުކަން ކުރެއްވި ޑރ. މުޙައްމަދު މުނައްވަރަށެވެ. 11 ނޮވެންބަރު 2003 އިން ފެށިގެން ބަންޑާރަނާއިބު ކަމުގެ މަގާމަށް ވަޑައިގެންނެވި ޑރ. ޙަސަން ސަޢީދަކީ ވެސް އައްޑުއަތޮޅުގެ ބޭފުޅެކެވެ.