Αετιά
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πιθανή παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων |
Το περιεχόμενο που υπήρχε στο παρόν άρθρο πιθανόν παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχεται από την ιστοσελίδα: Αν σκοπεύετε να επεξεργαστείτε το άρθρο, παρακαλούμε να το κάνετε χρησιμοποιώντας τον ακόλουθο σύνδεσμο σε μία προσωρινή σελίδα. Ένας διαχειριστής θα αναλάβει τη μετακίνηση του νέου άρθρου που θα επεξεργαστείτε από την προσωρινή σελίδα στον τίτλο του παρόντος άρθρου. |
|
ΦιλιππαίοιΠερνώντας τα όρια Πολυνερίου - Αλατόπετρας ΒΔ συναντάμε τον οικισμό Αετιά ή Τσούργιακα, που ανήκει στην κοινότητα Φιλιππαίων, η οποία τοποθετείται 3 χλμ. δυτικότερα. Πρόκειται για ένα πολύ ζωντανό χωριό, με μεγάλη τουριστική κίνηση κυρίως τα καλοκαίρια. Στους Φιλιππαίους ανήκει και ο οικισμός Κουρούνα που απέχει 2-3 χλμ. Ο πληθυσμός και στους τρεις οικισμούς φτάνει τα 600 περίπου άτομα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ το χειμώνα στους Φιλιππαίους μένουν μόνο 20 άτομα, ελεύθεροι επαγγελματίες που ασχολούνται με το χειμερινό τουρισμό (υπάρχουν ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και κατασκηνώσεις στην Κουρούνα). Οι υπόλοιποι είναι κτηνοτρόφοι που κατεβάζουν τα ζώα τους στα χειμαδιά, αφού οι Φιλιππαίοι βρίσκονται σε υψόμετρο 1.250 μ.
Οι κάτοικοι της περιοχής μαρτυρούν πως από την Αετιά καταγόταν ο υπαρχηγός του Θεόδωρου Ζιάκα, Κυρίμης Απόστολος, ο οποίος συμμετείχε στην έξοδο του Μεσολογγίου.
Νότια των Φιλιππαίων περνάει το Φιλιππιώτικο ρέμα, συναντάει ανατολικότερα το Σμιξιώτικο και καταλήγουν μαζί στο Βενέτικο ποταμό. Οι Φιλιππιώτες υποστηρίζουν πως ο πρώτος οικισμός τους βρισκόταν χαμηλά στο ποτάμι. Μάλιστα μετά την πτώση του Σουλίου και του Μεσολογγίου μετοίκησαν στο χωριό και ομάδες ατόμων από εκείνα τα μέρη, για να αποφύγουν τις επιθέσεις των αρβανιτών και των τουρκαλβανών ληστών. Επί Τουρκοκρατίας οι Φιλιππαίοι και η Αετιά πλήρωναν χαράτσι στον Αλή Πασά.
Α των Φιλιππαίων προς την Αετιά ανακαλύπτουμε τη χαράδρα του Τσούργιακα. Η κοίτη του ποταμού στενεύει σ' εκείνο το σημείο και σχηματίζεται καταρράκτης ύψους 10 μ., κάτω από τον οποίο φημολογείται πως υπάρχει ανεξερεύνητη είσοδος σπηλιάς. Σύμφωνα με την παράδοση η χαρά- δρα αποτελούσε πέρασμα αλλά την εποχή του Φιλίππου της Μακεδονίας ως και το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλιστα υπάρχουν υπολείμματα πλακόστρωτου μονοπατιού, παράλληλα με το ποτάμι, το οποίο μονοπάτι θεωρείται παρακλάδι της Εγνατίας οδού. Οι κάτοικοι ισχυρίζονται πως στη θέση των τειχών που βρέθηκαν Δ των Φιλιππαίων, βρισκόταν η έπαυλη του Φιλίππου. Εκτός από την ιστορία, η χαράδρα είναι μοναδική για το φυσικό της κάλλος, τα σπάνια είδη πτηνών που φωλιάζουν εκεί και τη χλωρίδα που υπάρχει στο βιότοπο. Η διαδρομή είναι εξαιρετική ανάμεσα στα γέρικα διάσπαρτα στις πλαγιές πεύκα. ΝΑ των Φιλιππαίων επίσης κοντά στο ποτάμι σώζονται ερείπια παλιού πέτρινου νερόμυλου του 1800.
Στα όρια Φιλιππαίων -Σαμαρίνας -Δοτσικού υψώνεται η κορυφή της Αννίτσας (1728 μ.), όπου διεξήχθη μάχη κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο με τμήμα της ιταλικής μεραρχίας " Τζούλια". Εδώ συναντάμε μνημείο αφιερωμένο στους πεσόντες, η μνήμη των οποίων γιορτάζεται κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο με κατάθεση στεφάνων και δοξολογία στην κορυφή.
Η κορυφή Κουρούνα (1.465 μ.) Β-ΒΔ των Φιλιππαίων προσφέρει εκπληκτική θέα προς τον Όλυμπο, το Πήλιο, τα Άγραφα, τον Κόζιακα, το Σμόλικα, το Γράμμο, το Σινιάτσικο και προς την λίμνη της Καστοριάς. Η περιοχή από την κορυφή της Αννίτσας ως την Κουρούνά, υπήρξε πεδίο ρίψεως εφοδίων από τις συμμαχικές δυνάμεις κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο, όπως είδη δια- τροφής,ρουχισμού, πολεμικών υλικών κ.ά., τα οποία προωθούνταν με μουλάρια στους νομούς Γρεβενών, Ιωαννίνων και Καστοριάς.
Ν-ΝΑ των Φιλιππαίων υψώνεται η κορυφή της Πάλνας (1.404 μ.), στην οποία η πρόσβαση είναι ευκολότερη από την κοινότητα Πανοράματος.
Το δάσος που απλώνεται στην κορυφή αποτελείται από μαύρη πεύκη, ελάτη, ρόμπολο, δρυ, σφένδαμο και γαύρο. Εδώ βρίσκονται διάσπαρτες οι πηγές Ασπροπήγαδο, Φαντίνα Κωνσταντούλα, χάνι του Λόλα, Σιπιτί, του Λόλη το πηγάδι και Πανόλη πηγάδι. Και μέσα στους Φιλιππαίους υπάρχουν αρκετές πηγές με βρύσες όπως οι: Πηγαδούλι, στο Β τμήμα του χωριού, το Πάνω Πηγάδι, η Ντουίνια, τα Λιβάδια, το Κάτω Πηγάδι, το Μεσιακό πηγάδι και το Κεντρικό πηγάδι, οι περισσότερες από τις οποίες είναι πέτρινες. Στη θέση Κουρούνα συναντάμε επίσης μια πέτρινη βρύση και στον οικισμό της Αετιάς υπάρχουν δύο τσιμεντένιες τέτοιες, οι Τσαρτσαράκος και Τζανέκα.
Η αρχιτεκτονική των Φιλιππαίων έχει να επιδείξει αξιόλογα δείγματα. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το σπίτι του "Μπραζιώτη", με σκαλιστή πέτρα στις πόρτες και το τζάκι, ανάγλυφες ξύλινες επενδύσεις, ξύλινη εσωτερική σκάλα και πηγάδι στην αυλή. Επίσης σώζονται τα σπίτια των Νικ. Μίχου, Βασ. Γεωργούλα, Ιω. Καραγκιόζη, Ηλ. Τάκα και Ηλ. Μπίνα, που ανήκουν στον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο. Παρά την ιδιαιτερότητα όμως και την παλαιότητά τους κανένα δεν έχει χαρακτηρισθεί, μέχρι σήμερα, διατηρητέο.
Στο κέντρο του χωριού είναι χτισμένη η εκκλησία των Αγ. Κων/νου και Ελένης (1886), η οποία διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο και διασώζει παλιές εικόνες. Είναι η μοναδική εκκλησία του χωριού όπως και ο ναός του Αγ. Νικολάου (1880) για την Αετιά, επίσης με ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Στην ευρύτερη περιφέρεια των Φιλιππαίων ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία του Αγ. Νικολάου 4 χλμ. Α, η οποία κάηκε δύο φορές και ξαναχτίστηκε. Κάποιος θρύλος αναφέρει πως η εικόνα του αγίου μετά την πυρκαγιά βρέθηκε πάνω σε ένα δέντρο, χωρίς να έχει πάθει καμία ζημιά. Η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου κοντά στο ποτάμι, χτίστηκε το 1800 και αποτελούσε πιθανότατα την κεντρική εκκλησία του παλιότερου οικισμού. 4 χλμ. Β συναντάμε το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία και 4 χλμ. ΒΔ στην Κουρούνα, την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τέλος 5 χλμ. Α της Αετιάς, κοντά στη χαράδρα του Τσούργιακα, βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας (1809), στην οποία σώζονται παλιές εικόνες και ξυλόγλυπτα.
Τα μεγάλα πανηγύρια ξεκινάνε από την Κουρούνα και το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, με δοξολογία και κατόπιν χορό με παραδοσιακά τραγούδια στην πλατεία του χωριού.
Το Δεκαπενταύγουστο μετά τον εκκλησιασμό στην εκκλησία της Παναγίας στην Κουρούνα, ακολουθεί δωρεάν διανομή φαγητού με πρωτοβουλία της κοινότητας και κάθε οικογένεια λέει τραπεζιάτικα τραγούδια υπό τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής. Στη συνέχεια στήνεται μικτός χορός, χωρίς ορχήστρα. Το ίδιο βράδυ γίνεται γλέντι στην πλατεία. Την επομένη 16/8 ο εκκλησιασμός γίνεται στην εκκλησία των Αγ. Κων/νου και Ελένης, με χορό μετά στο προαύλιο, ενώ η κοινότητα προσφέρει ξανά μεζέδες και ποτά. Από το μεσημέρι ως τις πρώτες βραδινές ώρες οι κάτοικοι του χωριού περιφέρονται από σπίτι σε σπίτι, συνοδευόμενοι από μουσικά όργανα. Το βράδυ το γλέντι διεξάγεται στην πλατεία πανηγύρι με χορό ως το πρωί, οπότε και γίνεται στις 17 /8 η εκδρομή στο Ασπροπήγαδο, στα σύνορα με το Μεσολούρι.
Το πανηγύρι αυτό παλιά, σύμφωνα με διηγήσεις των κατοίκων, γινόταν στις 21 Μαϊου, λόγω της απουσίας πολλών ανδρών του χωριού με τα μουλάρια σε δρομολόγια (κυρατζήδες) από τον Ιούνιο μέχρι και το χειμώνα.
Στις αρχές Αυγούστου ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού διοργανώνει το ετήσιο γλέντι με παραδοσιακά συγκροτήματα στην πλατεία των Φιλιππαίων. Σερβίρονται δωρεάν φαγητά και παραδοσιακές πίτες που φτιάχνονται από τις γυναίκες του χωριού. ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ κεμπάπ (ζυγούρι, πρόβειο), σπιτικές πίτες και διάφορα τυριά στα καφενεία του χωριού.
ΑΓΟΡΑΣΤΕ τυρί (φέτα) από ιδιώτες.
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το Μνημείο της Αννίτσας 7 χλμ. Δ των Φιλιππαίων, τη χαράδρα του Τσούργιακα 5 χλμ. Α και την Κουρούνα.
ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ σε σκι στη Βασιλίτσα, ιππασία (ενοικιάζονται άλογα), ορειβασία -πεζοπορία στη χαράδρα του Τσούργιακα, στην Πλάνα, στη Βασιλίτσα, κυνήγι σε επιτρεπόμενες περιοχές και αναρρίχηση στο φαράγγι του Τσούργιακα.
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ το χορό του Συλλόγου στις αρχές του Αυγούστου στην πλατεία του χωριού και το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου.