Τριακονταετής Πόλεμος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Τριακονταετής πόλεμος κράτησε από το 1618 εώς το 1648. Ο πόλεμος αυτος διαιρείται σε τέσσερις περιόδους.Κατά την πρώτη περίοδο η διαμάχη γινόταν μόνο μεταξύ των κρατιδίων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους. Στην δεύτερη περίοδο έχουμε την είσοδο της Δανίας στον πόλεμο στο πλευρό των προτεσταντών.Στην τρίτη περίοδο έχουμε την επέμβαση της Σουηδίας και στην τέταρτη την επέμβαση της καθολικής Γαλλίας στο πλευρό των προτεσταντών.
Αρχικά ξεκίνησε σαν θρησκευτικοπολιτική διαμάχη ανάμεσα στον βασιλιά Φερδινάνδο Β΄της Βοημίας, που θέλησε να επιβάλει τον καθολικισμό, και τους προτεστάντες κατοίκους που αντέδρασαν έντονα. Μαζί με τους προτεστάντες της Βοημίας επαναστάτησαν και οι προτεστάντες της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, της Σιλεσίας και της Μοραβίας. Η Καθολική συμμαχία, που δημιουργήθηκε από τους καθολικούς ηγεμόνες υπό τους Αψβούργους σε αντίβαρο της Ευαγγελικής Ένωσης των προτεσταντών των Γερμανικών κρατών, με μεγάλη στρατιωτική δύναμη συνέτριψε τους Τσέχους στην Μάχη της Πράγας (8-11-1620) και υπέταξε την χώρα υπό το στέμμα των Αψβούργων. Η δίωξη των υπόλοιπων ηγετών της Ευαγγελικής ένωσης και των άλλων προτεσταντών συνεχίστηκε με τον στρατηγό Τίλλυ και στην βόρεια Γερμανία.
Λόγω του σοβαρού κινδύνου που αντιμετώπιζαν οι προτεστάντες, η Δανία με τον βασιλιά της Χριστιανό Δ΄ επενέβει την άνοιξη του 1625. Η συμμετοχή της Δανίας ήταν αποτυχημένη και έληξε άδοξα με την υπογραφη συνθήκης ειρήνης στην Λυββέκη το 1629 όπου οι Δανοί παραιτήθηκαν από κάθε δικαίωμα μελλοντικής τους ανάμειξης στην διαμάχη.
Μετά από την μεγάλη νίκη τους οι Αψβούργοι επεδίωξαν την επιβολή απόλυτης μοναρχίας σε όλα τα γερμανικά κράτη. Εκτός από την αντίδραση των Γερμανών ηγεμόνων έκδηλη ήταν η ανησυχία που προκάλουσε η παντοδυναμία των Αψβούργων σε Σουηδία και Γαλλία που έβλεπαν τα ζωτικά τους συμφέροντα να πλήττονται. Οι Σουηδοί έχαναν τα προνόμια τους στην περιοχή της Βαλτικής και οι Γάλλοι έμπαιναν ανάμεσα σε ασφυκτικό κλοιό αφού εκτός από τις Κάτω χώρες και την Γερμανία και το στέμμα της Ισπανίας ανήκε στους Αψβούργους.
Το 1630 οι Σουηδοί υπό τον βασιλιά τους Γουστάβο Αδόλφο αποβίβασαν στη Γερμανία 15000 περίπου στρατιώτες και προχώρησαν στο εσωτερικό της χώρας ώστε να βοηθήσουν προτεστάντικές πόλεις τις οποίες πολιορκούσε ο Τίλλυ.Στην περίπτωση του Μαγδεμβούργου, σημαντικό προπύργιο των προτεσταντών, οι Σουηδοί άργησαν να φτάσουν και η πόλη έπεσε στα χέρια τον καθολικών οι οποίοι προέβησαν στην σφαγή των 40000 κατοίκων. Μετά από αυτό ο Τίλλυ στράφηκε κατά της Σαξονίας. Ο Γουστάβος Αδόλφος έσπευσε πρός βοήθεια των Σαξόνων και κατά την Μάχη της Λειψίας (17-09-1631)συνέτριψε τον στρατό των καθολικών. Μέχρι το τέλος του 1631 οι Σουηδοί ήταν κύριοι μεγάλων περιοχών της βόρειας Γερμανίας. Τον Απρίλιο του 1632 ο Γουστάβος Αδόλφος πέρασε τον Δούναβη στην νότια Γερμανία κοντά στο Ντονάουβερτ και στις 13 με 15 Απριλίου συγκρούστηκε με τις δυνάμεις του Τίλλυ στις όχθες του Λέχ(παραπόταμος του Δούναβη). Η νίκη ήρθε πάλι για τους Σουηδούς και ο Τίλλυ τραυματισμένος σοβαρά πέθανε μετά από 15 μέρες. Την αρχηγία των καθολικών ανέλαβε ο Βάλλενσταιν ο οποίος με την συνδρομή και 40000 μισθοφόρων συγκρούστηκε με τους Σουηδούς στην Μάχη του Λούτζεν κοντά στην Λειψία. Το πλήγμα για τους Σουηδούς ήταν μεγάλο που αν και κερδίσανε την αμφίρροπη μάχη έχασαν τον Γουστάβο Αδόλφο που σκοτώθηκε κατά την διάρκεια της.
Οι Σουηδοί συνέχισαν τον πόλεμο υπό τον πρωθυπουργό Άλεξ Οξέστρινα. Το 1634 ο Βάλλενσταιν δολοφονήθηκε από συνομώτες και την αρχηγία των καθολικών ανέλαβε ο Αρχιδούκας Φερδινάνδος ο οποίος σημείωσε κάποιες νίκες εναντίον των προτεσταντών.Ο φόβος όμως της ανόδου των Αψβούργων στους σημαντικότερους θρόνους της Ευρώπης έκανε τον καρδηνάλιο Ρισελιέ να οδηγήσει την καθολική Γαλλία στο πλευρό των προτεσταντών μαζί με τους Σουηδούς, τους Ολλανδούς και τους Ιταλούς της Πάρμα και της Σαβοίας. Οι εχθροπραξίες επεκτάθηκαν στις Κάτω χώρες, στην Ιταλία και την Ισπανία. Το 1635 οι Γάλλοι δεν μπόρεσαν να καταφέρουν σημαντικά πράγματα στα πολεμικά μέτωπα της Ιταλίας της Γερμανίας και των Κάτω χωρών.Από τις προτεσταντικές δυνάμεις μόνο οι Σουηδοί με τον στρατηγό Μπάνερ κατάφεραν και εισέβαλαν με επιτυχία στην Σαξονία.Μεταξύ 1635-1640 οι Γάλλοι είχαν αρκετές επιτυχίες ενάντια στις Αυστροισπανικές δυνάμεις στα ιταλοελβετικά σύνορα και ενάντια στους Ισπανούς και τους Αυτοκρατορικούς Γερμανούς στην νότια και την βόρεια Γαλλία αντίστοιχα. Το 1641 οι Γάλλοι εισέβαλαν στην Ισπανία και κατέλαβαν την Βαρκελώνη και άλλες σημαντικες πόλεις.Από το 1642 εώς και το 1648 οι περισσότερες νίκες ήταν για το στρατόπεδο των προτεσταντών και των συμάχων τους Γάλλων.
Ο καταστρεπτικός πόλεμος έληξε με την Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648. Η συνθήκη αυτή έβαλε τα θεμέλια για την σημερινή μορφή της Ευρώπης αφού με αυτή χώρες όπως η Ελβετία και οι κάτω χώρες ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ισπανία αντίστοιχα. Ακόμα μπήκε φραγμός στους Αψβούργους για απόλυτη μοναρχία στα Γερμανικά κράτη. Ενισχυμένοι μετά τον πόλεμο βγήκαν οι Γάλλοι και οι Σουηδοί οι οποίοι ανήκαν πλέον στα ισχυρότερα κράτη της Ευρώπης. Σαφώς χαμένος ήταν ο Ρωμαιοκαθολικισμός αφού ο Λουθηρανισμός και ο Καλβινισμός έπαψαν να θεωρούνται αιρέσεις και οι πιστοί τους να οδηγούνται στην πυρά. Ο ολέθριος αυτός πόλεμος βύθισε στο πένθος όλοι την Ευρώπη. Κυρίως όμως οι κάτοικοι των Γερμανικών περιοχών υπέστησαν τα πάνδεινα μιας και τα κυριώτερα γεγονότα του πολέμου διαδραματίστηκαν στον τόπο τους.
[Επεξεργασία] Δείτε επίσης
[Επεξεργασία] Πηγές
- Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, λήμμα Τριακονταετής πόλεμος
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Κατηγορίες: Ευρώπη | Ιστορία | Πόλεμοι