مريم گلي

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مريم‌ گلي‌


Salvia Officinalis L .

از خانواده‌ نعناعيان‌ Labiatae

انگليسي‌Garden Sage , Sage

نام‌هاي‌ رايج‌: مريميه‌، شاليبه‌، مريميه‌ صغيره‌، مريميه‌ صغيره‌، مريم‌ چمني‌،خزنه‌، مريمي‌.

مريم‌ گلي‌ گياهي‌ است‌ علفي‌ چند ساله‌ به‌ ارتفاع‌ ‌ 60 ـ 30 سانتيمتر، ساقه‌هاكركدار و چهارگوش‌، برگها متقابل‌ پوشيده‌ از كرك‌ به‌ رنگ‌ سبز مايل‌ به‌ سفيد به‌طول‌‌3 تا10 سانتي‌متر و عرض‌ ‌ 5/1 تا 5 سانتيمتر، بيضوي‌ و كشيده‌ و كركهاي‌ قابل‌احساس‌، گلها به‌ رنگ‌ آبي‌ روشن‌ يا ارغواني‌ و به‌ طول‌ ‌ 2 ـ 3 سانتي‌متر كه‌ معمولاً درتابستان‌ سال‌ دوم‌ ظاهر مي‌شود.

مريم‌ گلي‌ حاوي‌ اسانس‌ فرار، ساپونين‌ و يك‌ مادة‌ تلخ‌ به‌ نام‌ پيكروسالوين‌،مقداري‌ تانن‌، لعاب‌، ساپونوزيد، آسياراژين‌، مواد صمغي‌ و ديترين‌ است‌.

قسمت‌ مورد استفاده‌ داروي‌ مريم‌ گلي‌ برگهاي‌ تازه‌ و يا خشك‌ و سرشاخه‌هاي‌گلدار آن‌ است‌ كه‌ در موقع‌ گل‌ دادن‌ از خرداد، تا مرداد و مجدداً در شهريور تا اواخرمهرماه‌ گردآوري‌ كرده‌ و در سايه‌ در حرارت‌ كمتر از 35 درجه‌ سانتيگرادمي‌خشكاند.

خواص‌ و اثرات‌ دارويي‌: طبع‌ مريم‌ گلي‌ گرم‌ است.

مريم‌ گلي‌ داراي‌ خواص‌ دارويي‌ پيشاب‌آور (ملايم‌)، قابض‌، ضد التهاب‌،بندآورنده‌ خون‌، مقوي‌ عمومي‌، محرك‌، نيروبخش‌، ملين‌، ضد تشنج‌، پايين‌آورنده‌فشار خون‌، قاعده‌آور، ضد عفوني‌ كننده‌، اشتهاآور، نشاط‌ آور و... است‌.

مريم‌ گلي‌ در موارد عفونتهاي‌ مجاري‌ تنفسي‌، سوءهاضمه‌، ضعف‌ اعصاب‌،خستگي‌ مفرط‌، التيام‌ زخم‌ها، قطع‌ شير، تنظيم‌ قاعدگي‌، نقرس‌، رماتيسم‌،استسقاء، تب‌ نوبه‌، دردهاي‌ عادت‌ ماهيانه‌، كم‌ خوني‌، افسردگي‌، ورم‌ كليه‌،عوارض‌ يائسگي‌، ترشحات‌ قاعدگي‌ زنان‌ و لاغري‌ به‌كار مي‌رود.

مريم‌ گلي‌ عمل‌ معده‌ را تحريك‌ مي‌كند و به‌ هاضمه‌ ياري‌ مي‌رساند و خون‌ راسريعتر به‌ جريان‌ مي‌اندازد.

در استعمال‌ خارجي‌ به‌ شكل‌ لوسيون‌ يا كمپرس‌ براي‌ ترميم‌ زخم‌ها وسرمازدگي‌ها، خراشهاي‌ پوست‌ و بندآوردن‌ شير استفاده‌ مي‌شود.

كشيدن‌ برگهاي‌ خشك‌ مريم‌ گلي‌ به‌جاي‌ سيگار براي‌ افراد مبتلا به‌ تنگي‌ نفس‌،سنگيني‌ گوش‌ و سرماخوردگي‌ و اختلالات‌ نزله‌ و ورم‌هاي‌ حلق‌ ناشي‌ ازسرماخوردگي‌ مفيد است‌.

دم‌ كرده‌ يا جوشانده‌ ‌ 1 ـ 2 قاشق‌ برگهاي‌ ساييده‌ شده‌ مريم‌ گلي‌ در يك‌ ليتر آب‌به‌عنوان‌ دهان‌ شويه‌ و غرغره‌ در رفع‌ التهابات‌ دهان‌، التهابات‌ لثه‌ و ورم‌ لوزه‌ و درمان‌برفك‌ به‌كار مي‌رود. از اين‌ جوشانده‌ به‌عنوان‌ شست‌ و شو و ضدعفوني‌ كننده‌ دهان‌و التيام‌ زخم‌هاي‌ دهان‌ و ناراحتيهاي‌ حلق‌ استفاده‌ مي‌شود.

جوشانده‌ ‌ 10 گرم‌ برگ‌ مريم‌ گلي‌ در 100 گرم‌ سركه‌ قابليت‌ پايين‌ آوردن‌ قندخون‌ در بيماران‌ ديابتي‌ را دارد.

دم‌ كرده‌ ‌ 30 تا 40 گرم‌ برگ‌ خشك‌ در يك‌ ليتر آب‌ جوش‌ پس‌ از صاف‌ شدن‌ درصورت‌ سوءهاضمه‌ و به‌عنوان‌ مقوي‌ معده‌ و جهت‌ ضعف‌ اعصاب‌ يك‌ فنجان‌تناول‌ نمايند. خيسانده‌ ‌ 1 تا 15 گرم‌ برگ‌ مريم‌ گلي‌ در نيم‌ ليتر آب‌ را در 20 گرم‌ عسل‌يا شكر شيرين‌ كرده‌ براي‌ درمان‌ آنژين‌ و ورم‌ لوزه‌ مي‌توان‌ از اين‌ محلول‌ به‌صورت‌شست‌ و شوي‌ دهان‌ استفاده‌ كرد.


منبع: گياهان دارويي- آريا فلاحتگر ليش- چاپ انتشارات لاهيجي- 1384 - چاپ دوم-تيراژ 5000