مشکینشهر
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهرستان مشكين شهر در شمال غربی ايران و 839 كيلومتري تهران و 90 کیلومتری شهر اردبیل و در مسیر تبریز به مغان واقع شده است ارتفاع آن از سطح دریا 1625 متر است. مشکین شهرجمعيتي بالغ بر164007 نفر را در خود جاي داده است.آب و هوای اين شهرستان معتدل كوهستانی است و كوه معروف سبلان در 25 كيلومتري اين شهر واقع شده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مسير ارتباطی
نزدیکترین فرودگاه به مشکین شهر در شهر اردبیل واقع شده است و حدود 100 کیلومتر با مشکین شهر فاصله دارد. بهترین راه برای مسافرت به مشکین شهر استفاده از وسائط نقلیه شخصی یا عمومی است. زمان مسافرت از تهران به مشکین شهر با اتوبوس 11 ساعت و با وسیله شخصی بین 7 تا 10 ساعت است.
[ویرایش] سابقه تاریخی
شواهد و قرائن به دست آمده از منطقه باستاني شهریری ، حكايت از تمدني با قدمت شش هزار سال قبل از ميلاد در منطقه مشكينشهر دارد. نیاز به ذكر منبع
اورامي، وراوي ،خياو و پشگين شهر، اسامي اين شهر در ایام گذشته بوده است
[ویرایش] محصولات كشاورزي
انگور - سيب - هلو - خربزه - گندم – جو – گیلاس – آلبالو – توت - هندوانه – کدو حلوایی – گلابی – گردو - انواع صیفی و سبزی و حبوبات
[ویرایش] جاذبه های توریستی مشکینشهر
جاذبه هاي توريستي منطقه مشکین شهر شامل جاذبه هاي طبيعي و جاذبه هاي تاريخي است. ارتفاعات متعدد ، آبهاي معدني فراوان، درياچه هاي كوچك و بزرگ، دشت وجلگه هاي وسيع و شرايط آن وهوايي مساعد و مطلوب ، همگي نشان از قابليت ها و استعدادهاي طبيعي منطقه براي جلب مشتاقان و علاقه مندان طبيعت دارد.
کوه معروف «سلطان ساوالان» با ارتفاع 4811 متر از سطح دريا ، عظمت خاصي به منطقه بخشيده است . اين كوه با يخچال هاي عظيم از منظر ورزش كوهنوردي و يخچال نوردي، يكي از كوههاي مطرح در سطح جهان است و هرسال و بويژه در فصل تابستان هزاران علاقه مند از اقصي نقاط ايران و جهان به اين كوهستان روي مي آورند و از مواهب طبيعي آن بهره مند مي شوند.
رودهاي مهم مشكینشهر عبارتند از: خياو چاي - مشكين چاي - اونار چاي - قره سو
آبهاي معدني گوناگون يكي از مهم ترين جاذبه هاي توريستي اين منطقه به شمار مي آيد. وجود هشت چشمه آب معدني كه حاوي آبهاي گوگردي ، كربناته، سولفوره، بي كربناته، كلروره، آشاميدني گازدار و آشاميدني بدون گاز است ، براي كشوري كه قدرش را بداند به اندازه ذخاير نفتي اهميت دارد. اين چشمه ها خواص درماني فراوان دارد. اين منطقه به لحاظ تعدد چشمه هاي معدني نه تنها در سطح ايران، بلكه درسطح جهان نيز بي نظير است.
كوهستان سبلان موهبت هاي طبيعي خود را سخاوتمندانه به ساكنان پيرامونش ارزاني داشته است . به سبب فراواني و سهولت دستيابي به آب دشتهاي اطراف ، سبلان از ديرباز شاهد و جايگاه مدنيت هاي بسيار مهم درطول تاريخ بوده است. وجود آثار و شواهد متعدد از ادوار مختلف تاريخ ، از هزاره هاي قبل از ميلاد مسيح تا ظهور اسلام ، هريك از شهرهاي منطقه را به دوران اشكانيان و ساسانيان و پيش از آن پيوند مي دهد.
يادمان هاي تاريخي برجاي مانده در منطقه سبلان ، جلوه يي ديگر از توان و استعداد بالقوه آن در جذب توريست و رونق گردشگري در اين خطه باستاني بشمار مي آيد.
درشهرستان مشکين شهر آثار تاريخي فراواني موجود است كه از آن ميان مي توان به قلعه كهنه سنگ نبشته شاپور دوم ساساني شهرستان مشكين شهر از آثار باستاني منطقه است.
[ویرایش] ثار تاریخی مشكين شهر
سنگ نوشته شاپور دوم ساسانی در حاشیه شرقی شهر واقع شده است ابعادش 110 در 230 سانتی متر است و به خط پهلوی ساسانی بوده است که در سال337 میلادی به دستور نرس هرمزد والی این نواحی نوشته شده است هم اینک چیزی از این نوشته ها باقی نمانده است
قلعه ارشق در 60 کیلو متری شمال شهر واقع شده است گویا در عهد اشکانیان و ساسانیان قلعه ای نظامی بوده است
مقبره شیخ حیدر برج بلندی است در مرکز شهر و منسوب به شیخ حیدر، پدر شاه اسماعیل صفوی می باشد. مقبره یاد شده به شکل برج مدور و با ارتفاع 5/18متر و قطر 5/10 می باشد. این بنا از خارج با کاشی های فیروزه ای رنگ به آیات 27 - 28 و 29 سوره فتح و همچنین لفظ «جَل جلالُهُ» ر اشکال مختلف و با خط کوفی بنایی مزین گشته است.
در مورد قدمت بنا و تاریخی احداث آن اظهارات گوناگونی ابراز شده است که «دونالد ویلبر» معتقد است این بنا از آثار قرن 7 و 8 ه.ق.است و در دوره صفویه به تکمیل و تزئینات کاشی کاری آن همت گماشته اند. با توجه به تخریب کتیبه به جای مانده مقبره که تاکنون هیچ سند و مدرکی مبنی بر تاریخ دقیق احداث این بنادر دست نبوده. اخیرا توسط آقای قوچانی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی کشور کتیبه موجود بر سر در ورودی این برج بازخوانی شده که آن را به سال 731 ه.ق. یعنی دوره حکومت ابوسعید بهادرخان آخرین حکمران سلسله مغول در ایران نسبت می دهند.
قلعه قهقهه
قلعه قهقهه در دهستان یافت از دهستان های بخش مرادلو و در نزدیک روستای کنچوبه و قره آغاج بوده و در فاصله 75 کیلومتری شمال مشکین شهر قرار دارد. قلعه قهقهه با ارتفاع تقریبی 2500 متر از سطح دریا، دیوارهای بلند طبیعی و در میان صخره ها واقع شده است. دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودی شکل طبیعی بوده که گویی به دست بشر صخره ها پیرایش یافته است.
وقایع و حوادثی که مورخین در مورد قلعه قهقهه ذکر کرده اند بیشتر مربوط به دوران صفویه است اما این بدان معنی نیست که قلعه در دوره صفویه ساخته شده است. طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می رسد.
کهنه قلعه : این قلعه در ورودی مشکین شهر (خیاو) در ارتفاع 50 متری خیاوچای قرار گرفته و از 3 طرف با شیب تند به خیاوچای منتهی می شود. قله سبلان در قسمت جنوبی قلعه خودنمایی می کند.
در ضلع شمالی قلعه در داخل خیاوچای (باغ نوروز) سنگ نبشته ای موجود است که بر روی آن تاریخ 347 م. (هفتمین ماه از بیست و هفتمین سال از سلطنت شاپوردوم) نقش بسته است. این کتیبه اولین سنگ نبشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان است. بنا به نوشته این سنگ نبشته، قلعه کهنه (کهنه قالا) به دستور نرسه هرمز، حکمران محلی منطقه مشکین شهر ساخته شده و شش سال به طول انجامیده و چندین دوره تعمیرات در آن صورت گرفته که آخرین تعمیر این قلعه در دوران زندیه می باشد.
طول ضلع شمالی قلعه 95 متر و ضلع جنوبی آن 115 متر می باشد. قلعه از 4 دیوار خشتی و چندین برجک تشکیل شده است که قطر دیوار آن 1 متر می باشد.
سایر آثار تاریخی منطقه مشکین شهر :
دیو قالاسی در 5 کیلومتری روستای کویج
روستای تاریخی انار و قبرستان تاریخی آن
قلعه قشلاق زاخور در 50 کیلو متری شمال شهر
مقبره سید سلیمان در روستای فخرآباد
مقبره سید جعفر در روستای انار
مفبره سید ابراهیم در شهر لاهرود
شهر یری در نزدیکی روستای پیرازمیان
شهر باستانی اورامی در شمال شهر
قلعه ایلانلی داغ
قبرستان تاریخی اونار
قبرستان تاریخی ارباب کندی
حمام عدل
غارهای تاریخی لاهرود
تاریخی دوجاق
قبرستان تاریخی تنگ
آثار انسان های ماقبل تاریخ
کاروانسرای قانلی بولاغ
کاروانسرای رضی
سنگ افراشته های انار
چنار کهنسال روستای انار
[ویرایش] آبگرمهای معدنی مشكين شهر
اين شهرستان داراي هشت چشمه معدني است كه به فاصله تقريبي ۱۹ كيلومتري مشكين شهر قرار دارند. اين چشمه ها عبارت اند از:
۱) چشمه آبگرم قينرجه
۲) چشمه آبگرم قوتورسوئي
۳) چشمه آبگرم ايلاندو
۴) چشمه آبگرم شابيل
۵) چشمه آبگرم دوبدو (دودو)
۶) چشمه آبگرم موئيل
۷) چشمه آبگرم آق سو
۸) چشمه آبگرم ملك سوئي
چشمه آبگرم قینرجه : اين چشمه در جنوب مشكين شهر و به فاصله تقريبي 15كيلومتري آن واقع شده است. به سبب گرماي زياد 84 درجه سیلسیوس ، آب چشمه رابا مقداري آب سرد رودخانه مي آميزند و در مجتمع آب درمانی مورد استفاده قرار می دهند
آب چشمه در رديف آب هاي معدني كلرورسديك يا كلرور هيپوتونيك و گازدار و خيلي گرم و داغ است. استفاده از اين آب براي درمان لنفاتيسم، راشي تيسم، بيماري هاي زنانه، روماتيسم هاي مزمن سودمند است و نيز صفرا آور و زياد كننده ترشحات دهان و معده است. به خاطر دماي بالاي آب چشمه، به عنوان تسكين دهنده، ضدتورم، ضد درد، تسهيل كننده عمل تنفس و اتساع عروق سطحي بدن مورد استفاده قرار مي گيرد.
چشمه آبگرم قوتورسوئي : اين چشمه يكي از مشهورترين چشمه هاي مشكين شهر و دامنه سرسبز سبلان است كه در 25 كيلومتري جنوب لاهرود و 48 كيلومتري جنوب مشكين شهر واقع شده است. درجه حرارت آب در حوض و نزديك مظهر چشمه، 41 درجه است. آب اين چشمه، در گروه آب هاي معدني سولفاته كلسيك و سديك و گوگرددار گرم قرار دارد. اين چشمه در درمان بيماري هاي روماتيسمي و پوستي مورد استفاده قرار مي گيرد. آب اين چشمه روي بيماري هاي مجاري تنفسي، برونشيت هاي مزمن همراه يا بدون آسم، سرفه هاي تشنجي، تشنجهاي عضلا ني، جوش هاي بدن و آماس و دردهاي مفصلي اثر مفيد و موثر دارد.
چشمه آبگرم ايلاندو : در فاصله 11 کيلومتري جنوب مشكين شهر از زمين مي جوشد. آب چشمه ايلاندو از نوع آب هاي معدني كلروسولفاته بيكربناته كلسيك گازدار و گرم است. به خاطر دماي بالاي آب، تسكين دهنده دردهاي عمومي بدن و تقويت كننده حالت عمومي بدن و نيز تمدد اعصاب است و نيز به موجب داشتن بيكربنات و سولفات مي توان از آن براي درمان بيماري هاي جلدي، دردهاي روماتيسمي مزمن، بيماري هاي تنفسي و گوارشي، بيماري هاي زنانه استفاده كرد.
چشمه آبگرم شابيل : اين چشمه در27 كيلومتري لاهرود و در چند كيلومتري آبگرم قوتورسوئي و در پاي تپه اي واقع شده است. دماي آب در مظهر چشمه 48 درجه سانتي گراد است. ظاهر آب زلال، كمي ترش مزه، بي رنگ و نيز كمي بودار است. آب اين چشمه، در رديف آب هاي معدني اسيد بيكربنات يا بيكربناته سديك قرار دارد. به خاطر وجود مقدار زيادي اسيد كربنيك، از آب آن براي درمان بيماري هاي حركتي، عصبي (درمان پادرد و كمر درد) استفاده مي شود.
[ویرایش] گردشگاههای مشکین شهر
پارک جنگلی در جنوب شرقی شهر واقع شده است و جاده ای اسفالته به طول 3 کیلومتر دارد در روزهای تعطیل محل گردش و تفریح ساکنان بومی و مسافران است
شیروان دره سی در 30 کیلو متری جنوب شرقی مشکین شهر و درارتفاع 2200 متری واقع شده است مساحتش بالغ بر 75 کیلو مترمربع است و محل زندگی حیوانات وحشی و پرندگان می باشد همچنین دارای صخره ها و غارهای دیدنی است محل اصلی ورود به دره در 5 کیلو متری پائین آبگرم معدنی شابیل قرار دارد و برای ورود به آن باید از کنار آبشاری با ارتفاع 40 متر به سمت پائین صخره نوردی کرد آبشارهای دوقلوی شیروان دره در نوع خود بی نظیر است
زيستگاه هوشنگ میدانی و قره گؤل
نام اصلیش اشک میدانی است که یادگار اشکانیان در جنگ با رومیان است. گویا محل ییلاق لشکر اشکانیان بوده است. بنا بر روایات این میدان ، محل جنگ بابک با اعراب بوده است
اين ميدان , منطقه اي مسطح است كه در دامنه شمال غربي سبلان به ارتفاع 2725 متر از سطح دريا واقع شده است . تالاب قره گؤل نيز به قطر تخميني 300 متر در قسمت شمال غربي دامنه هاي هرم و جنوب شرقي زيستگاه هوشنگ قرار دارد . حيوانات و پرندگان وحشي در هوشنگ ميداني و تالاب قره گؤل متنوع اند .
زيستگاه تنبق مشكين شهر
اين زيستگاه در شمال غرب مشگين شهر واقع شده است و 18 كيلومتر با آن فاصله دارد. در حدود 70 كيلومتر مربع مساحت دارد و محل زيست كل و بز , خوك , خرگوش , گرگ و كبك است . اين منطقه در ارتفاع 1800 متري از سطح دريا قرار گرفته است .
زيستگاه ارباب كندي
اين زيستگاه در 42 كيلومتري شمال شرق مشگين شهر و 55 كيلومتري شمال غرب اردبيل واقع شده است , 70 كيلومتر مربع وسعت دارد و در ارتفاع 1500 متري از سطح دريا قرار گرفته است . كل و بز , خوك , گرگ , روباه , خرگوش , كبك و مرغابي از جمله وحوشي هستند كه اين منطقه را مامن زيست خود ساخته اند .
زيستگاه موويل
اين زيستگاه در جنوب مشگين شهر و در غرب كوههاي هرم سبلان واقع است .ارتفاع اين منطقه از سطح دريا 3200 متر است . در اين زيستگاه , قوچ و ميش ارمني , كل و بز از نوع سفيد طوقدار , كبك دري , خرس قهوه اي و خاكستري , گرگ , خوك , خرگوش , انواع پرندگان شكاري و لاشخور زندگي مي كنند.
زيستگاه شيروان دره سي مشكين شهر شيروان دره سي زيستگاهي است كه در 20 كيلومتري جنوب شرق مشگين شهر قرار دارد . ارتفاع آن از سطح دريا 2200 متر و مساحت آن 75 كيلومتر مربع برآورد شده است .زيستگاه ” شيروان دره سي “ , محل زندگي دايمي وحوش مانند : كل وبز , خوك , روباه , گرگ , قوچ و ميش ارمني , خرگوش , كبك , كبك دري, قمري , فاخته و شماري از پرندگان مهاجر است .
زيستگاه حاجي لو
اين زيستگاه در 22 كيلومتري شمال مشگين شهر در كوه هاي حاجيلو واقع شده است . داراي 70 كيلومتر مربع وسعت و ارتفاعي حدود 1900 متر از سطح درياست . حيواناتي مانند : كل وبز , خوك , گرگ , خرگوش , روباه و كبك اين منطقه را به عنوان محل زيست خود برگزيده اند .
سایر زیستگاهها : دامنه های سبلان ، آیقار ، موئیل ، ساربانلار ، هرم داغی و ...
کوه ساوالان یا سبلان (سولطان ساوالان)
رشته کوه سبلان در جنوب شرقی شهرستان مشکین شهر و در فاصله 25 کیلو متری آن واقع شده است. ارتفاع بلندترین نقطه آن با نام سلطان ساوالان 4811 متر میباشد. سلطان ساوالان پس از دماوند معروفترین کوه ایران است که دریاچه ای زیبا در قله آن وجود دارد. سبلان با رودها ، یخچالهای دائمی و طبیعت بکر ، نمونه ای است از هنر بی همتای خلاق آن .این کوه بنا به راوایات محل عبادت زرتشت ، پیامبر ایران باستان ، و جولانگاه بابک خرمدین بوده است
[ویرایش] صنایع دستی مشكين شهر
فرش کله قوچی و کناره با شهرت جهانی
قالی ابریشمی
جاجیم ، گلیم و پالاز که به صورت سنتی توسط زنان ودختران روستایی و عشایری بافته میشود
ورنی که در سالهای اخیر توجه تجار داخلی و خارجی رابه خود جلب کرده است
سوغات های مشكين شهر عسل سبلان - فراورده های دامی - خشکبار - سیب - هلو - انگور