اوگاندا
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اوگاندا کشوری است در حاشیه دریاچه ویکتوریا شرق و مرکز افریقا. همسایههای آن عبارتاند از کنگوی کینشازا رواندا - بروندی- تانزانیا- کنیا پایتخت آن کامپالا است.
حکومت: جمهوری مساحت: ۵۸۰/۲۳۶ کیلومترمربع جمعیت: ۰۰۰/۷۹۵/۱۸ نفر رشدسالانه جمعیت: ۲/۳ درصد پایتخت: کامپاد زبان: انگلیسی دین: اسلام – مسیحی واحد پول: شیلینگ اوگاندا
این کشورکه در شرق، با کشور کنیا در غرب با رواندا و بروندی در جنوب با تانزانیا هم مرز است؛ دارای یک فلات مرکزی کم ارتفاع با پوشش گیاهی ساوان، میباشد. در اطراف دریاچه ویکتوریا، استعداد خاک برای کشاورزی بیش از سایر نقاط است. همچنین، این دریاچه از نظر ماهیگیری نیز اهمیت بسزایی دارد. در غرب این کشور سلسله جبالی با ارتفاع ۵۱۱۰ متر وجود دارد. اوگاندا دارای آب و هوای گرم با میانگین دمای ۲۴-۲۱ درجه سانتی گراد، و میزان بارش سالانه ۱۵۰-۷۵ سانتی متر میباشد. مهمترین محصول صادراتی اوگاندا، قهوه است
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مشخصات آماری اوگاندا
نام رسمی جمهوری اوگاندا (The Republic of Uganda) عضو سازمان ملل متحد، جامعه کشورهای مشترک المنافع، سازمان وحدت افریقا- مساحت ۲۴۱۱۳۹کیلومتر مربع - مختصات جغرافیایی ۱ درجه شمالی و ۳۲ درجه شرقی- جمعیت ۱۶۵۸۳۰۰۰ نفر(July ۲۰۰۲ est) رشدسالانه جمعیت ۷/۳ درصد پایتخت کامپالا شهرهای عمده جینیجا، امبالی، ماساکا،انتبه زبان انگلیسی و سواحلی (هر دو رسمی) و زبانهای محلی از جمله لوگاندا مذهب کاتولیک رومی، پروتستان، آنیمیست، اسلام سنی امید طول عمر ۵۱ سال واحد پول شیلینگ اوگاندا سرود ملی اوگاندا
حکومت
موسوینی فرمانده ارتش مقاومت ملی، که در ۱۹۸۶ قدرت را در دست گرفت، رئیس جمهور است. او نخست وزیر و دیگر وزیران را انتصاب میکند. شورای مقاومت ملی با ۲۷۸ عضو نقش مشورتی دارد و متشکل است از ۲۱۰ عضو که به طور غیر مستقیم انتخاب شدهاند و ۶۸ عضو منتصب از سوی رئیس جمهور است.
آموزش
میزان با سوادی: ۵۲٪ (۱۹۸۵). سنین تحصیل اجباری: تحصیل اجباری نیست. تعداد دانشگاه: ۱
دفاع کل نیروهای مسلح: ۰۰۰/۷۰ (۱۹۹۱) به علاوه ۸۹۰/۱۶ پلیس. خدمت سربازی: ندارد.
جغرافی
بیشتر مساحت اوگاندا متشکل از فلاتی است که در غرب در کنار دره بزرگ ریفت و کوههای روونزوری پایان مییابدو دریاچه ویکتوریا جنوب شرق اوگاندا را پوشانده است. رودهای مهم: نیل، سملیکی بلندترین نقطه: قله نگالیئما با ارتفاع ۵۱۱۸ متر. آب وهوا: آب و هوای استوایی اوگاندا به دلیل ارتفاع معتدل است.
اقتصاد
کشاورزی بیش از سه چهارم نیروی کار را در بر دارد. قهوه معمولاً ۹۰٪ صادرات اوگاندارا تشکیل میدهد. چای و توتون محصول عمده صادراتی دیگر است کشتهای معیشتی شامل سیب زمینی شیرین است. چای سومین محصول صادراتی پس از قهوه و ماهی است و صادرات ۴/۳۶ میلیون کیلوی آن در سال ۲۰۰۰ مبلغ ۴/۳۶ میلیون دلار عاید این کشور نموده است. این رقم در سال ۲۰۰۱ علیرغم افزایش حجم صادرات به جهت کاهش جهانی قیمت چای به ۲/۳۳ میلیون دلار رسیده است.
چای از جمله محصولات صادراتی است که در برنامه تنوع صادرات اوگاندا قرار دارد
و میزان صادرات آن برای سال ۲۰۰۵ در چهل میلیون کیلوگرم برآورده و پیش بینی شده است.
تاریخ معاصر
تحت الحمایه بریتانیای اوگاندا، که در ۱۸۹۴ تشکیل گردید، پیرامون پادشاهی مقتدر و افریقای بوگاندا ساخته شد.وضعیت ممتاز این پادشاهی عامل مؤثری در فقدان اتحادی بوده که از زمان استقلال گریبانگیز این کشور بوده است. دکتر میلتون اوبوته، شخصی که پادشاهی بوگاندا را در ۱۹۶۶ سرکوب کرد، طی کودتای به رهبری ژنرال عیدی امین در ۱۹۷۱ سرنگون شد. هنگامی که حقوق بشر و آزادیهای سیاسی محدود گردید و مخالفت رژیم به قتل رسیدند و جامعه آسیایی از کشور اخراج شد. امین مورد انتقاد بین المللی قرار گرفت. در ۱۹۷۹ ارتش با حمایت سربازان تانزانیایی قدرت را در دست گرفت. اوبوته بار دیگر به قدرت رسید ولی طی کودتایی در ۱۹۸۵ برکنار شد، یکسال بعد نیروهای موسوینی قدرت را بدست گرفت بی ثباتی و اعمال چریکی از سوی ارتش رب که تحت حمایت سودان بود هنوز استمرار دارد.
موسوینی که یک مائویست سابق است در حال حاضر مورد حمایت غرب بویژه انگلستان قرار دارد
«کیزا بسیجه»، رهبرمخالفان دولت اوگاندا است که قبلا در انتخابات شهرداریها ۱۹۹۸به پیروزی رسید اما آرا وی تایید نشد. وی دسامبر ۲۰۰۵ برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، وارد کشور شده بود، بلافاصله دستگیر شد.
«بسیجه» در دادگاه عالی مدنی به اتهام فعالیت درشورشهای مسلحانه،محاکمه میشود.
[ویرایش] سیاست
نظام سیاسی اوگاندا جمهوری است و دارای پارلمان قانونگذاری است. در سال 1962، اوگاندا استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد. عيدی امين در دوره رياست جمهوری "ميلتون اوبوته" به فرماندهی ارتش و نيروی دريايی منصوب شد. در سال 1971، هنگامی که ميلتون اوبوته در سفر خارج به سر میبرد، عيدی امين دست به کودتا زد و حکومت وی را سرنگون کرد. قذافی در لیبی حمایت خود را از امین اعلام نمود. وی مبارزه همه جانبهای را علیه آسیاییها و انگلیسی تبارها شروع کرد. رژيم عيدی امين در سال 1979 و پس از آن سرنگون شد که نيروهای نظامی تانزانيا، همسايه اوگاندا، اين کشور را اشغال کردند.اشغال اوگاندا به هشت سال حکومت عيدی امين خاتمه داد در حاليکه گفته میشد در اين دوره، هزاران نفر در اوگاندا کشته شده بودند. از آن زمان تا کنون یووری موسوینی رهبری کشور را در دست دارد.
- شهر كامپالا پايتخت پرجنب و جوش و شلوغ اوگاندا در جنوب، مشخص كننده تغيير اوگاندا از كشوري گرفتار فساد اقتصادي به سوي رفاه و رونق است. اوگاندا با رشد بيش از 8 درصدي توليد ناخالص ملي در طول سه سال گذشته نمونهاي قابل قبول و جذاب از اميد براي ساير ملتهاي افریقايي است. با اين حال، شورشهاي مسلحانه در شمال و شرق اوگاندا يكي از بزرگترين جمعيتهاي آواره افریقا را به وجود آورده است.
شورش 18 ساله ارتش مقاومت لرد (Lord) عليه دولت، 6/1 ميليون نفر از مردم اوگاندا ـ كه نيمي از آنان كودك هستند ـ را مجبور كرده است به اردوگاههاي نكبت بار و پر از آواره فرار كنند تا از حملات و كشتارهاي وحشيانه درامان بمانند. تعداد آوارگان داخل اين كشور از سال 2002 تقريبا سه برابر شده و حملات به هدفهاي بيدفاع غيرنظامي توسط كودكان سربازي ادامه دارد كه بسيار جوانتر از قربانيان خود هستند.
ناراحتكنندهترين جنبه اين بحران اين واقعيت است كه اين جنگ، جنگ كودكان عليه كودكان است زيرا كودكان تقريبا 90 درصد سربازان ارتش مقاومت لرد را تشكيل ميدهند. بعضي از آنان هشت ساله هستند و در جريان حمله به روستاها به زور به عضويت اين ارتش در ميآيند. آنان را وادار به خشونت و وحشگيري با كودكاني كه مانند خود آنان ربوده شدهاند و حتي برادران و خواهران خود ميسازند. كودكاني كه بخواهند فرار كنند، كشته ميشوند. براي كساني كه با ترس مداوم زندگي ميكنند، خشونت شيوهاي براي زندگي ميشود و لطمات رواني وارده به آنان غيرقابل محاسبه است. انبوه كودكان، از بيم ربوده شدن، غالبا همراه مادران خود، هر شب خانههاي خود را در روستاها رها ميكنند و ساعتها پياده ميروند تا به امنيت نسبي شهرهاي عمده برسند و با طلوع روشنايي به خانه بازميگردند. حدود 40 هزار «شبرو» در مقابل خانههاي ديگران، در مدارس، حياط بيمارستانها يا پاركينگهاي اتوبوسها ميخوابند تا از دام ارتش مقاومت لرد فرار كنند.
از شروع شورش در دهه 1980 حدود 30 هزار كودك
ربوده شدهاند تا به عنوان سرباز و باربر يا
«همسر و كنيز» شورشيان كار و بچههاي آنان را بزرگ كنند. با ربوده شدن 10 هزار كودك در فقط 18 ماه گذشته، اين تعداد افزايش يافته است.
با وجود وخامت شرايط انساني، كمتر از 10 درصد از 130 ميليون دلار درخواستي جامعه بشردوستانه براي 2004 دريافت شده است. سوء تغذيه كودكان در بعضي مناطق تا 30 درصد برآورد شده است. وحشت از حملات شورشيان عوارض زيانبار شديدي براي فصل كشاورزي سال 2004 داشته و خطر تشديد كمبودهاي غذايي شديد فعلي را در ماههاي آينده بيشتر كرده است. با تمام شدن ذخاير دارويي و فرار امدادگران بهداشتي از حملات ارتش مقاومت لرد، موسسات بهداشتي با دشواري به كار ادامه ميدهند.
در شرايطي كه فرآيند صلح در كشور همسايه، سودان به پيشرفتهاي چشمگيري دست مييابد، اين تحولات، صلح را در اوگاندا آسيبپذیر ميكند. «داستان موفقيت» كه نمايشگر اوگاندا در اذهان سياستگذاران اقتصادي دنيا است با فاجعه مناقشه در شمال و شرق اين كشور، كه نشاني از فروكش كردن آن وجود ندارد، تضادي آشكار و آزاردهنده دارد.اوگاندا در پروسه صلح سودان و جان گارانگ نقش مهمی بازی کرد.
[ویرایش] فرهنگ
مردم از قبایل مختلفی تشکیل شدهاند و 12 پادشاه رهبری قبایل را برعهده دارد قدرتمندترین شاه بوگاندای مستقر در کامپالا است هریک از قبایل آداب و رسوم خاصی دارند. اسلام در سالهای 1800 توسط بلوچهای ایرانی و عمانی وارد دربار کاباکا شد . مسیحیت نیز در سالهای 1856 به دربار ارایه گردید . قوم کراموجونگ یا برهنه گرایان که همسایه قوم ماساها و تورکانهها در مرز کنیا هستند از دیدنیترین اقوام اوگاندا هستند. هر جوان کراموجونگ برای اینکه شایستگی ازدواج پیدا کند باید یک شیر و یا پلنگ و یا گرگ گفتار شکار کند و به خانه عروس بیاورد. این قوم لباس نمیپوشند و برهنه گرایان غربی الگوی خود را از این قبیله اخذ کرده اند. دختران این قبیله نیز قد بلند و زیبا هستند.
[ویرایش] منبع
- [bbc
http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/country_profiles/1069166.stm]