اسماعیل مرزبان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

دکتر اسماعیل مرزبان (ملقب به مؤدب السلطنه و امین الملک)، چشم پزشک و سیاستمدار معروف ایران در عصر قاجار و پهلوی بود که بارها به وکالت و وزارت رسید.

او در سال ۱۲۴۶ (۱۲۸۶ (قمری)) در یکی از خانواده‌های قدیمی و اصیل گیلان در رشت پا به عرصه وجود نهاد و پس از تحصیل مقدمات، در جوانی جهت ادامه تحصیل در رشته طب عازم پاریس شد و از شاگردان مبرز «دکتر راتولد» - چشم پزشک مشهور فرانسوی - بود. در بازگشت به ایران و شروع به طبابت، به مشروطه‌خواهان پیوست و عضو انجمن سری «جامع آدمیت» شد. پس از به توپ بسته‌شدن مجلس شورای ملی در سال ۱۳۲۶ (قمری) همچون بسیاری از همفکرانش به اروپا مهاجرت کرد ولی سال بعد پس از اعاده مشروطیت به ایران بازگشت و در ادوار دوم و سوم مجلس شورای ملی به نمایندگی از رشت و انزلی حضور داشت.

سایر سمت‌های وی عبارت بود از؛ وزیر پست و تلگراف و فوائد عامه در کابینهٔ عین الدوله (۱۳۳۴ (قمری) برابر با ۱۲۹۴ شمسی) و کابینه وثوق الدوله (۱۳۳۵ (قمری)) و کابینهٔ بعدی عین الدوله ( ۱۳۳۶ (قمری) ) - وزیر دارایی و سپس وزیر معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در کابینه «سپهدار اعظم رشتی» ( فتح الله خان اکبر) (۱۲۹۹) - وزیر بهداری در کابینه قوام السلطنه (۱۳۲۱ ه.ش ) و کابینه حکیم الملک (۱۳۲۴) .

دکتر اسماعیل مرزبان که علی رغم فعالیتهای سیاسی و داشتن مناسب دولتی هیچگاه کار طبابت را رها نکرد، عاقبت در سال ۱۳۳۹ در سن ۹۲ سالگی در تهران بدرود حیات گفت. او که در سلک دراویش صفیعلی شاهی قرار داشت، از سال ۱۳۲۷ رئیس انجمن اخوت دراویش شد. او مردی نیکوسرشت، نیکوکار و ساده زیست بود و دارایی قابل ملاحظه‌ای از خود باقی نگذاشت.

[ویرایش] منبع

  • نمایندگان گیلان در مجالس قانونگزاری، با همکاری هومن یوسفدهی، نشریه گیله‌وا، شماره ۶۳، ص ۲۱.