بیرجند

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شهر بیرجَند مرکز استان خراسان جنوبی و مرکز شهرستان بیرجند در شرق ایران است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] نام

نام اصلی این شهر بیرجند است که به صورتهای برجند برجن برکن و بیر گند نیز در نوشته آمده است. پنج وجه تسمیه برای بیرجند بیان شده است .

  1. بیرجند یعنی نصف شهر/نیم شهر
  2. بیرجند یعنی شهر بلند
  3. بیرجند یعنی شهر چاه
  4. بیرجند یعنی شهر طوفان
  5. بیرجند یعنی برزن
  6. در کتاب فرهنگ وندهای زبان فارسی ، نوشته دکتر هاجری، «جند» به معنی پسوند مکان آمده و بیرجند و گجند برای مثال آورده شده اند.

[ویرایش] تاریخ

در اسناد مکتوب نام بیرجند نخستین بار در کتاب معجم‏ البلدان، قرن هفتم هجری قمری آمده که این شهر را از زیباترین بلاد قهستان معرفی کرده ‌است. همچنین سیاحان و مورخانی چون مارکوپولو، یاقوت حموی، مقدسی، حمدالله مستوفی و حافظ ابرو در کتابهای خود از این شهر یاد نموده‌‏اند.

آبادانی و رونق شهر بیرجند از دوره صفویه به بعد بوده، که تقریباً تا اواسط دوره قاجاریه معماری و بافت هماهنگی را دربر داشته‌است. یادمانهای تاریخی این شهر، خانه‏های گلی و گنبدی شکل و کوچه‏های پیچ در پیچ، قراولخانه‏ها و کاروانسراها حکایت از دفاع در برابر دشمن بیگانه و یا مبارزه با توفان شن دارد. با توجه به همه این عوامل شناخت گذشته شهر بیرجند با عناصری چون میدانهای کوچک، آب‏ انبارهای قدیمی، مساجد و حمام‏های عمومی میسر می‏گردد. شهر بیرجند دارای ۱۹ محله معتبر و مهم بوده‌است.

کتیبه بالای صحن مدرسه شوکتیه
بزرگ شود
کتیبه بالای صحن مدرسه شوکتیه

[ویرایش] آموزش و فرهنگ

مدرسه شوکتیه در سال ۱۲۸۴ هـ. ش هم‌زمان با تأسیس دارالفنون تهران و رشدیه تبریز در بیرجند تأسیس شد.

[ویرایش] بیرجندی‌های سرشناس

استان خراسان جنوبی

استان خراسان جنوبی

مرکز بیرجند
شهرستان‌ها بیرجند | درمیان | سرایان | سربیشه | قائن | نهبندان
شهرها بیرجند | سرایان | خوسف | اسدیه | آیسک | سه قلعه | سربیشه | نهبندان | شوسف
اماکن دیدنی

آرامگاه ابن حسام خسفی | آرامگاه ابوحامد | ارگ کلاه‌فرنگی | باغ شوکت‌آباد | تخت سردار | زیارتگاه باش‌آباد | عمارت اکبریه | غار چنشت | قلعه پائین | قلعه فورگ | قلعه نیه | مسجد جامع هندوالان | موزه بیرجند 


این نوشتار دربارهٔ ایران ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
زبان‌های دیگر