دسیسه هرمی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
دسیسهٔ هرمی نوع ناسالم بازاریابی چندسطحی است. شرکتهای هرمی پورسانتها را بابت استخدام و افزایش توزیعکنندگان میپردازد؛ نه بابت فروش محصولات .
یعنی به عنوان مثال علی و بابک به واسطهٔ شما به عنوان بازاریاب یا هر چیز دیگری به استخدام یک شرکت درآیند و آن شرکت حتی اگر علی و بابک محصولی از شرکت نخرند؛ آن شرکت به شما پورسانت بدهد. اشکال کار اینجا است که شرکت مبلغ بالایی بابت حق عضویت از اشخاص دریافت میکند و محصول یا خدماتی در مقابل آن عرضه نمیکند. درآن صورت پول را از گردانهٔ اقتصادی خارج میکنند. اما اگر آن شرکت تا زمانی که استخدام شدگان خرید نمیکردند؛ پورسانتی هم پرداخت نمیکرد آنگاه دیگر هرمی یا پیرامید نبود.
عدهای میگویند که اگر قیمت محصولات یک شرکت MLM از قیمت واقعی بیشتر باشد؛ در آن صورت هرمی محسوب میشود. اما اینکه قیمت واقعی بر چه مبنایی تعیین میشود جای بحث دارد. مثلاً اگر کمپانی فراری (Ferarri) اتومبیلش را به صورت MLM عرضه کند؛ چون از بسیاری از اتومبیلهای دیگر گرانتر است؛ پس آیا هرمی است؟! (خیر) لذا آنچه در کشورهای پیشرفته مهم است؛ این است که محصولات شرکتهای غیر هرمی در صورت امکان به صورت رقابتی قیمتگذاری میشوند.
البته گاهی دسیسههای هرمی در کشورهای مختلف مخصوصاً جهان سوم، تعاریف محلی خودش را پیدا میکند. مثلاً برابر قوانین ایران هر شرکتی که پورسانت بابت فروش غیر مستقیم پرداخت نماید هم هرمی محسوب میشود که این نوع تعریف محلی با تعریف واقعی طرحهای هرمی سازگار نیست. برای آشنایی با تعریف محلی هرمی در ایران مطالعهٔ مقالات موجود در سایت موسوم به سایت تخصصی سیستمهای فروش شبکهای پیشنهاد میشود. آدرس سایت البته از نظر بسیاری از مردم و متخصصین، منطق مقالات این سایت جای بحث دارد .
به طور کلی هر چه فروش محصولات یک کمپانی به مشتریان عام (نه توزیع کنندگان) بیشتر باشد؛ میتوان گفت که فعالیتش کمتر شبهٔ هرمی بودن دارد .