ترنه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تِرِنُه به سازههای دایره مانندی در میان رودخانه مهران واقع در بخش کوخرد شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران گفته میشود. ساخت چنین سازههایی کهن در میان آب رودخانه بسیار شگفتانگیز است. این سازه که در راه باغ زردی در جنوب دهستان کوخرد واقع شده و یکی از آثار باستانی بخش کوخرد است که بزودی از سوی سازمان میراث فرهنگی به ثبت خواهد رسید.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] کاربرد
این ساختمانها آب شیرین را از یک سوی رودخانه شور به سوی دیگر میبردند و بخشهای این سازه از پائین و زیر آب به هم وصل بودند. در زمان بسیار دور سیبه یا کوخرد دارای دو رشته قنات بوده، این قناتها از زیر کوه ناخ و دقیقاً از پشت دهستان هرنگ سرچشمه میگرفته و نخلها و زمینهای کشاورزی جنوب و جنوب شرقی دهستان کوخرد را آبیاری مینمودهاست، آب یک رشته از این قناتها بهوسیله «ترِنه» به آن سوی رودخانه مهران برده میشده و به زمینهای کشاورزی در منطقه بک احمد و بشکرو و پشتخه مدی آباد میرسیده. گفته میشود در این مناطق باغهای مرکبات و نخلستانهای گستردهای وجود داشتهاست. آثار این رشته قناتها هنوز در پشتخه (پُشته) مدی آباد وجود دارد، اما امروزه این قناتها کاملاً از کار افتاده و تنها آثارش باقی ماندهاست. اما از باغها دیگر هیچ اثری وجود ندارد.
[ویرایش] پیشینه
این قناتها و همچنین ترنه در زمان زرتشتیان (گبرها) که پیش از اسلام در سیبه (نام قدیم کوخرد) زندگی میکردند ساخته شدهاست. شماری از این قناتها تا پنجاه سال پیش هم دائر بودهاست. هنوز با وجود اینکه «تِرِنُه» سالهای سال در میان رودخانه مهران قرار دارد و رودخانه نیز در پایان هر بارندگی آبی سیلآسا با خود میآورد و آب از لای آن عبور میکند، همانندی کوهی در وسط این رودخانه جلوهنمایی میکند. ترنه در درون آب شور و با ساروج و گل و لای وسنگ ساخته شدهاست و با مرور و گذشت هزارها سال بخشی از آن هنوز بدون هیج تغییر شکلی پا برجاست.
[ویرایش] منبع
- محمدیان، کوخری، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، ج1. ج2. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰2 میلادی.
[ویرایش] نگارهها از
- عبدالخالق فرخزاد.
- عبدالغفار علیرضائی.
- محمد محمدیان.