تويسركان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شهر تویسرکان مرکز شهرستان تویسرکان از شهرهای استان همدان است.

تويسركان در جنوب كوه الوند و شهر همدان واقع شده است. اين شهر به خاطر تعدد و بزرگي درخت‌هاي گردوي‌اش بسیار معروف است. آب و هواي شهر، معتدل كوهستاني است. اين شهر بر روي ويرانه‌هاي شهر قديمي‌رودلاور (روز آور) كه بر اثر حمله مغول ويران شده، ساخته شده است. در واقع پس از ويراني رود آور، از ادغام دو روستاي توي و سركان، تويسركان به وجود آمده است. 110000 نفر جمعیت دارد


این نوشتار ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.


[ویرایش] پیشینه تاریخی نام تویسرکان

ـ پيشينه تاريخي تويسركان: چون بارگاه حضرت حيقوق نبي(ع) در شهرستان تويسركان است بي مناسبت نيست كه مختصري هم درباره اوضاع و پيشينه تاريخي اين منطقه بحث شود. تويسركان يكي از شهرهاي قديمي كشور و چه بسا از كهنسالترين شهرهاست. در جغرافياي استان آمده است كه: «تويسركان يكي از شهرهاي قديمي استان بوده كه سابقه تاريخي آن به بيش از ۲۷۰۰سال مي رسد. درمنابع تاريخي و جغرافيايي قبل از صفويه مانند كتاب «حدودالعالم»، «البلدان» ابن فقيه و «نزهة القلوب» حمدالله مستوفي از «رودآور» يا «رودلاور» نامبرده شده است. حمدالله مستوفي دركتاب خود مي نويسد: «رودآور ولايتي است درهمدان و قصبات «مشكان»، «توي» و «سركان» با هفتادموضع ديگر بدان ناحيه تعلق دارد. درآنجا زعفران بسيار كارند. بعدها درنتيجه زلزله مشكان ورودآور ويران گشت. مردم به دو قصبه «توي» و «سركان» روي آوردند و به همين علت اين ناحيه به نام تويسركان معروف شده است. دركتاب «بستان السياحه» مذكوراست: «رودآور در قديم الايام قصبه اي بوده مسرت اثر و آن دارالاماره توي، سركان بوده وزعفران نيز درآنجا به عمل مي آمده» ادعاي قدمت اين شهر به چند دليل تأييدمي شود: ۱ـ وجود مرقد مطهر حضرت حيقوق نبي كه ۲۶۰۰سال قبل مي زيسته است، مزار تاريخي اين پيامبر نشان دهنده اين است كه اين شهر سابقه ديني بسيارطولاني داشته است. گربخواهي قدمت اين شهر را بين زمان گوهر اين بحر را ۲ـ چون اين شهر يكي از شهرهاي استان همدان و نزديك به پايتخت و مركز آن روز بوده و همدان هم يكي از قديمي ترين بلكه از كهنسال ترين شهرهاي جهان است، زيرا بناي آن را ملكه آشور ـ كه در ده قرن قبل از ميلادمسيح مي زيسته ـ نسبت مي دهند و نيز مقبره هاي «استر» و «مردخاي» درهمدان كه «مردخاي» درزمان «اخشورش» پادشاه مقتدر در دارالسلطنه شوش به سرمي برده و او يكي از انبياي بني اسرائيل است و نسبتش به يعقوب(ع) مي رسد كه سابقه تاريخي طولاني دارد. اين هم دليل روشني بر مدعا و قدمت اين شهر است. ۳ـ مورخين اين شهر را در ضمن تذكره «رودلاور» آورده‌اند كه رودآور هم سابقه تاريخي طولاني دارد. كشف اشياء عتيقه ازقبيل مجسمه و مسكوكاتي كه طي ساليان متمادي از حفاريها و محل كشت و زراعت به دست آمده خود دليل بر قدمت و مركزيت «رودآور» است. ۴ـ در كاوشهاي محدودي هم تاكنون به عمل آمده وجود تمدني كهن دراين منطقه كه ريشه در شش هزارسال تاريخ دارد تأييدمي كند. همچنين دلايل و قراين موجود حكايت از وجود شهري با حداقل ۲۵۰۰سال قدمت درمحل فعلي تويسركان است و نيز براساس تحقيقات باستان شناسان درنقاط ديگر اين منطقه، شهرهايي با قدمت زياد وجودداشته، ازجمله «ولاشجرد» كه درحدود هزار و هشتصدسال پيش به وسيله «بلاش اول» پادشاه اشكاني بنيان نهاده شده و دراصل «بلاشگرد» بوده است. و همچنين تپه هاي باستاني مانند «باباكمال»، «رودلاور»، «شهرستانه»، «متجان» و چندجاي ديگر: آثار به دست آمده از تپه باباكمال براساس تحقيقات باستان شناسان به چهارهزارسال مي رسد. با اين دلايل و قرائن آشكار، قدمت شهر تويسركان به خوبي تأييدمي شود. ـ بشارت حيقوق به بعثت خاتم الانبيا(ص): دركتاب «قصص الانبيا» آمده است: زماني كه دانيال(ع) مبعوث به رسالت بود حيقوق نيز به بني اسرائيل برانگيخته شد و قوم خود را به آمدن خاتم النبيين حضرت محمدبن عبدالله(ص) بشارت داد. او از جهت زمان پس از شعيا بوده است. درانوار النعمانيه نيز او را پس از موسي (ع) مي داند و او مردم را به فضيلت و توحيد و كمال دعوت مي كرد. درسفر تثنيه تورات چنين آمده است كه خداوند به موسي (ع) فرمود، نبي اي را براي ايشان از ميان برادرانشان مثل تو مبعوث خواهم كرد و كلام خود را به دهانش خواهم گذاشت و هرآنچه به او فرمايم خواهد گفت و هركسي كه سخنان مرا كه او به اسم من گويد نشنود من از او مطالبه خواهم كرد. و همچنين از بحارالانوار چنين نقل است كه: دراحتجاجات حضرت علي بن موسي الرضا(ع) با رأس الجالوت (بزرگ يهود) و جاثليق (بزرگ و رئيس نصاري) و ارباب ملل درمجلس مأمون نيز تأكيدي بر اين بشارتهاست. زيرا آن حضرت به رأس الجالوت فرمود: آيا حيقوق نبي را مي شناسي؟ گفت: آري، همانا من درحق او عارفم. حضرت رضا فرمود: او گفته است و كتاب شما هم به اين گفته ناطق است كه خداوند از كوه «فاران» بيان را آورد و آسمانها از تسبيح احمد و امتش پرشد، سوارانش در دريا جنگ مي كنند همان طوري كه درخشكي جنگ خواهندكرد و بعد از خرابي بيت المقدس كتابي جديد خواهدآورد يعني قرآن، آيا اين را مي شناسي و به آن ايمان داري؟ رأس الجالوت گفت: اين مطلب را حيقوق نبي گفته است و من آن را انكارنمي كنم.

[ویرایش] آب‌ و هوا و مشخصات جغرافیایی

این شهرستان در مختصات ۳۴ درجه و ۲۰ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۴۶ دقیقه عرض جغرافیایی و۴۸ درجه و۳ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه طول جغرافیایی واقع شده است و از شمال به شهرستانهای همدان و اسد آباد و قسمت کمی هم به شهرستان بهار از مشرق به ملایر از مغرب به کنگاور واز جنوب به شهرستان نهاوند محدود می‌‌باشد.

بلندترین نقطه این شهرستان قله الوند با ارتفاع ۳۵۷۴ متر است که فصل مشترک این شهرستان و شهرستان همدان است و پست‌ترین نقطه آن نیز روستای کارخانه با ارتفاع ۱۵۵۵ متر می‌‌باشد و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۷۸۴ متر است. این شهرستان به دلیل کوهستانی یودن و مرتفع بودن دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و رودخانه‌های مهم آن قلقل رود. کرزان رود. سرکان رود .و سرابی هستند. که مازاد آب آنها پس از آبیاری زمین‌های کشاورزی مسیر خود به رودخانه گاماسیاب می‌‌ریزد.

شهرستان تویسرکان با مساحت ۱۵۵۶ کیلو متر مربع از ۳ شهر تویسرکان. سرکان. فرسفج و ۲ بخش: مرکزی و قلقل رود و ۷ دهستان و ۱۱۱ روستا تشکیل شده و طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ دارای ۱۱۸۹۵۴ نفر جمعیت و تراکم نسبی ۷۴/۴ نفر در هر کیلومتر مربع است.


دین و مذهب مردم آن, اسلام و شیعه جعفری است و زبان آنان فارسی است ولی تعدادی از روستاهای مجاور به استان کرمانشاه و شهرستان نهاوند و ملایر. به کردی. لری و به طور محدود به ترکی نیز صحبت می‌‌کنند.

[ویرایش] شخصیت‌های معروف

=مکان‌های توریستی =آرامگاه حضرت حيقوق نبي (ع)از بني اسراييل.كاروانسراي شاه عباسي فرسفج.كمربسته سركان. آرامگاه ابوامعجن سقفي از ياران حضرت علي (ع).تپه هاي باستاني باباكمال/رود آور/شهرستانه/ منجان. دره زيباو سرسبز خرم رود. طبيعت زيباي گزندر سرابي.آرامگاه شاعر معرف رضي الدين آرتيماني و...... درنهايت درميان مردمي كه از تويسركان ديدن نمودند به‌عنوان بهشت غرب ياد شده است.

مقبره حيقوق نبي 

· آرامگاه مير رضي الدين · مدرسه علميه شيخ عليخان زنگنه · كاروانسراي فرسفج · شاهزاده ناصر · امامزاده كوه · امامزاده شاهزيد · كمربسته سركان · منطقه خان گرمز · آبشار افشار · رودخانه خرم رود · رودخانه سرابي · كاروانسراي شاه عباس مربوط به دوره صفويه

زبان‌های دیگر