فومن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

فومَن که در گیلان فتح اول خوانده می‌شود، نام یکی از شهرستان‌های استان گیلان است که از شمال به شهرستان صومعه‌سرا از جنوب و جنوب غربی به خط‌الراس رشته‌کوه‌های البرز که مرز حوزههای آبخیز کوهستان مزبور حد طبیعی فومن و طارم است. از شمال غرب به ماسال(طالش) و شرق (رشت) محدود می‌شود.

این شهر با موقعیت جلگه‌ای در میان کشتزارها و باغهای اطراف خود محصور می‌‌باشد. این شهر تا حدود ۹۸۰ هجری قمری ،قبل از انتقال مرکزیت ایالت بیه پس توسط جمشید سلطان به رشت، حاکم نشین این قسمت از گیلان بوده است. شهر فومن با این انتقال به تدریج اهمیت خود را از دست داد و به صورت یک بازار و شهر محلی درآمد و توسعه روزافزون رشت بر روی فومن سایه افکند و تا سالیان متمادی این شهر در گیلان یک موقعیت حاشیه‌ای داشت، تا اینکه طی چند سال اخیر مجدداً بصورت یک شهر فعال درآمد و توانست اعتبار پیشین خود را باز یابد.

فومن در ۲۵ کیلومتری غرب رشت قرار دارد و مناطق تاریخی و دیدنی ماسوله و قلعه رودخان در حوزه جغرافیایی این شهرستان واقع شده و برای دیدن آنها باید از این شهر گذشت. آب و هوای این شهر نیز همانند سایر نقاط جلگه‌ای گیلان، معتدل مرطوب خزری است.

شهرستان فومن دارای یک بخش ؛ بخش مرکزی و 6 دهستان: آلیان، ماکلوان رودپیش، گشت، گوراب پس و لولمان است. و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۷۵، ۱۰۳۱۹۲ نفر می‌‌باشد .


دارای رودخانه‌ای است که از کوهستان‌های جنوبی سرچشمه گرفته و پس از مشروب کردن اراضی به دریا و مرداب وارد می‌شوند که عبارت‌اند از: تنیان، سیاهرود، پلنگ ور، ماسوله، رودخان، پسخان و سونگ. رودخانه‌های دیگر که دارای اهمیت کمتری هستند دارا است مانند خوبک، لیشاوندان، پیش روبار، بلگور، زر مخ خاله، اسپند و غیره. این شهرستان دارای شهرک و مراکز دادو ستد است که مهم‌ترین آن شهر فومن است که مرکز شهرستان است، با مختصات جغرافیایی زیر: طول 49 درجه و 21 دقیقه و 30 ثانیه و عرض 37 درجه و 12 دقیقه و 30 ثانیه که به وسیله یک شاهراه عریض و آسفالته 24 کیلو متری با درختان تنومند در دو طرف آن به شهر رشت مرتبط می‌شود.

فومن در دوران اسلامی به عنوان مرکز بخش بیه پس (بخش غربی گیلان) شناخته می‌‌شد. فرمانراوایان این منطقه را عمدتاً از خانوادة‌«آل اسحاق» می‌‌دانند که نسب خود را به خاندان‌های باستانی ایران از جمله به اشکانیان می‌‌رسانیدند. در زمان امیر دیباج، فومن به تصرف مغولان درآمد. پـس از قـدرت یـافتن دودمان صفوی و تصمیم شاه عباس به برچیدن حکومت‌های محلی، «خان احمد» (آخرین فرمانروای لاهیجان از دودمان آل کیا) و «محمد امین خان» آخرین فرمانروای فومن از دودمان آل اسحاق نیز از سپاه قزلباش شکست خوردند و سرتا سر گیلان زیر فرمان حکومت صفویه درآمد.

قیام جنگلی‌ها از تولم آغاز شد و فومن، پناهگاه مهم میهن پرستان و آزادی خواهان شد. در حال حاضر، شهرستان فومن از مناطق زیبا و آباد استان گیلان است که ارزش‌های بسیار جالب گردشگری دارد

فومن تا حوالی سال 980 هجری قمری زمانی که مرکز ایالت بیه پس گیلان توسط جمشید سلطان به رشت منتقل شد حاکم نشین این قسمت از گیلان بود شهر فومن با این انتقال به تدریج اهیمت خود را از دست داد و به صورت یک بازار و شهر محلی درآمد توسعه روز افزون رشت از آن پس بر فومن سایه افکند و تا سالیان دراز فومن در گیلان یک موقعیت حاشیه‌ای داشت و روز به روز از اهمیت آن کاسته می‌‌شد تااین که طی چند دهه اخیر فومن مجدداً به صورت یک شهر فعال درآمد و توانست اعتبار پیشین خود را باز یابد .

ساکنان فومن را گیلکها و تالشها تشکیل می‌‌دهند و روستاهای کوهپایه‌ای واقع در غرب فومن عموماً تالش و تالشی زبان هستند فومن شهری است که در میان مزارع و باغهای اطراف خود محصور شده است برنجکاری کشت چای و توتون وپرورش کرم ابریشم از فعالیتهای اصلی فومن است که عمدتاً در اطراف شهر دیده می‌شود .

خربه‌های زیادی در اطاف شهر وجود دارند که از دوران شکوفائی فومن به هنگام مرکزیت این بخش از گیلان حکایت می‌کنند. امروزه فومن به صورت شهری زیبا و مشجر با بازاری پر جنب و جوش درآمده است فومن بر سر راه شهر تاریخی و زیبای ماسوله قرار دارد و به هیمن دلیل مسافران زیادی در آن توقف می‌کنند توسعه راههای ارتباطی آسفالته فومن را به ماسوله صومعه سرا، رشت و ماسال و دیگر شهرهای تالش وصل کرده است .

هر چند که فومن فاقد امکانات اقامتی در شکل هتل یا مهمانسراست اما به عنوان یک شهر زیبا و دیدنی ارزش توریستی فراوان دارد بازار آن از وفور نعمت و فراوانی کالا برخوردار است کلوچه فومن که با ترکیبات خاصی ساخته می‌شود از مهم‌ترین ره آوردهای این شهر بشمار می‌رود میدان اصلی پارک شهر و خیابانهای اصلی آن با مجسمه‌های زیبائی تزئین شده که نشانگر دوره مدیریت یک شهر دار با سلیقه و خوش ذوق در این شهراست فومن در ۲۵ کیلومتری غرب رشت واقع شده و برای دیدن ماسوله و قلعه رودخان باید از این شهر گذشت ساختمانهای قدیمی با معماری سنتی هنوز در خیابانهای این شهر مناظر زیبایی را ارائه می‌کند .

[ویرایش] جُستارهای وابسته

[ویرایش] اقتصاد

  • ّّّّّّّالگو:کارخانجات چای
استان گیلان

استان گیلان

مرکز رشت
شهرستان‌ها آستارا | آستانه اشرفیه | اَملَش | بندر انزلی | رشت | رضوانشهر | رودبار | رودسر | سیاهکل | شَفت | صومعه‌سرا | طوالش | فومَن | لاهیجان | لنگرود | ماسال
شهرها

احمدسرگوراب | اسالم | آستارا | آستانه اشرفیه | اطاقور | املش | بازارجمعه | بره‌سر | بندر انزلی | پره‌سر | توتکابن | جیرنده | چابکسر | حویق | خشکبیجار | خُمام | دیلمان | رانکوه | رحیم‌آباد | رستم‌آباد | رضوانشهر | رودبار | رودسر | رودنبه | سنگر | سیاهکَل | شفت | شلمان | صومعه‌سرا | فومن | کلاچای | کوچصفهان | کومله | کیاشهر | گوراب زرمیخ | لاهیجان | لشت نشا | لنگرود | لوشان | لوندویل | لیسار | ماسال | ماسوله | مرجقل | منجیل | واجارگاه | هشتپر 

اماکن دیدنی

مرداب انزلی | موزه نظامی نیروی دریایی | آبشار سجیران | آبشار لونک | آرامگاه دکتر محمد معین | اسپیدمزگت | باغ محتشم | بقعه شیخ زاهد گیلانی | پل غازیان | شیطان‌کوه | عمارت شهرداری رشت | عمارت کلاه‌فرنگی رشت | قلعه کول | ماسوله | موزه چای ایران | موزه رشت | موزه کاکتوس‌ها (آستارا)