برنامه دولت نهم ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

محمود احمدی‌نژاد، نهمین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۸۴ متن برنامهٔ دولت خود را به شرح زیر اعلام کرد:
بسم الله الرحمن الرحیم

«اَللّهُمٌَ اِنٌا نَرْغَبُ اِلَیْکَ فی دُولَةَ الکَریمَه تُعِزَّبِها الْاِسْلام وَ اَهْلَه وَ تُذِّلَ بِهاالنٌُفاقَ وَاَهْلَه وَ تَجْعَلَنا فیها مِنَ الدَعاه اِلی طاعَتِکْ وَ الْقادَه اِلی سَبیلِکْ و تَرْزُقَنابِها کِرامَةَ الدّنْیا وَ الْآخِرَه»


به گواهی تاریخ، ملت ایران همواره یک ملت پیشرو و تمدن‌ساز بوده و با فرهنگ و ادب خود، دیگر جوامع بشری را تحت تأثیر قرار داده است. این ملت فرهیخته در طول تاریخ، تمدن‌های بزرگی را در فلات قاره ایران شکل داده است. ویژگی تمدن ایرانیان چه قبل از اسلام و چه بعد از آن همواره شاخص بوده است. تمدن شرقی نیز ازدیدگاه تاریخی با نام ایران زمین پیوند دیرینه دارد.

اگرچه در دوره‌هایی از تاریخ، این سرزمین الهی به دست حاکمان تهی‌مایه و تن‌آسا افتاد و ملت ما از اریکهٔ تمدن‌سازی به سطحی منفعل و نازل سقوط کرد و متأسفانه در مواردی این روند فترت طولانی شد. اما همواره با دستیابی به رهبرانی تمدن‌ساز مجدداً توانسته است خود را بازیابی کند. امام خمینی(ره) چنین رهبری بود و توانست با دم مسیحیایی خود در یک ربع قرن پیش، روحی دوباره به کالبد بی‌رمق این ملت بدمد و شایستگی تمدن‌سازی را دوباره به این سرزمین الهی برگرداند. او عطیهٔ بزرگ خدا به ملت نستوه ایران بود و مردم ایران شمیم حیات طیبه را از انفاس قدسی او استشمام نمودند.

انقلاب اسلامی، آغازی دوباره برای تمدن ایرانی–اسلامی و نقطهٔ پایانی بر شب ظلمانی گردید. هم اینک ایران اسلامی به آرامی در این سوی رخ می‌نماید تا برنظام سلطهٔ جهانی خط بطلان بکشد و نور عدالت و معنویت را بپراکند. نظام سلطه، به رغم غرش‌های فرعونی خود نفس‌های آخر را می‌کشد. این نوعی آینده‌نگری است که هم اکنون بعضی از استراتژیست‌های مغرب‌زمین نیز برآن اذعان دارند. شاید به همین دلیل باشد که نظام سلطه با اشغال افغانستان و عراق و مقدمه‌سازی برای اجرای طرح خاورمیانهٔ بزرگ سعی می‌کند تا از افول خود جلوگیری کند.

با هر گامی که انقلاب اسلامی به پیش می‌رود، اعتماد بشری به آیندهٔ این نظام مقدس و راه شایسته و بایستهٔ آن فزونی می‌یابد. در اینجا دیگر سخن از توسعه با قرائت کهنهٔ آن که همزیستی انسان و جامعه و نظام الهی را به سخره می‌‌گیرد، آدمی را در برهوت خواهش‌های پایان‌ناپذیر نفسانی و شهوات مادّی خلع سلاح می‌کند و او را با دست بسته و جان خسته به ابلیس می‌سپارد، در میان نیست.

ما توسعه به معنای تقلیدی و شاید تحمیلی آن را شجاعانه بایگانی می‌کنیم. آنچه بالندگی، شکوفایی و در عین‌حال سرآمدی جامعهٔ ما را تضمین می‌کند تنها تعبیر قرآنی «تعالی» است که در سایهٔ حکمت، بصیرت، عدالت و حکومت مبتنی براسلام ناب محمدی (ص) فراچنگ می‌آید و غایت آن «سرآمدی موعود» است که آیهٔ شریفه «انتم الاعلون ان کنتم مؤمنون» برآن دلالت دارد: شما شایسته سرآمدی هستید اگر مؤمن به خدا، پیامبر و بر گزیدگان از خاندان پیامبر باشید.

این سرآمدی حق مسلم ملت ما است زیرا ملتی که صراط مستقیم را به بهای خون هزاران شقایق گلگون‌کفن طی می‌کند با دل‌مردگی و سستی میانه‌ای ندارد. او تفرقه‌ها را به وحدت می‌رساند، برکت را به سفره‌ها می‌آورد، نشاط را همگانی می‌کند و ردای عدالت و عزت و محبت می‌پوشد.

دولت نهم با کابینهٔ ۷۰ میلیونی می‌رود تا سنگ بنای چشم‌انداز ۲۰ سالهٔ کشور را که زمینه‌ساز تمدن جدیدی است به خوبی بنا نماید. دولت نهم برمبنای عقلانیت دینی و در راستای تعهد به اصول و ارزش‌های اسلامی و نوگرایی در روش‌ها، همچنین با بکارگیری علوم و فنون برای تحقق کارآمدی نظام اسلامی، سعی خواهد نمود شعار خدمت‌رسانی به مردم را تجلی بخشد.


پاره‌ای از راهبردهای کلان دولت نهم به شرح ذیل است:

  • ارزش‌ها: کسب رضای الهی از طریق عدالت گستری، مهرورزی، خدمت به بندگان خدا و پیشرفت و تعالی مادی و معنوی کشور
  • آرمان: فراهم کردن زمینه‌های برپایی حکومت عادلانهٔ جهانی از طریق احیای مجدد تمدن اسلامی
  • هدف بنیادین: توسعهٔ عدالت محوری– اقامه قسط توأم با مهرورزی، خدمت و تعالی و پیشرفت
  • رسالت: برقراری امنیت و تعالی جامعه و آحاد آن در ابعاد مختلف
  • راهبرد کلان: بسط عدالت و توسعه و تعالی همه جانبه و درون‌زا مبتنی بر اسلام ناب محمدی (ص) (متناسب با مقتضیات عصر کنونی) و به کارگیری علوم و فنون پیشرفته برای تحقق عدالت و ارتقاء سلامت و رفاه اجتماع
  • راهبرد فرهنگی: اعتلای فرهنگ عمومی، کرامت انسانی و آزادی‌های مشروع، صداقت در گفتار، سلامت در عمل، امانت‌داری، وفای به عهد و ایثار و توسعهٔ سایر ارزشهای اسلامی و پاسخگویی به مردم
  • راهبرد اجتماعی: اعتلا و ارتقای عمومی سطح سلامت و توانمندی‌ها و دسترسی برابر به فرصت‌ها، ایجاد اشتغال و تأمین اجتماعی برای آحاد مردم
  • راهبرد سیاسی: حفظ استقلال همه جانبهٔ کشور و تعامل بین‌المللی برمبنای عدالت، صلح وعزت برای همه و مبارزه با بی‌عدالتی، تبعیض، ناامنی و تحقیر ملت‌ها و جنگ‌افروزی
  • راهبرد علمی و فناوری: تولید علم، بومی‌کردن علوم برمبنای فرهنگ ملی و استفاده از علوم و فنون و تحقیقات سایر کشورها
  • راهبرد اقتصادی: خوداتکایی در تولید، فعال نمودن ظرفیت‌های اقتصادی، تولید برای صادرات، توزیع عادلانهٔ ثروت، ایجاد اشتغال، محرومیت‌زدایی، رفع تبعیض، ارتقاء قدرت خرید مردم و رفاه اجتماعی
  • راهبرد اداری: سپردن کارهایی که مردم آمادگی انجام آن را دارند به آنها و اعمال حاکمیت و نظارت توسط دولت، رجحان بخش‌های تعاونی و خصوصی برای فعالیت‌های تصدی‌گری نسبت به بخش دولتی، روان سازی چرخش امور، مبارزه با فساد وتبعیض و رشوه‌خواری، توسعهٔ اختیارات استانی
  • راهبرد آموزشی: شکوفایی استعدادهای فطری درسایهٔ تربیت دینی، تقویت روحیه نشاط و امید با طراحی نظام یکپارچهٔ آموزشی
  • راهبرد حقوقی: تقدم حقوق عمومی به حقوق خواص و حاکمیت حقوق عادلانهٔ اسلامی
  • راهبرد دفاعی: حفظ آمادگی‌های رزمی، لجستیکی، علمی و فنی برای مقابله با تهدیدات، توسعه فن‌آوری‌های لازم با نگاه به تولید داخلی و استفاده از تجهیزات پیشرفته و مشارکت نیروهای مسلح در سازندگی کشور در زمان صلح
  • راهبرد امنیتی: حضور مردم در صحنه‌های سرنوشت‌ساز و تقویت پشتوانهٔ مردمی نظام با بسط عدالت و خدمت‌رسانی، ایجاد اشتغال، تقویت پایه‌های علمی و اقتصادی و ارتقای توان دفاعی کشور
  • راهبرد بودجه‌ای: کاهش مخارج جاری دولت و تخصیص درآمد نفت به سرمایه‌گذاری، رفع محرومیت‌ها وتبعیض‌ها و اتمام طرح‌های عمرانی نیمه تمام، جلوگیری از اسراف و ایجاد دولت کم‌هزینه و پرفایده

امید آنکه برنامهٔ دولت نهم تلاشی مؤثر برای دستیابی به اهداف چشم‌انداز بیست ساله باشد.


۱)اهداف کلان و جهت‌گیری‌های راهبردی:

۱.۱)صیانت از قانون اساسی و تلاش برای پیاده‌سازی همهٔ اصول قانون اساسی به عنوان میثاق ملی
۱.۲) تعمیق و نهادینه‌سازی مردم‌سالاری دینی
۱.۳) تعامل سازنده و مؤثر با جهان امروز براساس منافع ملی
۱.۴) حرکت در راستای تحقق سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری
۱.۵) حرکت برای دستیابی آحاد جامعه به عدالت، رفاه، سلامت و معنویت
۱.۶) تربیت نسلی آگاه، صالح و منتظر برای زمینه‌سازی تحقق حکومت عدل جهانی
۱.۷) استفاده از مدیریت تحول‌گرا، انقلابی، خدمتگزار، متواضع و پاسخگو در برابر مردم، کارآمد، عدالت گستر و سالم
۱.۸) تشکیل دولتی عقلایی، کارا، مردمی، کم هزینه، پرفایده، پرکار و صبور
۱.۹) تقویت احساس مسؤولیت آحاد مردم در قبال سرنوشت کشور و تصمیمات دولت درراستای تحقق کابینهٔ ۷۰ میلیونی
۱.۱۰) حرکت در جهت تحقق این شعار که مردم صاحبان حقیقی کشور بوده و مسؤولین و مدیران، خدمتگزاران مردم هستند.
۱.۱۱) استفادهٔ برابر آحاد جامعه از فرصت‌ها در جهت تحقق عدالت اجتماعی
۱.۱۲) مبارزهٔ همه جانبه با فقر، فساد، تبعیض، ویژه‌خواری و فامیل‌گرایی
۱.۱۳) حرکت برای برپایی جامعه‌ای پیشرفته، مرفه، مقتدر و نمونهٔ اسلامی
۱.۱۴) استفاده از راهبرد عدالت، صلح و عزت در روابط بین‌المللی


۲) راهکارهای اصلاح ساختار و مدیریت :

۲.۱) طراحی نظام مدیریت تحولگرا برپایهٔ عقلانیت، معنویت و عدالت با استفاده از فناوری‌های نوین با نگرش سیستمی
۲.۲) استفاده از همه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مدیریتی کشور بر پایهٔ شایسته‌سالاری
۲.۳) عینیت بخشیدن به این شعار شهید بهشتی: «ما شیفتگان خدمتیم، نه تشنگان قدرت»
۲.۴) حذف اشرافیت دولتی و جلوگیری از سوء استفاده در مصرف بیت‌المال و برپایی دولت کارا، کم هزینه، پرفایده و پرکار
۲.۵) حاکمیت نگاه کارشناسی در دستگاه‌ها با مشارکت دادن نظام‌مند نخبگان، متفکران و نوآوران و انجمن‌های تخصصی و حرفه‌ای در تصمیم سازی‌ها
۲.۶) تمرکززدایی از تهران
۲.۷) انتقال شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی غیرضروری در تهران و دفاتر مرکزی شرکت‌های فعال در استان‌ها و شهرستان‌ها به محل‌های مأموریت خود
۲.۸) استفاده از قابلیت‌های مدیران بومی
۲.۹) طراحی نظام جامع نظارت و ارزیابی امور مبتنی بر تحقق اهداف دولت اسلامی، اجرای برنامه‌ها و تحقق تصمیمات نظام و اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی مناسب در این راستا
۲.۱۰) اصلاح ساختار برنامه‌ریزی و تخصیص منابع کشور در راستای تحقق چشم‌انداز ۲۰ ساله، اهداف و سیاست‌های کلّی نظام
۲.۱۱) ایجاد تحول در روند جاری فعالیت‌های عمومی دولت برای تسهیل امور مردم و پاسخگویی مدیران در قبال نظارت عمومی
۲.۱۲) متناسب‌سازی حجم فعالیت‌های دولتی، کاهش تصدی دولتی و ارتقای بهره‌وری دستگاه‌های اجرایی با استفاده از فناوری اطلاعات و برنامه‌های دولت الکترونیک و توسعهٔ فعالیت‌های بخش تعاونی، خصوصی و مردمی
۲.۱۳) اعمال مدیریت هماهنگ بر فرآیندهای چنددستگاهی نظیر اعمال مدیریت یکپارچهٔ شهری، مبارزه با مفاسد مالی و اقتصادی، مقابله با قاچاق کالا و ارز و مبارزه با مواد مخدر و ...
۲.۱۴) استفاده از مشارکت عمومی در تصمیم‌سازیها، حل و فصل نارسایی‌های محلی، تقویت رابطهٔ عاطفی دولت و مردم


۳) راهکارهای بهبود وضعیت اقتصادی:

۳.۱) کاهش تورم و نرخ سود بانکی با هدف افزایش قدرت خرید مردم و تقویت تولید به عنوان سیاست‌محوری دولت نهم
۳.۲) هدفمند کردن یارانه‌ها به نفع اقشار ضعیف
۳.۳) اعمال مدیریت اثربخش برای کاهش هزینه‌های دولت
۳.۴) رفع موانع تولید داخلی و امکانپذیری تولید رقابتی مبتنی بر نوآوری فناوری
۳.۵) ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری و پشتیبانی از سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر
۳.۶) حمایت از گسترش فعالیت‌های تحقیق و توسعه و نوآوری
۳.۷) حمایت از توسعهٔ مطالعات مربوط به امکانپذیری طرح‌های سرمایه‌گذاری
۳.۸) حمایت از مراکز کارآفرینی، مراکز رشد و پارک‌های علمی و تحقیقاتی، شهرک‌ها و نواحی صنعتی
۳.۹) بهینه‌سازی مصرف انرژی
۳.۱۰) تنظیم بازار با توجه به ظرفیت تولید داخلی و نیاز به واردات
۳.۱۱)تنظیم روابط تجاری با کشورهای خارجی براساس سطح و کیفیت روابط سیاسی
۳.۱۲) تهیهٔ برنامهٔ توسعهٔ همه‌جانبه برای حدود ۱۰,۰۰۰ روستای مستعد
۳.۱۳) حمایت از توسعهٔ صادرات برای تقویت تولید داخلی
۳.۱۴) ترویج استفاده از محصولات داخلی در دستگاه‌های دولتی
۳.۱۵) حمایت از ایجاد مراکز تولید و انتقال فناوری در کشور
۳.۱۶) حمایت از ایجاد مراکز مشاورهٔ فناوری با استفاده از شرکت‌های داخلی و خارجی
۳.۱۷) ساماندهی طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام و آغاز پروژه‌های جدید صرفاً بر مبنای مطالعات امکانپذیری، اجرای مهندسی ارزش و داشتن توجیه اقتصادی و اجتماعی
۳.۱۸) افزایش تولید در واحد سطح و توسعه سطح زیرکشت و تأمین منابع و امکانات لازم برای تحقق این امر
۳.۱۹) تلاش برای خودکفایی در تولید داخلی کالاهای اساسی
۳.۲۰) حمایت از بخش کشاورزی از طریق تسهیلات بانکی با کارمزد کم و سایر ابزارهای مؤثر
۳.۲۱) توجه جدی به سیاست‌های افزایش درآمد کشاورزان به ویژه در رابطه با قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی و ارتقای کارآمدی خریدهای تضمینی
۳.۲۲) حمایت منطقی از تولید داخلی
۲.۲۳) تقویت و حمایت از توسعهٔ صنایع کوچک، دستی به ویژه فرش و صنایع تبدیلی در روستاهای منتخب از طریق تسهیلات بانکی با کارمزد کم و دیگر ابزارهای لازم
۳.۲۴) تقویت صنعت گردشگری
۳.۲۵) توسعهٔ صادرات خدمات فنی و مهندسی
۳.۲۶) تقویت مزیت‌های رقابتی و توسعهٔ صنایع مبتنی بر منابع داخلی نظیر صنایع انرژی، معدنی، پتروشیمی، تبدیلی و تکمیل و زنجیره‌های پایین‌دستی آن
۳.۲۷) توسعهٔ بازار بورس به عنوان یکی ازمنابع اصلی تأمین و تولید سرمایه
۳.۲۸) حمایت از توسعهٔ شرکت‌های تعاونی و شرکت‌های سهامی عام فراگیر و همچنین توسعهٔ متوازن مناطق مختلف کشور با هدف تأمین عدالت
۳.۲۹) ایجاد تحول در سیستم توزیع کالا و خدمات با استفاده از شیوه‌های نوین
۳.۳۰) کاهش برنامه‌ریزی‌شدهٔ وابستگی بودجهٔ عمومی به درآمد نفت و اختصاص درآمد نفتی به توسعهٔ سرمایه‌گذاری در کشور
۳.۳۱) مقابله با مفاسد اقتصادی نظیر فرار مالیاتی، اقتصاد زیرزمینی و ...
۳.۳۲) جلوگیری از اسراف و تبذیر منابع دولتی و اشرافیت دولتی
۳.۳۳) رعایت اولویت در تخصیص منابع
۳.۳۴) حرکت به سوی ایجاد مدیریت خدمات شهری واحد با محوریت شهرداری‌ها
۳.۳۵) توزیع عادلانهٔ فرصت‌های شغلی و دسترسی برابر به عوامل تولید
۳.۳۶) مقابله با انحصارات و امتیازات ویژه
۳.۳۷) اصلاح نظام بودجه‌ای کشور براساس فعالیت و نه تداوم بودجه سنوات قبلی
۳.۳۸) برنامه‌ریزی برای افزایش امنیت سفرهای زمینی، هوایی و آبی
۳.۳۹) بازسازی بافت‌های فرسودهٔ شهری و روستایی و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها با استفاده از مشارکت مردمی
۳.۴۰) ممنوعیت فعالیت اقتصادی برای کارکنان دولت به ویژه مسؤولین، و عدم امکان طرف قرارداد شدن آنها با دستگاه‌های دولتی
۳.۴۱) تهیهٔ برنامهٔ جامع اکتشاف، استخراج و تولید، تصفیه، تبدیل، فروش، توزیع و مصرف منابع انرژی و حامل‌های انرژی
۳.۴۲) افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد
۳.۴۳) ارتقای بهره‌وری عوامل تولید نظیر سرمایه، مواد، انرژی و نیروی کار
۳.۴۴) توسعهٔ صنعت و فناوری براساس نتایج آمایش سرزمین
۳.۴۷) به کارگیری فناوری‌های پیشرفته در صنایع موجود و ایجاد صنایع جدید مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته
۳.۴۸) ایجاد ثبات اقتصادی از طریق اعمال سیاست‌های پولی، بهرهٔ مالی و ارزی و تجاری مناسب
۳.۴۹) توسعهٔ صندوق‌های قرض‌الحسنه همراه با قانونمندی
۳.۵۰) هماهنگی در انعقاد قراردادهای خارجی باتوجه به روابط سیاسی با کشورها و نظارت نظام‌مند بر انعقاد این نوع قراردادها در راستای رعایت منافع ملی و دستیابی به فناوری‌های پیشرفته
۳.۵۱) مدیریت اثربخش بر منابع آبی کشور به ویژه آب‌های مشترک با سایر کشورها
۳.۵۲) افزایش درآمد مالیاتی از بانک‌ها، شرکت‌های دولتی و شرکت ملی نفت
۳.۵۳) کاهش هزینهٔ تأمین اجتماعی برای بنگاه‌های زیر ۱۵ نفر با هدف تقویت تولید و اشتغال
۳.۵۴) اختصاص درصدی از موجودی حساب ذخیرهٔ ارزی (نفت) به منظور عمران استان‌ها
۳.۵۵) حل مشکل تحصیل روستاییان و مناطق محروم در ابعاد مختلف نظیر تأمین معلم، سرویس حمل و نقل، کمک هزینه به دانش آموزان بی‌بضاعت و ...
۳.۵۶) افزایش تولید فرآورده‌های نفتی در داخل با احداث پالایشگاه جدید برای تأمین نیاز داخلی و پرهیز از خرید فرآورده از خارج و یا معاوضه نفت خام با فرآورده
۳.۵۷) افزایش تعرفهٔ واردات برای محصولاتی که تولید داخلی آن برای بازار مصرف کشور کافی است.
۳.۵۸) برنامه‌ریزی برای کاهش سریع تصادفات جاده‌ای با روش‌های موثر مثل تقویت کنترل پلیس


۴) راهکارهای فرهنگی–اجتماعی :

۴.۱) ترویج و تقویت فرهنگ نشاط، امید و انتظار سازنده و زمینه‌سازی برای تشکیل دولت عدل جهانی، حفظ هویت اسلامی–ایرانی در تعامل با جامعهٔ جهانی و دفاع از شکوفایی مجدد تمدن اسلامی
۴.۲) تسهیل همکاری‌های فیمابین حوزه و دانشگاه در راستای حاکمیت هرچه بیشتر ارزش‌های اسلامی در ادارهٔ کشور و استفاده از توان تخصصی متفکران دانشگاه‌ها و فضلای حوزوی برای پاسخگویی به مشکلات جامعه و اعتلای هر چه بیشتر کارآمدی نظام اسلامی و تقویت نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی
۴.۳) توجه به جایگاه ویژهٔ خانواده در اعتلای جامعه و رفع موانع موجود برای ازدواج جوانان، استمرار امنیت زندگی مشترک، تأمین معیشت اعضای خانواده و نقش تربیتی والدین در راستای پیشگیری از وقوع بزهکاری‌های اجتماعی، فرار از کانون خانواده، اعتیاد، فساد اخلاقی، بی‌بندوباری و جرایم اجتماعی و طلاق، از طریق ارائهٔ تسهیلات برای ازدواج، مسکن، اشتغال و کارآفرینی، همچنین صیانت از حقوق خانواده
۴.۴) افزایش همبستگی ملی از طریق گسترش مشارکت مردم در قالب فعالیت‌های مساجد، انجمن اولیا و مربیان مدارس، هیأت مذهبی، تشکل‌های غیردولتی، بسیج، احزاب و گروه‌های سیاسی و سایر نهادهای مدنی و ترویج سنت‌های حسنه، گرامیداشت یوم‌الله، تکریم بزرگان، صلهٔ ارحام، وقف، قرض‌الحسنه و گسترش سایر سنتهای اسلامی در جامعه و تقویت آگاهی، انگیزه و غرور ملی در راستای حفظ ارزش‌های دینی، استقلال میهن و سرافرازی کشور و شادابی و نشاط عمومی
۴.۵) پاسخگویی آگاهانه به روحیهٔ نوگرایی و تحول‌طلبی جوانان و برنامه‌ریزی برای تحقق مطالبات به حق دانشجویان، دانش آموزان و جوانان جویای کار و مشارکت دادن زنان و جوانان مستعد با رعایت مراتب شایسته‌سالاری در مدیریت کشور
۴.۶) اعتلای فرهنگ عمومی کشور مبتنی بر تقویت خودباوری و اتکا به نفس، مشارکت سازنده و کارآمد مردم، تقویت وجدان کاری، انضباط اجتماعی و نظم شهری، قناعت‌پیشگی، قانون‌گرایی، عطوفت و مهربانی به یکدیگر، ایثار و از خودگذشتگی، خدمت به مردم، توسعهٔ اخلاق و دین مداری، آداب و اخلاق شهروندی مبتنی بر ترویج فرهنگ قرآنی و آموزه‌های وحیانی و پیشینهٔ فرهنگ و تمدن ایران اسلامی
۴.۷) عنایت به پیوستگی مؤلفه‌های اسلام‌خواهی، ایران‌دوستی و پیشرفت‌طلبی در برنامه‌ریزی برای حفظ و بالندگی هویت ملی ایرانیان و برنامه‌ریزی برای شکوفایی مجدد تمدن اسلامی در عصر حاضر
۴.۸) تقویت مبانی و اصول عدالت‌محوری در حوزه‌های اجتماعی از طریق دسترسی برابر به فرصت‌ها نظیر فرصت‌های آموزشی و فرصت‌های کاریابی، دسترسی به عوامل تولید، مناصب مدیریتی و سلامت عمومی، کاهش فاصله بین مدیران و مردم و مبارزه با تبعیض و ویژه‌خواری
۴.۹) تأمین، حفظ، ارتقا و توزیع عادلانهٔ سلامت برای آحاد جامعه اعم از شهری و روستایی، زن و مرد، کم درآمد و مرفه و ... از طریق تقویت نظام جامع تأمین اجتماعی و گسترش پوشش بیمه‌های فراگیر و الزامی، توسعهٔ آموزش‌های بهداشتی، و برنامه‌ریزی برای پیشگیری از عوامل خطرساز سلامت افراد و بیماری‌های مسری، بهداشت و درمان ارزان و تحقق برنامهٔ پزشک خانواده
۴.۱۰) ارتقای سطح امنیت غذایی و تغذیه مردم برابر استانداردهای تندرستی از طریق تغذیهٔ رایگان برای کودکان و مادران مستضعف در مناطق محروم، هدفمند کردن یارانه‌ها، اصلاح الگوی تولید مواد غذایی و مصرف، کاهش ضایعات مواد غذایی در مراحل تولید، فرآوری توزیع و بازیافت، رعایت بهداشت در تغذیه و ...
۴.۱۱) توسعهٔ ورزش پایه در محلات و مدارس، توسعهٔ ورزش رزمی و ورزش‌های اصیل ایرانی و ورزش عمومی و قهرمانی در سطح کشور، گسترش ورزش همگانی در بین طبقات مختلف روستایی و شهری با بازبینی طرح جامع ورزش و رویکرد توسعه مشارکت‌های مردمی، هنجارسازی و ترویج اخلاق جوانمردی و فرهنگ پهلوانی، دسترسی برابر به امکانات ورزشی و شکوفایی صنعت ورزش، ارتقای بهره‌وری تأسیسات و امکانات موجود و