زبان‌های پامیر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

زبانهای پامیری دسته‌ای از زبانهای ایرانی متعلق به شاخه زبانهای ایرانی خاوری هستند.

در دورترین نقاط شمال شرقی جغرافیائی ایران‌زمین، یعنی در ناحیه کوهستانی مجاور پامیر، که اکنون جزء دو کشور تاجیکستان و افغانستان و قسمتی در آن سوی مرز این کشورها با چین است گویشهای متعدد ایرانی به نام زبانهای پامیری هنوز بر جا مانده است. از آن جمله است:

  • شغنانی

در دو کرانه رود پنج آب و بخش بالا و پایین خوردگ.

  • روشانی

در هر دو کرانه رود پنج آب پائین تر از منطقه شغنان.

  • برتنگی

دره برتنگ.

  • اُرشری

در بخش بالای مسیر رود برتنگ.

  • ساریکلی

در استان سنجان (سین‌کیانگ در چین باختری).

  • یازغلامی

در امتداد مسیر رود یازغلام که شاخه راست پنج آب است.

  • اشکاشمی

در پیچ رود پنج آب و سرچشمه رود وردوج در خاک افغانستان.

  • وخانی

در راستای سرچشمه رود پنج آب و اندکی در چترال و جامو و کشمیر و استان سین‌کیانگ. اختلاف میان بعضی از این گویشها گاهی تا آنجاست که گویشوران به آنها گفتار یکدیگر را نمی‌فهمند و غالباً زبان مشترک فارسی تاجیکی را برای روابط میان خود بکار می‌برند.


برگرفته از دانشنامهٔ رشد