رشد دانش‌آموز (مجله)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


رشد دانش‌آموز یکی از مجلات فارسی چاپ ایران است.

انتشار مجلهٔ رشد دانش‌آموز از مهر ماه سال ۱۳۶۱ خورشیدی (اکتبر ۱۹۸۲) آغاز شده است. گر چه اگر دقیق‌تر سخن بگوییم، و تاریخ این مجله را به تاریخچهٔ سلف آن یعنی مجله‌های پیک پیوند دهیم، به مراتب این تاریخ عقب‌تر خواهد رفت و به دی ماه سال ۱۳۴۳ شمسی (دسامبر ۱۹۶۴) خواهد رسید؛ زمانی که نخستین شمارهٔ مجله‌ی‌ پیک دانش‌آموز به بهای ۳ ریال در 16 صفحه منتشر می‌شد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] مخاطب رشد دانش‌آموز

دانش‌آموزان پایه‌های چهارم و پنجم دورهٔ ابتدایی، همواره گروه سنی مخاطب مجله را تشکیل می‌داده است.

[ویرایش] شمارگان رشد دانش‌آموز

بنابر گزارشی که ایرج جهان‌شاهی مسئول مجلات پیک در سال ۱۳۵۲ شمسی می‌دهد، پیک دانش‌آموز شمارگانی برابر ۵۰۰ هزار و ۳۷۵ نسخه در ماه داشته است. اما از شمارگان دقیق نشریه‌ی‌ رشد دانش‌آموز تا مهر سال ۱۳۶۹ شمسی که شمارهٔ ۶۵ مجله به چاپ می‌رسد، بی‌خبریم. از این تاریخ است که شمارگان هر شماره از نشریه در صفحهٔ شناسنامه قید می‌شود. در این سال، مجله کار خود را با شمارگان ۳۵۰ هزار نسخه در ماه مهر آغاز می‌کند و در چهارمین شمارهٔ سال تحصیلی یعنی شمارهٔ دی به رقم ۶۵۰ هزار نسخه می‌رسد و سپس به تدریج سیری نزولی را پیش می‌گیرد. این روندی است که تقریباً در تمام سال‌های فعالیت مجله پیموده شده است و هنوز هم ادامه دارد. از این رو برای درک افت‌ و خیزها و مقایسهٔ شمارگان این نشریه بهتر است به شمارگان متوسط سالیانه پناه ببریم. بر این مبنا، این رقم برای دورهٔ مذکور ۴۶۲۰۰۰ نسخه در ماه است. یک سال پس از آن، یعنی در سال تحصیلی ۷۱-۱۳۷۰ این رقم به ۵۸۱ هزار نسخه در ماه افزایش می‌یابد و در دوره‌ای ۱۰ ساله تقریباً ثابت می‌ماند.

[ویرایش] سردبیران رشد دانش‌آموز

مصطفی رحمان‌دوست نخستین سردبیر مجلهٔ رشد دانش‌آموز است. او از بدو انتشار این مجله (یا اگر مُصر باشیم آن را ادامهٔ مجله‌های پیک به شمار آوریم، از زمان انتشار دوبارهٔ آن پس از انقلاب اسلامی) تا سال ۱۳۷۰ سردبیری مجله را بر عهده داشته است. پس از او یک دوره حمید گروگان و دو دوره افسانه‌ شعبان‌نژاد این نقش را عهده‌دار شده است. از آن پس محمد حمزه‌زاده عهده‌دار رهبری مجله شده و تا سال ۱۳۸0 جمعاً 7 دوره آن را منتشر کرده است و سپس کار را به بهروز رضایی کهریز سپرده است. رضایی‌ پنجمين دورهٔ فعالیت خود را در این مجله می‌گذراند.

[ویرایش] مندرجات یک شماره از رشد دانش‌آموز

برای آشنایی بیش‌تر شما با مندرجات مجلهٔ رشد دانش آموز، نخستین شمارهٔ این نشریهٔ آموزشی در سال تحصیلی ۸۵- ۱۳۸۴ را ورق زده‌ایم.


• سرمقاله

سردبیر مجله، در سرمقالهٔ این شماره، از تغییراتی سخن می‌گوید که نسبت به سال گذشته در مجله راه پیدا کرده است. یکی از این تغییرات، تولید سی ‌دی همراه مجله است که به نوشته‌ی‌ سردبیر مجله، هر ماه به همراه مجله منتشر خواهد شد. آن‌گونه که از این یادداشت برمی‌آید، در واقع مطالب فعلی مجله، افزون بر شکل کتبی، به صورت چندرسانه‌ای نیز عرضه خواهد شد. البته سردبیر از اطلاعات اضافه‌ای هم سخنی به میان آورده است که قرار است افزون بر مطالب چاپ شده، به طور ویژه فقط به کاربران عرضه شود.

• صبحانه‌های ساده و پرفایده

مینا جعفری نژاد در این مقاله با اشاره به نقش و اهمیت صبحانه در یادگیری، تهیه و تدارک چند صبحانهٔ ساده و مفید را به دانش‌آموزان آموخته است تا مبادا صبحانه‌های تکراری انگیزهٔ آن‌ها را برای صرف صبحانه از بین ببرد.

‌ • خاطرات خنده دار

در ذیل این عنوان، دو خاطره‌ی‌ خنده دار به چاپ رسده است. یکی از این خاطرات با عنوان «معلوم است خنگ نیستی!» متعلق به مصطفی رحمان‌دوست، شاعر و نویسندهٔ معروف و برجستهٔ کودکان و نوجوانان است. خاطرهٔ دیگر نیز به منوچهر نوذری بازیگر و گویندهٔ ‌ مشهور رادیو و تلویزیون اختصاص دارد که با نام «فردا با مادرت بیا مدرسه» چاپ شده است. هر دو خاطره مربوط به سال‌های آغازین تحصیل این دو چهرهٔ سرشناس است.

• یک کم دقت، این همه قدرت

در این مقاله نویسنده بر مشکلی انگشت می‌گذارد که به زعم معلمان ایرانی، یکی از اصلی‌ترین مشکلات آموزشی مدارس است. نویسنده در این مقاله به نقش خواب کافی، مصرف غذا و آب، ورزش و هوای‌تازه در تمرکز حواس و افزایش دقت اشاره و گوشزد می‌کند که توانایی‌های یک فرد با تمرکز فکر تا چندین برابرافزایش می‌یابد. در پایان تمرین‌هایی را برای افزایش دقت دانش‌آموزان پیشنهاد می‌کند. انجام برخی از تمرین‌هایی که نویسندهٔ مقاله سعید کفایتی پیشنهاد داده است، فقط یک دقیقه وقت لازم دارد.

• سرگرمی‌ها

سرگرمی‌های مجلهٔ رشد دانش‌آموز که در قالب‌های متفاوتی طراحی شده اشت، مانند بقیهٔ مطالب این مجله، اغلب از صبغهٔ آموزشی برخوردار است. نقش پیشوندها در زبان فارسی و آشنایی با یک پیشوند پر کاربرد، معرفی آوندها و طرز کار آن‌ها در گیاهان، آشنایی با مرکز استان‌ها خصوصاً استان‌هایی که به تازگی تقسیم شده‌اند، تمرین‌هایی برای تعمیق آشنایی با چهار جهت‌ اصلی جغرافیایی از این زمره است.

• دنیای جانوران

معرفی جانوران با تکیه بر وضعیت زندگی آن‌ها در ایران، یکی از مطالب رشد دانش آموز است. در این شماره دو جانور معرفی شده است: دلفین‌ و هوبره. نویسندهٔ مقاله با برشمردن خصوصیات مهم دلفین‌ها آن‌ها را موجوداتی با هوش و مهربان معرفی کرده است که در هنگلنم خطر به کمک انسان‌ها می‌آیند؛ در مقابل، انسان‌ها توجه مناسبی به آن‌ها نشان نمی‌دهند. دلفین‌هایی هم که در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان زندگی می‌کنند، از این بی‌توجهی استثنا نمی‌شوند. در بخش دیگر این مطلب از زندگی جالب پرنده‌ای به نام هوبره سخن گفته شده است که به هنگام خطر مدفوع چسبناک خود را به طرف دشمنانش پرتاب می‌کند و آن‌ها را زمین‌گیر می‌کند. بخشی از هوبره‌هایی که در ایران زندگی‌می کنند، بومی و برخی مهاجر هستند و از کشورهای سرد شمالی به ایران می‌آیند. این پرنده‌ها در استان‌های یزد، کرمان، فارس، خوزستان، بوشهر و خراسان شمالی دیده می‌شوند و محل زندگی آن‌ها جزو مناطق حفاظت شده است.

• کتاب‌خانه

در این صفحه دو مجموعه کتاب معرفی شده است. یکی «جانوران اطراف ما» ترجمهٔ امیر صالحی طالقانی و دیگری مجموعه‌ای ۱۱ جلدی با نام «‌می‌دانی چرا».

• قهرمانان مقاومت

قهرمانان مقاومت نام یک داستان دنباله‌دار مصور است که به روایت هجوم ویرانگر مغول‌ها به کشورمان می‌پردازد و به مقاومت‌هایی‌ که در برابر آن‌ها صورت گرفته است. در قسمت اول ماجرا، نخستین برخورد ایرانیان با مغول‌ها به تصویر کشیده شده است. این مطلب نوشتهٔ حسن سالاری است و توسط تصویرگر توانا سعید رزاقی تصویرگری شده است.

• چرا گریه می‌کنی؟

یک قصهٔ مذهبی کوتاه به قلم محمود پوروهاب که خواننده را با گوشه‌ای از زندگی امام علی (ع) آشنا می‌کند.

• نخ‌های رنگی

یک قصهٔ کوتاه طنز است به قلم عباس قدیر محسنی.

• اتفاق شیری

یک قصه به نام اتفاق شیری نیز در این شماره از مجله به چاپ رسیده که با توجه به مکانی که قرار گرفته باید نوشتهٔ یکی از خوانندگان کودک این مجله باشد.

• همهٔ عمر برای سرودن یک کتاب

این مطلب که در قالب یک گفت‌و‌گو تنظیم شده است به معرفی حماسه‌سرای بزرگ ایرانی حکیم ابوالقاسم فردوسی و کتاب ارجمند او شاهنامه می‌پردازد. نویسندهٔ آن لیلا سلیقه‌دار است.

• دروغ‌گو همیشه رسوا می‌شود

نویسنده‌ با ۵ تن از دانش‌آموزان تهرانی و شهرستانی دربارهٔ راست‌گویی و دروغ‌گویی گفت‌و‌گو و نتیجهٔ آن را منتشر کرده است. مصاحبه‌شوندگان هر یک دیدگاه‌های خود را دربارهٔ دروغ بازگفته‌اند.

• مناسبت‌های جهانی، ملی و مذهبی

در این بخش از مجله چند مناسبت‌ از مناسبت‌های جانی، ملی و مذهبی انتخاب شده است و دربارهٔ آن‌ها مقالات و سرگرمی‌هایی برای مخاطبان ترتیب داده شده است.

• شهدای محراب چه کسانی هستند؟

چنان‌که از عنوان نوشته پیداست، در این مطلب با شهدای محراب اشنا می‌‌شویم. حامد سجادی، نویسنده‌ی‌ مقاله ابتدا معنی محراب را توضیح می‌دهد و سپس مفهوم شهید محراب را بازمی‌نماید. در حاشیه‌ر مطلب نیز ۵ شهید مشهور محراب انقلاب اسلامی به اختصار تمام معرفی می‌شود. این مطلب به مناسبت ۲۳ مهر سال‌روز شهادت آیت‌الله اشرفی اصفهانی، پنجمین شهید محراب نوشته شده است.

• پیام یک نابینا

در این مطلب که به مناسبت ۲۳ مهرماه، روز جهانی نابینایان فراهم و در قالب یک سرگرمی عرضه شده است، مخاطبان مجله با استفاده از راهنمای خط بریل، پیامی را که توسط یک نابینا نوشته شده است، می‌خوانند.

• فراموش نکنیم

در ذیل این عنوان، نویسنده به یادآوری چند مناسبت پرداخته است: ۷ مهر روز آتش‌نشانی و ایمنی، ۲۳ مهر سال‌روز وفات حضرت خدیجه همسر پیامبر اسلام(ص) و ۲۸ مهر سال‌روز ولادت امام حسن مجتبی (ع).

• کلاس آشپزی

در کلاس اشپزی این شماره از مجله املت پنیر آموزش داده شده است.

• کاردستی

بخش دیگری از مجله به نیز به آموزش کاردستی اختصاص یافته است. البته این بار مجله به سراغ کاردستی‌های خوردنی رفته است. این مطلب توسط لادن شریعت زاده نوشته شده است.


و بالاخره چند لطیفه و چیستان و یک برنامه‌ی‌کلاسی، دیگر مندرجات این مجله را شامل می‌شود.


سایت مجلات رشد