Pergamiño

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Pergamiño alemán, 1568
Agrandado
Pergamiño alemán, 1568

Pergamiño (do grego pergaméne e do latín pergamina ou pergamena) é o nome dado a unha pel de animal, xeralmente de cabra, carneiro, cordeiro ou ovella, preparada para escribir nela. Designa tamén o documento escrito nesa pel. Foi largamente utilizado na antigüidade ocidental, en especial na Idade Media, até a difusión do papel, invención chinesa.

A orixe deste nome ven da cidade de Pérgamo, onde existía unha grande produtividade de elevada calidade do pergamiño, mais realmente a existencia e deste material remóntase a dous milenios antes de Cristo (cando Pérgamo aínda non existía).

[editar] Proceso de fabricación

Documento legal inglés manuscrito con selo de resina datado en 1638.
Agrandado
Documento legal inglés manuscrito con selo de resina datado en 1638.

A pel da res (ovella, xato ou cabra) somérxese nunha solución de cal para poder raspala e quitar a la adecuadamente. A continuación ráspase até que quede igualada por ambas as caras. Finalmente, e coa axuda de pos de pedra pómez, desgástase até que queda lista para o seu uso. Cando a pel se extrae dun animal vello, o resultado é un pergamiño de boa calidade pero máis basto. En cambio, se o animal é novo, obtense un pergamiño moito más fino chamado vitela. O pergamiño máis basto acostúmase utilizar para facer tambores, pandeiretas e similares.

Existe un pergamiño fabricado na actualidade chamado ‘papel de pergamiño’, que se usa entre outras cosas para facer pantallas de lámpadas e manualidades. Fabrícase co papel ordinario, somerxido nunha solución de dúas partes de ácido sulfúrico concentrado por unha parte de agua. Despois duns segundos nesta solución, neutralízase o ácido.

[editar] Utilización do pergamiño

Mapa hidrográfico de Francia en dous pergamiños unidos. Dieppe, 1627.
Agrandado
Mapa hidrográfico de Francia en dous pergamiños unidos. Dieppe, 1627.

Os pergamiños máis antigos proceden de Exipto e teñen 4.000 anos. Sábese que se utilizaba en Babilonia e Fenidia. Os xudíos debían utilizalo para copiar a Lei. Heródoto afirma que o seu uso en Grecia foi substituído polo papiro e en Roma hai moitas referencias á súa utilización.

O uso do pergamiño estendeuse desde fins do século I para a copia de libros cando estes pasaron a publicarse en forma de códices. O pergamiño existente máis antigo é de finais do século I e contén un fragmento de De bellis macedonicis. Os mosteiros cristiáns mantiñan bibliotecas de pergamiños no período, onde monxes letrados se dedicaban á copia de manuscritos, debéndose a esa actividade a sobrevivencia e divulgación de textos clásicos da cultura grega e latina en Ocidente.

[editar] Ver tamén

Traballo en progreso: Este artigo é, polo de agora, só un esbozo. Traballa nel e contribúe a que a Galipedia mellore e medre.