Rosalía de Castro
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Rosalía de Castro (Santiago de Compostela, 21 de febreiro de 1837 — Padrón, 15 de xullo de 1885) é unha das mellores escritoras/es en lingua galega e unha das principais responsábeis do Rexurdimento galego decimonónico. O 17 de maio, Día das Letras Galegas é feriado por causa de ser a data de edición da súa obra Cantares Gallegos.
Índice |
[editar] Biografía
Filla de Xosé Martínez Viojo, crego de Iria, en Padrón, e de María Teresa de la Cruz de Castro e Abadía, fidalga da casa grande de Retén, Rosalía non podía vivir con ningún dos seus pais nin tomar apelido deles, segundo a lei da época, por ser filla de crego. Pasou os seus primeiros anos en Ortoño, Ames, ao coidado de María Francisca Martínez, servente da familia. Posteriormente viviu en Padrón coas súas tías María Josefa e Teresa Martínez Viojo e, segundo o padrón de habitantes de 1842, tamén coa nai. Non se sabe exactamente cando se trasladaron a Compostela, pero si que en 1850 vivían nai e filla nesa cidade. Alí recibiu formación musical, artística e literaria; participou nas actividades do "Liceo de la Juventud", onde coincidiu con Eduardo Pondal, Eduardo Aguirre e Paz Novoa.
En 1856 trasladouse a Madrid, onde viviu cunha curmá. Comezou a publicar e en 1858 casou con Manuel Murguía, investigador e xornalista. A vida do matrimonio fíxose itinerante debido ós cargos funcionariais de Murguía. En 1859 regresaron a Galiza, onde naceu a súa primeira filla; en 1861, de novo en Madrid, publicou obras en galego e castelán. Logo duns anos en Madrid, trasladáronse a Lugo, e despois voltaron a Madrid, onde nace uÁurea; as actividades do seu home leváronnos por diferentes lugares: Simancas, A Coruña, Compostela, Lestrobe, Estremadura, Alacante... e mentres foron nacendo máis fillos: os xémeos Gala e Ovidio, Amara, Adriano.
Rosalía botou os derradeiros anos da súa vida en Padrón, na casa da Matanza, que despois se convertería en casa-museo; a morte do seu fillo máis novo aos dous anos por mor dun accidente e a súa enfermidade amargáronlle os derradeiros anos. Morreu de cancro en 1885 e foi soterrada no camposanto da Adina. Anos máis tarde, en 1981, os seus restos foron trasladados ó Panteón de Galegos Ilustres, na igrexa de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.
[editar] Obra
[editar] En galego



- 1863 (poesía) Cantares gallegos
- 1880 (poesía) Follas novas
- 1864 (prosa) Contos da miña terra I (posteriormente divulgado co nome de Conto gallego)
[editar] En castelán
- 1857 (poesía) La Flor
- 1859 (prosa) La hija del mar
- 1861 (prosa) Flavio
- 1863 (poesía) A mi madre
- 1863 (prosa) El cadiceño
- 1866 (prosa) Ruinas
- 1866 (prosa) Las literatas
- 1867 (prosa) El caballero de las botas azules
- 1881 (prosa) El primer loco
- 1881 (prosa) El domingo de Ramos
- 1881 (prosa) Padrón y las inundaciones
- 1884 (poesía) En las orillas del Sar
[editar] Obras de autores románticos contemporáneos
1836 García Gutiérrez: El trovador
1836 Hartzenbusch: Los amantes de Teruel
1840 Campoamor: Poesías
1840 Espronceda: Cantos del trovador
1841 Gómez de Avellaneda: Poesías
1841 Espronceda: El diablo mundo
1841 Rivas: Romances históricos
1844 Zorrilla: Don Juan Tenorio
1846 Campoamor: Doloras
1850 Camprodón: Emociones
1851 Piferrer, Carbó, Semis: Ensayos poéticos
1852 Trueba: Cantares
1853 Barrantes: Baladas españolas
1853 Carolina Coronado: Poesías
1857 Heine: Canciones (traducido por Eulogio Florentino Sanz)
1862 Ventura Ruiz Aguilera: Elegías
1865 Ventura Ruiz Aguilera: Armonías y cantares
1871 Bécquer: Rimas
1875 Núñez de Arce: Gritos del combate
1880 Núñez de Arce: Visión de Fray Martín
1888 Rubén Darío: Azul
1902 Juan Ramón Jiménez: Arias tristes
1903 Antonio Machado: Soledades
[editar] Bibliografía
- Un importante documento para a biografía de Rosalía de Castro, Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. Grial 136, páx. 479-501, 1997
[editar] Ligazóns externas
- galiciaparaelmundo.com, ten unha páxina que fai referencia ó museo ´da Casa da Matanza.
- Muga (sistema galego de museos), páxina sobre a Casa Museo Rosalía de Castro.