Heroe

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Na mitoloxía e o folclore, un heroe (home) ou heroína (muller) é un personaxe eminente que encarna a quintaesencia dos trazos claves valorados na súa cultura de orixe. Comunmente o heroe posúe habilidades sobrehumanas ou trazos de personalidade idealizados que lle permiten levar a cabo fazañas extraordinarias e beneficiosas («actos heroicos») polas que se fai famoso (compárese co vilán).

Índice

[editar] Visión xeral

Unha persoa convértese en heroe ao realizar unha fazaña extraordinaria e digna de eloxio. As fazañas tradicionais son exterminar monstros e salvar a xente dunha morte segura. Un heroe normalmente satisfai as definicións do que se considera bo e nobre na súa cultura de orixe. Así a todo, na literatura e especialmente nas traxedias, o heroe pode tamén ter graves defectos que o levan á perdición, coma no caso de Hamlet.

Ás veces unha persoa real pode atinxir suficiente prestixio como para converterse nun heroe na mente da xente. Isto adoita ir acompañado dun rápido aumento dos mitos sobre a persoa en cuestión, a miúdo atribuíndolle poderes superiores aos dos mortais correntes.

Algúns comentaristas sociais prescriben a necesidade de heroes en épocas de axitación social e falta de confianza nacional, vista como unha necesidade de modelos de conduta virtuosos. Tal forma de crear mitos pode funcionar mellor no pasado: as tendencias actuais pode confundir aos heroes e o seu culto co culto á simple celebridade.

Os heroes máis coñecidos achéganse ao status de deuses nalgunhas culturas. A palabra heroe procede do grego antigo (ἥρως hērōs), que describe o heroe cultural que aparece na mitoloxía. Os heroes gregos eran con frecuencia personaxes mitolóxicos, fundadores epónimos de cidades, estado e territorios gregos. Estes heroes mitolóxicos non sempre eran modelos de conduto ou posuían virtudes heroicas; moitos eran semideuses, fillos de mortais e deuses. A época na que os heroes desta clase estiveron presenten e na que se sitúan as historias da mitoloxía grega coñécese con frecuencia como a «idade heroica», que termina pouco logo da Guerra de Troia, cando os lendarios combatentes volveron aos seus fogares ou marcharon ao exilio.

O heroe clásico adoita ter o que Lord Raglan denominou unha «biografía cultivada» composta dunhas dúas ducias de tradicións comúns que ignoraban a liña que separa o feito histórico do mito. Por exemplo, as circunstancias da súa concepción son inusuais, un home poderoso intenta matarlle ao nacer, é raptado e criado por pais adoptivos nun país afastado. Rutineiramente o heroe atopa unha morte misteriosa, a miúdo na cima dun outeiro, o seu corpo non é soterrado, non deixa sucesores e ten un ou máis sepulcros sagrados.

Na maioría das relixións indíxenas europeas aparecen heroes dalgunha forma. Os heroes xermánicos, helénicos e romanos, xunto cos seus atributos e formas de adoración, foron amplamente absorbidos polas confesións ortodoxa e católica do Cristianismo, constituíndo a base da actual adoración aos santos.

Na ópera e o teatro musical, o heroe e a heroína adoitan ser interpretados por un tenor e unha soprano (personaxes máis vulnerables son interpretados por voces líricas mentres os máis fortes sono por voces graves ou dramáticas).

En películas modernas, o heroe é a miúdo simplemente unha persoa corrente tratada inxustamente pola sociedade que termina prevalecendo.

Un libro de recente éxito que trata da narración de historias heroicas é O heroe de mil caras de Joseph Campbell. Véxase tamén:

  • Na procura do heroe, Alan Dundes, Otto Rank e Lord Raglan. Princeton Univ. Press, 1990
  • Os heroes. O culto dos heroes e o heroico na historia., Thomas Carlyle
  • Heroes e deuses, Moses Hadas e Morton Smith. Harper and Row, 1965

[editar] Persoas e personaxes recoñecidos tradicionalmente como heroes

Debe advertirse que diferentes culturas ou posicións políticas poden considerar ao mesmo personaxe un heroe ou un vilán. Por exemplo, George W. Bush e Osama bin Laden, Aquiles e Héctor, Saladino e Ricardo Corazón de León, Napoleón, Stalin.


  • Aquiles, Grecia clásica
  • Thomas Andrews, deseñador do transatlántico Titanic
  • Aragorn, protagonista de O señor dos aneis de Tolkien
  • Rei Arturo, Inglaterra medieval
  • Atila, rei dos hunos
  • Batman, superhéroe da DC creado por Bob Kane
  • Beowulf, Idade de Ferro escandinava
  • Simón Bolívar O Libertador, líder revolucionario sudamericano
  • Francisco Bolognesi, coronel do Exército Peruano, que se inmolou na Batalla de Arica, durante a Guerra do Pacífico
  • Bilbo Bolsón, protagonista de O Hobbit de Tolkien
  • Frodo Bolsón, portador do anel en O señor dos aneis de Tolkien
  • James Bond, axente secreto británico de ficción
  • David Broadfoot, oficial de radio do buque Princess Vitoria
  • Giordano Bruno, místico renacentista queimado na fogueira por herexía
  • Paul Bunyan, un mítico leñador xigante estadounidense
  • Andrés Cáceres, mariscal do Exército Peruano, que loitou durante a Campaña da Breña, na Guerra do Pacífico
  • O Cid, cabaleiro español, protagonista da Reconquista
  • Irmán Coello, trampulleiro de África occidental
  • Davy Crockett, político de Tennessee que loitou e morreu pola independencia de Texas en El Álamo
  • Dalai Lama, autoridade relixiosa do Tíbet
  • O Doutor, un personaxe de Time Lord e protagonista da serie británica de ciencia fición Doutor Who
  • Os Einherjer, elixidos para loitar contra os Jotunos no Ragnarok
  • Eneas, Antiga Roma
  • Esfandiar, un dos maiores heroes mitolóxicos persas
  • Espartaco, líder da revolta dos escravos no Imperio Romano
  • Terry Fox, activista da loita contra o cancro
  • Samsagaz Gamyi, compañeiro de Frodo en O señor dos aneis de Tolkien
  • Gandalf, mago da triloxía de O señor dos aneis
  • Mohandas Gandhi, activista e revolucionario pacifista indio
  • Gilgamesh, personaxe da mitoloxía sumeria
  • Miguel Grau, almirante da Mariña de Guerra do Perú, que se inmoló na Batalla de Angamos, durante a Guerra do Pacífico
  • Guan Yu, xeneral chinés de finais da dinastía Han que librou moitas batallas corpo a corpo durante os Tres Reinos
  • Capitán Harlock, pirata espacial de fición creado por Leiji Matsumoto
  • Héctor, Grecia clásica
  • Piet Pieterszoon Hein, pirata holandés do século XVI
  • John Henry, steel-driver estadounidense
  • Heracles (Hércules), mitología grecorromana
  • Hulk Hogan, un loitador profesional icónico da WWE
  • Sherlock Holmes, famoso detective de fición
  • Robin Hood, xusticeiro medieval británico (semi-mítico)
  • Hua Mulan, heroína popular chinesa
  • Xesús de Nazaret, que deu a súa vida na cruz, no Cristianismo
  • Indiana Jones, aventureiro e arqueólogo de fición
  • Xoana de Arco, francesa, libertadora de Orléans.
  • Liu Kang, protagonista da serie de videoxogos Mortal Kombat
  • Jin Kazama, neto do viláno Heihachi Mishima, na serie de videoxogos Tekken
  • Kintaro, heroe folclórico xaponés
  • James T. Kirk, capitán na serie Viaxe ás Estrelas (Star Trek)
  • Squall Leonhart, protagonista do videoxogo Final Fantasy VIII
  • Paul von Lettow-Vorbeck, xeneral alemán invicto en África durante a Primeira Guerra Mundial
  • Vasil Levski, heroe nacional búlgaro
  • Link, protagonista da serie de videoxogos Legend of Zelda
  • Heralda Luxin, muller alemá que protexeu a 9 nenos xudeus durante a Segunda Guerra Mundial
  • Mahoma, profeta do Islam
  • Nelson Mandela, que loitou contra o apartheid sudafricano
  • Mario, protagonista da serie de videoxogos Super Mario Brothers
  • Máximo, protagonista e heroe da película Gladiator
  • Merlín, mago da historia do rei Arturo
  • Milú, can de Tintín
  • Momotarô, heroe popular xaponés
  • Muad'Dib (antes Paul Atreides), heroe da serie Dune
  • Ilya Muromets, heroe popular eslavo
  • Audie Murphy, o estadounidense máis condecorado na vida real, e tamén heroe cinematográfico.
  • Vicealmirante Horacio Nelson, heroe da Batalla de Trafalgar
  • Neo, heroe de Matrix
  • Os doce paladíns de Carlomagno
  • Stanislav Petrov, oficial do exército soviético que evitou unha guerra nuclear en 1983
  • Harry Potter, personaxe de fición creado por J. K. Rowling
  • Allan Quartermain, personaxe de As minas do rei Salomón creado por H. Rider Haggard
  • Don Quixote, cabaleiro imaxinario e perseguidor da bondade, a virtude, o honor e a verdade
  • Abelardo Quiñones, capitán da Forza Aérea do Perú, que se inmolou na Batalla de Zarumilla, durante a Guerra entre o Perú e Ecuador.
  • Stenka Razin, heroe popular ruso
  • Roldán, cabaleiro cristián francés morto polos vascos na batalla do paso de Roncesvales
  • Rob Roy, heroe popular escocés do século XVI
  • Rostam, o maior heroe antigo persa do Shahnama
  • Ryu, protagonista da serie de videoxogos Street Fighter
  • Saigo Takamori, o samurai máis influente da historia de Xapón
  • José de San Martín, Libertador do Perú, xeral americano
  • Xoán Santamaría, costarricense
  • Oskar Schindler, salvador de 1.200 xudeus durante a Segunda Guerra Mundial
  • Laura Secord, canadense
  • Seiya, cabaleiro de Pegaso, protagonista de Os cabaleiros do zodíaco
  • Siavash, o máis sagrado dos heroes mitolóxicos persas
  • Sigfrido, cabaleiro alemán, protagonista do Cantar dos Nibelungos
  • Luke Skywalker, heroe da saga de George Lucas Star Wars
  • Winston Smith, heroe da novela 1984 de George Orwell
  • Solid Snake, heroe da serie de videoxogos Metal Gear
  • Son Goku, heroe ficticio do mito do Viaxe a occidente (e protagonista de Dragon Ball)
  • Spiderman, superheroe aracnoide
  • Gino Strada, cirurxián de guerra
  • Sonic The Hedgehog, heroe superrápido da famosa serie de videoxogos de Sega
  • Superman, superheroe prototípico do cómic
  • Ivan Susanin, un campesiño ruso que salvou ao tsar
  • Guillermo Tell, heroe nacional suizo
  • Tintín, heroe de cómic creado por Hergé
  • Charles Upham, único soldado condecorado dúas veces coa Cruz da Vitoria
  • Urza ou Gerrard Capashen, das historias de Magic: O Encontro
  • Gustav Vasa, líder dunha revolta contra Cristian II de Dinamarca
  • Nancy Wake, heroína da resistencia francesa na que se baseou a película Charlotte Gray
  • William Wallace, patriota escocés
  • Raoul Wallenberg, salvador de 100.000 xudeus durante a Segunda Guerra Mundial
  • George Washington, líder da Guerra da Independencia dos Estados Unidos
  • Wong Fei Hung, heroe chinés famoso polo seu dominio das artes marciais e a medicina
  • Xiang Yu, guerreiro chinés que destruíu á dinastía Qin
  • Yue Fei, xeneral chinés da dinastía Song do sur
  • O Raposo, xusticeiro californiano

[editar] Véxase tamén

  • Antiheroe
  • Actante
  • Heroe cultural
  • Superheroe

[editar] Enlaces exteriores

[editar] Para saber máis

  • Walter Burkert, «Os mortos, os heroes e os deuses ctónicos», Relixión grega (1985), Harvard University Press
  • Thomas Carlyle, On Heroes, Hero Worship and the Heroic in History (1985), Oxford University Press, ISBN 0192500627
  • Joseph Campbell, O heroe de mil caras (1949), Princeton University Press
  • Alan Dundes, Otto Rank e Lord Raglan, Na procura do heroe (1990), Princeton University Press
  • Moses Hadas e Morton Smith, Heroes e Deuses (1965), Harper