Revolución de 1841 en España

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Denomínase Revolución de 1841 ao movemento civil e militar petrocinado e promovido pola ex-rexente de España, María Cristina de Borbón-Dos Sicilias e o seu marido Agustín Fernando Muñoz y Sanchez, contra o goberno do xeneral Baldomero Espartero e que se preparou dende o exilio en Francia da Raíña Gobernadora xunto con elementos do Partido Moderado tamén no exilio.

[editar] Antecendentes

A principios de 1841, María Cristina e o seu marido Muñoz viaxaron a Italia para entrevistarse co Papa Gregorio XVI e obter del a bendición do seu matrimónio morganático, situación que pesaba como unha lousa sobre a situación política de María Cristina. A viaxe foi organizada por Francisco Cea Bermúdez. Os esposos conseguiron a absolución que tanto desexaban, non sen antes ter que renunciar á obtención de algún título de nobreza para o esposo. Desta forma, os moderados viron renacer a esperanza de que María Cristina puidera liderar o Partido sen atranco algún no seu historial personal. Así, en febreiro os moderados instaron ao goberno francés ao apoio de María Cristina fronte as alianzas de Espartero con Inglaterra.

En maio de 1841, ao tempo que as Cortes Xerais concedían a Rexencia única a Espartero, María Cristina chegou a París onde Luis Felipe de Orleans instouna a fixar alí a súa residencia. Unha vez alí os moderados desfilaron ante a Corte da ex rexente baixo a atenta vixilancia de Muñoz que se converteu en pedra angular dos seus movementos políticos. Un dos primeiros homes en gañarse a confianza de María Cristina e do seu esposo foi Juan Donoso Cortés que, máis tarde, converteuse nun auténtico paladín da causa moderada máis crítica cos liberais. A éste uníronse Francisco Javier de Istúriz, Diego de León, Juan de la Pelezuela e outros moderados da parte máis conservadora.

[editar] Os acontecementos precipítanse

Nin María Cristina nin o seu esposo estaban pola labor de patrocinar e, menos, financiar, un movemento contra Espartero con quenes xulgaban traidores. Ámbolos dous mostraban abertamente a súa hostilidade aos moderados a quenes criticaban por non saber defender a Rexencia e traicionar o Estatuto real de 1834. A posición dos moderados criticando á rexente condo se viu obrigada a capitular ante as peticións dos sarxentos da Granja de San Ildefonso e a súa inación nos meses posteriores frente aos liberais, xunto aos panfletos que lanzaron polas rúas de Madrid para castigar o matrimonio secreto con Muñoz eran os reproches comúns. Muñoz incluso evocaba o período anterior, o da Década Ominiosa, no que vía o reflexo do que devía ser a monarquía: un réxime absolutista.

Nembargantes, a situación comezou a cambiar a raíz de varios sucesos. Por un lado, a tutela da raíña Isabel, menor de idade, encomendouselle a Agustín Argüelles, home non desexado por María Cristina; en segundo lugaro relevo nas persoas cercanas á raíña no Pazo Real colocando xente de confianza de Espartero alonxaba os contactos coas súas fillas, e en terceiro lugar a ameaza que supoñía para as pretensións de María Cristina á proximidade a súa filla Isabel da infanta Luisa Carlota, emperrada nunha voda da raíña con algún dos seus fillos. Por todos esos motivos María Cristina asegurou, finalmente, a financiación da sublevación.

[editar] Reación e fracaso da Revolución

Os primeiros movementos da intriga moderada sucederon no País VAsco onde o carlismo tiña aínda unha forte implantación. Moitos elementos carlistas, descontentos co Convenio de Oñate, estaban dispostos a dar unha lección a Espartero, xeneral vitorioso por excelencia da Primeira Guerra Carlista. Os moderados máis reaccionarios non dubidaron en aliñarse con eles, ofrecendo incluso esperanzas de unha unión futura entre a Raíña Isabel con un herdeiro directo de Carlos María Isidro de Borbón, unindo así as dúas ramas enfrontadas da Casa de Borbón. Istúriz, que era, de facto, o xefe da conspiración civil, xunto con Antonio Alcalá Galiano, recibiron a maior parte do diñeiro da ex rexente e dos seus banqueiros franceses e españois. Ás sublevacións bascas foronse unindo de forma contínua e intermitente as de outros puntos do norte de España. Na conspiración estaban implicados tamén militares como Ramón María Narváez e Leopoldo O'Donell, aínda que este último con un menor convencemento dado o espírito radicalmente absolutista que tiña a trama.

María Cristina, aínda financiando a revolta, negou aos elementos civís e militares a súa implicación até cando se lle garantizasen dúas cousas: a protección do Pazo Real e, polo tanto, das súas fillas; e a posibilidade de fuxida das mesmas se a sublevación fracasaba polo temor de que sobre elas recaese a reación liberal.

O goberno de Espartero tivo coñecemento en setembro dos movementos civís e militares e, ante a posibilidade de que a operación fracasase aínda antes de comezar, O'Donell viuse obrigado a sublevarse en Pamplona antes de tempo. Outras poboacións como Zaragoza, Bilbao ou Vitoria seguírono nos primeiros días de outubro. A planificación fallara porque se contaba coa primeira grande sublevación en Andalucía por Narváez seguida de outros movementos en Madrid coa toma do Pazo. Aínda así, Pelezuela, Diego de León e o xeneral Concha trataron de tomar o Pazo o día 7 de outubro nunha operación que resultou ser un absoluto fracaso pola contundente reación dos alabarderos da Guardia Real dirixidos polo coronel Domingo Dulece y Garay.