Batalla das Navas de Tolosa
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Batalla que se celebrou o 16 de xullo do ano 1212, preto das Navas de Tolosa. Considérase a batalla máis importante da Reconquista, e unha das poucas veces nas que case tódolos reinos cristiáns (salvo o Reino de León) se uniron contra os invasores musulmáns, co resultado dunha vitoria cristiá que tería grandes consecuencias históricas.
Índice |
[editar] Os bandos
A batalla foi fruto da cruzada organizada polo rei Afonso VIII de Castela, o Papa Inocencio III e o arcebispo de Toledo, Rodrigo Ximénez de Rada para combater ós almohades, pobo musulmán e bereber, que acudiran na axuda dos reinos de Taifas a mediados do século XII.
Polo bando cristián estaban as tropas de Afonso VIII de Castela, que era o principal continxente e estaban no centro da formación. Xunto a elas estaban tropas das ordes militares de Santiago, Calatrava, o Temple e do Hospital, e algúns cabaleiros chegados do resto de Europa, principalmente Francia e Italia.
Os outros reis cristiáns formaban os laterais do exército e eran Sancho VII de Navarra, Pedro II de Aragón e Afonso II de Portugal respectivamente. Destaca a ausencia de Afonso IX de León, que non acudiu pola inimizade que mantiña daquela co rei de Castela.
O bando almohade tiña como líder a al-Nasir.
[editar] Antes da batalla
Os exércitos cristián e almohade atopáronse preto de Despeñaperros, paso fronteirizo que separa as actuais Andalucía de Castela A Mancha. Os almohades toman o 13 de xullo o castelo do Ferral, á entrada de Despeñaperros, o que lles permite facerse fortes.
Al-Nasir instala o seu campamento no desfiladeiro da Losa, para bloquear o paso cristián. Sen embargo, o exército cristián logra cruzar Sierra Morena e instalan entre o 13 e o 14 de xullo o seu campamento en Mesa del Rey.
O campamento de al-Nasir é defendido pola súa garda, composta por esclavos negros, encadenados uns ós outros por medio de cadeas enlazadas en estacas para evitar a fuxida destes. A forma desta formación defensiva é cadrada, con filas diagonais e perpendiculares que se van desde os bordes da formación ata o centro desta. Esta formación é chamada o palenque.
[editar] Desenvolvemento da batalla
A batalla desenvólvese o día 16 de xullo de 1212, nas navas (planicies) que hai entre Miranda del Rey e Santa Elena. O exército cristián baixa de Mesa del Rey e atópase ca vangarda almohade.
A cabalería pesada cristiá é moi superior ós soldados almohades, polo cal al-Nasir coloca arqueiros e infantería, ca fin de hostigar á cabalería cristiá antes de envolvela ca súa infantería. Sen embargo, os reis de Aragón e Navarra (Pedro II e Sancho VII respectivamente), impídeno ó estar nos flancos do seu exército, facendo que os almohades non poidan envolvelos por aí.
As tropas cristiás arrollan ós almohades, pero acaban sendo detidas e rexeitadas. As primeiras líneas cristiás retíranse paulatinamente, pero a cabalería pesada resiste en combate contra o exército almohade. Entón é cando atacan tamén Pedro II e Sancho VII, facendo un ataque en tenaza que acaba cos flancos inimigos.
A cabalería de Sancho VII de Navarra avanza ó mesmo tempo que diferentes grupos atacan, e acaban chegando ó campamento inimigo. Cargan contra o palenque, e dise que o mesmo Sancho VII rompe as cadeas que unen á garda de al-Nasir, acabando fácilmente con ela.
Al-Nasir fuxe a Baeza e dende aquí a Xaén, sen poder evitar a destrucción do seu exército, que mentres el marcha, a súa matanza é completada polos líderes cristiáns.
[editar] Resultado da batalla
Descoñécese o número exacto de mortos e feridos desta batalla, pero calcúlase que os almohades perderon sobre 100000 homes do seu exército dus 120000, mentres que nos cristiáns a cifra reduciríase a uns 2000 dun exército duns 50000 homes.