Luís Noya
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Luís Noya Domínguez foi un impresor galego emigrante en Venezuela e vencellado á resistencia antifranquista, nado na Guarda en outubro de 1932 e morto o 16 de agosto de 2006, en Vigo
[editar] A emigración
Era fillo de Xoán Noya, tenente alcalde da Guarda durante o golpe de estado do 18 de xullo de 1936, sindicalista, xornalista e activo integrante do Partido Galeguista. Ao pouco do remate da guerra, nun clima de represión, Xoán Noya marcha para Venezuela cos seus dous fillos, Luís e Óscar.
En Venezuela, Luís participa da vida do republicano e galeguista Lar Gallego que se fundara en 1945 pouco tempo despois da Eusko-Etxea de Caracas. Tamén participou na fundación da Irmandade Galega de Venezuela o 12 de outubro de 1960. Alí na emigración tivo contacto con diversos intelectuais galegos, como Pura Vázquez ou Celso Emilio Ferreiro, así coma co partido comunista.
Futbolista de vocación, no país sudamericano organizou e participou do fútbol entre as comunidades inmigrantes e chegou a xogar como profesional deste deporte, minoritario en Venezuela.
[editar] O Santa María
A volta definitiva de Luís Noya a Galiza prodúcese en 1961, e quere a sorte que sexa a bordo do barco portugués Santa María. Ao pouco de saír de Caracas o barco é secuestrado por un comando formado por galegos e portugueses, o DRIL. Nese comando estaban dous coñecidos del, Xosé Velo e o comandante Soutomaior. A Luís Noya débese a única filmación existente do secuestro, filmación que tomara coa súa pequena cámara e que agochara ao chegar a Canarias para que non fora confiscada polas autoridades franquistas.
[editar] A volta
Ao voltar da emigración, Luís Noya ponse a traballar a carón do pai para sacar adiante a imprenta familiar Gráficas Numen, de Vigo. A empresa foi moi importante no tecido da resistencia antifranquista, producindo diversos materiais e folletos vencellados a grupos comunistas e galeguistas, así como diversos libros en galego. Nos locais da imprenta consérvase a minerva coa que se estampaba en Ourense o xornal agrarista La Zarpa. Polo seu labor editorial recibiu o premio Xerais de apoio á edición literaria.
Durante as ultímas décadas do franquismo militou activamente no PCE e en diversos movementos solidarios, e apoiou o Comité Galego Bolivariano de Solidariedade, de tendencia chavista.
O 19 de agosto espallaron as súas cinzas na súa vila da Guarda, ao son do himno galego.