Lingua asturiana

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

A lingua asturiana é unha lingua iberorromance propia do Principado de Asturies e de parte da provincia de León. É unha lingua próxima filoxeneticamente ao galego debido a certas características comúns como a conservación do F inicial latino.

Outro dos nomes utilizados tradicionalmente para esta lingua é o de bable, pero en realidade trátase dun heteroglotónimo despectivo procedente da locución "bla, bla". A normalización da lingua lévase a cabo na Academia de la Llingua Asturiana.

Índice

[editar] Denominacións

Asturiano, bable (termo acuñado por Gaspar Melchor de Jovellanos) ou leonés. Ás veces tamén se fala de astur-leonés, mais este denominación acostuma usarse para a lingua de Asturias e León da Idade Media.

Asturiano
Falado en: Asturias
Estado: España
Número de falantes: 550.000 (100.000 de lingua materna)
Lugar polo número: Non está ente as 100 máis faladas
Clasificación xenética: Indoeuropeo

 linguas románicas
  Ibero-románico
   Asturiano

Estatus oficial
Llingua Oficial en: Miranda l Douro (Portugal)
Código
ISO 639-1 ast



[editar] Familia lingüística

Forma parte do subrgrupo ibero-románico nomeado astur. Este está composto polas seguintes falas:

[editar] Afiliación lingüística

Indoeuropea, itálica, romance, iberorromance.

[editar] Falantes

Segundo o estudo "Los Asturianos y la Lengua Asturiana. Estudio Sociolingüístico para el Principado de Asturias", (Oviedo, 1994), do profesor da Universidaade do País Vasco Francisco Llera Ramo, en Asturias habería 100.000 falantes nativos, ós cales hai que engadir 450.000 máis que usan o asturiano como segunda lingua, podendo falalo e entendelo. Nese estudo cóntanse uns 50.000 falantes de asturiano central, 30.000 de occidental e 20.000 de oriental.

[editar] Extensión

O dominio do asturiano esténdese per todo o territorio, se ben na franxa máis occidental de Asturias se fala galego de Asturias, aínda que o goberno asturiano e a Academia de la Llingua Asturiana prefire denominalo gallego-asturiano e creou unhas normas asturianizantes.

[editar] Vogais

O sistema vocálico do asturiano distingue cinco fonemas, con tres graos de abertura (mínima, media e máxima) e tres posicións de articulación (central, anterior e posterior).

anteriores (palatais) centrales posteriores (velares)
vogais pechadas (apertura mínima) i - u
vogais medias (apertura media) e - ?
vogais abertas (apertura máxima) - a -

[editar] Consoantes

labiais dentais alveolares palatais velares
oclusivas xordas p t - ? k
oclusivas sonoras b d - ? g
fricativas f ? s ? -
nasais m - n ? -
laterais - - l ? -
vibrantes - - ? / r - -

[editar] Ligazóns externas