Uruguai - Uruguay
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||||
Lema nacional : Liberdade ou morte | |||||
![]() |
|||||
Idioma oficial | Español | ||||
Outros idiomas non oficiais | Portugués | ||||
Capital | Montevideo | ||||
Presidente | Tabaré Vázquez | ||||
Área - Total |
Lugar no. 88
1,5% |
||||
Poboación
- Densidade |
Lugar no. 127
19/km² |
||||
Independencia
- Recoñecida |
(De Arxentina e do Brasil)
25 de agosto de 1828 |
||||
Moeda | Peso uruguaio | ||||
Zona Horaria | UTC -3 | ||||
Xentilicio | Uruguaio | ||||
Himno nacional | Orientais, a Patria ou a tumba | ||||
Dominio Internet | .UY | ||||
Código telefónico | 598 |
A República Oriental do Uruguai é un país de América do Sur. Limita ao norte con Brasil, ao oeste co Río Uruguai, ao suroeste co esteiro do Río da Prata, ao leste con Arxentina e ao surleste co Océano Atlántico.
|
[editar] Historia
Uruguai constituiuse como Estado no 1828. Os primeiros asentamentos foron os de Colonia do Sacramento e Montevideo. A fins do século XIX o país completara a súa organización.
País novo, os seus primeiros poboadores (coa excepción dos indíxenas charrúas) foron os que trouxeron as exploracións españolas e portuguesas. Os seus descentes realizaron a etapa de independencia de España, no momento que a metrópole soportaba a invasión napoleónica. Durante medio século Uruguai puido exportar os seus productos da agricultura e a gandería; cara a 1955, iniciouse unha crise económica que afectou tamén ás institucións públicas.
A defensa dos intereses de gandeiros, terratenentes e empresarios deu protagonismo ás forzas armadas, que paulatinamente foron asumindo novas responsabilidades, até que, baixo a súa inspiración, o goberno de José María Bordaberry disolveu o 27 de xuño de 1973 o Parlamento, declarou o estado de emerxencia e convertiuse de facto nun poder dictatorial. No 1976 Bordaberry foi derrocado polos militares que pasaron a controlar directamente o poder. En 1984 o goberno retornou aos civís con Julio María Sanguinetti, do Partido Colorado, como presidente. Nos comicios de 1989 venciu Luis Alberto Lacalle, do Partido Nacional, en 1994, Sanguinetti venceu de novo nas eleccións presidenciais e no 1999 trunfou Jorge Batlle do Partido Colorado.
[editar] Goberno e Política
A República Oriental do Uruguai ten un sistema presidencialista.
O goberno do Estado divídese en tres poderes:
- O Poder Executivo, exercido polo Presidente da República e elixido para un período de cinco anos, quen nomea aos seus ministros. Jorge Batlle é o presidente desde o 1 de marzo de 2000.
O presidente é o xefe de estado e o xefe de goberno.
- O Poder Lexislativo, que reside na Asemblea Xeral e consta dunha Cámara de Senadores de 30 escanos e elixidos por un período de cinco anos e da Cámara de Representantes de 99 escanos, tamén elixidos para un período de cinco anos.
- O Poder Xudicial[1] está encabezado pola Suprema Corte de Xustiza, nos que os seus membros son nomeados pola Asemblea Xeral por unha maoiría de dous terzos e cunha duración de 10 anos. A Suprema Corte de Xustiza é a última instancia de apelación, e é tamén a encargada de xulgar a constitucionalidade das leis. O poder xudicial está composto por Tribunais de Apelacións, Xuíces de Letras e Xuíces de Paz.
[editar] Organización político-administrativa
Artigo principal: Organización político-administrativa de Uruguai
Está conformado por 19 departamentos: Artigas, Canelones, Cerro Largo, Colonia, Durazno, Flores, Florida, Lavalleja, Maldonado, Montevideo, Paysandú, Río Negro, Rivera, Rocha, Salto, San José, Soriano, Tacuarembó, Treinta y Tres
Cidades principais: Paysandú, Salto, Las Piedras.
[editar] Xeografía
Relevo vencellado, na parte sur ás terras pampeanas; constituído por vastas chaturas ondeadas e sucadas por colinas de escasa elevación, as máis importantes son as de Haedo e a Grande. A cunca hidrográfica máis importante é a do Uruguai, río utilizado como vía de comunicación. A do Río da Prata, está formada por ríos de curto curso. A que desauga na lagoa Merín intégrana o Yaguarón, Tacuarí, etc.
[editar] Clima
O clima é temperado, con variantes de temperatura, motivados polos reximes de ventos. As choivas son abundantes e repártense uniformemente ao longo do ano. O 75% do territorio é terreo de pastos. Os bosques son escasos (25% do territorio).
[editar] Economía
A agricultura (trigo, millo, xirasol, liño, algodón, remolacha azucreira) e a gandería (vacúns, ovinos) son os recursos fundamentais da economía.
As industrias principais son as do papel e cartón, química fertilizantes, alcohois, cemento e de refinado de petróleo. Os recursos minerais e enerxéticos son escasos.
[editar] Cultura
Relixión: maioría católica, grupos protestantes.
Arte. Na actividade artística destacaron Juan Manuel Blanes, o "pintor da patria", con evocacións históricas. Carlos Sáez, Rafael Barradas, Pedro Figari, Carmelo de Arzadum, Ernesto Laroche, Joaquín Torres García, José Cúneo, figuran entre os pintores máis representativos. En escultura, sobresaen como máximos expoñentes Juan Manuel Ferrari, Manuel Pena, José Belloni, José Luis Zorrilla de San Martín, Carlos Moler de Berg, G. Fonseca e G. Cabrera.
Literatura: A literatura ten certo selo especial, con influencia europeísta que reaparece en autores e épocas diferentes. A poesía nace con Bartolomé Hidalgo, iniciador da corrente gauchesca e autor de os famosos "cielitos". Os románticos están representados na obra de Adolfo Berro. En 1900 Julio Herrera y Reissig é o precursor da poesía modernista hispanoamericana. Entre os líricos destacan Emilio Frugoni e Emilio Oribe. Entre os valores intelectuais con producción actual, sobresaen Juan Carlos Onetti, Carlos Martínez Moreno, Mario Benedetti, Eduardo Galeano e Jorge Majfud. Florencio Sánchez e Jacobo Langsner están considerados como as figuras teatral nacional.
Outros poetas: Juana Fernández de Ibarbourou, Delmira Agustini
Data | Nome en galego | Nome local | Notas | |
---|---|---|---|---|
1 de xaneiro | Aninovo | Año Nuevo | ||
6 de xaneiro | Día dos Nenos | Día de los Niños | ||
febreiro-marzo | Carnaval | Carnaval- 3 dias | ||
marzo-abril | Semana do Turismo | Semana del Turismo | ||
19 de abril | Desembarco dos 33 orientais | Desembarco de los 33 orientales | ||
1 de maio | Día dos Traballadores | Día de los Trabajadores | ||
18 de maio | Batalla das Pedras | Batalla de las Piedras | ||
19 de xuño | Nacemento de José Artigas | Nacimiento de José Artigas | ||
18 de xullo | Xura da Constitución | Jura de la Constitución | ||
25 de agosto | Declaración da Independencia | Declaración de Independencia | ||
12 de outubro | Día das Américas | Día de las Américas | ||
2 de novembro | Día dos Defuntos | Día de los Difuntos | ||
25 de decembro | Día da Familia | Día de la Familia | Corresponde a Nadal |
[editar] Ligazóns Externas
- Presidencia da República Oriental do Uruguai. En castelán.
Mercado Común do Cono Sur (Mercosur) | |
Arxentina | Brasil | Paraguai | Uruguai | Venezuela | |
Membros asociados | |
Bolivia | Chile | Colombia | Ecuador | México | Perú |
Países do mundo | América do Sur |
Arxentina - Bolivia - Brasil - Colombia - Chile - Ecuador - Güiana - Paraguai - Perú - Surinam - Uruguai - Venezuela |
Países con parte do seu territorio en América do Sur |