Horreo

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Este artigo debe ser combinado con Hórreo
Hórreo "Cabaceiro" A Fonsagrada
Agrandado
Hórreo "Cabaceiro" A Fonsagrada

O hórreo ou graneira, pode-se definir dun xeito elemental, dicindo que o horreo é un graneiro especializado adicado á cura, almacenamento e conservación das colleitas de cereais, principalmente de millo. Pero o horreo galego é moito máis que todo iso, é un complemento imprescindíbel da casa labrega, expoñente da súa capacidade productiva e signo externo das posibilidades económicas das propietarios da mesma; é verdadeira e interesante mostra de arquitectura popular, con frecuencia portadora dunha maior riqueza contructiva que o resto da facenda; é un elemento fundamental na paixase rural, integrado nel como parte esencial e viva da aldea. É un feito realmente escepcional atopar un lugar sen horreos.

É probábel que a orixe do hórreo situe-se no período Neolítico. A primeira referencia escrita relacionada con este tipo de graneiras, remonta-se ó século I antes de Cristo. A imaxe gráfica máis antiga do hórreo é do século XIII, e aparece nas "Cantigas de Santa María" de "Afonso X" o Sabio. A comezos do sécilo XVII, procedente de América, introduxo-se o millo na Galiza; nun peíodo de tempo non moi longo, foi desprazando este ós cereais cultivados por aquela época, centeo e cebada; o hórreo foi tomando xeito, alongando-se lonxitudinalmente, cun aumento da súa capacidade e mellora do seu sistema de ventilación por ranuras; a finais do século XVII e durante o século XVIII contruíron-se hórreos de pedra, pero é no século XIX o que recolle a expansión dos hórreos, dos que se construíron fermosos exemplares.

O hórreo, en xeral, componse dunha base e unha cámara. A báse está formada polas seguintes partes: unha "soleira" que actúa a xeito de cimentación; uns elementos de sustentación que poden ser columnas ou "pes", muros transversais ou "cepas", e muros perimetrais ou "celeiro"; unhas pezas de pequena espesura, amplo sainte e variados xeitos, denominadas "rateiras", que coroan os soportes e impiden o acceso de roedores. A camara, que é o almacén de gran, está constituído polas seguintes partes: uns elementos estructurais, "grades" ou vigas inferiores, solos, columnas, "padieiras" ou dinteis, e "pinches"; uns elementos de peche ou paredes laterais, de materiais diversos e con numerosas ranuras de ventilación; e uns elementos de cobertura que soen ser a dúas augas, con faldóns de tella ou lousas de pedra, soportados por ""tixeiras", "cume" e "ripias", e cuns remates terminais de pedra nos extremos ou "sobrepenas". Obrigado complemento de todo hórreo son os elementos decorativos, xeralmente en pedra; soen ser unha crus e un pináculo; pero tamén atopanse campanarios, torres, reloxos de sol, figuras de santos e formas animais. Chega-se ó hórreo por medio de escaleiras portatiles, que son retiradas despois de ser empregadas.

Para facilitar o seu estudo, e expostos por orde cronoloxico de aparición, clasificaremos os horreos nos seguintes tipos: hórreos de pólas entretecidas ("cabazos" de planta redonda, e "cabaceiros" de planta rectangular); hórreos de madeira, con base tamén de madeira ou de pedra; hórreos mixtos de pedra e madeira, se ben esta derradeira, en numerosos casos de reposición foi substituída por pechamentos de albanelería; hórreos de pedra, de manpostería oude sillería, estes derradeiros de grande nivel artístico e constructivo; e horreos de albaneleria, de escaso interese e pobre factura.