Toupa
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
As toupas son membros da familia Talpidae, mamíferos da orde Insectívora que viven debaixo do chan, escavando pequenas galerías subterráneas. Algunhas especies son acuáticas ou semiacuáticas. Hai toupas en América do Norte, Europa e Asia.
Teñen o corpo cilíndrico e alongado e cuberto de pelo de cor gris escura, sen pescozo. Os ollos son pequenos e delas dise que son case cegas. As orellas non son, xeralmente, visibles. Teñen pelos no fociño e no pequeno rabo, que son órganos sensibles ou táctiles. Aliméntanse de insectos e pequenos animais invertebrados como miñocas e vermes que viven coma elas debaixo da terra.
As súas patas curtas están providas de unllas fortes que usan para furar as terras, prados e xardíns. Os furados que escavan a modo de galerías poden chegar a medir 100 m. Cando chegan á superficie deixan montonciños de terra sobre a herba. O seu corpo pode acadar unha lonxitude de 15 cm.; o rabo, ós 3 cm. As femias son máis grandes cós machos. Os niños construídos no subsolo están feito con herbas, pallas e follas. Ás veces teñen pequenas despensas de vermes ós que lles morden as cabezas para telos inmobilizados.
Habitan as terras de labor e as fragas pero gústanlles sobre todo os prados e as zonas axardinadas. Teñen dúas laradas ó ano con varias crias en cada úna. Reprodúcense a partir do primeiro ano de vida.
A forma máis común da lingua estándar e a máis estendida dialectalmente é toupa. Convive no territorio galego cun amplo número de variantes lingüísticas: toupo, teupa, teipa, toupeira, teipe, topia e tiopo (de maior a menor extensión dialectal). O feito de teren os ollos atrofiados deu lugar na lingua común ás expresións "parecer unha toupa" e "estar cego coma unha toupa" por 'ver moi pouco', e "ser unha toupa" por 'ser torpe ou non decatarse das cousas'.
A familia talpidae abrangue tres subfamilias:
- Desmaninae (desmáns)
- Talpinae (toupas verdadeiras)
- Uropsilinae (musarañas)