GNU/Linux

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Atención: Este artigo precisa un traballo de revisión.
Por favor vexa a lista de Artigos con problemas e mellóreo de acordo coas indicacións que aparecen nesa páxina. Cando os problemas se resolvan retire esta mensaxe e borre a páxina da lista de artigos con problemas, pero por favor non quite esta mensaxe ata que estea todo solucionado.

GNU ("GNU is Not Unix", "GNU Non é Unix", en inglés), abreviado ás veces como Linux, é un sistema operativo baseado en Unix, libre e aberto cun contorno completo de aplicacións arredor dun kernel (núcleo) chamado Linux.

O que se coñece habitualmente como sistema operativo Linux é un sistema operativo que nace como variante do sistema operativo UNIX. O UNIX foi e é un sistema operativo moi importante sobre todo no mundo empresarial debido, principalmente, á súa fiabilidade e á seguridade que aporta cando traballase nun entorno de rede.

Un usuario que sepa traballar con GNU/Linux, tamén saberá facelo con UNIX porque son sistemas moi similares.

A finais dos anos 60, os laboratorios de telefonia Bell (unha división de AT&T) traballan xunto con General Electric e o MIT (Instituto tecnolóxico de Massachussets) no desenrolo de Multics, un proxecto para realizar un sistema operativo de grandes prestacións, multitarea e en tempo compartido. Por diversas razóns, Bell separouse do grupo e Ken Thompson e Dennis Ritchie (empregados de Bell) decidiron continuar independentemente co proxecto para a súa empresa. Así pois, decidironse a desenrolar un sistema operativo que cumplira coa maior parte dos requisitos do proxecto anterior.

En 1970, Ken Thompson implementó unha primeira versión escrita na linguaxe ensambladora para que funcionase sobre unha máquina DEC PDP-7(menos potente que os teléfonos móviles actuais). A este sistema operativo, que era multitarea e que podía soportar a 2 usuarios simultáneamente, denominouse UNIX. Ó estar escrito na linguaxe ensambladora da PDP-7 facía que fose eficiente pero tamén tiña un gran inconvinte: o sistema non podía ser executado noutra máquina que non forá esa, xa que para facer iso posible, había que rescribir integramente todo o sistema.

En 1973 Dennis Ritchie desenrolou, xunto a B.W.Kernighan, a linguaxe de programación C. Entón, Thompson e Ritchie rescribiron todo o código de UNIX con esta nova linguaxe.

En 1977, migrouse o UNIX a unha nova máquina diferente das PDP nas que executarase ata o momento. O estar escrito en C fixo que este proceso fora sinxelo posto que a meirande parte do código simplemente precisaba unha recompilación para a nova máquina e non unha rescritura completa.

A finais dos 70, AT&T como non podía explotar comercialmente UNIX, otorgou licencias a certas empresas e universidades a prezos simbólicos. Este foi o factor determinante para a expansión e desenrolo posterior de UNIX: na universidade de Berkeley (California), por exemplo, estudaron o seu código fonte para explicalo nas súas clases e crearon a súa propia variante do sistema que denominaron BSD (Berkeley Software Distribution); mentras tanto, AT&T traballaba na súa propia versión do sistema á que chamou System V; á súa vez, a empresa SUN Mycrosystems desenrolou unha variante chamada SunOS que logo pasaría a denominarse Solaris. Toda esta cantidade de variantes foi posible porque o código fonte de UNIX estaba dispoñible có cal as melloras que ían surxindo podíanse compartir có conseguinte beneficio para os usuarios.

Nos anos 80, a lei permitiu explotar de maneira comercial o UNIX e a primeira medida que deixouse notar foi a restricción na distribución do código fonte do sistema. É dicir, a partir deste momento, unha empresa podía mercar UNIX para utilizar nos seus ordenadores pero non ía dispoñer do código fonte, có cal, só podería facelo a empresa propietaria do código fonte, a cal, evidentemente non ía facer cambios no sistema cada vez que un usuario o requerise senon que a empresa desenroladora fariao cando considerarao oportuno e foselle rentable.

Este esquema de comercialización de programas é o que seguen a maioría de empresas de software no que o usuario ten que pagar unha certa cantidade de cartos para adquirir un programa do que só vai dispoñer do executable.

No ano 1984, Richard Stallman decidiu iniciar o proxecto GNU (GNU's not UNIX), un proxecto que tiña por finalidade proporcionar un sistema operativo similar a UNIX pero cunha licencia que impedira o que ocorreu con UNIX. Dita licencia chamase GPL (GNU Public License). Esta licencia dí que o software que se acolla a ela é libre se cumpre 4 liberdades:

-Os usuarios teñen a liberdade de utilizarlo en calquer lugar e para calquer tipo de laboura.

-Os usuarios teñen a liberdade de facer as copias que queiran do mismo.

-Os usuarios teñen a liberdade de estudar como funciona o programa e adaptalo ás súas necesidades, para o cal é necesario que teña acceso ó código fonte do programa.

-Os usuarios teñen a liberdade de distribuir as copias que queiran e a quen queiran, tanto con modificacións ou sen elas, sexa de maneira gratuita ou cobrando unha cantidade de cartos.

Polo tanto, é posible que unha persona pague por adquirir software libre pero, nembargantes, ninguén podelle impedir (nin sequera Ramoncín) que o instale nas máquinas que queira ou que incluso o agasalle a alguén.

Stallman comezou a construir un compilador para a linguaxe C ó que denominou gcc (GNU C Compiler). Este compilador foi fundamental no desenrolo do software libre posto que unha porcentaxe moi alta deste software está escrito en C e compilado con gcc.

Ata comezos dos 90, o proxecto GNU xa desenrolara unha morea de software libre e para logar o seu obxetivo de crear un sistema operativo completo que fose un clónico do UNIX só lle faltaba unha peza: o kernel(núcleo, parte dun S.O. máis próxima ó hardware).

No ano 1991, Linus Torvalds, un estudante da universidade de Helsinki, decidiu escribir o seu propio sistema operativo compatible con UNIX. Basouse para isto no MINIX que era un sistema tipo UNIX que o mestre Andrew Tanenbaum desenrolara para aprender ós seus alumnos a filosofía de deseño dun sistema operativo. Linus fixo o seu propio kernel (tamén libre) ó que denominou Linux. Dende ese momento, o kernel Linux vai sufrindo unha manchea de variacións para engadir novas funcionalidades ou solucionar algún tipo de erro.

Hai que ter en conta que un sistema operativo non só é o kernel. O kernel é fundamental porque é a parte do sistema quese comunica directamente có hardware (CPU, memoria, CD-ROM,...), pero un sistema operativo precisa de máis cousas para ser funcional. Así, por exemplo, necesita un programa có que comunicarse có usuario (un intérprete de comandos).

Linus Torvalds é o creador do kernel Linux pero o resto de programas do sistema estaban creados polo proxecto GNU. É por isto polo que dende o proxecto GNU insiste en que o que comúnmente denominase sistema operativo Linux, é en realidade un sistema GNU/Linux.

Por certo, existe toda unha lenda negra sobre Linus Torvalds, segundo a cal nun comezo quería cobrar polo uso do seu kernel, e logo disto, estivo traballando en empresas de Silicon Valley sobre proxectos de alto segredo (empresas do pentágono, software de tipo bélico, espionaxe...).


[editar] Ver tamén