Romanía - România
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||
Lema nacional: non ten | |||
![]() |
|||
Lingua oficial | Romanés | ||
Capital | Bucarest | ||
Presidente | Traian Basescu | ||
Primeiro ministro | Calin Popescu-Tariceanu | ||
Área | 238.391 km² | ||
Poboación (2002) | 21.698.181 | ||
Independencia - Data |
(do Imperio Otomano) 9 de maio de 1877 |
||
Moeda | Leu | ||
Hora | UTC +2 | ||
Himno nacional | Desteapta-te, Române! | ||
ISO-3166 (Internet) | .RO | ||
Código telefónico | 40 |
Romanía (en romanés România) é un país do leste de Europa limitado ó norte e este por Ucraína, ao leste por Moldavia e o Mar Negro, ao sur por Bulgaria e ao oeste por Serbia e Hungría. Romanía tamén posúe unha pequena costa marítima ó Mar Negro.A súa capital é Bucarest.
Índice |
[editar] Nome
O nome Romanía ven de Roma ou do Imperio Romano (Oriental) e enfatiza ás orixes do país como unha provincia do Imperio Romano. Na Antigüedade Tardía, o Imperio Romano era frecuentemente chamado de Romanía en latín. Algúns historiadores discuten que o Imperio Bizantino medieval debería ser chamado propiamente de Rumanía, mais iso non foi acerto. Romanía e Moldavia son os únicos países de Europa Oriental con linguas oficiais latinas.
O nome "Romanía" tamén é usado para o grupo de terras europeas onde apareceron as línguas románicas.
[editar] Historia
Artigo principal: Historia da Romanía
Como na maioría dos países europeos, 1848 trouxo revolución à Moldavia, Valaquia e Transilvania, anunciada por Tudor Vladimirescu e a súa tentativa con pandurs en 1821. As metas dos revolucionarios - independencia completa para os dous primeiros e emancipación nacional para o terceiro - permaneceran non realizadas, mais foran a base de evolucións subsecuentes. Alén diso, o levante axudou a poboación dos tres principados a recoñecer a súa unidade lingüística e de intereses.
Pesadamente taxado e mal administrado polo Imperio Otomano, en 1859, o pobo tanto da Moldavia como da Valaquia elexíu o mesmo "dominator" (governante) - Alexandry Ioan Cuza - como príncipe.
[editar] Política
Artigo principal: Política da Romanía
Romanía é unha república democrática. O poder lexislativo do governo romano consiste de dúas cámaras, o Senat (Senado), que posue 137 membros (relativo a 2004), e a Camera Deputaţilor (Cámara dos Deputados), que posue 332 membros (relativo a 2004). Os membros de ámbalas dúas cámaras son escollidos en eleizóns realizadas a cada catro anos.
O presidente, xefe do poder executivo, tamén é eleito polo voto popular, a cada cinco anos (ata 2004 - catro anos). O presidente nomea um primeiro-ministro, que dirixe o governo, cuxos membros son á súa vez nomeados polo primeiro-ministro. O governo está suxeito a um voto parlamentario de aprovación.
[editar] Condados
Artigo Principal: Condados da Romanía
Romanía está dividida en 41 judeţe, ou condados, e o municipio de Bucarés (Bucureşti) - a capital.
Os condados son (na orde alfabética):

Transilvania está en verde, Valaquia en azul, a rexión da Moldavia en vermello e Dobruja en amarelo
|
|
[editar] Xeografía
Artigo principal: Xeografía da Romanía
Unha grande parte das fronteiras da Rumanía coa Sérvia e a Bulgaria seguen o curso do Danubio. No Danubio vai desaguar o río Prut, que serve de fronteira coa Moldova.
Os montes Cárpatos dominan a parte ocidental da Rumanía, con picos de ata 2 500 m. O máis elevado, o Moldoveanu, atinge os 2 544 m.
As principais cidades son a capital, Bucarés, Braşov, Timişoara, Cluj-Napoca, Constanţa, Craiova, e Iaşi (Jassy).
Vexa tamén:
- Lista de Cidades romanas
- Ríos da Romanía
- Lagos da Romanía
[editar] Economía
Artigo principal: Economía da Romanía
Após do colapso do Bloco Soviético en 1989, a Romanía foi deixada cunha base industrial obsoleta e un padrón de capacidade industrial totalmente inadecuado ás súas necesidades.
En febreiro de 1997, a Romanía iniciou un abranguinte programa de reforma estrutural e estabilización macroeconómica. Os programas de reestruturación inclúen liquidar grandes industrias de enerxía intensiva e reformas importantes nos setores financeiro e agrícola.
[editar] Demografía
Artigo principal: Demografía da Rumanía
Grupos étnicos (2002 est.):
- Romaneses 89.5%
- Húngaros 6.6%
- Cíganos 2.5%
- Ucranianos 0.3%
- Alemáns 0.3%
- Rusos 0.2%
- Turcos e Tártaros 0.2%
- outros 0.4%
Relixións (2002 est.):
- Ortodoxa Romena - 86.7%
- Católica Romana - 4.7%
- Protestante - 3.7%
- Pentecostal - 1.5%
- Católica Grega - Uniate - 0.9%
A lingua oficial é o romanés, unha lingua románica da subfamilia itálica da familia dos idiomas indo-europeos, e son falados por preto de 670 millóns de persoas en muitas partes do mundo, mais principalmente na Europa e no hemisferio occidental.
[editar] Cultura
Artigo principal: Cultura da Romanía
Vexa tamén:
- Lista de romaneses
- Poetas romaneses
- Música da Romanía
- Literatura da Romanía
- Arte da Romanía
- Tradiccións natais na Romanía
- Turismo na Romanía
[editar] Tópicos variados
- Comunicacións na Romanía
- Transporte na Romanía
- Forzas militares na Romanía
- Relacións extranxeiras da Romanía
- Lista de tópicos relacionados coa Romanía
- Feriados na Romanía
- Lista de parques nacionais da Romanía
[editar] Véxase tamén
[editar] Ligazóns externas
[editar] Ligazóns oficiais
- Site oficial do Governo Romanés
- Presidencia da Romanía
- O Senado Romanés
- Camera Deputaţilor (Parlamento Baixo)
- Ministerio de Turismo
[editar] Ligazóns de Referencia
- A Biblioteca Dixital Romana / en romanés
[editar] Guieiros de Viaxes
- O Espírito da Romanía - diarios de viaxe, fotografías, contos
- Guía de viaxes da Romana na Wikitravel
[editar] Moeda
- Notas bancarias da Romanía
- Taxas de troco - do Banco Nacional da Romanía
![]() ![]() |
|
Alemaña | Austria | Bélxica | Chequia | Chipre | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgo | Malta | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Suecia | |
Membros despois de 1 de xaneiro de 2007: | |
Bulgaria | Romanía | |
Países candidatos: | |
Croacia | Macedonia | Turquía |
Países do mundo | Europa |
Albania | Alemaña | Andorra | ARI Macedonia | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia - Hercegovina | Bulgaria | Chequia | Chipre | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Malta | Moldova | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | San Mariño | Serbia | Suecia | Suíza | Ucraína | Cidade do Vaticano |
Países con parte do seu territorio en Europa |
Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) | |
---|---|
Alemaña | Bélxica | Bulgaria | Canadá | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estados Unidos | Estonia | Francia | Grecia | Hungría | Islandia | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgo | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | Turquía |
Categorías: Países | Europa | Romanía