ბოსხი, ჰიერონიმუს
ვიკიპედიიდან
ჰიერონიმუს ბოსხი, ნიდერლანდელი ფერმწერი ჰიერონიმუს ბოსხი დაიბადა 1450 წელს ჰერტოგენბბოსში. გარდაიცვალა იქვე 1516 წელს. მისი ნამდვილი სახელი და გვარია ჰიერონიმუს ვან აკენი. ბოსხი ხატავდა რელიგიურ, ალეგოროულ და ჟანრულ სურათებს. მისი ცნობილი სურათები - ტკბობის ბაღი, სამოთხე, მოგვთა თაყვანისცემა დაცულია პრადოს მუზეუმში, მადრიდი, ესპანეთი. ბოსხის შემოქმედების ერთ-ერთი დამახასიათებელი ნიშანია ფანტასტიკურისა და რეალურის შერწყმა. ბოსხის სურათები სივრცობრივი და დეკორატიულია. ფერმწერის შემოქმედებაში დიდი ადგილი უჭირავს წმინდანთა ცდუნების თემას, სადაც მორწმუნეთა მორალური სიმტკიცე უპირისპირდება სამყაროში გაბატონებულ საცდურსა და შიშს. ასევე აღსანიშნავია თანამედროვე თემებზე შექმნილი სურათები: თავის ოპერაცია, ძე შეცდომილი და სხვა. ბოსხის მნიშვნელოვანი ნამუშევარია ალეგორიული ხასიათის სურათი თივის გადატანა, რომლის სიუჟეტი ხალხურ ანდაზებთანა დაკავშირებული.
ბოსხი არასოდეს აწერდა თარიღს თავის ნამუშევრებს, ხელმოწერილიც მხოლოდ რამდენიმეა. დღესდღეობით, მხოლოდ 25 სურათია შემორჩენილი, რიმლის ავტორად ბოსხია მიჩნეული. ესპანეთის მეფე ფილიპე II-მ ფერმწერის გარდაცვალების შემდეგ მისი ბევრი ნამუშევარი შეიძინა, რის შედეგადაც პრადაოს მუზეუმი ბოსხის რამდენიმე სურათს ფლობს. ბოსხს ჰყავდა მიმბაძველები, მისი შემიქმედების ერთ-ერთი გამგრძელებელია პიტერ ბრეიგელი.
[რედაქტირება] ჰიერონიმუს ბოსხის ნამუშევრები
- ტკბობის ბაღი (ტრიპტიქი) - 1466 წლის შემდეგ - პრადოს მუზეუმი, მადრიდი, ესპანეთი;
- მოგვთა თაყვანისცემა (ტრიპტიქი) - 1490-1498 - პრადოს მუზეუმი, მადრიდი, ესპანეთი;
- თავის ოპერაცია - 1500 წლის შემდეგ - პრადოს მუზეუმი, მადრიდი, ესპანეთი;
- შვიდი სასიკვდილო ცოდვა და ოთხი უკანასკნელი რამ - 1500-1510 - პრადოს მუზეუმი, მადრიდი, ესპანეთი;
- თივის გადატანა (ტრიპტიქი) - წლები 1500-1515 - ასლი - პრადოს მუზეუმი, მადრიდი, ესპანეთი;
- იოანე ნათლისმცემელი - 1495 წლის შემდეგ - მადრიდი, ესპანეთი;
- წმინდა ანტონის ცდუნება (ტრიპტიქი) - 1501 წლის შემდეგ - ანტიკური ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი, ლისაბონი, პორტუგალია;
- წმინდა იერონიმო ლოცვისას - 1482 წლის შემდეგ - სამეფო მუზეუმი, გენტი, ბელგია;
- ქრისტე ჯვრის ტვირთვისას - 1516 - სამეფო მუზეუმი, გენტი, ბელგია;
- ჯვარცმული ქრისტე - 1480-1485 - ბრიუსელი, ბელგია;
- უკანასკნელი სამსჯავრო - 1486 წლის შემდეგ - ბროუგე, ბელგია;
- ძე შეცდომილი - 1503 - როტერდამი, ნიდერლანდი;
- ქორწილი ქანანში - 1500 - ასლი - როტერდამი, ნიდერლანდი;
- წმინდა ქრისტეფორე - 1505 - როტერდამი, ნიდერლანდი;
- თაღლითი - 1475-1480 - პარიზი, საფრანგეთი;
- ბრიყვთა გემი - 1490-1500 - ლუვრი, პარიზი, საფრანგეთი;
- გაუმაძღრობის ალეგორია - 1500 - იელის უნივერსიტეტის ხელოვნების გალერეა, კონექტიკუტი, აშშ;
- ძუნწის სიკვდილი - 1500 - ხელოვნების ეროვნული გალერეა, ვაშინგტონი, აშშ;
- უკანასკნელი სამსჯავრო (ტრიპტიქი) - 1482 წლის შემდეგ - ვენა, ავსტრია;
- ეკლის გვირგვინის დადგმა - 1508-1509 - ეროვნული გალერეა, ლონდონი, ინგლისი.