არმაზისხევის აბანო
ვიკიპედიიდან
არმაზისხევის აბანო, II-III საუკუნეების აბანო არმაზისხევში (მცხეთა), ერისთავთა სამყოფელ-განსასვენებლის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში. გაითხარა 1937-1938 წლებში (ხელმძღვანელი ა. კალანდაძე).
არმაზისხევის აბანო ჯერჯერობით უძველესია საქართველოს ტერიტორიაზე. შედგება ხუთი განყოფილებისაგან: გასახდელი დარბაზი, საცეცხლფარეშო და 3 საბანაო განყოფილება - ცხელი (კალდარიუმი), თბილი (ტეპიდარიუმი), ცივი (ფრიგიდარიუმი). ნაგებობა ორსართულიანია. ქვედა სართულში გასათბობი განყოფილებაა (კალორიფერუ ანუ ჰიპოქაუსტი), ზევით - ცხელი და თბილი აბანოები. შენობის სიგრძეა 22 მ, ხოლო უდიდესი სიგანე -8,80 მ. ცივ აბანოს ორივე სართული უკავია.
არმაზისხევის აბანო განეკუთვნება რომაულ აბანოთა ჯგუფს, რომლის აღწერას პირველად ვიტრუვიუსთან ვხვდებით. მსგავსი აბანოები გავრცელებული იყო მცირე აზიაში, სირიაში. საქართველოს ტერიტორიაზე გვხვდება აგრეთვე არმაზციხეში, ბიჭვინთაში, შუხუთში, ნოქალაქევში. ასეთი აბანო აღმოჩენილია სომხეთშიც (გარნისი). უბნების მიხედვით აბანოების განლაგება მცხეთაში გვიანდელი ანტიკური საქართველოს ქალაქური ცხოვრების, კერძოდ, სანიტარული კომუნუნალური კულტურის მაღალ დონეზე მიუთითებს.