გარდაბნის რაიონი
ვიკიპედიიდან
გარდაბნის რაიონი არის ადმინისტრაციული რაიონი ქვემო ქართლის მხარეში. რაიონის ტერიტორია 1917 წლამდე ტფილისის გუბერნიის ტფილისის მაზრაში შედიოდა, 1921 წლიდან - ტფილისის მაზრაში, 1938 წლიდან - თბილისის ოლქის ყარაიის რაიონია. რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი გარდაბანი.
სექციების სია |
[რედაქტირება] ბუნება
მდებარეობს ქვემო ქართლის ვაკეზე, ჩრდილოეთი ნაწილი უჭირავს მთებს. ტერიტორია - 1304 კვ.კმ., მათ შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 780 კვ.კმ. რაიონის ტერიტორიას კვეთს მდინარე მტკვარი და მისი შენაკადები, ასევე სამგორის ზემო და ქვემო მაგისტრალური სარწყავი არხები. მნიშვნელოვანი ტბებია ჯანდარის და კუმისის. აქ მდებარეობს კლიმატური კურორტები კოჯორი და კიკეთი.
[რედაქტირება] მოსახლეობა
მოსახლეობის რიცხოვნობა - 114 ათასი კაცი; სიმჭიდროვე - 88 კაცი კვ.კმ-ზე. რაიონში 42 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი, 2 დაბა და 39 სოფელი. დიდი სოფლებია: გამარჯვება 5,3 ათასი მოსახლე, მარტყოფი - 7,7 ათასი, ნაზარლო - 5,7 ათასი, სართიჭალა - 7,0 ათასი, ფონიჭალა - 5,7 ათასი, ქესალო - 5,5 ათასი.
[რედაქტირება] მმართველობა
რაიონის წარმომადგენლობითი ორგანოა რაიონის საკრებულო, ხოლო აღმასრულებელო ორგანო - გამგეობა. რაიონის ადგილობრივი თვითმმართველობის ერთეულებია:
- ქალაქის საკრებულო - 1: გარდაბანი;
- დაბის საკრებულო - 2: დიდი ლილო, კოჯორი;
- თემის საკრებულო - 9: აღთაქლის თემი, ახალსოფლის თემი, თელეთის თემი, კალინინოს თემი, ლემშვენიერას თემი, მარტყოფის თემი, ნორიოს თემი, სართიჭალის თემი, ტაბახმელის თემი.
- სოფლის საკრებულო - 11: ახალი სამგორი, გამარჯვება, ვახტანგისი, კრწანისი, კუმისი, ნაზარლო, ფონიჭალა, ქესალო, ყარაჯალარი, ყარათაქლა, ჯანდარა.
[რედაქტირება] ეკონომიკა
მრეწველობის დარგებიდან წამყვანია ენერგეტიკა, რადგან აქ მდებარეობს გარდაბნის თბოელექტროსადგური. არის აგრეთვე საშენი მასალების, კვების და მსუბუქი მრეწველობის მცირე საწარომები. სოფლის მეურნეობა საგარეუბნო ტიპისაა და ძირითადად ორიენტირებულია თბილისისა და რუსთავის სურსათით მომარაგებაზე.
[რედაქტირება] კულტურა
რაიონში 53 სახელმწიფო ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაა, 2 საშუალო პროფესიული სასწავლებელი, 1 უმაღლესი სასწავლებელი, 39 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 1 მუზეუმი. გამოდის რაიონული გაზეთი.
[რედაქტირება] ღირშესანიშნაობანი
ღვთაების მონასტერი (მარტყოფი), ბეთანიის ტაძარი. კაბენის მონასტერი, შავნაბადას ეკლესია, აზეულას ციხე (კოჯორი).
ქვემო ქართლის მხარე | |
რუსთავი | ბოლნისის რაიონი | გარდაბნის რაიონი | დმანისის რაიონი | თეთრი წყაროს რაიონი | მარნეულის რაიონი | წალკის რაიონი |