ფინეთი

ვიკიპედიიდან

ფინეთი
ფინეთის დროშა
ფინეთის გერბი
(დეტალურად) (სრული ზომა)
დევიზი: (არა აქვს)
 Location of Finland
სახელმწიფო ენა ფინური, შვედური
დედაქალაქი ჰელსინკი
პრეზიდენტი ტარია ჰალონენი
პრემიერ-მინისტრი მატი ვანჰანენი
ფართობი
 - ხმელეთი
 - % ზღვა
სიდიდით 61-ე
338,144 კვ.კმ
9,4
მოსახლეობა
- რაოდენობა
- სიმჭიდროვე
სიდიდით -109-ე
5,211,000
17/კმ²
ვალუტა ევრო (EUR)
დროის ზონა დზკ +2 (ზდ +3)
სახელმწიფო ჰიმნი Maamme

/Vårt land

ინტერნეტის დომენი .fi
სატელეფონო კოდი 358


სექციების სია

[რედაქტირება] სახელწოდება

  • ოფიციალური: ქართულად - ფინეთის რესპუბლიკა; ფინურად - Suomi; Suomen tasavalta; შვედურად - Republiken Finland.
  • ეტიმოლოგია - სახელი შესაძლოა მომდინარეობდეს გერმანიკული Fennland-ისაგან, რაც “მოხეტიალეებს” უნდა ნიშნავდეს, ხოლო ეროვნულ ფორმას (Suomi) უკავშირებენ ბალტიურ ძირს, რომლის მნიშვნელობაა “მიწა, ქვეყანა”.
  • ქვეყნის კოდი - FI.


[რედაქტირება] გეოგრაფია

ქვეყანა ჩრდილოეთ ევროპაში. მოსაზღვრე ქვეყნებია: შვეცია, ნორვეგია, რუსეთი.

  • ფართობი - 337.032 კვ.კმ.
  • ბუნება: უმაღლესი მწვერვალი - ჰალტი 1.328 მ; მდინარე - კემიოკი 483 კმ; ტბები (კვ.კმ) - დიდი საიმაა 4.377, ინარი 1.102, პაიანე 1.054; კუნძულები (კვ.კმ) - სოისალო 1.638, ალანდი 685, კემი 524, ჰაილუოტო, ვალგრუნდი; კლიმატი - კონტინენტური, სუბპოლარული.
  • ბუნებრივი რესურსები - საშენი ხე-ტყე, სპილენძი, თუთია, რკინის მადანი, ვერცხლი.


[რედაქტირება] სახელმწიფო

  • პოლიტიკური სისტემა - რესპუბლიკა.
  • სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი ტარია ჰალონენი (Tarja HALONEN, 2000).
  • საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი - ედუსკუნტა (200 წევრი).
  • ადმინისტრაციული დაყოფა - 12 პროვინცია (lääni), მათ შორის ალანდის კუნძულებს ავტონომიის სტატუსი აქვს.

[რედაქტირება] დემოგრაფია


[რედაქტირება] ეკონომიკა

ფინეთი განივთარებული ქვეყანაა, ე.ე.პ. მოცულობით (127 მლრდ $) მსოფლიოში 32-ე ადგილი უკავია.

  • ე.ე.პ. სტრუქტურა (%) - სოფლის მეურნეობა - 5, მრეწველობა - 34, მომსახურება- 61;
  • ე.ე.პ. (1 სულზე) - 37.800 $.
  • ექსპორტი - ხე-ტყე, ავტომობილები, გემები, ტანსაცმელი, ავეჯი.
  • უდიდესიკომპანიები - ფინაირი, ნოკია, ტელია სონერა, ვალმეტი.
  • ბიუჯეტი - 36,100 მლნ $.
  • ვალუტა - ევრო (EUR); 2002 წლამდე ფინური მარკა.

[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

  • ჰელსინკი - ტაძარი, სენატი, რუსული ეკლესია (ყველა XIX ს.);
  • ტამპერე - XX ს-ის ტაძარი;
  • ძველი რაუმა, სუომენლინას საზღვაო ციხე-სიმაგრე (XVIII ს.);
  • ფინური ეპოსი - კალევალა (1835-36).


[რედაქტირება] ცნობილი ფინელები

  • არქიტექტორი – ალვარ აალტო;
  • კომპოზიტორი – იან სიბელიუსი;
  • პოლიტიკოსები – იუჰა პაასიკივი, ურჰო კეკონენი, მაუნო კოივისტო;
  • მწერლები – ელიას ლონროტი, ალექსის კივი;
  • თეოლოგი – მიკაელ აგრიკოლა;
  • სპორტსმენები – პაავო ნურმი, მიკა ჰაკინენი, იარი კური.


[რედაქტირება] ისტორია

ფინეთის ისტორიაზე დიდი გავლენა მოახდინა მისმა ორმა მეზობელმა - შვეციამ და რუსეთმა. მე-12 საუკუნიდან მასზე შვეცია ბატონობდა, 1809 წელს კი რუსეთმა თავისი იმპერიის ფარგლებში მოაქცია. მხოლოდ 1917 წელს, ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ გამოცხადდა ფინეთის დამოუკიდებლობა.



ევროპის ქვეყნები
ავსტრია | აზერბაიჯანი | ალბანეთი | ანდორა | ბელგია | ბელარუსი | ბოსნია და ჰერცეგოვინა | ბულგარეთი | გერმანია | დანია | დიდი ბრიტანეთი | ესპანეთი | ესტონეთი | ვატიკანი | თურქეთი¹ | ირლანდია | ისლანდია | იტალია | ლატვია | ლიტვა | ლიხტენშტაინი | ლუქსემბურგი | მაკედონია | მალტა | მოლდოვა | მონაკო | ნიდერლანდები | ნორვეგია | პოლონეთი | პორტუგალია | რუმინეთი | რუსეთი¹ | საბერძნეთი | სან-მარინო | საფრანგეთი | საქართველო | სერბია | მონტენეგრო | სლოვაკეთი | სლოვენია | სომხეთი | უკრაინა | უნგრეთი | ფინეთი | ყაზახეთი¹ | შვეიცარია | შვეცია | ჩეხეთი | ხორვატია
დამოკიდებული ტერიტორიები: გერნსი | გიბრალტარი | კუნძული მენი | ფარერის კუნძულები | ჯერსი
¹ ნაწილი აზიაშია