ისრაელი

ვიკიპედიიდან

ისრაელი
ისრაელის სახელმწიფო
מדינת ישראל / دولة اسرائيل



ისრაელის დროშა



ისრაელის გერბი

ფართობი: 20 770 კმ²
მოსახლეობა: 6 876 000 (2005)
დედაქალაქი: იერუსალიმი
სახელმწიფო ენა: ებრაული, არაბული
პრეზიდენტი: მოშე კაცავი
პრემიერ-მინისტრი: ეჰუდ ოლმერტი
სახელმწიფო ჰიმნი: ”Hatikvah”
ვალუტა: ახალი შეკელი
დროის ზონა: UTC + 2
ინტერნეტის დომენი: IL
სატელეფონო კოდი: 972

 ისრაელის მდებარეობა


სექციების სია

[რედაქტირება] სახელწოდება

  • ოფიციალური: ისრაელის სახელმწიფო.
  • ეროვნული: ივრითი - ישראל, Medinat Yisrael; არაბული - إسرائيل, Daulat Israil.
  • ეტიმოლოგია: ”ისრაელი” ძველებრაულად “ღმერთთან შეჭიდებულს” ნიშნავს.

[რედაქტირება] გეოგრაფია

ქვეყანა მდებარეობს სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში, ხმელთაშუა ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე. მოსაზღვრე ქვეყნებია: ლიბანი, სირია, იორდანია, ეგვიპტე.

  • ფართობი - 20.800 კვ.კმ, მათ შორის პალესტინის არაბული სახელმწიფოსათვის გაეროს მიერ გამოყოფილი ტერიტორია - 6.220 კმ² (ღაზას სექტორი და დასავლეთი იორდანი);
  • ბუნება: მთები - გალილეის მთიანეთი; უმაღლესი მწვერვალი - მერონი 1,208 მ; მდინარე - იორდანი; ტბები - მკვდარი ზღვა, კინერეტი (იგივე გალილეის).


გაზარდეთ

[რედაქტირება] სახელმწიფო

  • სახელმწიფო სიმბოლოები: ისრაელის დროშა - წარმოადგენს თეთრ ტილოს, რომელსაც ზედა და ქვედა მხარეს ორი ლურჯი ზოლი გასდევს. დროშის ცენტრში გამოსახულია დავითის ექვსქიმიანი ვარსკვლავი. ისრაელის გერბი - წარმოადგენს “ფრანგული” ფორმის ფარს, რომლის ცენტრში გამოსახულია მენორა - შვიდსანთლიანი შანდალი.
  • სახელმწიფო სისტემა - დემოკრატიული რესპუბლიკა.
  • სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი მოშე კაცავი (2000).
  • მთავრობის მეთაური - პრემიერ–მინისტრი ეჰუდ ოლმერტი (2006).
  • საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი (ქნესეთი, 120 წევრი).

[რედაქტირება] დემოგრაფია

  • მოსახლეობა - 6 876 000 (2005), მათ შორის 80,1% ებრაელები, 17,0% პალესტინელი არაბი. ებრაელთა 32% ევროპულ-ამერიკული წარმოშობისაა, 15% აფრიკული, 13% აზიური, ხოლო 21% აბორიგენია.
  • სახელმწიფო ენები - ებრაული და არაბული.
  • რელიგია - იუდაიზმი, ისლამი.
  • დედაქალაქი - იერუსალიმი (695 ათასი).
  • ქალაქები - თელ-ავივი (365, აგლ. 2,960 ათასი), ხაიფა (280, აგლ. 1,007 ათასი), რიშონ ლე-ციონი (220), აშდოდი (198), ბეერ-შევა (187).

[რედაქტირება] დემოგრაფია

  • მოსახლეობა - 6 876 000 (2005), მათ შორის 80,1% ებრაელები, 17,0% პალესტინელი არაბი. ებრაელთა 32% ევროპულ-ამერიკული წარმოშობისაა, 15% აფრიკული, 13% აზიური, ხოლო 21% აბორიგენია.
  • სახელმწიფო ენები - ებრაული და არაბული.
  • რელიგია - იუდაიზმი, ისლამი.
  • დედაქალაქი - იერუსალიმი (695 ათასი).
  • ქალაქები - თელ-ავივი (365, აგლ. 2,960 ათასი), ხაიფა (280, აგლ. 1,007 ათასი), რიშონ ლე-ციონი (220), აშდოდი (198), ბეერ-შევა (187).

[რედაქტირება] ეკონომიკა

  • რესურსები - საშენი ხე-ტყე, სპილენძის მადანი, ბუნებრივი აირი, ფოსფატი, თიხა, სილა.
  • სახელმწიფო ბიუჯეტი - 38,500 მლნ $ (1999).
  • ერთობლივი ეროვნული პროდუქტი - 154.174 მლრდ $(2005), ერთ სულ მოსახლეზე - 15.920 $.
  • ექსპორტი - ხილ-ბოსტნეული, ნავთობპროდუქტები, ქიმიკატები, მანქანათმშენებლობის პროდუქცია, სასუქები.
  • ვალუტა - ახალი შეკელი (ILS).


[რედაქტირება] ისტორია

ისრაელის სახელმწიფოს მნიშვნელოვანი მოვლენების ქრონოლოგია:

  • 1948 - ისრაელის სახელმწიფოს გამოცხადება;
  • 1948-49 - ომი დამოუკიდებლობისათვის, დასავლეთ იერუსალიმის შეერთება;
  • 1948-52 - ხაიმ ვაიცმანი, ისრაელის პირველი პრეზიდენტი;
  • 1949-53 - დავიდ ბენ-გურიონი, ისრაელის პირველი პრემიერი;
  • 1949 - ისრაელის მიღება გაეროში;
  • 1956 - სინაის კამპანია და ლიბანის კრიზისი;
  • 1967 - ექვსდღიანი ომი, აღმოსავლეთ იერუსალიმისა და სხვა ტერიტორიების შეერთება;
  • 1968-71 - ახალი ებრაულ-არაბული კონფლიქტი;
  • 1973 - ომი სირია-ეგვიპტესთან;
  • 1978 - კემპ-დევიდის შეთანხმება, ეგვიპტესთან სამშვიდობო შეთანხმების ხელმოწერა;
  • 1982 - ოპერაცია "შლომ- ა-გალილ", პალესტინელთა სამხედრო ბაზების განადგურება ლიბანის სამხრეთში;
  • 1994 - პალესტინელ არაბთა ავტონომიის შექმნა ღაზასა და იერიქონში.


[რედაქტირება] მემკვიდრეობა

  • იერუსალიმი - ძველი ქალაქი, იაფოს და შხემის კარები, გოდების კედელი, კლდის გუმბათი - მეჩეთი ალ-აქსა, უფლის საფლავის ტაძარი, ვია დოლოროზა, იერუსალიმის ჯვრის მონასტერი;,
  • ბეთლემი - შობის ეკლესია (IV ს.), იესო ქრისტეს დაბადების ადგილი; სხვა ქრისტიანული ადგილები - ნაზარეთი, კაპერნაუმი;
  • იერიქონი - სინაგოგა (VI ს.), ხალიფების სასახლე (VIII ს.);
  • მკვდარი ზღვა - (მასადის ციხე-სიმაგრე).