ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು
From Wikipedia
ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು - ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗವಾಗುವ ನಾಮಪದ ಹಾಗೂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿ ಕೊಡುವ ಪ್ರತ್ಯಯ ರೂಪಗಳು. ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ವ್ಯಾಕರಣದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ.
ಪರಿವಿಡಿ |
[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸ
ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ನಾಮ ಪ್ರಕೃತಿಗಳ ಸಂಬಂಧ ಹಾಗೂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವುವು. ಈ ರಚನೆಗಳು ಭಾಷೆಯ ಅನಿವಾರ್ಯ ಅಂಗ. ಅವುಗಳ ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
# | ವಿಭಕ್ತಿ | ಅರ್ಥ (ಕಾರಾಕಾರ್ಥ) | ಹೊಸಗನ್ನಡ ಪ್ರತ್ಯಯ | ಹಳಗನ್ನಡ ಪ್ರತ್ಯಯ |
---|---|---|---|---|
೧ | ಪ್ರಥಮಾ | ಕರ್ತ್ರರ್ಥ | ಉ | ಮ್ |
೨ | ದ್ವಿತೀಯಾ | ಕರ್ಮಾರ್ಥ | ಅನ್ನು | ಅಂ |
೩ | ತೃತಿಯಾ | ಕರಣಾರ್ಥ (ಸಾಧನಾರ್ಥ) | ಇಂದ | ಇಂ, ಇಂದಂ, ಇಂದೆ, ಎ |
೪ | ಚತುರ್ಥೀ | ಸಂಪ್ರದಾನ (ಕೊಡುವಿಕೆ) | ಗೆ, ಇಗೆ, ಕ್ಕೆ, ಆಕ್ಕೆ | ಗೆ, ಕೆ, ಕ್ಕೆ |
೫ | ಪಂಚಮೀ | ಅಪಾದಾನ (ಅಗಲಿಕೆ) | ದೆಸೆಯಿಂದ | ಅತ್ತಣಿಂ, ಅತ್ತಣಿಂದಂ, ಅತ್ತಣಿಂದೆ |
೬ | ಷಷ್ಠೀ | ಸಂಬಂಧ | ಅ | ಅ |
೭ | ಸಪ್ತಮೀ | ಅಧಿಕರಣ | ಅಲ್ಲಿ, ಅಲಿ, ಒಳು | ಒಳ್ |
[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳ ಬಳಕೆ
ಮನೆ ಎಂಬ ನಾಮಪದಕ್ಕೆ ಏಳು ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಕೆಳಗೆ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ.
- ಪ್ರಥಮಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅಲ್ಲಿ = ಮನೆಯಲ್ಲಿ
- ದ್ವಿತೀಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅನ್ನು = ಮನೆಯನ್ನು
- ತೃತೀಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಇಂದ = ಮನೆಯಿಂದ
- ಚತುರ್ಥೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಗೆ = ಮನೆಗೆ
- ಪಂಚಮೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ದೆಸೆಯಿಂದ = ಮನೆಯ ದೆಸೆಯಿಂದ
- ಷಷ್ಠೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅ = ಮನೆಯ
- ಸಪ್ತಮೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅಲ್ಲಿ = ಮನೆಯಲ್ಲಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ವಿಭಕ್ತಿ ಪಲ್ಲಟ ವಿವರ
ವಿಭಕ್ತಿಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ವಾಕ್ಯರಚನೆಯು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುವುದೆಂದು ಕೆಳಗಿನ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
- ಬಂಡಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿದನು (ದ್ವಿತೀಯಾ) - ಬಂಡಿಗೆ ಹತ್ತಿದನು (ಚತುರ್ಥೀ)
- ಆತನ ದೆಸೆಯಿಂದ ಒಳಿತಾಯಿತು (ಪಂಚಮೀ) - ಆತನಿಂದ ಒಳಿತಾಯಿತು (ತೃತಿಯಾ)
- ಮನೆಯ ಯಜಮಾನ (ಷಷ್ಠೀ) - ಮನೆಗೆ ಯಜಮಾನ (ಚತುರ್ಥೀ)
- ಹಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದನು (ಸಪ್ತಮೀ) - ಹಳ್ಳಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದನು (ಚತುರ್ಥೀ)