Res Publica Romana

E Vicipaedia

Latinitas huius rei est in dubio. Corrige si possis.
Forma Rei publicae Romanae
Enlarge
Forma Rei publicae Romanae

Respublica Romana est forma civitatis et periodum historiae Romae antiquae, quod ab anno 509 a. Chr., cum rege Lucius Tarquinius Superbus depostum est, usque ad annum 27 a.Chr. n cum die 16 Ianuarii senatus Octaviano titulum Augusti tribuit et Imperium Romanum incepit.

Res publica Romana civitas optimatium dominata erat. Quinque principia vitam rei publicae dirigebant:

  • annum tantum omnes magistratus munere fungebatur;
  • eadem persona insequenti anno idem munus gerere non poterat;
  • post munus magistratus duos annos nullum munus gerere poterat;
  • omnia munera prater dictaturam a duobus magistratibus simul gesti erant;
  • magistratus munera certo ordine fungi debebat (cursus honorum), id est insequentia muera gerere: quaestor, postea aedilis et ad ultimum praetor;

Maximus magistratus Rei publicae Romanae consul erat. Dicitur consules imperium maius habere. Consules nam exercitum, aerarium ac iurisprudentiam praestituerunt.

[recensere] Historia

Roma et urbes viciniores saeculo V a. Chr. n
Enlarge
Roma et urbes viciniores saeculo V a. Chr. n

Inter Rem Publicam Roma, qui saeculo VI a. Chr. n. parva urbs mediae Italiae erat, maior civitas in mare Mediterraneo fit. Scriptores posteriores, inter quos Livius, Rem Publicam Romanorum circa 509 a.C.n., cum novissimus septem Regum Romae, Lucius Tarquinius Superbus, depulsus esset, condita esse scripserunt. Ratio, appellata cursus honorum, magistratorum, qui quotannis creati sunt, instituta est. Antiquissimi magistrati sunt duo consules, qui imperium, potestatem militum, simul usi sunt. At necesse erat consulibus cum Senatu, qui principio fuerant concilium suasorum patriciorum sed ad magnitudinem auctoritatemque creverant, agere. Magistrati primo erant solum patriciis, sed plebi etiam esse magistratis postea licuit.[1]

Romani populos alios, inter quos Etruscos, in paeninsula Italica gradatim devicerunt. Minatio novissima principatu Romano in Italia facta est cum Tarento, magnae coloniae Graecae, Pyrrhus Epirotes 282 a.C.n. subvenerit, sed et haec opera defecit. Romani victa eia coloniis Romanis, quas in sitibus idoneis condiderunt, emuniverunt, itaque potestatem firmam regionis stabiliverunt.[2] Posteriore dimidio saeculi 3 a.C.n., Roma cum Carthagine in Primo Secundoque Bellis Punicis conflixit. Haec bella Romae primas victorias transmarinas, Siciliae Hispaniaeque, et ortum Romae magnae potestatis imperatoriae, fecerunt. Macedonicis Seleucidicisque Imperiis victis saeculo 2. a.C.n., Romani Maris Mediterranei potiti sunt.[3]

Marius, dux Romanus qui milites Romanos vehementer mutavit.
Enlarge
Marius, dux Romanus qui milites Romanos vehementer mutavit.

Sed dominatus externus discordiam internam fecit. Senatores divites sumptu provinciarum facti sunt, sed milites, qui fere erant agricolae, domibus diutius aberant et agros eios sustinere non poterant, et fiducia aucta servis peregrinis opera manupretio ad manum minuit. Fructus a praeda belli, mercantilismaque in provinciis novis, vectigaliaque a civitibus, facultatem novam quaestuosam divitiasque inter plebes fecerunt, facientia ordinem novam mercatorum, equites. Cum equites copias aerarias habuerint, tamen in numero erant inferioris ordinis plebium, itaque circumscripti graviter ad potestatem civilem. Senatus perpetuo rixabatur, obstruens emendationes praedii denegansque ordini equestri vocem maiorem in gubernatione dare. Catervae violentae urbanorum otiosorum, imperatae a Senatoribus aemulis, suffragatoribus per vim minabantur.