SS-Sonderlager Hinzert
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
D' SS-Sonderlager Hinzert, och KZ Hinzert genannt, war e Lager dat dem nationalsozialistischen Onrechtsstaat zu villen Zwecken gedingt huet. Et louch an der Noperschaft vun Hinzert-Pölert am Hunsrück (haut Rheinland-Pfalz). Et huet a verschiddene Forme vun 1939 bis zum Mäerz 1945 bestanen.
[Änneren] Geschichtleches
[Änneren] Polizeiprisong an Erzéiungslager vum RAD
De 16. Oktober 1939 gouf et als Polizeihaft- und Erziehungslager vum Reichsarbeitsdienst (RAD) ageriicht. Et war am Ufank fir déi disziplinaresch Behandlung vun Zwangsrekrutéierten bestëmmt déi um Westwall oder un de Reichsautobunnen agesat waren. Et gouf vill Ausselager, déi virun allem dem Bau vun neie militäreschen Infrastrukture sollte weiderbréngen, wéi zum Beispill de Fluchhäfen zu Mannheim oder dee vu Mainz-Finthen.
[Änneren] Konzentratiounslager
Den 1. Juli 1941 gouf d'Lager duerch d'Inspektioun vun de Konzentratiounslageren iwwerholl an huet vun dunn u vill verschidden Aufgaben als Wiedereindeutschungs-, Schutzhaft- an Arbeitserziehungslager erfëllt. Ca. 14.000 ausschliisslech männlech Prisonéier am Alter tëschent 13 an 80 Joer si bis 1945, wou et geraumt gouf, do passéiert. Deelweis louch d’Stierflechkeet an deem theoretesch fir 560 Prisonéier ausgeluechten, awer mat all Kéiers 1.200 bis 1.500 Mënschen iwerbeluechte Lager bei bis zu 2 % vun de Prisonéier pro Dag. Dofir muss vun enger vill méi grousser Zuel vun Affer wéi den 321 Doudegen, déi et offiziell waren, ausgaange ginn.
Obwuel Hinzert ni eng ausdrécklech Vernichtungsaufgab hat an net iwwert speziell Anlage wéi z. B. Gaskummere verfügt huet, koum et niewent den alldeegleche sadistesche Muerden duerch d’Lagerpersonal (besonnesch duerch Erdrénken) zu ugeuerdneten Massendéitungen ënner anerem vu sowjetesche Krichsgefaangenen, sief et duerch Erschéissen, sief et duerch Gëftsprëtzen.
[Änneren] Gedenkplaz
[Änneren] "Hinzerter Kräiz"
Auslännesch Prisonéier, wéi z. B. franséisch Affer vun der Nuecht-a-Niwel-Aktioun a virun allem lëtzebuergesch Staatsbierger, hunn e groussen Deel vun der Beleegschaft an den Affer ausgemaach. Dofir gouf schonn 1945 duerch d'Lëtzebuerger dat sou genannten Hinzerter Kräiz opgestallt, an dee Gedenksteen ass net nëmmen op däitsch, mee och op Lëtzebuergesch beschrëft.
[Änneren] Éirekierfecht
1946 huet déi franséisch Militärregierung een Éirekierfecht ugeluecht, op dem all Affer, déi an de Massegriewer fonnt goufen, bäigesat gi sinn, déi net konnten identifizéiert ginn. D’Kierfechtskapell gouf de 4. November 1948 ageweit. Nach haut ass d’Commemoratiounsplaz Hinzert op ville Kaarten iireféierend als Éirekierfecht agedroen. Dëst gëtt hirer Roll als Erënnerungssplaz, vun engem Sonderlager net ganz gerecht.
[Änneren] Dokumentatiounszentrum
Den 11. Oktober 1986 gouf op dem Kierfecht op der Gedenkplaz eng Skulptur vum fréiere lëtzebuergesche Prisonéier Lucien Wercollier als zentralt Monument ageweit. D’Opschrëft ass op latäin an däitsch: In ardorem humanitatis, pacis et iustitiae - Durchdrungen von Menschlichkeit, Frieden und Gerechtigkeit.
1989 hu Privatleit op Eegeninitiativ de Förderverein Dokumentations- und Begegnungsstätte ehemaliges KZ Hinzert e. V. gegrënnt.
1991/92 huet d' Landeszentrale für politische Bildung Rheinland-Pfalz ee Konzept fir d’Gedenkplaze fir Rheinland-Pfalz an déi zwou KZ-Gedenkplazen zu Osthofen an Hinzert virgeluegt. No dësem Konzept huet 1994 d'Installatioun vun engem Informatiounssystem, dat déi sougenannt Stätten der Unmenschlichkeit am Ëmkrees vum fréiere Lager an e puer Sproochen (Däitsch, Englesch, Franséisch, Polnesch) explizéiert.
Dëst offiziellt Dokumentatiouns- und Begéignungshaus gouf den 10. Dezember 2005 a Presenz vu fréieren Affer vu lëtzebuergeschen, franséischen an hollänneschen Affer opgemaach. Do ass elo och eng Dauerausstellung iwwert d'Lager, d'Leidensgeschicht vu sengen Affer an d'Gräisslechkeete vun de Schëllegen.
[Änneren] Literatur
[Änneren] Bicher
- Marcel Engel / André Hohengarten: Hinzert. Das SS-Sonderlager im Hunsrück 1939-1945. Sankt-Paulus-Druckerei A.G., Luxemburg, 1983.
[Änneren] Zäitschrëften
- Beate Welter / Uwe Bader: '"Luxemburger Häftlinge im SS-Sonderlager/KZ Hinzert 1940-1945" in Dachauer Hefte, Nr. 21 Häftlingsgesellschaft 21, Jahrgang 2005, November 2005, S. 66-81.