Johann Palisa

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

De Johann Palisa ass gebuer den 6. Dezember 1848 zu Troppau, Éisterräich Schlesien a gestuerwen den 2. Mee 1925 zu Wien. Hie war en éisterräicheschen Astronom.

De Palisa war duerch d’Entdeckung vun 123 Asteroiden bekannt, souwéi duerch d’Editioun vu Stäratlanten. Hien huet seng astronomesch Tätegkeet 1872 als Leeder vum Marine-Observatoire zu Pola (ëstlech vun Triest). Obwuel hien do nëmmen en 15cm-Refraktor hat, konnt hien awer bal säin éischten Asteroid entdecken. De Palisa war den éischten Astronom, dem dëst bei méi wéi 50 Asteroide gelongen ass.

Sai gréissten Uleien war, d’Sécherung an eng verléisslech Bunnbestëmmung vun deenen neien Asteroiden, well anerwäerts duerch schlecht Koordinaten oft Himmelskierper verluer goungen.

Am Joer 1880 wiesselt hien op d’Universitéitsobservatoire Wien op eng Assistentenplaz, fir um deemools weltgréissten 68cm-Refraktor miessen ze kënnen. Vun hei aus reforméiert hien d’Bunnberechnungen vun den Asteroiden op internationaler Basis. De Palisa lokaliséiert d’Haapt- bzw. Asteroidenceinture (mean belt) – do wou déi meeschten Asteroiden ëmlafen – bei 2,2 bis 3,6 Astronomesch Eenheeten a fënnt e puer Bunnen, déi bis zum Mars reechen.

Zesumme mam Max Wolf zu Heidelberg féiert hien nei Techniken an, u. a. den éischten Stärenatlas fir d’Sich an d’Identifikatioun, awer och fir den Zweck vun der Astrophysik. Spéider entstinn déi fotografesch Wolf-Palisa-Stärekaarten op 210 Blieder.

De Palisa bedreift och Mound- a Sonnefuerschung, z. B. bei der Expeditioun 1883 zur Sonnendäischter op Tahiti, an d’Sich no dem hypothetesche sonnennoen Planéit Vulcanus. Hien editéiert zwee Stärekataloge mat 4700 geneeën Stäreplazen – wichteg Grondlag fir d’Sécherung vun der Bunn, woufir hien 1906 de Präis vun der Paräiser Akademie krut.

Véier senger Asteroiden sinn nach haut Fuerschungsthemen. Den éischten „Amor-Planetoid“ 719 Albert (1911) ass zwar verluere gaangen, gouf awer 2000 um Spacewatch Teleskop, Arizona no néng Joer Sich erëmfonnt ginn. Hie déngt fir nodréiglech Analysen vu Jupiter-Bunnstéierungen.

Zwou Entdeckunge vum Palisa goufe vu Raumsonden besicht:

  • (253) Mathilde vun der NEAR 1997, an
  • (243) Ida vun der Galileo 1993.
  • (216) Kleopatra gouf mat Radar-Antennen vermooss. Dobäi huet sech gewisen, datt dësen Asteroid eng laanggestreckte Form opweist, déi un eng Hondsschank erënnert.


[Änneren] Um Spaweck

Wikisource: Bericht iwwer déi während der totalen Sonnendäichter vum 6. Mee 1883 erhalen Observatiounen – Quellentexter