Волковија

Од Википедија, слободна енциклопедија

Волковија е село во општина Ростуше (до 2004 - општина Маврово) од левата страна на реката Радика и патот Маврово-Дебар на северната падина на планината Бистра на надморска висина од 1100 метри.

Села во Република Македонија
Мапа
Име: Волковија
Општина: Општина Маврово-Ростуше
Население: моментално раселено (76 жители - 1994г.)
Поштенски број: -
Повикувачки број: -
Надморска височина: 1100 метри
Географска широчина: -
Географска должина: -
Веб страница: Нема

Содржина

[уреди] Географиja и местоположба

Волковија е планинско село во средишниот дел на Општина Маврово-Ростуше (до 2004 под Општина Маврови Анови) на северната падина на планината Бистра, од левата страна на реката Радика. Всушност Волковија е сместена во северниот дел на Реканскиот крај, познат како Горна Река во нејзиниот источен дел. Од градот Гостивар, Волковија е одалечена 32 км, а е сместена на 1110 метри надморска височина.

Поглед кон долното маало
Зголеми
Поглед кон долното маало

Селото Волковија неколку пати ја менувало местоположбата. Најпрвин селото било поставено подолу од црквата (во месноста Дервент (тур. клисура)) но била преместена погоре во планината поради честите напади од албанските качачки банди и разбојници. А според некои кажувања на постарите, некогаш селото било и долу на самиот пат пред да биде на денешното место. Како доказ менувањето на својата местоположба постои и месност во околината на селото наречена Стара Волковија.

[уреди] Историja

Куќата на Глигоровци, најголема и најпозната куќа во селото
Зголеми
Куќата на Глигоровци, најголема и најпозната куќа во селото

Според кажувањата, најпрвин кога селото било основано, тоа се наоѓало во густите борови шуми, па многу често имало наезди од глутници волци кои правеле штети. Поради ова селото било наречено Волковија.

[уреди] Економија

Денес бидејќи селото е раселено воопшто нема стопански и економски активности. Но кога во него живееле луѓе тоа било едно од најбогатите села во Реканскиот крај и Западна Македонија воопшто. Како планинско село Волковија има сточарско-шумарска функција за што сведочи структурата на атарот на селото (921 ha заземаат шумите, пасиштата заземаат 180,3 ha, а обработливото земјиште 99,3 ha). Покрај сточарството селаните се занимавале и со полјоделство на нивите што се наоѓале од двете страни на патот кон селото Беличица, кои денес се обраснати со густи дабови и борови шуми, како резултат на опустувањето на селото (порано се сеело дури и пченица!). Исто така селаните на Волковија се занимавале и со пчеларство.

Сепак главната економска карактеристика била печалбарството. Како успешни печалбари во странство, волковичани заработувале многу пари кои ги инвестирале во родниот крај преку изградба на куќи, дарување и помагање на манастирот Свети Јован Бигорски и црквите и финансиско помогање на револуционерното и ослободителното движење во отоманскиот период и Втората светска војна. Доказ за економската развиеност на Волковија се куќите како на пример на семејството Глигоровски која била изградена за 6000 златници-наполеони, а исто така доказ е и тоа што во текот на XIX век Волковија иако помала сепак била побогата од села како Галичник, Лазарополе, Тресонче и други големи рекански села познати по своето богатство. Друг доказ за економската развиеност на Волковија биле и многу честите напади на селото од страна на албанските качачки банди и разбојници.

[уреди] Население и демографија

Во моментов селото е раселено, односно во него повремено доаѓаат неговите некогашни жители за празници како празникот Водици или пак да ги поминат пролетта и летото таму (во овој период во селото престојуваат до 50-ина поранешни жители). Во ова село живеат Македонци кои го зборуваат и албанскиот јазик и поради тоа за нив се врзани повеќе теории кои се и што се. Овие луѓе се познати под името Шкрети и една од теориите за нив вели дека се Албанци со Православна вероисповед што е неточно и самите луѓе го негираат тоа, а за себе велат дека се Македонци кои го примиле јазикот за разлика од Торбешите кои ја примиле исламската вера. Други теории кажуваат дека овие луѓе наречени Шкрети се вистинските потомци на Илирите (а не денешните Албанци муслимани), античките Македонци и староседелското население на Балканот пред доаѓањето на Словените.

Поглед од долното маало кон горните куќи
Зголеми
Поглед од долното маало кон горните куќи

Жителите (христијани) на ова село се големи верници и според кажувањата тие меѓу првите ја имаат примено христијанската религија која со особена важност ја чувале и негувале како низ вековите така и денес.

На почетокот на XX век, Волковија броела нешто повеќе од 1000 жители, кои во доминантно мнозинство биле Македонците односно христијаните, а имало и неколку албански односно муслимански семејства. Како и во другите македонски села така и Волковија ја зафати катастрофалниот миграционен бран па од 1961 прва кога живееле 182 жители (од кои 115 биле Македонци, а 67 Албанци) се намалил на 76 жители во 1994 година (од кои 24 биле Македонци, а 52 Албанци), за да во 2002 година биде целосно раселено.

[уреди] Општествени објекти

Како напредно и печалбарско село во Волковија училиште работело уште од последните години на XIX век, но со катастрофалниот миграционен бран во втората половина на XX век и раселувањето, училиштето престана да постои. До последните години од неговото функционирање тоа работеше до IV одделение. Во селото исто така, се наоѓа и црквата Свети Димитрија која е богата со позлатени и скапоцени икони и црковни и разни историски книги, а од пред неколку месеци до нејзе е доведена електрична струја.

[уреди] Администрација и политика

Во Волковија порано функционираше и земјоделска задруга.

[уреди] Културни и природни знаменитости

Како најголема културно - фолклорна знаменитост на селото, а воопшто и на Реканскиот крај, може да се издвои женската носија. Поради големата економска развиеност на селото (поради печалбарството) женската носија е најбогатата Македонска носија со златен и сребрен накит.

Поглед од Волковија кон падините на Кораб Планина и кањонот на Радика
Зголеми
Поглед од Волковија кон падините на Кораб Планина и кањонот на Радика

Од природните знаменитости и убавини Волковија изобилува со прекрасни ридови, борови, дабови и шуми со разновидни дрва. Потоа хидрографски Волковија е богата со многу извори и малечки водотеци, а од вегетацијата изобилува со разни видови на цвеќиња кои никнуваат на ливадите со топење на првите снегови што даваат незаборавни и неверојатни колоритни глетки. Поради специфичната местоположба на селото, Волковија нуди прекрасни погледи, панорами и пејсажи кон планината Кораб, реката Радика и нејзиниот познат кањон.

[уреди] Редовни настани

  • Верскиот празник Водици (19 јануари), се прославува со кумство на една фамилија од селото, кое ротира на друга фамилија наредната година.
  • Верскиот празник Митровден (Свети Димитрија) (7 ноември), претставува слава на патронот на селската црква и воопшто претставува селска слава. Помасновно бил прославуван кога селото имало жители.

[уреди] Личности

  • Сергија Бибоски - Македонски национален борец партизан во Втората светска војна од 1941 година. Народен херој кој има најголеми заслуги за борбата против балистите и балистичкиот терор врз Македонците и другите христијани од Реканскиот крај

[уреди] Култура и спорт

[уреди] Иселеништво

Од Волковија произлегле големи печалбари, најпрвин во Истанбул каде биле фурнаџии (пекари), слаткари и слично. За луѓето од ова село постои една изрека која гласи: "Нас не има од Дебар до Америка".

Денес иселените жители на Волковија што живеат во Република Македонија се главно населени во Гостивар и Скопје. Луѓето од Волковија што се иселиле надвор од земјата во дамнешно време оделе во Истанбул. Денес се најчесто населени во САД и СЦГ (Белград, Подгорица), а иселеници од Волковија има и во Грција (Атина).

[уреди] Надворешни врски

Други јазици