Cheemsch Element
From Wikipedia
Een chemisch Element is een reinen Stoff, den een nich mit chemische Reaktschoonens opdeelen kann. Elementen bestaht ut een un de sülvige Oort Atomens. Anners sünd dat chemisch Verbinnen. Elk een Element hett sien Nomen, de fröher tomeist ut dat Latinsche keem. Man dat gifft ok Elementen, de ehr Nomen vun Lüüd oder Städer hebbt, so Holmium (vun Stockholm), Erbium, Terbium un Ytterbium (vun Ytterby), Einsteinium (vun Albert Einstein), Fermium (vun Enrico Fermi), Meitnerium (vun Lise Meitner). Dor is denn bloots "ium" ranbummelt woorn.
Dat lichteste Element is de Waterstoff. In de Natuur gifft dat keen Element, dat swarer is as Uran, man de Physikers hebbt dat fardig bracht, niege Elemente to maken, de aber tomeist bloots een Plinkoog bestahn, eh dat se wedder tohoopfallen.
To den Atomkarn hören ok de Neutronens. Dat gifft Atome vun een Element, de een annere Antahl vun Protonens in den Kern hebbt, as se egentlich hebben schallt. To'n Bispeel gifft dat vun Waterstoff, de egentlich keen Neutron hebben schall, ok Atomens, de een Neutron (Deuterium, swoor Waterstoff) oder twee Neutronens (Tritium, överswoor Waterstoff) hebbt. Dat heet denn Isotop. De Isotopen benöömt man mit een Tall, de achter dat Teken ut dat Periodensysteem sett ward. So gifft dat vun't Uran (U) Atomens mit 235 und mit 238 Protonens, de heten dann Uran 235 un Uran 238 oder, kott, U 235 un U 238.
Um den Kern suust de Elektronens. Een Element hett jümmers soveel Elektronens as Protonens. Anners ward dat Element een Ion. Denn is dat opladen un kann sik mit annere Elementen to'n Molekül tohoopdahn. Dat is denn een chemische Reaktschoon.
Just nah den Urknall geev dat bloots de veer lichtesten Elementen, Waterstoff (um un bi 3/4), Helium (um un bi 1/4) un'n Tick Lithium und Beryllium. De sworeren Elementen bet to'n Iesen kummt ut de Steernen, de se mit Karnfusion tohoopsmolten hebben. Vunwegen disse Karnfusion kummt dat, dat de Steernen lüchten: In de Sünn to'n Bispill ward ut Waterstoff Helium. Dorbi blifft Energie över, de de Sünn denn afstrahlen deiht.
(mutt noch wieder mookt warrn)
[Ännern] List vun de Elementen na Naam
Naam | Cheemsch Teken | Atomtall | molare Masse in g/mol | Dicht bi 20°C | Smöltpunkt in °C | Kaakpunkt in °C | Johr von’t Opdecken | Opdecker |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Actinium | Ac | 89 | 227,0278 | 10,07 kg/l | 1047 | 3197 | 1899 | Debierne |
Aluminium | Al | 13 | 26,981539 | 2,70 kg/l | 660,5 | 2467 | 1825 | Ørsted |
Americium | Am | 95 | 243,0614 | 13,67 kg/l | 994 | 2607 | 1944 | Seaborg |
Antimon (Stibium) | Sb | 51 | 121,75 | 6,69 kg/l | 630,7 | 1750 | vörhistorsch | unbekannt |
Argon | Ar | 18 | 39,948 | 1,66 g/l | -189,4 | -185,9 | 1894 | Ramsay un Rayleigh |
Arsen | As | 33 | 74,92159 | 5,72 kg/l | 613 | (Sublimaschoon) | ca. 1250 | Albertus Magnus |
Astat | At | 85 | 209,9871 | 302 | 337 | 1940 | Corson, MacKenzie un Segrè | |
Barium | Ba | 56 | 137,327 | 3,65 kg/l | 725 | 1640 | 1808 | Davy |
Berkelium | Bk | 97 | 247,0703 | 13,25 kg/l | 986 | 1949 | Seaborg | |
Beryllium | Be | 4 | 9,012182 | 1,85 kg/l | 1278 | 2970 | 1797 | Vauquelin |
Bismut auch: Wismut |
Bi | 83 | 208,98037 | 9,80 kg/l | 271,4 | 1560 | 1540 | Agricola |
Blie (Plumbum) | Pb | 82 | 207,2 | 11,34 kg/l | 327,5 | 1740 | vörhistorsch | unbekannt |
Bohrium | Bh | 107 | 262,1229 | 1976 | Oganessian | |||
Bor | B | 5 | 10,811 | 2,46 kg/l | 2300 | 2550 | 1808 | Davy un Gay-Lussac |
Brom | Br | 35 | 79,904 | 3,14 kg/l | -7,3 | 58,8 | 1826 | Balard |
Cadmium | Cd | 48 | 112,411 | 8,64 kg/l | 321 | 765 | 1817 | Stromeyer un Hermann |
Cäsium | Cs | 55 | 132,90543 | 1,90 kg/l | 28,4 | 690 | 1860 | Kirchhoff un Bunsen |
Calcium | Ca | 20 | 40,078 | 1,54 kg/l | 839 | 1487 | 1808 | Davy |
Californium | Cf | 98 | 251,0796 | 15,1 kg/l | 900 | 1950 | Seaborg | |
Cer | Ce | 58 | 140,115 | 6,77 kg/l | 798 | 3257 | 1803 | von Hisinger, Berzelius un Klaproth |
Chlor | Cl | 17 | 35,4527 | 2,95 g/l | -101 | -34,6 | 1774 | Scheele |
Chrom | Cr | 24 | 51,9961 | 7,14 kg/l | 1857 | 2482 | 1797 | Vauquelin |
Curium | Cm | 96 | 247,0703 | 13,51 kg/l | 1340 | 3110 | 1944 | Seaborg |
Darmstadtium | Ds | 110 | 269 | 1994 | GSI | |||
Dubnium | Db | 105 | 262,1138 | 1967/70 | Flerow oder Ghiorso | |||
Dysprosium | Dy | 66 | 162,5 | 8,56 kg/l | 1409 | 2335 | 1886 | Lecoq de Boisbaudran |
Einsteinium | Es | 99 | 252,0829 | 860 | 1952 | Seaborg | ||
Erbium | Er | 68 | 167,26 | 9,05 kg/l | 1522 | 2510 | 1842 | Mosander |
Europium | Eu | 63 | 151,965 | 5,25 kg/l | 822 | 1597 | 1901 | Demaçay |
Fermium | Fm | 100 | 257,0951 | 1952 | Seaborg | |||
Fluor | F | 9 | 18,9984032 | 1,58 g/l | -219,6 | -188,1 | 1886 | Moissan |
Francium | Fr | 87 | 223,0197 | 27 | 677 | 1939 | Perey | |
Gadolinium | Gd | 64 | 157,25 | 7,89 kg/l | 1311 | 3233 | 1880 | de Marignac |
Gallium | Ga | 31 | 69,723 | 5,91 kg/l | 29,8 | 2403 | 1875 | Lecoq de Boiskaudran |
Germanium | Ge | 32 | 72,61 | 5,32 kg/l | 937,4 | 2830 | 1886 | Winkler |
Gold (Aurum) |
Au | 79 | 196,96654 | 19,32 kg/l | 1064,4 | 2940 | vörhistorsch | unbekannt |
Hafnium | Hf | 72 | 178,49 | 13,31 kg/l | 2150 | 5400 | 1923 | Coster und de Hevesy |
Hassium | Hs | 108 | 265 | 1984 | GSI | |||
Helium | He | 2 | 4,002602 | 0,17 | -272,2 | -268,9 | 1895 | Ramsay, Crookes, Cleve un Langlet |
Holmium | Ho | 67 | 164,93032 | 8,78 kg/l | 1470 | 2720 | 1878 | Delafontaine un Soret |
Iesen (Ferrum) |
Fe | 26 | 55,847 | 7,87 kg/l | 1535 | 2750 | vörhistorsch | unbekannt |
Indium | In | 49 | 114,82 | 7,31 kg/l | 156,2 | 2080 | 1863 | Reich un Richter |
Jod | I | 53 | 126,90447 | 4,94 kg/l | 113,5 | 184,4 | 1811 | Courtois |
Iridium | Ir | 77 | 192,22 | 22,65 kg/l | 2410 | 4130 | 1803 | Tennant |
Kalium | K | 19 | 39,0983 | 0,86 kg/l | 63,7 | 774 | 1807 | Davy |
Kobalt | Co | 27 | 58,9332 | 8,89 kg/l | 1495 | 2870 | 1735 | Brandt |
Kohlenstoff (Carbon) | C | 6 | 12,011 | 3,51 kg/l | 3550 | 4827 | vörhistorsch | unbekannt |
Krypton | Kr | 36 | 83,8 | 3,48 g/l | -156,6 | -152,3 | 1898 | Ramsay un Travers |
Kopper (Cuprum) |
Cu | 29 | 63,546 | 8,92 kg/l | 1083,5 | 2595 | vörhistorsch | unbekannt |
Lanthan | La | 57 | 138,9055 | 6,16 kg/l | 920 | 3454 | 1839 | Mosander |
Lawrencium | Lr | 103 | 260,1053 | 1627 | 1961 | Ghiorso | ||
Lithium | Li | 3 | 6,941 | 0,53 kg/l | 180,5 | 1317 | 1817 | Arfwedson |
Lutetium | Lu | 71 | 174,967 | 9,84 kg/l | 1656 | 3315 | 1907 | von Welsbach, James un Urbain |
Magnesium | Mg | 12 | 24,305 | 1,74 kg/l | 648,8 | 1107 | 1828 | Bussy |
Mangan | Mn | 25 | 54,93805 | 7,44 kg/l | 1244 | 2097 | 1774 | Gahn |
Meitnerium | Mt | 109 | 266 | 1982 | GSI | |||
Mendelevium | Md | 101 | 258,0986 | 1955 | Seaborg | |||
Molybdän | Mo | 42 | 95,94 | 10,28 kg/l | 2617 | 5560 | 1778 | Scheele |
Natrium | Na | 11 | 22,989768 | 0,97 kg/l | 97,8 | 892 | 1807 | Davy |
Neodym | Nd | 60 | 144,24 | 7,00 kg/l | 1010 | 3127 | 1895 | von Welsbach |
Neon | Ne | 10 | 20,1797 | 0,84 g/l | -248,7 | -246,1 | 1898 | Ramsay un Travers |
Neptunium | Np | 93 | 237,0482 | 20,48 kg/l | 640 | 3902 | 1940 | McMillan un Abelson |
Nickel | Ni | 28 | 58,69 | 8,91 kg/l | 1453 | 2732 | 1751 | Cronstedt |
Niob | Nb | 41 | 92,90638 | 8,58 kg/l | 2468 | 4927 | 1801 | Hatchet |
Nobelium | No | 102 | 259,1009 | 1958 | Seaborg | |||
Osmium | Os | 76 | 190,2 | 22,61 kg/l | 3045 | 5027 | 1803 | Tennant |
Palladium | Pd | 46 | 106,42 | 12,02 kg/l | 1552 | 3140 | 1803 | Wollaston |
Phosphor | P | 15 | 30,973762 | 1,82 kg/l | 44 (P4) | 280 (P4) | 1669 | Brandt |
Platin | Pt | 78 | 195,08 | 21,45 kg/l | 1772 | 3827 | 1557 | Scaliger |
Plutonium | Pu | 94 | 244,0642 | 19,74 kg/l | 641 | 3327 | 1940 | Seaborg |
Polonium | Po | 84 | 208,9824 | 9,20 kg/l | 254 | 962 | 1898 | Curie |
Praseodym | Pr | 59 | 140,90765 | 6,48 kg/l | 931 | 3212 | 1895 | von Welsbach |
Promethium | Pm | 61 | 146,9151 | 7,22 kg/l | 1080 | 2730 | 1945 | Marinsky, Glendenin un Coryell |
Protactinium | Pa | 91 | 231,0359 | 15,37 kg/l | 1554 | 4030 | 1917 | Fajans, Göring,Hahn un Meitner |
Quecksülver (Hydrogyrum) | Hg | 80 | 200,59 | 13,55 kg/l | -38,9 | 356,6 | vörhistorsch | unbekannt |
Radium | Ra | 88 | 226,0254 | 5,50 kg/l | 700 | 1140 | 1898 | Marie un Pierre Curie |
Radon | Rn | 86 | 222,0176 | 9,23 g/l | -71 | -61,8 | 1900 | Dorn |
Rhenium | Re | 75 | 186,207 | 21,03 kg/l | 3180 | 5627 | 1925 | Noddack, Tacke un Berg |
Rhodium | Rh | 45 | 102,9055 | 12,41 kg/l | 1966 | 3727 | 1803 | Wollaston |
Roentgenium | Rg | 111 | 272 | 1994 | GSI | |||
Rubidium | Rb | 37 | 85,4678 | 1,53 kg/l | 39 | 688 | 1861 | Bunsen un Kirchhoff |
Ruthenium | Ru | 44 | 101,07 | 12,45 kg/l | 2310 | 3900 | 1844 | Claus |
Rutherfordium | Rf | 104 | 261,1087 | 1964/69 | Flerow oder Ghiorso | |||
Samarium | Sm | 62 | 150,36 | 7,54 kg/l | 1072 | 1778 | 1879 | Lecoq de Boisbaudran |
Sauerstoff | O | 8 | 15,9994 | 1,33 g/l | -218,4 | -182,9 | 1774 | Priestley un Scheele |
Scandium | Sc | 21 | 44,95591 | 2,99 kg/l | 1539 | 2832 | 1879 | Nilson |
Swevel | S | 16 | 32,066 | 2,06 kg/l | 113 | 444,7 | vörhistorsch | unbekannt |
Seaborgium | Sg | 106 | 263,1182 | 1974 | Flerow und Oganessian | |||
Selen | Se | 34 | 78,96 | 4,82 kg/l | 217 | 685 | 1817 | Berzelius |
Sülver (Argentum) | Ag | 47 | 107,8682 | 10,49 kg/l | 961,9 | 2212 | vörhistorsch | unbekannt |
Silicium | Si | 14 | 28,0855 | 2,33 kg/l | 1410 | 2355 | 1824 | Berzelius |
Stickstoff (Nitrogen) | N | 7 | 14,00674 | 1,17 g/l | -209,9 | -195,8 | 1771 | Scheele |
Strontium | Sr | 38 | 87,62 | 2,63 kg/l | 769 | 1384 | 1798 | Klaproth |
Tantal | Ta | 73 | 180,9479 | 16,68 kg/l | 2996 | 5425 | 1802 | Ekeberg |
Technetium | Tc | 43 | 98,9063 | 11,49 kg/l | 2172 | 5030 | 1937 | Perrier unn Segrè |
Tellur | Te | 52 | 127,6 | 6,25 kg/l | 449,6 | 990 | 1782 | von Reichenstein |
Terbium | Tb | 65 | 158,92534 | 8,25 kg/l | 1360 | 3041 | 1843 | Mosander |
Thallium | Tl | 81 | 204,3833 | 11,85 kg/l | 303,6 | 1457 | 1861 | Crookes |
Thorium | Th | 90 | 232,0381 | 11,72 kg/l | 1750 | 4787 | 1829 | Berzelius |
Thulium | Tm | 69 | 168,93421 | 9,32 kg/l | 1545 | 1727 | 1879 | Cleve |
Tinn | Sn | 50 | 118,71 | 7,29 kg/l | 232 | 2270 | vörhistorsch | unbekannt |
Titan | Ti | 22 | 47,88 | 4,51 kg/l | 1660 | 3260 | 1791 | Gregor un Klaproth |
Ununbium | Uub | 112 | 277 | 1996 | GSI | |||
Ununhexium | Uuh | 116 | 289 | 2000 | JINR | |||
Ununoctium | Uuo | 118 | 293 | 2006 | JINR | |||
Ununpentium | Uup | 115 | 288 | 2006 | JINR | |||
Ununquadium | Uuq | 114 | 289 | 1999 | JINR | |||
Ununseptium | Uus | 117 | ||||||
Ununtrium | Uut | 113 | 287 | 2006 | JINR | |||
Uran | U | 92 | 238,0289 | 18,97 kg/l | 1132,4 | 3818 | 1789 | Klaproth |
Vanadium | V | 23 | 50,9415 | 6,09 kg/l | 1890 | 3380 | 1801 | del Río |
Waterstoff | H | 1 | 1,00794 | 0,084 g/l | -259,1 | -252,9 | 1766 | Cavendish |
Wolfram | W | 74 | 183,85 g/mol | 19,26 kg/l | 3407 | 5927 | 1783 | Fausto un Juan de Elhuyar |
Xenon | Xe | 54 | 131,29 | 4,49 g/l | -111,9 | -107 | 1898 | Ramsay un Travers |
Ytterbium | Yb | 70 | 173,04 | 6,97 kg/l | 824 | 1193 | 1878 | de Marignac |
Yttrium | Y | 39 | 88,90585 | 4,47 kg/l | 1523 | 3337 | 1794 | Gadolin |
Zink | Zn | 30 | 65,39 | 7,14 kg/l | 419,6 | 907 | vörhistorsch | unbekannt |
Zirkonium | Zr | 40 | 91,224 | 6,51 kg/l | 1852 | 4377 | 1789 | Klaproth |
----