Weertschop

From Wikipedia

Weertschop is en tosammfaten Woort för allns wat mit Produktschoon un Handel un Deenst to doon hett. Dat sün Verkoop, Inkoop, Export, Import.

De Weertschop is dorop ut, dat, wat de Minschen hebben wullt, to maken un parat to stellen.

[Ännern] Sektorens

Na de Oort ünnerscheedt wi:

  • den Primärsektor, wo allens dor to höört, wat direktemang produzeert warrt. Dat sünd besünners
  • den Sekundärsektor, wo ut de Saaken ut den Primärsektor anner Saken vun maakt warrt, besünners
  • den Tertiärsektor, wo dat dorum geiht, de Lü mit Saaken un Deensten to versörgen, to'n Bispeel
    • Handel
    • Geldweertschop, as Banken, Sporkassen, Böörs
    • Deenstmaker, as de Tourismus, Hoorsneder un allens wat mit Informatschoon to doon hett, as Daagbläder, Tietschriften un Böker, Radio, Kiekschapp-Programm, Telefon, Software un Internet.

[Ännern] Historie

De Historie vun de Weertschop fangt al in de Steentiet an, as Minschen sick op bestimmte Saken spezialiseert harrn. Dat erste Handwark is de Füersteenklopper ween, de fein Warktüüch un Wapen ut Füersteen kloppt harr. Dat kunn jo nich jeden. Un ok bi de Jagd geev dat welk, de dat beter kunnen. Un denn güng dat Hanneln los. De Füersteenklopper geev de Jagers Speere un kreeg dorför Fleesch un Leder. Füersteen geev dat nich överall. Un dor keemen welk op de Idee, as fohrende Höker dör de Welt to reisen un Steen to hanneln. Dat weer al in de Istiet sowied.

Na de Istied güng dat mit de Bueree un dat Veehtrecken los. Un de Handel güng wieder, besünners as de Minschen Schippen baut harrn. In de Bronzetiet weer de Handel al över See, dat dat Kopper un Tinn ook to de Lü keem. As de Minschen Städte un Rieken optobauen, neem dat Handwark Opschwung. In Manufakturen füng dat denn an, dat se ok gröttere Mengen produzeern deen.

Geld keem denn wat üm 1000 v. Chr. op. Un dat Geld utleihn. Obers mit richtige Bankens güng dat denn ers üm 1500 n. Chr. los. Un denn neem de Bargbau in dat 17. Johrhunnert Opschwung un later in dat 18. Johrhunnert güng dat mit de Industrie los. Denn kunn veel billiger un mehr produzeert warrn.

Kiek ook bi: