Maand (Astronomie)

From Wikipedia

Een Utwohl von Maanden ut uns Sünnsystem in'n Vergliek von de Grött von de Eer.
Grötter maken
Een Utwohl von Maanden ut uns Sünnsystem in'n Vergliek von de Grött von de Eer.

Ganz allgemeen betekend de Begreep Maand (ok Trabant oder natürlich Satellit nöömt) in de Astronomie een Himmelskörper, de natürlich entstaan is un üm een Planet, Dwargplanet oder ok Asteroid kreist. Tohopen bewegt se sik as een System op een Ümlopbaan üm een Steern in de Mitt. So is dat t. B. in uns Sünnsystem mit de Eer un ehrn eenzig Trabanten, den Maand, de tosamen üm de Sünn lopt.

Blang de natürlichen Satelliten gifft dat ok noch de künstlichen Satelliten in de Ruumfahrt. De kreist twar ok üm een Himmelskörper, hebbt ober mit de Maanden nix to don.

[Ännern] Maanden in't Sünnsystem

De Eer is nich de eenzigste Planet, de en Maand hett – un de jo ok sien Naamen geven hett för de ganze Grupp von all de Trabanten. Welke von de Planeten und Dwargplaneten in dat Sünnsystem hebbt mehr, un annere weniger (Dwargplaneten sünd kursiv schreven, de gröttsten Maanden sünd opwiest):

Dor to is to seggen, dat veele dorvun (besonners bi Jupiter, Saturn, Uranus un Neptun) nich veel grötter sünd as ’n Mestdreiher, un mach ok wesen, dat wi in de Tokunft noch veel mehr dorvon finnt.

Ok bi enkelte Asteroiden sünd all Maanden funnen worrn. T. B. hett de Ruumsond Galileo den Maand Dactyl von den Asteroiden (243) Ida fotografeert. Meistens aver warrt de blots indirekt opdeckt dör dat Verhalln von Lichtkurven, wenn dorin en regelmäßig Verdüstern to seehn is.

Dat gifft ok Planeten in annere Sünnsystemen, un dat is ok wohrschienlich, dat ok dor noch bannig veel Maanden rümlopt, man bit hüüt is de Technik nich so wiet, dat optodecken.

Wat man noch nich opdeckt worrn is, sünd Maanden, de sülvst ok noch en egen Trabanten hebbt. Dat is wegen de Physik dorachter aver ok nich wahrschienlich, as de Ümloopbahnen von solke „Maandmaanden“ in den Hill-Ruum von den Maand normalerwies nich lang stabil blievt.