Willem van Oranje
Van Wikipedie
Willem van Oranje-Nassau (Dillenburg, 24 april 1533 — Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, Graof van Nassau, bekend as Willem van Oranje, was de initiatiefnemer en leider van de Opstand tegen de Spaanse keuning Filips II.
De Opstand stiet in de geschiedenisboeken bekend as de Tachtigjaorige Oorlog en leidde tot een onofhankelijk Nederlaand. In de kronieken, breven en documenten van de 16e eeuw wonnen soms espreuken over de Opstand. In de literetuur van vandage wonnen 't beginne van de Tachtigjaorige Oorlog vake an-eduud mit de Opstand of de Nederlaandse Opstand.
An-ezeen Willem van Oranje protestants was, was e dus ok niet veur één godsdienst, de heufdreligie was in die tied namelijk katholieke, de Spaanse keuning wol dan ok 't protestantisme in Nederlaand uutreuien. Een van de bekendste uutspraoken van Willem van Oranje was: Ik kan niet goedkeuren dat vorsten over het geweten van hun onderdanen willen heersen en hun de vrijheid van geloof en godsdienst ontnemen. Disse woorden wönnen uut-espreuken op 31 december 1564 in de Raod van Staote. Mit disse woorden wönnen 't conflict mit de keuning van Spanje (Filips II) onder woorden ebröch.
De liefspreuk van de prins was Je maintiendrai. In 't lest van zien leven gebruukte de prins disse uutdrokking mit een toevoeging: Je maintiendrai l'honneur, la foy, la loi de Dieu, du Roy, de mes amis et moy (vertaling: Ik zal de eer, 't geleuf en de wet van God, van de Keuning, van mien vrienden en mien haandhaven).
Over Willem van Oranje is verschillend eoordeeld. De bekende historicus Jan Romein rekent hum tot de arflaoters van de Nederlaandse beschaoving. Willem van Oranje stiet in ieder geval an de wiege van de Nederlaandse natie. Zonder zien optrejen is een onofhankelijk Nederlaand historisch ezeen niet denkbaor en zol de geschiedenisse van Europa aanders eleupen wezen. 't Optrejen van Willem van Oranje hef dus wereldumvattende betekenisse ehad. De eis van de Habsburgers ('t stichten van een centraal eleid wereldriek mit ene godsdienst) is stuk-eleupen op zien vastholdendheid.
Willem van Oranje is uuteindelijk op 10 juli 1584 vermoord in zien eigen woenige deur de katholieke Balthasar Gerards (of: Balthasar Gérard). Willem van Oranjes legendarische woorden wanen Mien God heb meeliejen mit mien en Oew arme volk.