Sekte

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Sekt-i është me burim latin. Rrjedh nga fjala latine sequi dhe fillimsht ka kuptimin : të pasosh dikë, të ndjekish parimet e ndokujt; grupacion a shoqatë e vogël fetare e cila është ndarë prej ndonjë grupi më të madh.

Fjala sekt ne perkufizimin me te sakte eshte nje grup njerezish qe kane te njejtin interes dhe ide mbi nje doktrine te caktuar filozofike apo fetare. Cdo sekt ka ritet e veta dhe ne shume raste dallohet per manipulimin mendor qe i ben anetareve, per qellim pervetsimi pasurije apo favoresh. Zakonisht kur degjojme fjalen sekt menjehere na shkon mendja te feja por shume psikologe mendojne se ky term perdoret jo rralle dhe per te treguar nje organizate kriminale…

Tabela e përmbajtjeve

[redaktoni] Etimologjia e Fjalës Sekt

Origjina e fjales sekt rrjedh nga latinishtja « secte « (ndjekes) ose « sectare » (pres). Ne kutpimin e dyte perdoret per te vene nje kundershti me fene qe ne latinisht eshte religare (lidh). Ne greqisht barazvleresi i termit sekt eshte hairesis (zgjedhje, préférence per nje doktrine). Ne te dyja rastet aneteret mblidheshin nga nje mjeshter, nga i cili thuhet se udheqehiqeshin menderisht dhe fizikisht….

[redaktoni] Pikpamja Sociologjike

Ne shekullin e XIXte, sociologet Max Weber dhe Ernst Trëlc perkufizuan sektin si nje grupim fetar ekstremist qe vendosin nje distance midis tyre dhe shoqerise. Sot mendohet se kuptimet e shumta qe ka marre kjo fjale ky perkufizim nuk eshte teresisht i pershatshem. Polemikat e shumta mbi kuptimin e kesaj fjale nuk lejojne nje perkufizim te sakte.

[redaktoni] Kohet Moderne

Gjate viteve 80 si pasoje e disa skandaleve nombreux scandales (vetvrasje kolektive, ceshtje te renda politiko-financiare, abuzim posti, etj etj.) termi sekt mori nje nuance te forte perkeqesuese, duke u bere keshtu sinonim i grup totalitar dhe i rezikshem. Per te paraprire keto situata jane formuar dhe shoqata per ti luftuar sektet.

Nje sekt dallohet per:

  1. Manipulim mendor te anetareve
  2. Centralizim te pushtetit ne duart e udheheqesit
  3. Organizim Piramidal
  4. Zhvatje
  5. Aktivitet kriminal

Keto kritère nuk jane te njejtat per cdo sekt dhe si rrejdhoje nuk aplikohen nga te gjithe organizatat e kesaj natyre.

[redaktoni] Lëvizjet që luftojnë Sektet

Levizjet ose organizatat e ktij lloi i shohin sektet si nje rrezik per njerezit dhe shoqerine. Ata perpiqen te marrin sa me shume informacion mbi sektet dhe aktivitetin e tyre. Nese zbulojne ndonje shkelje ligji. Sipas disa hetimeve thuhet se edhe ne struktuarat qeveritare ka shume individe qe bejne pjese ne sekte. Shtetet e Bashkuara ndjekin nje politike te ndryshme nga shtetet europiane persa i perket sekteve te cilat nese ne Europe "perndiqen" ne nje fare menyre pertje oqeantit shihen me nje sy tjeter.

[redaktoni] Skandale në lidhje me Sektet

Disa sekte kane gjithnje ne qender te vemendjes gjate 20 vjecarit 1978 - 1998. Vetvrasje massive, sakfrifikim femijes, apo ngjarje te tjera te kesaj natyre jo rralle kane tronditur mbare opinionin publik.

  • E para e ktij lloji qe u be publike ishte me 18 nentor te 1978es: 914 antetare te Tempullit te Popullit (People's Temple), nga te cilet 260 femije, u vetvrane duke pire nje helm te fuqishem ne tempullin e Jonestown ne Guyana;
  • 19 Shtator 1985 : 60 antetare te Datu Mangayanon u vetflijuan ne Mindanao, Filipine ;
  • 1 Shtator te 1986 : 7 anetare te Kishes se miqve dhe vertetesise vrane veten ne Uokajama te Japonise;
  • 28 Gusht 1987 : 32 anetare te Park Soon Ja vrane veten ne Séoul, Koreja Jugut ;
  • 1993 : 72 anetare te nje sekti ne Uako te Texas-it dogjen veten pasi policia i kishte zbuluar. Megjithese ne raportin e policise thuhej se ata e ndezen vete zjarrin disa burime te jashteme bejne te ditur se forcat e rendit gjate aksionit te tyre kane perdorur eksploziv ;
  • 4 Tetor 1994 ne Zvicer: 53 anetare nga te cilet 16 femije te Urdhrit te Tempullit diellor (l'Ordrë dy Tompl soler) u vrane midis tyre.
  • 1995 - Udheheqesi Shpirteror i Shëvalje dy Lotys d'or, Gilbert Bourdin, u akuzua per « ushtrim dhune dhe abuzim seksual » ndaj nje anetarje te sektit.
  • 20 Mars 1995 : disa anetare te Aum Shinrikyo kryen nje atentat me gaz ne nje metro te Tokios duke shkaktuar 12 te vdekur dhe 5000 mije te plagosur ;
  • 23 Dhjetor 1995 : 16 anetare te Urdhrit te Tempullit diellor (l'Ordrë dy Tompl soler) midis te cileve 3 femije u vetvrane ne Verkor te Frances. Edhe sot ka akoma dyshime nese ishte vetvrasje apo vrasje nga policia.
  • 24 Mars 1997 : 5 anetare te Urdhrit te Tempullit diellor (l'Ordrë dy Tompl soler) u gjeten te vrare ne Kébek.