Varshava

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Varshava
Emblema Vendndodhja
Qendra e qytetit
Statistika
Koordinatat 52° 13' V., 21° 02' L.
Popullsia
-dendësia
1 690 821 banorë
3258 banorë/km²
Sipërfaqja 516,90 km²
Administrata
Rrethet Masowien
Adresa e kuvendit Rada miasta
st. Warszawy
Posta 00-001 deri 04-999
Prefiksi telefonik +22 nga Polonia
Faqe zyrtare um.warszawa.pl
Politika
Kryetar Hanna Gronkiewicz-Waltz
Partia udhëheqëse PO
Komunikacioni
Targa e automjeteve WA deri WZ
Aeroporti Frédéric Chopin
IATA-Code:WAW
10 km nga qendra
Flota LOT
redaktoni kutinë

Varshava është kryeqyteti i Polonisë dhe ndodhet në pjesën qendrore të vendit në Wisła.

Tabela e përmbajtjeve

[redaktoni] Të dhëna

  • President i qytetit: Hanna Gronkiewicz-Waltz
  • Bashkia e Varshavës: Rada miasta st. Warszawy
  • Popullsia: 1 690 821
  • Sipërfaqja: 516,90 km2
  • Dendësia: 3258/km2
  • Kodi i internetit TLD: .waw.pl
  • Dikush themelon qytet në XIII shekulli
  • 1596 mbret Zygmunt III Waza transferohen kryeqytet nga Kraków në Varshava

[redaktoni] Pak histori

[redaktoni] Lufta e II-të Botërore

Një muaj pas fillimit të Luftës së II-të Botërore më 1 shtator 1939, Gjermania fashiste pushtoi kryeqytetin e Polonisë. Pas një muaji, më 1 gusht 1944 banorët e kryeqytetit organizojnë kryengritjen e njohur si Kryengritja e Varshavës (polonisht: Powstanie Warszawskie). Përgjatë kësaj kohe në bregun e djathtë të lumit qëndronte ushtria ruse e cila nuk ndërhynte. Kjo kryengritje e banorëve të Varshavës u shua me gjak nga gjermanët pas dy muajsh më 2 tetor. Përgjatë luftimeve të zhvilluara, 70% e kryeqytetitVarshava ishte shkatërruar. Ndërsa më 17 janar 1945 ushtria ruse pushtoi Varshavën duke instaluar aparatin e qeverisjes sovjetike në Poloni.

[redaktoni] Socializmi

Pas luftës së II-të botërore Varshava kishte 160,000 banorë, prej tyre vetëm 16,000 banonin në pjesën e majtë të qytetit.

Rindërtimi i Varshavës pas luftës kaloi disa faza, ndër të cilat më të njohurat janë:

  • 1945 - Rindërtimi i qytetit nga banorët e saj.
  • 1947 - Bashkia e qytetit ndërton "Trasa W-Z" pranë qytetit të vjetër.
  • 1952 - Përfundon rindërtimi i qytetit të vjetër dhe lagjeve të vjetra.
  • 1955 - Rusët ndërtojnë Pallatin e Kulturës dhe Shkencave (pol. Pałac Kultury i Nauki)
  • 1971 - Bashkia e Qytetit ndërton Pallatin mbretëror (Kala mbretërore).

Popullil polak organizoi disa protesta kundër regjimit komunist të instaluar nga Stalini dhe të dirigjuar nga Moska. Protestat e tilla që kanë arritur të lënë gjurmë në historinë e Polonisë janë:

  • 3-7 tetor 1957 - "ZOMO" shpërndan të rinjtë protestues
  • 30 janar 1968 - policia shpërndan njerëzit që shkonin tek monumenti i Adam Mickiewicz pasi kishin inskenuar dramën e tij të ndaluar.
  • 13 dhjetor 1981 - gjenerali Wojciech Jaruzelski miraton ligjin e luftës
  • 1982 - Protestat qytetare kundër ligjit të njohur si ligji i luftës

[redaktoni] Kapitalizmi (pas 1989)

Polonia është një ndër shtetet e para të bllokut socialist i cili arriti të shkëputet nga ndikimi i Moskës. Si rezultat i protestave të popullit më 1989 Polonia shpallet zyrtarisht vend demokratik. Pas kësaj ndikimi i shteteve perëndimore filloi të rritet në një shkallë të lartë dhe Varshava filloi të marrë ngjyrë dhe të pasurohet si qytete e Evropës perëndimore.

[redaktoni] Ndryshimi i popullsisë

Varshava në 1926 - Kala mbretërore (Zamek Królewski)
Zmadho
Varshava në 1926 - Kala mbretërore (Zamek Królewski)


1700: 30 000
1792: 120 000
1800: 63 000
1830: 139 000
1850: 163 000
1882: 383 000
1900: 686 000
1925: 1 003 000
1939: 1 300 000
1945: 422 000 (shtator)
1956: 1 000 000
1960: 1 139 200
1970: 1 315 600
1975: 1 436 100
1980: 1 596 100
1990: 1 611 800
2003: 1 689 600 (31 dhjetor)

[redaktoni] Ndarja adminisrative

Rrethe e Varshavës (pas 2002)
Zmadho
Rrethe e Varshavës (pas 2002)
Qyteti ndahet në 18 rrethe (pol. dzielnica) të cilat janë:
  • Białołęka
  • Bemowo
  • Bielany
  • Mokotów
  • Ochota
  • Praga Południe
  • Praga Północ
  • Rembertów
  • Śródmieście
  • Targówek
  • Ursus
  • Ursynów
  • Wawer
  • Wesoła
  • Wilanów
  • Włochy
  • Wola
  • Żoliborz
Qytezat periferike që hynë nën administrimin e kryeqytetit
  • Pruszków (53 000)
  • Legionowo (50 600)
  • Otwock (44 000)
  • Wołomin (36 500)
  • Żyrardów (41 400)
  • Nowy Dwór Mazowiecki (27 518)
  • Piaseczno (25 200)
  • Grodzisk Mazowiecki (24 900)
  • Piastów (23 700)
  • Ząbki (20 363)
  • Marki (19 000)
  • Zielonka (16 454)
  • Kobyłka (16 300)

[redaktoni] Shiko dhe këtu

Commons:Category
Artikulli në Commons: Varshava
Varshava është qyteti i cili në gjirin e vetë ka sheshin "Skendebeu". Ky sheshë është emërtuar me emrin “Gjergj Kastrioti Skenderbeu” me vendimin e Bashkisë së Varshavës më 28 nëntor 2005 me rastin e 600 vjetorit të lindjes së herojit. Më parë ishte propozuar sheshi në kryqëzimin e rrugës “Belvederska” ku tani gjendet Hoteli “Hayatt” i cili më parë thirrej “Skenderbeu”
Aktualisht, Sheshi “Gjergj Kastrioti Skenderbeu” ndodhet ne nje nga sheshet kryesore te Varshaves, prane nje zone te zhvilluar industriale dhe urbanistike.[1]

[redaktoni] Burim i të dhënave

  1. Ministria e Punëve të Jashtme - Shqipëri, internet

[redaktoni] Lidhje të jashtme