Kisha katolike romake

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Bazilika e Shën Pjetrit në Vatikan. Qëndra e Fronit të Shenjtë.
Zmadho
Bazilika e Shën PjetritVatikan. Qëndra e Fronit të Shenjtë.

Kisha katolike romake është kisha e krishterë që drejtohet dhe udhëhiqet nga Papa i Romës. Kisha katolike është kisha e themeluar nga Jezus Krishti, të cilit i përkasin të gjithë të krishterët e pagëzuar, si edhe ata që janë në bashkim të plotë me kishën katolike dhe kishat e tjera të ndara prej saj.

Emërtimi katolik rrjedh nga greq. καθολικός, që do të thotë gjithësinor, botëror, universal.

Midis kishave të krishtera është më e madhja për nga numri i besimtarëve në nivel botëror, me një përqindje të lartë në Evropë dhe në Amerikën jugore.

Tabela e përmbajtjeve

[redaktoni] Historia

[redaktoni] Mësimet

[redaktoni] Hierarkia (kryesia) e kishës katolike romake

Kur themeloi Kishen e Tij, Jezusi u ngarkoi apostujve te Tij kujdesjen per besimin, duke u mesuar atyre besimin dhe kujdesjen per shpirterat e tyre. Ai vendosi Pjetrin ne kreun e apostujve te tij. Sipas kesaj renditjeje apostolike, e njejta hierarki e vendosur nga Jezusi, ekziston sot ne Kishen moderne me Papen (pasues i Sh.Pjetrit) ne kreun e saj, qe prin peshkopet (pasuesit e apostujve) qe drejtojne vete besimin ne Kishat e tyre vendore.

[redaktoni] Papa

Ne krye te Rrethit te Peshkopeve, Papa eshte thirrur te drejtoje mbare Kishen e Krishtit si pasues i Sh.Pjetrit dhe Peshkop i Romës, dhe Ipeshkëvnisë se Shenjtë Romake. Ai eshte Patriark i Perendimit. Kryetari i Italise, Kryepeshkopi dhe Metropolitani i Krahines se Romes, Qeverisesi i Qytet-Shtetit te Vatikanit.Papa eshte Zëvendësi i Krishtit mbi Tokë. Ai qendron ne vendin e Krishtit, ne interesat e tij, te ruaje grigjen e Krishtit.

Lumen Gentium thotë:

"Papa i Romes, per arsye te detyres se tij si Zevendes i Krishtit, dhe si bari i mbare Kishes ka plotfuqine, me te larte dhe boterore mbi gjithe Kishen, nje fuqi te cilen ai mund ta ushtroje gjithmone papengese".

[redaktoni] Kryepeshkopët dhe peshkopët

Nen Papen vijne ne renditje hierarkike kryepeshkopet dhe peshkopet. Kisha katolike ndahet ne Krahina kishetare me nje kryedioqeze dhe e organizuar ne shume dioqeza. Ne fund te vitit 2004 numeroheshin 2755. Peshkopet mblidhen rregullisht ne nje Konference peshkopale apo Keshill ekumenik. Megjithkete, edhe keshilli ekumenik duhet te njihet dhe miratohet nga Papa si i vlefshem. Papa vete eshte peshkop dhe tradicionalisht perdor titullin "Vellai i Nderuar", kur i shkruan formalisht nje peshkopi tjeter.

[redaktoni] Rrethi i Kardinalëve

Megjithese nuk bejne pjese ne hierarkine zyrtare te Kishes, disa peshkopeve u jepet nje status dhe pozita e vecante brenda Kishes duke u ngritur ne Rrethin e Kardinaleve. Roli kreysor i Kardinaleve eshte te veprojne si keshilltare te vecante te Papes dhe te mblidhen ne vdekjen e Papes per te votuar per pasuesin e tij. Disa nga kardinalet punojne ne Kuri, drejtimi qendror kishetar ne Rome; te tjere jane kryepeshkope apo peshkope ne Shtete te ndryshme te botes. Cdo kardinal me pak perjashtime eshte peshkop.

[redaktoni] Nuncit dhe ndihmëspeshkopët

Si cdo shtet tjeter, edhe Vatikani i perfaqesuar nga Selia e Shenjtë, mban lidhje diplomatike me shtetet e tjera. Keta pefaqsues jane Nuncit, te cilet mbajne lidhje te shendosha me Kishen e Lindjes. Nunci ndihmohet nga nje ndihmes-peshkop.

Ndihmes-peshkopi nga ana e tij, perkrah peshkopin e nje dioqeze.

[redaktoni] Prifterit dhe famullitaret

Peshkopet ndihmohen nga prifterinjte dhe per sherbesen jo prifterore diakonet (dhjaket). Vete besimtaret jane te bashkuar nga famullia, e cila eshte pjese e truallit te nje dioqeze dhe drejtohet nga nje prift si famulltar apo bari. Prifterit mund te kryejne shume funksione jo te lidhura drejtperdrejte me veprimtarine e rregullt baritore, si studimi, kerkimi, mesimi ose puna zyrtare.

[redaktoni] Diakoni

Diakoni (διάκονος diakonos = sherbyes) ose dhjaku eshte sherbyes me i vogel se prifti dhe eshte ndihmes i tij. Ai predikon fjalen e Perendise, mund te pagezoje, te ndihmoje ne lidhjen e kurores se nje martese, bashkerendisin drejtimin dhe mbledhjen e ndihmesave me te holla nga besimtaret ne kishe.

[redaktoni] Bashkësitë dhe Urdhërat fetarë

[redaktoni] Fretërit dhe murgjit

[redaktoni] Shiko edhe

[redaktoni] Lidhje të jashtme