จังหวัดพิจิตร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
จังหวัดพิจิตร
Phichit
สถิติ
อำเภอเมือง: อำเภอเมืองพิจิตร
พื้นที่: 4,531.0 ตร.กม.
อันดับที่ 47
ประชากร: 557,883 (พ.ศ. 2549 เมษายน)
อันดับที่ 44
ความหนาแน่น: 123 คน/ตร.กม.
อันดับที่ 35
ISO 3166-2: TH-66
ผู้ว่าราชการจังหวัด: นายพินิจ พิชยกัลป์
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2548)
แผนที่
แผนที่ประเทศไทย เน้นพิจิตร

สารบัญ

[แก้] ข้อมูลทั่วไป

"พิจิตร" เมืองพญาชาลวัน ถิ่นกำเนิดนิทานเรื่อง ไกรทอง เป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ทางภาคเหนือตอนล่าง มีความหมายว่า "เมืองงาม" ตั้งอยู่ระหว่างจังหวัดนครสวรรค์และจังหวัดพิษณุโลก มีแม่น้ำน่านและแม่น้ำยมไหลผ่าน ตัวเมืองอยู่ริมฝั่งแม่น้ำน่าน พิจิตรเป็นเมืองเก่าแก่ในสมัยสุโขทัย ปรากฎข้อความในศิลาจารึกหลักที่หนึ่งของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และในศิลาจารึกหลักที่แปด รัชกาลพระยาลิไท เรียกว่า "เมืองสระหลวง" ซึ่งมีสถานะเป็นหัวเมืองเอกของกรุงสุโขทัย ต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยารัชสมัยของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถได้เปลี่ยนชื่อเป็น "เมืองโอฆบุรี" ซึ่งแปลว่า "เมืองในท้องน้ำ" ตามตำนานกล่าวว่า พระยาโคตรบอง เป็นผู้สร้างเมืองพิจิตร แต่จะสร้างในสมัยใดไม่ปรากฎ นอกจากนี้เมืองพิจิตรยังเป็นที่ประสูติของพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาพระองค์หนึ่งคือ สมเด็จพระศรีสรรเพชญที่ 8 หรือ สมเด็จพระพุทธเจ้าเสือ

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาพิจิตรเป็นหัวเมืองชั้นตรี ตำแหน่งเจ้าเมืองมีปรากฏตามพระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน ฯ ว่า ออกญาเทพาธิบดีศรีรณรงค์ฤาไชยอภัยพิรียภาหะ ศักดินา 5,000 ไร่ ซึ่งถือว่าเป็นขุนนางบรรดาศักดิ์ระดับสูง ในสมัยกรุงศรีอยุธยามีหัวเมืองชั้นตรีเพียง 7 เมืองเท่านั้นคือ เมืองพิชัย เมืองพิจิตร เมืองนครสวรรค์ เมืองพัทลุง เมืองชุมพร เมืองจันทบูรณ์ และเมืองไชยา จึงนับว่าในสมัยโบราณพิจิตรเป็นเมืองที่ค่อนข้างจะมีความสำคัญสูง จนตำแหน่งเจ้าเมืองมีการตราไว้ในพระไอยการฯ ซึ่งสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถได้ตราไว้

ในสมัยรัตนโกสินทร์ เมืองพิจิตรเป็นเพียงเมืองขนาดเล็ก แต่ก็ยังมีเจ้าเมืองปกครองเช่นเมืองอื่นๆ เมื่อถึงสมัยรัชกาลที่ 5 ทรงโปรดให้ย้ายเมืองพิจิตรมาตั้งที่บ้านคลองเรียงซึ่งเป็นคลองขุดใหม่ ลัดแม่น้ำน่านที่ตื้นเขิน คลองเรียงจึงกลายเป็นแม่น้ำน่านไป ส่วนบริเวณเมืองพิจิตรเก่ายังปรากฏโบราณสถานอยู่หลายแห่ง ซึ่งมีอายุตั้งแต่สมัยสุโขทัยถึงสมัยอยุธยา

[แก้] พระพิจิตรเกศคด

ตามตำนานเล่าว่าในสมัยโบราณ พิจิตรเป็นเมืองลูกหลวง ของกรุงสุโขทัย เวลามีศึกสงคราม ก็มักจะมีการเกณฑ์ชายฉกรรจ์ชาวพิจิตรไปรบ และนักรบจากเมืองพิจิตรนี้มีความกล้าหาญอย่างยิ่ง ก็มีผู้สงสัยว่าทำไมนักรบเหล่านี้จึงกล้าหาญ ก็มีความปรากฎว่า ชายฉกรรจ์เหล่านี้ ต่างมีพระเครื่อง ที่เป็นวัตถุมงคลติดตัวไปทุกคน และพระเครื่องเหล่านี้ก็แปลกกว่าที่อื่นๆ คือตรงเศียรพระจะเอียงไม่ตรง เข้าใจว่าพิมพ์ที่นำมาใช้หล่อพระนั้นจะทำไม่ตรง แต่ภายหลังก็เป็นที่นิยมกันว่า พระเครื่องของพระเกจิอาจารย์ต่างๆ ที่ทำขึ้นในเมืองพิจิตรในสมัยต่อมามักจะทำเกศให้คด เป็นรูปพิมพ์นิยม จึงเรียกกันติดปากว่า พิจิตรเกศคด

[แก้] สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

  • ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกบัวหลวง (Nymphaea lotus)
  • ต้นไม้ประจำจังหวัด: บุนนาค (Mesua ferrea)
  • คำขวัญประจำจังหวัด: ถิ่นประสูติพระเจ้าเสือ แข่งเรือยาวประเพณี พระเครื่องดีหลวงพ่อเงิน เพลิดเพลินบึงสีไฟ ศูนย์รวมใจหลวงพ่อเพชร รสเด็ดส้มท่าข่อย ข้าวเจ้าอร่อยลือเลื่อง ตำนานเมืองชาละวัน


[แก้] หน่วยการปกครอง

การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 3 กิ่งอำเภอ 89 ตำบล 852 หมู่บ้าน

  1. อำเภอเมืองพิจิตร
  2. อำเภอวังทรายพูน
  3. อำเภอโพธิ์ประทับช้าง
  4. อำเภอตะพานหิน
  5. อำเภอบางมูลนาก
  6. อำเภอโพทะเล
  7. อำเภอสามง่าม
  8. อำเภอทับคล้อ
  9. กิ่งอำเภอสากเหล็ก
  10. กิ่งอำเภอบึงนาราง
  11. กิ่งอำเภอดงเจริญ
  12. อำเภอวชิรบารมี
 แผนที่

[แก้] สถานที่ท่องเที่ยว

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น


  จังหวัดพิจิตร เป็นบทความเกี่ยวกับ จังหวัด อำเภอ หรือเขตการปกครองต่าง ๆ ของประเทศไทย ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ จังหวัดพิจิตร ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ


แก้ เมืองหลวง และ จังหวัดในประเทศไทย ธงไตรรงค์
เมืองหลวง : กรุงเทพมหานคร
ภาคเหนือ : กำแพงเพชร | เชียงราย | เชียงใหม่ | ตาก | นครสวรรค์ | น่าน | พะเยา | พิจิตร | พิษณุโลก | เพชรบูรณ์ | แพร่ | แม่ฮ่องสอน | ลำปาง | ลำพูน | สุโขทัย | อุตรดิตถ์ | อุทัยธานี
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : กาฬสินธุ์ | ขอนแก่น | ชัยภูมิ | นครพนม | นครราชสีมา | บุรีรัมย์ | มหาสารคาม | มุกดาหาร | ยโสธร | ร้อยเอ็ด | เลย | ศรีสะเกษ | สกลนคร | สุรินทร์ | หนองคาย | หนองบัวลำภู | อุดรธานี | อุบลราชธานี | อำนาจเจริญ
ภาคกลาง : ฉะเชิงเทรา | ชัยนาท | นครนายก | นนทบุรี | ปทุมธานี | ปราจีนบุรี | พระนครศรีอยุธยา | ลพบุรี | สมุทรปราการ | สระแก้ว | สระบุรี | สิงห์บุรี | อ่างทอง
ภาคตะวันออก : จันทบุรี | ชลบุรี | ตราด | ระยอง
ภาคตะวันตก : กาญจนบุรี | นครปฐม | ประจวบคีรีขันธ์ | เพชรบุรี | ราชบุรี | สมุทรสงคราม | สมุทรสาคร | สุพรรณบุรี
ภาคใต้ : กระบี่ | ชุมพร | ตรัง | นครศรีธรรมราช | นราธิวาส | ปัตตานี | พังงา | พัทลุง | ภูเก็ต | ยะลา | ระนอง | สงขลา | สตูล | สุราษฎร์ธานี
อยู่ระหว่างการพิจารณา : สุวรรณภูมิมหานคร
จังหวัดในอดีต : จังหวัดธนบุรี | จังหวัดพระตะบอง | จังหวัดพิบูลสงคราม | จังหวัดลานช้าง