เงาะป่า
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
![]() |
|
เงาะป่า | |
---|---|
กวี : | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ประเภท : | บทละคร |
คำประพันธ์ : | กลอนบทละคร |
ความยาว : | 899 บทกลอน |
สมัย : | รัตนโกสินทร์ |
ปีที่แต่ง : | พ.ศ. 2449 |
ชื่ออื่น : | - |
ลิขสิทธิ์ : | - |
![]() |
เงาะป่า เป็นวรรณคดีไทย ประเภท บทละครร้อยกรอง พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นในระหว่างการพักฟื้นหลังทรงพระประชวร โดยใช้เวลาเพียง 8 วันเท่านั้น
สารบัญ |
[แก้] ประวัติ
บทละครเรื่องเงาะป่านี้ แม้จะมีรูปแบบของกลอนบทละคร แม้ก็มิได้ทรงมีพระประสงค์เพื่อใช้เล่นละครแต่อย่างใด หากแต่ทรงแต่งขึ้นเพื่อเป็นที่ผ่อนคลายและสำราญพระทัย ทรงแต่งแล้วเสร็จเมื่อวันศุกร์ ที่ 2 กุมภาพันธ์ ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) (หากนับตามปัจจุบัน เป็น พ.ศ. 2449 แล้ว) แล้วได้แก้ไขอีกบ้างเล็กน้อยเมื่อทรงมีเวลา และได้ทรงพระราชนิพนธ์คำนำ เมื่อวันที่ 14 มีนาคม ในปีเดียวกัน แล้วโปรดฯ ให้ตีพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2456
ทั้งนี้ได้ทรงบันทึกเวลาที่ทรงพระราชนิพนธ์เอาไว้ท้ายเรื่องดังนี้
- พระนิพนธ์เงาะป่าว่าตามเค้า
- คนังเล่าแต่งต่อล้อมันเล่น
- ใช้ภาษาเงาะป่าว่ายากเย็น
- แต่พอเห็นเงื่อนเงาเข้าใจกัน
- ทำแปดวันครั้นมาถึงวันศุกร์
- สิ้นสนุกไม่มีที่ข้อขัน
- วันที่สองของเดือนกุมภาพันธ์
- ศกร้อยยี่สิบสี่มั่นจบหมดเอย
[แก้] ลักษณะคำประพันธ์และภาษา
บทละครเรื่องเงาะป่านี้แต่งด้วยกลอนบทละคร ตลอดทั้งเรื่อง มีการบอกเพลงกำกับไว้ด้วย ทรงใช้ภาษาอย่างเรียบง่ายแต่มีความไพเราะ ไม่มีศัพท์สูงๆ ที่เข้าใจยากอย่างวรรณคดีทั่วไป ทว่าได้ทรงสอดแทรกคำศัพท์ภาษาก็อย (ซาไก) ไว้โดยตลอด อย่างไรก็ตาม ก่อนถึงเนื้อเรื่อง มีบัญชีศัพท์ภาษาก็อยใส่ไว้เพื่อให้ผู้อ่านสามารถพลิกมาเปิดหาความหมายของคำศัพท์เหล่านั้นได้โดยสะดวก แต่แม้ผู้อ่านจะไม่ได้ย้อนกลับมาเปิดศัพท์ ก็คงอ่านได้รู้เรื่องโดยไม่ยาก เพราะมักทรงใช้คำศัพท์ภาษาก็อยควบคู่กับภาษาไทย ทำให้สามารถเดาความหมายภาษาก็อยได้
คำศัพท์ภาษาก็อยนี้ เดิมนั้นพระราชสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงเก็บมาจากเงาะป่าคนหนึ่ง ชื่อคนัง ที่ทรงนำไปเลี้ยง ทรงพระราชนิพนธ์ไว้ในคำนำว่า "ส่วนศัพท์ภาษาก็อยไล่เลียงจากอ้ายคนังทั้งนั้น แต่ไม่ใช่ไล่เลียงขึ้นสำหรับหนังสือนี้ ได้ชำระกันแต่แรกมา เพื่อจะอยากรู้รูปภาษาว่ามันเปนอย่างไร แต่คำให้การนั้นได้มากแต่เรื่องนกหนูต้นหมากรากไม้ เพราะมันยังเปนเด็ก บางทีผู้อ่านจะเหนื่อยหน่าย ด้วยคำที่ไม่เข้าใจมีมาก จึงได้จดคำแปลศัพท์ติดไว้ในสมุดเล่มนี้ด้วย"
[แก้] เนื้อหา
เป็นนิยายรักสามเส้า เรื่องราวของหนึ่งหญิงสองชายชาวป่า เล่าความรักของหนุ่มซมพลาที่มีต่อหญิงลำหับ ทว่าความรักของทั้งสองไม่สดใส ด้วยฮเนาหนุ่มชาวป่าอีกคน ได้เตรียมขอ การดำเนินเรื่องใช้ฉากในป่าโดยตลอด พรรณนาถึงความงดงามของธรรมชาติ โดยผ่านการแสดงของตัวละครในวิถีชีวิตชาวป่าซาไก โดยมีตัวประกอบที่โดดเด่น คือสองเพื่อนเกลอ คนังและไม้ไผ่ (น้องชาย)ของลำหับ
กระทรวงศึกษาธิการ]]เคยคัดมาไว้ในแบบเรียนภาษาไทยให้นักเรียนได้เรียนด้วย ดังนี้
[แก้] บางตอนจาก บทละครเรื่องเงาะป่า
๏ โอ๊ะเฮเฮเห่เฮเฮ | เห่เฮเฮเฮ้เห่ |
๏ ช้าหน่อยแม่นางก็อยเอย | อย่าทำใจน้อยหน้าตาบูดบึ้ง |
ยิ้มเสียให้แฉ่งอย่าแสร้งมึนตึง | ช้าหน่อยแม่นางก็อยเอย ฯ |
๏ ช้านิดแม่ชื่นจิตรเอย | อย่าใส่จริตกระดุ้งกระดิ้ง |
ดอกไม้หอมกรุ่นฉุนฤๅจะทิ้ง | ช้านิดแม่ชื่นจิตรเอย ฯ |
ช้าอืดแม่นางอืดเอย | ตามกันเปนยืดยักไหล่ฟ้อนรำ |
อย่าให้ช้านักจักเสียลำนำ | ช้าอืดแม่นางอืดเอย ฯ |
ช้าไว้แม่ชื่นใจเอย | รวังอกไหล่อย่าให้ปะทะ |
จะเกิดรำคาญขี้คร้านเอะอะ | ช้าไว้แม่ชื่นใจเอย |
อย่าแค้นแม่แสนงอนเอย | เวียนแต่ควักค้อนผูกคิ้วนิ่วหน้า |
ผัดอีกหน่อยหนึ่งให้ถึงเวลา | อย่าแค้นแม่สอนงอนเอย |
ชะต้าแม่ตาคมเอย | อย่าทำเก้อก้มเมียงเมินเขินขวย |
เหลือบมาสักนิดขอพิศตาสวย | ชะต้าแม่ตาคมเอย |
หน่อยแน่แม่กินรเอย | รำร่ายฟายฟ้อนให้ต้องจังหวะ |
อย่าทำตัวเตี้ยเห็นจะเสียระยะ | หนอยแน่แม่กินรเอย |
ถึงแล้วแม่แก้วตาเอย |
นอกจากนี้เหม เวชกร ยังได้นำพระราชนิพนธ์เรื่องเงาะป่ามาเขียนเป็นนิทานภาพ ความยาว 140 ภาพ เอาไว้ และในชั้นหลัง ยังมีภาพยนตร์ไทยเรื่อง "เงาะป่า" ที่เขียนบทขึ้นตามพระราชนิพนธ์เรื่องนี้ด้วย