ปางบำเพ็ญทุกรกิริยา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

พระพุทธรูปปางบำเพ็ญทุกรกิริยา
พระพุทธรูปปางบำเพ็ญทุกรกิริยา

ปางบำเพ็ญทุกรกิริยา เป็นชื่อเรียกพระพุทธรูปในลักษณะอิริยาบทนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ทั้งสองซ้อนกันบนพระเพลา (ตัก) พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย มองเห็นพระวรกายซูบผอมจนพระอัฐิ (กระดูก) และพระนหารุ (เส้นเอ็น) ปรากฏ ลักษณะพระวรกายผ่ายผอมเห็นหนังติดกระดูก

สารบัญ

[แก้] ประวัติความเป็นมา

การบำเพ็ญทุกรกิริยา (กิริยาที่ทำได้โดยยาก ได้แก่การบำเพ็ญเพียรเพื่อบรรลุธรรมวิเศษ ด้วยวิธีการทรมานตนด้วยวิธีต่างๆ เป็นวิธีของโยคี) หลังจากที่พระบรมโพธิสัตว์ (พระพุทธเจ้าก่อนบรรลุธรรม)เมื่อพระองค์ทรงศึกษาจนสำเร็จสมาบัติ 7 จากสำนักอาฬารดาบส กาลามโคตร และสมาบัติ 8 จากสำนักอุทกดาบส รามบุตร และอุทกดาบสได้ตั้งพระบรมโพธิสัตว์ไว้ในตำแหน่งอาจารย์เสมอด้วยตนเอง แต่พระบรมโพธิสัตว์เห็นว่าวิชาที่ศึกษามายังมิใช่หนทางแห่งโพธิญาณ จึงอำลาออกจากสำนัก ทรงแสวงหาหนทาง ตรัสรู้ด้วยพระองค์เอง ณ ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม มีปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 ได้แก่ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ อัสสชิ เป็นอุปัฏฐาก พระบรมโพธิสัตว์ทรงกระทำทุกรกิริยา เช่น ลดอาหารลงทีละน้อยจนถึงงดเสวย ร่างกายซูบผอม พระโลมา ( ขน ) มีรากเน่าหลุดออกมา แลเห็นพระอัฐิได้ชัดเจน ไปทั่วพระวรกาย การกลั้นลมอัสสาสะปัสสาสะ ทรงบำเพ็ญทุกรกิริยาติดต่อกันเป็นเวลา 6 ปี จนมีพระวรกายผ่ายผอมแต่ก็ยังคงไม่ได้พบหนทางหลุดพ้นจากทุกข์ได้ เพราะเป็นการปฏิบัติฝ่ายอัตตกิลมถานุโยค ในที่สุดพระองค์จึงทรงเลิกการบำเพ็ญทุกรกิริยา

[แก้] ลักษณะพระพุทธรูป

[แก้] ความเชื่อและคตินิยม

การสร้างพระพุทธรูปลักษณะปางทุกรกิริยานี้เพื่อแสดงให้เห็นถึงความเพียรที่ปฏิบัติได้ยากยิ่งหาที่เปรียบไม่ได้

[แก้] อ้างอิง

  1. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. ตำนานพุทธเจดีย์. ธนบุรี  : ศิลปาบรรณาคาร โรงพิมพ์รุ่งวัฒนา, 2513.
  2. เรื่องพระพุทธรูปปางต่างๆ หลวงบริบาลบุรีรัตน์ และนายเกษมบุญศรี (พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์ขึ้นเพื่อพระราชทานในงานพระราชกุศลราชคฤหมงคลขึ้นพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2500)
  3. สกุลศิลปพระพุทธรูปในประเทศไทย อาจารย์จิตร บัวบุศย์
  4. ศิลปในประเทศไทย ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิสกุล
  5. เว็บไซตธรรมะไทย
  6. เว็บไซต เล็กพลูโต
  7. เว็บไซต บ้านฝัน


พระพุทธรูปปางต่าง ๆ

ขัดสมาธิเพชร | ขับพระวักกลิ | ขอฝน | จงกรมแก้ว | ฉันสมอ | ชี้มาร | ชี้อัครสาวก | ชี้อสุภะ | ถวายเนตร | ทรงจีวร | ทรงตัดเมาลี | ทรงทรมานช้างนาฬาคิรี | ทรงทรมานพระยาวานร | ทรงพยากรณ์ | ทรงพระสุบิน | ทรงพิจารณาชราธรรม | ทรงรับผลมะม่วง | ทรงรับมธุปายาส | ทรงรับหญ้าคา | ทรงรับอุทกัง | ทรมานพระยามหาชมพู | บำเพ็ญทุกรกิริยา | นาคปรก | นาคาวโลก | ปฐมเทศนา | ปฐมบัญญัติ | ประดิษฐานรอยพระพุทธบาท | ประทับเรือขนาน | ประทานเอหิภิกขุ | ประทานธรรม | ประทานพร | ประทานอภัย | ประสานบาตร | ประสูติ | ปรินิพพาน | ปลงอายุสังขาร | ปัจเจกขณะ | ป่าเลไลย | ปลงกรรมฐาน | ปาฏิหาริย์ | เปิดโลก | โปรดพกาพรหม | โปรดพุทธบิดา | โปรดพุทธมารดา | โปรดสัตว์ | โปรดสุภัททปริพาชก | โปรดองคุลีมาลโจร | โปรดอสุรินทราหู | โปรดอาฬาวกยักษ์ | พระเกศธาตุ | ภัตตกิจ | มหาภิเนษกรมณ์ | มารวิชัย | รับสัตตูก้อนสัตตูผง | รำพึง | เรือนแก้ว | ลอยถาด | ลีลา | สนเข็ม | สมาธิ | สรงน้ำฝน | เสด็จลงจากดาวดึงส์ | เสวยมธุปายาส | แสดงโอวาทปาฏิโมกข์ | แสดงโอฬาริกนิมิต | แสดงยมกปาฏิหาริย์ | ห้ามญาติ | ห้ามพยาธิ | ห้ามพระแก่นจันทร์ | ห้ามมาร | ห้ามสมุทร | อุ้มบาตร| อธิษฐานเพศบรรพชิต


  ปางบำเพ็ญทุกรกิริยา เป็นบทความเกี่ยวกับ ศาสนา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ ปางบำเพ็ญทุกรกิริยา ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ