พระมเหสี เจ้าจอม พระราชโอรส และ พระราชธิดา ในรัชกาลที่ ๔

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชโอรส-ธิดา ทั้งหมด ๘๒ พระองค์ พระนามของพระราชโอรส-ธิดานั้น ทรงเลือกพระราชทานด้วยพระองค์เอง ทั้งยังทรงผูกดวงพระชะตากำกับคาถาพระราชทานพรไว้ด้วยทุกพระองค์ มักจะทรงตั้งพระนามพระราชโอรสธิดาที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเดียวกัน คล้องจองเป็นชุด เช่น

  • จุฬาลงกรณ์-จันทรมณฑล-จาตุรนต์รัศมี-ภาณุรังษีสว่างวงศ์
  • อุณากรรณ-เทวัญ-สุนันทา-สว่างวัฒนา-เสาวภาผ่องศรี-สวัสดิโสภณ

สารบัญ

[แก้] พระมเหสี

รัชกาลที่ ๔ ทรงมีพระมเหสีทั้งหมดเพียง ๒ พระองค์เท่านั้น ได้แก่

[แก้] สมเด็จพระนางเจ้า โสมนัสวัฒนาวดี

สมเด็จพระนางเจ้า โสมนัสวัฒนาวดี ทรงเป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับสถาปนาเป็น พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าหญิงโสมนัสวัฒนาวดี เมื่อมีพระชนมายุได้ ๑๘ พรรษา

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ขึ้นเสวยสิริราชสมบัติ ก็จึงทรงสถาปนาพระนางเป็น สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี ตรงกับวันอาทิตย์ที่ ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๓๙๔ นับเป็นพระอัครมเหสีพระองค์แรก แต่ก็ได้ทรงดำรงตำแหน่งได้เพียง ๙ เดือนเท่านั้น ก็สิ้นพระชนม์ ทรงมีพระราชโอรส ๑ พระองค์ เรียกกันโดยทั่วไปว่า สมเด็จเจ้าฟ้าโสมนัส สิ้นพระชนม์ในวันประสูติ

[แก้] สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี พระนามเดิม หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์ ต่อมา คือ พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์ และ สมเด็จพระนางเจ้ารำเพยภมราภิรมย์ พระราชเทวีพระธิดาในกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ ทรงเป็นพระราชนัดดาในรัชกาลที่ 3 ทรงเป็นอัครมเหสีพระองค์ที่สอง ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดีที่วันที่ ๑๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๓๗๗ แต่พระองค์ก็ทรงเป็นพระราชินีที่มีพระชนมายุน้อยมาก เริ่มรับราชการในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่พระชนมายุได้เพียง ๑๘ พรรษา และเสด็จสวรรคตเมื่อวันจันทร์ ตรงกับวันที่ ๙ กันยายน พ.ศ. ๒๔๐๔ สิริรวมพระชนมายุได้ ๒๘ พรรษา [1]

สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ทรงมีพระราชโอรส-ธิดาทั้งหมด ๔ พระองค์เช่นเดียวกัน ดังนี้

[แก้] เจ้าจอมมารดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัญจบเบญจมา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัญจบเบญจมา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบงเบิกบาน
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบงเบิกบาน
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรไทยเทพกัญญา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรไทยเทพกัญญา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนา
เจ้าจอมมารดาเปี่ยม(สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา)
เจ้าจอมมารดาเปี่ยม(สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา)
เจ้าจอมมารดากลิ่น
เจ้าจอมมารดากลิ่น
เจ้าจอมมารดาดวงคำ
เจ้าจอมมารดาดวงคำ
เจ้าจอมมารดาหุ่น (ท้าวทรงกันดาล)
เจ้าจอมมารดาหุ่น (ท้าวทรงกันดาล)
เจ้าจอมมารดาวาด (ท้าววรจันทร์)
เจ้าจอมมารดาวาด (ท้าววรจันทร์)

[แก้] เจ้าจอมมารดาเปี่ยม (สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา)

เจ้าจอมมารดาเปี่ยม (พ.ศ. ๒๓๘๒-๒๔๔๗) ธิดาท้าวสุจริตธำรง (นาค สุจริตกุล)และหลวงอาสาสำแดง (แดง) [2]

[แก้] พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย

พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย (หม่อมเจ้าหญิงแฉ่ ศิริวงศ์) (พ.ศ. ๒๓๘๑-๒๔๕๗) [3]

[แก้] เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แสง ปาลกะวงศ์

เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แสง ปาลกะวงศ์ ธิดาหม่อมเจ้านิ่ม และหม่อมฟัก ปาลกะวงศ์ (พระราชทานเพลิงศพ พ.ศ. ๒๔๗๓)[4]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประสานศรีใส (พ.ศ. ๒๔๐๗-๒๔๕๐)

[แก้] เจ้าจอมมารดาน้อย

เจ้าจอมมารดาน้อย (สิ้น พ.ศ. ๒๓๙๕) ธิดาพระอินทรอำไพ [5]

[แก้] เจ้าจอมมารดาแพ

เจ้าจอมมารดาแพ (สิ้น พ.ศ. ๒๔๐๔) ธิดาพระสำราญหฤทัย (อ้าว ธรรมสโรช) [6]

[แก้] เจ้าจอมมารดาพึ่ง(ผึ้ง)

เจ้าจอมมารดาพึ่ง ธิดาพระยาราชสงคราม (อิน อินทรวิมล) [7]

[แก้] เจ้าจอมมารดาจันทร์

เจ้าจอมมารดาจันทร์ (สิ้น พ.ศ. ๒๔๔๘) ธิดาพระยาพิพิธสมบัติ (สุข สุขสถิต) [8]

[แก้] เจ้าจอมมารดาเทื่ยง

เจ้าจอมมารดาเทื่ยง (พ.ศ. ๒๓๗๔-๒๔๕๖) ธิดาพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) [9]

[แก้] เจ้าจอมมารดาตลับ

เจ้าจอมมารดาตลับ ธิดาพระยาภูธราภัย(นุช บุณยรัตพันธุ์) [10]

[แก้] เจ้าจอมมารดาเอี่ยม

เจ้าจอมมารดาเอี่ยม (สิ้น พ.ศ. ๒๔๔๓) หลานพระยานุชิตชาญไชย (อ้น) [11]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา (พ.ศ. ๒๓๙๖-๒๔๑๖)

[แก้] เจ้าจอมมารดาเกศ (เกษ)

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงประภัศร (พ.ศ. ๒๓๙๗-๒๔๖๙)

[แก้] เจ้าจอมมารดาสำลี

เจ้าจอมมารดาสำลี (เจ้าคุณจอมมารดาสำลี) (พ.ศ. ๒๓๗๘-๒๔๔๓) ธิดาสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ(ทัด บุนนาค) [12]

[แก้] เจ้าจอมมารดากลิ่น

เจ้าจอมมารดากลิ่น (ซ่อนกลิ่น) (พ.ศ. ๒๓๗๙-๒๔๖๘) ธิดาพระยาดำรงค์ราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี) [13]

[แก้] เจ้าจอมมารดาบัว

เจ้าจอมมารดาบัว (สิ้น พ.ศ. ๒๔๔๑) ธิดาเจ้าพระยานคร (น้อย ณ นคร) [14]

[แก้] เจ้าจอมมารดาลัย (มาไลย)

เจ้าจอมมารดามาไลย หลานพระยาราชรองเมือง

  • พระองค์เจ้าหญิง (พ.ศ. ๒๓๙๘ สิ้นพระชนม์หลังจากประสูติ ๑ เดือน)
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสมอสมัยหรรษา (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๑๖)

[แก้] เจ้าจอมมารดาสังวาลย์

เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ (พ.ศ. ๒๓๘๒-๒๔๕๖) ธิดานายศัลยวิชัย (ทองคำ ณ ราชสีมา) [15]

[แก้] เจ้าจอมมารดาเอม

เจ้าจอมมารดาเอม (พ.ศ. ๒๓๘๓-๒๔๕๖) ธิดาหลวงปราณีประชาชน [16]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๒๖)

[แก้] เจ้าจอมมารดาหรุ่น

เจ้าจอมมารดาหรุ่น (พ.ศ. ๒๓๘๔-๒๔๗๒) ธิดาพระยาอภัยพิพิธ (กระต่าย) [17]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณวดี (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๗๖)

[แก้] เจ้าจอมมารดาแก้ว

เจ้าจอมมารดาแก้ว (สิ้น พ.ศ. ๒๔๔๔) [18]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวาณีรัตนกัญญา (พ.ศ. ๒๔๐๐-๒๔๗๘)

[แก้] เจ้าจอมมารดาโหมด

เจ้าจอมมารดาโหมด (พ.ศ. ๒๓๘๒-๒๔๖๒) ธิดาพระยาราชสงคราม(อิน อินทรวิมล) [19]

[แก้] เจ้าจอมมารดาหุ่น

เจ้าจอมมารดาหุ่น (ท้าวทรงกันดาล) (พ.ศ. ๒๔๘๕ - ๑๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๖) [20]

[แก้] เจ้าจอมมารดาดวงคำ

เจ้าจอมมารดาดวงคำ (เจ้าหนูมาน แห่ง เวียงจันทน์) (สิ้น พ.ศ. ๒๔๔๙) [21]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนา (พ.ศ. ๒๔๐๔-๒๔๖๘)
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี (พ.ศ. ๒๔๐๘-๒๕๐๕) พระราชธิดาพระองค์สุดท้ายในรัชกาลที่ ๔ ที่เสด็จทิวงคตช้าที่สุด

[แก้] เจ้าจอมมารดาเขียน

เจ้าจอมมารดาเขียน (พ.ศ. ๒๓๘๕-๒๔๘๔) ธิดาท่านอัน และท่านอิ่ม สิริวรรณ [22]

[แก้] เจ้าจอมมารดาชุ่ม

เจ้าจอมมารดาชุ่ม (พ.ศ. ๒๓๘๗-๒๔๔๖) ธิดาพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) [23]

[แก้] เจ้าจอมมารดาเพ็ง

เจ้าจอมมารดาเพ็ง ธิดาเจ้ากรมเกาเหลาจีน [24]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านงคราญอุดมดี (พ.ศ. ๒๔๐๕-๒๔๗๔)

[แก้] เจ้าจอมมารดาเหม (ท้าวสมศักดิ)

เจ้าจอมมารดาเหม (พ.ศ. ๒๓๘๓-๒๔๖๕) ธิดาพระอัคนีสร(พิณ)และขรัวยายแย้ม ต่อมาเจ้าจอมมารดาเหมได้เป็นท้าวสุภัติการภักดี เลื่อนเป็นท้าวอินทรสุริยา แล้วเลื่อนเป็นท้าวสมศักดิ์ ในรัชกาลที่ ๕ [25]

[แก้] เจ้าจอมมารดาวาด (ท้าววรจันทร์)

เจ้าจอมมารดาวาด (พ.ศ. ๒๓๘๔-๒๔๘๒) ธิดาท่านสมบุญและท่านถ้วย ต่อมาได้เลื่อนเป็นท้าววรจันทร์ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ [26]

[แก้] เจ้าจอมมารดาห่วง

เจ้าจอมมารดาห่วง (สิ้น พ.ศ. ๒๔๖๑) ธิดาขุนเทพและท่านเกษ [27]

[แก้] เจ้าจอมมารดาแสง

เจ้าจอมมารดาแสง (พ.ศ. ๒๓๘๙-๒๔๖๙) [28]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประไพศรีสอาด (พ.ศ. ๒๔๑๐-๒๔๕๓)

[แก้] เจ้าจอมมารดาสุ่น (ท้าววนิดาวิจารินี)

เจ้าจอมมารดาสุ่น ธิดาพระยาสุรินทรราชเสนี(จัน กุสุมลจันทร์) ต่อมาได้เลื่อนยศเป็นท้าววนิดาวิจารินี [29]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประพาฬรัศมี (พ.ศ. ๒๔๐๘-๒๔๔๖)

[แก้] เจ้าจอมมารดาหว้า

เจ้าจอมมารดาหว้า ธิดาปลัดโรงทานอิ่ม [30]

  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์พรรณ (พ.ศ. ๒๔๐๘-๒๔๓๗)

[แก้] เจ้าจอมมารดาเชย

เจ้าจอมมารดาเชย (สิ้น พ.ศ. ๒๔๕๑) [31]

  • พระองค์เจ้าหญิง ประสูติวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๑๐ สิ้นพระชนม์ในวันที่ประสูติ

[แก้] เจ้าจอมมารดาพุ่ม

เจ้าจอมมารดาพุ่ม ธิดานายศัลยวิชัย (ทองคำ ณ นครราชสีมา) (พระราชทานเพลิงศพ พ.ศ. ๒๔๖๙) [32]

  • พระองค์เจ้าหญิงพุทธประดิษฐา (พ.ศ. ๒๔๑๐ พระชันษา ๔ ปี)

[แก้] เจ้าจอมมารดาอิ่ม (ท้าวศรีสัจจา)

เจ้าจอมมารดาอิ่ม รัชกาลที่ ๕ โปรดฯ ให้เป็นท้าวโสภานิเวศน์ แล้วเลื่อนเป็นท้าวศรีสัจจา (พระราชทานเพลิงศพ พ.ศ. ๒๔๕๐) [33]

  • พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๑๑ สิ้นพระชนม์ในวันประสูติ

[แก้] เจ้าจอม

[แก้] พระราชธิดาในรัชกาลที่ ๔ ที่ได้ทรงกรม

พระราชธิดาในรัชกาลที่ ๔ ที่ได้ทรงกรมทั้ง ๔ พระองค์มีรายพระนามต่อไปนี้ (ตามลำดับพระอิสริยยศ)

  1. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑล กรมหลวงวิสุทธิกระษัตริย์ รัชกาลที่ ๕ ทรงสถาปนาเมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว ทรงเป็นพระเจ้าน้องนางเธอร่วมพระมารดาในรัชกาลที่ ๕
  2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรรณิการ์แก้ว กรมขุนขัตติยกัลยา รัชกาลที่ ๕ สถาปนาเมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว ทรงเป็นพระพี่นางในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
  3. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมาวดี ศรีรัตนราชธิดา กรมหลวงสมรรัตนสิริเชษฐ์
  4. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภา กรมหลวงทิพยรัตนกิริฎกุลินี

[แก้] ดูเพิ่ม