User:Emir214/Kasaysayan ng Pilipinas

Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.

Nagsimula ang kasaysayan ng Pilipinas nang dumating ang mga sinaunang tao sa Pilipinas sa pamamagitan ng mga tulay na lupa 30,000 taon na ang nakalilipas. Ang unang tala na pagbisita na mula sa Kanluran ay ang pagdating ni Fernando Magallanes sa Pulo ng Homonhon, sa timog-silangan ng Samar noong ika-16 ng Marso, 1521. Nagtayo ng mga permanenteng paninirahan sa Cebu kasabay ng ekspedisyon ni Miguel López de Legazpi noong 1565, at marami pang mga paninirahan ang itinatag pa-Hilaga hanggang sa maabot ng mga kolonyalista ang Look ng Maynila sa pulo ng Luzon. Nagtatag ng isang ciudad (town) sa Maynila at dito nagsimula ang panahon ng kolonyalisasyon ng España na nagtagal ng tatlong siglo.

Nagsimula ang rebolusyon laban sa España noong Abril ng 1896, na pagkaraan ng dalawang taon ay humantong sa proklamasyon ng kalayaan at ang pagtatatag ng Unang Republika ng Pilipinas. Ngunit, ang Kasunduan sa Paris, na naganap sa katapusan ng Digmaang Español-Amerikano, ay naglipat ng pamamahala sa Pilipinas sa Estados Unidos. Nagsimula ang kolonyal na pamamahala ng Estados Unidos sa Pilipinas noong Disyembre ng 1899, kasama ang limitadong lokal na pamamahala noong 1905. Ang parsyal na pagsasarili ay iginawad noong 1935, bilang paghahanda sa isang ganap ng kalayaan mula sa Estados Unidos noong 1945. Ngunit ang 10-taong transisyon mula sa komonwelt patungo sa isang soberanyang bansa ay naantala dahil sa pagsakop ng Hapon sa Pilipinas noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Kaya ang ganap na kalayaan ay iginawad sa Pilipinas noong Hulyo 1946.

Umunlad ang ekonomiya ng Pilipinas noong dekada 50's at 60's, ngunit nagkaroon ng kaguluhan noong mga huling taon ng 60's at mga unang taon ng 70's laban sa mapang-aping diktatoryal ni Pangulong Ferdinand Marcos na nagdeklara ng batas militar noong 1972. Dahil sa malapit na relasyon ng Pangulo ng Estados Unidos na si Ronald Reagan kay Pangulong Marcos, sinuportahan pa rin siya ng Estados Unidos kahit na kilala ang kanyang administrasyon sa malawak na kurapsyon at pang-aabuso ng mga tao. Ang mapayapang Rebolusyon sa EDSA noong 1986 ang nagpatalsik kay Marcos (na tumakas sa Hawai'i lulan ng isang helikopter na pag-aari ng militar ng Estados Unidos, kung saan siya ipinatapon hanggang sa siya'y mamatay) at ang nagbalik ng demokrasya sa bansa. Ngunit nang nagsimula ang panahong iyon, nagkaroon ng hindi pagkakaunawaan sa pulitika at humina ang ekonomiya ng bansa.

Mga nilalaman

[baguhin] Unang kasaysayan

Mga Negrito, Indones at Malay ang mga prinsipal na mamamayan ng Pilipinas. Naganap pa ang iba pang migrasyon sa pamamagitan ng pagbiyahe sa tubig at nangyari sa loob ng ilang libong taon.

[baguhin] Pamumuno ng España (1521-1898)

[baguhin] Mga unang expedisyon ng España

[baguhin] Kolonya ng España

[baguhin] Pagbagsak ng pamumuno ng España

[baguhin] Panahong kolonyal ng Amerikano (1898-1946)

[baguhin] Digmaang Pilipino-Amerikano

[baguhin] Kolonya ng Estados Unidos

[baguhin] Komonwelt

[baguhin] Ikalwang Digmaang Pandaigdig at ang pagsakop ng mga Hapones

[baguhin] Malayang Pilipinas at ang Ikatlong Republika (1946-1972)

Nagkaroon ng halalan noong 1946, na nagluklok kay Manuel Roxas bilang unang pangulo ng malayang Republika ng Pilipinas. Ibinalik ng Estados Unidos ang soberanya ng Pilipinas noong ika-4 ng Hulyo, 1946. Ngunit ang ekonomiya ng Pilipinas ay nanatiling umasa sa ekonomiya ng Estados Unidos, ayon kay Paul McNutt, high commisioner ng Estados Unidos, kaysa kahit isang estado sa buong Estados Unidos. Ang Philippine Trade Act, na ipinasa bilang isang kondisyon para makatanggap ng perang gagamitin sa rehabilitasyon ng Pilipinas mula sa digmaan na nanggaling sa Estados Unidos, ay lalong nagpalala sa relasyon ng dalawang bansa sa probisyon itong itali ang ekonomiya ng dalawang bansa. Isang kasunduan na militar ang nilagdaan noong 1947 na nagtakda sa Estados Unidos ng 99-taong pag-uupa sa mga piling base militar sa bansa (binawasan ito 25 taon simula noong 1967).

[baguhin] Panahon ni Marcos at ang Batas Militar (1972-1986)

[baguhin] Batas militar

[baguhin] Ikaapat na Republika

[baguhin] Ngayon (1986-kasalukuyan)