Việt Nam Lập hiến Đảng
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Việt Nam Lập hiến Đảng (chữ Hán: 越南立憲黨) do Bùi Quang Chiêu (1872 –1945) hội trưởng Hội Trí Tri, chủ bút tờ Tribune Indigène ,một kỹ sư canh nông, có quốc tịch Pháp thành lập.
Mục lục |
[sửa] Người sáng lập
Bùi Quang Chiêu xuất thân từ gia đình nhà nho nhưng hoàn toàn theo tây học, năm 21 tuổi (năm 1893) ông sang Pháp du học ở trường kỹ sư canh nông Institut National Agronomique. Trở về nước ông làm công chức cho chính quyền thuộc địa Pháp cương vị kỹ sư canh nông.
[sửa] Giai cấp
Lập hiến Đảng là đảng phái chính trị theo chiều hướng hiện đại của tầng lớp giầu có ở miền nam Việt Nam bao gồm những công chức người Việt trong chính quyền Pháp, những địa chủ giầu có thôn quê và một số những nhà kinh doanh tây học.
[sửa] Chủ trương
Chủ trương của Lập hiến Đảng là đấu tranh ôn hòa, thỏa hiệp với thực dân Pháp vào đầu thập kỷ 20 của thế kỷ 20 nhằm dành quyền lợi về kinh tế cho người Việt, chủ trương dành độc lập dân tộc thông qua việc duy tân, thu nhập và phát triển văn hóa mới theo phương tây.
[sửa] Cơ quan ngôn luận
Tờ báo Tribune Indigène ra đời từ tháng 7 năm 1917 xuất bản ở Nam Kỳ là cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Lập hiến từ năm 1919, cùng với tờ Nam Phong ở Bắc Kỳ là hai tờ báo do Toàn quyền Đông Dương Albert Sarrault chỉ đạo thành lập từ quỹ đen lấy từ ngân sách của phủ Toàn Quyền nhằm thu hút sự ủng hộ của tầng lớp trên trong xã hội của người Việt với chính quyền thuộc địa và bảo hộ. Nhưng nó nhanh chóng trở thành công cụ của tầng lớp giầu có người Việt đấu tranh trên khía cạnh kinh tế trong phong trào chủ nghĩa kinh tế quốc gia, nhất là trong chiến dịch tẩy chay hàng hóa người Hoa năm 1919 và ủng hộ việc tham gia các hoạt động tài chính, ngân hàng trong nền kinh tế của người Việt vào giữa thập niên 1920.
[sửa] Uy tín và hoạt động
Vào những năm đầu thập niên uy tín Lập hiến Đảng rất lớn nhưng do các hạn chế về tầm nhìn vận động quần chúng lao động, ngần ngại trong việc vận động quần chúng đấu tranh, chỉ muốn thỏa hiệp với chính quyền để đạt được tiến bộ dân chủ và độc lập, trong khi chính quyền thực dân thì giữ mãi thái độ ngoan cố và xảo quyệt để duy trì quyền lực nên đảng Lập hiến bị chính quyền thao túng và chi phối. Các đảng viên là công chức bị trù dập, họ không đủ dũng khí để thoát ly hẳn chính quyền vì một phần lớn quyền lợi của họ có liên quan mật thiết đến chính quyền, vì vậy sự đấu tranh chính trị của họ nửa vời và không phát triển rộng khắp, đi sâu vào tầng lớp bị trị.