Hạ chí

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Hai mươi tư tiết khí
Kinh độ Tiết khí Dương lịch
Xuân
315° Lập xuân 4-5 / 2
330° Vũ thủy 19 / 2
345° Kinh trập 5 / 3
Xuân phân 21 / 3
15° Thanh minh 5 / 4
30° Cốc vũ 20 / 4
Hạ
45° Lập hạ 6 / 5
60° Tiểu mãn 21 / 5
75° Mang chủng 6 / 6
90° Hạ chí 21 / 6
105° Tiểu thử 7 / 7
120° Đại thử 23 / 7
Thu
135° Lập thu 7 / 8
150° Xử thử 23 / 8
165° Bạch lộ 8 / 9
180° Thu phân 23 / 9
195° Hàn lộ 8 / 10
210° Sương giáng 23 / 10
Đông
225° Lập đông 7 / 11
240° Tiểu tuyết 22 / 11
255° Đại tuyết 7 / 12
270° Đông chí 22 / 12
285° Tiểu hàn 6 / 1
300° Đại hàn 21 / 1

Hạ chí, theo thuật ngữ thiên văn học, là thời điểm liên quan đến vị trí của hành tinh trên quỹ đạo quanh Mặt Trời. Nó là lúc kinh độ Mặt Trời bằng 90 độ.

[sửa] Trên Trái Đất

Hạ chí là ngày mà thời gian ban ngày dài nhất và thời gian ban đêm ngắn nhất nếu vị trí của người quan sát không phải ở hai cực. Thời gian này thông thường rơi vào ngày 21 tháng 6 hoặc 22 tháng 6 (ở Bắc Bán Cầu) hoặc 21 tháng 12 hay 22 tháng 12 (ở Nam Bán Cầu). Tuy nhiên cách định nghĩa này có phần không rõ ràng do độ nghiêng lớn nhất của trục quay Trái Đất là xấp xỉ 23,45° nên đối với những người quan sát ở các vĩ độ cao hơn 66,55° bắc sẽ thấy thời gian ban ngày trong những ngày cận kề với thời điểm Hạ chí ở nửa bán cầu này có thể kéo dài đến 24 h (Xem thêm đêm trắng để biết rõ hơn); hoặc ngược lại, ở Nam Bán Cầu trong những ngày xung quanh ngày 21-22 tháng 12. Do vậy không thể biết chính xác ngày nào là ngày Hạ chí theo kiểu định nghĩa này.

Sự chiếu sáng Trái Đất bởi Mặt Trời vào thời điểm Hạ chí ở Bắc Bán Cầu
Sự chiếu sáng Trái Đất bởi Mặt Trời vào thời điểm Hạ chí ở Bắc Bán Cầu

Ngày Hạ chí là ngày chứa điểm Hạ chí tính theo múi giờ địa phương.

Theo quan điểm của người Trung Hoa và các dân tộc chịu ảnh hưởng của nền văn hóa Trung Quốc cổ đại thì ngày Hạ chí là phù hợp với các tính toán của thiên văn học đối với Bắc Bán Cầu. Xem thêm tiết khí.

Giữa mùa hè là khoảng thời gian quanh ngày Hạ chí đối với nhiều nước, tuy có ngoại lệ như Mỹ thì Hạ chí lại là ngày bắt đầu mùa hè. Có nhiều lễ hội truyền thống được tổ chức vào ngày Hạ chí như Lễ hội Sankt Hans Aften của Đan Mạch hay lễ hội Litha của đạo Wicca, một trong tám lễ hội Sabbat của những người theo đạo đa thần giáo kiểu mới (neopagan) này.

[sửa] Xem thêm