Hồng y (Công giáo)

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Xem nghĩa khác tại bài hồng y

Hồng y là chức vị giáo sĩ cấp cao nhất trong Giáo hội công giáo La Mã, sau Giáo Hoàng.

Mục lục

[sửa] Từ nguyên

Tuy đến từ danh từ tiếng Latinh cardo (có nghĩa là "bản lề", "khớp nối" hay "điểm mấu chốt)", tên của các vị giáo sĩ cấp cao nhất này là cardinalis trong tiếng Latinh và có thể được dịch thành "yếu tố thuộc bản chất, nền tảng, hay trụ cột". Tuy nhiên, trong tiếng Việt thì từ "Hồng y" lại được gọi theo màu y phục - "Hồng" tức là đỏ, "Y" tức là áo - bởi vì không có danh từ xứng hợp để dịch sát nghĩa của danh từ gốc Latinh.

[sửa] Bổ nhiệm

Giáo Hoàng có quyền tuyệt đối và hoàn toàn tự do trong việc bổ nhiệm Hồng y và có thể làm bằng hai thể thức:

  • Công khai tuyên bố danh sách: thông thường.
  • Giữ kín tên vị được bổ nhiệm (in pectore): vì hoàn cảnh chưa cho phép tiết lộ.

Sau khi được bổ nhiệm Hồng y tức khắc thuộc hàng Giáo sĩ Roma, trở thành công dân của Vatican.

[sửa] Điều kiện

Trong Công đồng Vatican II, tất cả các Hồng y đều phải qua chức Giám mục, cũng có trường hợp ngoại lệ gọi là "Luật trừ".

[sửa] Phân bậc

Tất cả các Hồng y trên thế giới hợp thành Viện Hồng y và do một Hồng y niên trưởng đứng đầu (unus inter pares). Hồng y được chia thành ba bậc. Việc phân bậc Hồng y là một truyền thống lâu đời, chỉ ba Thừa tác vụ có "chức Thánh" trong giáo hội là: Hồng y Giám mục, Hồng y Linh mục và Hồng y Phó tế nhưng không có sự khác biệt lớn.

  • Hồng y Giám mục: là các những Hồng y có một tước hiệu của một trong bảy giáo phận xung quanh Roma (Ostia, Palestrina, Albano, Frascati, Porto Santa Rufina, Sabina Poggio Mirteto và Velletri Segni). Thực tế hiện nay chỉ có sáu Hồng y Giám mục mà thôi. Lý do là vì Hồng y niên trưởng luôn giữ tước hiệu của giáo phận Ostia, và thêm một giáo phận khác cũng ở xung quanh Roma nếu Hồng y này đã có trước. Hồng y niên trưởng hiện nay là Hồng y Bernardin Gantin có hai tước hiệu: Palestrina (đã có trước) và Ostia (sau khi được bầu làm Niên trưởng).
  • Hồng y Linh mục: là các vị đứng đầu các giáo phận khác trên toàn thế giới
  • Hồng y Phó tế: là các vị đứng đầu một cơ quan của Tòa thánh Vatican. Bậc Hồng y Phó tế cũng có thể chuyển sang bậc Hồng y Linh mục khi đã ở bậc Hồng y Phó tế 10 năm. Tuy nhiên, một khi đã chuyển lên bậc Hồng y Linh mục thì phải đổi cả tước hiệu nhà thờ chính tòa và dĩ nhiên là có quyền ưu tiên trên các Hồng y Linh mục cụ thể là được bổ nhiệm làm Hồng y sau mình.

[sửa] Nhiệm vụ và quyền hạn

Hồng y là những người trực tiếp bầu Giáo Hoàng và duy nhất được ứng cử làm Giáo Hoàng. Trong bầu chọn Giáo Hoàng, Hồng y đứng đầu các Hồng y Phó tế thì có nhiệm vụ loan báo cho dân chúng chờ đợi tại Quảng trường Thánh Phêrô biết tên của Hồng được bầu làm Giáo Hoàng.

Nếu không phải là giám mục coi sóc một giáo phận nào đó thì các Hồng y bắt buộc phải ở Roma. Các Hồng y coi sóc các giáo phận trên thế giới phải đến Roma nếu Giáo Hoàng triệu tập.