Trần Xuân Bách
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Trần Xuân Bách (23 tháng 5, 1924 – 1 tháng 1, 2006) là chính khách, đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, người có chủ trương cải cách theo kiểu Gorbachov ở Việt Nam.
[sửa] Tiểu sử
Ông tên thật là Vũ Thiện Tuấnquê tại xã Nam Ninh, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Đã từng giữ các chức vụ: Phó Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình, Giám đốc Công an Khu III, Chánh Văn phòng Liên khu ủy III, Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh: Nam Định, Sơn Tây, Nam Hà, Trưởng Ban Tôn giáo vận Trung ương, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng.
Trần Xuân Bách đã tham gia Bộ chỉ huy tối cao chiến dịch tấn công Campuchia năm 1979 với tư cách là Phó Chính ủy, sau đó ông làm trưởng Ban B68 của Đảng Cộng sản việt Nam (chỉ đạo bộ máy hành chính của Campuchia).
Ông là Bí thư Trung ương Đảng từ khóa V (1982). Tại Đại hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (1986), ông được bầu làm ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng và được giao nhiệm vụ nghiên cứu về lý luận.
Ông đã có nhiều bài viết và phát biểu theo hướng đổi mới mạnh mẽ theo xu hướng đa nguyên, đa đảng khi trào lưu cải tổ do Gorbachov đưa ra đang lan tràn trong nhiều nước cộng sản. Do đó, tại Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 (tháng 3 năm 1990), Trần Xuân Bách đã bị phê phán gay gắt và bị kỷ luật, phải ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương. Ông được Nguyễn Cơ Thạch mời về làm chuyên viên tại Bộ Ngoại giao cho đến tháng 8 năm 1990 thì nghỉ hưu.
Ông từng phát biểu: "Dân chủ không phải là ban ơn, không phải là mở rộng dân chủ hay dân chủ mở rộng… Dân chủ là quyền của dân, với tư cách là người làm nên lịch sử, không phải là ban phát - do tấm lòng của người lãnh đạo này hay người lãnh đạo kia. Thực chất của dân chủ là khơi thông trí tuệ của toàn dân tộc và đưa đất nước đi lên kịp thời đại...".
Do lâm bệnh nặng, ông đã mất hồi 15 giờ 34 phút, ngày 1 tháng 1 năm 2006. Thông báo của Đảng Cộng sản Việt Nam gọi ông là "đồng chí" và ông được mai táng tại nghĩa trang Mai Dịch, Hà Nội, nơi chôn cất các nhân vật lãnh đạo cao cấp.
Ông là đại biểu Quốc hội các khóa II, III, IV, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội các khóa III, IV.
Ông đã được tặng thưởng các Huân chương Kháng chiến hạng nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hạng nhất, Huân chương Angkor của Nhà nước Campuchia.