Schansspringn

From Wikipedia

Schansspringn es een Olympische wintersport. De bedoelienge es om van van een schanse noo beneen te skieen en ton zo verre meugelik te springn. De sport es ontstoan in Nôorweegn in't begun van de 19de êeuw.

De typische oudienge van nen schansspringer (in dit geval Michael Uhrmann)
De typische oudienge van nen schansspringer (in dit geval Michael Uhrmann)

Inoud

[bewerk'n] Techniek

Schansspringn es nie zo gemakkelik als dat et erutziet. De belangrikste technische voardigheed'n zin

  • In eeste instantie moe je zorgn da je voldoende snelhid krigt ip de schanse. Deur gebukt te zitten krigt je mêer snelheid. Ip de normoale schanse kan de snelheid ozôo iplôop'n tot 95km/eure.
  • De belangrikste foase es het ofstôot'n van de schanstoafel: doar moe je vanut gehurkte stand uw verticoalse snelheid omzett'n in horizontoale snelheid. In een fractie van een seconde moe je beslissn om u te strekk'n. Zijje te loate of te vroeg, ton goa je nie verre geroak'n.
  • In de vlucht es't de bedoelienge om zoveel meugelik ip de (tegen)wind te drivn. Schansspringers zulln zoveel meugelijk ippervlak moaken dat deur de wind kan gedroagn weird'n
  • De landienge moe zo verre meugelik gebeurn, moar ôok me de beste techniek: de springers land'n best in de zogenoamde 'telemark' positie: knieen gebogen, en êen been vô 't andere. Ge meugt doarbie de grond nie roak'n met u and'n, of ge krigt oftrek va punt'n.
  • De mêeste schansspringers spring'n nu me under skies in de zogenoamde V-vorm. Vroeger sprongn ze me under skies parallel.

[bewerk'n] Punt'ndêelienge

Natuurlik es't de bedoeling om zoverre meugelik te geroak'n, moar t'es iets ingewikkelder om het totoal aantal punt'n te bereek'nen om te winnen:

  • Iedere schanse eit een zogenoamd K-punt: bie dienen ofstand krig je 60 punt'n, voo iedere meiter da je vôorn da punt land, krigt je 1.8 punt'n oftrek, voor iedere meiter da je loater land 1.8 punt'n bie.
  • Springers weird'n ôok beôordêeld deur een jury van vuf scheidsrechters: die geevn punt'n ip 20, en de liègste en ôogste score weird'n niet meegeteld
  • Soamn geeft da het eindtotoal voo êen ronde.
  • Normoal weird'n der twêe rond'n gesprongn in ne wedstrid: êen me olle gekwalificeerde dêelnemers, en een twêede me de beste 30 ut de êeste ronde.
De Holmenkollen (Oslo, Nôorweegn) in de zommer, de oudste schanse die nog in gebruk es
De Holmenkollen (Oslo, Nôorweegn) in de zommer, de oudste schanse die nog in gebruk es

[bewerk'n] Schansn

Der zin verschillende schansn, ruwweg ingedêeld in de volgende categorieen (gebaseerd ip udder K-punt):

  • K90 schansn of de normaalschansn
  • K120 schansn of de grôote schansn
  • vliegschansn: met een veel verder K-punt, ip die schansen weird'n gemakkelik ofstand'n over de 200 meiter gesprongn. Het absolute record stoat ip noame va Bjørn Einar Romøren (), die 239 meiters sprong in Planica, Slovenje.

[bewerk'n] Wedstrid'n

De beste schansspringers doen mee in de zogenoamde World Cup. Dat es een reekse van 25-30 wedstrid'n die deuregaan van eind November tot begun moarte (het winterseizoen in't Nôordelik olfrond. Een aantal van die wedstrid'n zin gegroepeerd in klêendere reeks'n:

  • 't sezoen begunt mêestol met het Nordic Tournament, die deuregoat in de Skandinavische land'n
  • Het belangrikste toernooi es het 4 schans'ntoernooi: rond de nieuwjoarsperiode zin da 4 wedstrid'n, twêe in Ôostenrik (Bischofshofen en Innsbruck), en twêe in Duutsland (Garmisch-Partenkirchen en Oberstdorf). Garmisch-Partenkirchen es de bekendste wedstrid allêen ol deur het tidstip dat ie deuregoat: ip nieuwjoarsdag achter het nieuwjoarsconcert.
  • De geweune wedstrid'n goan deure in de winterweekends: mêestol zin der 2 wedstrid'n per weekend gepland ip een bepoalde schanse, êen de zoaterdag en êen de zundag. Een aantal belangrike schansn zin: Holmenkollen (Oslo), Zakopane, Lillehammer, Engelberg, Planica, Harrachov, Willingen,...

Doarnoast zin der ôok nog weireldkampioenschapp'n (om de twêe joar), en natuurlik de Olympische Winterspeeln om de vier joar. Ip die grôote toernooin zin der ôok oltid land'nwedstrid'n, me teams va vier springers per land. Het weireldkampioenschap 2007 goat deure in Sapporo (Japan).

In de zommer weirdt er ôok gesprongn! In de zogenoamde zommertoernee springn ze ip plastiek'n matt'n. Het toernooi weird gezien als vôorbereidienge ip het wintersezoen.

[bewerk'n] Beoefeneirs

De sport es vôorol populair in de land'n me gebergt'n: noast Nôorweegn zin Finland, Duutsland, Ôostenrik de sterkste land'n in't schansspringn. And're land'n met een redelike traditie in schansspringn zin Japan, Pooln, Vrankrik, Zwitserland, Tsjechje, Slovenje, Rusland en Itoalje. West-Vloandern eit nog nôoit nen schansspringer vôortgebrocht. Een aantal van de bekendste schansspringers zin:

  • Janne Ahonen ()
  • Sven Hannawald (): Êeste en ênige springer die de vier manches van't vierschansentoernôoi eit gewonn'n.
  • Adam Malysz ()
  • Andreas Goldberger ()
  • Andreas Widhölzl ()
  • Primož Peterka ()
  • Martin Schmitt ()
  • Jens Weissflog ()
  • Kazuyoshi Funaki ()

[bewerk'n] Externe koppelienge

FIS-ski schansspring website