Voetbol
From Wikipedia
Voetbol es een teamsport. Het is de populairste sport in Europa en mischiens zelfs wel van de weireld.
In voetbol speel je mè twêe teams van 11 spelers ip een voetbolveld. De wedstrid wordt in goede boanen geleid deur nen scheidsrechter (oek wel arbiter genoemd), twêe linrechters en nen zogenoamden vierde scheidsrechter.
Inoud |
[bewerk'n] Sôorten voetbolspelers
Een voetbolteam bestoat ut verschillende sôort'n spelers
- Nen keeper: stoat achteroan, en zin rol es om te belett'n dat de teegnstander een golle makt. Tès den êenigsten die de bol met de anden mag anroak'n. Mêestal bluft ie stoan in zin golle, moar ip specioale moment'n durft ie wel ne kêe noo vôorn trekk'n (vb. in de latste menute oo zin team achterstoat, of om nen penanty te terten,...)
- Nen verdediger: stoat de keeper bie in het beletten dat de teegnstander scoort. Mêestol zin der een aantal (3-5) verdedigers per team.
- Middenvelder: is de schoakel tussn de verdediginge en de aanval. Zorgt ervôorn da de aanvallers in een goeie positie nen bol kriggn voo te scoren. Bie balverlies vormn ze de êeste verdedigingslinie. Een typisch middenveld bestoat ut 3 tot 5 man.
- Aanvoller (oek wel spitse): is in êeste instantie verantwoordelik voor het moaken van de golln. Zin mêestol de gekendste en mêest populaire voetbollers. De mêeste ploegn stelln 2 aanvollers ip (1 tot 3).
[bewerk'n] Voetbolveld
Voetbol weirdt gespeeld ip een voetbolveld. An beide kant'n vind je de golln. Bedoeling es om de (voet)bol in de golle van de teegnstrever te schiet'n. De golle es 7,32 meiter brêed en 2,44 meiter ôoge. Het klinste gebied rond de golle es de klinne carré, daarin es de keeper boas. Der es ôok nog een grôoter gebied, o je doar een foute makt es't penanty (ôok strafschop genoemd). In 't midden lôopt de middenlinne, en de aftrap weirdt gegeevn in de middencirkel.
[bewerk'n] Spelregels
- Nen voetbolmatch deurt normoal 90 minuut'n, verdêeld over 2 kêers 45 minuut'n (nen zogenoamden elft of teim) met een rustpauze van 15 minuut'n tussn. De scheidsrechter kan beslissn om nog wa extra minuut'n te speeln achter iedern elft, afankelik van 't feit of dat er veel spelonderbrekingen zin gewist.
- De match start met den aftrap in de middencirkel. Twêe spelers van nen ploeg speeln den bol noar elkoar, pas doarnoa mag de teegnstrever em probeern of te pakk'n. In de 2de teim es't an n'nanderen ploeg om te start'n.
- De bal mag niet met de hand of arm gerakt weirden deur de veldspelers. Ze meugen dus wel schippn en koppn. De keeper mag de bol pakk'n met zin anden binnen de grôote carré.
- Als de bal over de zielijne komt, es't an de anderen ploeg om em weer in't veld te bringen deur em in te smitten.
- Als de bal over de achterlijne goat (zonder dat ie in de golle goat), keun der twêe dingn gebeurn: oo de teegnstrever de bol over de lijn geschipt of gekopt eit, es't doeltrap voo de keeper. as't ie deur nen speler van het eigen team derover geschipt es, es't hoekschop. De teegnstander mag vanip de hoek de bol voorn de golle bringen. Natuurlik is't dan de bedoeling om een golle te moak'n deur bievôorbeeld te koppen vanut de grôote carre.
- Oo je de teegnspeler foutief ofstopt (en t'es gezien deur de scheidsrechter of êen van de linrechters), ton kan't ie fluut'n. Der zin vier maniern van straffen:
- nen simpeln vrieschop: de foutief ofgestopte partie mag vanaf de plekke van de foutte rechtstreeks of onrechtstreeks schieten noar de golle. Rechtstreeks wil zeggn da je vanaf de plekke van de foute meug tracht'n een golle te moaken. Onrechtreeks wil zeggen da je via nen medespeler moe goan.
- nen strafschop: als de foute binnen het strafschopgebied gebeurt meug 'd je nen penanty tert'n. Nen penanty weird getort'n vanof de penantystip, die in't strafschopgebied ip 11 meiters van de golle ligt.
- een gele koarte: es een woarschuwienge voor 'n deen die de foute makt.
- een rôo koarte: bie een zwoare overtredienge krigt de overtreder een rôo koarte en moet ie 't veld verloaten. De ploeg moet ton verder speeln met êen speeler minder. Twêe gele koarten geevn ôok een rôo koarte.
[bewerk'n] Specioale regels
Der zin ôok een aantal specioale regels:
- Butenspel (of afseits): as nen speler tussen de latste man (nie nôodzoakelik de keeper) en de reste van de verdedigienge stoat ip't moment da zinne medespeler nen vôorzet geeft, ton stoat die speler butenspel. Der is ôok zoiets als positiebutenspel, wa da betêekent da nen speler die technisch gezien butenspel stoat moa niet deelneemt an't spel nie echt butenstpel stoat.
- Terugspeelbal: nen veldspeler mag de bol niet terugschiet'n noo zinnen eigen keeper (wel koppn). Die regel es ingevoerd voor 't tidwinnen te beperk'n.
[bewerk'n] Sôorten competities
Professionionele voetbolmatchn weirden in verschillende competities gespeeld.
[bewerk'n] Nationoale competities
Ieder land woar da ze voetbol speeln eit zin eigen competities. Belgje eit natuurlik ôok competities.
- In de reguliere competitie speeln olle voetbolploegn in een bepoalde klasse teegn elkoar. De winnoare es ip't einde kampioen (en stigt een klasse in de loagere klassn), de latste 2 (of 3) zakk'n êen klasse. In Belgje zin der 4 nationoale klassen, en 4 provincioale (per provincie). Vôorig joar es Anderlecht kampioen geword'n, de Belgische Voetbolcompetitie in Êeste Klasse 2006-2007 es juste begonnen.
- In de bekercompetitie speeln ploegen ut olle klassen volgens een zogenoamd 'knock-out' systeim. De winnoare van êen of twêe onderlinge matchen goat een ronde verder. Iedere ronde weirdt zodus het aantal meespelende ploegen gehalveerd, tot da je moa twêe ploegn meir overod die de finalle speeln. Vôorih joar eit SV Zulte Woaregem de beker gewonn'n.
[bewerk'n] Europese competities
In Europees verband worden der verschillende competities georganiseerd:
- De Champions League: de competitie voo de landskampioenen van het vôorbieje joar, angevuld met 1 of mêerdere ploegen van 'tzelfde land (het aantal wordt bepoald deur de ranking van het land in kwestie, Belgje bievôorbeeld eit 1 ploeg in de Champions League, en nen 2den ploeg in de latste vôorronde van de Champions League.
- De Uefa-Cup: voo de ploegen die nie goe genoeg woarn voo de Champions League, moa die wel Europees meugn speeln.
[bewerk'n] Internationoale (landen)competities
Deze worden gespeeld deur nationoale ploegen met een selectie van de beste spelers van die landen. Vanut Europees standpunt zin der Twêe belangrike competities:
- De Europeesn beker: om de 4 joar strid'n 16 Europese land'n om den best'n van Europa te zin. Die 16 landen zin ut voorronden gekoomn. De latsten Europesen kampioen es Griek'nland, winnoare van het Europees kampioenschap in Portugal in 2004.
- De Weireldbeker: om de 4 joar strid'n 32 land'n van over de hêle weireld om de titel van weireldkampioen. Die 32 land'n ein udder geplatst in continentale vôorrond'n. De mêest recente weireldbeker wos in Dutsland, Itoalje eit ton gewonn'n.
[bewerk'n] Ploegn
In West-Vloandern zin der verschillende ploegen die in de nationoale competities speeln (sizoen 2006-2007):
- 1ste klasse: Club Brugge, Cercle Brugge, KSV Roeseloare, SV Zulte Woaregem
- 2de klasse: KV Oostende, KV Kortrik, RC Woaregem
- 3de klasse A: KM Toeroet, SW Oarelbeke
- 4de klasse A: SV Diksmuude, WS Lauwe, SV Rumbeke, Wienkel Sport, SK Wevelgem City, SC Wielsbeke, FC Izegem