יחזקאל קוטיק
פֿון װיקיפּעדיע
יחזקאל קוטיק איז געווען א משכיל פון חסיד'ישן אפשטאם פון קאמעניץ, ליטע. ער איז דאס מערסטע באקאנט פאר זיינע אפגעשריבענע זכרונות מה שראיתי... זכרונות פון יחזקאל קוטיק.
אינהאַלט |
[בעאַרבעטן] ביאגראפישע נאטיצן
[בעאַרבעטן] זיין זיידע
לויט קוטיק'ס באריכטן איז זיין זיידע אהרן לייזער קוטיק געווען א קאמעניצער איד, אן עושר מיט פארצווייגטע מסחר און נאנטע פארבינדונגען מיט די ארומיגע פריצים און נאבעל-לייט. אויך איז ער געווען א פארברענטער מתנגד, און א שטיקל גבר אלים.
[בעאַרבעטן] זיין פאטער
קוטיק'ס פאטער משה קוטיק האט זיך אין זיין יוגנד אנגעשלאסן אין ר' משה קוברינער זצ"ל און איז געווארן א פייערדיגע חסיד. משה קוטיק איז אויך געווען א סוחר, אבער ער האט אויך פיל צייט פארברענגט אין קוברין ביי זיין רבי'ן דער קוברינער, און אין קאמעניץ איז ער געווען שטענדיג פארנומען מיט מאכן חסיד'ישע צוזאמקומס וואו מען האט געזינגען, געטאנצן, געגעסן, פערציילט מעשיות פון רבי'ן און נאך אזעלכע חסיד'ישע ענינים.
מיט'ן פטירה פון ר' משה קוברינער איז משה קוטיק געווען פון די יחידי סגולה וואס האבן אויסגעקליבן ר' אברהם סלונימער אויף צו פירן די רביסטווע.
[בעאַרבעטן] קוטיק'ס ערציאונג
יחזקאל קוטיק איז אויפגעוואקסן אין דעם חסיד'ישן אטמאספערע, וואס האט אויף אים געמאכט א טיפן איינדריק, סיי פאזיטיוו און סיי נעגאטיוו. אין די שפעטערדיגע יארן האט ער בועט געווען אין דעם בלינדן התקשרות צו א רבי'ן און אפגעלאכט פון דעם גאנצן חסיד'ישן התנהגות. מיט די יארן איז ער געווארן אין גאנצן א משכיל.
קוטיק האט געוואוינט פילע יארן אין ווארשע, וואו ער האט אנגעפירט מיט פארשידענע משכיל'ישע אקטיוויטעטן. ער האט געגרינדער געזעלשאפטליכע געמיינדעס און אין געווען אין נאנטע פארבינדונג מיט משכיל'ישע פירער.
א גאר אינטערעסאנטער סעריע פון בריוו'ן האט ער געשריבן צו באקאנטן יידיש שרייבער שלום עליכם. כאטש די בריוון פון שלום עליכם צו אים אויף צוריק האבן מיר נישט היינט, ווייזט זיך אבער אויס פון קוטיק'ס אייגענע בריוון אז שלום עליכם האט אים שטארק געשעצט.
[בעאַרבעטן] זיינע זכרונות
קוטיק'ס זכרונות זענען אן אוצר פון ידיעות אויף דאס אמאליגן לעבן אין ליטא-פוילן פאר חוקרים און סתם ליינער צוגלייך. ער שילדערט פארביג דאס לעבן אין דעם אמאליגן שטעטל, די התנהגות פון די ארומיגע פריצים און זייערע פארבינדונגען מיט די אידן, דער אויסזען פון די שטעטלדיגע חדרים מיט אירע פארשידענע סארטן מלמדים -- ביידע די אכזרים און די באליבטע, דער צוגאנג צו שידוכים -- ווי מען האט אפט חתונה געמאכט קינדער אזוי יונג ווי אכט יאר אלט, און די התנהגות פון די אמאליגע חסידים -- ער שילדערט צוגלייך זייער התנהגות אין עבודת ה', זייער פאנאטישקייט, און זייערע טעראריסטישע שטיק ווען מען האט זיך מיט זיי אנגעהויבן.
די זכרונות זענען געשריבן געווארן ארגינעל אין יידיש, און איבערגעזעצט געווארן אויף העברעאיש דורכ'ן באקאנטן היסטאריקער פון חסידות דוד אסף.