Eko Nipa Ihuwa I

From Wikipedia

Eko Nipa Ihuwa

Anowo, Motunrayo Abimbola

ANOWO MOTUNRAYO ABIMBOLA

ÈKÓ NÍPA ÌHÙWÀ

Gégé bí òwe Yorùbá tó so pè ìwa rere ni èsó ènìyàn àti pé orúko rere ó sàn ju wúrà àti fàeákà lo. Yorùbá gbàgbó púpò pe ìhùwàsí se pàtàkì láwùjo àti pé kí wón tó lè bá enikéni ní àjosepò, onítòhún gbódò ní ìhùwàsí tí ó dára èyí tí wón máa ń pè ní omolúàbí. Yorùbá gbàgbó pé ìhùwàsí ènìyàn gbódò dára àti pé òrò enu se pàtàkì. Yorùbá gbágbó pé omolúàbí gbódò ní ìkóra-eni-níjanú nítorí wón gbágbó pe bí inú àti okàn ènìyàn ti rí ni òrò enu rè yóò se rí. Ó gbódò ní òrò rere lénu gégé bí òwe Yorùbá tó so pé ohun rere ló ń yo obì nínú àpò. Eni tí ìhùwàsí rè bá dára, o gbódò jé eni tí o máa ń kí ènìyàn dáadáa. Ní àwùjo Yorùbá, ìkíni jé ohun tó se pàtàkì to se koko. Gbogbo ìgbà àti àsìkò ni Yorùbá ni bí wón tí n kí ara won kódà ní àwon ìgbà tí àwon eyà ilè Áfíríkà mìíràn kò kí ń kí ara won, Yorùbá máa ń ní bí wón ti ń kí ara won. Omo tàbí eni rere tí ìwà rè dára gbódò mo ìkíni dáradára. Bí ó bá jé okùnrin tí ó bá fé kí enikéni tí onítòhún sì jùúlo, ó gbódò dòbálè láti kí onítòhún ni, bí ó ó bá sì je obìnrin yóò fi oníkún méjèjì kúnlè. Eléyìí fi hàn pé omo tí a bí tí a gbé raná ni. Eni tí ìwà rè bá dára gbódò jé eni tí kò ní àsejò, ó gbódò mo ìgbà tí ó ye kí ó dáwó dúró àti ìgbà tí o ye kí ó tè síwájú nínú ohunkóhun tó bá ń se. Ó gbódò mo bí a se sí fi ogbón se nnkan débi tí kò fin í kojá aye rè. Lára ìwà rere ni pé ki ènìyàn mo nnkan tí ó ye kí òún se ní àsìkò tí óye kí ó se é, kò ní dúró kí ó dìgbà tí wón bá so fun kí ó sisé kó tó mò pé óye kí òun se é. Ohun mìíràn tó tún se pàtàkì ní àwùjo Yorùbá ni ìbòwò fún àgbà. Wón gbágbó pé omo tí ó bá fé tó àgbà gbódò bòwò fágbà, ó gbódò máa wo àwòkóse àwon àgbà sé Yorùbá bò wón ni “Ogbón ológbón kìí jé kí á pe àgbàlagbà ní wèrè. Kò wá kí ó se àgbàlagbà nìkan ni omolúàbí máa ń bòwò fún. Àtomodé àtàgbà ni ó máa ń bòwò fún. Ìwà rere máa ń fojú fo àsekù tàbí èsè. Bí ènìyàn bá seni, gégé bí oníwà rere, ó ye kí èyàn fojú fo èsè náà. Ìwà rere ni kí ènìyàn máa ní èmí ìdáríjì, ó gódò jé eni ti okàn rè mó, tí ko kí ń di èyàn sínú. Ìwà olè jé ohun kan tí àwon Yorùbá kò fé ní àwùjo won. Yorùbá máa ń pòwe pé ‘eni tó bá jalè léèkan bó bá dàrán borí, aso olè lódà bora. Olè jíjà jé ohun ti àwon Yorùbá máa ń gbémú sókè láàárín àwùjo won. Tí wón bá mú eni tí ba jalè, wón máa ń di erù tàbí ohun tí irú eni béè bá jí lé e lórí, won á mu u lo si àárín ojà, àwon omodé ìlú yóò wa máa korin lé eni náà lórí, tàbí kí wón máa le oko bàá. Iró pípa tún jé ìwà ìbàjé tí ko jé ìtéwógbà ní àwùjo Yorùbá. Àwon Yorùbá gbàgbó pé eni tí ó bá paró máa jalè, olè ló sì bomo jé. Àwon ìwà mìíràn tí kò jé ìtéwógbà ní àárín àwùjo Yorùbá ni àwon ìwà bíi àgbèrè, ìrénije, ìmotaraeninìkan, ìkà, ahun, wònbílíkí, ati béèbéè lo Gbogbo àwon ìwà búrukú wònyí ni wón kò jé ìtéwógbà láààrin àwùjo Yorùbá eni tí ó bá ń wùwà rere tí kò sì ní àwon ìwà búrurú wònyìí ni Yorùbá máa ń pè ní omolúàbí.