Buwch

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Buchod
Dosbarthiad biolegol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Mammalia
Urdd: Artiodactyla
Teulu: Bovidae
Isdeulu: Bovinae
Genws: Bos
Rhywogaeth: B. taurus
Enw deuenwol
Bos taurus
Linnaeus, 1758

Anifail dof yw buwch, lluosog buchod neu gwartheg. Maent yn cael eu bridio am eu llefrith a'u cig. Tarw yw'r gwryw.

[golygu] Ych

Fe ddefnyddir gwartheg (teirw gan amlaf) at waith tynnu. Gelwir tarw disbaddedig sydd wedi ei fagu at waith tynnu yn ych. Fe ddefnyddir ychain i aredig, i dynnu trol, cert, coed neu lwyth arall ac i weithio pwmp dŵr i ddyfrhau.

Gan amlaf defnyddir dau ych i weithio ar y cyd. Fe roddir iau ar eu gwarau fel bod gwaith y tynnu yn cael ei rannu ar draws eu hysgwyddau. Dewisir ychain â chyrn ganddynt at y gwaith fel bod modd defnyddio’r cyrn i gadw’r iau yn ei le pan fydd yr ychain yn arafu, yn cerdded am nôl neu yn gostwng eu pennau.

[golygu] Gweler hefyd


Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu iddi dyfu.