Awtarci

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Economi sy'n cyfyngu ar fasnach gydag economïau eraill yw awtarci, ac felly mae'n dibynnu yn hollol ar adnoddau ei hunain.

[golygu] Geirdarddiad

Daw'r gair "awtarci" o'r cywerthydd Saesneg autarchy (autarky mewn Saesneg Americanaidd), sydd ei hunan yn dod o'r gair Groeg am hunangynhaliaeth, αὐτάρκεια (o αὐτο, "hunan", a ἀρκέω, "i ddigoni"). Weithiau caiff ei gymysgu gydag awtarchiaeth, sef hunanlywodraeth, neu awtocratiaeth, sef unbennaeth.

[golygu] Awtarcïau hanesyddol

DS: Mae dyddiadau yn frasamcanion, a statws awtarciaidd polisïau yn ddadleuol.

  • Yr Unol Daleithiau — datganodd yr Arlywydd Jefferson gwaharddiad ar fasnachu ryngwladol. Parhaodd y gwaharddiad o Ragfyr 1807 i Fawrth 1809.
  • Japan — yn awtarci rhannol yn ystod "cyfnod Edo", cyn ei agoriad i'r Gorllewin yn y 1850au, fel rhan o'i bolisi sakoku. Bu tipyn o fasnach gyda Tsieina a Chorea; cyfyngwyd masnachu gyda'r holl gwledydd eraill i un borth ar ynys Dejima.
  • Yr Almaencenedlaetholdeb eithafol Adolf Hitler a'i Gynllun Pedair Blynedd.
  • India — ar ôl dod yn wladwriaeth annibynnol, cyflwynwyd polisïau awtarciaidd o tua 1950 nes 1991.
  • Tsieina — bu Tsieina'n agos i awtarci o 1950 i 1978, fel canlyniad o bolisïau awtarciaidd Mao Zedong.
  • Rwmania — awtarci yn ystod rheolaeth Nicolae Ceauşescu (o 1965 i 1989), a arweiniodd at dlodi eang.
  • Albania — bron dod yn awtarci yn 1976, pryd sefydlodd arweinydd y Blaid Gomiwnyddol, Enver Hoxha, polisi o "hunanddibyniaeth". Cynyddodd masnach allanol yn dilyn marwolaeth Hoxha, ond arhosodd yn gyfyngedig tan 1991.