Goronwy Owen

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Roedd Goronwy Owen (1723-1769) yn un o feirdd amlyca'r ddeunawfed ganrif yng Nghymru.

Taflen Cynnwys

[golygu] Ei fywyd

Cafodd ei eni ar Ynys Môn. Cafodd ei addysg ffurfiol yn Ysgol Friars, Bangor a Choleg Yr Iesu, Rhydychen er na arhosodd yn y coleg yn hir. Dysgodd am farddoniaeth gan Lewis Morris. Yn Ionawr 1746 fe'i ordeiniwyd yn diacon. Yn ddyn ifanc gadawodd Ynys Môn am y tro olaf, a chrwydro i Sir Ddinbych, Croesoswallt, Donnington wrth ymyl Yr Amwythig a Northol yn Llundain. Ym mis Tachwedd 1757, hwyliodd gyda'i deulu ifanc i gymryd swydd yn Brunswick County, Virginia yn Unol Daleithiau America a bu farw heb ddychwelyd i'w wlad ym mis Mehefin 1769.

[golygu] Ei waith

Bardd alltud oedd - yn fwyaf enwog am ei farddoni am Ynys Môn, er ei fod wedi gadael y Sir am y tro olaf yn 23 oed.

Henffych well, Fôn, dirion dir,
Hyfrydwch pob rhyw frodir.
Goludog, ac ail Eden
Dy sut, neu Baradwys hen:
Gwiwddestl y'th gynysgaeddwyd,
Hoffter Duw Nêr a dyn wyd,
Marian wyd ym mysg moroedd,
A'r dŵr yn gan tŵr it oedd,
Eistedd ar orsedd eursail
Yr wyd, ac ni weli ail,
Ac euraid wyt bob goror,
Arglwyddes a mesitres môr.
I'th irhau cyfoeth y rhod
A 'mryson â'r môr isod.
Gwyrth y rhos trwodd y traidd,
Ynysig unbenesaidd.

[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Gwaith y bardd

  • Dewisol Ganiadau yr Oes Hon (1759). Tair cerdd.
  • Diddanwch Teuluaidd (1763; arg. newydd, 1817). Bron y cwbl o'i gerddi.
  • Corph y Gainc (1810). Pump cerdd na cheir yn y Diddanwch.
  • John Jones (gol.), Groviana (Llanrwst, 1860). Y cerddi i gyd a sawl llythyr.
  • Parch. Robert Jones (gol.), Poetical Works of Goronwy Owen (1876). 2 gyfrol.
  • Isaac Foulkes (gol.), Holl Waith Barddonol Goronwy Owen (Lerpwl, 1878).
  • eto, Gwaith Goronwy Owen (Cyfres y Fil, Bala, 1902).
  • W.J. Gruffydd (gol.), Cywyddau Goronwy Owen (1907).
  • J.H. Davies (gol.), The Letters of Goronwy Owen (Caerdydd, 1924).

[golygu] Astudiaethau (detholiad)

  • Bedwyr Lewis Jones, yn Gwŷr Môn (1979), golygydd Bedwyr Lewis Jones, Cyngor Gwlad Gwynedd. ISBN 0903935074
  • W.D. Williams, Goronwy Owen (Cyfres ddwyieithog Gŵyl Dewi, Caerdydd, 1951).

[golygu] Cysylltiadau Allanol

Cywydd Hiraeth

Erthygl BBC