De America

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Map o'r byd yn dangos De America
Ehangwch
Map o'r byd yn dangos De America
Delwedd cyfansawdd lloeren o De America
Ehangwch
Delwedd cyfansawdd lloeren o De America

Mae De America yn gyfandir yn y Hemisffer Gorllewinol rhwng y Cefnforoedd Tawel a'r Iwerydd. Mae y rhan fwyaf ohonno yn yr Hemisffer Deheuol.

Cyfeirir ato yn aml fel yn rhan o'r Americas, fel ag y gwneir â Gogledd America. Enwyd De America ar ôl Amerigo Vespucci, yr Ewropead cyntaf i awgrymu nad India'r Dwyrain oedd yr Americas, ond y Byd Newydd.

Mae gan Dde America arwynebedd o 17,820,000 km² (6,880,000 mi sg), neu tua 3.5% o arwynebedd y Ddaear. Yn 2005, credir bod y boblogaeth yn fwy na 371,200,000. Dyma'r pedwerydd cyfandir o ran arwynebedd (ar ôl Asia, Affrica, a Gogledd America) a'r pumed o ran poblogaeth (ar ôl Asia, Affrica, Ewrop, a Gogledd America).

[golygu] Daearyddiaeth De America

Mae cyfandir De America yn cynnwys nifer o ynysoedd, y rhan fwyaf ohonynt yn perthyn i wledydd ar y gyfandir. Mae tiriogaethau'r Caribi wedi'u grŵpio â Gogledd America, Mae'r gwledydd De America sy'n ffinio â Môr y Caribi – yn cynnwys Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, a Guyane Ffrengig – hefyd yn cael eu adnabod fel De America Caribïaidd.

[golygu] Gwledydd De America

Gwledydd o De America

[golygu] Tabl o wledydd, tiriogaethau a rhanbarthau De America

Enw tiriogaeth,
efo baner
Arwynebedd
(km²)
Poblogaeth
(2005)
Dwysedd poblogaeth
(per km²)
Prifddinas
Brasil 8,511,965 186,112,794 21.9 Brasília
Ucheldiroedd Guiana:
Guyana 214,970 765,283 3.6 Georgetown
Guyane Ffrengig 91,000 195,506 2.1 Cayenne
Suriname 163,270 438,144 2.7 Paramaribo
Taleithiau'r Andes:
Bolivia 1,098,580 8,857,870 8.1 La Paz, Sucre
Ecuador 283,560 13,363,593 47.1 Quito
Periw 1,285,220 27,925,628 21.7 Lima
  > De America Caribïaidd:
Colombia 1,138,910 42,954,279 37.7 Bogotá
Venezuela 912,050 25,375,281 27.8 Caracas
    > Ynysoedd Caribïaidd:
Trinidad a Tobago 5,128 1,088,644 212.3 Port of Spain
Côn Deheuol:
Paraguay 406,750 6,347,884 15.6 Asunción
Uruguay 176,220 3,415,920 19.4 Montevideo
  > Patagonia:
Yr Ariannin 2,766,890 39,537,943 14.3 Buenos Airies
Chile 756,950 15,980,912 21.1 Santiago
Cyfandiroedd y Ddaear


Affrica-Ewrasia

Yr Amerig

Ewrasia


Affrica

Antarctica

Asia

Ewrop

Gogledd America

De America

Oceania

Uwchgyfandiroedd daearegol :  Gondwana · Lawrasia · Pangaea · Pannotia · Rodinia · Colwmbia · Kenorland · Ur  · Vaalbara


Rhanbarthau'r Ddaear
Yr Affrig Canolbarth · De · Dwyrain · Gogledd · Gorllewin
Yr Amerig Y Caribî · Canolbarth · De · Gogledd · Lladin
Asia Canolbarth · De · De Ddwyrain · De Orllewin · Dwyrain · Gogledd
Ewrop Canolbarth · De · Dwyrain · Gogledd · Gorllewin
Oceania Awstralia · Melanesia · Micronesia · Polynesia  · Seland Newydd

Y Pegynau Yr Arctig · Yr Antarctig
Cefnforoedd Arctig · De · India  · Iwerydd  · Tawel