Brythoniaid

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae llawer o ysgrifenwyr wedi anghofio am y Brythoniaid - maen nhw'n defnyddio'r gair 'Celtiaid' am ei fod mor ffasiynol ar hyn o bryd. Y Brythoniaid oedd y bobl oedd yn rheoli Prydain cyn goresgyniad y Rhufeiniaid. Erbyn i'r Rhufeiniaid adael yn 410 OC roedd y Brythoniaid wedi datblygu'n Gymry. Roedd yr iaith yn datblygu a'r ysgogiad i gofnodi gwahanol ddeunydd - ysgrifau am hanes a dirwyiad y genedl (Gildas), y Canu Cynnar (Taliesin ac Aneirin) a chofnodion a phytiau mewn llyfrau eglwysig. Defnyddiwch yr hen enw am y Cymry, sef Brythoniaid, gan ei fod yn cysylltu Cymru â Llydaw (Breton yn Saesneg). Dyma lle'r aeth nifer o'r Brythoniaid, yn ôl chwedl Macsen Wledig, wedi i'w harweinydd gael ei ladd. Ymfudodd llawer mwy o Gymru a Chernyw wedi'r Goresgyniad Sacsonaidd - a dyma lle ymsefydlodd nifer o'r saint Cymreig. Gweler `The Britons` gan yr Athro Christopher Snyder. Blackwell 2003.

Ieithoedd eraill