Ιστορία των Εβραίων στην Πάτρα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιστορία των Εβραίων στην Πάτρα. Η πρώτη μαρτυρία περί Εβραίων στην Πάτρα χρονολογείται απο την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για να τελειώσει τυπικά και άδοξα το 1980, όταν και κατεδαφίστηκε η τελευταία συναγωγή.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Πρώτη παρουσία
Απο τους Αλεξανδρινούς χρόνους καταγράφεται η πρώτη εμφάνιση των Εβραίων στην Πάτρα. Φαίνεται οτι οι πρώτοι Εβραίοι ήταν σκλάβοι που πουλήθηκαν απο λαούς της Ασίας. Σύμφωνα μάλιστα με τον καθηγητή Steven Bowman, Εβραίοι υπήρχαν και κατα την Ρωμαϊκή εποχή. Το 1147 καταγράφονταν στην Πάτρα 50 εβραϊκές οικογένειες. Σίγουρο είναι οτι κατοικούσαν στην πόλη απο την πρωτοβυζαντινή εποχή.
[Επεξεργασία] Ακμή
Κατα την περίοδο της Φραγκοκρατίας η εβραϊκή κοινότητα γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της. Μετά απο τον διωγμό τους στην Ισπανία, πολλές οικογένειες Εβραίων εγκαταστάθηκαν στην Πάτρα. Απο ιστορικές έρευνες προκύπτει ότι ήταν Ελληνόφωνοι Ισπανοεβραίοι, Ρωμανιώτες, Σεφαρδήτες και Ιταλόφωνοι Εβραίοι απο την Απουλία. Ήδη το 1580 μ.Χ. στην Πάτρα λειτουργούσαν τέσσερις συναγωγές, η μία μάλιστα στην ελληνική γλώσσα. Την εποχή της Τουρκοκρατίας οι Εβραίοι αδικήθηκαν πολλές φορές απο τους Τούρκους με αποτέλεσμα την πρόκληση επεισοδίων μεταξύ τους. Σύμφωνα με τους ιστορικούς Spon και Wheler, οι Εβραίοι υπολογίζονταν σε 4000-5000 δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού της πόλης. Σύμφωνα με τον ιστορικό Θωμόπουλο η άποψη αυτή κρίνεται υπερβολική. Το 1765 επιδημία θέρισε την συνοικία, όπου ήταν περιορισμένοι απο τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους. Το 1818 υπήρχαν 17 οικογένειες στην Πάτρα και μία συναγωγή. Το 1917 ανασυγκρωτήθηκε[1] η Εβραϊκή κοινότητα και δημιουργήθηκε Εβραϊκό σχολείο αλλα τελικά το 1955 διαλύθηκε και η τελευταία συναγωγή. Το 1980 κατεδαφίστηκε το κτήριο που την διατηρούσε. Στην περίοδο της κατοχής εγκατέλειψαν την Πάτρα και απέμειναν μόνο τέσσερις οικογένειες. Στο Α' νεκροταφείο Πατρών στο Ζαβλάνι υπάρχει μέχρι και σήμερα εβραϊκό νεκροταφείο.
[Επεξεργασία] Σήμερα
Σήμερα στην Πάτρα υπάρχουν πολύ λίγοι Εβραίοι οι οποίοι δεν είναι καν οργανωμένοι σε συναγωγές. Παρ'ολα αυτά υπάρχουν ακόμα και σήμερα τρία τοπωνύμια που μας υπενθυμίζουν το πέρασμα των Εβραίων απο αυτή την πόλη. Η πρώτη συνοικία είναι τα "Εβραιομνήματα", ονομάστηκε έτσι λόγω του Εβραϊκού νεκροταφείου που είχε παλιά, ενώ το δεύτερο τοπωνύμιο που διατηρείται μέχρι και τις μέρες μας είναι η συνοικία "Τσιβδί", όπου κατα τον Μεσαίωνα υπήρχε το εβραϊκό γκέτο. Η ονομασία[2] προέρχεται κατα πάσα πιθανότητα απο τα χρήματα (κίβδηλα-Κίβδας-Τσίβδας) που εισέπρατταν οι εβραίοι έμποροι απο τα μαγαζιά που διατηρούσαν στην περιοχή. Το τελευταίο τοπωνύμιο, το οποίο δεν χρησιμοποιείται πια, αφορά μια πύλη του κάστρου που ονομαζόταν "Εβραϊκή". Στο "Εβραϊκό μουσείο Ελλάδας" εκτίθεται η Ρωμανιώτικη συναγωγή της Πάτρας (1919).
[Επεξεργασία] Παραπομπές και σημειώσεις
- ↑ Χτίστηκε σε ιδιόκτητο οικόπεδο στην οδό Παντανάσσης 34.
- ↑ Σύμφωνα με τον ιστορικό Θωμόπουλο η λέξη Τσιβδί προέρχεται απο την μεσαιωνική ονομασία των Ιουδαίων "Τζιβδιό".