Θεσσαλονίκη
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Θεσσαλονίκη γνωστή επίσης και με άλλες ονομασίες1, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, πρωτεύουσα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και κύρια πόλη της Μακεδονίας. Βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του Θερμαϊκού κόλπου και εφάπτεται με τον Κέδρηνο λόφο (δάσος Σέιχ Σου). Είναι η πρωτεύουσα του Νομού Θεσσαλονίκης. Ο πληθυσμός του πολεοδομικού συγκροτήματος είναι περίπου 773.180 κάτοικοι2.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε από τον Κάσσανδρο, βασιλιά της Μακεδονίας, ο οποίος της έδωσε το όνομα της συζύγου του που ήταν και αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η Θεσσαλονίκη ονομάστηκε έτσι από τον πατέρα της Φίλιππο Β', επειδή έμαθε την γέννησή της την ημέρα της νίκης του επί των Θεσσαλών.
Από την πτώση της Μακεδονίας, η Θεσσαλονίκη ήταν μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν πρωτεύουσα μίας από τις τέσσερεις Ρωμαϊκές περιφέρειες της Μακεδονίας, και διοικούνταν από πραίτορα. Στη δεύτερη ιεραποστολική του περιοδεία, ο Απόστολος Παύλος, κήρυξε στην τοπική συναγωγή, που ήταν η κύρια για τους Εβραίους σ' αυτό το μέρος της Μακεδονίας, και ώθησε στην δημιουργία εκκλησίας. Λόγω της αντίδρασης των Εβραίων, έφυγε από την πόλη για την Βέροια.
Ήταν από τις σημαντικότερες πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατά τον 9ο αιώνα η Θεσσαλονίκη απέκτησε κατά ένα μέρος σλαβόφωνο πληθυσμό. Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος είχαν γεννηθεί στην Θεσσαλονίκη, και με την προτροπή του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μιχαήλ Γ', έγιναν ιεραπόστολοι στις βόρειες σλαβικές περιοχές, κάνοντας πολλούς σλάβους χριστιανούς.
Μετά την κυρίευσή της κατά την Δ' Σταυροφορία το 1204 η πόλη έγινε πρωτεύουσα του σταυροφορικού Βασιλείου της Θεσσαλονίκης, με βασιλιά τον Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό (Boniface de Montferrat) μέχρι την κυρίευσή της εκ νέου από το Βυζαντινό Δεσποτάτο της Ηπείρου το 1224. Ανακτήθηκε από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1246, αλλά ανίκανος να σταματήσει την προέλαση των Οθωμανών, ο Βυζαντινός Δεσπότης Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος το 1423 αναγκάστηκε να πουλήσει την πόλη στην Βενετία, η οποία την κράτησε μέχρι το 1430.
Κάτω από τον ζυγό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1912, η πόλη ήταν γνωστή σαν Σαλονίκη και έγινε φημισμένη για την πλειοψηφία του Σεφαραδιτικού Εβραϊκού πληθυσμού, ο οποίος μετοίκησε εδώ μετά την εξορία του από την Ισπανία το 1492.
Η Θεσσαλονίκη ήταν το κύριο βραβείο κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο (1912) κατά τον οποίο περιήλθε στην Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, μια προσωρινή κυβέρνηση με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο εγκαταστάθηκε εδώ, και πήρε το μέρος της Γαλλο-Βρετανικής Συμμαχίας, αντίθετα με την θέληση για ουδετερότητα του Βασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνου Α'.
Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης καταστράφηκε σε μια μεγάλη πυρκαγιά το 1917, πιθανότατα από ατύχημα. Ως αποτέλεσμα, το μισό μέρος του Εβραϊκού πληθυσμού της πόλης που είχε χάσει τα υπάρχοντά του στην πυρκαγιά μετανάστευσε. Πολλοί έφυγαν για την Παλαιστίνη, το Παρίσι και ορισμένοι την Αμερική. Ο πληθυσμός αυτός αντικαταστάθηκε γρήγορα από τους πρόσφυγες μιας άλλης καταστροφής. Έλληνες πρόσφυγες από την Σμύρνη και άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας και του Πόντου έφτασαν στην πόλη μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Μαζί τους έφεραν και τα ήθη και έθιμά τους επηρεάζοντας τον χαρακτήρα της πόλης.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος απαγόρευσε την ανοικοδόμηση της πόλης, μέχρι να ετοιμαστεί ένα σύγχρονο σχέδιο πόλης. Αυτό παραδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα από τον αρχιτέκτονα Ερνέστ Εμπράρ.Ένα ρημοτομικό σχέδιο το οποίο έμεινε μόνο στα σχέδια, λόγο των μεγάλων πιέσεων που άσκησαν στην επιτροπή και τον ίδιο το Βενιζέλο διάφοροι μεγαλο-οικοπεδούχοι της εποχής(Φραγκολεβαντίνοι-Εβραίοι).Το σχέδιο προέβλεπε υψηλά κτήρια για την εποχή(5 όροφα ή 6όροφα)και μεγάλους ανοιχτούς χώρους και μετατροπή αυτών σε πάρκα ή άλση.Το μόνο κομματί που κατάφερε να υλοποιηθεί είναι η Πλατεία Αριστοτέλους από την Ρωμαική αγορά ως την παραλία.Δυστυχός όμως η ατολμία της επιτροπής να υπερπηδήσει τις πιέσεις καταδίκασε τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης να ζούν στο σημερινό μόρφωμα τους. Την χαριστική βολή έδωσε στην πόλη, μετά από χρόνια ο νόμος της οριζόντιας ιδιοκτησίας, της γνωστής αντιπαροχής.Ένας νόμος που δίνει το δικαίωμα σε κάθε ιδιοκτήτη και του πιο ελάχιστου σε μέγεθος οικοπέδου ,να οικοδομεί κουτιά
Παρά τις κάποιες προσπάθειες που έγιναν, σχεδόν το σύνολο των Εβραίων της πόλης σκοτώθηκε κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής (1941-44).
Η Θεσσαλονίκη σήμερα αντιμετωπίζει πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και κυκλοφορίας. Το κέντρο της πόλεως ειναι πυκνοκατοικημένο και το πράσινο εντός της αστικής περιοχής ελάχιστο. Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ζωή της πόλης είναι η Διεθνής Έκθεση που γίνεται κάθε Σεπτέμβριο.
[Επεξεργασία] Αξιοθέατα
Η Θεσσαλονίκη απαριθμεί μνημεία από όλο το φάσμα του ιστορικού χρόνου, με πλειάδα ρωμαϊκών, πρωτοχριστανικών και βυζαντινών.
Ένα πολύ γνωστό μνημείο και σύμβολο της Θεσσαλονίκης είναι ο Λευκός Πύργος. Άλλα σημαντικά μνημεία είναι η Αψίδα του Γαλέριου (καμάρα) και ο τάφος του (Ροτόντα- Αγ. Γεώργιος), η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, τα τείχη της και πλήθος άλλων βυζαντινών εκκλησιών. Η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλες πλατείες με πολλές καφετέριες και μπαρ, όπως η Αριστοτέλους, η πλατεία Αγ. Σοφίας, Ναβαρίνου κ.α.
[Επεξεργασία] Κλίμα
Το κλίμα της πόλης είναι Μεσογειακό.
Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μαρ | Απρ | Μάι | Ιουν | Ιουλ | Αυγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ |
Μέγιστη θερμοκρασία. (°C) | 9 | 10 | 13 | 18 | 23 | 28 | 31 | 30 | 26 | 21 | 14 | 10 |
Ελάχιστη θερμοκρασίας (°C) | 1 | 2 | 5 | 7 | 12 | 16 | 18 | 18 | 15 | 11 | 6 | 2 |
Βροχόπτωση (mm) | 40 | 38 | 43 | 35 | 43 | 30 | 22 | 20 | 27 | 45 | 58 | 50 |
Ρεκόρ θερμοκρασίας (°C) | 20 | 22 | 25 | 31 | 36 | 39 | 42 | 39 | 36 | 32 | 27 | 26 |
[Επεξεργασία] Αθλητισμός
Η Θεσσαλονίκη είναι η έδρα για μερικά από τα μεγαλύτερα αθλητικά σωματεία της Ελλάδας, τον Άρη, τον Ηρακλή και τον Π.Α.Ο.Κ.. Στην πόλη πρωτοπαίχτηκε καλαθοσφαίριση στον Ελλαδικό χώρο, από αθλητές της Χ.Α.Ν.Θ.. Η πόλη αποτέλεσε Ολυμπιακή πόλη κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 της Αθήνας.
[Επεξεργασία] Αδελφοποιημένες πόλεις
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει αδελφοποιηθεί με τις παρακάτω πόλεις:
- Χάρτφορντ
Ηνωμένες Πολιτείες 05.05.1962
- Πλόβντιβ
Βουλγαρία 27.02.1984
- Μελβούρνη
Αυστραλία 19.03.1984
- Λεμεσός
Κύπρος 30.06.1984
- Λειψία
Γερμανία 16.10.1984
- Μπολόνια
Ιταλία 20.10.1984
- Μπρατισλάβα
Σλοβενία 23.04.1986
- Κολωνία (
Γερμανία 03.05.1988
- Κωστάντζα
Ρουμανία 05.07.1988
- Σαν Φρανσίσκο
Ηνωμένες Πολιτείες 06.08.1990
- Νίκαια
Γαλλία 20.03.1992
- Αλεξάνδρεια
Αίγυπτος 12.07.1993
- Τελ Αβίβ
Ισραήλ 24.11.1994
- Τιαν Τζιν (Κίνα) 04.03.2002
- Αγία Πετρούπολη
Ρωσία 2003
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
- Δήμος Θεσσαλονίκης
- Νομαρχία Θεσσαλονίκης
- www.saloniki.org Θεσσαλονίκη
- Athens 2004: Θεσσαλονίκη Ολυμπιακή πόλη
- Ενημερωτικός οδηγός Θεσσαλονίκης
[Επεξεργασία] Μουσεία
[Επεξεργασία] Σημειώσεις
- 1: - Εκτός από την επίσημη ονομασία, μερικές φορές αναφέρεται και ως Σαλονίκη. Επίσης σε άλλες γλώσσες αναφέρεται ως Thessaloniki, Saloniki, Selânik, Salonika, Tesalonica, Salonica, Solun, Солун ή Σιρούνα.
- 2: - Ο πραγματικός πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Ο μόνιμος πληθυσμός είναι 809.457 (2001). Σ' αυτούς τους αριθμούς περιλαμβάνονται οι πληθυσμοί των ακόλουθων δήμων που απαρτίζουν το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης: Δήμος Θεσσαλονίκης, Αγίου Παύλου, Αμπελοκήπων, Ελευθερίου-Κορδελιού, Ευόσμου, Καλαμαριάς, Μενεμένης, Νεαπόλεως, Πολίχνης, Πυλαίας, Σταυρουπόλεως, Συκεών, Τριανδρίας.
Το άρθρο βασίστηκε στο αντίστοιχο άρθρο της αγγλικής Βικιπαίδειας.
Δήμοι της Θεσσαλονίκης |
---|
Δήμος Θεσσαλονίκης | Άγιος Παύλος | Αμπελόκηποι | Κορδελιό | Εύοσμος | Καλαμαριά | Μενεμένη | Νεάπολη | Πολίχνη | Πυλαία | Σταυρούπολη | Συκιές | Τριανδρία |