Άγιος Βασίλης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η συνήθης μορφή του Άγιου Βασίλη.
Μεγέθυνση
Η συνήθης μορφή του Άγιου Βασίλη.

Ο Άγιος ΒασίληςΑϊ Βασίλης) αποτελεί το κυρίαρχο πρόσωπο της Πρωτοχρονιάς αλλά και βασικό των εορτών των Χριστουγέννων. Η γνωστή παρουσία του με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια (ή τάρανδοι) αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες αυτών των εορτών ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές. Ξεκινά κάθε χρόνο από χώρα του Βορρά, παραμονές πρωτοχρονιάς, για να χαρίσει δώρα σε όλα τα παιδιά της γης.

Είναι ακριβώς ο ίδιος ο "Πατέρας Χριστούγεννα" των Άγγλων, ο "Περ Νοέλ" των Γάλλων, ο "Σίντερ-Κλάας" των Ολλανδών, ο "Χριστκίντ" των Γερμανών, ο "Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ" (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων, ο "Χοτέισο" των Ιαπώνων.

Όμως στη Δύση το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ) μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα.

Ιδιαίτερα για τους Έλληνες αλλά και τους ορθόδοξους λαούς ο Αϊ Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, που έζησε στη Καππαδοκία που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται (δίκαια) στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας.

Ο Μέγας Βασίλειος πέθανε την 1 Ιανουαρίου του 379. Αυτή η ημερομηνία, ημέρα θανάτου του, διατηρούμενη στη παράδοση, θεωρήθηκε (πρώτα) απ΄ όλους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά.

[Επεξεργασία] Σημειώσεις

  • Η παρουσιαζόμενη σήμερα εικόνα του Αϊ Βασίλη (της Δύσης) είναι τελείως διάφορη με εκείνη του Μεγάλου Βασιλείου που ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια. Αντίθετα ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας.

Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό από τους "συγγενείς" μετανάστες που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον "Δυτικό" Άϊ Βασίλη.

  • Σύμφωνα με μια εκδοχή, το κόκκινο χρώμα της στολής του Άϊ Βασίλη φέρεται να προέκυψε το 1931 όταν η γνωστή αμερικάνικη εταιρεία αναψυκτικών Coca-Cola παρουσίασε τον Αϊ Βασίλη με πρωτοχρονιάτικα δώρα τα προϊόντα της εταιρείας στα χρώματα βεβαίως εκείνης. Η διαφήμιση δε αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής που έμελλε να γίνει σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η παραπάνω εκδοχή όμως αποτελεί αστικό μύθο, καθώς η μορφή του Αϊ-Βασίλη όπως περίπου είναι σήμερα ήταν γνωστή μερικά χρόνια νωρίτερα.
  • Τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς πέρα από τα παινέματα κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ΄ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν αυτά.