Γιαχβέ
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο όρος Γιαχβέ αποτελεί τη γλωσσολογικά επικρατέστερη προφορική απόδοση της ονομασίας του Θεού της Αγίας Γραφής στην ελληνική γλώσσα, που πρώτη φορά αναφέρεται στο βιβλίο της Εξόδου στο διάλογο μεταξύ Θεού και Μωυσή (Έξοδος 3.15). Ορίζεται από τα τέσσερα γράμματα του εβραϊκού αλφαβήτου יהוה (ΓΧΒΧ).
Κατά την ιουδαϊκή παράδοση το όνομα του Θεού δεν προφερόταν, για λόγους ευλάβειας (ου λήψει το όνομα Κυρίου (ΓΧΒΧ) του Θεού σου επί ματαίω ου γαρ μη καθαρίση Κύριος τον λαμβάνοντα το όνομα αυτού επί ματαίω Έξοδος 20.7) και κατά συνέπεια με την πάροδο του χρόνου θεωρείται πως η προφορά του ονόματος λησμονήθηκε. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε θέμα για τη σωστή προφορά του στις νεώτερες γλώσσες. Το Τετραγράμματο επικράτησε να αποδίδεται με λατινικούς χαρακτήρες ως YHWH ή JHVH (ΙΧΒΧ ή ΓΧΒΧ).
Οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς των πρώτων αιώνων αρχικά διατήρησαν στα κείμενά τους το Τετραγράμματο με τη μορφή εβραϊκών χαρακτήρων (יהוה ή ΠΙΠΙ) ενώ στη συνέχεια το ετοιμολόγησαν με τον αρχαιοελληνικό όρο "ων", "αυτός που είναι (αιώνια)"[εκκρεμεί παραπομπή], συνήθεια που πέρασε στη βυζαντινή εικονογραφία.
Η πλειοψηφία των μελετητών της εβραϊκής γλώσσας θεωρεί ότι η απόδοση του Τετραγράμματου με τη λέξη Ιεχωβά (ή Jehovah στην αγγλική) αποτελεί λανθασμένη απόδοση της προφοράς του ενώ άλλοι ερευνητές και μεταφράσεις της Αγίας Γραφής θεωρούν ότι αποτελεί μια αποδεκτή προσπάθεια απόδοσης του θεϊκού ονόματος. Παρόλο που η απόδοση "Γιαχβέ", δεν μπορεί ποτέ να είναι βέβαιη, δεδομένου ότι το αρχικό εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιούσε μόνο τα σύμφωνα[1], η πλειοψηφία των έγκριτων λογίων το θεωρεί ως ορθότερη μεταγραφή και αυτό χρησιμοποιεί.[2].
[Επεξεργασία] Η αρχή τού ονόματος: «Γιαχβέ»
Η αρχή του ονόματος «Γιαχβέ», όσον αφορά το εβραϊκό έθνος, κατά τη μαρτυρία της Αγίας Γραφής, ανάγεται στον καιρό της Εξόδου του Ισραήλ από την Αίγυπτο. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο Θεός απεκάλυψε το όνομα αυτό στον Μωυσή, ως εξής: Ο Μωυσής βρισκόταν στη Μαδιάμ, και έβοσκε τα πρόβατα του πεθερού του, Ιοθόρ, όταν ήλθε στο όρος Χωρήβ ή Σινά. Εκεί ο Θεός εμφανίστηκε σ’ αυτόν με το γνωστό φαινόμενο της βάτου και τον κάλεσε να βγάλει τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο. Ο Μωυσής, αντιλαμβανόμενος τις δυσκολίες αυτής της αποστολής, πρόβαλε την αντίρρηση: «Ποιος είμαι εγώ, που θα πάω να πω στον Φαραώ ότι θα βγάλω τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο;» (Έξοδος 3/γ΄ 11). Ο Θεός απάντησε βεβαιώνοντάς τον ότι θα ήταν Αυτός μαζί του. (3/γ΄ 12). Τότε ο Μωυσής είπε: «Όταν πάω στους Ισραηλίτες και τους πω ότι με έστειλε ο Θεός των πατέρων μας και με ρωτήσουν ποιο είναι το όνομά του, τι θα τους πω;» (3/γ΄ 13).
Στο ερώτημα αυτό για το όνομά του, ο Θεός είπε πρώτα, σύμφωνα με το Εβραϊκό κείμενο: «אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה» που σημαίνει: «Είμαι αυτός που είμαι». Έπειτα είπε: « Έτσι να πεις στους γιους Ισραήλ: Ο Είμαι (אֶהְיֶה) με απέστειλε σ’ εσάς» (3/γ΄ 14). Και τελείωσε ως εξής: « Έτσι να πεις στους γιους Ισραήλ: Ο ΕΙΝΑΙ, (γράφεται: יְהוָה, και προφέρεται: Γιαχβέ), ο Θεός των πατέρων μας... με απέστειλε σ' εσάς. Αυτό είναι το όνομά μου αιώνια, και αυτό το μνημόσυνό μου σε γενιές γενεών». (3/γ΄ 15).
Στην Έξοδο 6/ς΄ 3, ο Θεός μαρτυρεί ότι το όνομά του, «Ο ΕΙΝΑΙ», δηλαδή «ΓΙΑΧΒΕ» στα Εβραϊκά, ήταν άγνωστο στους πατριάρχες. Ο Μωυσής όμως στα συγγράμματά του το χρησιμοποιεί και σε αφηγήσεις προγενεστέρων εποχών, προφανώς επειδή στην εποχή του ήταν γνωστό.
[Επεξεργασία] Η λέξη: "Γιαχβέ"
Η λέξη אֶהְיֶה, που συναντάμε τρεις φορές σ’ αυτό το εδάφιο, είναι ρηματικός τύπος του הְיֶה (αρχαιότερα ήτανהוה), που σημαίνει: «είναι», με συνδετική αλλά και υπαρκτική έννοια. Στην εβραϊκή φράση το πρώτο אֶהְיֶה (είμαι) είναι συνδετικό και έχει ως κατηγορούμενο την υπόλοιπη φράση, ενώ το 2ο είναι υπαρκτικό και χρησιμοποιείται απολύτως. Υπαρκτικό είναι επίσης στη φράση «Ο אֶהְיֶה με απέστειλε». Το אֶהְיֶה μελλοντικής εννοίας αλλού, εδώ είναι ενεστωτικής, όπως δείχνει η μετάφραση των Ο΄ (Εβδομήκοντα). Η ακριβής απόδοσή του σε ενεστωτική έννοια είναι «ΕΙΜΑΙ».
[Επεξεργασία] Η θεολογική σημασία του ονόματος Γιαχβέ
![]() |
Η ουδετερότητα αυτού του άρθρου αμφισβητείται. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του άρθρου. |
Γιατί άραγε ο Θεός διάλεξε ένα τόσο παράξενο όνομα; Τι άραγε ήθελε να δηλώσει, όταν έλεγε στον Μωυσή: «Έτσι να πεις... : Ο Είναι (ο Γιαχβέ) με απέστειλε»; (Έξοδος 3/γ΄ 15). Γιατί άραγε ο Θεός διάλεξε να τον εκπροσωπήσει το ρήμα: «Είναι», ως αιώνιο όνομα;
Για να απαντήσουμε σε αυτές τις ερωτήσεις, είναι καλό να ανατρέξουμε στις συνθήκες κάτω από τις οποίες δόθηκε στο Μωυσή η αποκάλυψη αυτού του ονόματος. Σύμφωνα με το χωρίο Έξοδος 3/γ΄ 11, όταν ο Μωυσής παίρνει εντολή από το Θεό να βγάλει τον Ισραήλ από την Αίγυπτο, καταλαβαίνει πόσο ασήμαντος είναι, και ρωτάει το Θεό: «Ποιος είμαι εγώ;» Με αυτή την ερώτηση, ο Μωυσής εκφράζει την ιδέα της μηδαμινότητας του, και την αδυναμία του να αναλάβει ένα τόσο μεγάλο έργο. Μετά, ο Μωυσής, στο εδάφιο 13, ρωτάει το Θεό, «Ποιο είναι το όνομά Του». Ο λόγος είναι, ότι στην Αίγυπτο είχαν πολλούς θεούς, και προφανώς πολλοί θα αναρωτιόντουσαν ποιος απ' όλους τους θεούς ενδιαφέρεται για τον Ισραήλ. Η απάντηση του Θεού ήταν μία και για τις δύο ερωτήσεις τού Μωυσή:
Ο Θεός απάντησε όπως είδαμε στο 3/γ΄ 14: «Είμαι αυτός που Είμαι». (Εβραϊκά: «אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה»). Με αυτά τα λόγια ο Θεός αντιτάσσει στον Μωυσή, που έλεγε ότι δεν είναι τίποτα, το ίδιο Του το «Είμαι». Ήταν σαν να έλεγε στο Μωυσή: «Εσύ είσαι μηδαμινός, αλλά εγώ ΕΙΜΑΙ κάτι. Είμαι κάτι του οποίου το Είναι αντιστοιχεί στη φύση μου και γίνεται το όνομά μου. Πήγαινε πες στο λαό ότι ο Είμαι με απέστειλε».
Ο Θεός με τα λόγια αυτά, δείχνει ότι είναι το πλήρωμα της ύπαρξης και της δύναμης. Ακόμα με τα λόγια αυτά ο Θεός απαντάει και στην άλλη ερώτηση που είχε σχέση με την πολυθεΐα. «Ποιο είναι το όνομά σου;» Τον ρώτησε ο Μωυσής. Σε αυτή την ερώτηση, ο Θεός αντιτάσσει το όνομα «Είμαι», με την έννοια ότι «είναι» ο μόνος αληθινός Θεός, ο μόνος υπαρκτός Θεός. Είναι σαν να έλεγε: «Οι άνθρωποι ζητάνε το όνομά μου, επειδή νομίζουν πως υπάρχουν και άλλοι θεοί, από τους οποίους μπορώ να διακρίνομαι επειδή έχω διαφορετικό όνομα από αυτούς. Αλλά Είμαι αυτό που Είμαι. Οι άλλοι θεοί, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ. Γι' αυτό, αντί άλλου ονόματος, πες στο λαό: Ο Είμαι με απέστειλε. Σε κάθε άλλο θεό αρμόζει το όνομα: "Δεν είναι"».
Πράγματι, στο Δευτερονόμιο 32/λβ΄39 αυτή η έννοια του ονόματος φαίνεται καθαρά: «Δέστε τώρα ότι Εγώ, Εγώ Είμαι, και δεν είναι θεός εκτός από Εμένα». (Στα Εβραϊκά: «Εγώ, Εγώ Αυτός». Το «Είμαι», υπονοείται πέραν πάσης αμφιβολίας). Το ίδιο μπορεί να δει ο αναγνώστης, στον Ησαΐα, 43/μγ΄ 9-13 και σε άλλα σχετικά εδάφια.
Το Γιαχβέ λοιπόν που, όπως είπαμε, σημαίνει: «Είναι», υποδηλώνει ότι ο Θεός εκείνος, Είναι ο ΩΝ, (ο Υπάρχων), Αυτός που έχει την ύπαρξη, δηλαδή το «Είναι» στην ίδια του τη φύση, έτσι που αυτό να ταυτίζεται με τα’ όνομά Του. Αυτός που «Υπάρχει» προ πάντων, και ο οποίος έφερε σε ύπαρξη καθετί άλλο, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί ως «μη υπάρχον αφ' εαυτού». Κατά τη σημασία αυτή το Γιαχβέ, είναι ταυτόσημο και προς τη γνωστή φράση όρκου του Θεού: «Ζω εγώ». (Αριθμοί 14/ιδ΄ 21. Δευτερονόμιο 32/λβ΄ 40).
Ως «Ων»(υπάρχων), ο Θεός δηλώνει ότι είναι αιώνιος και ατελεύτητος. (Το «Ων», βρίσκεται σε χρόνο διαρκείας, και σημαίνει «ΕΙΝΑΙ». Κατά το λεξικό του Δημητράκου «Ο αιωνίως υπάρχων Θεός»). (Έξοδος 3/γ΄ 14). Ο Ων είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Ορθόδοξη Εκκλησία στα Ελληνικά, για να αποδώσει την Εβραϊκή λέξη «Γιαχβέ» στη γλώσσα μας. Τη βρίσκει κανείς στις άγιες εικόνες, στα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής και στην υμνολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Επίσης με τη λέξη αυτή συγγενεύει η λέξη «ουσία», που σημαίνει «ύπαρξη» κι έπαιξε μεγάλο ρόλο στις Οικουμενικές Συνόδους (Ων, Ούσα, Ουσία).
[Επεξεργασία] Η λέξη: «ουσία» κατά τους Χριστιανούς Πατέρες ως βάση του ονόματος "Γιαχβέ"[εκκρεμεί παραπομπή]
Στη συνέχεια αναφέρουμε μερικούς ορισμούς της λέξεως «ουσία» από αρχαίους χριστιανούς Πατέρες:
«Ουσία είναι πράγμα υπαρκτό». (Λεοντίου Βυζαντίου, Κατά Νεστοριανών… Λόγος Β΄, PG 86, 1277 D).
«Ουσία είναι το να υπάρχει κάτι». «Είναι το όντως υπαρκτό». (Γρηγόριος Νύσσης).
«Ουσία... είναι... αυτό το ΕΙΝΑΙ του Θεού». (Βασίλειος Καισαρείας).
Ο Άγιος Αθανάσιος έγραψε ότι η «ουσία», όταν αναφέρεται στο Θεό, σημαίνει: «Αυτός είναι ο Ων» (Γιαχβέ).
Κατά το Γρηγόριο το θεολόγο: (Όσον αφορά τη χρήση της λέξεως «ουσία» για το Θεό)»Ο Ων και ο Θεός είναι της Ουσίας ονόματα».
Η λέξη «Ουσία» λέγεται στην Ορθόδοξη θεολογία και «Φύση» του Θεού. Όταν λοιπόν μιλάμε για το όνομα «Γιαχβέ», για το «Είναι» ή για τον Όντα ή για την «Ουσία» ή για τη «Φύση» του Θεού, μιλάμε για το ίδιο πράγμα.
[Επεξεργασία] Η χρήση του ονόματος «Γιαχβέ»
Λόγω της υπερβολικής ευλαβείας των Ισραηλιτών και κατά παρεξήγησιν του Λευιτικού 24/κδ΄ 16, (το οποίο όμως απαγόρευε τη βλασφημία και όχι την προφορά του ονόματος του Θεού), απέφευγαν να προφέρουν το όνομα «Γιαχβέ». Έτσι με τον καιρό ξεχάστηκε η σωστή προφορά τού ονόματος, καθώς οι Ισραηλίτες δεν είχαν φωνήεντα, αλλά έγραφαν μόνο τα σύμφωνα των λέξεων.
Μετά τον 6ο μ.Χ. αιώνα όμως, οι Μασορίτες (Ιουδαίοι λόγιοι τής εποχής εκείνης), έβαλαν δικά τους φωνήεντα στις εβραϊκές λέξεις. Στο Τετραγράμματο «ΓΧΒΧ», επειδή δεν γνώριζαν τη σωστή προφορά της λέξης «Γιαχβέ», προσέθεσαν αυθαίρετα φωνήεντα από τις λέξεις: «Αδωνάι»(Κύριος) και «Ελοχίμ» (Θεός). Έτσι το τετραγράμματο «ΓΧΒΧ» έγινε: «Ιεχωβά». Πολλοί προτιμούν αυτή τη μορφή, λόγω συνήθειας, και όχι ακρίβειας.
[Επεξεργασία] Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το όνομα Γιαχβέ
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σε συμφωνία με τη σχέση του ονόματος "Γιαχβέ" με τη λέξη: "ουσία", δεν αποδίδει το όνομα Γιαχβέ στον Πατέρα Θεό μόνο, μια και είναι όνομα ουσίας και όχι προσώπου. Το αποδίδει επίσης και στον Υιό, και στο Άγιο Πνεύμα, που μετέχουν της Ουσίας του Πατρός. Τόσο ο Πατέρας, όσο ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα, τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, ως Ομοούσια,[3] μετέχουν του χαρακτηρισμού "Γιαχβέ", του "Είναι", (του αληθώς "Είναι", δηλαδή του Μόνου άχρονου αυθύπαρκτου "Όντος").[4]
Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία αυτό προκύπτει και από το ότι η Αγία Γραφή γράφει σαφώς στον Ματθαίο 28/κη 19: "βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος". Η αναφορά σε ένα όνομα, ("εις ΤΟ όνομα", και όχι "εις ΤΑ ονόματα"), δειχνει ότι το όνομα και των τριών προσώπων της Θεότητας ταυτίζεται, και συναντάται στη λέξη: "Γιαχβέ".[5]
Παράλληλα επισημαίνει ότι η Αγία Γραφή αποκαλεί "Γιαχβέ" κατ' επανάληψιν, τόσο τον Πατέρα, όσο τον Υιό αλλά και το Άγιο Πνεύμα. Μερικά από τα εκατοντάδες τέτοια παραδείγματα, είναι και τα εξής:
Ησαϊας 48/μη΄ 12 - 16:
΄΄Άκουσόν μου Ιακώβ, και Ισραήλ τον οποίον Εγώ εκάλεσα. Εγώ αυτός είμαι. Εγώ ο πρώτος, εγώ και ο έσχατος. Και η χειρ μου εθεμελίωσε την γην, και η δεξιά μου εμέτρησε με σπιθαμήν τους ουρανούς. Όταν καλώ αυτούς παρίστανται ομού. Συνάχθητε, πάντες σεις, και ακούσατε. Τις εκ τούτων ανήγγειλε ταύτα; Ο Γιαχβέ ηγάπησεν αυτόν. (Τον Ισραήλ). Όθεν θέλει εκπληρώσει το θέλημα Αυτού επί την Βαβυλώνα, και ο βραχίων Αυτού θέλει είσθαι επί τους Χαλδαίους. Εγώ, Εγώ ελάλησα. Ναι, εκάλεσα αυτόν. Έφερα αυτόν, και Εγώ θέλω ευοδώσει την οδόν αυτού. Πλησιάσατε προς εμέ, Ακούσατε τούτο. Απ' αρχής, δεν ελάλησα εν κρυπτώ. Εξότου έγεινε τουτο, Εγώ ήμην εκεί. Και τώρα, Γιαχβέ ο Θεός, απέστειλεν Εμέ και το Πνεύμα Αυτού΄΄.
Η αναλυτική ανάλυση του χωρίου σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία έχει ως εξής: Το πρόσωπο που μιλά είναι ο Γιαχβέ, γιατί Αυτός είναι ΄΄ο Πρώτος και ο Έσχατος΄΄ που ΄΄θεμελίωσε τη γη΄΄, και ΄΄εκάλεσε τον Ισραήλ΄΄ εξ' Αιγύπτου. Και ενώ ο Γιαχβέ μιλάει, ξαφνικά μιλάει για άλλον Γιαχβέ: ΄΄Ο Γιαχβέ ηγάπησεν αυτόν΄΄... ΄΄Θα εκπληρώσει το θέλημα Αυτού...΄΄ Μα αν μόνο ο Πατέρας ονομάζεται ΄΄Γιαχβέ΄΄, και μιλάει ο Πατέρας, τότε πώς αναφέρεται σε άλλον Γιαχβέ; Και συνεχίζει να μιλάει, πάλι ως ΄΄Γιαχβέ΄΄, σε πρώτο πρόσωπο, λέγοντας: ΄΄Εγώ, Εγώ ελάλησα. Ναι, εκάλεσα αυτόν. Έφερα αυτόν, και Εγώ θέλω ευοδώσει... Εγώ ήμην εκεί ΄΄. Και ξαφνικά, αλλάζει πάλι πρόσωπο, και μας πληροφορεί, ότι: ΄΄Και τώρα, Γιαχβέ ο Θεός, απέστειλεν Εμέ και το Πνεύμα Αυτού΄΄. Δηλαδή, ο Γιαχβέ ο Θεός, στέλνει τον Γιαχβέ, που μας μιλάει.
Άλλο παρόμοιο χωρίο είναι το Ζαχαρίας 2/β΄ 5- 11:
΄΄Διότι Εγώ, λέγει Γιαχβέ, θέλω είσθαι εις αυτήν τείχος πυρός κυκλω, και θέλω είσθαι προς δόξαν εν μέσω αυτής. Ω! ώ! Φεύγετε από τής γης τού Βορρά, λέγει Γιαχβέ. Διότι σας διεσκόρπισα προς τους τέσσαρας ανέμους τού ουρανού, λέγει Γιαχβέ. Ω! διασώθητι Σιών η κατοικούσα μετά τής θυγατρός τής Βαβυλώνος. Διότι ούτω λέγει ο Γιαχβέ τών δυνάμεων. Μετά την δόξαν με απέστειλε προς τα έθνη, τα οποία σας ελεηλάτησαν. Διότι όστις εγγίζει εσάς, εγγίζει την κόρην τού οφθαλμού Αυτού. Διότι, ιδού Εγώ, θέλω σείσει την χείρά μου επ' αυτά, και θέλουσιν είσθαι λάφυρον εις τους δουλεύοντας αυτά. Και θέλετε γνωρίσει ότι ο Γιαχβέ τών δυνάμεων με απέστειλε. Τέρπου και ευφραίνου, θύγατερ Σιών. Διότι, ιδού Εγώ έρχομαι, και θέλω κατοικήσει εν μέσω σου, λέγει Γιαχβέ. Και έθνη πολλά θέλουσιν ενωθεί μετά τού Γιαχβέ εν τη ημέρα εκείνη . Και θέλουσιν είσθαι λαός μου. Και θέλω κατοικήσει εν μέσω σου, και θέλεις γνωρίσει ότι ο Γιαχβέ τών δυνάμεων με εξαπέστειλε προς σε΄΄.
Ο πρώτος Γιαχβέ, που λέει: ΄΄θέλω είσθαι εις αυτήν τείχος πυρός κυκλω΄΄, είναι το Άγιο Πνεύμα. Αυτό αναφέρεται σε δεύτερο Γιαχβέ, ο οποίος λέει για τον εαυτό του, ότι ΄΄στάλθηκε να σείσει το χέρι του προς τα έθνη, και να κατοικήσει στη Σιών, και να ενώσει τα έθνη με το λαό Του΄΄. Αυτός ο δεύτερος Γιαχβέ, είναι ο Ιησούς Χριστός, που στάλθηκε από τον Πατέρα του, να κατοικήσει στη Σιών, και να καλέσει τα έθνη στην Εκκλησία του. Τέλος, αυτός ο δεύτερος Γιαχβέ, μιλάει για έναν τρίτο Γιαχβέ, ο οποίος ΄΄τον απέστειλε΄΄, και που ΄΄όποιος αγγίζει το λαό του αγγίζει την κόρη τού οφθαλμού του΄΄. Έτσι και ο Πατέρας και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα, είναι Γιαχβέ.
Επισημαίνει επίσης η Ορθόδοξη Εκκλησία ότι σε πολλά εδάφια της Καινής Διαθήκης ο Ιησούς Χριστός, ονομάζεται:΄΄Ο Ων΄΄, ενώ άλλα παραθέτουν από την Παλαιά Διαθήκη, και εφαρμόζουν στον Ιησού Χριστό προφητείες, που αναφέρονται στον Γιαχβέ. Παραδείγματα:
Ρωμαίους 9/θ΄ 4 - 5:
΄΄Οίτινες εισιν Ισραηλίται,... εξ ών ο Χριστός το κατά σάρκα, ο Ων επί πάντων Θεός ευλογητός εις τους αιώνας΄΄
Στο Ιωάν. 8/η΄ 21 - 29 αναφέρει ότι είναι σημαντικό το να πιστέψουμε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ΄΄ο Ων΄΄, ο Γιαχβέ:
΄΄...εάν γαρ μη πιστεύσητε ότι Εγώ Ειμι, (Εβραϊκά ΄΄Γιαχβέ΄΄), αποθανείσθαι εν ταις αμαρτίαις υμών... Είπεν ουν αυτοίς ο Ιησούς: Όταν υψώσητε τον Υιόν τού ανθρώπου, τότε γνώσεσθε ότι Εγώ Ειμι (Εβραϊκά ΄΄Γιαχβέ΄΄) Έλεγον ουν αυτώ: Συ τις ει;... ΄΄.
![]() |
Η ακρίβεια αυτού του άρθρου αμφισβητείται. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του άρθρου. |
Η παραπάνω Ελληνική μετάφραση τού ΄΄Γιαχβέ΄΄, ήταν μια φράση που ο Ιησούς Χριστός συνήθιζε να λέει για τον εαυτό του, υπονοώντας έτσι, ότι είναι ομοούσιος τού Πατρός του. Δεν πρόκειται εδώ για ΄΄ελειπτική φράση΄΄, επειδή στις ελειπτικές φράσεις, η ελείπουσα λέξη υπονοείται καθαρά. Εδώ όμως, καμία λέξη τού συμφραζομένου δεν υπονοείται καθαρά, και σαν συνέπεια οι ακούοντες, τού έλεγαν: ΄΄Συ τις ει;΄΄ αδυνατώντας να κατανοήσουν ότι ο άνθρωπος που έβλεπαν απέναντί τους, είναι ο ένσαρκος Γιαχβέ τής Παλαιάς Διαθήκης. Για το λόγο αυτό ο Ιησούς κατηγορήθηκε από μέλη του Σανχεντρίν ότι "κάνει τον εαυτό του όμοιο με τον Θεό".
Η φράση ΄΄τότε γνώσεσθε ότι Εγώ Ειμι΄΄, είναι η ίδια που χρησιμοποιείται στην Παλαιά Διαθήκη από τον Ιεζεκιήλ: ΄΄και γνώσεσθε ότι εγώ Γιαχβέ (Ελληνικά ΄΄Είμαι΄΄)΄΄. (Ιεζεκιήλ 35/λε΄ 9, 15. 36/λς΄ 38. 37/λζ΄ 14, 28. 38/λη΄ 23. 39/λθ΄ 6, 28 κλπ).
Έτσι λοιπόν, ως ΄΄Γιαχβέ΄΄, ο Ιησούς Χριστός χρησιμοποιεί και στα παρακάτω εδάφια τη λέξη: ΄΄Είμαι΄΄, με απόλυτο τρόπο, όπως και στην Παλαιά Διαθήκη.
Ιωάννης 8/η΄ 58: ΄
΄Πριν Αβραάμ γενέσθαι Εγώ Ειμι΄΄. Δεν λέει: ΄΄Εγώ ήμουν΄΄, αλλά ΄΄Εγώ Ειμι΄΄
, πράγμα που δείχνει την αιωνιότητά του, ως Γιαχβέ.
Ιωάννης 13/ιγ΄ 12 - 19: ΄΄...Απ' άρτι λέγω υμίν προ τού γενέσθαι, ίνα όταν γένηται πιστεύσητε ότι Εγώ Ειμί΄΄.
Οι απόστολοι, που σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία κατάλαβαν πλήρως την τριαδικότητα του Θεού με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος κατά την Πεντηκοστή, γράφοντας τα βιβλία τής Αγίας Γραφής, εφάρμοζαν στον Ιησού Χριστό διάφορα εδάφια που αναφέρονταν στον Γιαχβέ.
Ένα τέτοιο χωρίο, είναι το: Ιωάννης 12/ιβ΄ 36 - 42. Εκεί, ο Ιωάννης παραθέτει από το Ησαϊας 6/ς΄ 1 - 10. Ενώ εκεί ο Ησαϊας είχε δει τη δόξα τού ΄΄Γιαχβέ τών δυνάμεων΄΄, ο Ιωάννης εξηγεί ότι στην πραγματικότητα ο Ησαϊας ΄΄είδε την δόξαν αυτού, (τού Ιησού Χριστού), και ελάλησε περί αυτού. Αλλ' όμως και εκ τών αρχόντων πολλοί επίστευσαν εις αυτόν, πλην δια τους Φαρισαίους δεν ωμολόγουν, δια να μη γείνωσιν αποσυνάγωγοι΄΄.
Τα εδάφια αυτά παρουσιάζουν ικανοποιητικά τις Ορθόδοξες θέσεις για τα πρόσωπα που φέρουν το όνομα Γιαχβέ. Όμως η θεολογία αυτή δεν απαντάται μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και σε άλλες χριστιανικές εκκλησίες και ομολογίες που δέχονται το δόγμα της Αγίας Τριάδας.
[Επεξεργασία] Εκτιμήσεις και χρήση της απόδοσης Γιαχβέ
Η μεγαλύτερη μερίδα έγκριτων Βιβλικών λογίων θεωρούν γενικά ως πιο ορθή και ακριβή την μορφή Γιαχβέ, η οποία αποτελεί λόγια ανακατασκευή του Τετραγράμματου[6]. Τονίζουν ότι η συντομευμένη μορφή του ονόματος είναι Γιαχ (Yah ή Jah στην εκλατινισμένη μορφή), όπως στο εδάφιο Ψαλμοί 89:8 και στην έκφραση «Αλληλούια» ή «Αλλελουγιάχ», που σημαίνει «αινείτε τον Γιαχ». (Ψαλμοί 104:35· 150:1, 6) Επίσης, οι μορφές Ιεχώ, Ιώχ, Ιάχ και Ιαχού, οι οποίες βρίσκονται στην εβραϊκό συλλαβισμό ονομάτων όπως Ιωσαφάτ, Ιεχωσαφάτ και Σεφατίας, μπορούν όλες να παραχθούν τόσο από τη μορφή «Γιαχβέ» όσο και από την μορφή «Ιεχωβά». Οι ελληνικές μεταγραφές του ονόματος από τους πρώτους Χριστιανούς συγγραφείς οδηγούν σε συλλαβισμούς όπως Ιαβέ (I·a·be΄) και Ιαουέ (I·a·ou·e΄). Παρ' όλα αυτά, δεν υπάρχει καμία συμφωνία μεταξύ των λογίων στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς άλλοι είναι υπέρμαχοι και άλλων μεταγραφικών αποδόσεων, όπως «Ιαχουβά» (Yahuwa), «Ιαχουά» (Yahuah) και «Ιεχουά» (Yehuah).
Εβραίοι λόγιοι θεωρούν γενικά ως πιο πιθανή αποκατεστημένη μορφή του Τετραγράμματου τη μορφή «Γιαχβέ». Τονίζουν ότι η συντομευμένη μορφή του ονόματος είναι Γιαχ (Yah ή Jah στην εκλατινισμένη μορφή), όπως στο εδάφιο Ψαλμοί 89:8 και στην έκφραση «Αλληλούια» ή «Αλλελουγιάχ» (που σημαίνει «αινείτε τον Γιαχ». (Ψαλμοί 104:35· 150:1, 6) Επίσης, οι μορφές Ιεχώ, Ιώχ, Ιάχ και Ιαχού, οι οποίες βρίσκονται στην εβραϊκό συλλαβισμό ονομάτων όπως Ιωσαφάτ, Ιεχωσαφάτ και Σεφατίας, μπορούν όλες να παραχθούν τόσο από τη μορφή «Γιαχβέ» όσο και από την μορφή «Ιεχωβά». Οι ελληνικές μεταγραφές του ονόματος από τους πρώτους Χριστιανούς συγγραφείς οδηγούν σε συλλαβισμούς όπως Ιαβέ (I·a·be΄) και Ιαουέ (I·a·ou·e΄). Παρ' όλα αυτά, κάποιοι είναι υπέρμαχοι και άλλων μεταγραφικών αποδόσεων, όπως «Ιαχουβά» (Yahuwa), «Ιαχουά» (Yahuah) και «Ιεχουά» (Yehuah). Εντούτοις, ο παραδοσιακός Ιουδαϊσμός διδάσκει ότι η αρχική προφορά του Τετραγράμματου έχει χαθεί. [7].
Και για την μεταγραφή Γιαχβέ υπάρχουν επιφυλάξεις όσον αφορά το αν είναι πιστή ηχητική αναπαραγωγή του Τετραγράμματου. Συγκεκριμένα έχει λεχθεί ότι "ενώ πιθανόν να είναι ορθή, δεν υποδεικνύεται συγκεκριμένα στο Μασοριτικό κείμενο" (The International Standard Bible Encyclopedia, τόμ. 2, σελ. 97). Το βιβλίο Practical Christian Theology: Examining the Great Doctrines of the Faith, του Floyd H. Barackman (Kregel Publications, 2001, σελ. 66), αναφέρει: "Οι λόγιοι πιστεύουν ότι το Γιαχβέ (Yahweh ή Jahveh) πλησιάζει περισσότερο στην αρχική προφορά αλλά αυτό δεν είναι βέβαιο". Το βιβλίο Ancient Israel, του H.M. Orlinsky (Cornell University Press, 1960, σελ. 33), αναφέρει: "Πολλοί λόγιοι πιστεύουν ότι η αρχική προφορά του ΓΧΒΧ ήταν Γιαχβέ. Οι αποδείξεις όμως για αυτή την άποψη δεν είναι καθοριστικές και υπάρχουν πολύ σημαντικές διαφορές ως προς τις απόψεις για το τι σήμαινε αυτός ο όρος αρχικά".
[Επεξεργασία] Υποσημειώσεις
- ↑ "The pronunciation of YHWH in the OT can never be certain, since the original Hebrew text used only consonants." (The International Standard Bible Encyclopedia, Revised, Bromiley, G. W., Τόμος 2, σελ. 507, Wm. B. Eerdmans, 1988)
- ↑
- "The generally acknowledged vocalization “Yahweh” is a [...]" (Freedman, D. N., The Anchor Bible Dictionary, τόμ.6 σελ. 1012)
- "Jehovah is an artificial form for the personal name of God, which is likely pronounced "Yahweh"" (Swanson, J., & Nave, O. (1994). New Nave's. Oak Harbor: Logos Research Systems, λήμμα: JEHOVAH)
- "[...] and Jehovah (more correctly Yahweh)" (Unger, M. F., Harrison, R. K., Vos, H. F., Barber, C. J., & Unger, M. F. (1988). The new Unger's Bible dictionary. 3rd ed, Moody Press, λήμμα: GOD)
- "This divine name is pronounced “Yahweh,” not as “Jehovah,”" (The Open Bible: New King James Version. 1998, c1997, (Ge 1:1), Nashville: Thomas Nelson Publishers)
- "Yahweh, as modern scholars render it, means [...]" (Packer, J. I. (1996, c1994). Growing in Christ. Originally published: I want to be a Christian. Wheaton, Ill. : Tyndale House Publishers, c1977)
- "Christians use the word Yahweh, the more original pronunciation" (Hayford, J. W., & Thomas Nelson Publishers. (1995). Hayford's Bible handbook. Nashville: Thomas Nelson Publishers)
- "Nowadays it is customary to write this name as ‘Yahweh’" (Drane, J. W. (2000). Introducing the Old Testament (Completely rev. and updated.) (σελ. 252). Oxford: Lion Publishing plc.)
- "Christians use the word Yahweh, the more original pronunciation" (Youngblood, R. F., Bruce, F. F., Harrison, R. K., & Thomas Nelson Publishers. (1995). Nelson's new illustrated Bible dictionary, λήμμα: Jehovah/Yahweh)
- "Our method of spelling and pronouncing the name as Jehovah is [...] certainly incorrect". (The Pulpit Commentary: Numbers, σελ. 53)
- "Yahweh is used throughout this book as the correct transliteration of the Hebrew name for God, wrongly spelt as 'Jehovah'". (The Cross in the Old Testament, H. Wheeler Robinson, The Westminster Press, 1955, σελ. 12.)
- "[...] suggested 'Yahweh' as the correct vocalization of the word. Our English ' Jehovah' is formed by a mistaken combination of the vowels of Adonay with the consonants of JHVH". (A New Commentary on Holy Scripture: Including the Apocrypha, Charles Gore, Henry Leighton Goudge, Alfred Guillaume; Macmillan, 1936, σελ. 68)
- "The generally acknowledged vocalization "Yahweh" [...]" (The Anchor Bible Dictionary, D. N. Freedman, τόμ.6 σελ. 1012)
- "Je•ho•vah \ji-ˈhō-və\ noun [New Latin, reading (as Yĕhōwāh) of Hebrew yhwh Yahweh with the vowel points of Heb ’adhōnāy my lord] (1530): GOD" (Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th ed)
- "[...] the view most widely accepted today is that the divine name was pronounced Yahweh". (Yahweh: The Divine Name in the Bible, G. H. Parke-Taylor, Wilfrid Laurier University Press, 1975, σελ. 79)
- "The usual form, among scholars, of the personal name of God in the Old Testament". (Oxford English Dictionary, 2002, λήμμα "Yahweh")
- "which he authorized Israel to invoke him—Yahweh as modern scholars write it" (Packer, J. I. (1995, c1993). Concise theology : A guide to historic Christian beliefs. Wheaton, Ill.: Tyndale House)
- ↑ Βλ. Πώλ Ευδοκίμωφ, η Τριαδική Θεολογία: "Το ομοούσιο του Υιού και του Αγίου Πνεύματος προς τον Πατέρα διακηρύχτηκε με την μεγαλύτερη ενάργεια από τον Αθανάσιο, τους Καππαδόκες, τον Κύριλλο Ιεροσολύμων, το Χρυσόστομο, τον Επιφάνιο, τον Κύριλλο Αλεξανδρείας".
- ↑ «Ουκούν εν μεν τοις ανθρώποις, επειδή διακεκριμένη εστίν η εν τοις αυτοίς επιτηδεύμασιν εκάστου ενέργεια, κυρίως πολλοί ονομάζονται, εκάστου αυτών εις ιδίαν περιγραφήν κατά το ιδιότροπον της ενεργείας αποτεμνομένου των άλλων. Επί δε της θείας φύσεως, ουχ ούτως εμάθομεν, ότι ο Πατήρ ποιεί τι καθ' εαυτόν, ου μη συνεφάπτεται ο Υιός. Ή πάλιν ο Υιός ιδιαζόντως ενεργεί τι χωρίς του Πνεύματος. Αλλά πάσα ενέργεια η θεόθεν επί την κτίσιν διήκουσα, και κατά τας πολυτρόπους εννοίας ονομαζόμενη, εκ Πατρός αφορμάται και δια του Υιού πρόεισι, και εν τω Πνεύματι τω Αγίω τελειούται». 25. Περί του μη είναι τρεις Θεούς», ΡG 45, 125 ΒC
- ↑ «Εν δε όνομα των τριών, υποδηλούν την μίαν φύσιν της Αγίας Τριάδος», Ζιγαβηνός «Εις Ματθαίον» 28, 19, ΡG 129, 764.
- ↑ "The pronunciation "Yahweh" is actually a scholarly reconstruction. In the original Hebrew text of the Bible, only consonants were written, so the name was written yhwh. It was not until the fifth century CE and later that vowels were added to the Hebrew text, and by that time there was a long custom of not pronouncing the name, as a way of acknowledging that the name is not like human names. Instead. "Adonai" (LORD) was substituted. Hebrew texts retained the consonants yhwh, but inserted the vowels of Adonai to remind the reader to say the latter. Thus the original pronunciation of the name was lost. The reconstructed pronunciation of Yahweh is fairly certain, as it fits the pattern of other Hebrew names and words. (The name "Jehovah," used by some, developed out of a mistaken reading of the consonants of yhwh with the vowels of Adonai, as it it were a single word.) (Reading the Pentateuch: A Historical Introduction, John J. McDermott, 2002, Paulist Press, σελ. 94)
- ↑ "Ενώ έχουν προταθεί πολλά σύγχρονα ονόματα ως προφορά αυτών των γραμμάτων [σημ. του Τετραγράμματου] (Ιεχωβά, Γιαχβέ, κλπ), ο παραδοσιακός Ιουδαϊσμός διδάσκει ότι η αρχική προφορά αυτού του ονόματος του Θεού έχει ξεχαστεί". (In the Beginning: A Short History of the Hebrew Language, Joel M Hoffman, NYU Press, 2004, σελ. 44) Επίσης, αναφέρεται: "Η προφορά του ΓΧΒΧ στην Παλαιά Διαθήκη ποτέ δεν θα μπορέσει να επιβεβαιωθεί, καθώς το αρχικό Εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιούσε μόνο σύμφωνα". (The International Standard Bible Encyclopedia, τόμ. 2, σελ. 507)
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Νικολάου Σωτηροπούλου Θεολόγου: «Ο Ιησούς Γιαχβέ».
- Schrader-Schenkel, Bibellexikon, iii. 147 et seq.
- Köhler, De Pronunciatione Tetragrammatis, 1867
- Dalman, Der Gottesname Adonaj und Seine Gesch. 1889
- Dillmann,Kommentar zu Exodus und Leviticus, p. 39, Leipsic, 1897
- Herzog-Hauck, Real-Encyc. viii., s.v. Jahve.E
- S. R. Driver, Recent Theories on the 0rigin and Nature of the Tetragrammaton, in Studia Biblica, i. 1-20, Oxford, 1885
- Deissmann, Bibelstudien, Marburg, 1895
- Blau, Das Altjüdische Zauberwesen, Strasburg, 1898
- M. Jastrow, Jr., in Stade's Zeitschrift, 1896, pp. 1 et seq.
- Schrader, K. A. T. 3d ed., pp. 465-468, Berlin, 1902 - 1903
- Jacob, Im Namen Gottes, Berlin, 1903
- J. F. McLaughlin, B.D. D.D., The Abingdon Bible Commentary, 1929
- Judah David Eisenstein, Commentary on the Torah, 1960
- Stolper, Matthew R. A Note of Yahwistic Personal Names In the Murasu Texts., 1976
- J. Weingreen, Practical Grammar for Classical Hebrew
- Jewish Encyclopedia, 1901
- Universal Jewish Encyclopedia, New York, 1941
- Encyclopedia Judaica, Jerusalem, 1972
- A New Standard Bible Dictionary, 1936
- Smith Goodspeed, The Bible, An American translation, 1931
- G.T. Manley, The New Bible Dictionary, 1962
- James Hastings, Dictionary of the Bible, 1951
- Joseph Casters, Putnam's Concise Mythological Dictionary, 1964
- New Catholic Encyclopedia, 1967
- Dr.Joseph Bryant Rotherham, Emphasized Bible, 1959
- James Moffatt, A New Translation of the Bible, 1954
- The Concise Columbia Electronic Encyclopedia, Third Edition Columbia University Press, 1994
- van den Born, Encyclopedic dictionary of the Bible, New York, Toronto, London, 1963
- Allen C. Meyers, Eerdmans Bible Dictionary, William B. Eerdmans Publishing Company, 1987
- Funk & Wagnalls Encyclopedia, 1999 - 2000
- Wayne A. Meeks, HarperCollins Study Bible, SanFrancisco, 1993
- Koehler and Baumgartner, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament, Brill Academic Pub, 2002
[Επεξεργασία] Εσωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- http://perso.wanadoo.fr/jacques.laporte/Page6_En.htm
- http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=52&letter=N
- http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=206&letter=J
- http://www.users.qwest.net/~zadok1/faq4.htm
- http://mb-soft.com/believe/text/god.htm
- http://www.yahweh.org
- http://www.yaim.com/Pages/missingJ.htm
- http://www.iahushua.com/ST-RP/name.htm