Δυναστεία Κομνηνών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αυτοκρατορική Βυζαντινή Δυναστεία - Οίκος (1057-1185) διάρκεια 128 έτη.

Γενάρχης της Δυναστείας ο Μανουήλ Κομνηνός (+1020).

Ιδρυτής της Δυναστείας ο Ισαάκιος Α' ο Κομνηνός.


Αναρρηθέντες Αυτοκράτορες εξ αυτής της Δυναστείας:



Γενεαλογία Δυναστείας Κομνηνών


Γενάρχης της Δυναστείας φέρεται ο Μανουήλ Κομνηνός (+1020) ο οποίος ήταν γιος ενός άσημου μικροκαλλιεργητή από την Κόμνη της Θράκης(εξ'ου και το όνομα Κομνηνός), το 978 βρίσκεται αμυνόμενος απέναντι από τον Σκλορό. Παντρεύτηκε δύο φορές αλλά τα ονόματα των συζύγων του είναι άγνωστα. Εκ των γάμων αυτών απέκτησε τρεις γιούς τους Νικηφόρο, Ισαάκιο ή Ισαάκ (μετέπειτα Αυτοκράτορα), τον Ιωάννη και μία κόρη.

  • α1. - Νικηφόρος Κομνηνός (+1026)
  • α2. - Ισαάκιος Α' Κομνηνός, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1059-1059), Ιδρυτής της Δυναστείας. Γεν. 1007 και πέθ. 1061. Πρίν το 1057 νυμφ. την Πριγκίπισσα Αικατερίνη της Βουλγαρίας με την οποία απέκτησε τον Μανουήλ και την Μαρία.
    • β1. - Μανουήλ Κομνηνός, νυμφ. τη κόρη του Έλιος.
    • β2. - Μαρία Κομνηνή.
  • α3. - Ιωάννης Κομνηνός, (*1015), (+1067). Νυμφ. το 1042 την Άννα Δαλασήνη, κόρη του Αλέξιου Χάρων Αξιωματούχου της Ιταλίας, με την οποία απέκτησε 8 παιδιά (5 γιούς και 3 κόρες) τους: Μανουήλ, Ισαάκιο, Αλέξιο (μετέπειτα Αυτοκράτορα), Ανδριανό, Νικηφόρο,Μαρία, Ευδοκία και Θεοδώρα.
    • β1. - Μανουήλ Κομνηνός, (+1071), το 1068 νυμφ. την Διόγεννη με την οποία απέκτησε μία κόρη.
      • γ1. - Μία κόρη (*1069) το 1081 αρραβ. ένα συγγενή του Νικηφόρου του Βοτανιάτη.
    • β2. - Ισαάκιος Κομνηνός, Δούκας της Αντιοχείας, Κυβερνήτης της Κωνσταντινουπόλεως *1047, + 1104/7. Το 1072/1073 νυμφ. την Ειρήνη της Αλανίας, κόρη του Δημήτριου Αντιβασιλέως της Γεωργίας με την οποία και απέκτησε 8 παιδιά τους Ιωάννη, Αλέξιο, Κωνσταντίνο, Ανδριανό, Άννα, Μαρία, Σοφία και Ευδοκία.
      • γ1. - Ιωάννης Κομνηνός, Δούκας του Δυράχιου, *1073, +1106, νυμφ. την Άννα Δούκαινα με την οποία απέκτησε 3 γιούς και μία κόρη τους Ανδρόνικο, Αλέξιο, Ανδριανό και την Ευδοκία.
        • δ1. - Ανδρόνικος Κομνηνός, νυμφ. την Ευδοκία Δούκαινα με την οποία απέκτησε μία κόρη την Άννα.
          • ε1. - Άννα Κομνηνή Δούκαινα, παντρ. τον Αλέξιο Κομνηνό Ανεμά.
        • δ2. - Αλέξιος Κομνηνός, νυμφ. την Ειρήνη Συναδινή με την οποία απέκτησε ένα γιο τον Ανδριανό.
          • ε1. - Ανδριανός Κομνηνός, νυμφ. την Άννα Κοντοστεφανίνα.
        • δ3. - Ανδριανός Κομνηνός.
        • δ4. - Ευδοκία Κομνηνή, παντρ. τον Αλέξιο Ταρσανιώτη.
      • γ2. - Αλέξιος Κομνηνός, Δούκας του Δυράχιου, νυμφ. τη Ζωή, πέθ. μετά από θεραπεία ενός μάγου.
      • γ3. - Κωνσταντίνος Κομνηνός, Δούκας της Βέροιας, νυμφ. μάλλον τη Ευφορβίνη από την Αντιόχεια με την οποία απέκτησε δύο γιούς τον Ιωάννη και τον Στέφανο.
        • δ1. - Ιωάννης Κομνηνός, "εκάρει" μοναχός.
        • δ2. - Στέφανος Κομνηνός, νυμφ. την Ευδοκία (1147/51) κόρη του Ιωάννη Αξούς, με την οποία απέκτησε τον Κωνσταντίνο και την Ειρήνη.
          • ε1. - Κωνσταντίνος Κομνηνός (καμία άλλη πληροφορία)
          • ε2. - Ειρήνη Κομνηνή, *1115, παντρ. 1170; Ισαάκιο Βατατζή.
      • γ4. - Ανδριανός Κομνηνός, Μητροπολίτης Οχρίδας, νυμφ. (..;..) το 1110 και απέκτησε μία κόρη την Θεοδώρα.
        • δ1. - Θεοδώρα Κομνηνή *1110 παντρ. τον Ανδρόνικο Κοντοστέφανο.
      • γ5. - Άννα Κομνηνή, παντρ. τον Ιωάννη Δούκα.
      • γ6. - Μαρία Κομνηνή, αρραβ. τον Γρηγόριο Γαβρά τον οποίο και χώρισε από τους συγγενείς.
      • γ7. - Σοφία Κομνηνή, παντρ. τον Νικόλαο Δοκειάνο.
      • γ8. - 'Ευδοκία' Κομνηνή, παντρ. τον Νικηφόρο Βοτανιάτη.
    • β3. - Αλέξιος Α' Κομνηνός, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1081-1118). Γενν. 1048/57, πέθ. 15 Αυγούστου 1118. Νυμφ. 1ο το 1075 την Αργυροπουλίνα (+1077) και 2ο το 1078 την Ειρήνη Δούκαινα (*1066, +1123/36). από τους δύο γάμους απέκτησε 9 παιδιά (4 γιούς και 5 κόρες) τους: Ιωάννη, μετέπειτα Αυτοκράτορα, Ανδρόνικο, Ισαάκιο, Μανουήλ, Άννα, Μαρία, Ευδοκία, Θεοδώρα και Ζωή.
      • γ1. - Ιωάννης Β' Κομνηνός Δούκας, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1118-1143). Γενν. 1087, πέθ 8 Απριλίου 1143 Νυμφ. το 1104/5 την Πιρόσκα (= Αγ. Ειρήνη της Ουγγαρίας) (+13 Αυγούστου 1134) με την οποία απέκτησε 8 παιδιά (4 γιούς και 4 κόρες) τους: Αλέξιο - μετέπειτα συναυτοκράτορα του Βυζαντίου, Ανδρόνικο, Ισαάκιο, Μανουήλ - μετέπειτα Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Μαρία, Άννα, Θεοδώρα και Ευδοκία.
        • δ1. - Αλέξιος Κομνηνός συνΑυτοκράτορας του Βυζαντίου. *1106, +1142. Νυμφ. 1ο τη Πριγκίπισσα Ευπραξία του Κιέβου (+1136) και 2ο τη Πριγκίπισσα Κάτα (=Ειρήνη της Αλανίας). Εκ των γάμων του απέκτησε δύο κόρες την Μαρία και ... μιά ακόμη.
          • ε1. - Μαρία Κομνηνή +1167, το 1120 παντρ. τον Αλέξιο Αξούς, Δούκας της Κιλικίας.
          • ε2. - μία κόρη Κομνηνή που παντρ. τον Θεόδωρο Μαυροζόμη.
        • δ2. - Ανδρόνικος Κομνηνός, *1108, +1142. Νυμφ. το 1124 την Ειρήνη Αινείδασα (+1150/1) με την οποία απέκτησε 5 παιδιά, 2 γιούς και 3 κόρες τους Ιωάννη, Αλέξιο, Μαρία, Ευδοκία και θεοδώρα.
          • ε1. - Ιωάννης Κομνηνός, Δούκας της Κύπρου, *1128, +1176. Νυμφ. το 1146 την Μαρία Ταρονίτισσα με την οποία απέκτησε ένα γιο και τρεις κόρες, τους: Αλέξιο, Ειρήνη, Μαρία και Θεοδώρα.
            • στ1. - Αλέξιος Κομνηνός (με την βοήθεια των Νορμανδών εξελέγει Αυτοκράτορας της Θεσαλονίκης (φυλακίσθηκε και τυφλώθηκε το 1185), +1187.
            • στ2. - Ειρήνη Κομνηνή (καμία άλλη πληροφορία)
            • στ3. - Μαρία Κομνηνή της Ναυπλίας ή Ακροναυπλίας, *1154, +1217. Παντρ. 1ο το 1167 τον Αμαλρίκιο της Αντζού, Βασιλέα της Ιερουσαλήμ, (*1136, +1174), 2ο το 1177 τον Βαλιάνο του Ιμπελίν, Λόρδου του Νάμπλους (+1193).
            • στ4. - Θεοδώρα Κομνηνή, παντρ. 1ο το 1175 (διαζ.1180) τον Βοεμούνδο Γ' της Αντιόχειας (+1201) και 2ο τον Γκοντιέρ ντε Μπεθούν, Λόρδο του Μπεσάν.
          • ε2. - Αλέξιος Κομνηνός, ο εραστής της Αυτοκράτειρας Μαρίας Κομνηνής και αρχηγός του επί καθηκόντων αντιβασιλείας συμβουλίου της.*1136, +δολοφονήθηκε 1183. Νυμφ. την Μαρία Δούκαινα με την οποία απέκτησε ένα γιο και μιά κόρη τον Ανδρόνικο και την Ευδοκία.
            • στ1. - Ανδρόνικος Κομνηνός, πεθ. σε μικρή ηλικία σε πτώση από άλογο.
            • στ2. - Ευδοκία Κομνηνή +1183. Παντρ. το 1178 ή 1179 τον Γουλιέλμο Η' του Μονπελιέ (+1218).
          • ε3. - Μαρία Κομνηνή *1126, +;. Παντρ. 1ο το 1139 τον Θεόδωρο Δασιώτη (+1143/4), 2ο το 1145/50 τον Ιωάννη Καντακουζηνό (+1176).
          • ε4. - Ευδοκία Κομνηνή. Παντρ. 1ο και διαζ.1149 τον Θόρο Β' Λόρδο των Μάουταινς και 2ο τον Μιχαήλ Γαβρά (+ μετά το 1170).
          • ε5. - Θεοδώρα Κομνηνή, +1183. Παντρ. το 1148 τον Δούκα Ερρίκο Β' της Αυστρίας και Βαυαρίας (*1112, +1177). Με αυτό το γάμο το αίμα της Βυζαντινής Δυναστείας Κομνηνών πέρασε στους Αυτοκρατορικούς Οίκους της Αυστρίας και Βαυαρίας - Γερμανίας.
        • δ3. - Ισαάκιος Κομνηνός *1115, +1154/74. Νυμφ. 1ο την Θεοδώρα Καματερίνα (+1144), 2ο 1146 την Ειρήνη Διπλοσυναδίνη. Εκ του 1ου γάμου απέκτησε 5 παιδιά τους: Αλέξιο, Ιωάννη, Ειρήνη, Άννα, Μαρία και εκ του 2ου δύο κόρες τις Θεοδώρα και Ευδοκία.
          • ε1. - Αλέξιος Κομνηνός (+1136).
          • ε2. - Ιωάννης Κομνηνός (+1136/7.
          • ε3. - Ειρήνη Κομνηνή. Παντρ. έναν άγνωστο και υπήρξε μητέρα του Ισαάκιου Δούκα Κομνηνού.
            • στ1. - Ισαάκιος Δούκας Κομνηνός, Αυτοκράτορας της Κύπρου (1184-1191), *1155/60, +δηλητηριασθείς 1195/6. Νυμφ. 1ο το 1175/6 μία κόρη του Θόρου Β' Λόρδου των Μάουνταινς. 2ο το1185/6 μία νόθη κόρη του Βασιλέως Γουλιέλμου Α' της Σικελίας. Εκ του 1ου γάμου απέκτησε ένα γιο και μία κόρη.
              • ζ1. ένας γιός +1187.
              • ζ2. μία κόρη "La Damsel de Chypre" *1177/8, +μετά το 1204. Το 1194 αρραβ. τον Δούκα Λεοπόλδο της Αυστρίας αλλά τελικά δεν τον παντρεύτηκε. Αντίθετα παντρ. 1ο το 1200 (διαζ.1202/3) τον Κόμη Ρεϋμούνδο Στ' της Τουλούζης, και 2ο το 1203 τον Τιερρύ της Φλάνδρας, νόθο γιό του Φιλίππου της Λωραίνης Κόμη της Φλάνδρας.
          • ε4. - Άννα Κομνηνή. Παντρ. πριν το 1166 τον Κωνσταντίνο Δούκα (+1185).
          • ε5. - Μαρία Κομνηνή. Παντρ. το 1156 τον Βασιλέα Στέφανο Δ' της Ουγγαρίας (+1165.
          • ε6. - Θεοδώρα Καλουσύνη Κομνηνή, *1145/6, +μετά το 1184. Παντρ. το 1158 τον Βαλδουίνο Γ' ντ΄ Αντζού, Βασιλέα της Ιερουσαλήμ (+1163). Υπήρξε ερωμένη του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Α'.
          • ε7. - Ευδοκία Κομνηνή. Παντρ. 1ο το 1170 τον Οδώνη Φρατζιπάνη και 2ο το 1179 τον Γκουέλφο ντι Πορκάρια.
        • δ4. - Μανουήλ Α' Κομνηνός, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1143-1180). Γενν.1118, πέθ. 24 Σεπτεμβρίου1180. Νυμφ. 1ο το 1146 την Πριγκίπισσα Βέρθα = Ειρήνη φον Σούλτσμπαχ (+1159/60), 2ο το 1161 την Πριγκίπισσα Μαρία ντε Πουατιέ (*1145, +27 Αυγούστου1182). Εκ του 1ου γάμου απέκτησε δύο κόρες τις Μαρία και Άννα και εκ του 2ου τον Αλέξιο μετέπειτα Αυτοκράτορα, και τον επίσης Αλέξιο μάλλον νόθο.
          • ε1. - Μαρία Κομνηνή, *1152, +δηλητηριασθείσα 1182. Είχε αρραβ. τον Βέλα Γ' Βασιλέα της Ουγγαρίας και τον Γουλιέλμο Β' Βασιλέα Σικελίας αλλά οι βυζαντινή πολιτική τους κράτησε μακρυά για γαμήλια τελετή. Τελικά το 1180 παντρ. τον Ραινιέ του Μοντφεράτ (Μονακό) (*1163, +1182).
          • ε2. - Άννα Κομνηνή, *1154, +1158 4ετών.
          • ε3. - Αλέξιος Β' Κομνηνός, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (1180-1183), Γενν.14 Σεπτεμβρίου 1169, πέθ. στραγγαλισθείς το Σεπτ.1193. Νυμφ. το 1180 την Πριγκίπισσα Αγνή της Γαλλίας, (*1171, +1240) κόρη του Βασιλέως Λουδοβίκου Ζ'.
          • ε4. - (νόθος) Αλέξιος Κομνηνός, +μετά το 1188, τυφλωθείς από τον Ανδρόνικο Α' το 1184. Νυμφ. το 1183 την Ειρήνη Κομνηνή (νόθη κόρη του Ανδρόνικου Α'.
        • δ5. - Μαρία Κομνηνή, *1106, +1144/51. Παντρ. τον Ιωάννη Δαλασσινό Ρογήρο.
        • δ6. - Άννα Κομνηνή, *110, Παντρ. το 1125 τον Στέφανο Κοντοστέφανο (ή Κοντεστέφανο), (+1149).
        • δ7. - Θεοδώρα Κομνηνή, *1116. Παντρ. τον Μανουήλ Ανεμά (+1146/7).
        • δ8. - Ευδοκία Κομνηνή, *1119,(+1176. Παντρ. τον Θεόδωρο Βατατζή.
      • γ2. - Ανδρόνικος Κομνηνός, *1090, +1130/31. Νυμφ. το 1104 την Πριγκίπισσα Ειρήνη του Πρτζέμισλ.
      • γ3. - Ισαάκιος Κομνηνός, *μετά τις 16-1-1093, +μετά το 1152. Νυμφ. το 1112/16 την Πριγκιπισσα Κάτα της Γεωργίας, με την οποία απέκτησε 7 παιδιά, τους Ιωάννη, Ανδρόνικο μετέπειτα Αυτοκράτορα, Μαρία, Άννα, Ευδοκία, Ελένη και ένα νόθο τον Αλέξιο.
        • δ1. - Ιωάννης Κομνηνός Τζελέπης ένας Μωαμεθανός διάσημος με ειδικές σπουδές. Νυμφ. 1ο το 1131 την κόρη του Λέοντος, Λόρδου των Μαουντμπάντενς και 2ο 1140 την κόρη του Συλτάνου Μασούντ των Ρουμς. Εκ του 1ου γ. απέκτησε τον Ισαάκιο και από το 2ο τον Σουλεϊμάν Σαχ.
          • ε1. - Ισαάκιος Κομνηνός, πέθ υπό βασανιστήρια.
          • ε2. - Σουλεϊμάν Σαχ οι απόγονοί του ήταν μουσουλμάνοι.
        • δ2. - Ανδρόνικος Α' Κομνηνός, Αυτοκράτορας Βυζαντίου (1183-1185) Γεν.1123, πέθ. κατακρεουργούμενος στον ύπνο από συμμορία στη Κωνσταντινούπολη 12 Σεπτεμβρίου1185. Νυμφ. 1ο μιά Παλαιολογίνα και 2ο το 1183 τη κόρη του Βασιλέα της Γαλλίας Λουδοβίκου Ζ', Πριγκίπισσα Αγνή της Γαλλϊας (*1171 +1240). Από τους γάμους του αυτούς απέκτησε δύο γιούς και μία κόρη (Μανουήλ, Ιωάννη και Μαρία αλλά και άλλα πέντε παιδιά νόθα από μη νόμιμους γάμους (Αλέξιο, Ειρήνη, Αλέξιο, Ειρήνη και μία ακόμη κόρη.
          • ε1. - Μανουήλ Κομνηνός. *πριν το 1152, τυφλώθηκε και φυλακίστηκε το 1185. Νυμφ. τη Πριγκίπισσα Ρουσουντάν ή Ρουσντάνα της Γεωργίας.
          • ε2. - Ιωάννης Κομνηνός. *1158, +1185 δολοφονηθείς.
          • ε3. - Μαρία Κομνηνή. *πριν1160, +μετά το 1184. Παντρ. τον Θεόδωρο Συναδηνό.
          • ε4. - (νόθο από την Ευδοκία, κόρη του Ανδρόνικου Κομνηνού) (βλ.α3/β3/γ2), Αλέξιος Κομνηνός. Εξαφανίστηκε στη Κωνσταντινούπολη το1185.
          • ε5. - (νόθο από την Ευδοκία) (βλ.α3/β3/γ2) Ειρήνη Κομνηνή. Παντρ. τον Νικηφόρο Παλαιολόγο.
          • ε6. - (νόθο από την Θεοδώρα Καλουσύνη Κομνηνή) (βλ. ) Αλέξιος Κομνηνός. *1170.
          • ε7. - (νόθο από την Θεοδώρα Καλουσύνη Κομνηνή) (Βλ. ) Ειρήνη Κομνηνή. *μετά το 1168. Παντρ. το 1183 τον Αλέξιο Κομνηνό (βλ. ). +μετά το 1188 και
          • ε8. - μία κόρη. Παντρ. τον Ρωμανό Δούκα του Δυρράχιου.
        • δ3. - Μαρία. Παντρ. πριν το 1166 τον Ιωσήφ Βρυέννιο.
        • δ4. - Άννα Κομνηνή. παντρ. τον Ιωάννη Αρβαντινό ή Αραβαντινό.
        • δ5. - Ευδοκία Κομνηνή. Παντρ. μάλλον τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
        • δ6. - Ελένη Κομνηνή. *1183, +1258 Παντρ. τον Γιούρι Α' Μέγα Ηγεμόνα του Κιέβου.
        • δ7. - (νόθο) Αλέξιος Κομνηνός.
      • γ4. - Μανουήλ Κομνηνός. *1097
      • γ5. - Άννα Κομνηνή Δούκαινα. Συγγραφέας, γεν. 2 Δεκεμβρίου]] 1083, +1149/54. Παντρ. τον Νικηφόρο Βρυέννιο (+1136/7).
      • γ6. - Μαρία Κομνηνή. *1085, +μετά το 1136. Παντρ. 1ο Γρηγόριο Γαβρά, 2ο τον Νικηφόρο Κατάκαλο Ευφόρβανο.
      • γ7. - Ευδοκία Κομνηνή *1094. Παντρ. τον Ιασίτη.
      • γ8. - Θεοδώρα Κομνηνή. *1096. Παντρ. τον Κωνσταντίνο Άγγελο (+1166).
      • γ9. - Ζωή Κομνηνή.(*1098).
    • β4. - Ανδριανός Κομνηνός. +1105. Νυμφ. την Ζωή Δούκαινα (*1062, +1136) κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δούκα, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά τον Αλέξιο και την Αλεξία.
      • γ1. - Αλέξιος Κομνηνός. Άφησε μία κόρη.
        • δ1. - μία κόρη. Παντρ. τον Αλέξιο Παλαιολόγο.
      • γ2. - Αλεξία ή Αλεξέια Κομνηνή. +1105. Παντρ. ένα Γκριμάλντο ένα Λομβάρδο.΄
    • β5. - Νικηφόρος Κομνηνός. *1060, +1136/43. Άφησε ένα γιο και μία κόρη.
      • γ1. - Αλέξιος Κομνηνός.
      • γ2. - μία κόρη . Παντρ. τον Γρηγόριο Πακουριάνο.
    • β6. - Μαρία Κομνηνή. *1045. Παντρ. το 1062 τον Μιχαήλ Ταρωνίτη. (εξαφαν.1093).
    • β7. - Ευδοκία Κομνηνή. *1050. Παντρ. το 1067 Νικηφόρο Μελισσηνό.
    • β8. - Θεοδώρα Κομνηνή. *1053. Παντρ. τον Κωνσταντίνο Διογένη.
  • α4. - Μία κόρη. *1012. Παντρ. το 1031 τον Μιχαήλ Δοκιάνο Ιταλό αξιοματούχο.


Η Δυναστεία Κομνηνών ήταν από τις μεγαλύτερες Βυζαντινές Δυναστείες. Οι Βυζαντινοί Πρίγκηπες αυτής της Δυναστείας ενώθηκαν σχεδόν με όλες τις Ηγεμονικές Δυναστείες της εποχής της.


Σημαντικότερα γεγονότα επί της Δυναστείας Κομνηνών