Μπλε Τζαμί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Μπλε Τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.
Μεγέθυνση
Το Μπλε Τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.

Το Μπλε Τζαμί ή Τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ (στα τούρκικα Sultanahmet Camii) είναι ένα τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, ξακουστό για την ομορφιά και την αρμονία του. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Ισλαμικής αρχιτεκτονικής.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Το τζαμί χτίστηκε μεταξύ 1609 και 1616 με διαταγή του σουλτάνου Αχμέτ Α', από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Μάλιστα, έχει ταφεί μέσα στο τζαμί. Βρίσκεται στο παλιότερο μέρος της Κωνσταντινούπολης, κοντά στην τοποθεσία του αρχαίου Ιππόδρομου, και σε μικρή απόσταση από την Αγία Σοφία.

Βρίσκεται επίσης πολύ κοντά στο Τοπκαπί, τόπο διαμονής των Σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1853, και στις ακτές του Βόσπορου. Για κάποιον που βλέπει την παραλία από τη θάλασσα, οι θόλοι και οι μιναρέδες του τζαμιού κυριαρχούν στη θέα, κάτι που ήταν και η πρόθεση των σχεδιαστών.

Το τζαμί χτίστηκε επίτηδες απέναντι από την Αγία Σοφία, έτσι ώστε να φανεί ότι οι Οθωμανοί και Ισλαμιστές αρχιτέκτονες και τεχνίτες μπορούσαν να ανταγωνιστούν επάξια οτιδήποτε είχαν χτίσει οι Χριστιανοί. Παρόλα αυτά, το τζαμί δεν κατάφερε να ξεπεράσει την Αγία Σοφία σε μέγεθος, κάτι που έκανε έκανε έξαλλο τον Σουλτάνο Αχμέτ. Σήμερα, τα δυο κτίρια συναποτελούν ένα μοναδικό ιστορικό και αρχιτεκτονικό σύνολο.

Το τζαμί έγινε γνωστό στη Δύση σαν "Μπλε Τζαμί" λόγω της κυριαρχίας του μπλε χρώματος στην εσωτερική του διακόσμηση. Παρόλα αυτά, το μπλε χρώμα δεν ήταν μέρος της αρχικής διακοσμησης του τζαμιού και στις μέρες μας έχει ξεκινήσει η διαδικασία αφαίρεσής του. Σήμερα, το τζαμί δεν δίνει ιδιαίτερα την εντύπωση του "μπλε" στους επισκέπτες.

Ο αρχιτέκτονας του Αχμέτ, ο Σεντεφάρ Μεχμέτ Αγά, είχε λάβει εντολή να μη λυπηθεί κανένα έξοδο, προκειμένου να δημιουργήσει τον πιο εντυπωσιακό και όμορφο τόπο λατρείας του Ισλάμ στον κόσμο. Η βασική δομή του τζαμιού είναι περίπου κυβική, 53 επί 51 μέτρα. Όπως συμβαίνει με όλα τα τζαμιά, είναι έτσι προσανατολισμένο ώστε όταν οι πιστοί κάνουν την προσευχή τους να είναι στραμμένοι προς τη Μέκκα.

[Επεξεργασία] Αρχιτεκτονική

Το εσωτερικό του Τζαμιού.
Μεγέθυνση
Το εσωτερικό του Τζαμιού.
Κοντινή άποψη του εσωτερικού.
Μεγέθυνση
Κοντινή άποψη του εσωτερικού.

Ο κεντρικός κύβος σκεπάζεται από ένα βαθμιδωτό σύστημα θόλων και ημίθολων, που κορυφώνεται στον κεντρικό θόλο, οι διαστάσεις του οποίου είναι 33 μετρα διάμετρος και 43 μέτρα ύψος στο κεντρικό του σημείο. Το συνολικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από τέλεια οπτική αρμονία και οδηγεί το μάτι στην κορυφή του θόλου.

Το Μπλε Τζαμί είναι το μοναδικό στην Τουρκία που έχει έξι μιναρέδες. Όταν αποκαλύφθηκε ο αριθμός των μιναρέδων, ο Σουλτάνος κατηγορήθηκε για αλαζονεία, καθώς εκείνη την εποχή τον ίδιο αριθμό μιναρέδων είχε και η Κάαμπα στη Μέκκα. Ο Αχμέτ ξεπέρασε το πρόβλημα πληρώνοντας για να χτιστεί ένας έβδομος μιναρές στο τζαμί της Μέκκας.

Στο κατώτερο εσωτερικό μέρος το τζαμί κοσμείται με περισσότερα από 20.000 χειροποίητα κεραμικά πλακάκια, φτιαγμένα στο Ιζνίκ (Νίκαια στην αρχαιότητα). Τα ανώτερα επίπεδα είναι βαμμένα. Περισσότερα από διακόσια παράθυρα με περίτεχνα σχέδια από βιτρώ αφήνουν να περάσει φυσικό φως, που στις μέρες μας ενισχύεται από πολυέλαιους. Οι διακοσμήσεις συμπεριλαμβάνουν στίχους απ' το Κοράνι, πολλοί απ' τους οποίους αποτυπώθηκαν από τον Σαίντ Κασίμ Γκουμπάρι, που θεωρούνταν ο κορυφαίος καλλλιγράφος της εποχής. Τα πατώματα καλύπτονται με χαλιά που δωρίζουν οι πιστοί και αντικαθίστανται τακτικά.

Το πιο σημαντικό στοιχείο της εσωτερικής αρχιτεκτονικής είναι το Mihrab, φτιαγμένο από λεπτοδουλεμένο μάρμαρο, και με τους πλαϊνούς τοίχους σκεπασμένους από κεραμικά πλακάκια. Στα δεξιά του Mihrab βρίσκεται το minber (άμβωνας), όπου στέκεται ο Ιμάμης κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής προσευχής της Παρασκευής ή των ιερών ημερών. Το τζαμί έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε, ακόμα κι όταν είναι γεμάτο κόσμο, όλοι να μπορούν να βλέπουν και ν' ακούν τον Ιμάμη.

Το Μπλε Τζαμί τη νύχτα.
Μεγέθυνση
Το Μπλε Τζαμί τη νύχτα.

Καθένας από τους μιναρέδες έχει τρία μπαλκόνια, και μέχρι πρόσφατα ο μουεζίνης ανέβαινε μια στενή σκάλα στο εσωτερικό του μιναρέ πέντε φορές τη μέρα για να καλέσει σε προσευχή. Σήμερα χρησιμοποιούνται μεγάφωνα, και το κάλεσμα αντηχεί σε όλη την παλιά πόλη, συνδυασμένο με το κάλεσμα από τα άλλα τζαμιά της περιοχής. Πολλοί Τούρκοι και τουρίστες μαζεύονται το δειλινό στο πάρκο απέναντι απ' το τζαμί για ν' ακούσουν το κάλεσμα για τη βραδυνή προσευχή, καθώς ο ήλιος δύει και το τζαμί φωτίζεται από χρωματιστούς προβολείς.

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι


Η αρχική έκδοση αυτού του άρθρου αποτέλεσε μετάφραση του αντίστοιχου άρθρου της Αγγλικής Βικιπαίδειας.
Commons logo
Τα Κοινά έχουν βίντεο και φωτογραφίες σχετικά με το άρθρο