Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Μεγέθυνση
Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ (Stanley Kubrick) γεννήθηκε στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης στις 16 Ιουλίου 1928 και πέθανε από φυσικά αίτια στο Λονδίνο, στις 7 Μαρτίου 1999.

Από μικρή ηλικία ο Κιούμπρικ άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία και μόλις στα 17 του χρόνια βρήκε δουλειά ως βοηθός φωτογράφου. Μαζί με το φίλο του Αλεξάντερ Σίνγκερ, αποφάσισαν να ασχοληθούν με τον κινηματογράφο. Έτσι, το 1950 δημιούργησε την πρώτη του ταινία, ένα ντοκυμαντέρ με τίτλο Day of the Fight, η οποία χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από τις οικονομίες των δύο φίλων. Ακολούθησαν τα Flying Padre (1951), The Seafarers (1952) και το Fear and Desire (1953), το οποίο γυρίστηκε στην Καλιφόρνια. Με τις δύο επόμενες ταινίες τεκμηρίωσης, το Φιλί του δολοφόνου και το Χρήμα της οργής, έγινε γνωστό το όνομα του Κιούμπρικ στο Χόλυγουντ. Το 1957 σκηνοθετεί τον Κερκ Ντάγκλας στο αντιπολεμικό φιλμ Σταυροί στο μέτωπο, το οποίο βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χάμφρεϊ Κομπ. Από εκεί και έπειτα ο Κιούμπρικ θα δημιουργεί ταινίες από βιβλία, τα οποία θα προσαρμόζει κάθε φορά στις δικιές του ιδέες και με τη δικιά του κινηματογραφική οπτική γωνία.

Αφίσα της ταινίας "Σπάρτακος"
Μεγέθυνση
Αφίσα της ταινίας "Σπάρτακος"

Το 1960 ο Κερκ Ντάγκλας, ως παραγωγός, κάλεσε τον Κιούμπρικ να καθήσει στην καρέκλα του σκηνοθέτη για την επική ταινία Σπάρτακος, αφού είχε διώξει προηγουμένως τον Άντονυ Μαν. Στην ταινία συμμετείχαν επίσης μερικά από τα μεγαθήρια της υποκρίτικης, όπως ο Λόρενς Ολίβιε, ο Τσαρλς Λότον, ο Πίτερ Ουστίνοφ, ο Χέρμπερτ Λομ και ο Τόνι Κέρτις. Επικές ήταν και οι διαμάχες του Κιούμπρικ με τον διευθυντή φωτογραφίας Ράσελ Μέττι, διότι λέγεται ότι δεν τον εμπιστευόταν και δεν τον άφηνε να κάνει τη δουλειά του, δουλειά που αναλάμβανε ο ίδιος ο Κιούμπρικ. Και η ειρωνεία είναι ότι ο Μέττι βραβεύτηκε με το Όσκαρ καλύτερης φωτογραφίας για τη δουλειά του!

Στη συνέχεια, ο Κιούμπρικ ήταν να ασχοληθεί με τη νέα ταινία του Μάρλον Μπράντο, Η εκδίκηση είναι δικιά μου (One-Eyed Jacks, 1961), αλλά οι διαπραγματεύσεις δεν ευόδωσαν και η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον ίδιο τον Μπράντο. Απογοητευμένος από τους μεγαλοπαραγωγούς του Χόλυγουντ, πήρε την απόφαση να φύγει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και μετακόμισε στο Λονδίνο. Η πρώτη ταινία που γύρισε εκεί ήταν η Λολίτα (1962), βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ο οποίος επιμελήθηκε και το σενάριο της ταινίας. Στην ταινία συμμετείχε ο Πίτερ Σέλερς, ο οποίος την επόμενη χρονιά έγινε παγκοσμίως γνωστός ως ο επιθεωρητής Κλουζό που αναζητούσε το Ροζ Πάνθηρα. Ήταν αυτονόητο λοιπόν να καλέσει ο Κιούμπρικ τον Σέλερς για να γυρίσουν μια κωμικοτραγική ταινία με θέμα τον πυρηνικό όλεθρο. Αν και αρχικά, η ταινία ήταν να γυριστεί ως δράμα, ο Κιούμπρικ είδε ότι οι ιδέες του λειτουργούσαν καλύτερα μέσα από μια κωμική πλευρά. Το αποτέλεσμα ήταν φυσικά το ΣΟΣ Πεντάγωνο καλεί Μόσχα και η τεράστια εμπορική επιτυχία έδωσαν στον Κιούμπρικ την οικονομική και καλλιτεχνική ανεξαρτησία για να ασχοληθεί με οτιδήποτε ήθελε.

Ο Πίτερ Σέλερς στο ρόλο του δόκτωρα Strangelove
Μεγέθυνση
Ο Πίτερ Σέλερς στο ρόλο του δόκτωρα Strangelove

Έτσι, στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Άρθουρ Κλαρκ στη συγγραφή ενός σεναρίου επιστημονικής φαντασίας. Το αποτέλεσμα ήταν η Οδύσσεια του Διαστήματος, η οποία θεωρείται από πολλούς η καλύτερη ταινία του είδους. Το 1971 οι ανυποψίαστοι θεατές σοκαρίστηκαν με την βία του Κουρδιστού πορτοκαλιού. Ένα χρόνο μετά την επίσημη κυκλοφορία της αποφασίστηκε η απαγόρευση της προβολής της στην Αγγλία. Ο Κιούμπρικ, απογοητευμένος από αυτή την προσπάθεια λογοκρισίας, απαγόρεψε ο ίδιος την προβολή της ταινίας του στην Αγγλία μέχρι το θάνατό του, δηλαδή σχεδόν για 27 χρόνια. Πάντως, η ενασχόληση του Κιούμπρικ με διαφορετικά κινηματογραφικά είδη συνεχίζεται και έτσι το 1975 υπογράφει το Barry Lyndon, μια επική ιστορία που λαμβάνει χώρα κατά τους Ναπολεόντιους πολέμους και στη συνέχεια διασκεύαζει τη Λάμψη, του νεαρού τότε, Στίβεν Κινγκ και μαζί με την εκρηκτική ερμηνεία του Τζακ Νίκολσον προσφέρει στο κοινό, το 1980, μια ταινία τρόμου που σπάει τα ταμεία. Η ταινία δεν ενθουσίασε τον συγγραφέα της και μετά από πολλά χρόνια γύρισε ο ίδιος ο Κινγκ (ως παραγωγός) τη Λάμψη ως τηλεταινία διάρκειας 4 ωρών. Με καθυστέρηση εφτά χρόνων, το 1987 παρουσίαζει τη νέα του δουλειά που είναι το Full Metal Jacket, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Γκουστάβ Χάσφορντ και θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η τελευταία του ταινία ήταν τα Μάτια Ερμητικά Κλειστά, στην οποία πρωταγωνιστούσε το ζεύγος Τομ Κρουζ-Νικόλ Κίντμαν. Τα γυρίσματα διήρκησαν σχεδόν δύο χρόνια, κάτω από υπερβολική ασφάλεια και μυστικότητα.

Λίγο προτού βγει η ταινία στις αίθουσες, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ πέθανε στον ύπνο του, στις 7 Μαρτίου 1999. Είχε τρία παιδιά από τον τρίτο του γάμου με την Κριστιάν Κιούμπρικ, παντρεμένοι από το 1958.

Αφίσα της ταινίας "Η Λάμψη"
Μεγέθυνση
Αφίσα της ταινίας "Η Λάμψη"

[Επεξεργασία] Φιλμογραφία

  • Day of the Fight (1951)
  • Flying Padre (1951)
  • World Assembly of Youth (1952)
  • The Seafarers (1952)
  • Fear and Desire (1953)
  • Το φιλί του δολοφόνου (Killer’s Kiss, 1955)
  • Το χρήμα της οργής/Η κλοπή (The Killing, 1956)
  • Σταυροί στο μέτωπο (Paths of Glory, 1957)
  • Σπάρτακος (Spartacus, 1960)
  • Λολίτα (Lolita, 1962)
  • ΣΟΣ Πεντάγωνο καλεί Μόσχα (Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb, 1964)
  • Η οδύσσεια του διαστήματος (2001: A Space Odyssey, 1968)
  • Κουρδιστό πορτοκάλι (A Clockwork Orange, 1971)
  • Barry Lyndon (1975)
  • Η λάμψη (The Shining, 1980)
  • Full Metal Jacket (1987)
  • Μάτια ερμητικά κλειστά (Eyes Wide Shut, 1999)
Αφίσα της ταινίας "Το κουρδιστό πορτοκάλι"
Μεγέθυνση
Αφίσα της ταινίας "Το κουρδιστό πορτοκάλι"

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί Σύνδεσμοι