કચ્છ જીલ્લો
From વિકિપીડિયા
કચ્છ પશ્ચીમ ભારતના રાજ્ય ગુજરાત નો સૌથી મોટો જીલ્લો છે. ૪૫,૬૧૨ કી.મી.૨ ના ક્ષેત્રફળ વાળો કચ્છ જીલ્લો ભારતનો બીજા ક્રમનો સૌથી મોટો જીલ્લો છે. એમ કહેવાય છે કે કચ્છનું નામ તેના કાચબા જેવા આકારને કારણે પડ્યું હશે.
Contents |
[edit] ભૂગોળ
જીલ્લાનું વહીવટી મથક ભુજ છે.
કચ્છની ઉત્તરે પાકિસ્તાન, પશ્ચીમે અરબી સમુદ્ર છે. દક્ષીણે કચ્છનો અખાત કચ્છને કાઠીયાવાડથી જુદો પાડે છે. કચ્છનો ઉત્તર તથા પૂર્વ ભાગમાં કચ્છનું રણ(અનુક્રમે મોટું અને નાનું) છે.
[edit] વહીવટી તાલૂકાઓ
કચ્છમાં લગભગ ૯૫૦ ગામો છે.
કચ્છના તાલૂકાઓ
[edit] ભાષા
કચ્છમાં કચ્છી તથા ગજરાતી ભાષાઓ વપરાય છે. તાલુકા ૧૦ ગાંધીધામ
[edit] ઇતિહાસ
મળી આવેલા અવષેશોને આધારે કચ્છ, પ્રાચીન સીંધુ સંસ્કૃતિનો ભાગ મનાય છે. ૧૨૭૦માં સ્થપાયેલ કચ્છ એક સ્વત્રંત્ર પ્રદેશ હતો. ૧૮૧૫માં કચ્છ બ્રીટીશ સામ્રાજ્ય હેઠળ આવ્યું અને princely state તરીકે કચ્છના મહારાજાએ બ્રીટીશ સત્તા સ્વીકારી. ૧૯૪૭માં ભારતની સ્વતંત્રતા પછી, કચ્છ ભારતનું એક રાજ્ય બન્યું.
૧૯૪૭માં ભારતનાં વિભાજન પછી, સીંધ અને કરાંચીનું બંદર પાકીસ્તાન હેઠળ ગયું. સ્વતંત્રત ભારત સરકારે કંડલામાં અધ્યતન બંદરનો વિકાસ કરવાનો નિર્ણય કર્યો. કંડલા પશ્ચીમ ભારતનું એક મહત્વનું બંદર છે.
૧૯૫૦માં કચ્છ ભારતનું એક રાજ્ય બન્યું. નવેમ્બર ૧, ૧૯૫૬ નાં, કચ્છ મુંબઇ રાજ્ય હેઠળ આવ્યું. ૧૯૬૦માં ભાષાના આધારે મુંબઇ રાજ્યનું મહારાષ્ટ્ર તથા [[ગુજરાત]માં વિભાજન થયું અને કચ્છ ગુજરાતનો એક ભાગ બન્યો.
અદ્યતન ઇતિહાસમાં જુન ૧૬, ૧૮૧૯નો કચ્છનો પહેલો ધરતીકંપ નોંધાયેલ છે. જાન્યુવારી ૨૬, ૨૦૦૧માં આવેલ પ્રચંડ ધરતીકંપ ૨૦૦૧ ગુજરાત ધરતીકંપનું કેન્દ્ર કચ્છમાં આવેલું હતું. કચ્છનાં ૧૮૫ વર્ષોના નોંધાયેલા ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય ઇતિહાસમાં આ સૌથી તીવ્ર ધરતીકંપ હતો.
ગુજરાતના જીલ્લાઓ |
---|
અમદાવાદ | અમરેલી | આણંદ | કચ્છ | ખેડા | ગાંધીનગર | જામનગર | જૂનાગઢ | ડાંગ | દાહોદ | નર્મદા | નવસારી | પાટણ | પોરબંદર | પંચમહાલ | બનાસકાંઠા | ભરૂચ | ભાવનગર | મહેસાણા | રાજકોટ | વડોદરા | વલસાડ | સાબરકાંઠા | સુરત | સુરેન્દ્રનગર |