Fenrisúlfur

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Hluti af greinaflokknum
Norræn goðafræði
Helstu goð
Æsir: Óðinn, Þór, Baldur, Loki, Höður, Bragi, Mímir
Ásynjur: Frigg, Iðunn, Sif
Vanir: Njörður, Freyja, Freyr
Aðrir
Jötnar: Ýmir, Bor, Bestla, Angurboða, Skaði, Hel
Skepnur: Auðhumla, Fenrisúlfur, Sleipnir, Miðgarðsormur, Huginn og Muninn
Aðrir: Askur og Embla; Urður, Verðandi og Skuld; Dvergar, Álfar
Staðir
Ásgarður, Miðgarður, Útgarður, Niflheimur, Hel, Bifröst, Askur Yggdrasils
Rit
Sæmundaredda, Snorra-Edda, Heimskringla, Gesta Danorum
Trúfélög
Íslenska ásatrúarfélagið, Danska ásatrúarfélagið, Ásatrúarfélagið Bifröst

Fenrisúlfur (einnig Hróðvitnir "Hinn frægi úlfur"), í norrænni goðafræði, er úlfur, sonur Loka og Angurboðu. Systkyni hans voru Miðgarðsormur og Hel. Þau voru send í burt fljótlega eftir að þau fæddust.


[breyta] Fenrisúlfur fjötraður

Fenrisúlfur þótti ekki það mikil ógn fyrst um sinn, en hann stækkaði fljótt og ógnaði að lokum jafnvel ásunum. Æsir urðu að gera eitthvað í málunum og ákváðu að binda hann fastann. Þeir ákváðu að búa til fjötur til að festa hann. Fyrst bjuggu þeir til fjötur sem hét Læðingur. Þeir sögðu Fenrisúlfi að frægð og frami myndi fylgja honum ef að honum tækist að leysa sig úr þeim fjötri. Fenrisúlfi fannst það lítið mál að slíta sig úr því. Þaðan er komið máltækið "að leysa úr læðingi" sem merkir "að kalla eitthvað fram".

Æsir ákváðu að búa til nýjan fjötur sem kallaður var Drómi og var tvöfalt sterkari en Læðingur. Sögðu æsin þá að tvöföld frægð biði hans ef honum tækist að leysa sig úr þessum fjötri. Úlfurinn fer létt með það að leysa sig úr reipinu. Þaðan er komið orðatiltækið "að drepa úr dróma" sem merkir "að hamla á einhverju".

Æsir voru farnir að örvænta og senda Skírni í Svartálfaheim þar sem hann fær dverga til að búa til fjötur úr 6 hlutum (sem eru ekki til):

  • Dyn kattarins
  • Skeggi konunnar
  • Rótum bjargsins
  • Sinum bjarnarins
  • Anda fisksins
  • Hráka fuglsins

Sá fjötur nefndist Gleipnir og leit sakleisislega út, mjög lítill og þunnur, en var í raun búinn göldrum. Úlfurinn áttaði sig á því að æsir voru að reyna að plata sig vegna þess hve fjöturinn var smár en goðin sannfærðu hann um að ef hann gæti ekki sjálfur losað sig myndu þau losa hann og því til sönnunar lagði Týr hönd sína að veði í gin úlfsins. Fjöturinn slitnaði ekki og missti Týr höndina því að goðin losuðu úlfinn að sjálfsögðu ekki. Fenrisúlfur stendur síðan bundinn í Jötunheimum til ragnarraka.

[breyta] Ragnarrök

Völuspá segir að í ragnarrökum muni Fenrisúlfur losna úr fjörtum sínum. Hann mun verða svo stór að gin hans nær frá jörðu og upp í himin er hann gapir. Fenrisúlfur mun berjast við Óðinn í ragnarrökum og mun vega hann. Víðir, sonur Óðinns, mun hefna hans með því að stíga með öðrum fætinum í neðri góm úlfsins, en teygir hönd sína upp í efri góm hans við himin og kjálkabrýtur hann.

[breyta] Heimildir