ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು

From Wikipedia

ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು - ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗವಾಗುವ ನಾಮಪದ ಹಾಗೂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿ ಕೊಡುವ ಪ್ರತ್ಯಯ ರೂಪಗಳು. ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ವ್ಯಾಕರಣದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗ.

ಪರಿವಿಡಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸ

ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ನಾಮ ಪ್ರಕೃತಿಗಳ ಸಂಬಂಧ ಹಾಗೂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವುವು. ಈ ರಚನೆಗಳು ಭಾಷೆಯ ಅನಿವಾರ್ಯ ಅಂಗ. ಅವುಗಳ ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

# ವಿಭಕ್ತಿ ಅರ್ಥ (ಕಾರಾಕಾರ್ಥ) ಹೊಸಗನ್ನಡ ಪ್ರತ್ಯಯ ಹಳಗನ್ನಡ ಪ್ರತ್ಯಯ
ಪ್ರಥಮಾ ಕರ್ತ್ರರ್ಥ ಮ್
ದ್ವಿತೀಯಾ ಕರ್ಮಾರ್ಥ ಅನ್ನು ಅಂ
ತೃತಿಯಾ ಕರಣಾರ್ಥ (ಸಾಧನಾರ್ಥ) ಇಂದ ಇಂ, ಇಂದಂ, ಇಂದೆ, ಎ
ಚತುರ್ಥೀ ಸಂಪ್ರದಾನ (ಕೊಡುವಿಕೆ) ಗೆ, ಇಗೆ, ಕ್ಕೆ, ಆಕ್ಕೆ ಗೆ, ಕೆ, ಕ್ಕೆ
ಪಂಚಮೀ ಅಪಾದಾನ (ಅಗಲಿಕೆ) ದೆಸೆಯಿಂದ ಅತ್ತಣಿಂ, ಅತ್ತಣಿಂದಂ, ಅತ್ತಣಿಂದೆ
ಷಷ್ಠೀ ಸಂಬಂಧ
ಸಪ್ತಮೀ ಅಧಿಕರಣ ಅಲ್ಲಿ, ಅಲಿ, ಒಳು ಒಳ್


[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳ ಬಳಕೆ

ಮನೆ ಎಂಬ ನಾಮಪದಕ್ಕೆ ಏಳು ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಕೆಳಗೆ ಕೊಡಲಾಗಿದೆ.

  • ಪ್ರಥಮಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅಲ್ಲಿ = ಮನೆಯಲ್ಲಿ
  • ದ್ವಿತೀಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅನ್ನು = ಮನೆಯನ್ನು
  • ತೃತೀಯಾ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಇಂದ = ಮನೆಯಿಂದ
  • ಚತುರ್ಥೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಗೆ = ಮನೆಗೆ
  • ಪಂಚಮೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ದೆಸೆಯಿಂದ = ಮನೆಯ ದೆಸೆಯಿಂದ
  • ಷಷ್ಠೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅ = ಮನೆಯ
  • ಸಪ್ತಮೀ ವಿಭಕ್ತಿ: ಮನೆ + ಅಲ್ಲಿ = ಮನೆಯಲ್ಲಿ


[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ವಿಭಕ್ತಿ ಪಲ್ಲಟ ವಿವರ

ವಿಭಕ್ತಿಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ವಾಕ್ಯರಚನೆಯು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುವುದೆಂದು ಕೆಳಗಿನ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

  • ಬಂಡಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿದನು (ದ್ವಿತೀಯಾ) - ಬಂಡಿಗೆ ಹತ್ತಿದನು (ಚತುರ್ಥೀ)
  • ಆತನ ದೆಸೆಯಿಂದ ಒಳಿತಾಯಿತು (ಪಂಚಮೀ) - ಆತನಿಂದ ಒಳಿತಾಯಿತು (ತೃತಿಯಾ)
  • ಮನೆಯ ಯಜಮಾನ (ಷಷ್ಠೀ) - ಮನೆಗೆ ಯಜಮಾನ (ಚತುರ್ಥೀ)
  • ಹಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದನು (ಸಪ್ತಮೀ) - ಹಳ್ಳಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದನು (ಚತುರ್ಥೀ)


[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ