Physica particularum minimarum
E Vicipaedia

Physica particularum minimarum est pars physicae quae materiae constituentia et earum interactiones relativitatis specialis praeceptis describit. Etiam physica magnarum energiarum appellatur, quoniam experimenta multa in particularum acceleratris, quibus particulas fere usque ad velocitatem luminis accelerant ideoque particulae energiam permagnam obtinent, saepe fiunt.
Index |
[recensere] Doctrina usitata
Particulae primariae omnes in doctrina usitata (anglice: Standard Model) accurate describuntur. Notum est, exempli gratia, proton particulam primariam non esse sed ex quarciis constitutum. Doctrina usitata solum particulas primarias directe describit, quae in duabus classibus distribuuntur:
- Particulae quae interactiones transmittunt:
- 8 gluona quibus vim fortem transmittitur.
- 3 bosona vectorialia (W+, W-, Z0) quibus vim imbecillem transmittitur.
- 1 photon quod vim electromagneticam transmittit.
- Particulae (leptona et quarcia) quae materiam instituunt (in sequente indice monstrantur).
Fermionis species |
Nomen | Symbolum | Onus electricum | Onus imbecille | Onus coloris | Massa |
---|---|---|---|---|---|---|
Lepton | Electron | e- | -1 | -1/2 | 0 | 0,511 MeV/c2 |
Myon | μ − | -1 | -1/2 | 0 | 105,6 MeV/c2 | |
Tauon | τ − | -1 | -1/2 | 0 | 1,784 GeV/c2 | |
Neutrinum electronis | νe | 0 | +1/2 | 0 | < 50 eV/c2 | |
Neutrinum myonis | νμ | 0 | +1/2 | 0 | < 0,5 MeV/c2 | |
Neutrinum tauonis | ντ | 0 | +1/2 | 0 | < 70 MeV/c2 | |
quarcium |
up | u | +2/3 | +1/2 | R/V/C | ~5 MeV/c2 |
charm | c | +2/3 | +1/2 | R/V/C | ~1.5 GeV/c2 | |
top | t | +2/3 | +1/2 | R/V/C | >30 GeV/c2 | |
down | d | -1/3 | -1/2 | R/V/C | ~10 MeV/c2 | |
strange | s | -1/3 | -1/2 | R/V/C | ~100 MeV/c2 | |
bottom | b | -1/3 | -1/2 | R/V/C | ~4,7 GeV/c2 |
Praeterea firmiter creditur boson higghsianum esse, quamvis id nondum inventum sit. Doctrina usitata boson higghsianum theoretice maxime requirit, quia particulae primariae sine ipso massam non haberent. In summa 61 particulae in doctrina usitata exstant, ut facile videtur: 6 leptona, 6 antileptona, 18 = 6 x 3 quarcia, 18 = 6 x 3 antiquarcia (unumquodque quarcium 3 colores dissimiles habere potest, qui sunt: rubrum (R), viridem (V), caeruleum (C)), 8 gluona, 3 bosona vectorialia, 1 photon, 1 boson higghsianum.
Omnes particulae aut bosona aut fermiona sunt, haec cognitio a turbini (Anglice: spin) pendet; si particulae turbo est numeri integri, constat illam boson esse, si ei autem turbo est semi-integri, tunc particula fermion est. Secundum doctrinam usitatam fermiona sunt omnia quarcia leptonaque (turbo = 1/2) dum boson higghsianum (turbo = 0) et omnes, quae interactiones transmittunt, particulae (turbo = 1) bosona sunt.
Particulae doctrinae usitatae tribus viribus inter se agunt, quae sunt (vis gravitatis inclusa ad magnitudinem comparandam):
Vis | Magnitudo | Theoria | Mediator |
---|---|---|---|
Fortis | 101 | Chromodynamica (QCD) | gluona |
Electromagnetica | 10 − 2 | Electrodynamica (QED) | photon |
Imbecillis | 10 − 13 | Glashow-Weinberg-Salam (GWS) | W + ,W − ,Z0 |
Gravitatis | 10 − 42 | Relativitas generalis | graviton |
Manifestum autem est doctrinam usitatam vim gravitatis non describere, sed hoc non effectivum est problema propter imbecillitatem gravitatis vis (vide in tabula quam parva sit gravitatis magnitudo relativa!). Omnia ergo experimenta in particularum acceleratris usque ad hodiernum diem facta nunquam attractionem gravitatis inter particulas detexerunt, ideoque gravitatis effectus neglegi optime possunt.
[recensere] Doctrina usitata supersymmetrica
Post supersymmetriae patefactionem, physici magnarum energiarum doctrinae usitatae theoriam ad supersymmetriam includendam multis rationibus auxerunt, quod nunc doctrina usitata supersymmetrica minima (anglica abbreviatio: MSSM) nominatur. Ad hoc faciendum rationes sunt multa, ex quibus notissima est quae bosonis higghsiani massa in theoria supersymmetrica quadraticas correctiones non accipit, propter cancellationem inter diagrammata feynmaniana particulas bosonicas aut fermionicas in gyris habentes. Hoc modo solvitur quod saepe nominatur hierarquiae problema.
Quanquam doctrina usitata supersymmetrica est theoria quae problemata theoretica multa solvit, notum est ipsum autem quaestiones generales multas expediturum, exempli gratia: Suntne unicuique particulae supersodales?. Huius quaestionis origo autem exponenda est. Cum doctrina usitata supersymmetrica theoria supersymmetrica sit, mathematice sequitur particulas minimas omnes habere supersodalem quarum turbines a magnitudine 1/2 differant. Inde creditur exempli gratia, electron habere supersymmetricum sodalem (sive supersodalem) selectron vocatum, quod autem nondum inventum est.
Magnum particularum acceleratrum hodie conficitur in Genava, vocatum LHC, cuius praecipuum propositum erit supersodales particulas et boson higghsianum arduis experimentis invenire.
[recensere] Vide etiam
[recensere] Nexus externi
- CERN - Magnum Particularum Acceleratorium Europae (anglice)
- Particularum proprietates (massa, onus, turbo, etc) (anglice)
- Particle Adventure (anglice)
Particulae | |
Particulae minimae : | |
---|---|
Fermiona : | quarcia · leptona |
Leptona : | electrona · myona · tauona · neutrina |
Bosona gaugiana : | photonia · gluona · bosona W+, W- et Z0 |
Hypotheticae : | graviton · boson Higgsianum |
Particulae compositae : | |
Hadrona : | baryona · mesona |
Baryona : | protona · neutrona · hyperona |
Mesona : | piona · kaona |