Македонска азбука

Од Википедија, слободна енциклопедија

Современата македонска азбука (како и секоја друга словенска кирилична азбука) се заснова на кирилицата на Св. Кирил и Методиј; таа е адаптација на фонетската азбука на Вук Караџиќ.

Содржина

[уреди] Историска позадина

Главна статија: Македонски јазик

Македонскиот јазик е јужнословенски јазик со околу 3 милиони говорници во Република Македонија, Грција, Албанија, Бугарија, САД, Канада, Австралија и други земји. Македонскиот јазик станал службен јазик на Социјалистичка Република Македонија во 1944.

Од крајот на 16-тиот век говорниот македонски почнал да се јавува во пишана форма, иако неговата современа стандардна верзија е утврдена дури во 1945.

[уреди] Азбуката

Следнава таблица е дадена само со големи букви, заедно со ИФА-вредности за звукот на секоја буква:

А
/a/
Б
/b/
В
/v/
Г
/ɡ/
Д
/d/
Ѓ
/ɟ/
Е
/ɛ/
Ж
/ʒ/
З
/z/
Ѕ
/ʣ/
И
/i/
Ј
/j/
К
/k/
Л
/l/
Љ
/ʎ/
М
/m/
Н
/n/
Њ
/ɲ/
О
/ɔ/
П
/p/
Р
/r/
С
/s/
Т
/t/
Ќ
/c/
У
/u/
Ф
/f/
Х
/h/
Ц
/ʦ/
Ч
/ʧ/
Џ
/ʤ/
Ш
/ʃ/

Оваа азбука претставува печатен облик на писмото, додека ракописното писмо е многу поразлично.

Освен вообичаените звуци на буквте ѓ и ќ, во некои наречја овие букви звучат како /ʥ/ и /ʨ/, односно.

[уреди] Уникатни букви

Македонскиот јазик содржи ред посебни фонеми (споредено со соседите); затоа, се јавува потреба од посебни македонски букви. Историски гледано, овие букви потекнуваат од 19-тиот век. Во своето дело За македонцките работи, јазичарот Крсте Петков Мисирков користи комбинации од г' и к' за да ги претстави фонемите /ѓ/ и /ќ/. Покрај тоа, буквата i тогаш се користела каде што денес се користи ј.

Буквите љ, њ и џ гледани по облик се од српско потекло, но нивните предци се јасно илустрирани во Мисирковата книга како л' и н', а во порани текстови како ль и нь, кои очигледно служеле како инспирација за современите адаптации. Изненадувачки, сè до крајот на Втората Светска војна, овие букви спарени со меки знаци се користеле наместо денес утврдените облици.

Денес, буквата ѕ е единствена на македонскиот јазик, но мора да се спомене дека истата е многу постара, бидејќи постоела во старословенското писмо.

Акцентираните букви è, ѝ и ô не се сметаат за посебни букви, нити за вистински акцентирани букви (како во францускиот, на пример), туку тие се стандардните букви е, и и о кои се акцентираат во зборови кои имаат хомоними, за нивно разликување.

[уреди] Видете исто така

  • Транслитерација на македонскиот јазик
  • Македонско ракописно писмо
  • Македонски јазик