Дархан-Уул

Wikipedia-с

Дархан-Уул аймаг
Дархан
[[image:|115px|Flag of Дархан-Уул аймаг]] Coat of arms of Дархан-Уул аймаг
Map of Mongolia with Дархан-Уул аймаг highlighted
Үүсэн бий болсон 1994
Төв Дархан
Газар нутаг 3,275 км²
Хүн ам
 • Нийт (2000)
 • Нягтшил

83,271
16.24/км²
Утасны коод +976 (0)137
Машины номер ДА_ (_ variable)
ISO 3166-2 MN-037
Вэб сайт gate1.pmis.gov.mn/darkhan-uul/

Дархан-Уул|Дархан аймаг нь хуучнаар Дархан хот юм. Нийслэл Улаанбаатарын дараа хоёрдох том хот гэгддэг.

Contents

[Өөрчлөх] Түүх

Дархан хотын анхны суурийн чулууг “Бурхантын хєндий”-д 1961 оны 10-р сарын 17 нд тавьсан нь Монгол улсын 2 дахь томоохон хот болох эхлэл тавигдсан юм. Дархан хотыг хуучин социалист орнууд болох Зєвлєлт Холбоот Орос улс, Болгар, Польш, Унгар, Чех, Герман зэрэг улсуудын техник, эдийн засгийн тусламжтайгаар байгуулан хєгжїїлсэн. Дархан хот нь Орхон , Сэлэнгийн сав газрын бїсэд багтдаг. Хараа голын эрэг Бурхантын хєндийд оршдог бєгєєд далайн тєвшнєєс дээш 700 м-ийн єндєрт байрласан ба 327.5 мянган га газар нутагтай, эрс тэс уур амьсгалтай.Улсын Их Хурлын 1994 оны 32 тоот тогтоолоор Дархан хотыг Дархан-Уул аймаг болгон зохион байгуулсан ба Засаг захиргааны нэгжийн хувьд 4 сумтай, 24 багтай. Дархан-Уул аймаг нь Сэлэнгэ , Тєв аймгийн сумуудтай хил залгаа оршдог. Дархан-Уул аймаг нь 90.4 мянган хїн амтай, нийт хїн амын 66.3 хувийг 35 хїртэлх насны залуус эзэлдэг ба нийт єрхийн 67.5 хувь нь тохилог орон сууцанд амьдардаг.

[Өөрчлөх] Сургуулиуд

Манай аймагт ТИС, ХААИС, Техникийн коллеж, Анагаах ухааны коллеж зэрэг хувийн болон улсын 10 гаруй Их, дээд сургууль , УГТСЭШХ, Удирдлагын Хєгжлийн Институт, Бизнес хєгжил, Монгол гэр бїл зэрэг сургалтын тєвїїд сургалт эрдэм шинжилгээний байгууллага ажиллаж тэдгээрт 460 гаруй эрдэмтэн багш нар ажиллаж, 5200 гаруй оюутан сурагчид суралцаж байна. Мєн аймгийн хэмжээнд 25 ЕБС, 14 цэцэрлэг, Монгол Туркийн хамтарсан сургууль, Хан-Уул дээд сургуулийн харъяа 10 жилийн сургууль, Монгол-Германы хамтарсан сургууль, хїїхдийг эрт хєгжїїлэх тусгай сургууль ажиллан тэдгээрт 21 мянган хїїхэд суралцаж, Орос, Англи, Герман, Турк, Япон хэлийг гадаадын мэргэжилтэн багш нараар хичээл заалгаж байна.

[Өөрчлөх] Эрүүл ахуй

Дархан-Уул аймгийн тєв болон харъяа сумдуудад нийт 550 ортой эмнэлэг, урьдчилан сэргийлэх зориулалттай эрїїл мэндийн 2 томоохон тєв ажиллаж, тэдгээрт 250 гаруй их эмч ажиладаг. Тус аймаг нь зам, тээвэр, харилцаа холбоо, цахилгаан, дулааны эрчим хїч зэрэг дэд бїтцийн салбарууд сайн хєгжсєн їйлдвэрлэл, соёл боловсрол, ШУ-ны томоохон тєв учраас гадаад орнуудын муж, хот, компани, хувь хїмїїстэй харилцаагаа єргєжїїлэн хєгжїїлж хамтран ажиллах хамгийн таатай нєхцєл бїрдсэн аймаг юм. Одоогоор: ХБНГУ-ын Цайтц, БНУУ-ын Капошвар, Буриад улсын Улан-Їдэ, Беларусь улсын Витабск, БНХАУ-ын Же-Жань, Дани улсын Хилероид хотуудтай шууд харилцаатай ажилладаг ба ОУБ-ууд (ДЭМБ,ТАСИС, НЇБХХГ), Монгол улсад суугаа зарим орны ЭСЯ-ууд /АНУ, ХБНГУ, Англи, Япон улсуудын ЭСЯ/ , / АНУ–ын “Энх тайвны корпус”, Английн “Сайн дурын алба”, ”Хїїхдийг ивээх сан”, Японы ”Жайка”/ болон гадаадын хїмїїнлэгийн байгууллагууд “Энхтайваны салхи”, ”Ертєнцийг єєрчилье”,”Мандах нар” зэрэг ОУБ-тай хамтран нийгмийн салбарт идэвхтэй їйл ажиллагаа явуулж байна.Цаашид гадаад харилцааг улам єргєжїїлж, хамтын ажиллагааны їр нєлєєг нэмэгдїїлэх зорилт тавин ажиллаж байна.

[Өөрчлөх] Газар тариалан

Манай аймаг нь Монгол улсын газар тариалангийн тєв бїсэд оршдог учраас хєдєє аж ахуйн нийт бїтээгдэхїїнд газар тариалан голлодог бєгєєд газар тариалангийн аж ахуйнууд шинжлэх ухааны баазтайгаа ойрхон байрлаж , тїїнтэй хамтран ажилладагаараа бусад аймгуудаас давуутай юм. Аймгийн хєдєє аж ахуйн їйлдвэрлэл нь хїн амын мах махан бїтээгдэхїїний хэрэгцээний 30.0 гаруй, сїї сїїн бїтээгдэхїїний 90.0 орчим, гурил гурилан бїтээгдэхїїний 70.0 гаруй хувийг, тємс, хїнсний ногооны хэрэгцээг єєрийн їйлдвэрлэлээр бїрэн хангаж байгаа стратегийн ач холбогдол бїхий салбарын нэг юм.Дархан-Уул аймгийн хэмжээнд єнєєдрийн байдлаар 100 гаруй аж ахуйн нэгж, 12.0 мянга гаруй єрх 37.0 мянган га орчим эргэлтийн талбайд тариалангийн їйл ажиллагаа эрхэлж байна.Аймгийн эдийн засагт мал аж ахуйн їйлдвэрлэл бага хувийг эзэлдэгч 3.0 мянган єрх, 40 гаруй аж ахуйн нэгжид 130.0 гаруй толгой малыг єсгєж байна.Одоогийн байдлаар тус аймагт 21 їїлдэр, омог, хэвшлийн 28.0 мянган толгой малыг їржлийн сайжруулагчаар ашиглаж байгаа нь нийт малын 18.0 орчим хувийг эзэлж байна. Дархан хот нь байгалийн баялагтаа тїшиглэн барилгын матералын їйлдвэрлэлийг тїлхїї хєгжїїлж, Цемент, Силикат, ”Байшин їйлдвэрлэх комбинат”, ”Керамзит”, ”Эрдэс хєвєн”, ” Тємєр бетоны” їйлдвэр “Хїнсний їйлдвэр”, ”Нэхий Эдлэлийн Їйлдвэр” ”Мах комбинат”, ”Хар тємєрлєгийн їйлдвэр” зэрэг олон їйлдвэрїїдтэй. Манай аймаг нь барилгийн материалийн болон нїїрс,алт, тємрийн хїдрийн арвин их нєєцтэй аймаг юм.

[Өөрчлөх] Аж үйлдвэр

Дархан-Уул аймагт жижиг дунд, їйлдвэрлэл, їйлчилгээг эрчимтэй хєгжїїлж байна. Хувийн хєрєнгє оруулалтаар оёдол, архи спиртийн їйлдвэр, талх нарийн боов, мах махан бїтээгдэхїїн зэрэг жижиг дунд їйлдвэрїїд болон Банк, Банк бус санхїїгийн байгууллага,хадгаламж зээлийн хоршоо зэрэг аж ахуйн байгууллагууд їйл ажиллагаагаа явуулж байна. Тухайлбал: Номин худалдааны тєв, їйлчилгээний 1,2 одын зэрэгтэй Дархан буудал, Киви, Єртєєчин зэрэг зочид буудалууд, мах махан бїтээгдэхїїнээр “Мах экспо”, “Гангууш”, Талх нарийн боовны чиглэлээр “Дархан дээжис”, архи спиртний їйлдвэрлэлээр “Дамон Трейд” мєн 11 арилжааны банк, 4 банк бус санхїїгийн байгууллага,12 хадгаламж зээлийн хоршоо гэх мэт жижиг дунд їйлдвэрлэл эрчимтэй хєгжиж,аймгийн хэмжээнд нийтдээ 6 улсын їйлдвэр, 27 ХК,902 ХХК,112 хоршоо,192 нєхєрлєл,100 ЗБН,92 ББН їйл ажиллагаа явуулж байна.

[Өөрчлөх] Уугуул гавъяатнууд

Дархан уул аймгаас олон алдартнууд Їїнд: Олимпийн хїрэл медалт 1, Дэлхийн аварга 6, 1, Ази тивийн аварга 8, Монгол Улсын Хєдєлмєрийн Баатар 16, МУГ 37, Тєрийн соёрхолт 5, ОХУ клубуудын гавьяат зэрэг урлаг спорт хєдєлмєрийн олон арван алдарнууд байна. Мєн ЇЭХ, Эмэгтэйчїїдийн холбоо, АОЭЗ, Ахмадын хороо, ХАЇТанхим, УЗхороо зэрэг олон ТББайгууллагууд їйл ажиллагаа явуулж байна Дархан-Уул аймагт орчин їеийн технологи, техникээр бїрэн тоноглогдсон Мобиком, Скайтел компаниудын салбарууд їїрэн телефон болон миком компани интернетийн їйлчилгээ явуулдаг байна.Мєн DBS, ЛХА телевизїїдээр 24 цагийн турш дотоод гадаадын сувгуудыг їзэх боломжоор бїрэн хангадаг.

[Өөрчлөх] Холбоос


Монгол улсын Аймгууд Mongolian lippu
Архангай | Баян-Өлгий | Баянхонгор | Булган | Говь-Алтай | Говьсүмбэр | Дархан-Уул | Дорноговь | Дорнод | Дундговь | Завхан | Орхон | Өвөрхангай | Өмнөговь | Сүхбаатар | Сэлэнгэ | Төв | Увс | Ховд | Хөвсгөл | Хэнтий
Нийслэл хот: Улаанбаатар
Бусад хэл дээр