Ямохын мэдээллийн сан

Wikipedia-с

Ямохын мэдээллийн сан гэдэг нь бүх оюутнууд тус бүрийнхээ туршлага, мэдлэгээ бусаддаа танилцуулж, хэлэлцэж үүсгэсэн хэсэг юм.

Нэг ёсондоо бүгдээрээ мэдээлэл тавина, авна гэсэн үг. Харин дан аваад байх нь зөв биш учир та өөрийнхөө мэдлэгээс ч бас хуваалцаарай.

Голдуу японд ирээд удаагүй оюутнууддаа голлож хандах авч, кохай нар маань том сэнпай болохоо хүлээлгүйгээр сүүлийн үеийн олж авсан мэдээллээ харамгүй хуваалцаарай.

Сүүлд нь мэдээллийн сангийн хэрэгцээ болон тулгамдсан асуудлыг хөндсөн нэг бичлэгийг танилцуулья. Мэдээллийн эхийг http://mglclub.com/data/view.php?id=Sanaa&page=1&sn1=&divpage=1&sn=off&ss= on&sc=on&select_arrange=headnum&desc=asc&no=1492&PHPSESSID=1de18cd268a472fac 7740733caf9865e ээс авсан болно.

Ний нуугvй яриа хийгээд уриалга

Туги

togi3togi@hotmail.com

Та бvхний vзэж байгаа энэ вэбсайт анх 2002 оны 2 сарын 17-нд vvд хаалгаа нээсэн юм. Япон дахь монголчуудын маань дунд мэдээлэл солилцох байнгын ажиллагаатай homepage байхгvй байгаад сэтгэл эмзэглэсэндээ анх найз Энки-тэйгээ хамтран эхлvvлж билээ. Єєрийнхєє мэдэж байсан хэдэн мэдээллийг эмхтгэн оруулж, бас “among” мэйлин-листэд хvмvvсийн бичиж ирvvлдэг зєвлємжvvдийг нэг нэгээр нь оруулж тавиад байлаа. Хvмvvс мэйлээ латин vсгээр бичдэг болохоор нэг бvрчлэн кирилл рvv хєрвvvлж бичнэ. Энэ мэтээр урагшлуулах явцад vvнд єєрийнхєє 300 гаран цагийг зарцуулсан байх юм. Хvмvvст хvргэж байгаа мэдээллийнхээ vнэ цэнийг, єєрийн зарцуулсан цагтайгаа хамт зах зээлийн ханшаар тооцвол хэдий хир юм болох бол? Гэвч хvний сэтгэл санаанд мєнгєєр хэмжигдэхгvй vнэт зvйл бас байдаг даа. Найз нар маань "чи єєрєє таашаал авч байгаа болохоор хийж байгаа байлгvй" гэж хэлдэг юм. Тэдний vг ортой байж болох ч, яг vнэндээ би хэн нэгэн Цээгий, Баагий нарт хэрэгтэй мэдээлэл єгч тусалснаар таашаал ханамж аваад байх хvн бишээ. Нэг хоёр хvн баярлаад єнгєрєх биш, нийт дундад маань харилцан тусалдаг тогтолцоо, уламжлал бий болох нь чухал.Энэ бол ердєє нэг “зугаагаа гаргах, таашаал авах”-ын тєлєєх хир хэмжээг давсан ажил байсан гэж бодож байна.

Японд сурч ажиллаж байгаа залуучууд нэгдэж ажиллаж, хоорондоо дотно харилцаа vvсгэж, бvтээлч хvмvvс болж тєлєвшвєл хэр баргийн хєрєнгє оруулалт, зудны тусламжаас дутахгvй эх оронд маань хэрэгтэй vйлс болно гэж би боддог. Нvдэнд харагдах хэдэн цаасны єгєє аваанаас нvдэнд харагдахгvй ч гэсэн хvний оюун ухаан, сэтгэл санаа руу чиглэсэн vйл ажиллагаа, мэдээллийн нийлvvлэлт хавьгvй тустай. Дээхэн нэг залуу “Урам” уулзалтын зохион байгуулагч нарт хандаж “та нар энд хэнхэглэж худлаа ярьж суухаар монголдоо буцаж оч, очоод юм хий” гэж мэйлээр агсагнаж байсныг санаж байна. Энд оюутнууд яах гэж ирсэн билээ? Сурах гэж. Сурах гэдэг чинь ганцаараа ном шагайгаад суухыг хэлэхгvй, хоорондоо ярьж маргаж байж сурсан эрдэм задардаг. Бас ирээдvйд ажил дээр гарч, нийгэм дотор биеэ авч явах дасгал болно гэсэн утгаараа иймэрхvv уулзалт маш хэрэгтэй гэдэг дээр та бvхэн санал нийлэх байхаа. Ер нь єєрєє юу ч хийдэггvй хирнээ хийж байгаа хvнийг шvvмжлэх дуртай мэргэн цэцэн хvнд би vнэхээр дургvй. Тийм хvн цєєхєн ч гэсэн, сэтгэлээрээ дэмжиж яваа бусад хvмvvс нь сайн дуугарч, урам хайрлаж байхгvй бол дандаа шvvмжилж дайрч довтолсон vгнvvд сонсогдоод байх нь байна шvv. Энэ сайтийг хийх хугацаанд ч ялгаагvй. “Дизайнаа сайжруулаачээ, яасан уйтгартай юм бэ, бvр гоё болгоочээ” гээд л, ерєєсєє ганц хуруугаа хєдєлгєж тус нэмэр болоогvй байж нэхэж шаардаад байх хvнтэй олон таарлаа. Шvvмжлэл хэрэгтэй байлгvй яахав, гэвч зєвхєн шvvмжлэхээс гадна, засч сайжруулах талаар санаа оноо, бас ажилд нэмэр болох бодитой туслалцаа тvvнийг нь дагалдаж байвал сайнсан.

Би анх 2-р курсэд байхдаа сургуулийнхаа Гадаад Оюутны Зєвлєлийн ажилд оролцдог болж, тэндээсээ сургуулиа тєлєєлж Бvх Японы Гадаад Оюутны Network гэдэг байгууллагад ажилладаг болсон. Ингэж явах vедээ маш олон сайн хvмvvстэй учирч, ихийг сурч, бас аминдаа энд тэнд “Монгол” гэдэг нэрээ гаргаж явлаа. Ер нь би бvх оюутнууддаа хандаж идэвхтэйгээр сурч амьдраачээ гэж уриалмаар байгаа юм. Одооных шиг ихэнх нь идэвхгvй байвал, ганц хоёрхон хvн тvvнийг нєхєх гэж хэрээс хэтэрсэн чармайлт гаргахаас аргагvй байдал vргэлжлэх болно. Азийнхан, тэр дундаа монголчууд их даруухан, єєрийгєє голж "за тэр лагууд нь л хийнэ биз" гэж хойш суудаг. Ингэж хvн бvр єєрийгєє голж, юмны ардуур орвол эцэстээ хэн ч хєдлєхгvй ба биелж бvтэх сайхан боломжууд хэзээ ч эргэн ирэхгvйгээр биднийг орхин одох болно. Єєрийгєє голж огт болохгvй, тэр юм хийгээд байгаа хvмvvс гэдэг нь ч гэсэн яг адилхан жирийн оюутнууд байгаа юм шvv дээ. Би єєрєє гэхэд компьютерийн талаар олигтойхон ч мэдлэггvй, энэ вэбсайтийг мэргэжлийн хvнд хэлэхэд ичмээр ердєє "Word" дээр хийж ирсэн. Тvvнээс гадна “олон нийтийн ажилд хэдэн хэнхэгтэй хvн л гvйж байдаг” гэсэн хуучин социализмын vеийн vзэл бодол шингээстэй байгаа бол тvvнийг авч хаях хэрэгтэй. Teamwork-д суралцах, єєрт болоод бусдад тустай community-гийн гишvvн байх гэдэг арай єєр утгаар ойлгох хэрэгтэй (мэдээж бvх ажлаа хаячихаад ганцхан тэр гэж гvйвэл галзуурал болно). Жишээ нь Америкийг аваад vзье л дээ, анх шинэ тив дээр учир замбараагvй баахан хvн хvрч ирээд, зєв зохион байгуулалтыг бий болгож, зєв иргэншлийг бvрдvvлснээр л ирээдvйн хvчирхэг гvрний суурийг тавьсaн.

Монголчуудаас ихээхэн идэвх шаардагдаж байгаа бас нэг шалтгаан бол Монгол орныг маань гадныхан тєдийлєн мэдэхгvй байгаа явдал гэж хэлж болно. Монголыг Хятадаар бодох, тэр ч бvv хэл улс vндэстнийг маань арай ч дээ, “монголизм” гэдэг сэтгэцийн євчнєєр (албан ёсны нэр нь “Down’s syndrom”) тєсєєлєх хvн байна. Монгол гэдэг энэ жижиг буурай орон єєрийгєє зєвєєр таниулж, дэлхийн хамтын нийгэмлэгийн жинтэй гишvvн болохын тулд цєєхєн хэдэн иргэд нь идэвхтэй хєдлєж, хvн бvр байдгаараа “бахирцгаахаас” єєр аргагvй. Ирээдvйд бvс нутгийн болоод дэлхийн хэмжээний асуудалд оролцож, тэнд хvлээн зєвшєєрєгдєхийн тулд одоо бид хоорондоо хєл гараа нийлvvлж сурах, бусад гадаадын оюутнуудтай хамтран ажил явуулж сурах (тэр дотор санаачлагч нь, уриалагч нь байвал бvр сайн) хэрэгтэй байгаа юм.

Євєр монголчуудын энд тэнд юм зохиож байхыг нь хараа биз дээ? Та бидэн дотор монгол гэдэг нэрээ харамлан, “Хятадаар шаагилдчихаад монгол соёл энэ тэр гэж сурталчлаад байдаг” гэж бухимдах хvн цєєнгvй байдаг байх. Гэтэл бид єєрсдєє юу хийсэн билээ? Айхтар сvрхий монгол орноо сурталчилж чадаа билvv? Тэд ямар зохион байгуулалттай, хvн бvр ямар идэвхтэйгээр ажилд оролцож байна? Бидний жишээ гэхлээр нэг арга хэмжээ болдог, ажил хийлцэх хvн байхгvй хир нь идэж уучихаад ядаж хогоо цэвэрлэхгvй хаячаад явна. Ингээд л хэдхэн хvн хамаг хог шороогий нь албатай юм шиг цэвэрлэж цаг хvчээрээ хохирно. Ийм байдалд олон дахин ажил зохиогдож чадахгvй болох нь мэдээж. Аягvй бол нэг уулзалтан дээр хоёр согтуу зодолдож хэрэг vvсгэнэ. Гэхдээ харин та нарт захиж хэлэхэд, монголчууд ийм шдээ гээд нийлж уулзахаа больчихов доо. Бид одоо ийм байж болно, гэвч энэ бvхнээ засч єєрчлєх ёстой, засрах ч болно. Шинээр ирж байгаа оюутнуудыг хараад би дажгvй залуус ирж байна даа гэж vнэлдэг. Эдийн засгийн vзvvлэлтvvдээс илvvтэйгээр, дараа vеийн оюутнууд маань золбоолог хєєрхєн залуус ирж байвал би эх орныхоо ирээдvйд итгэлтэй байх болно. Би єєрєє ирэх жилээс нийгмийн идэвхтэй бvх ажлаа больж дан ганц хувийнхаа амьдралд анхаарахаар бодож байгаа юм. Юм гэдэг vе vеэрээ байдаг, дараа vеийн та бvхэн минь тайзан дээр гарч ирэх цаг болоод байна.

“Япон дахь Монгол Оюутны Холбоо (ЯМОХ) гэж ямар байгууллага байна аа?” гэсэн асуулт нэлээд ирдэг. Анх вэбсайтаа эхлvvлж байх vед би тэдэнтэй ямар ч холбоогvй байлаа. Гэвч вэбсайтаар дамжуулан тэдний ажлыг сурталчилж, тэгж байх хооронд дотносон танилцсан билээ. Нэг мэдэхэд “тэд” биш “бид” болж би єєрєє гишvvн нь болсон. Ер нь Оюутны Холбоо гэж байр савтай айхтар эд байдаггvй, ердєє “Урам” уулзалт, “Хаврын баяр”, энэ вэб гэх мэт энд тэнд юм хийж байгаа оюутнууд хоорондоо и-мэйлээр харьцаж нэг тєрлийн network vvсгэсэн тийм л бvтэцтэй. Одоогоор хэдхэн залуу байна, харин удахгvй шинэ хvмvvсээр хvчээ сэлбэж хvрээгээ тэлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаа. Нэг юм анхааруулахад ЯМОХ-ыг дээр vеийн олон нийтийн байгууллагаар тєсєєлж болохгvй шvv. “Бvх оюутнуудад хvрч ажиллахгvй байна, жишээ нь МИАТ-тай хямд билетийн гэрээ байгуулах зэргээр оюутнуудын эрх ашгийг хамгаалсан vйл ажиллагаа явуулахгvй байна” гэх мэтээр шаардах хvн байдаг. Холбоо гэхлээр тэнгэрээс томилогдсон хvмvvс хэн нэгний тєлєє ажиллахаар ирээд байж байдаг хэрэг бишээ. Тэгж ярьж байгаа бол єєрєє голд нь орж, тэр шаардаад байгаа ажлаа зохиогоод явах хэрэгтэй. Хvн єєрєє л єєрийнхєє тєлєє явна, харин ганцаараа дийлэхгvй зvйлээ бусадтайгаа нийлж байж давна. Уул нь яваандаа amongnet вэбсайт ч гэсэн аксесс хийж байгаа хvмvvсээс бага зэргийн мєнгє гаргуулж (жишээ нь зєвхєн татвар тєлсєн ЯМОХ-ын гишvvд vздэг болох ч юмуу), тvvнээс ажил гардан хийж байгаа хvмvvст урамшуулал олгодог механизмд шилжвэл сайн байгаа юм. Бид хамтарч юм хийдэг, холбоо харилцаатай байдаг, голд нь юм хийж байгаа хvмvvсээ бусад нь дэмждэг тийм зохион байгуулалтыг бvрдvvлж чадвал асар их боломж ємнє маань нээгдэх ба, ахуй амьдралынхаа нєхцєл байдлыг дээшлvvлэхээс авахуулаад єєрсдийгєє хєгжvvлэх, найз нєхєд болох, монгол орондоо хэрэгтэй юм хийх гээд янз бvрийн мєрєєдлєє биелvvлж чадна. Юунаас эхлэх вэ гэж гайхаж байна уу? Жишээ нь амьдарч байгаа хотынхоо монгол оюутнууд дотор ажил зохиох (шинэ оюутнуудаа хvлээж авдаг уламжлал бий болгох гэх мэт), хоорондоо цугларалт хичээл явуулах, заал авч байх гээд л. Хvн бvр ямар нэг байдлаар хувь нэмэрээ оруулдаг, ажлыг яс зохион байгуулдаг хоорондын локал сvлжээ vvсгэхэд заавал дарга цэрэг, зєвлєл холбоо гэж хvндрэх шаардлага байхгvй. Бvр єргєн далайцтай юм хийх хvсэлтэй бол ЯМОХ-д элсэх ч юмуу, бусад хотод амьдарч байгаа залуустай интeрнэт-ээр танилцаж, ямар нєєц бололцоо байгаа, юу хийх вэ гэдгийг и-мэйлээр харилцан зєвлєж болно.

“Монголын vр сад маш олон болтугай!” гэж зохиолч Нацагдорж хэлсэн, харин би дотроо “Монголд бvтээлч хvмvvс олон тєрєєсэй” гэж залбирдаг юм. Хvн ам цєєтэй болохоор зах зээл жижиг, хєгжихєд хэцvv гэсэн онол монголчуудын дунд элбэг байдаг. Гэвч нарийндаа ярьвал худалдан авах чадвар бvхий єндєр боловсролтой иргэдээс бvрдэх жижиг орон, хvн амынхаа тоогоор 10 дахин их ч жишээ нь дан тариачдаас бvрдэх орноос илvv том зах зээлтэй байж чадна гэдгийг тєсєєлж vзэх хэрэгтэй. Хэтрvvлээд хэлбэл “чанартай” 3 сая хvн байхад “чанаргvй” 30 сая хvнтэй адил хэмжээний зах зээлийг бvрдvvлж чадах юм. Дахин хэлье оюутнуудаа, идэвхтэй амьдралаар амьдрагтун. Идэвхтэй байна гэдэг энд тэнд цуглаж жагсаад, хаалга цонх хагалж эсэргvvцэлд оролцохын нэр бишээ. Хамтарч ажиллаж сурах, тvvгээр дамжуулан єєртєє болон бусдад stimulus єгч хєгжиж явахын нэр билээ. Хvн ер нь ганц хоёр пиво хувааж ууснаар найз болдоггvй, хамт юм хийж байж бие биенээ таньдаг, тvvгээр дамжуулж жинхэнэ дотно найз нєхєд болдог юм. Бусадтайгаа хамтран хийж бvтээсэн бvхэн чинь та нарт аз жаргал авчрах болно, ирээдvйд эргэн дурсах алтан дурсамж болоод vлдэх болно! Монгол оронд чинь одоо гагцхvv БYТЭЭЛЧ ЗАЛУУС хэрэгтэй байгаа юм шvv!

2003.05.03