औरंगाबाद शहर
From Wikipedia
औरंगाबाद (Aurangabad) महाराष्ट्र राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक व ऐतिहासिक शहर आहे. ते मराठवाडा विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव औरंगजेब (ई.स. १६५९ - ई.स. १७०७) ह्या मुघल सम्राटाने ठेवले. औरंगाबाद चे मूळ नाव खडकी आहे.
शहर | औरंगाबाद |
जिल्हा | औरंगाबाद |
राज्य | महाराष्ट्र |
लोकसंख्या | ६,८२,००० (२००१) |
दूरध्वनी कोड | ०२४० |
पोस्टल कोड | ४३१००१ ते ४३१००५ |
आर.टी.ओ कोड | MH-२० |
निर्वाचित प्रमुख | (महापौर) |
प्रशासकीय प्रमुख | (महानगरपालिका आयुक्त) |
संकेतस्थळ | {{{संकेतस्थळ_लिंक}}} |
अनुक्रमणिका |
[संपादन] इतिहास
काही इतिहासकारांच्या मते ई.स. १९६० मध्ये अहमदनगरचा राजा मुर्तज़ा निजामशहा द्वितीयचा मंत्री मलिक अंबर याने हे शहर वसवले. मलिक अंबरने ह्या शहराचे नाव फतेहपूर ठेवले. ई.स. १६३४ मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी / फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. ई.स. १६४४ मध्ये तो आग्र्याला परत गेला. त्या नंतर ई.स. १६८१ मध्ये औरंगजेब मुघल बाद्शाह असतांना पुन्हा ह्या शहरात आला. ई.स. १७०७ मध्ये त्याच्या म्रुत्यु पर्यंन्त औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहरा जवळ असणारया खुलताबाद या छोट्याश्या गावात औरंगजेबाची मजार आजही आहे.
[संपादन] उद्योगधंदे
औरंगाबाद मध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरु झाल्या. औरंगाबादेत मुख्यत्वे अटोमोबाईल, बेवरेजेस, चामडा, रबर, फार्मासुटिकल्स, प्लास्टिक केबल्स आणि फ़ायबर ऑप्टिक्स केबल इत्यादिंचे उत्पादन होते.
काही महत्वाचे कारखाने
- बजाज ऑटो लिमिटेड
- स्कोडा इंडीया
- सिमेन्स लिमिटेड
- विडियोकॉन
- निर्लेप
- वोखार्ड लिमिटेड
- लुपिन लॅबोरेटोरी
- ग्रिव्ह्स कॉट्न लिमिटेड
- गरवारे पॉलिस्टर्स )
- औरंगाबाद सिल्क मिल्स
- केविल सोल्युषन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड
- गुडइयर टायर लिमिटेड
[संपादन] प्रसिध्द शिक्षण संस्था
[संपादन] विद्यापीठ
औरंगाबाद मध्ये डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा, युनिव्हर्सिटी आहे. हि युनिव्हर्सिटी मराठवाड्या तील औरंगाबाद, जालना, बीड, उस्मानाबाद या जिल्ह्यात असलेल्या शासकिय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते.
[संपादन] अभियांत्रिकी
- शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय
- मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था
- म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय
- पी.ए.सो. अभियांत्रिकी महविद्यालय
[संपादन] वैद्यकीय
- शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय
- म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय
- शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय
- भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय
- वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी
[संपादन] कला, वाणिज्य आणि विज्ञान
- सरस्वती भुवन महविद्यालय
- देवगिरी महविद्यालय
- विवेकनंद महविद्यालय
[संपादन] शाळा
- सेंन्ट फ्रान्सिस डी सेल्स हाय स्कुल
- होली क्रॉस हाय स्कुल
- सरस्वती भुवन हाय स्कुल
- लीटील फ्लॉवर हाय स्कुल
- सेंन्ट मीरा
- केन्द्रीया विद्यालय
- Ravindranath Tagore High School
[संपादन] प्रेक्षणीय स्थळे
- अजंठा लेणी
- वेरूळ लेणी
- घृष्णेश्वर मंदिर (ज्योतिर्लिंग)
- दौलताबादचा किल्ला
- बिबि का मकबरा
- औरंगाबाद लेणी (बौद्ध)
- पाणचक्की
- व्हॅली ऑफ सेन्ट्स (इथे अंदाजे १५०० सुफ़ी संताना दफनविण्यात आलेले आहे)
- खुल्ताबाद
- दरवाजे - मुघल शासनकालात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणी रोशन गेट प्रसिध्द आहेत.
- गौताळा अभयारण्य
- म्हैसमाळ
- लोणार - उल्कापाता मुळे तयार झालेले तळे - १५० कि.मी.
- शिर्डी - साई बाबा मंदिर, १९ व्या शतकातील एक संत - १४४ कि.मी.
- संत ज्ञानेश्वर उद्यान, पैठण
- जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य
- गौताळ पार्क
[संपादन] प्रसिध्द व्यक्ति
- डॉ. रफिक झकेरिया (लेखक, तत्वज्ञानी, राजकारणी)
- गोविंदभाई श्रॉफ (स्वातंत्र्य सेनानी)
- भाऊराव भिमाजी पाटील मतसागर (स्वातंत्र्य सेनानी आणि शेतीनिष्ठ शेतकरी)
- डॉ. लक्ष्मण देशपांडे (कलाकार)
- इक्बाल सिद्दिकी(क्रिकेट)
- रणजीत देशमुख (व्यवसाय)
- मयुरी कांगो (अभिनेत्री)
[संपादन] हे सुद्धा पहा
- ऐतिहासिक हैदराबाद मुक्तीसंग्रामचा आढावा.