ايڊز

Wikipedia طرفان

حياتياتي ماهرن مطابق ايڊز جي بيماريءَ جو سبب هڪ وائرس آهي جنهن کي ايڇ آءِ وي جو نالو ڏنو ويو آهي. اهو وائرس مڪمل پيراسائٽ آهي جنهن جو مطلب آهي ٻين جي زندگيءَ تي مدار رکندڙ. وائرس، حياتي جي تمام هيٺاهين درجي جي نمائندگي ڪري ٿو ان کي هڪ ئي وقت زنده ۽ مرده چيو ويندو آهي. وائرس جيڪڏهن ڪنهن جاندار تي انحصار ڪندڙ طور موجود هوندو آهي ته ان ۾ زندگيءَ جون علامتون هونديون آهن جيڪڏهن ٻاهر آزاد حالت ۾ هوندو آهي ته مرده هوندو آهي.

ايڊز وائرس، هڪ خاڪو
ايڊز وائرس، هڪ خاڪو

ايڊز حقيقت ۾ هڪ بيماري نه پر بيمارين جي ماءُ آهي، ڇاڪاڻ ته اها انسان جي فطري مدافعتي نظام کي مفلوج بڻائي ڇڏيندي آهي. نتيجي طور ايڊز ۾ ورتل انسان آسانيءَ سان مختلف نوعيت جي بيمارين جو شڪار بڻجي ويندو آهي. فطري دفاعي نظام جي مفلوج ٿيڻ سان انسان بيمارين جي آمجگاهه بڻي پوي ٿو ۽ ڪنهن به بيماريءَ لاءِ ڪا روڪ ٽوڪ باق نٿي رهي.

ايڊز پهريون ڀيرو 1982ع ۾ ظاهر ٿي، ۽ ٻن سالن جي تحقيق کان پوءِ ايڊز جو وائرس دريافت ڪيو ويو. جنهن کي ايڇ آءِ وي جو نانءُ ڏنو ويو. آمريڪا ۾ ڊاڪٽر رابرٽ 1984ع ۾ پريس ڪانفرنس ذريعي اعلان ڪيو ته هو ايڇ آءِ وي دريافت ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو آهي.

ايڊز جي خلاف تقريبن چوڏنهن ويڪسينز تيار ڪيون ويون آهن. پر اهي مڪمل طور ايڊز تي ڪنٽرول ڪري سگهندڙ نه آهن، تنهنڪري ايڊز هڪ لاعلاج مرض جي صورت ۾ سامهون آيو آهي. رپورٽن مطابق ايڊز ايڪهين صدي جي انتهائي خطرناڪ بيماري طور سامهون آيو آهي.

حياتياتي اصولن جي رهنمائي ۾ ماهرن اهو نتيجو ڪڍيو آهي ته ايڇ آءِ وي جديد وائرس آهي. سوال اهو آهي ته اهو پيدا ڪيئن ٿيو. آمريڪي ماهرن مطابق ايڇ آءِ وي وائرس پهريان موجود وائرس جي قسمن جي بدليل صورت آهي، ۽ اهو جنسي بي راهه روي جي پيداوار آهي. پر اهي سموريون دريافتون ۽ نتيجا حتمي ثابت نه ٿيا آهن. اصل سوال به اهو آهي ته جيستائين ايڊز کي مڪمل طور سمجهيو نٿو وڃي ان وقت تائين علاج جو دريافت ٿيڻ به ناممڪن آهي.

ايڇ آءِ وي جي پيدائش تي ڪيترائي مفروضا قائم ڪيا ويا آهن. هڪ نظريو اهو آهي ته ايڊز ڪنهن اڳ موجود وائرس مان اوچتي ارتقائي تبديلي يا ميوٽيشن ذريعي پيدا ٿيو آهي. ميوٽيشن جي ان عمل کان پوءِ وائرس جو اڳ موجود ڪو قسم تبديل ٿي ڪري ايڇ آءِ وي جي صورت اختيار ڪري ويو.

ماحولياتي ماهرن مطابق ارضياتي ماحول ۾ صنعتي سرگرمين سبب ايندڙ تبديلين فطرت جي نظام کي ڊانواڊول ڪري ڇڏيو آهي، سوين منفي تبديلين سان گڏ سج جي بنفشي شعاعن کي زمين تي پهچڻ وارو عمل آسان بڻجي پيو، اهي شعاع انتهائي طاقتور آهن ۽ ڊي اين اي ۾ تبديلي (ميوٽيشن) جو اهم ترين سبب پڻ آهن.

ايڊز وائرس جي پيدائش متعلق ٻيو نظريو اهو آهي ته ايڇ آءِ وي هٿرادو طور جنگي مقصدن لاءِ پيدا ڪيو ويو، جهڙي طرح ٻيا ڪيميڪل، بايولاجيڪل ۽ جراثيمي هٿيار پيدا ڪيا ويا.

ايڇ آءِ وي وائرس رت جي اڇن جزن تي حمله آور ٿيندو آهي، ڇاڪاڻ ته مرد جي جنسي مادي ۾ رت جا اڇا جزا موجود هوندا آهن تنهنڪري ايڊز ورتل مرد ايڇ آءِ وي جي ڦهلاءَ جو ذريعو بڻبو آهي. اهڙي طرح وائرس عورت ۾ منتقل ٿي ويندو آهي، ان مان ظاهر ٿيو ته جنسي تعلقات ايڇ آءِ وي جي بنيادي ڦهلاءَ جو طاقتور ذريعو نه آهي. ان ۾ عورت جو ڪردار انتهائي محدود ٿي وڃي ٿو. وائرس جي ڦهلاءَ جو بنيادي ذريعو رت جي منتقلي آهي.

[edit] حوالا

* ڪتاب، پندرهن وار ”عبرت ميگزين“ حيدرآباد، سنڌ