سنڌ
Wikipedia طرفان
Contents |
[edit] تعارف
1845ع ۾ برطانوي فوج ۽ سنڌ جي مير حڪمرانن درميان دٻي جي مقام تي جنگ لڳي، جيڪا مير حڪمران ھارائي ويٺا ۽ سنڌ پنھنجي آزاد ملڪ واري حيثيت وڃائي انگريزن جي حڪمرانيءَ ھيٺ اچي وئي. ٻين عالمي جنگ جي اختتام کان ٿورو ئي پوءِ برطانوي سرڪار 1947ع ڌاري سنڌ وطن کي ھڪ آزاد ديس جي حيثيت ۾ ڇڏڻ بدران پاڪستان جي بيٺڪ بنائي ڇڏيو ۽ ھن وقت تائين سنڌ جو ملڪ پاڪستان جي قبضي ھيٺ آھي.
[edit] تاريخ
[edit] سنڌ جو پھريون شھيد
سنڌ جو اوائلي ترين دور جيڪو تاريخ ۾ محفوظ آھي سو راجا ڏاھر جو دور آھي، جنھن ۾ ھن عرب ڦورو قبيلي کان جنگ ھارائي شھادت ماڻي. ان ڪري ئي اڪثر سنڌ جا سڄاڻ راجا ڏاھر کي سنڌ جو پھريون شھيد مڃين ٿا. ان عرب ڦورو قبيلي جي اڳواڻي محمد بن قاسم ڪري رھيو ھو، جنھن کي فتح بعد ڪتي جو موت مليو. عربن جي انتھائي طاقتور عراق سلطنت سنڌ جي آزاديءَ تي ڪيترا ئي حملا ڪيا، جن جي ابتدا اسلام جي چوٿين خليفي عثمان جي دور کان ٿِي.
[edit] اسلام جو ڦھلاءُ
عربن جي فتح بعد سنڌ جي ھارايل ملڪ کي ۽ ان جي سمورن وسيلن کي عربن پوريءَ طاقت ۽ وس آھر لٽيو. ان کان سواءِ سنڌي ماڻھن کي ڏاڍ ۽ جبر سان مسلمان ٿيڻ تي مجبور ڪيو ويو. محمد بن قاسم جي اڳواڻيءَ ۾ آيل عرب ڦورُن نھ رڳو سنڌ جي وسيلن جي ڦرلٽ ڪئي بلڪھ کانئن سنڌي نياڻين جي لڄالُٽَ جھڙا ڪڌا ڪم پڻ سرزد ٿيا. جيتوڻيڪ عربن جي تسلط کان تھ سنڌ پاڻ ڇڏائي وئي پر اسلام جي نالي ۾ سنڌ جي وسيلن تي لڳندڙ ڌاڙا اڄ بھ جاري آھن.
[edit] سنڌ جا ڳڀا ڳڀا
ھاڻوڪي سنڌ جي ايراضي 54 ھزار چورس ميل آھي. جڏھن تھ انگريزين جي قبضي ھيٺ اچڻ وقت سنڌ جي ايراضي ھڪ لک چورس ميل کان مٿي ھئي. برطانوي راڄ ھيٺ سنڌ جا ڪيترا ئي حصا ھندستان سان ملايا ويا. ڪجھھ حصا پنجاب سان ملايا ويا تھ ڪجھھ حصا راجستان سان. پاڪستان جي قيام بعد سنڌ جي نصير آباد ڊويزن کي نئين جڙندڙ صوبي بلوچستان جو صوبو جوڙيو ويو. اھڙيءَ ريت سنڌ جي ايراضي گھٽبي رھي آھي. ھن وقت بھ ڪراچيءَ کي سنڌ کان ڌار ڪرڻ جون سازشون زورن تي آھن.