సామెతలు

వికీపీడియా నుండి

భాషలకు యాసలు అందం తీసుకు వస్తాయి; సామెతలు భాషలు మాట్లాడే ప్రజల సంస్కృతిని, సాంప్రదాయాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.

భాషా సింగారం
సామెతలు
జాతీయములు
పొడుపు కధలు
ఆశ్చర్యార్థకాలు
విషయ సూచిక:- అం అః క్ష

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

  • ఇల్లలకగానే పండగకాదు
  • ఇల్లలుకుతూ పేరు మర్చిపోయినట్లు
  • ఇల్లుకాలి ఒకడేడుస్తుంటే, చుట్టకి నిప్పు అడిగాడంటొకడు
  • ఇంట్లో ఈగల మోత, వీధిలో పల్లకీల మోత
  • ఇంట్లో రామయ్య, వీధిలో కృష్ణయ్య
  • ఇంట్లో పిల్లి,వీధిలో పులి
  • ఇద్దరు ముద్దు, ఆపై వద్దు

[మార్చు]

  • ఉట్టికెగరలేనమ్మ స్వర్గానికి ఎగురుతానన్నట్లు
  • ఉరుము ఉరిమి మంగలం మీద పడినట్లు
  • ఉల్లి చేసే మేలు తల్లికూడా చెయ్యదు
  • ఉన్న మాటంటే ఉలుకెక్కువ
  • ఉయ్యాల్లొ పిల్ల పెట్టుకుని ఊరంతా వెతికినట్టు

[మార్చు]

  • ఊపిరి ఉంటే ఉప్పుకల్లు అమ్ముకొని బ్రతకచ్చు
  • ఊరుకున్నంత ఉత్తమం లేదు బోడిగుండంత సుఖం లేదు
  • ఊరు పొమ్మంటుంది కాడు రమ్మంటుంది
  • ఊరంతా ఒకదారైతే ఉలిపికట్టెదొక దారంట
  • ఊర్లో పెళ్ళికి ఇంట్లో సందడి
  • ఊర్లో పెళ్ళికి కుక్కల హడావుడి

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

  • ఒడ్డునుండి ఎన్నయినా చెప్తారు
  • ఒక దెబ్బకు రెండు పిట్టలు

[మార్చు]

  • ఓడ దాటిందాకా ఓడ మల్లయ్య ఓడ దాడిం తరువాత బోడి మల్లయ్య
  • ఓడలు బళ్ళు అవుతాయి బళ్ళు ఓడలవుతాయి

[మార్చు] అం

అంగట్లో అన్నిఉన్నై అల్లుడి నొట్లో శని ఉంది.

[మార్చు] అః

[మార్చు]

  • కరవమంటే కప్పకి కోపం, విడవమంటే పాముకి కోపం
  • కల్లు త్రాగిన కోతిలా
  • కంచానికి ఒక్కడు - మంచానికి ఇద్దరు
  • కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
  • కంచేచేను మేసినట్లు
  • కందకి లేని దురద కత్తిపీటకెందుకు?
  • కడివెడు గుమ్మడికాయైనా కత్తిపీటకి లోకువే
  • కందకు లేదు చేమకు లేదు తోటకూరకెందుకు దురద
  • కుక్క తోక పట్టి గోదారి దాటాలనుకొన్నట్లు
  • కుండలో కూడు కుండలోనుండవలె, పిల్లలు చూడ గుండులవలెనుండవలె.
  • కూర్చుని తింటే, కొండలైనా తరిగిపోతాయి
  • కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదని చెడగొట్టినట్లు
  • కొత్తల్లుడిని మేపినట్లు మేపుతున్నారు
  • కొండనాలుకకి మందేస్తే ఉన్న నాలుక పొయింది
  • కొండముచ్చు పెండ్లికి కోతి పేరంటాలు
  • కోడిగుడ్డు మీద ఈకలు పీకే రకం
  • కంగారులో హడావుడి అన్నట్లు
  • కంచం, చెంబూ బయట పారేసి రాయి రప్ప లోపల వేసు కున్నట్లు
  • కంచె లేని చేను, తల్లి లేని బిడ్డ ఒక్కటే
  • కంచే చేను మేస్తే కాపేమి చేయగలడు?
  • కంటికి ఇంపైతే నోటికీ ఇంపే
  • కంటికి రెప్ప దూరమా
  • కంటికి రెప్ప కాలికి చెప్పు
  • కండలేని వానికే గండం
  • కంపలో పడ్డ గొడ్డు వలె
  • కక్కిన కుక్క వద్దకూ కన్న కుక్క వద్దకూ కానివాణ్ణయినా పంపరాదు
  • కక్కుర్తి మొగుడు పెళ్ళాం కడుపు నొప్ప్లి బాధ ఎరుగడు
  • కక్కొచ్చినా కళ్యాణ మొచ్చినా ఆగవు
  • కట్టని నోరు కట్ట లేని నది ప్రమాద కరము
  • కట్టేవి కాషాయాలు - చేసేవి దొమ్మరి పనులు
  • కలసి ఉంటే కలదు సుఖం

[మార్చు]

[మార్చు]

  • గారాబం గజ్జెలకేడిస్తే, వీపు గుద్దులకేడ్చిందంట
  • గుడ్డి కన్నా మెల్ల నయము కదా
  • గురివింద గింజ తన నలుపెరగదంట
  • గంగిగోవు పాలు గరిటడైన చాలు
  • గుంపులో గోవిందా
  • గుడ్డోడికి కుంటోడి సాయం
  • గుడ్డొచ్చి పిల్లనెక్కిరించింది
  • గోతి కాడ నక్కలా
  • గాలిలో దీపం పెట్టి దేవుడా నీదే భారం అన్నాట్ట
  • గంతకు తగ్గ బొంత
  • గతి లేనమ్మకు గంజే పానకము
  • గుర్రం కరుస్తుందని గాడిద వెనకాల దాక్కున్నాడట
  • గుర్రానికి మేతేస్తే ఆవు పాలిస్తుందా
  • గాడిద కేమి తెలుసు గంధం చెక్కల వాసన

[మార్చు]

[మార్చు]

  • చంకలో బిడ్డ నుంచుకుని, ఊరంతా వెతికినట్లు
  • చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమే
  • చదువుకున్నోడికన్నా చాకలోడు మేలు
  • చల్లకొచ్చి ముంత దాయటం
  • చదువుకోక ముందు కాకరకాయ, చదువుకున్న తరువాత కీకరకాయ
  • చదవేస్తే ఉన్న మతి పోయిందట
  • చద్దన్నం తిన్నమ్మ మొగుడి ఆకలెరుగదు
  • చాప క్రింది నీరులా
  • చిత్తశుద్ది లేని శివపూజలేల
  • చదవేస్తే ఉన్న మతి పోయినట్లు
  • చావుతప్పి కన్నులొట్ట పోయినట్లు
  • చూసిరమ్మంటే కాల్చి వచ్చినట్లు
  • చింత చచ్చినా పులుపు చావలేదు
  • చెప్పేవాడికి వినేవాడు లోకువ
  • చెప్పేవి శ్రీరంగనీతులు, దూరేవి దొమ్మరి గుడిసెలు (చేసేదేమో శివ పూజలు, దూరేదేమో దొమ్మర గృహాలు)
  • చెవిలో జోరీగ
  • చెవిటోడి ముందు శంఖం ఊదినట్లు
  • చెట్టుపేరు చెప్పుకుని కాయలు అమ్మడం
  • చెడపకురా చెడేవు
  • చేతకాక మంగళవారమన్నాడంట
  • చేతకాక మద్దెలమీద పడిఏడ్చాడంట / ఆడలేక మద్దెల ఓడన్నాడంట
  • చేతులు కాలేక ఆకులు పట్టుకున్నట్లు
  • చచ్చినోడి పెళ్ళికి వచ్చిందే కట్నం

[మార్చు]

[మార్చు]

  • జుట్టున్నమ్మ ఏ కొప్పు పెట్టినా అందమే
  • జోగి జోగి రాసుకుంటే బూడిద రాలినట్లు

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

[మార్చు]

  • ఢిల్లీకి రాజైనా తల్లికి కొడుకే

[మార్చు]

[మార్చు]

  • తమలపాకుతో నీవొకటిస్తే తలుపు చెక్కతో నేనొకటిస్తా
  • తా(ను) పట్టిన కుందేటికి మూడే కాళ్లు
  • తల్లి కడుపు చూస్తుంది, పెళ్ళాం జేబు చూస్తుంది
  • తాంబూలాలిచ్చేశాను, ఇక తన్నుకు చావండి
  • తాజెడ్డ కోతి వనమెల్లా చెరిచింది
  • తాడిచెట్టెందుకెక్కావంటే, దూడ గడ్డికోసమన్నాడంట
  • తాదూర సందు లేదు, మెడకో డోలు
  • తానా అంటే తందానా అన్నట్లు
  • తాడిని తన్నే వాడుంటే వాడి తలను తన్నే వాడుంటాడు
  • తాతకు దగ్గులు నేర్పినట్లు
  • తిన్నింటి వాసాలు లెక్కేయటం
  • తనది కాకపోతే కాశీదాకా దేకచ్చు
  • తా వలచినది రంభ, తా మునిగింది గంగ
  • తినగ తినగ వేము తియ్యగనుండు
  • తింటే గారెలే తినాలి,వింటే భారతమే వినాలి
  • తిండికి తిమ్మరాజు, పనికి పోతరాజు
  • తీగ లాగితే డొంకంతా కదిలినట్లు
  • తిట్టే నోరు, తిరిగే కాలు ఊరకుండవు
  • తేలు కుట్టిన దొంగలా
  • తోక తెగిన నక్కలా
  • తోక ముడుచుట

[మార్చు]

[మార్చు]

  • దున్నపోతు ఈనిందంటే, దూడని కట్టెయ్యమన్నాడట
  • దున్నపోతు మీద వానకురిసినట్లు
  • దున్నపోతు మీద రాళ్ళవాన పడ్డట్టు
  • దూరపుకొ౦డలు నునుపు
  • దిక్కులేనివారికి దేవుడే దిక్కు
  • దిన దిన గండం, నూరేళ్ళు ఆయుష్షు
  • దొంగలు పడిన ఆరునెల్లకు కుక్కలు మొరిగినట్లు
  • దీపం ఉన్నప్పుడే ఇల్లు చక్కదిద్దుకోవాలి
  • దేవుడు వరం ఇచ్చినా పూజారి వరం ఇవ్వడు
  • దంచినమ్మకు బొక్కిందే దక్కుదల
  • దరిద్రుడి పెళ్ళికి వడగళ్ళ వాన
  • దయగల మొగుడు తలుపు దగ్గరకు వేసి కొట్టాడట
  • దెయ్యాలు వేదాలు వల్లించినట్లు
  • దురాశ దుఃఖానికి చేటు

[మార్చు]

  • ధర్మో రక్షతి రక్షితః
  • ధైర్యే సాహసే లక్ష్మి

[మార్చు]

  • నడిచే కాలు, వాగే నోరు ఊరకుండవు!
  • నలుగురితో నారాయణా
  • నవ్విన నాపచేనే పండుతుంది
  • నిండా మునిగిన వానికి చలేంటి
  • నిప్పులేనిదే పొగరాదు
  • నిత్య కళ్యాణం, పచ్చ తోరణం
  • నివురు గప్పిన నిప్పులా
  • నాడా దొరికిందని, గుర్రాన్ని కొన్నట్లు
  • నిఙ౦ నిప్పులా౦టిది
  • నువ్వు దంచు.. నేను భుజాలెగరేస్తాను
  • నెయ్యిగార పెడతాడంట, పియ్యిగార కొడతాడంట
  • నేతిబీరలో నేతి చందంలా
  • నోరు మంచిదయితే ఊరు మంచిదవుతుంది

[మార్చు]

  • పక్కలో బల్లెం
  • పళ్లూడగొట్టుకోడానికి ఏ రాయైతేనేమి?
  • పనిగల మేస్త్రి పందిరి వేస్తె కుక్క తోక తగిలి కూలిపొఇంది
  • పని లేని మంగలి పిలిచి తల గొరిగినట్లు
  • పరుగెత్తి పాలుతాగే కంటే,నిలబడి నీళ్ళు తాగటం మేలు
  • పచ్చకామెర్లోడికి లోకమంతా పచ్చగా కనిపిస్తుంది
  • పందికేంతెలుసు పన్నీరు వాసన
  • పప్పు దాటినాక నందైతేనేమి పందైతేనేమి
  • పాడిందేపాడరా, పాసిపళ్ళదాసుడా
  • పాలు, నీళ్ళలా కలిసిపోయారు
  • పిల్లికి బిచ్చం పెట్టనివాడు
  • పిచ్చి పలురకాలు వెర్రి వేయి రకాలు
  • పిచ్చోడికి పింగే లోకం
  • పిచ్చోడి చేతిలో రాయి
  • పిండి కొద్దీ రొట్టె
  • పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ది, పుడకలతో గానీ పోదు
  • పుణ్యం కొద్దీ పురుషుడు, దానం కొద్దీ బిడ్డలు
  • పుర్రెకో బుద్ధి జిహ్వకో రుచి
  • పుల్లయ్య వేమారం(వేమవరం) వెళ్ళొచ్చినట్లు
  • పులిని చూసి నక్క వాతలు పెట్టుకున్నట్లు
  • పొట్టోడికి పుట్టెడు బుద్దులు
  • పొమ్మనలేక పొగపెట్టినట్లు
  • పొరుగింటి పుల్లకూర రుచి
  • పైన పటారం, లోన లొటారం
  • పేనుకి పెత్తనం ఇస్తే తలంతా గొరిగిందంట
  • పండగ నాడు కూడా పాత మొగుడేనా?
  • పంచపాండవులెందరంటే మంచం కోళ్ళలాగ ముగ్గురు అని రెండు వేళ్ళు చూపినట్లు
  • పండిత పుత్ర పరమ శుంఠ

[మార్చు]

[మార్చు]

  • బెండకాయ ముదిరినా, బ్రహ్మచారి ముదిరినా పనికిరావు
  • బెల్లం చుట్టూ ఈగల్లా
  • బతకలేక బావిలో పడితే కప్పలు కనుగుడ్లు పీకినాయంట

[మార్చు]

[మార్చు]

  • మనిషికో మాట గొడ్డుకో దెబ్బ
  • మంగలిని చూసి గాడిద కుంటినట్లు
  • మా తాతలు నేతులు తాగారు, మా మూతులు నాకమన్నాడంట
  • మా తాతలు నేతులు తాగారు, మా మూతులు వాసన చూడమన్నట్లు
  • మందెక్కువైతే, మజ్జిగ పల్చనవుతుంది
  • మింగ మెతుకులేదు కాని, మీసాలకు సంపెంగ నూనె
  • ముందొచ్చిన చెవులకంటే, వెనకొచ్చిన కొమ్ములు వాడి
  • ముందు నుయ్యి వెనుక గొయ్యి
  • మొక్కయి వంగనిది, మానయ్యాక వంగునా?
  • మొగుడు కొట్టినందుకు కాదంట, తోటికోడలు నవ్వినందుకంట
  • మొగుణ్ణి కొట్టి మొగసాల కెక్కిందట
  • మోసేవాడికి తెలుస్తుంది కావిడి బరువు
  • మజ్జిగకి గతిలేనివాడు పెరుగుకి చీటీ రాసేడంట
  • మంచోడు, మంచోడు అంటే, చంకనెక్కి కూర్చున్నాడు
  • మంచోడు, మంచోడు అంటే, మంచమెక్కి ఏదో చేసాడంట
  • ముద్దొచ్చినప్పుడే, చంకనెక్కాలి
  • మొండివాడు రాజు కన్నా బలవంతుడు
  • మింగ మెతుకు లేదు మీసాలకి సంపెంగ నూనె
  • ముడ్డి గిల్లి జోల పాడటమంటే ఇదే
  • మొగుడు పోయి తానేడుస్తుంటే మిండమొగుడు రమ్మని రాళ్ళేశాడంట
  • ముంజేతి కంకణానికి అద్దమేల ?

[మార్చు]

[మార్చు]

  • రాజుల సొమ్ము రాళ్ళ పాలు
  • రామాయణమంతా విని రాముడికి సీత ఏమవుతుందని అడిగినట్లు
  • రాజు తలచుకొంటే దెబ్బలకు కొదవా?
  • రాజుని చూసిన కంటితో మొగుడిని చూస్తే, మొత్తబుద్ది అవుతుంది
  • రోలు పోయి మద్దెలతో మొర పెట్టుకున్నదంట
  • రెడ్డొచ్చె మొదలెట్టు
  • రెంటికీ చెడిన రేవడి చందాన

[మార్చు]

  • లేడికి లేచిందే పరుగు

[మార్చు]

  • వీపు విమానం మోత మోగిద్ది
  • వేపకాయంత వెర్రి
  • వేగం కన్నా ప్ర్రాణం మిన్న
  • వేన్నీళ్ళకి చన్నీళ్ళు
  • వాడికి సిగ్గు నరమే లేదు
  • ఏ చెట్టూ లేని చోట, ఆముదం చెట్టే మహా వృక్షము

[మార్చు]

  • శుభం పలకరా పెళ్ళికొడకా అంటే పెళ్ళికూతురు ముండ ఎక్కడ చచ్చింది అన్నాడట
  • శతకోటి దరిద్రాలకు అనంతకోటి ఉపాయాలు
  • శివుని ఆజ్ఞ లేకుండా చీమైనా కుట్టదు
  • శ్వాస ఉండేవరకు ఆశ ఉంటుంది

[మార్చు]

[మార్చు]

  • సుబ్బి పెళ్ళి ఎంకి చావుకొచ్చింది
  • సింగడు అద్దంకి వెళ్లినట్టు
  • సముద్రమన్నా ఈదవచ్చుగాని సంసారం ఈదటం కష్టం
  • సన్యాసీ సన్యాసీ రాసుకుంటే బూడిద రాలిందంట
  • సొమ్మొకడిది సోకొకడిది
  • సంబరాల పెళ్లికొడుకు సప్తాశ్టంలో కూడ వసంతాలన్నడట
  • సంసారం చేద్దామని సప్తసముద్రాలలో స్నానం చెయ్యబోతే, ఉప్పు ఎక్కువై వున్నది కాస్తా ఊడింది
  • మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలుతాయా?
  • సంతోషమే సగం బలం
  • సర్వేంద్రియాణాం నయనం ప్రధానం
  • సీత కష్టాలు సీతవి, పీత కష్టాలు పీతవి
  • సత్రం భోజనం మఠం నిద్ర

[మార్చు]

  • హనుమంతుడి ముందా కుప్పిగంతులు

[మార్చు]

[మార్చు] క్ష

[మార్చు]