Kayseri, Türkiýe

From Wikipedia

Kayseri Saat kulesi
Kayseri Saat kulesi

Kayseri, Türkiýe Jumhuriyätinin İç Anadolu bölgesinde, büyükşehir statüsüne sahip bir şehirdir.


Contents

[edit] Nüfusu

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre Kayseri İli'nin toplam nüfusu 1.060.694'tür. Toplam nüfusun 732.410'u şehirlerde, 328.284 kişi ise köylerde yaşamaktadır. İlçeler arasında Kocasinan İlçesi 321.032 nüfusu ile ilk sırayı alırken, Akkışla İlçesi 9.864 nüfusu ile son sırada yer almaktadır. Kayseri İli, Türkiye toplam nüfusunun (67.803.927), yüzde 1,6'lık bir bölümünü oluşturmaktadır.

[edit] Tarihçe

Kayseri çevresinde bilinen en eski yerleşim yeri, bugün ki şehre yaklaşık 20 kilometre mesafede bulunan “Kültepe Höyüğü”dür. Bu höyükte bulunan Kaniş, o günkü Kayseri’nin başşehri olup M.Ö 2800 senesinden Helenistik Devirlere kadar önemini korumuştur.

Kaniş’in önemini kaybetmesi üzerine o dönemlerin kutsal dağı olan Argaios’un (Erciyes) kuzey eteğinde bulunan Mazaka’nın ön plana çıktığını ve şehrin merkezi olduğunu görmekteyiz. İsminin nereden geldiği tartışılan ve M.Ö XII-IX. yüzyıllar arasında iskan görmeye başladığı tahmin edilen Mazaka, bir süre sonra Tabal Devleti’nin başşehri olmuş. Bu devletin yıkılması üzerine Frigler’in eline geçmiş ve daha sonra da Kimmerler’in sınırları içerisinde kalmış (M.Ö 676).

Kimmerler, Asur ve Lidyalılar tarafından Anadolu’dan atılınca (M.Ö 650) Mazaka, Asur egemenliğine girmiş ve daha sonra Lidya ve Medler arasında sınır olmuş. Persler’in, Lidayalılar’ı yenmesi üzerine bütün Anadolu gibi Mazaka da bu devletin hakimiyetine girmiş. Pers hakimiyeti ile birlikte İran’dan bu bölgeye çok insan gelmiş, kendi ülkelerine benzettikleri bu bölgelerde, “Ateşgede Kültürü” nü yerleştirmiş. Ve bu “Kültür” yüzyıllarca bu bölgede egemen olmuş. Hatta bağımsız Kabadokya Kralları bile bu “kültün” yani “dini çerçevenin” dışına çıkamamış.

Kabadokya krallarından IV. Ariarathes Eusebias, babası III. Ariarathes tarafından kurulan “Ariarathia” şehrinde bir müddet kalmış ve sonra sarayını Mazaka’ya taşımıştır. Bunun oğlu V. Ariarathes ise babasının adına izafeten şehre, “Eusebia” adını vermiş (M.Ö. 163-130).

Mazaka’nın yanında yeni bir Helen şehri olarak doğan Eusebia, Kabadokya Kralı Archelaos (M.Ö. 36, M.S. 17) zamanında Roma İmparatoru “Caisar Avgustus” adına izafeten “Kaisaria” adı verilmiştir. M.Ö 12-8 tarihlerinde basılan bütün sikkelerde (paralarda) Kaisaria ismine rastlamaktayız.


[edit] Coğrafi konumu

İç Anadolu’nun yukarı Kızılırmak bölgesinde 340 56’ ve 360 59’ doğu boylamlarıyla 370 45’ ve 380 18’ kuzey enlemleri arasında yer alan Kayseri İli 16.917 kilometrekarelik yüzölçümüyle ülke topraklarının %2,2’lik bir bölümünü kaplamaktadır. İl merkezinin denizden yüksekliği 1054 metredir.

Sultansazlığı-Erciyes dağı
Enlarge
Sultansazlığı-Erciyes dağı

İl Sınırlarının Uç Noktaları :

Yönler Uç Noktalar Enlem (Kuzey) Boylam (Doğu)
Doğu Uzunpınar-Pınarbaşı 380 00’ 360 58’
Batı Derbentbaşı-Yeşilhisar 380 24’ 340 56’
Kuzey Alamettin-Sarıoğlan 380 18’ 350 52’
Güney Büyükçakır-Yahyalı 370 45’ 350 24’


İl alanı kuzeybatı ve kuzeyden Yozgat’ın Çayıralan ve Boğazlıyan; kuzey ve kuzeydoğudan Sivas’ın Gemerek, Şarkışla, Kangal ve Gürün; doğudan Kahramanmaraş’ın Afşin ve Göksun; güneyden Adana’nın Tufanbeyli, Saimbeyli Feke ve Karaisalı; güneybatıdan Niğde’nin Merkez ve Çamardı; batıdan ise Nevşehir’in Derinkuyu, Ürgüp ve Avanos ilçeleriyle çevrilidir.

İli, güneyden ve doğudan Orta Toroslar’ın uzantıları; kuzeyden ve batıdan ise geniş bir lav platosu sınırlar. Kayseri il topraklarının yüzde 36,1’i dağlarla, yüzde 14,8’i ovalarla, yüzde 49,1’i gibi büyük bir bölümü ise platolarla kaplıdır.


Toprakların % 39.7’si tarım arazisi olan İlin toprak kullanımında en küçük payı, % 8.05 ile orman ve fundalık alan oluşturmaktadır. Arazi dağılımı aşağıdaki gibidir:

Arazi Dağılımı
Miktar (Ha)
Oran (%)
Tarım Arazisi
670. 584
39,76

Çayır Mera

691. 028
40,97

Orman ve Fundalık

135.817
08,05

Tarım Dışı Arazi

194.271
11,22

Toplam

1.691.700
100.00

Görüldüğü üzere il yüzölçümünün yüzde 40’ını tarım arazisi oluşturmaktadır. En düşük arazi oranı ise orman ve fundalık alandır. Kayseri orman yönünden oldukça fakirdir.


[edit] Dağları

Erciyes dağı
Erciyes dağı

Erciyes Dağı

Türkiye’nin en yüksek dağlarından olan Erciyes, Kayseri İli’nin güneybatısında tek bir kütle durumunda yükselmektedir. Erciyes’in doruğu genel görünümü ile bir kubbeyi andırmaktadır. Dağın sel yatakları ile derin biçimde yarılmış, yer yer üst üste kubbelerden ve sırtlardan oluşmuş doruklarında, kabaca doğu-batı doğrultulu bir sağrı uzanmakta ve bu sağrı üzerinde iki tepe bulunmaktadır. Bunlardan biri olan 3917 m. yükseklikteki Büyük Erciyes, aynı zamanda dağın doruğunu oluşturur. İkinci tepeyse bunun batısında yer alan Safrakaya tepesi yada Küçük Erciyes’tir (2700 m.).

Koramaz-Hınzır Dağları

Bu sıra, il alanını engebelendiren birbirine paralel üç dağ grubundan en kuzeyde olanıdır. Erciyes ile başlayıp, Koramaz Dağı’yla (1900 m.) süren bu dağ sırası, son kabartısını il sınırlarının kuzeyinde, Hınzır Dağı’nda (2500 m.) gösterir.


Süvegen-Aygörmez-Köşkerli-Kepekli Dağları

Bu dağ grubu, ilin güneyinde Süveğen dağı ile başlar, Aygörmez ve Köşkerli dağları ile süren sıra, Kepekli dağı ile Uzunyayla’ya doğru uzanır.

Sözkonusu sıranın en yüksek dağı, 2225 m. ile Kepekli’dir. Bunu sırasıyla Aygörmez (2094 m.) ve Köşkerli (2000 m.) dağları izler. Kırılmalar sonucu yükselen bu dağların yapısında kristalen kalkerler önemli yer tutmaktadır


Tahtalı Dağları

İl sınırları içindeki kuzeydoğu-güneybatı uzantılı üç dağ sırasının en güneyindeki son grubunu oluşturan Tahtalı Dağları; Bakırdağı, Beydağı, Soğanlı Dağı ve Gövdeli Dağı gibi kabartılardan oluşmaktadır. Orta Toroslar’ın uzantıları olan bu sıradağın birçok noktası 2500 metrenin üzerindedir. İl sınırları içerisindeki en yüksek noktasına 3.075 m. ile Bey Dağı’nda ulaşan Tahtalı Dağları’nın bunun dışındaki yüksek noktaları Soğanlı Dağı (2100 m.), Bakır Dağı (2462 m.) ve Gövdeli Dağı’ndaki Sandıkdere Tepesi’dir (2601 m.).


[edit] İlçeleri

Akkışla | Bünyan | Develi | Felahiye Hacılar | İncesu | Kocasinan | Melikgazi Özvatan | Pınarbaşı | Sarıoğlan | Sarız Talas | Tomarza | Yahyalı | Yeşilhisar


[edit] Önemli Gazeteleri

Erciyes Gazetesi'nin başlığı
Erciyes Gazetesi'nin başlığı

Erciyes Gazetesi

Ülker Gazetesi

Kayseri Havadis Gazetesi


[edit] Televizyonları

Erciyes tv

Kanal 38 tv

Elif tv

Kay-tv


[edit] Ünlüleri

Melik Gazi,(Devlet Adamı, Komutan)
Mimar Sinan,(Mimar)
Hunat Hatun,(Prenses)
İbrahim Tennuri, (Tasavvuf Üstadı)
Ahi Evren, (Sufi, Esnaf)
Seyyid Burhaneddin, (Sufi, Seyyid)
Kadı Burhaneddin, (Alim, Devlet Adamı)
Davud-u Kayseri,(Alim, Sufi)
Osman Kavuncu, (Belediye Başkanı)
Sakıp Sabancı, (İşadamı)
Kadir Has, (İşadamı)
Turhan Feyzioğlu , (Devlet Adamı)
Mehmet Yazar , (İşadamı, Politikacı)
Hasan Sami Bolak, (Gazeteci, Şair,Yazar)
Şükrü Karatepe, (Belediye Başkanı)
Abdullah Gül, (Eski Başbakan)
Ali Biraderoğlu , Düşünür, Yazar