Nagkakaisang Kaharain

Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland [1]
Nagkakaisang Kaharian ng Dakilang Britanya at ng Hilagang Irlandia
Watawat ng the United Kingdom Nagkakaisang Kaharian Sagisag ng the United Kingdom Nagkakaisang Kaharian
[[Watawat ng the United Kingdom
Nagkakaisang Kaharian
|Watawat]]
[[Sagisag ng the United Kingdom
Nagkakaisang Kaharian
|Sagisag]]
Motto: Dieu et mon droit (Maharlikang motto)
(Pranses para sa "Ang Diyos at ang aking Karapatan")[3]
Pambansang awit: God Save the Queen[4] ("Diyos Iligtas ang Reyna")
Lokasyon ng the United Kingdom Nagkakaisang Kaharian
Punong lungsod London
51°30′ N 0°7′ W
[[Demograpiya ng the United Kingdom
Nagkakaisang Kaharian
|Pinakamalaking lungsod]]
London
Opisyal na wika Ingles de facto [5]
Pamahalaan monarkiyang konstitusyonal
Reyna
Punong Ministro
Elizabeth II
Tony Blair
Itinatag
1801[6]
Lawak  
 - Kabuuan 244,820 km² (77th)
 - Tubig (%) 1.34%
Populasyon  
 - Taya ng Hulyo 2004 59,834,300 [7] (21st)
 - Sensus ng 2001 58,789,194
 - Densidad 246.5/km² (33rd)
GDP (PPP) Taya ng 2005
 - Kabuuan $1.867 trilyon (6th GDP_PPP_per_capita = $30,900)
 - Per capita {{{GDP_PPP_per_capita}}} (18th)
HDI (2003) 0.939 (15th) – mataas
Pananalapi Pound sterling (£) (GBP)
Sona ng oras GMT (UTC+0)
 - Summer (DST) BST (UTC+1)
Internet TLD .uk[8]
Calling code +44
[1]Sa UK, karamihan sa ibang mga wika ay opisyal nang kinilala bilang mga lehitimong autochthonous atpanrehiyong wika sa ilalim ng European Charter for Regional or Minority Languages. Sa bawat wika nito, ay opisyal na pangalan ng UK ay ang mga sumusunod:
  • Welsh: Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon
  • Scottish Gaelic: An Rìoghachd Aonaichte na Breatainn Mhòr agus Eirinn a Tuath
  • Irish: Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Tuaisceart na hÉireann
  • Scots: Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland
  • Cornish: An Rywvaneth Unys a Vreten Veur hag Iwerdhon Glédh

[2]Mayroon ding pagkakaiba ng pagkakagamit nito sa Scotland, Tignan ang Royal Coat of Arms of the United Kingdom para sa mga detalye.
[3] Ang Maharlikang motto na ginagamit sa Scotland ay Nemo Me Impune Lacessit (Salitang Latin para sa "No-one provokes me with impunity").
[4] Hindi opisyal.
[5]Mga wikang opiusyal nang kinilala: sa Wales, Welsh; at sa Scotland, Scottish Gaelic mula pa noong 2005. Ang aktwal na Norman French ay ginagamit rin sa mga bagay na pang-okasyon ng mga opisyal na kalakaran.
[6] Binuo bilang Nagkakaisang Kaharian ng Dakilang Britanya at Irlandya. Ang pangalan ay pinalitan ng Nagkakaisang Kaharian ng Dakilang Britanya at Hilagang Irlandya noong 1927.
[7] Opisyal na pagtataya na ibinahagi ng UK Office for National Statistics [1].
[8] Ang ISO 3166-1 ay para sa Dakilang Britanya, ngunit ang .gb ay hindi na ginagamit.


Ang Nagkakaisang Kaharian ng Dakilang Britanya at Hilagang Ireland(Sa Ingles: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Sa Kastila: Reino Unido de la Gran Britania y Irlanda del Norte) o mas kilala sa tawag na Nagkakaisang Kaharian ay isang bansa sa kanlurang Europa, at myembro-estado ng Unyong Europeo (EU). Tinatawag din itong Great Britain, Britain at United Kingdom (UK).

Nakasentro sa pulo ng Gran Britanya at sa teritoryo ng Hilagang Irlandya sa pulo ng Irlandya ang papolasyon at teritoryo nito nito, ngnuit mayroon ring naninirahan sa mga paligid na kapuluan. Napapaligiran ang bansa ng Karagatang Atlantiko at ng mga dagat na North Sea, English Channel, Celtic Sea], at Irish Sea. Nakadugtong sa Pransya ang Britanya sa pamamagitan ng Channel Tunnel habang katabi naman ng Hilagang Irlandya ang Republika ng Irlandya.

Isang unyong politikal ng Inglatera, Scotland, Wales, at ng mga bayan ng Ulster Hilagang Irlandya ang Nagkakaisang Kaharian. Kinabibilangan rin ito ng mga teritoryo tulad ng Bermuda, Gibraltar, Montserrat, at Santa Elena. The dependencies of the Isle of Man and the Channel Islands, Bagamat sakop ng Korona at bahagi ng Kapuluang Briton, hindi kabilang ang Pulo ng Man at ang Kapuluang Channel sa Nagkakaisang Kaharian.

Kabilang sa Commonwealth Realm ang Nagkakaisang Kaharian kung saan pinaghahatian nito kasama ng labinlima pang mga bansa ang monarkiyang si Reyna Elizabeth II, na nagsisilbing reyna at pinuno ng estado. Kabilang din ito sa G8 dahil ito ang panlimang pinakamaunlad na bansa sa buong mundo. Ang iba pa mga grupong kinabibilangan ng Nagakakaisang Kaharian ay ang Unyong Ewropeo, Nato at ang Kaisahan ng mga Bansa.

Bagamat nagwakas na ang Imperyo ng Britanya, nananatiling maimpluwensya ito sa boung mundo lalo na't malawak ang Commonwealth of Nations at laganap ang paggamit sa Wikang Ingles.

[baguhin] Kawing panlabas



Ang Kaisahang Europeo (KE) at mga kandidato sa paglawak Watawat ng Kaisahang Europeo

Mga estadong-kasapi: Alemanya | Austria | Belgium | Cyprus | Czechia | Denmark | Espanya | Estonia | Finland | Gresya | Hungary | Irlanda | Italya | Latvia | Lithuania | Luxembourg | Malta | Nederland | Poland | Portugal | Pransya | Slovakia | Slovenia | Sweden | UK

Mga bansang sinang-ayunang sumali nang Enero 1, 2007: Bulgarya | România

Iba pang kilalang bansang kandidato: Croatia | Masedonya | Turkiya

Mga bansa sa Europa
Albania | Andorra | Armenia2) | Austria | Azerbaijan1) | Belarus | Belgium | Bosnia and Herzegovina | Bulgaria | Croatia | Cyprus2) | Czech Republic | Denmark | Espanya1) | Estonia | Finland | France1) | Georgia1) | Germany | Greece1) | Hungary | Iceland | Ireland | Italy | Latvia | Liechtenstein | Lithuania | Luxembourg | Republic of Macedonia | Malta | Moldova | Monaco | Montenegro | Netherlands | Norway | Poland | Portugal1) | Romania | Russia1) | San Marino | Serbya | Slovakia | Slovenia | Sweden | Switzerland | Turkey1) | Ukraine | United Kingdom | Vatican City
Mga dumedependeng teritoryo: Akrotiri and Dhekelia 2) | Faroe Islands | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Isle of Man | Svalbard
1) Kabilang ang mga teritoryong hindi matatagpuan sa Europa. 2) Nasa sa Asia sa heograpiya, ngunit kadalasang tinuturing bahagi ng Europa sa kadahilanang kultural at pang-kasaysayan.