Kullanıcı:AkDeNiZLi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
OSMANLI DEVLETİ’NE FRANSIZ DEVRİMİNİN ETKİLERİ
Fransız İhtilalinin Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri Fransız İhtilali, meydana geldiği tarihe damgasını vurmuş ve bütün toplumları etkilemiş bir olaydır. İhtilal öncesi Avrupasına bir göz attığımızda, halk kilisenin taassubu altında inliyordu. Ülkeler küçük derebeyliklere bölünmüştü ve ağır vergiler halkı iyece fakirleştirmişti. İhtilalin öncesinde, halk isyan derecesine ulaşmıştı. Tarihte her olayın mutlaka bir sebebi vardır. Fransız İhtilalinin de sebebi vardır. İhtilal öncesi, İhtilali hazırlayan şartlar mevcuttur. 5 mayıs 1789 tarihi başlangıç olarak kabul edilen Fransız İnkılâbı, meydana getirdiği gelişme ve olaylarla çeyrek yüzyıl Avrupa’nın siyasi, ekonomik ve sosyal hayatını değiştirdi.2 Fransa’nın toplum yapısında çok büyük eşitsizlikler vardı. Soylular ve papazlar sınıfı imtiyazlara sahipti. Ticaretle meşgul olan ve şehir merkezlerinde oturan burjuvalar ise zengin olmuşlardı. Hiçbir hakkı olmayan köylüler ise çalışmak ve vergi vermekten başka hiçbir hakka sahip değillerdi. Fransa Kralı XVI. Louis yaptırmış olduğu Versailles sarayında lüks içerisinde yaşıyor ve her türlü israfı yapmaktan geri kalmıyordu. Kilise, halkı sürekli taassup içinde tutuyor ve krala ihaneti en büyük suç sayıyordu. İhtilalinin fikir alanındaki sebepleri ise Diderof ve d’Albert’in öncülük ettiği ansiklopedistler vasıtasıyla toplumun alt tabakasına yeni fikirler yayılıyordu. Cumhuriyet ve demokrasi anlayışı yavaş yavaş yayılıyordu. J. J. Rousseau, Voltair, Montesguieu halkı bilinçlendiriyordu.3 Kralın’da beklenen reformu yapmaması üzerine, soylular ve papazlar ve halk temsilcileri arasında oy kullanımı yüzünden çıkan anlaşmazlık büyüdü. Çünkü sınıf esası üzerine oy kullanılmasında halk temsilcileri halkın % 96’sını temsil etmesine rağmen her zaman soylular ve papazların dediği oluyordu. Böylece devam eden olaylar ihtilâli meydana getirdi. Ulusal meclis, Kurucu meclis, Yasama meclisi, Konvention, Directoire, Konsüllük dönemi sırasıyla Fransa’da Cumhuriyet ve demokrasi gelişti. Kral ve eşi idam edildi. Halkın hareketi başarıya ulaşmış oldu. Siyasi, dinî, ekonomik nedenlerle meydana gelen ihtilal, Fransa’yı çok farklı yerlere taşıdı ve o tarihten sonra meydana gelen tüm milliyetçilik ayaklanmalarına temel teşkil etti. Fransız ihtilali, Osmanlı devletini hem olumlu hem de olumsuz olarak etkilemiştir. 1)Olumlu Etkileri Osmanlı Devleti’nde Batılaşma hareketlerine yardımcı olması; bunun sonucu olarak Tanzimat Fermanı ve Kanun-ı Esasi ilan edilmesi, yönetim, askeri, eğitim ve ekonomik alanlarda bir çok yenilikler yapılmasıdır. Bu devirde az sayıda Osmanlı bilgini Avrupa’ya (özellikle Fransa, İngiltere ve Almanya’ya) gitmişlerdir. Burada bir kaç yıl kaldıktan sonra Osmanlı Devletine geri dönmüşlerdir. Bir çok bilgi öğrenmelerine rağmen Osmanlı Devletinde padişah ve sadrazamlar nedeniyle yeteri kadar reform yapamamışlardır. 1. Meşrutiyet ve 2. Meşrutiyet’in ilan edilmesinin ana nedeni Fransız İhtilalinin ortaya çıkardığı sonuçlardır.
2)Olumsuz Etkileri Fransız Devriminin ortaya çıkardığı milliyetçilik (ulusçuluk) fikirleri Osmanlı Devletinin dağılmasına yol açtı. Osmanlı Devleti, çok uluslu bir devletti. Devletin içinde yer alan Rumlar, Bulgarlar, Arnavutlar, Sırplar, Romenler ve Hırvatlar arasında milliyetçilik akımı hızla yayıldı. Bunun sonucunda, Osmanlı Devletinden ayrılıp bağımsız devletler kurmak için ayaklandılar. Bu ayaklanmaları Rusya, Avusturya, İngiltere ve Fransa gibi devletlerde desteklediler. Osmanlılar, bu ayaklanmaları bastırmaya çalışırken, diğer yandan Avrupa devletleriyle de savaşmak zorunda kaldı. Böyle olunca, ayaklanmalar bastırılamadı ve bu milletler, bağımsızlıklarını elde ettiler. Böylece Osmanlı Devletinin yıkılma süresi kısaldı ve toprak bakımından geriledi.