Caferilik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Caferilik veya Onikiciler Arapça'da اثنا عشرية -Isnaaşeriyye- oniki imama inanan Şii mezhebidir.
Her ne kadar İsmaililer de Hz.Muhammed'den sonra gelen masum imamların varlığına inanıyor olsalar da özelde Onikiciler veya Caferiler için İmamilik de kullanılan terimler arasındadır.
Şia'nın yüzde 80'i onikici veya caferidir. Azerbaycan, İran, Irak, Lübnan, Bahreyn'de hakim şii mezhebidir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Teoloji
Caferilikte dini hukuk veya Şeriat ilkeleri, Kur'an ve Sünnetten çıkarılır. Sünni ve Şiilik arasındaki farklılık Şiiliğin Hz.Muhammed'den sonra ilk yöneticinin hem peygamberin vasiyetiyle hem de İlahi seçimle Hz.Ali olması gerektiğine inanılmasıdır. Bunun sonucu olarak Caferiler
- 12 İmam kanalıyla gelen Hz.Muhammed'in sözlerini (hadis)takip ederler.
- Sünnilerin makbul halife kabul ettikleri Hz.Ebu Bekir, Hz.Ömer ve Hz.Osman kanalıyla gelen hadisleri kabul etmez, onları model almazlar.
- Hz.Muhammed ve kızı Fatima Zahra'nın yanısıra Oniki imama masumluk ve yanılmazlık atfederler ve sadece bu grubun sözlerini ve örnekliğini dinde kendilerine örnek alırlar.
[değiştir] Bazı Farklar
[değiştir] İbadetteki Farklılıklar
Caferilik'te ibadet öncesi yapılan temizlikte (abdest denir) ayaklar yıkanmak yerine hafif ıslak olan eller ayaklara sürülür (mesh denir)
Günlük ibadetlerde (namaz) ise Sünnilerle aynı şekilde namaz 5 vakit kabul edilir ancak öğle ile ikindi akşam ile yatsı namazları birleştirilerek (Arapça'da toplamak, birleştirmek anlamına gelen "cem" terimiyle adlandırılır) gerçekleştirilir.
[değiştir] Evlilik
Caferilikte Sünnilerde olduğu gibi evliliğin pek çok kuralı ortak kabul edilmekle birlikte (karşılıklı anlaşma, hukuken tescil edilmesi vs.) Caferilerde tarafların önceden evliliklerine süre tayin ederek evlenmeleri (Mut'a nikahı denir) geçerli bir uygulamadır. Geçici evlilik de denilen Mut'a Nikahı tüm Sünni mezheplerce geçersiz kabul edilmektedir.
[değiştir] Beşte Birlik Vergi (Hums)
Sünnilerden farklı olarak Caferilerde Hums denilen gelirin beşte birinden alınan bir vergi bulunmaktadır. Zekattan farklıdır. Caferi din adamlarına göre Hums'un bir parçası İmamların soyundan gelen kimselere ve fakir, yetim olan Seyyidlere ikinci parçası da dini bilgisi geniş olup hüküm verebilen Müctehidlere verilir.
[değiştir] Caferi Fıkıh Okulları
- Usulî : Bazı konularda fetva Hadis'in önünde tutulur.
- Ahbarî : Hadis fetvanın önünde tutulur.
- Şeyhî
Günümüzde Usulî okulu en yaygın Caferi okuludur.