Crusader Harekatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Crusader Harekatı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, İngiliz kuvvetlerinin, Almanların Tobruk kuşatmasına yönelen üçüncü saldırı operasyonudur.

Brevity ve Savaş Baltası harekatlarının başarısızlığı ardından Kuzey Afrika'daki İngiliz birlikleri önemli ölçüde takviye edilmiştir. Bu süre içinde Rommel'in birlikleri herhangi bir takviye almamıştır. Sonuç olarak Kuzey Afrika'daki güç dengesi, belirgin biçimde İngiliz kuvvetlerinin lehine bir güç dengesidir.

İngiliz birliklerinin kullanılabilir durumdaki 700 uçağına karşın Alman ve İtalyan kuvvetlerinin toplam 320 uçakları vardır. İngilizler Crusader Harekatına 710 tank sevk etmişlerdir. Rommel'in elinde ise 174 Alman tankı ve eski model, etkisiz 145 İtalyan tankı vardır. Bu durumda Rommel tüm tanklarını savaşa sürmek zorunda kalmıştır. Oysa İngiliz kuvvetlerinin 500 tanklık bir yedek tank kuvveti vardır.

Churchill, önceki iki harekatta başarısız olan General Wavell'i görevden alarak Hindistan'daki İngiliz birliklerinin komutanı olan General Claude Auchinleck'i tayin etmişti. Crusader Harekatını Auchinleck yönetecektir.

Harekat planı, 13. Kolordunun Alman mevzilerine yüklenerek onları sabitlemesi, 30. Zırhlı Kolordunun ise kanat açığından dolaşarak Tobruk'taki İngiliz birlikleriyle temas kurmaşı şeklindedir.

30. Zırhlı Kolordu, 18 Kasım 1941 tarihinde Tobruk yönünde ilerlemeye başlamıştır. 26 Kasım 1941 günü, çatışmalara devam etmeyi yararsız ve boşuna bulan Rommel, batıya doğru çekilmeye başlar.

Zaman zaman sert boğuşmalarla süren bu çekilme 4 Aralık 1941 de Tobruk önlerinden de çekilmeyi getirmiştir. 10 Nisan 1941 tarihinden itibaren Tobruk Almanların kuşatması altındadır. İngiliz İmparatorluğu’nun askeri tarihi boyunca en uzun kuşatılmadır bu.

7 Aralık 1941 tarihinde Rommel Gazala hattına geri çekilmiştir. İngilizler 13 Aralık 1941 tarihinde Gazala hattına yüklenirler. 15 Aralık tarihinde, belirgin bir ilerleme sağlayamamışlardır, kuşatma manevraları Rommel’in karşı taarruzlarıyla durdurulmuştur, ama Rommel’in elinde ancak 30 tank kalmıştır. İngilizlerin tank sayısı ise 200 dür.

Bu durumda Gazala hattında ısrar etmeyi riskli bulan Rommel, Trablusgarp sınırındaki Mersa Brega geçidine çekilmeyi uygun bulmuş ve 16 Aralık 1941 akşamı çekilmeye başlamıştır. 19 Aralık 1941 sabahı Derne’yi ele geçiren İngilizler, yakıt sıkıntısı dolayısıyla ilerlemekte yavaş kalmaya başlamışlardı. Aynı gün Rommel, ilk takviyesini alacaktır, 30 tank.

27 Aralık 1941 tarihinde bu 30 tank, 22. İngiliz Zırhlı Tugayı’nı çölde, El Haseiat’da kuşatarak 65 İngiliz tankını imha etmiştir.

1942 yılının ilk ayında İngilizleri Gazzala’ya kadar süren Rommel’in de soluğu kesilmiştir. Mayıs sonuna kadar Kuzey Afrika cephesi nispeten hareketsiz kalmıştır.

[değiştir] İlgili Maddeler