Kozan, Adana

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kozan
(Adana)
İdari Yapı: ilçe
Bağlı: İl Adana
Belde Hacıbeyli, Gazi
Köy Bağtepe, Adana, Hamam, Adana, Tılan, Adana, Dilekkaya, Adana, Kuyuluk, Adana, Üçler, Adana, Bulduklu, Adana, Hacımirzalı, Adana, Kuytucak, Adana, Kızlarsekisi, Adana, Karanebili, Adana, Dikilitaş, Adana, Tepecikören, Adana, Ayşehoca, Adana, Zerdali, Adana, Kabasakal, Adana, Post Kabasakal, Adana, Akdam, Adana, Damyeri, Adana, Doğanalan, Adana
Özellikleri
Alanı  
  Toplam 1690 km²
Nüfus  
  ()

Kozan, Adana Ovasının Yukarı Ova denilen kısmında düz arazinin tepelik bölgeye geçtiği kesimde kurulmuş olup, il merkezine uzaklığı 68 Km'dir. İlçe kuzeyde Kayseri, Yahyalı, Feke, Saimbeyli; doğuda Osmaniye, Kadirli; güneyde Ceyhan, İmamoğlu; Batıda Aladağ ilçeleriyle çevrilmiştir. İlçenin yüzölçümü 1690 Km2'dir.

[değiştir] Tarihçe

İlçe geçmişinde Sisiyon ,Sisi ve Sis gibi değişik adlar ile anılan antik bir kenttir. M.Ö. 3. binyılda Güney Anadolu sahil ovalarında, Hitit vesikalarının onlara verdikleri isim ile Luvi (Luwi) kavimleri yaşamaktaydılar. Ayrıca, Mersin-Yümüktepe ve Tarsus-Gözlükule kazılarında görülen M.Ö. 3. Binyıl Erken Tunç kültürü, bu Luvi kavimlerine ait idi.

M.Ö. 1900-1200 yılları arasında 700 yıl gibi uzun bir süre Anadolu yarımadasına hakim olan Hititler, Çukurova’yı Uru Adania olarak adlandırmışlardır.Tarım ve hayvancılık yörede çok gelişmiştir. Hitit uygarlığı Adana yöresinde derin izler bırakmıştır.Geç Hitit dönemi

Daha sonraları Işık Demir ve Bey Demir’in Kozan’ı almasından sonra Çukurova’da Memlük Devleti’nin hakimiyeti görünmektedir. Memlükler’in egemenliği devrinde Halep emirlerine bağlı olan Kozan, merkezden gönderilen valiler tara fından idare edilmekteydi. Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla Anadolu’da beylikler dönemi başlamıştır. 1352’de Şahabettin Ahmet bey tarafın dan kurulan Ramazonoğlu Beyliği uzun süre Memlükler’e bağlı olarak varlığını devam ettirdi. Osmanlı imparatorluğu, Çukurova’yı fethedince Memİükler’in aksine böl genin idaresini buraların hakimi olan Ramazanoğulları’na bırakmıştır. Bu idari uygulamayla Kozan, Adana vilayetine bağlı bir sancak statüsünü almıştır.

1516 yılında Osmanlı İmparatorluğu yönetimine geçen Çukurova ve çevresi 1919 yılına kadar 450 yıl süreyle Türk kalmıştır.

Yeni Çağda, yöredeki yerleşme faaliyetleri olarak çeşitli Türkmen boylarının yaşıyor olmasına, Ramazanoğlu ve daha sonraki Osmanlılar’ın iskan faaliylerine rastanılmaktadır.

1519 ve 1540 yılları arasında yapılan Osmanlı Tahrir Defterleri’ne göre Sis Sancağı; Feke, Anavarza, Lembert, Küpdere ve Parsi-bit (Pars-berd) kalelerinden teşekkül etmekte idi. Sis Sancağı cemrini ise, Savcı-hacılu, Eğlen-oğlu, Avşar ve Kavurgalı gibi cem oluşturmaktaydı.


Osmanlı İmparatorluğu’nun nüfus ve otoritesinin zayıflaması sonucunda Ko zan ve çevresinde ortaya çıkan Kozanoğ lu Beyliği, 204 yıl yörede hüküm sürmüştür. Kendi başına buyruk hareket eden Kozanoğlu Beyliği’ne son vermek ve merkeze bağlamak için 1865 yılında Der viş Paşa komutasında Fırka-i İslahiye adında bir ordu kuruldu. Ahmet Cevdet Paşa’da bu orduya danışman olarak ka tıldı. Bu ordu sayesinde Kozanoğlu Beyliği yıkılıp, aşiretler Anadolu içlerine sür gün edildi ve yörede tekrar Osmanlı hakimiyeti sağlanmış oldu. (1878 yılında bir kez daha Kozanoğlu isyanı çıktıysa da başarılı olamamıştır. Bu isyan girişimini Rusya’nın finanse ettiği belirtilmektedir.)


Kozan ilçesi, 8 Mart 1919’dan 2 Haziran 1920 yılına kadar, bir yıl iki ay süreyle, Fransız ve Ermeni işgalinde kalmış ve 1920 yılında da yeniden öz benliğine ve Türklüğüne kavuşmuştur. 0 tarihten bu yana Türkiye Cumhuriyeti yönetiminde olan ilçede birçok Türk boyu yaşamak tadır. Ayrıca, Kozan’daki bazı köylerde Arabistan yarımadasından ve Kuzey Afrika’dan göç eden vatandaşlarımız da bulunmaktadır.

[değiştir] Milli Mücadelede Kozan

Ana madde: Adana Savunması

Her yıl 2 Haziran, Kurtuluş Bayramı olarak coşku ile kutlanmaktadır.


Adana ilinin ilçeleri Türk Bayrağı

Aladağ | Ceyhan | Feke | İmamoğlu | Karaisalı | Karataş | Kozan | Pozantı | Saimbeyli | Seyhan | Tufanbeyli | Yumurtalık | Yüreğir


Diğer diller