Avro

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Avro simgesi
Büyüt
Avro simgesi

Avro (€; Euro; Ευρώ) 25 Avrupa Birliği üyesinden 12'sinin kullandığı ortak para birimidir. Türkçe'de kimi zaman euro (yuro) şeklinde de adlandırılır. Ama TDK tarafından Europe-Euro ilişkisi baz alınarak avro (Avrupa-avro) şeklinde Türkçeleştirilmiştir. Avro kullanımına gidiş tek bir Avrupa pazarı oluşturma girişimi olarak görülse bile, bunun siyasi bütünleşme açısından önemi bulunmaktadır. Para birimini avro olarak kullanan AB üyelerinin oluşturduğu alana Avro Alanı adı verilir.

Avronun yönetimi Avrupa Merkez Bankalar Sistemi (AMBS)'nce yapılır. AMBS, Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve Avro Alanı'nda yeralan ülkelerin merkez bankalarından oluşur. Merkezi Almanya'nın Frankfurt şehri olan AMB, parasal (mâli) politikaların belirlenmesinde tek yetkili kurumdur. AMBS'nin diğer üyeleri kâğıt ve madeni para basma, bunları dağıtma ve Avro Alanı ödeme sisteminde işlem yapma haklarını elinde bulundurur.

Avro'ya geçen hemen hemen her ülkede bu süreç biraz sancılı olmuştur. Yeni para biriminin yürürlüğe girmesinden sonra tüketici fiyatlarındaki hissedilir fiyat artışları görülmüştür. Örneğin ekonomisi oldukça iyi olan Almanya'da 1 DM çoğunlukla yaklaşık karşılığı olan 0,50 cent yerine 1 avro olarak çevrilmiştir, bu da toplamda büyük bir alım gücü düşmesine sebep olmuştur. Avro'ya geçiş zamanında ekonomisi en kötü Avrupa Birliği üyelerinden olan Yunanistan'da ise Avro'ya geçme vahim ekonomik sonuçlara yol açmıştır.

Avro banknotları

Konu başlıkları

[değiştir] Avro Alanı

Bu altbaşlığın ana makalesi: Avro Alanı

Avrupa Birliği'nin tüm üyeleri Avro kullanmaz. Avroya geçen ülkeler şunlardır:

Bu ülkelerin bütününe genelde avro alanı adı verilir.

[değiştir] AB üyesi olmayıp Avro kullananlar

Monako, San Marino ve Vatikan AB üyesi olmamasına karşın, yapılan anlaşmalar çerçevesinde avro kullanmaktadır. Andorra, Karadağ ve Kosova ise AB ile herhangi bir anlaşma yapmaksızın avro kullanmaya başlamıştır.

1 Avro (ön taraf)
Büyüt
1 Avro (ön taraf)

[değiştir] AB üyesi olup Avro kullanmayanlar

Danimarka ve Birleşik Krallık, Maastricht Anlaşması'nda yeralan ayrıklıklara (istisnalara) dayanarak avroya geçmeyen AB üyeleridir. Bu ülkelerin hükümetleri bu konuda karar vermedikçe ya da halk oylaması bu yönde karar vermedikçe, AB tarafından yasal bir baskıyla karşılaşmazlar.

28 Eylül 2000'de Danimarka'da yapılan halk oylamasına göre, oy verenleri %53.2'si Avroya geçmeye karşı çıktı.

İsveç'in Avro konusunda hiçbir ayrıklığı olmamasına karşın, bu ülkede gerçekleştirilen halk oylamaları Avroya geçişi engeller durumda. 14 Eylül 2003'teki halk oylamasına göre, oy kullananların %56.1'i Avroya 'hayır' derken, %41.8'i 'evet' dedi.

[değiştir] İlgili makaleler

[değiştir] Dış bağlantılar