Postmodern Darbe
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Postmodern darbe, askeri yönetimin sivil yönetime karşı doğrudan etkide bulunmadan yaptığı darbe şeklidir. Bu tür darbelerde, askeri bir yetkilinin o sırada rahatsız olunan herhangi bir (ekonomik, sosyal, siyasal) durum üzerine açıklamalar yapması, askerlerin hoşuna gitmediğini söyleyerek iktidarı uyarması veya birkaç askeri unsurun üstü kapalı eylemde bulunması ile gerçekleşir.
Türkiye tarihinde pek çok çevre kendilerinin rahatsız olduğu ve fakat kendi güçleriyle değiştiremeyeceklerini düşündükleri ülke sorunlarının düzeltilmesi için askeriyeden medet ummuştur. İşçilerin hak arayış mücadelesi yoğunlaştığında sermaye ve iş çevrelerinin, etnik bölücülük arttığında milliyetçi muhafazakar çevrelerin ve Şeriat'a ve dinci yönetime karşı kendilerini Laik/Kemalist olarak nitelendiren bazı çevrelerin, askerlerin Devlet yönetimine müdahalede bulunmasını istediğine, hatta desteklediğine tanık olunmuştur. Bu iç dinamikler yanında dış etkilerin ve yönlendirmesinin de bu darbelere etkisi büyüktür.
Yukarıdaki örneklerden de yola çıkarak, devletin yapısını ve rejimin niteliğini değiştirecek eylem ya da durumlarn varlığı konusunda bir tehdit değerlendirmesi yapan asker, öncelikle MGK gibi anayasal kurumlarla siyasi iktiarı uyarır ve tedbr alınmasını ister. Eğer tedbir alınmadığını, hatta mevcut tehdidin ortaya çıkmasında hükümetin de bizzat desteğini ya da ihmalini görüyorsa, asker, dünyanın geldiği bu devirde hükümet darbesi yapmak yerine, çeşitli sivil toplum kuruluşlarının da devreye girmesini sağlayarak hükümeti tedbir almaya ya da istifa etmeye zorlar. Bazen basın yoluyla yapılan açıklamalar, bazen alçak uçuş yapan askeri jetler veya o bölgeden geçen zırhlı araçlar, sivil iktidar tarafından bir mesaj olarak algılanır ve hükümet istifa eder.
Türkiye'deki 28 Şubat olayı, çoğu uzman tarafından postmodern darbe olarak kabul edilir. Verilen tepkiler, Sincan'dan tankların geçmesi ve Milli Güvenlik Kurulu'nda hükümetin istifaya zorlanması sonucu asker, iktidara el koymadan sivil iktidarı kendi istediği noktaya getirmiştir.
Pekçok yazar ülkenin temel meselelerine duyarlı ve güçlü Demokratik Kitle Örgütlerinin (sivil Toplum) olmaması nedeniyle, böylesi durumlarla karşılaştığımızı ifade etmektedir.
son yazan: (senoktace@hotmail.com)