Koşma

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Halk edebiyatımızda doğa, aşk, ölüm, ayrılık, yiğitlik, toplumsal olaylar gibi konuların işlendiği en sık kullanılan şiir türü. Dörder dizelik bendlerden oluşur. Bend sayısı genellikle 3, 5 arasındadır. Hece ölçüsünün 6+5 veya 4+4+3 duraklı 11’li kalıbıyla yazılır. Şair koşmanın son bendinde ismini ya da mahlasını söyler. Koşmalar dile gitirilen duygular ve söylenişlerine göre koçaklama, güzelleme, taşlama, ağıt gibi isimler alır. Karşılıklı konuşma şeklinde yani "dedim" "dedi" diye başlayan dizelerle de söylenebilir. Bu tür koşmalara "mürâcaa" ismi verilir. Bütün kafiyeleri cinaslı olan koşmalara "tecnis" denir.

[değiştir] Örnek Koşma


Karacaoğlan

KOŞMA
Yiğidin eyisini nerden bileyim 
Yüzü güleç, kendi yaman olmalı 
Kasavet serine çöktüğü zaman 
Gönlünün gâmını alan olmalı

Benim sözüm yiğit olan yiğide 
Yiğit olan muntazırdır öğüde 
Ben yiğit isterim fırka dağında 
Yiğidin başında duman olmalı 

Yiğit olan yiğit kurt gibi bakar
Düşmanı görünce ayağa kalkar 
Kapar mızrağını meydana çıkar 
Yiğidin ardında duran olmalı 

Sâfi güzel olan, şol bazı kötü 
Yiğidin densizi ey’olmaz zati 
Gayet durgun ister silahı atı 
Yiğit el çekmeyip viran olmalı 

Karac’oğlan der ki çile çekilmez 
Hozan tarlalara sümbül ekilmez 
Sak yabancı ile başa çıkılmaz 
İçinden sıdk ile yanan olmalı


Diğer Örnek: Koşma