Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Anıtkabir'de Atatürk'ün mozolesinin bulunduğu Şeref Salonu'nun altındaki 3bin metrekarelik sütunlu alanda bulunan 2002 yılında ziyarete açılmış müze.
Müzenin Misak-ı Milli Kulesi ve İnkılap Kulesi arasında bulunan kısım, 1960'dan bu yana Atatürk müzesi olarak hizmet vermekteydi. Bu bölüm, Kasım 2001'de başlayan ve 9 ay süren bir çalışma sonunda yeni bölümlerle birleştirildi ve Büyük Taarruz'un 80. yıldönümünde (26 Ağustos 2002) dönemin cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile başbakanı Bülent Ecevit tarafından ziyarete açıldı. Müze, eski Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu'nun talimatı ile yaptırılmıştır ve Genelkurmay Başkanlığı'nın sanat danışmanı Mehmet Özel'in koordinatörlüğünde hazırlanmıştır.
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi dört bölümden oluşur: Birinci bölümde Atatürk'ün özel eşyaları; ikinci bölümde Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları panoraması; üçüncü bölümde Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz panoraması; dördüncü bölümde Atatürk devrimlerinin fotoğraf ve açıklamalarla tanıtıldığı, rölyeflerle zenginleştirilmiş tonozlu koridor bulunmaktadır.
Birinci bölümde en ilgi çekici sergi unsuru Atatürk'ün balmumundan heykeli ve köpeği Foks'un doldurularak saklanan bedenidir.
İkinci ve üçüncü bölümlerdeki bölümdeki panoramalar, Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşanan olayları dönemin resimlerinden yararlanarak canlandırır. Panoramaların önünde maketlerle bir savaş alanı düzenleniş ve üç boyutlu bir etki sağlanmıştır.Çanakkale Savaşı panoraması önünde savaşta kullanılan gerçek mermiler, silahlar, toplar, yanmış tekerlekler, kağnılar sergilenmektedir. Senaryosunu Turgut Özakman yazdığı 40 metre uzunluğundaki panormaları izlerken ziyaretçiye Muammer Sun'ın bestelediği müzikler, top sesleri, gemi düdükleri, kılıç şakırtıları, at nalları, "Allah Allah" nidaları gibi savaş efektleri dinletilir.
İkinci ve üçüncü bölümün ortasında Kurtuluş Savaşı'na katılan komutanların portreleri ve Kurtuluş Savaşı'nı gösteren büyük boy tablolar sergilenmektedir. Bu çalışma, Moskova'daki bir stüdyoda Rus sanatçılar tarafından gerçekleştirilmiştir.
Dördüncü bölüm, Panorama bölümünü çevreleyen koridordaki 18 tonozda yer alan tematik sergi alanlarında oluşur. Tonoz Müzeler'de Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışından ölümüne kadar yaşanan olaylar 3bin kadar fotoğrafla anlatılır. Her tonozda bir devrim anlatılmaktadır. Tonoz müzerin'in bulunduğu galeri boyunca Kara Fatma'dan Şahin Bey'e kadar asker-sivil 20 kahramanın büstü ve özgeçmişi sergilenir. Müzenin dördüncü bölümünün yer aldığu alan, Atatürk mozolesinin bulunduğu Şeref Salonu'nu ayakta tutan sütünlu salon ile Anıtkabir'in temel duvarları arasında kalan bölümdür. Tonozlu odacıklar Türkiye Cumhuriyet Cumhurbaşkanlarının defnedilmesi amacıyla hazırlanmıştır ancak kullanılmamış ve müzeye dahil edilmiştir.
Müzenin çıkışında Atatürk'ün doğduğu evin, ilk meclis binasının, Kara Harp Okulu'nun maketleri, Turan Erol'un Çanakkale Savaşları'ndan bir kesiti anlatan büyük tablosu ve çeşitli Atatürk fotoğrafları yer alır.
[değiştir] Müzedeki Panoramaların Öyküsü
Müzede dünyada benzeri bulunmayan üç panorama sergilenmektedir: 6x40metre büyüklüğünde Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları panoraması, 7x30 metre büyüklüğündeki Sakarya Meydan Savaşı Panoraması ve 7x30 metre büyüklüğündeki Büyük Taarruz panoraması. Bu panoramalar ve müzedeki dev tablolar Aydın Erkmen'in yönlendirdiği 12 Rus ressam tarafından yapılmıştır.
Senaryosunu Turgut Özakman yazdığı panoramaların oluşturulması için muharebelerin geçtiği alanlarda figüranlar kullanılarak 14bin kare civarında fotoğraf çekildi, bu fotoğraflardan yararlanarak eskizler hazırlandı. Panoramaların eskizlerini Aydın Erkmen çizdi; Rusya'da renkli eskizler yapıldı. Rusya ve Hollanda'daki büyük resim stüdyolarında panoramalar bir bütün olarak hazırlandı; dev panoramaları sarmak için bir makina imal edildi; böylece panoramalar silindir haline getirilerek uçakla Ankara'ya, tırlarla havaalanından Anıtkabir'e getirildi. Silindirler özel makineyle açıldı, tabana bağlandı, zedelenen yerler sanatçılar tarafından 20 gün çalışarak tekrar yapıldı.
Müzedeki diğer tablolar da Moskova'daki stüdyoda yapılmıştır. Genel Kurmay Başkanlığı, Rus sanatçı grubunun önderi Albay Sergey Prisekin'i çalışmalarından ötürü ödüllendirmiştir.
[değiştir] Atatürk Özel Kitaplığı
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde oluşturulan Atatürk Özel Kitaplığı 26 Haziran 2005 günü düzenlenen bir törenle açılmıştır. Atatürk 'e ait 3 bin 123 kitabın sergilendiği kitaplık, ziyaretçilerin kitaplara bilgisayar ortamında ulaşmalarını sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Ziyaretçiler, dokunmatik bilgi cihazlarından kitaplarlar ilgili bilgiye ulaşabilmektedir. Kitaplık, ziyaretçilerin, Atatürk’ün fikir hayatını oluşturan kitaplar hakkında bilgi alabilecekleri ve özellikle okuyup altını çizdiği kitapları inceleyebilecekleri bir yer haline getirilmiştir.