1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

II. Abdülhamid döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet'in ilanıyla, aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında mebus seçimi yapıldı. Ahrar Fırkası ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki çoğunluğu sağladı ve 4 Aralık 1908’de 3. Meclisi Mebusan açıldı. Bu Meclis, 31 Mart Olayı ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909’da Kanuni Esasi üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Ayan Meclisinin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911’de tek bir mebusluğu ilgilendiren, ancak siyasi yankıları yüksek olan bir ara seçim yapıldı.

4 Aralık 1908 - 1912 dönemi Meclis-i Mebusanında 142 Türk, 60 Arap, 25 Arnavut, 23 Rum, 12 Ermeni (bunlara 4 Taşnak ve 2 Hınçak mensubu dahildi), 5 Yahudi, 4 Bulgar, 3 Sırp ve 1 Vlah mebus bulunmaktaydı. İdeolojik altyapısı dönem içinde şekillenmeye devam edecek olan İttihat ve Terakki Fırkası yaklaşık 60 mebusun desteğine sahipti. [1] Meclis-i Mebusan aşağıdaki üyelerden oluşmaktaydı.

Mebus Seçim bölgesi (Sancak, VİLAYET) Siyasi mensubiyeti ve notlar
Hacı Mustafa Beynamlı Ankara, ANKARA Türk
Hacı Süleyman Bilgen Aydın, AYDIN Türk
Babanzade İsmail Hakkı Bağdat, BAĞDAT Kürt
Feyzi Pirinççioğlu Diyar-ı Bekir (Diyarbakır), DİYAR-I BEKİR Türk
Mehmed Talat Bey (Talat Paşa) Edirne, EDİRNE Türk, İttihad ve Terakki Fırkası
Rıza Tevfik Bölükbaşı Edirne, EDİRNE Türk, İttihad ve Terakki Fırkası
Karekin Pastırmacıyan Erzurum Erzurum
Cami Baykurt Fizan, TRABLUSGARP Türk
Ali Cenani Halep, HALEP Türk
Artin Boşgezenyan Halep, HALEP Ermeni
Böcüzade Süleyman Sami Hamid-i Abad (Isparta), KONYA Türk, 1911'de emekliye ayrılmıştır
Burhanzade Hacı Eşref Efendi Hamid-i Abad (Isparta), KONYA Türk
Hafız İbrahim Efendi İpek, ÜSKÜP Türk
Hüseyin Cahit Yalçın İstanbul, İSTANBUL Türk
Bedros Hallacyan İstanbul, İSTANBUL Ermeni
Krikor Zohrab İstanbul, İSTANBUL Ermeni
Stepan Ispartalıyan İzmir Ermeni
Yusuf Kemal Tengirşenk Kastamonu Türk
Hamparsum Boyacıyan Kozan Ermeni
Abdullah Azmi Torun Kütahya, HÜDAVENDİGAR Türk, İttihad ve Terakki Fırkası
Ahmet Ferit Tek Kütahya Türk
İlyas Sami Muş Muş Türk
Kegam Dergarabedyan Muş Ermeni
Mithat Şükrü Bleda Serez, SELANİK Türk
Dr. Rıza Nur Sinop Türk
Dr. Nazaret Dagavaryan Sivas Ermeni
Agop Babikyan Tekirdağ Ermeni
Agop Boyacıyan Tekirdağ Ermeni
Vahan Papazyan Van Ermeni


[değiştir] Dipnotlar

  1. * Philip Mansel, "İstanbul: Dünyanın arzuladığı kent" alıntı Straits: The origins of the Dardanelles campaign - "Boğazlar: Çanakkale Savaşlarının nedenleri".