Kullanıcı:Hakanhan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Renkli Devrimler nedir?

Eski Doğu Bloku ülkelerinde 1990'ların başında bir "demokratikleşme dalgası" yaşanmıştı. 2000'li yılların hemen başından itibaren de sırasıyla Sırbistan (Eylül 2000), Gürcistan (Kasım 2003), Ukrayna (Kasım 2004) ve Kırgızistan'da (Mart 2005) rejim değişikliği yoluyla yeni bir "demokratikleşme dalgası" yaşandı. İlgili ülkelerdeki rejim değişikliklerinde özellikle sivil toplum kuruluşları (STK'lar) rol oynamıştı ve bu kurum-kuruluşlar "şiddetsiz aksiyon" (nonviolent action) metoduyla yumuşak eylemlere yönelmişlerdi. Her bir ülkede afrklı bir sembol ve renk ağırlıklı olarak kullanıldığı için bu değişimlere "renkli devrimler" adı verildi.

Sırbistan'da doğrudan bir sembole rastlanmazken Gürcistan'da "Gül Devrimi", Ukrayna'da "Turuncu Devrim" ve Kırgızistan'da ise "Lale Devrimi" isimleriyle yeni bir siyasal sürecin sınırları çizilmiştir. Bu sürecin en çok tartışılan meselesi ise, bu renkli devrimlerin Batı-orijinli demokrasi ihracı olup olmadığıydı. Süreci bu yönde okuyanlara göre ilgili ülkelerde gerek muhalefet partileri gerekse STK'lar, özellikle ABD merkezli, küresel "sivil toplum" örgütleri tarafından finanse edilmektedir ve bu sistem, Batılı ülkelerin küresel siyaset amaçlarının yerine getirilmesi demektir. Süreci, bunun aksine, renkli devrim ülkelerinin kendi doğalarında ortaya çıkan bir demokratikleşme temayülü olarak okuyan kimseler ise bu ülkelerdeki insanların gerçekten değişimi istediğini ve bunu gerçekten kendileri için yaptıklarını söylüyor dışarıdan ithal yardımların bu noktada çok da önemi olmadığını iddia ediyorlar.

Renkli devrimlerin altında yatan küresel bir jeostratejiden de bahsetmek mümkündür. 21. yüzyılın Avrasya yüzyılı olacağını en başta ABD ifade etmektedir ve renkli devrimlerin gerçekleştiği ülkeler tam da bu noktada önem kazanmaktadır. Bu boyutuyla renkli devrimleri bir "demokratikleşme süreci" olarak değil de "demokratikleştirme süreci" olarak okumak daha anlamlıdır. Çünkü Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) bağlamında Lübnan örneğinde ortaya çıkan bir demokratikleştirme hareketinin Ortadoğu'da da gündeme gelmesi, sürecin ne kadar çok boyutlu olduğunu göstermektedir.

Renkli devrimler ile ilgili sürecin uzantılarını detaylandırmak için Mısır seçimlerine (Eylül 2005) ve Azerbaycan seçimlerine de (Kasım 2005) bakılabilir. Önümüzdeki dönemde Mısır, Azerbaycan, İran, Yemen ve Belarus da mercek altında tutulmalıdır.