Osman Gazi

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Osman Gazi

Osman Bey
Padişahlık sırası 1
Saltanat süresi 12991326
Önce gelen Ertuğrul Gazi
Sonra gelen Orhan Gazi
Doğumu Sögüt, 1258
Ölümü Bursa, 1326
Annesi Hayme Hatun
Babası Ertuğrul Gazi
Bakınız: Osmanlı Hanedanı soy ağacı
II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Hayme Ana Türbesi
Büyüt
II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Hayme Ana Türbesi

Osman Bey, Osman Gazi ya da I. Osman, Ataman, (d. 1258, Söğüt – ö. 1326, Bursa). Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk Sultanı ve kurucusu olarak bilinmektedir. Osmanlı Beyliği'nin kurucusudur. Babası Ertuğrul Gazi, annesi ya da babaannesi, Hayma Ana'dır (Hayma veya Hayme Hatun). Çocukları Pazarlı Bey, Çoban Bey, Hamid Bey, Orhan Bey, Alaeddin Ali Bey, Melik Bey, Savcı Bey ve Fatma Hatun'dur

Yaşamının erken dönemleri hakkında güvenilir kayıtlar yoktur. Çağdaşı ünlü gezgin İbn-i Battuta, Osman Bey'in oğlu Orhan Bey'i, o dönemdeki başkent Bursa'da ziyaret etmiştir. Ünlü seyyahın eserinin bulunan en eski kopyasında Orhan Bey'in babasının adı Atman veya Ataman olarak geçmektedir. O çağdaki Bizans ve Venedik tarihçileri de Otaman veya Ottaman diye yazmaktadırlar. Moğollar'ın, Bursa'nın istilası sırasında, devlet arşivlerini yakmaları yüzünden, bu konuda yeterli yerli kaynak yoktur. Yakın tarihte bulunan Osman Bey adına bastırılmış bir sikkede de Osman kelimesini okumak imkansızdır.

1283'te babası Ertuğrul'un ölümü ile babasının yerine Anadolu Selçuklu Devleti'nin "uçbeyi" oldu. 1299'da Anadolu Selçuklu Devleti'nin "büyük uçbeyi" oldu. Bu tarih, aynı zamanda birçok tarihçi tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş tarihi olarak kabul edilir.

Osman Bey, büyük uçbeyi olduktan sonra Bizans yönündeki faaliyetlerine hız verdi. Çünkü o dönemlerde Bizans; isyanlar, kargaşalar ve taht kavgaları içindeydi. Osman Bey bu durumu fırsat bilerek, ilk olarak Karacahisar, Bilecik, Yarhisar, İnegöl ve Yenişehir'i aldı. 1288'de beyliğin başkentini Bilecik'e taşıdı.

Bizans ordusu ile yaptığı Koyunhisar Savaşı'nı kazandı. Koyunhisar Savaşı, Bizanslılar ile Osmanlılar arasındaki ilk savaştır. Bazı tarihçiler, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş tarihi olarak, Koyunhisar Savaşı'nın kazanıldığı 27 Temmuz 1302 tarihini gösterirler. Bu savaşla birlikte Osman Bey'in adı ve Osmanlı Beyliği, Anadolu çapında tanınmıştır. Bu zafer dolayısıyla Anadolu'dan gönüllüler Osman Bey'in safında savaşmak üzere Batı Anadolu'ya akın ettiler. Bu zaferle İznik ve İzmit'in fethi kolaylaştı. Bursa kuşatıldı, fakat alınamadı.

Osman Bey, sağlığının bozulması nedeniyle 1320'de beyliğin yönetimini oğlu Orhan Bey'e bıraktı. 1326'da Söğüt'te nikris hastalığından öldü. Türbesi Bursa'dadır.

Osman Gazi, babası Ertuğrul Gazi'den yaklaşık 5 bin km² olarak devraldığı Osmanlı toprağını oğluna 16 bin km² olarak devretmiştir. İlk Osmanlı parası olan "akçe", Osman Bey'in zamanında basılmıştır. Osmanlı padişahlarından II. Abdülhamit, Bilecik/Domaniç'in Çarşamba köyünde Osman Bey'in annesi veya babaannesi olan Hayma Ana'nın türbesini yaptırmıştır.


[değiştir] Kaynaklar

  • Halil İnalcık: The Ottoman Empire. The Classical Age. New York: Aristide D.Caratzas, 1973.
  • M.Fuad Köprülü: Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu. İstanbul: Ötüken, 1981.
  • Oktay Özel ve Mehmet Öz (derl.): Söğüt'ten İstanbul'a. Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Üzerine Tartışmalar. Ankara: İmge, 2000.
  • Elizabeth A.Zachariadou (editör): Osmanlı Beyliği (1300-1389). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997.
Wikisource
VikiKaynak'ta bu konu ile ilgili metin bulunmaktadır:


Osmanlı Arması Osmanlı Hanedanı Osmanlı İmparatorluğu bayrağı
Beylik öncesi: Süleyman Şah ve Ertuğrul Gazi
Osmanlı Beyliği
Osman Gazi | Orhan Gazi | I. Murat | Yıldırım Bayezid| Fetret Devri | I. Mehmet | II. Murat
Osmanlı Devleti
Fatih Sultan Mehmet | II. Bayezid | Yavuz Sultan Selim | Kanuni Sultan Süleyman | II. Selim | III. Murat | III. Mehmet | I. Ahmet | I. Mustafa | Genç Osman | I. Mustafa | IV. Murat | I. İbrahim | IV. Mehmet | II. Süleyman | II. Ahmet | II. Mustafa | III. Ahmet | I. Mahmut | III. Osman | III. Mustafa | I. Abdülhamit | III. Selim | IV. Mustafa | II. Mahmut | Abdülmecit | Abdülaziz | V. Murat | II. Abdülhamit | V. Mehmet | VI. Mehmet
Son Halife: II. Abdülmecit


Önce gelen:
Ertuğrul Gazi
Osmanlı Hanedanı
12811326
Sonra gelen:
Orhan Gazi