Cengiz Han

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Cengiz Han
Büyüt
Cengiz Han

Cengiz Han (Moğolca:Tengiz Khan; okunuşu) (1162- 18 Ağustos 1227), Büyük Moğol imparatorudur. Asıl adı, demirci anlamına gelen Temuçin'dir. Bu ismi, babası Tatarlarla yaptığı savaşta ele geçirip öldürdüğü Tatar reisi Temuçin Uge'den esinlenerek vermiştir.

Moğolistan Hentiy Aymag eyaletinin Batshireet şehrinde doğdu. Elinde kan pıhtısı ile doğması günün inanışına göre Cengiz Han'ın büyük bir lider olacağına işaret etmekteydi. Alt kabilelerden biri olan Borjigin kabilesinin lideri Yesügey'in oğlu olarak doğan Cengiz Han, 9 yaşındayken babasını Tatarların zehirleyerek öldürmesi sonucu kaybetmiştir.

Merkitler, karısı Börte'yi kaçırınca, kan kardeşi Camuga ve babasının arkadaşı Keraitlerin Lideri Togril Khan ile Merkit kamplarını basıp Merkit kabilesini yok etmiş ve karısını kurtarmıştır.

Cengiz Han'ın ordusunda birçok Türk boyu da vardı ve bu yüzden Cengiz Han'ın Türk tarihinde de önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Hatta Türk olduğu konusunda iddialar dahi vardır.

Aşılamaz denen Çin Seddi'ni birçok kez aşmış, batıda Harzemşah Devleti'nin üzerine yürüyüp yok etmiştir. Cengiz Han'ın uzattığı barış elini reddettiği gibi, gönderdiği elçileri ve tüccarları öldürmesinden dolayı Harzemşah Devleti, Büyük Kağan'ın gazabına uğramıştır. Ünlü generali Subedey, birlikleriyle Hazar Denizi'nin batısından Karadeniz'e çıkmış, oradan Polonya'ya kadar ilerlemiş ve yolu üzerinde karşısına çıkan birçok orduyu yok etmiştir.

Cengiz Han son olarak Çin seferine çıkmış ve Kansu yakınlarında ölmüştür. Doğduğu kent Hentiy'de kutsal Burhan Haldun dağına yakın bilinmeyen bir yerde gömülü olduğu zannediliyor. Mezarının yeri belli olmasın diye aynı yerdeki nehir yatağı değiştirilmiş ve sonra merasimde bulunan herkes öldürülmüştür.

Cengiz han ,ilk biyoloji k silahın mucidi olarak kabul edilmektedir. Abluka altına aldığı şehirlere mancınık ile cüzzamlı hastalar fırlatarak ilk biyolojik silahı kullanan lider olmuştur.

Cengiz Han, hem doğuda hem de batıda halen mistik bir kişilik olarak kabul edilir ve hakkında onlarca film çekilmiştir.