Musevi dilleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Musevilik
Musevi felsefesi
İnanç esaslarıSeçilmişlik • Alaha
Tanrı • Kabala
Mesih  •  Musevi ahlakı  •  Kader
Kaşerut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dini metinler
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zohar
Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Kutsal Şehirler
Kudüs  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia
Musevi Bayramları
Şabat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim
Önemli şahsiyetler
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  David
Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Alba  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Dini roller
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dini binalar
Tapınak  •  Sinagog  •  Mikve
Musevi Ayin sistemi
Musevi Ayinleri  •  Şahrit
Minha  •  Ma'ariv (veya Arvit) •  Avdala
Musevi dilleri
İbranice · Ladino · Yidiş
Aramice · Yahudi Arapçası
Musevi etnik bölünmeler
Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler
Parsim · Buhara Musevileri
Doğulu Museviler · Temani
Musevi mezhepleri
Musevilik  •  Karaylar  •  Samaritler
Tutucu musevilik  •  Ortodoks Musevilik
Hasidizm  •  Beta Israel
Reformist musevilik  •  Hümanist musevilik
Yeniden yapılanmacı musevilik

Musevi Dilleri: Dünya üzerinde Museviler'in konuştuğu veya bir zamanlar konuşmuş olduğu diller.

Yahudiler tarih boyunca farklı diller konuşmuşlar ve bu dillerde eserler vermişlerdir. Şüphesiz bunlardan en fazla bilineni İbranicedir, Nebukadnezar tarafından Babil'e sürülen Museviler burada Aramice öğrenmişler ve bu dilde birçok kitaplar yazmışlardır. Daha sonralara Aramice, İbranice'nin yerini almış İbranice sadece din dili olarak yaşatılmıştır. Helenistik dönemde Yahudiler Yunanca'nın Koine diyalektini konuşmaya başlamışlardır.

İkinci Tapınağın yıkılmasıyla Dünya'ya dağılan yahudiler İspanya'da 15. yy İspanyolca'sı olan Ladino, Doğu Avrupada'da Cermenik bir dil olan Yidiş kullanmışlardır. Arap ülkelerinde yaşayan Yahudiler se Arapça konuşmuşlar ve Judeo Arap lehçesi geliştirmişlerdir.

Günümüzde Yahudiler, birinci dil olarak bulundukları ülkenin dilini konuşurlarken, ikinci dil olarak İbranice, Yidiş, Ladino, Aramice veya Judeo Arap dillerinden birini konuşurlar.