Hanukiya

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Musevilik
Musevi felsefesi
İnanç esaslarıSeçilmişlik • Alaha
Tanrı • Kabala
Mesih  •  Musevi ahlakı  •  Kader
Kaşerut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dini metinler
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zohar
Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Kutsal Şehirler
Kudüs  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia
Musevi Bayramları
Şabat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim
Önemli şahsiyetler
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  David
Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Alba  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Dini roller
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dini binalar
Tapınak  •  Sinagog  •  Mikve
Musevi Ayin sistemi
Musevi Ayinleri  •  Şahrit
Minha  •  Ma'ariv (veya Arvit) •  Avdala
Musevi dilleri
İbranice · Ladino · Yidiş
Aramice · Yahudi Arapçası
Musevi etnik bölünmeler
Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler
Parsim · Buhara Musevileri
Doğulu Museviler · Temani
Musevi mezhepleri
Musevilik  •  Karaylar  •  Samaritler
Tutucu musevilik  •  Ortodoks Musevilik
Hasidizm  •  Beta Israel
Reformist musevilik  •  Hümanist musevilik
Yeniden yapılanmacı musevilik



Hanukiya: Musevilik'de Hanuka Bayramı'nda yakılan Menora'ta benzeyen fakat fazladan iki kolu daha olan 9 kollu şamdan.

Konu başlıkları

[değiştir] Tarihçe

MÖ. 169-166 yılları arasında Yahudi Makabiler Helenler'e karşı savaşırlar. MÖ 175 yılında İskender'in ölmesiyle Suriye Genel Valisi Antiohus Epiphanes hükümdar olur. Yahudi karşıtı düşünceleriyle bilinen bu hükümdar, yahudilerin dini ibadetlerini, Kaşer ve Sünnet kurallarını yasaklar ve Yahudilerin tapınağına heykeller yerleştirir.

Makabiler'in Tapınağı ele geçirmesinden sonra tapınak heykellerden temizlenir ve tapınakta bulunan menora'yı yakmak için yağ aranır ancak sadece bir gün yanacak kadar saf zeytin yağı bulunur bunun üzerine bir mucize olur ve bir gün yanması gereken yağ 8 gün boyunca sönmeden yanar.

İşte bu Mucizenin anısına Yahudiler her sene Hanuka bayramından 8 gün boyunca hanukiya yakarlar.

[değiştir] Hanukiya

Hanukiya Menora'ya benzeyen 9 kollu bir şamdandır bu şamdanın en ortadaki koluna Şamaş adı verilir be diğerlerinden daha yüksektedir bu mum Hanukla boyunca her gün yanar.

[değiştir] Hanukiya'nın Yakılışı

Hanukiya her gün özel bir dua ile evin bütün fertleri tarafından yakılır. İlk gün 1 mum ve Şamaş olmak üzere 2 mum, 2. gün 2 mum ve Şamaş olmak üzere 3 mum, 3. gün 3 mum ve Şamaş olmak üzere 4 mum ... 8. gün 8 mum ve Şamaş olmak üzere 9 mum yakılır. Böylece bir Hanuka boyunca toplam 44 mum yakılmış olur.

[değiştir] Hanukiya Kuralları

  • Hanukiya yakıldıktan sonra mumlar bitene kadar söndürülmez.
  • Hanukiya en az yarım saat yanmalıdır ancak Cuma geceleri güneş batmadan yarım saat önce yakılması gerektiğinden cumaları en az bir saat yanmalıdır
  • Yanar haldeki bir Hanukiya hareket ettirilmez
  • Yanan bir hanukiyanın ışığından istifade edilmez bu yüzden odada başka bir ışık açık bırakılmalıdır.
  • Hanukiyanın bir kandilini yakmak için diğer kandilden yararlanılmaz.