Blog
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ağ güncesi, teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturdukları, günlüğe benzeyen web siteleridir.
İngilizce karşılığı olan blog kelimesi "web" ve "log" kelimelerinin birleşmesinden oluşan weblog sözcüğünün yıpranmış halidir.
Ağ günceleri genellikle güncelden eskiye doğru sıralanmış yazı ve yorumların yayınlandığı, web tabanlı bir yayın olarak karşımıza çıkar. Çoğunlukla her gönderinin sonunda yazarın adı ve gönderi zamanı belirtilir. Yayıncının seçimine göre okuyucular yazılara yorum yapılabilir. Yorumlar, ağ güncesi kültürünün çok önemli bir dinamiğidir; bu sayede yazar ve okuyucular arasında iletişim sağlanır. Bunun dışında, geri izleme (trackback) mekanizmasıyla, belirli bir yazı hakkında yazılan diğer yazıların belirlenebilmesi de mümkündür.
İlk ağ günceleri elle yazılıp güncellenirken, bugün bu iş için özel yazılmış yazılımlar kullanılmaktadır. Bu yazılımlardan bazıları bir ağ güncesi servisi sağlayıcı sitenin alt alan adları olarak yaratılabilen, bazıları ise kullanıcının kendi sunucusuna kurup çalıştırması gereken yazılımlardır.
Ağ güncelerinin içeriği geleneksel internet içeriğinden farklılık gösterdiği için sadece bu tür siteler için kurulmuş özel dizinleme mekanizmaları ve arama motorları bulunmaktadır. Technorati en başarılı ağ güncesi teknolojilerinden biridir. Ayrıca Google Blog Search adında bir ağ güncesi arama motoru işletmektedir. 2005 yılında Verisign tarafından satın alınan Weblogs.com, dünyanın en büyük ağ güncesi ping servisi olarak tüm internet indeksleme mekanizmalarına veri sağlamaktadır.
|
[değiştir] Tarihçesi
Ağ günceleri 1999 yılında Blogger'ın bu hizmeti vermeye başlaması ve kısa süre sonra bunu ücretsiz hale getirmesi ile yaygınlaşmıştır. 2003 yılı Şubat ayında Google, Blogger'ı satın aldı ve Google araç çubuğuna, ziyaret edilen sayfanın adresini doğrudan ağ güncesine girmeyi sağlayan 'Blog This!' tuşu yerleştirdi. İngilizce bilen çoğu kişi ilk defa bu düğme sayesinde ağ günceleri ile tanışmıştır.
Blogger ile aynı zamanlarda kurulan LiveJournal, sadece belirli kişilerin okumasına izin verilebilen sayfalar sağlayarak popüler olmuş bir ağ güncesi sitesidir. Halen en çok ağ güncesi yaratılan sistemlerden biri olan LiveJournal, yazdıklarını herkesle paylaşmak istemeyen ve grup bağlarına önem veren kişiler tarafından tercih ediliyor.
MSN ağ güncesi sistemi de, MSN üyelerine sunulan MSN Messenger hizmetine ilişkilendirilince ciddi bir yayılma göstermiştir. Üyelerin fotograf albümü oluşturmasına izin veren sistem, ağ günceleri güncellendiği anda paylaşılmasını sağlayan dahili bir yapıya da sahiptir. Daha çok amatör kullanıcılar yönelik bir hizmet olan MSN ağ güncesi servisi, görünüş ve yapı olarak değişikliğe pek açık değildir.
Hızla büyüyen ve ciddi bir akım haline gelen ağ güncesi dünyasında, İnternetin devlerinden Yahoo! da 2005 yılının Mart ayında kendi sistemi Yahoo! 360'ı açtığını ilan etti.
Kullanıcının kendi sunucusuna kurarak çalıştırdığı ağ güncesi yazılımlarında WordPress liderdir.
[değiştir] Ağ güncesi türleri
[değiştir] Kişisel
Bu tür ağ günceleri çok fazla deneyimi olmayan kişilerin bile kullanabileceği ve sayfalarını düzenleyebileceği yapıdadır ve daha çok günlük olarak kullanılırlar. Kişilerin günlük yaşamda yaşadıkları olayları, karşılaştıkları durumları okurlarıyla paylaşmasını sağlar. Ağ günceleri en fazla rastlanan türdür. Özellikle MSN ağ güncelerinın tamamına yakını bu türdendir.
[değiştir] Temasal
Sadece belirli bir alanda yazılan gönderilerin yer aldığı, belirli bir konuda uzman kişilerin yazdığı ve düzenlediği ağ günceleridir. Politika, pazarlama, yemek, internet, ekonomi, tasarım, fotoğraf, programlama dilleri ve benzeri konularda odaklanmış ağ günceleri bulunmaktadır. Türkçe olarak yayınlanan ağ güncelerinde en fazla ilgiyi yemek konulu ağ günceleri çekmekte, sayı olarak ise bilgisayar ağ günceleri göze çarpmaktadır.
[değiştir] Topluluk
Üyelik sistemine sahip olan ve bu üyelerin yazdıkları gönderilerden meydana gelen ağ günceleridir. Komünite olarak da adlandırılan bu türdeki ağ güncelerinin çoğu kendi sunucularındaki ağ güncesi yazılımını kullanmaktadır. Tarihsel olarak ise, LiveJournal'da oluşan bir kültür mirasını devam ettirmektedirler.
[değiştir] Şirket
Şirketlerin kendileri ile ilgili haber ve duyurularını daha samimi bir şekilde halka açtıkları ağ günceleri dünyada ve iş hayatında giderek önem kazanmaktadır. Türkiye'de az sayıda olsa da bazı şirketler şirket ağ güncelerini hizmete sunmaya başlamıştır. Aslında dünyadaki akım, şirketin doğrudan değil, samimi karakterdeki bazı çalışanların desteklenmesi yoluyla ağ güncesinde reklamını yapmaktır. Hatta en ünlü şirket ağ güncelerini tutan Microsoft çalışanları, samimiyetlerine inandırmak için arasıra rakip firmaların ürünlerini de övmekte, reklamını yapmaktadır.
[değiştir] Türkçe ağ günceleri
Ağ günceleri dünyada çok önemsenen ve ciddiye alınan bir kavram olmasına rağmen, Türkiye'de 2005 yılına kadar çok fazla farkedilmiş değildi. Mayıs 2005 tarihinde Google'da Türkçe sayfalarda "blog" kelimesi 65.400 kez yer alırken, Mayıs 2006'da bu sayı 5 milyona yaklaşmıştır.
Blogger.com'dan hizmet alan Türkçe ağ güncesi sayısı 2004-2005 yılları arasında oldukça fazla iken, bugün bu sayı hemen hemen hiç artmamaktadır. Çünkü Türkçe olarak hizmet veren ağ güncesi barındırma siteleri, üyelerine en az Blogger.com kadar iyi hizmet vermektedir. Türkçe barındırma sitelerinin artması, doğal olarak açılan Türkçe ağ güncesi sayısını arttırmıştır ve Türkçe konuşan insanların ağ güncesi kültürüne akın etmesine neden olmuştur.
[değiştir] İlgili maddeler
[değiştir] Dış bağlantılar
- WordPress Türkiye "Bloglara Giriş" makalesi
- bildirgec.org "blog nedir?" makalesi
- nahnu.org "Daha iyi blog nasıl yazılır?" makalesi (Dennis A. Mahoney'in How to Write a Better Weblog'dan Türkçeye çeviri)
- Türkçe ağ günceleri Türkçe yayın yapan ağ günceleri dizini
- Dizinler Türkçe ağ günceleri dizinleri listesi
- Barındırma Türkçe ağ güncesi barındırma servisleri