Kubbealtı Lügatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Eylül 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.


Kubbealtı Lugatı, Asırlar Boyu Tarihi Seyri İçinde Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İlhan Ayverdi, redaksiyon-etimoloji Ahmet Topaloğlu, etimoloji Hayri Bilecik, imla Mustafa Tahralı, tashih Fahrünnisa Bilecik, dizgi Hülya Uğur. Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 2005, 3 cilt. Önsöz'den: "Bizi bu yola sevkeden Türk diline yapılan kasıtlı müdahaleler sonucunda dilimizin gittikçe fakirleşmekte ve ifade yeteneğini kaybetmekte oluşudur. Daha önce kullanılmış olan aşikar, bedihi, dekolte, münhal, müstehcen... gibi 12 kelimenin (devamı ayan, vazıh, sarih, üryan, meftuh, berrak) bir tek açık kelimesiyle karşılanması nasıl bir kavram kargaşasına yol açar, nüanslar nasıl kaybolur ve bu müdahale dili nasıl fakirleştirir düşünülmeye değer." Sözlüğün Hazırlık Safhası yazısından: "Hazırlığı 1972, yazılması 1976 senesinden beri devam etmekte olan bu çok güç çalışmaya..." Tartışma b-p, c-ç, d-t, n-m, g-k değişmeleri, y türemesi, sesli türemesi, dat harfinin z-d değişmesi, a-e, ı-i, u-ü,, u-o, ü-ö, o-ö değişmeleri, i-iy, ğ-v dönüşmeleri, h düşmesi, şedde düşmesi, uzun sesin kaybolması, sesli türemesi, s önünde i türemesi, izafet i-ü dönüşmesi, uzun a dönüşmesi, i-e dönüşmesi, uzatma işareti, inceltme işareti, kesme işareti, bitişik ve ayrı yazım. Örnekler: cüppe-cübbe, içtihat-ictihad, stat-stad, ambar-anbar, acayip-acaib, emir-emr, cenk-ceng, huzu-hudu, ahad-ehad, lugat-lügat, tıynet-tinet, sövmek-söğmek, hastahane-hastane, hamal-hammal, hazır-haazır, filim-film, stepne-istepne, hüsnüzan-hüsnizan, inşallah-inşaallah, indeks-endeks, konservatuvar-konservatuar.