Birinci İnönü Muharebesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Birinci İnönü Muharebesi
Parçası olduğu Türk-Yunan Cephesi
Tarih: 6-11 Ocak 1921
Yer: İnönü, Eskişehir
Sonuç: Türk kuvvetlerinin galibiyeti
Taraflar
Yunanistan TBMM Hükümeti Ordusu
Kumandanlar
General Papulas Albay İsmet (İnönü)
Yunan Cephesi
1. İnönü - 2. İnönü - Kütahya-Eskişehir - Sakarya - Büyük Taaruz

Konstantin'in Yunan tahtına yeniden çıkması, İngiltere ve Fransa'da olumsuz etki yapmış ve her iki hükûmet Atina'ya yapmakta oldukları ekono­mik yardımı kesmişlerdi. Konstantin bunun üzerine İtilaf devletlerine kendisini kabul ettirebilmek için Venizelos'un Anadolu politikasına sahip çıkmış ve Yunanistan'ın Sevr politikasında hiçbir değişiklik olmadığını gösterebilmek amacı ile iklim şartları elverişli olmadığı halde 1921 Ocak ayında Eskişehir'e saldırı emrini vermişti[1]. Yunanlılar, Bursa ve Uşak mıntıkalarından Eskişehir ve Afyon istikametlerinde 6 Ocak 1921'de ileri harekete geçmişler, üç günlük yürüyüşten sonra 9 Ocak günü İnönü mevzilerinin önüne gelmişlerdi. Asıl muharebe 10 Ocak günü sabah saat 6.30'da Yunanlıların taarruza geçmesi ile başladı. Saldırısı Türk ordusu tarafından durdurulan Yunan kuvvetlerine karşı asıl zafer 10 Ocak 1921'de kazanılmıştı. Yunan ordusu ertesi günü tekrar Bursa civarındaki eski mevzilerine çekilmek zorunda kaldı[2].

Daha önceden Uşak ve Bursa'ya zorlanmadan giren Yunanlılar, İnönü hezimetlerini, bu operasyonun sadece bir keşif harekâtı olduğunu iddia ederek örtmeye çalışmışlardı. Birinci İnönü Zaferi üzerine, İtilaf Devletleri'nin Yunanistan'ın Anadolu'daki millî hareketi ortadan kaldıracağına olan güvenleri sarsılmaya başlamıştı. Nitekim İtalya'nın yaptığı öneri kabul edilmiş ve Sevr Antlaşması'nın Londra'da toplanacak bir konferansta yeniden gözden geçirilmesi uygun görülmüştür.

21 Şubat12 Mart 1921 tarihleri arasında toplanan Londra Konferansı'nda, başta Fransızlar ve İtalyanlar olmak üzere Müttefikler, Kocaeli yarımadası ve İstanbul'un Türk yönetimine bırakılması gibi bir takım küçük tavizler vermek suretiyle, Mustafa Kemal'i direnişten vazgeçirmek planı üzerinde duruyorlardı. Bunun için Ankara hükûmetini tanımadıkları halde, TBMM temsilcilerini de konferansa çağırmak zorunda kalmışlardı[3].

Londra Konferansı'nda öncelikle Trakya ve İzmir'de yapılan nüfus mübadeleleri ile ortaya çıkan durumun milletlerarası bir komisyon tarafından tetkik ve tespiti üzerinde duruldu. Türk heyeti böyle bir araştırmanın ancak bölgelerdeki Yunan birliklerinin çekilmesinden sonra kabul edilebileceğini ifade etti. Ancak, Yunan Başbakanı Kallogeropulos bu teklifi kabule yanaşmadı. Londra'da ayrıca, Türkiye üzerinde malî kontrol, Boğazlar, Kürdistan gibi meseleler tartışıldıysa da Türk heyetinin "Misak-ı Milli" prensiplerinden taviz vermemesi üzerine konferans bir sonuca varamadan dağıldı.