Kangal Köpeği

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sözcüğün diğer anlamları için Kangal (anlam ayrım) sayfasına bakınız.

 Bu maddenin doğruluğu konusunda şüpheler var.
Madde içeriğinde doğruluğu kesin olmayan kısımlar tespit edilmiştir.
Lütfen konuyla ilgili tartışmaya katılın. Gerekirse kaynak gösterin.

Lütfen yanlışlığın nerede olduğunu maddenin tartışma sayfasında belirtiniz. Aksi takdirde dayanaksız konulduğu gerekçesi ile şablon buradan kaldırılabilir.

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Ocak 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.


Kangal, Çoban Köpeği
FCI - Standard Nr. 331
Patronat Türkiye
Klasifikation FCI
  • Grup 2: Molossoide
  • Sektion 2.2: Molossoide
Irkadı Katalog FCI Çoban Köpeği
Kangal, Kangal Çoban Köpeği, Sivas Kangalı, Karabaş, Akbaş
Yüksekliği 74 - 85 cm
Ağırlığı 50 - 85 kg
Köpek

Konu başlıkları

[değiştir] Kökeni

Kangal Köpeği'nin kökeni hakkında “rivayet” sayılabilecek bazı görüşler vardır. Ancak, 11 Temmuz 2003'te düzenlenen I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu'nun sonuç bildirisinde, “büyük Türk göçleri sırasında Türkistan'dan Anadolu'ya getirilen bir köpek ırkı olduğu” kabul edilmiştir.

Kangal ilçesine de adını verdiği düşünülen, Orta Asya'dan göç eden “Kanglı (Kangar)” Türk boyunun, göç ederken bu köpek ırkını da getirdiği düşünülmektedir. Orhan Yılmaz, "Kangal Köpeği / Tarihi-Tanıtımı-Yetiştirilmesi-Islahı" adlı kitabında “Kanglı” Türk boyunun Orta Asya'dan göç ederken yanlarında üç şeyi getirdiklerinden bahseder; bunların at, it ve koyun olduğunu söyler. Kangalların, bu boyun göç sırasında getirdiği bir ırk olduğunu kaydeder.

İlk rivayete göre, Hint Mihracesi tarafından Osmanlı padişahına bir köpek hediye edilir. Bu padişah muhtemelen Yavuz Sultan Selim'dir. Hediye edilen köpek Kangal'ın Deliktaş köyü yakınlarında kaybolur. Köpek, tüm aramalara rağmen bulunamaz. Kangal köpeğinin, bu kaybolan köpekten türediği şeklindeki rivayete göre, Kangal köpeği'nin kökeni Hindistan'dır.

Diğer bir rivayet ise, Kangal Köpeği'nin kökeninin Anadolu olduğunu söyler. Eski Anadolu uygarlıklarının vahşi hayvanlardan korunmak için, “aslan gibi güçlü” ve iri yarı olan bu köpekleri kullandıkları söylenmektedir.

Evliya Çelebi de, Seyahatnâme'sinde Kangal Köpekleri'nden bahseder. O da, bu köpeklerin “aslan kadar güçlü” ve cüsseli olduğunu yazmaktadır. Doğan Kartay, hem "Türk Çoban Köpeği Kangal" kitabında hem de I. Uluslararası Kangal Köpeği Sempozyumu'nda sunduğu bildiride, Kangalların, Osmanlı döneminde Yeniçeriler tarafından hem askeri işlerde hem de savaşlarda kullanıldığından bahsetmektedir. Kartay'ın bildirisinde, Romalılarda “aslan” sözcüğünün karşılığı olan “Samson” kelimesinin, Türkçe'ye “Samsun” olarak yerleştiği ve Kangalların aslana benzetildiği için Kangalları kullanan birliğe “Samsoncular” denildiğini söylemektedir.

[değiştir] Özellikleri ve kullanım alanları

Kangal köpekleri genellikle çoban köpeği olarak nitelendirilirler ancak bekçi köpeği tanımına daha çok uyarlar. Zira diğer çoban köpeği türleri sürüyü korumaktan ziyade yönlendirme ve yönetmekte ustadırlar. Kangal köpeğinin en belirgin özelliği ise sahibine duyduğu aşırı sadakat ve buna bağlı olarak sahibine ait olduğunu düşündüğü şeyleri korumaya yönelik kuvvetli içgüdüsüdür. Bu nedenle çok iyi bir döğüşçüdür. Kurt, çakal gibi yabani hayvanlara karşı çok etkin bir muhafız olmakla beraber aile fertlerine ve özellikle de çocuklara karşı hiçbir tehdit oluşturmazlar. Dünyada kurt boğabilen tek köpek ırkıdır.

Kangal köpekleri, örnek olarak Namibya`da ,Alman çoban köpeklerinden daha üstün koruyucu yeteneklere sahip oldukları için, yaygın bir şekilde yerli çiftçiler tarafından kulanılırlar.

Hiç çekinmeden bir ayıya saldıracak kadar cesur, bir pumayı, domuzu öldürecak kadar güçlüdür. Afrikada manda sürülerini çitalardan, sırtlanlardan ve hatta aslanlardan korumak için kullanılmaktadır. İri ve güçlü bir köpek ırkı olmakla birlikte, Kangal'dan hem çok daha iri, hem de gerek vücutça gerek çene gücü açısından çok daha güçlü başka köpek ırkları da mevcuttur.

[değiştir] Kaynaklar

  • Orhan Yılmaz, Kangal Köpeği / Tarihi-Tanıtımı-Yetiştirilmesi-Islahı
  • Doğan Kartay, Türk Çoban Köpeği Kangal
  • İngilizce Vikipedi, Kangal Köpeği maddesi [1]

[değiştir] Dış bağlantılar

Diğer diller