Hayata Dönüş Operasyonu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hayata Dönüş Operasyonu, 19 aralık 2000 tarihinde, 20 cezaevine birden yapılan, 2'si asker 31 tutuklu 33 kişinin öldüğü operasyonlara verilen resmi tanım.
Bu operasyon sırasında Ümraniye Kapalı Cezaevi'nde Uzman Çavuş Nurettin Kurt ile Çanakkale Kapalı Cezaevi'nde Mustafa Mutlu adlı iki asker de yaşamlarını yitirdi. Nurettin Kurt’un, teslim ol çağrılarına ateşle karşılık veren mahkumlarca vurulduğu açıklandı. Ancak Kurt’a yapılan otopside ölüme yol açan yaralanmaya “yüksek kinetik enerjili bir silahın” sebep olduğu belirlendi. Ümraniye Cezaevi’nden çıkarıldığı iddia edilen beş adet tabancanın içinde “yüksek kinetik enerjili silah” olarak kabul edilen uzun namlulu silahlar yoktu. (15 Mayıs 2001, Radikal Gazetesi)
Resmi ağızların operasyonla ilgili dile getirdikleri açıklamaların ve basında çıkan birçok haberin de yalan ve sahte olduğu ortaya çıktı[1]. "öldürülen insanların örgütlerinden talimat alarak kendilerini yaktıkları" iddiası, Dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, "ayrıca askerin öldürdüğü tutukluların askerle çatışmaya girdiğini" demeci ve bazı ölümlerin tutuklular arasındaki çatışmadan çıktığını iddiası yer almıştı. Adli Tıp uzmanlarının raporlarına göre;'Kalaşnikofla ateş ettiler, kendilerini yaktılar' diyen bakan Türk'ü de yalanlıyordu. Rapor'a göre, Koğuşlardan ateş edilmemiş, Öldürücü dozun üzerinde gaz bombası kullanılmıştı. Yine Adli tıp raporuna göre silahlı bir direniş olmamıştı. Kömüre dönmüş koğuşlarda yapılan aramalarda silaha da rastlanmamıştı. Altı kadının yandığı bayrampaşa cezaevi c-1 koğuşunda patlayan onlarca gaz bombasının yanında patlamamış 45 adet bomba bulunmuştu. Hikmet Sami Türk'ün tutukluların silahla birbirlerini öldürdüğü iddiası da, tutukluların uzun mesafeden açılan ateş sonrası öldüğünü belirleyen adli tıp raporuyla çürütülüyordu.[2]
‘Hayata Dönüş’ Operasyonu’nda yaşamını yitiren tutukluların listesi ise şöyle:
- 1. Ahmet İbili. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar. Ümraniye.
- 2. Ali Ateş. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
- 3. Ali İhsan Özkan. Bursa.
- 4. Alp Ata Akçayüz. Ateşli silah yaralanması. Ümraniye
- 5. Aşur Korkmaz. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
- 6. Berrin Bıçkılar. Yanık ve ölüm orucu sonucu ölüm. Uşak.
- 7. Cengiz Çalıkoparan. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
- 8. Ercan Polat. Karın alt kısmında ateşli silah yarası. Ümraniye.
- 9. Fahri Sarı. Kurşunla ölüm. Çanakkale.
- 10. Fırat Tavuk. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
- 11. Fidan Kalşen. Kurşun ve yanma sonucu ölüm. Çanakkale.
- 12. Gülser Tuzcu. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
- 13. İlker Babacan. Çanakkale.
- 14. İrfan Ortakçı. Çankırı.
- 15. Murat Ördekçi. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
- 16. Murat Özdemir. Bursa.
- 17. Mustafa Yılmaz. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
- 18. Nilüfer Alcan. Yüzü ve elleri 1. derecede yanık, duman zehirlenmesi. Bayrampaşa.
- 19. Özlem Ercan. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
- 20. Seyhan Doğan. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
- 21. Sultan Sarı. Çanakkale.
- 22. Şefinur Tezgel. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa
- 23. Ünsal Gedik. Kafasında ekimoz var. Karbonmonoksit zehirlenmesi olabilir. Ümraniye.
- 24. Yasemin Cancı. Uşak.
- 25. Yazgülü Güder Öztürk. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
- 26. Halil Önder. Ceyhan.
- 27. Hasan Güngörmez. Ölüm Oruçcusu. Sincan.
- 28. Rıza Poyraz. Ateşli silah yaralanması, künt kafa travması. Ümraniye.
- 29. Kimliği Belirsiz. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar sonucu tanınmaz durumda. Ümraniye.
- 30. Kimliği Belirsiz. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar sonucu tanınmaz durumda. Ümraniye.
‘Hayata Dönüş’ Operasyonu'nın 2000-2001 Bilançosu:
- Operasyon Düzenlenen Cezaevi Sayısı 20
- Öldürülen Tutuklu Ve Hükümlü Sayısı 30
- Hastaneye kaldırılan yaralı Tutuklu-Hükümlü 237
- Yaşamını Yitiren Asker 2
- Yaralanan Asker sayısı 6
- Edirne F Tipi Cezaevine Sevk Edilenler 348
- Kocaeli F Tipi Cezaevine Sevk Edilenler 340
- Sincan F Tipi Cezaevine Sevk Edilenler 341
- Kartal F Tipi Cezaevine Sevk Edilenler 67
- Bakırköy Kadın Ve Çocuk Tutukevine Sevkler 45
- Açlık grevi süren cezaevi 41
- Operasyon öncesi ölüm orucunda olanlar 259
- Operasyondan sonra ölüm orucunu sürdürenler 357
- Açlık Grevini Sürdürenler 1656
- Operasyonu Protesto sırasında Gözaltına Alınanlar 2145
- Operasyonu Protesto Edenlerden Tutuklananlar 58
- Copla tecavüz iddiası 8
- Operasyon sonra basılan kültür merkezi, dernek, parti binası 18
- Mühürlenen dernek sayısı 2