ئاغىز
From Wikipedia
ئاغىز (Aghiz, ағиз) ئاغزاكى ياكى يازما رەۋىشتە بىرەر پىكىر بىلدۈرمەك ، ئېيتماق ، سۆزلىمەك : ئوقۇدۇم دېگۈچە بىلدىم دېگىن (ماقال) . *كەل دېمەك بار ، كەت دېمەك يوق (ماقال) . دەپ ئاتالماق ، دەپ ئېيتىلماق : بۇ ، ئۇنىڭ «ئىجتىمائىي ئىنقىلاب» دېگەن كىتابچىسىدۇر .
[تەھرىرلەش/Tehrirlesh] ھېسابلىماق سانىماق
بالىنى بالا دېمە ، شىرنىڭ بالىسىمۇ بالا (ماقال) .بالا ئانىسىنى يامان دېمەس ، ئىت ئىگىسىنى گاداي دېمەس (ماقال) . ئويلىماق ؛ پەرەز ، مۇلاھىزە قىلماق : ماقۇل ، شۇنداقمۇ دەيلى ، ئەمما ئۇ بىز دېگەندەك ئۆزى يالغۇز كەلمەي تۆت - بەش ئادەم بىلەن كەلسە ، قانداق قىلىمىز .
[تەھرىرلەش/Tehrirlesh] كۆزلىمەك
بۇ يولدا مەن سىزنى دەپ كۆپ جاپا چەكتىم . سېنى دەيمەن . سېنى دەيمەن ، باشقىنى يار دېمەيمەن . بىرى مېنى يار دېگىن دەپ ھەسەل بەرسە يېمەيمەن . (پېئىلنىڭ شەرت مەيلىدە كېلىپ )بىرەر ئىش-ھەرىكەتنى بېجىرمەك ياكى بېجىرىشكە ئۇرۇنماق : بىز باشقا ياققا بارالماي ئاچلىقتىن ئۆلەي دېدۇق .
ئىسىمداش شەكلىدە جۈملىنىڭ خەۋىرى بولۇپ كېلىپ ، «دېگەندىن ئىبارەت بولىدۇ» «دېگەن بولىدۇ» دېگەن مەنىلەردە قوللىنىلىدۇ : بىر ئادەمنى چۈشىنىش — ئۇنىڭ زىددىيەتلىك تەرەپلىرىنى كۆرۈش دېمەكتۇر .