Hồng Sơn văn phái

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

HỒNG SƠN VĂN PHÁI

Mục lục

[sửa] 1.Từ ý tưởng đến sự đồng thuận

Lịch sử văn học Việt Nam đã từng ghi đạm dấu ấn của khá nhiều văn phái. Thế kỷ 15 có " Hội Tao Đàn" do vua Lê Thánh Tông làm chủ suý. Thế kỷ 18 có " Ngô gia văn phái " với Ngô Thì Nhậm là linh hồn. Đầu thế kỷ 20 nổi lên " Tự lực văn đoàn" như là một đỉnh cao.

" Văn phái " được nhắc đến và ngầm hiểu là một nhóm tác giả sinh hoạt trong một tổ chức hoàn thiện về tất cả mọi mặt như cương lĩnh hoạt động, xuất bản và ấn hành. Tức là hoàn chỉnh về cả mặt động cơ sáng tác và khả năng truyền bá, đi sâu vào cộng đồng.

" Văn phái Hồng Sơn " là ý tưởng của học giả Hoàng Xuân Hãn nêu ra khi cụ nghiên cứu về ba tác phẩm "Truyện Kiều" ( Nguyễn Du ), "Hoa Tiên"( Nguyễn Huy Tự) và " Mai đình mộng ký " ( Nguyễn Huy Hổ ) trên tạp chí "Thanh Nghị" số đầu xuân năm 1943. Sau đó cụ Đào Duy Anh khẳng định ý tưởng này trên " Đại Việt tạp chí " vào tháng 5 năm 1943.

Sau khi ý tưởng được giới nghiên cứu văn học quan tâm và tranh luận, có nhiều người chưa đồng ý bởi họ cho rằng nếu có thì chỉ có " Văn phái Tiên Điền" và " Văn phái Tràng Lưu ". Tuy nhiên với nhiều nghiên cứu và nhiều tham luận có sức thuyết phục, những suy nghĩ khắt khe được nhìn nhận một cách tổng thể và khái quát hơn. Đến thời điểm này " Văn phái Hồng Sơn" đã được khẳng định. Nó là đại diện cho cả vùng văn hoá của đất Hồng Sơn. " Văn phái Hồng Sơn " với ba chi phái chính là : Tiên Điền, Tràng Lưu và Thu Hoạch, trong đó trụ cột là Tiên Điền - Tràng Lưu.


[sửa] 2.những đặc điểm, luận cứ khẳng định tính đúng đắn của ý tưởng " Văn phái Hồng Sơn"

===Thứ nhất===Xét về điểm chung, xét về mối tương đồng.

Mặc dù chưa có tuyên ngôn chung nhưng văn chương của đất học Hồng Sơn đã có được sự gặp gỡ về văn phong, văn khí và cốt cách. Đó là điểm gặp gỡ, sự gắn bó hữu cơ của các thi sỹ đa tài đa cảm.

Trên bình diện khách quan chúng ta có thể thấy rõ và không thể tách rời mối liên hệ mật thiết về thân thế, hành trạng của các tác giả và tý tưởng chủ đạo trong các tác phẩm. Chính sự giao thoa và tổng hoà các của các mối liên hệ đó đã tạo nên mạch cảm xúc và chủ định sáng tác của các văn sỹ Hồng Sơn. Từ Hoa Tiên đến Truyện Kiều rồi Mai đình Mộng Ký chúng ta thấy rõ cùng một mạch văn , cùng một cảm hứng nghệ thuật. Giữa các tác phẩm đó đều có sự kế thừa, ảnh huởn đến nhau như có một sự ràng buộc là dễ hiểu và hoàn toàn Logic. Nhà nghiên cứu Nguyễn Đổng Chi đã từng viết " Theo tôi thì từ Hoa Tiên truyện, Mai đình mộng ký đến Đoạn trường tân thanh " Văn phái Hồng Sơn " là một con bướm vàng rực rỡ đã dạo qua lầu hương phấn của chùm hao phong dao " ( Nguyễn Đổng Chi - Địa chí VHDG Nghệ Tĩnh ).

Sự ảnh hưởng đan xen về văn học của hai dòng họ Nguyễn - Tiên Điền và Nguyễn - Tràng Lưu được bắt nguồn từ mối quan hệ thông gia, từ sự đồng cảm của các văn nhân tài tử cùng thuộc những dòng dõi khoa hoạn gắn bó với nhau trong cùng một giai đoạn lịch sử mà vị thế của ngýời Nghệ có vai trò lớn trong xã hội phong kiến lúc bấy giờ.

===Thứ hai===Khối lượng trước tác, tác phẩm của " Văn phái Hồng Sơn " khá đồ sộ. Ngoài ba tác phẩm nổi tiếng là Truyện Kiều, Hoa Tiên và Mai Đình mộng ký còn có " Thác lời gái phường vải " ( Nguyễn Huy Oánh ), " Thác lời trai phường nón " ( Nguyễn Du ) đều là những áng văn nôm tuyệt mỹ được xếp vào hàng tiêu biểu của " Văn phái Hồng Sơn".

Bên cạnh những tác gia đã được đông đảo giới nghiên cứu đề cao " Văn phái Hồng Sơn " còn có một đội ngũ các tao nhân đa tài như : Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản, Nguyễn Hành, Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Tựu, Nguyễn Huy Vinh, Nguyễn Huy Hào ...

Ngoài hai chi phái Tiên Điền - Tràng Lưu " Văn phái Hồng Sơn" còn có thêm chi phái Thu Hoạch của các tác giả dòng họ Phan Huy ở làng Thu Hoạch ( Thạch Hà ). Chinh phụ ngâm, Ai tý văn, Văn tế vợ là những tác phẩm tiêu biểu của Phan Huy Ích. Khi Nhận xét về Chinh phụ ngâm. nhà thõ Xuân Diệu đã nói " Về mặt văn chương Chinh phụ ngâm không nhường Kiều ".

Như vậy " Văn phái Hồng Sơn " là đại diện cho cả vùng văn hoá Hồng Sơn, nó mang tính chất cộng đồng chứ không phải là của riêng dòng họ hay của một nhóm thi sỹ nào. Đó là điểm khác biệt, thể hiện truyền thống văn hoá vốn có của nguời dân Hà Tĩnh so với các văn phái trước đó.

[sửa] 3.Sự tan rã và giá trị văn hóa của " Văn phái Hồng Sơn"

Hình thành vào nửa cuối thế kỷ 18 và phát triển rực rỡ vào thời kỳ sau đó. Do biến động của lịch sử, tư tưởng trung quân ái quốc dần dần thay đổi theo những số phận và con đường khác nhau và thế mà khuynh hướng sáng tác cũng không còn tìm được tiếng nói chung dẫn đến sự tan rã của " Văn phái Hồng Sơn".

" Văn phái Hồng Sơn" đã đặt tầm ảnh hưởng lớn đến diện mạo văn học nước nhà. Đưa thơ Nôm lên đỉnh cao của nền văn học Việt. Không chỉ có giá trị về mặt văn học nó còn truyền tải tính nhân sinh quan và vẻ đẹp tâm hồn vào cuộc sống mang đậm cốt cách của ngýời dân Hà Tĩnh. " Văn phái Hồng Sơn" góp phần lớn trong việc khẳng định giá trị văn hoá của Hà Tĩnh trong tiến trình phát triển của lịch sử Văn học.

[sửa] Liên kết ngoài