Khmer Đỏ

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Lá cờ của Khmer Đỏ
Phóng lớn
Lá cờ của Khmer Đỏ

Khmer Đỏ (tiếng Pháp: Khmer Rouge), tên chính thức Đảng Cộng sản Campuchia và sau này là Đảng Campuchia Dân chủ, là một tổ chức cộng sản cầm quyền tại Campuchia từ 1975 đến 1979. Tên Khmer Đỏ được dịch từ tiếng Pháp, do quốc vương Norodom Sihanouk đặt ra. Tổ chức này còn được biết với các tên Đảng Cộng sản Khmer, Quân đội Nhân dân Campuchia Dân chủ. Họ đã bị chính quyền và quân đội Việt Nam lật đổ năm 1979 và thay thế bởi một chế độ thân với Liên Xô và Việt Nam.

Chế độ Khmer Đỏ nay được biết đến vì đã giết chết khoảng 1,7 triệu người (từ một dân số 7,1 triệu) bằng các biện pháp tử hình bằng các dụng cụ thô sơ như cuốc, mai, xẻng, bỏ đói và lao động cưỡng bức. Nó được nhiều học giả xem là một trong những chế độ hung bạo nhất trong thế kỷ 20 - thường được so sánh với các chế độ của Adolf Hitler và, theo quan điểm nhiều người, chế độ của Stalin. Nếu tính theo tỷ lệ người bị giết so sánh với dân số, có thể nó là chế độ giết người nhiều nhất trong thế kỷ 20. Trong khi cầm quyền, nó đã được hậu thuẫn bởi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, vì muốn "đóng khung" chế độ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam lúc đó đang được Liên Xô hậu thuẫn.

Đến năm 2006, chỉ có ba trong số các lãnh đạo nhóm Khmer Đỏ đã bị bỏ tù từ khi bị lật đổ. Năm 1981, Pol Pot chính thức giải tán Đảng Cộng sản Campuchia; Pol Pot qua đời vì tuổi già năm 1998 sau khi bị đàn em Ta Mok hạ bệ vào năm 1997.

Mục lục

[sửa] Hình thành

Những chiến sĩ trẻ Khmer Đỏ, hầu hết từ những gia đình nông dân
Phóng lớn
Những chiến sĩ trẻ Khmer Đỏ, hầu hết từ những gia đình nông dân

Tuy Đảng Cộng sản Đông Dương (ra đời năm 1930) đã tuyên bố tự giải thể vào năm 1945, nhưng thực tế vẫn chỉ đạo chính trị các nhóm Cộng sản ở Đông Dương dưới tên gọi Ban nghiên cứu chủ nghĩa Marx. Nhóm các đảng viên Cộng sản người Campuchia bắt đầu được tổ chức và xây dựng lực lượng vũ trang riêng vào năm 1950 dưới tên gọi tổ chức Khmer Issarak, cùng tham gia phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, dưới sự lãnh đạo chung của tổ chức Việt Minh.

Sau năm 1955, khi Đảng Cộng sản Việt Nam tái lập lại dưới tên gọi Đảng Lao động Việt Nam, những người Cộng sản Campuchia cũng dần hình thành đảng riêng của mình vào năm 1960), với tên gọi là đảng Nhân dân Cách mạng Khmer, đối lập với chính quyền của Quốc vương Sihanouk.

[sửa] Chuyển hướng

Trong thời kỳ đầu, Khmer Đỏ đã sát cánh với những người Cộng sản Việt Nam trong chiến tranh, đã cho các lực lượng vũ trang của mình tấn công vào biên giới Việt Nam Cộng hòa để giúp đỡ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Họ cũng được những người Cộng sản Việt Nam giúp đỡ xây dựng căn cứ chống chính quyền của Quốc vương Sihanouk ở dọc biên giới. Năm 1968, đảng đổi tên thành đảng Cộng sản Khmer. Tuy nhiên, kể từ khi Pol Pot lên nắm quyền đầu thập niên 1970, đảng này bắt đầu chuyển hướng sang thân Trung Quốc và dần biểu lộ thái độ thù địch với những người Cộng sản Việt Nam.

[sửa] Cầm quyền

Năm 1975, khi những người Cộng sản Việt Nam giành được chính quyền trên cả nước Việt Nam, thì Khmer Đỏ cũng giành được chính quyền tại Campuchia, xây dựng quốc gia Campuchia Dân chủ. Trong suốt thời gian cầm quyền, Khmer Đỏ đã xây dựng xã hội theo mô hình "Công xã nhân dân" rập khuôn của Mao Trạch ĐôngCộng hòa Nhân dân Trung Hoa, thực hiện cuộc tàn sát, mà nhiều người cho là diệt chủng man rợ, hoặc thanh lọc dân tộc ấu trĩ tả khuynh, của gần 2 triệu người Campuchia. Khmer Đỏ cũng thanh trừng nội bộ dữ dội đối với những người Cộng sản thân Liên Xô hoặc Việt Nam, và gây hấn xâm chiếm với nước Việt Nam láng giềng.

Từ 1975-1978, tin vào sự hậu thuẫn của chính quyền Trung Quốc, chính quyền Khmer Đỏ đã nhiều lần tấn công biên giới Tây Nam Việt Nam, tàn sát thường dân, đánh phá các cơ sở kinh tế và quân sự dọc biên giới với mục đích làm kiệt quệ đối phương. Tuy nhiên, chính quyền Việt Nam đã nhanh chóng ra tay chống lại cuộc tấn công xâm chiếm này. Chỉ trong vòng 1 tuần lễ, quân đội Việt Nam đã đánh tan quân chủ lực của Khmer Đỏ và đẩy quân Khmer Đỏ đến sát biên giới với Thái Lan. Việt Nam, sau đó, hỗ trợ những người Cộng sản Campuchia thân Việt Nam tái lập lại đảng Nhân dân Cách mạng Campuchia và thành lập chính quyền Cộng hòa Nhân dân Campuchia thay chính quyền Khmer Đỏ vào năm 1979.

[sửa] Liên kết ngoài