Phòng Huyền Linh
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Phòng Huyền Linh (tên là Kiều, tự là Huyền Linh; 579–648) làm chức quan Tư Mã, Tể tướng và Tể phụ vua Đường Thái Tông.
[sửa] Tiểu sử
Phòng Huyền Linh là người tỉnh Sơn Đông. Khi còn nhỏ ông là người chịu khó, thông minh, cần cù, thông thạo kinh sách. Năm 594, ông đỗ Tiến sĩ, nhận chức Vũ Kỵ Úy và sau đó được thăng chức Thị Lang bộ Lại.
[sửa] Đường quan lại
Cuối đời nhà Tuỳ, Tùy Dưỡng đế cùng tập đoàn thống trị ăn chơi sa đọa, bạo ngược, gây chiến tranh liên miên và bị thất bại, nhân dân phải chịu cuộc sống cực khổ, loạn lạc. Năm 617, Lý Uyên (sau này là Đường Cao Tổ) đã dấy binh tranh quyền bính từ Tùy Dưỡng đế, được nhân dân khắp nơi ủng hộ. Cha con Lý Uyên và Lý Thế Dân đi đến đâu cũng thu nhận hào kiệt, dùng người tài. Nhân sĩ, trí thức khắp nơi xuống núi tìm minh chủ cho mình và Phòng Huyền Linh cũng là một trong số đó. Khi gặp được Phòng Huyền Linh, Lý Thế Dân rất mừng vì đã nghe tiếng ông từ lâu.
Thái tử Lý Thế Dân vốn có mâu thuẫn với Tề Vương là con trai thứ tư của Đường Cao Tổ, do Tề Vương lăm le tranh ngôi vua. Lý Thế Dân đã từng bị Tề Vương đầu độc, may được cứu chữa kịp thời nên mới qua khỏi. Thấy tình hình như vậy, Phòng Huyền Linh đã bàn với Trưởng Tôn Vô Kỵ để giúp Lý Thế Dân đánh bại âm mưu của Tề Vương. Lý Kiến Thành là người con cả của Đường Cao Tổ, cũng câu kết với Tề Vương nhằm triệt hạ Lý Thế Dân. Lý Thế Dân đã bàn với các mưu sĩ phải hạ thủ 2 người này. Sự kiện nổi tiếng "Sự biến cửa Huyền Vũ" là về việc hạ thủ này. Sự việc xảy ra nhanh chóng, Cao Tổ chẳng kịp làm gì và từ đó, mọi quyền hành giao phó cho Lý Thế Dân.
Năm 627, Lý Thế Dân lên ngôi, hiệu Thái Tông, niên đại Trinh Quán ban thưởng cho các trung thần. Phòng Huyền Linh và Đỗ Như Hối được phong tước công, hưởng nhiều bổng lộc. Trong những năm Đường Thái Tông bắt đầu cai trị, Phòng Huyền Linh thực sự là nhà tham mưu tốt về chính trị, quân sự và kinh tế. Con gái đầu của ông được gả cho Hàn Vương, là con trai của Thái Tông. Người con trai thứ hai của ông thì trở thành phò mã, lấy công chúa Cao Dương.
Đến năm Trinh Quan thứ 14, Đường Thái Tông lập Lý Trị làm Thái tử, lúc này, Phòng Huyền Linh đã ở tuổi bảy mươi, được vua phong cho chức Thái phó Thái tử. Càng về sau, Lý Thế Dân do thu được nhiều chiến công nên đã tỏ ra kiêu ngạo, ưa xiểm nịnh, đưa quân đi tàn sát nhiều người. Năm Trinh Quán thứ 22, quân Đường tiến đánh Cao Ly, bị Phòng Huyền Linh phản đối mạnh mẽ : "...Hiện nay Cao Ly có xâm phạm nước ta đâu, tương lai họ cũng không dám gây chiến tranh xâm lược. Do đó chúng ta đánh Cao Ly là hoàn toàn sai lầm...". Đường Thái Tông nghe ra và đến năm Trinh Quan thứ 23, sau khi Thái Tông băng hà, quân Đường rút về nước và cuộc chiến chấm dứt.
Tháng 6 năm Trinh Quan thứ 22, Phòng Huyền Linh qua đời, thọ 71 tuổi, an táng tại Thái Thạch Sơn, Tế Nam, tỉnh Sơn Đông. Mộ Phòng Huyền Linh được đặt cạnh lăng tẩm Đường Thái Tông, ông được phong làm Tể phụ.