Nguyễn Hữu An
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thượng tướng, Phó Giáo sư Nguyễn Hữu An (1926–1995) nguyên Giám đốc Học viện Quốc Phòng, quê quán ở xã Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình. Ông là một trong những vị tướng Việt Nam đã trực tiếp chỉ huy nhiều trận chiến đấu và chiến thắng quan trọng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Mục lục |
[sửa] Trong thời kỳ chống Pháp
Nguyễn Hữu An tham gia và trưởng thành trong quân đội từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Ông đã trực tiếp chiến đấu và chỉ huy các trận đánh ở đèo Bông Lau, Lũng Phầy năm 1949, trong chiến dịch biên giới năm 1950, ông là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 251 chủ công của trung đoàn 174 (trung đoàn Cao Bắc Lạng) tấn công và tiêu diệt đồn Đông Khê, mở đầu thắng lợi cho chiến dịch. Ông đã lần lượt là tiểu đoàn trưởng, trung đoàn phó trong các trận chiến thắng ở Bình Liêu, Vĩnh Phúc, Mộc Châu... Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ông là trung đoàn trưởng trung đoàn 174, thuộc đại đoàn 316, ba lần tấn công đồi A1 và sáng 7 tháng 5 năm 1954 trung đoàn 174 dưới sự chỉ huy của ông đã tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm A1, mở đường đánh vào cánh đồng Mường Thanh, kết thúc chiến dịch Điện Biên Phủ.
[sửa] Trong kháng chiến chống Mỹ
Năm 1964 trên cương vị Sư đoàn trưởng, ông dẫn Sư đoàn 325 vào miền Nam chiến đấu. Vào đến Tây Nguyên, do khó khăn về bảo đảm hậu cần và tình hình thay đổi, sư đoàn 325 phân tán; hai trung đoàn xuống khu 5, chỉ còn trung đoàn 101 ở lại mặt trận Tây Nguyên (mang mã hiệu chiến trường B3), ông làm Phó Tư lệnh B3. Ông đã trực tiếp chỉ đạo và chỉ huy trung đoàn 101 diệt gọn tiểu đoàn biệt động “Cọp đen”, rồi lại đánh thiệt hại nặng trung đoàn 44 chủ lực quân lực Việt Nam Cộng hòa, diệt trung tá trung đoàn trưởng trung đoàn này.
Năm 1965 Thượng tá Nguyễn Hữu An là tham mưu phó mặt trận B3 và tại đây, tháng 11 năm 1965, ông đã trực tiếp chỉ huy trận đánh ở thung lũng Ia Đrăng, tiêu diệt hoàn toàn 1 tiểu đoàn và làm thiệt hại nặng 1 tiểu đoàn kỵ binh không vận Mỹ, trận đánh phủ đầu và chiến thắng lực lượng kỵ binh bay của Mỹ khi quân Mỹ vừa vào Việt Nam, một trận thắng mà chính các tướng lĩnh của Mỹ phải thừa nhận "Ia Đrăng - trận đánh đã làm thay đổi cuộc chiến tranh ở Việt Nam"1.
Năm 1971, ông là tư lệnh sư đoàn 308 tham gia chiến đấu và góp phần cùng các đơn vị khác chiến thắng vang dội ở mặt trận đường 9-Nam Lào. Sau chiến thắng, ông lại được Quân ủy Trung ương điều sang giúp Mặt trận Pa thét Lào chiến đấu lấy lại Cánh đồng Chum. Đến cuối tháng 6 năm 1972, Quân ủy Trung ương lại điều ông chỉ huy sư đoàn 308 chiến đấu ở mặt trận Quảng Trị.
[sửa] Trong chiến dịch Hồ Chí Minh
Năm 1975, Thiếu tướng Nguyễn Hữu An là tư lệnh quân đoàn 2 (Binh đoàn Hương Giang). Quân đoàn 2 dưới sự chỉ huy của ông đã lần lượt giải phóng tỉnh Quảng Trị, thành phố Huế; và cùng với các lực lượng vũ trang quân khu 5, trong 3 ngày đêm đã đánh bại gần 10 vạn lính chủ lực cơ động của quân đội Việt Nam Cộng hòa tại căn cứ liên hợp quân sự Đà Nẵng, sau đó ông đã chỉ huy toàn bộ quân đoàn hành quân gần 1000 km để tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, sau khi tiêu diệt tuyến phòng thủ từ xa của quân đội Sài Gòn tại Phan Rang. Trong trận quyết chiến cuối cùng giải phóng Sài Gòn, Quân đoàn 2 do Nguyễn Hữu An chỉ huy là một trong 5 cánh quân đã nhanh chóng cắm lá cờ đỏ lên nóc dinh Độc Lập lúc 11 giờ 30 ngày 30 tháng 4 năm 1975.
[sửa] Sau chiến tranh
Ông đã giữ những chức vụ quan trọng trong quân đội như Phó Tổng Thanh tra quân đội, Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng và Quyền Tư lệnh Quân khu 2 (1984-1987), Giám đốc Học viện Lục quân (1988-1991), Giám đốc Học viện Quốc phòng (1991-1995).
Ông được Đại tướng Võ Nguyên Giáp mệnh danh là "Vị tướng trận mạc".
[sửa] Huân chương
Thượng tướng Nguyễn Hữu An đã được thưởng nhiều huân chương cao quý:
- Huân chương Độc lập hạng nhất
- 2 huân chương Quân công hạng nhất
- Huân chương Quân công hạng ba
- Huân chương Quân công Giải phóng hạng 3
- 2 huân chương Chiến công hạng nhất, hạng nhì
- Huân chương Chiến thắng hạng nhì
[sửa] Chú thích
- Chú giải 1: Theo cuốn We were soldiers... and young, Trung tướng Harold G. Moore và nhà báo Joseph L. Galloway. Bản dịch tiếng Việt của Vương Minh Quang dịch, Viện Lịch Sử Quân Sự Việt Nam xuất bản, Hà Nội, 1993.
[sửa] Liên kết ngoài
- Tháng 12 về, nhớ anh!, bài viết trên báo Quân đội Nhân dân điện tử về Thượng tướng Nguyễn Hữu An