Ngọc Vạn

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Công nữ Ngọc Vạn là con gái Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Năm Canh Thân 1620 bà được gả cho vua Chân Lạp là Chey-Chetta II và cuộc hôn nhân này đã giúp Chúa Nguyễn mở rộng được lãnh địa thêm về phía Nam.

Ngọc Vạn tên đầy đủ là Nguyễn Phúc Ngọc Vạn, con gái thứ hai của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Nhiều tài liệu thường ghi là công chúa Ngọc Vạn, nhưng thực sự bà chỉ là công nữ, con của Chúa Nguyễn.

Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên lên ngôi chúa năm 1613. Để củng cố vị trí vững mạnh để chống lại Chúa TrịnhĐàng Ngoài, Chúa Sãi giao hảo với các nước phương Nam khi đó là Chiêm Thành và Chân Lạp. Vua Chân Lạp mới lên ngôi là Chey Chetta II muốn kết thân với chúa Nguyễn để làm thế đối trọng với vua Xiêm La, nên đã cầu hôn với con gái Nguyễn Phúc Nguyên.

Năm 1620, Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên gả Ngọc Vạn cho vua Chân Lạp Chey-Chetta II. Ngọc Vạn trở thành hoàng hậu Somdach Prea Peaccayo dey Preavoreac Ksattecey và sinh con trai[1] là Neang Nhéa Ksattrey vào năm 1624.

Khi tới Chân Lạp, Ngọc Vạn đã đem theo nhiều người Việt, trong đó có người giữ chức vụ quan trọng nơi triều đình Chân Lạp. Bà lại lập một xưởng thợ và các nhà buôn gần kinh đô cho họ sinh hoạt. Năm 1620, lưu dân Việt đã có một nhóm tụ cư tại Prei Kor[2]. Năm 1623, Chúa Sãi gửi quốc thư ngõ ý muốn đặt một trạm thu thuế, vua Chân Lạp nhanh chóng chấp thuận. Nguyễn Phúc Nguyên còn cử một sứ bộ sang Chân Lạp xin vua Chey-Chetta II nhượng khu dinh điền ở vùng Prei Kor. Nhờ sự vận động của hoàng hậu Ngọc Vạn, vua Chân Lạp đồng ý cho người Việt đến đó canh tác. Bù lại, chúa Sãi hai lần giúp Chey Chetta II đẩy lui quân Xiêm xâm lược. Đây là lần đầu tiên người Việt chính thức đặt chân lên đất Chân Lạp, bước đầu để dần tiến xuống đồng bằng sông Cửu Long.

Năm 1628, vua Chey-Chetta II từ trần, triều đình Chân Lạp liên tục xảy ra các cuộc tranh chấp ngôi giữa những hoàng thân. Năm 1658 hai hoàng thân So và Ang Tan nổi lên đánh vua Chân Lạp lúc bấy giờ là Nặc Ông Chân[3], nhưng thất bại, xin nhờ thái hậu Ngọc Vạn giúp đỡ. Thái hậu Ngọc Vạn chỉ cách cho hai người này cầu cứu chúa Nguyễn. Chúa Nguyễn lúc bấy giờ là Nguyễn Phúc Tần[4] liền cử phó tướng Tôn Thất Yến[5], đang đóng ở dinh Trấn Biên[6], đem 3.000 quân qua giúp, bắt được Nặc Ông Chân ở vùng Mô Xoài, đưa về giam ở Quảng Bình vì lúc đó nhà chúa đang hành quân ở Quảng Bình. Tại đây, Nặc Ông Chân từ trần năm 1659.

Chúa Nguyễn phong So lên làm vua Chân Lạp tức Batom Reachea . Từ đó, Chúa Nguyễn càng ngày càng can thiệp vào công việc của Chân Lạp và đưa người thâm nhập, dần dần tiến đến sinh sống tận mũi Cà Mau như ngày nay.

[sửa] Chú thích

  1. Theo một bài viết khác thì Ngọc Vạn sinh một hoàng nữ
  2. Theo tài liệu khac thì đó là vùng Mô Xoài, gần Bà Rịa ngày nay
  3. Hay Cau Bana Cand
  4. Cháu gọi thái hậu Ngọc Vạn bằng cô ruột
  5. Hay Nguyễn Phúc Yến
  6. Phú Yên

[sửa] Xem thêm