Nguyễn Phúc Nguyên
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nguyễn Phúc Nguyên (chữ Hán: 阮福源;1563-1635) là vị chúa thứ 2 của chính quyền Đàng Trong. Ông còn được gọi là Chúa Sãi, Chúa Bụt hay Phật Chúa.
Nguyễn Phúc Nguyên là người đầu tiên trong dòng dõi chúa Nguyễn mang họ kép Nguyễn Phúc. Tương truyền lúc mang thai, mẹ ông chiêm bao thấy có vị thần đưa cho một tờ giấy trên có đề chữ "Phúc". Lúc kể lại chuyện, mọi người chúc mừng bà và đề nghị đứa bé ra đời được đặt tên là "Phúc". Nhưng bà nói rằng, nếu chỉ đặt tên Phúc cho đứa bé thì chỉ một mình nó hưởng, để cho nhiều người trong dòng họ được hưởng phúc, bà đề nghị lấy chữ này làm chữ lót. Và khi thế tử ra đời bà đặt tên là Nguyễn Phúc Nguyên.
Ông tuy là con trai thứ 6 của Chúa Tiên Nguyễn Hoàng nhưng được kế nghiệp năm 1613 vì các anh đều chết sớm và một anh bị Chúa Trịnh giữ tại Đàng Ngoài. Trước khi kế nghiệp chúa, ông từng nhiều năm làm Trấn thủ Quảng Nam, tước Thụy Quận công. Khi kế nghiệp, bấy giờ ông đã 51 tuổi.
Sau khi nối ngôi, ông cho dời cung phủ về xã Phúc Yên, huyện Quảng Ðiền, chăm lo chính sự, thu dụng nhân tài. Được sự tiến cử của Khám lý Trần Ðức Hòa, chúa Sãi đã thu dụng Đào Duy Từ. Nhờ có sự giúp sức của Đào Duy Từ, chúa Sãi đã xây Lũy Thầy, gây dựng chính quyền độc lập với Đàng Ngoài.
Chúa Sãi mất năm 1635, thọ 73 tuổi. Con trai ông là Nguyễn Phúc Lan lên kế nghiệp chúa.
Ông có 11 con trai và 4 con gái. Nhà Nguyễn sau này đã truy phong ông là Hi Tông Hiếu Văn hoàng đế.
Trước: Chúa Tiên Nguyễn Hoàng |
Chúa Sãi 1613-1635 |
Sau: Chúa Thượng Nguyễn Phúc Lan |