Korsika

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Corsica Korsika Corse
Territorial Collectivity flag Territorial Collectivity logo
Fàhne vun Corsica (Maurekopf) Collectivité Territoriale

de Corse

Amtssprooch Franzeesch
Sprooche Franzeesch, Korsisch,

Inwandrersprooche

Häuptstàdt (capitale) Ajaccio/Aiacciu
Fläche (spaziu) 8680 km²
Hëchschter Punkt 2 706 m (Monte Cinto)
Inwohnerzàhl (populu) 270000 Persone
Bevölkerigsdichti 31 Inw./km²
Corsica in Francia
NASA-Satellitebild vun Corsica
NASA-Satellitebild vun Corsica

Korsika esch e Insle im Mittelmeer - un heischt öi d´Insel vun de Scheenheit (l´Île de la Beauté). `S g´heert zitt´r 1768 züe Frànkrich. D´offiziell Amtssproch esch (nàdiirli) Franzeesch, awwer de Insulan´r redde öi noch Korsisch. Diss ésch e speziell Dialekt vun d´r Insel wu vum Àlt-Toskanisch àbstammt. Es get vell schöni Plätz of dere Insle. De gröscht Bärg esch de Monte Cinto.

Synthetisch Satellitebild vun Corsica. Ém Fond d´Insel Elba un de toskanisch Küscht
Synthetisch Satellitebild vun Corsica. Ém Fond d´Insel Elba un de toskanisch Küscht

Korsika ésch öi de erscht moderni Demokratie (Republik) én de Walt mét e Constitütion, de zweit korsisch V´rfassung vun 1755. Pasquale Paoli (Pascal) definéert do drin des Selbschtb´stimmungracht vun de Volliker ("le droit des peuples à disposer d’eux-mêmes" - (ital.??). Frànkrich - noch e Monarchie - kreijt àww´r 1768 dur de V´rtraa vun Versailles vun Genua`s Racht eww´r Corsica - wo indignéert Frànkrich de Kriej erklärt. 1769 wurd Paoli mét sini Truppe én Ponte Novu g´schlaaje un geht én´s Exil. Noch làng geje de Krieje (Napoleon) eww´r d´Insel bis 1789 d´Assemblée Nationale Korsika offiziell zü´-me Teil vum Empire français, vum Kaiserreich vun Napoleon erklärt.

Corté, d´àlt Höiptstadt ém Innere vun Corsica mét de Zitadell uff´m Beri
Corté, d´àlt Höiptstadt ém Innere vun Corsica mét de Zitadell uff´m Beri
GIGN entere de Paqual Paoli
GIGN entere de Paqual Paoli

[ändere] Sproch

1805 wurd Korsika mét`m "Décret de surséance", wo de B´nutzung vum Frànzeesch f´r d`Actes publics uff Corsica uffschiebt, noch àls e italienischsprochig Region b´hàndelt ("région de langue italienne") bis 1858, wo Frànzeesch andli langue officielle wurd, un Italienisch, bis do offizielli Sproch un mét d´r lokal Mundàrt, Korsisch, fàscht iww´rall v´rbreitet, "abg´schafft" wurd ("nullité de tout acte rédigé en italien").







[ändere] Geologii

Korsika ésch nooch Sizilie, Sardinie un Zypern de viertgreescht Insel vum Mettelmeer. De Insel ragt stellewiis üss 2.500 m Tiefe ém Meer àls e imposant Gebirislàndschaft uff. Numme 24 km vun de Weschtküscht erreicht se mét`m Mt. Cinto Massiv (2710 mNN) ihri heechst Punkt.

De heechst Beri vun d´Insel:

  • Monte Cinto (2706 m)
  • Monte Rotondo (2622 m)
  • Punta Minuta (2556 m)
  • Paglia Orba (2525 m)
  • Monte d'Oro (2389 m)
  • Monte Renoso (2352 m)
  • Capu Tafunatu (2343 m)

`S Gebiri wurd uff siner ganz Längi dur de GR 20 erschlosse, wo als de schwiirigscht Wanderwäj vun Frànkrich gilt. Pittoresk sin öi de schroff Felsspitze vun d´ Aiguilles de Bavella, wo m´r oft öi als de korsisch Dolomite b´zeichnet.

Aiguilles de Bavella - mét Zonza
Aiguilles de Bavella - mét Zonza
de Spelunca
de Spelunca
Restonica
Restonica
Calanche
Calanche



De beindruckend Kalkklippe vun Bonifacio
De beindruckend Kalkklippe vun Bonifacio

[ändere] G´schicht

Paoli
Paoli
Vue panoramique: Corsica iww´r`s Meer vun Nice (Nizza) üss (par phénomène optique de réfraction)
Vue panoramique: Corsica iww´r`s Meer vun Nice (Nizza) üss (par phénomène optique de réfraction)


Bandera francesa Adminischtràtivi Regione vun Frànkrich Bandera francesa

France métropolitaine : Auvergne · Aquitaine · Burgund · Bretagne · Centre · Champagne-Ardenne · Corsica · Elsass · Freigrafschàft · Île-de-France · Limousin · Languedoc-Roussillon · Lothringe · Midi-Pyrénées · Nord-Pas-de-Calais · Unteri Normandii · Oberi Normandii · Pays de la Loire · Picardi · Poitou-Charentes · Provence-Alpes-Côte d'Azur · Rhône-Alpes

Iww´rseeregione : Guadeloupe · Guyane · Martinique · Réunion